________________
૧૭૮
અને અનાલંબન એ પાંચે ય પ્રકારના ગેની વિશિષ્ટ પ્રકારની આરાધના રહેલી છે.
૧. સ્થાન એટલે કાયોત્સર્ગ આદિ આસન વિશેષ ૨. વર્ણ એટલે ક્રિયામાં ઉચ્ચારાતાં સૂત્રના અક્ષરે છે. અર્થ એટલે અક્ષરોમાં રહેલા અર્થ વિશેષને
નિર્ણય. ૪ આલબન એટલે બાહ્ય પ્રતિમા સ્થાપના આદિ
વિષયક ધ્યાન. . ૫. અનાલંબન એટલે બાહ્ય રૂપ-દ્રવ્યના આલંબન - રહિત, કેવળ નિર્વિકલ્ટપક ચિન્મય (જ્ઞાનમય) સમાધિ.
ગશાસ્ત્રમાં આ પાંચ પ્રકારને વિશિષ્ટ યોગ કહ્યો છે. આ પાંચ પ્રકારના વેગવાળી વિશિષ્ટ આરાધનાથી યુક્ત એવી આશયશુદ્ધિવાળી ક્રિયા આરાધક ભાવના રક્ષણ સાથે મોક્ષની પણ પ્રાપ્તિના હેતુભૂત થાય છે.
માસાષક એવી ક્રિયાઓમાં આશયશુદ્ધિ સાથે ઉપર્યુક્ત પાંચ ગે જરૂરી છે અને વર્ણ એટલે કિયામાં ઉચ્ચારાતા અક્ષરે એ પાંચ યોગામાને એક યોગ હેવાથી સમજી શકાય છે કે, આરાધનામાં ઉચારશુદ્ધિનું પણ કેવું મહત્તવ છે
