________________
૧૬૮
“હે માતા! આજે મારા વિજયથી આખું નગર હર્ષઘેલું બન્યું છે, ત્યારે તું શા માટે શેકમગ્ન છે? તને મારા જે પુત્ર હોવાને આનંદ કેમ નથી? મજૂરી કરીને સામાન્ય કમાણી કરી લાવતા પુત્રને જોઈને પણ માતા હર્ષ પામે છે તે પછી હું તે આજે ભારતના ત્રણ ખંડ ઉપર વિજય પતાકા ફરકાવીને આવ્યો છું છતાં તને હર્ષ કેમ થતું નથી ?” સંપ્રતિ મહારાજા માનતા હતા કે- “મને જોઈને આખું જગત ભલે હર્ષ પામતું હોય પણ એક મારી માતા જ હર્ષ પામતી ન હોય તે બીજા બધાને હર્ષ મારા માટે નિરર્થક છે.”
આ માતા પરમ શ્રદ્ધાળુ શ્રાવિકા હતી, માટે એ દુનિયાથી નિરાળી હતી. દુનિયા દીકરાના દેહને જ ! શ્રાવિકા દીકરાના આત્માને જુવે ! પોતાનાં આંગણે ઘડા ઉપર બેસીને આવેલા મહેમાનની સામેય જેવું નહિ ને ઘડાનું જ સ્વાગત ને ઘેડાની જ સારસંભાળ કર્યા કરવી એ તે નર્યો અવિવેક જ છે ને ? દીકરાને દેહ ઘેડા સમાન છે ને આત્મા મહેમાન સમાન છે ! સ્વાગત અને સારસંભાળને યેગ્ય તે આત્મા જ છે!
વિવેકી માતા કહે છે : હે પુત્ર ! રાજ્ય તે તારા આત્માને નરકમાં લઈ જનારું છે! તારાં જન્મ-મરણનાં દુઃખ વધારી મૂકનારું છે ! હું જે તારી સાચી જનેતા હોઉં તે એવા રાજ્યની કમાણીથી મને હર્ષ કેમ થાય ? મને હર્ષ જરૂર થાય ! પણ કયારે? તું જે પૃથ્વીને જીતીને
