________________
૧૭૧
જિનશાસનના અણગાર આર્ય રક્ષિતસૂરીજીની કથા
એક હતું નગર. તેનું નામ દશપુર. ત્યાં રહે એક બ્રાહ્મણ. તેનું નામ સેમદેવ. તેની પત્નીનું નામ રુદ્રમા. તેમને બે પુત્રો હતા. એકનું નામ આર્યરક્ષિત ને બીજાનું નામ ફલ્યુરક્ષિત. પિતાના આદેશથી પાટલીપુત્ર નગરમાં જઈ આર્યરક્ષિતે બ્રાહ્મણનાં ઘણાં ધર્મશાસ્ત્રને અભ્યાસ કર્યો. ૧૪ વિદ્યાને પારગામી થયે ને મહાપંડિત બનીને પિતાનાં નગર તરફ પાછો ફર્યો. રાજા વિદ્યાપ્રેમી હતે. તેથી વિદ્વાનોનું સન્માન કરતો. રાજાએ મહાપંડિત આયંરક્ષિતને મહત્સવ પૂર્વક નગરમાં પ્રવેશ કરાવ્યું. નગરજનેએ ને સ્વજનેએ પણ તેનું ઘણું સન્માન કર્યું. મોટુ સન્માન પામીને આર્યરક્ષિત ઘેર આવ્યું ને સહુ પ્રથમ માતાની પૃચ્છા કરી તેને પ્રણામ કરવા ગયે.
ઉત્તમકુળમાં જન્મેલા માણસે રેજ સવારમાં ઊઠીને, ઘરમાંથી બહાર જતી વખતે, બહારથી ઘરમાં દાખલ થતી વખતે, વિદ્યાભ્યાસ કરવા જતી વખતે, વિદ્યાભ્યાસ કરીને પાછા આવતી વખતે તેમજ બીજા પણ સારાં કાર્યો કરતી વખતે દેવને, ગુરુને અને માતા-પિતાને પ્રણામ કરવાનું ચૂકે નહિ. ઉત્તમકુળને આ આચાર છે. ઉત્તમ આચારોથી જ કુળ ઉત્તમ કહેવાય છે.
પ્રણામ કરી માતાનાં મુખની સામે જોતાં જ આર્ય રક્ષિત આશ્ચર્ય પામ્યા. પોતે ભણીગણીને પંડિત બનીને આવ્યા હતું તેથી રાજા અને સર્વ નગરજને પણ હર્ષ પામ્યા
માતાનાં મની પહિત બાર વાગ્યા
