________________
२०६
જાય તે એ દેશે ને ખામીઓની શી દેણ છે કે એ રહી શકે? કુમારપાળ મહારાજાની જેમ આપણે પણ મહેનત કરીને શુદ્ધ ભાષા બેલવાની ને શુદ્ધ ઉચાર કરવાની કળા શીખી લઈએ તે કેવું સારું ! સભાક્ષેભ યાને બે પંડિતની કથા :
એવું પણ બને છે કે ઘણી મહેનત કરીને ઘણું શુદ્ધ ને કડકડાટ ગેખ્યું હોવા છતાં ય જ્યારે એ ખેલે સભામાં બોલવાને પ્રસંગ આવે છે ત્યારે આપણને સહેજે ભ થઈ જાય છે. ક્ષેભ થવાના કારણે યુદ્ધ ને બદલે અશુદ્ધ બોલાઈ જાય છે અને તે જ કારણે અણધારેલી કેટલીક નવી ભૂલનું પણ સર્જન થઈ જાય છે. આ વાતને સુંદર રીતે સમજાવનારું એક દષ્ટાંત જાણવા જેવું છે. - સારી રીતે ભણીગણીને નવા તૈયાર થયેલા બે પંડિતને એકવાર કઈક રાજાની સભામાં જવાને પ્રસંગે ઉપસ્થિત થયે. કહ્યું છે કે રિક્ત પણિ પશ્યચ્ચ રાજાને દેવત ગુરુમા અર્થાત્ રાજ પાસે ખાલી હાથે જવાય નહિ, એવા શાસ્ત્રવચનને યાદ કરીને રાજાને ભેટણ તરીકે પરવા
માટે તેમણે એક મોટું બીરાનું ફળ પિતાની સાથે લીધું છે અને રાજસભામાં પહોંચ્યા.
રાજસભામાં પિસતાની સાથે જ મોટી સભા જોઈને બને નૂતન પંડિત ડઘાઈ ગયા-ક્ષેભ પામી ગયા. ક્ષે પામવાથી તેમના હાથ અને પગ થરથર ધ્રુજવા લાગ્યા. બેમાંથી એક પંડિત ધ્રુજતા હાથે રાજાને બીજોરાનું લેટયું
