Book Title: Aapni Pathshala Ane Ucchar Vichar
Author(s): Hitvijay
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala

View full book text
Previous | Next

Page 256
________________ ૨૧૯ એટલે સ્ત્રી. “પ્રસાદ” અને “પ્રાસાદ. “પ્રસાદી એટલે પ્રસન્નતા -કૃપા અને “પ્રાસાદ” એટલે મંદિર કે મહેલ. (૨) ઈ-ઈનો વધારો ઘટાડે. કોઈ પણ પદમાં એક સ્થળે હસ્વ કે દીર્ઘ ઈ વધારી દેવાથી કે ઘટાડી દેવાથી તેના અર્થમાં મેટું પરિવર્તન થઈ જાય છે. જેમ કે- “નર અને “નીર’. ‘નર એટલે પુરુષ અને “નીર એટલે પાણી. “જન–વાણી” અને “જિન-વાણી જન-વાણ એટલે લેકની ભાષા અને “જિન-વાણું એટલે જિનેશ્વરની ભાષા. કરણ” અને “કિરણ. કરણ. એટલે કરવું અથવા કરવાનું સાધન અને “કિરણ” એટલે રશ્મિ. કવિ અને “કલિ. “કલ એટલે મધુર, મનહર અને “કવિ એટલે કલહ અથવા કલિયુગ. (૩) ઉ-ઊ ને વધારો-ઘટાડે. કોઈ પણ પદમાં એક સ્થળે “ઉ કે ઊન ઉમેરો કરવાથી કે ઘટાડી દેવાથી તેના અર્થમાં ભારે પરિવર્તન થાય છે. જે તે કે- “પત્ર’–‘પુત્ર”. “ફલ’–‘ફૂલ”. “મલ’–‘મૂવ”. થતિ—“યુતિ. (૪) એક કે બે માત્રા વધારે-ઘટાડે. પદના કોઈ પણ અક્ષર પર એક કે બે માત્રા ચડાવી દેવાથી કે કાઢી નાખવાથી અર્થમાં મેટે ફેરફાર થાય છે. જેમ કે- “સોદર્ય અને સૌંદર્ય. “સોર્ય એટલે એક માતાના ઉદરથી જન્મેલી સગી બહેને અને “સૌદર્ય” એટલે સુંદરતા. “છ” અને “છેદ. છદ એટલે પત્ર અને છેદ' એટલે કાપવું. “મધ્ય” અને “મેધ્ય”. “મધ્ય” એટલે વચ્ચેનું અને

Loading...

Page Navigation
1 ... 254 255 256 257 258