________________
ભાષા શીખવા માટે બાળકને બહુ મહેનત કરવી પડતી નથી. પણ આપણે મોટા ભાગનાં સૂત્રે પ્રાકૃત ભાષામાં અને ડાં સંસ્કૃત ભાષામાં છે. આ પ્રાકૃત-સંસ્કૃત ભાષાના કેટલાક શબ્દોના ઉચ્ચાર કરવાનું કામ કેટલીકવાર પંડિતને માટે પણ કઠણ થઈ પડે છે. તે પછી અપબુદ્ધિવાળા બાળકોની શી વાત કરવી? આ એક મુશ્કેલી છે!
પણ મુશ્કેલી તે આ જગતમાં ક્યાં નથી? સર્વ કાર્યો શરૂઆતમાં તે મુશ્કેલ જ હોય છે. મુશ્કેલ કાર્યને પણ ખંતીલે ને ઉત્સાહી માણસ જ્યારે હાથમાં લે છે ને એની પાછળ મહેનત કરવા માંડે છે, ત્યારે ધીમે ધીમે એમાં એને હાથ બેસતું જાય છે અને પછી તે જે કાર્ય શરૂઆતમાં ઘણું મુશ્કેલ લાગતું હતું તે જ કાર્ય હવે તે ઘણું સહેલું લાગવા માંડે છે. એમાં કોઇ તકલીફ જણાતી નથી. '
જગતમાં જેમ મુશ્કેલીઓ હોય છે તેમ એને દૂર કરવાના ઉપાય પણ હોય છે જ, કઠિન શબ્દના ઉચ્ચારની આપણી મુશ્કેલીને દૂર કરવાને સીધે સાદે ને સુંદર ઉપાય એ છે કે આપણે પાંચ પ્રતિક્રમણનાં સૂત્રમાં આવતાં “પાયછિત “કાઉસગ્ગ” “પચ્ચખમિ” અન્નત્થ” “જવણિજજે ચ ” જેવા કઠિન ઉચ્ચારવાળા
