________________
૧૫૦
(૧) દેવગતિમાં રહેલા દેવા પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા છે. (૨) મનુષ્યગતિમાં રહેલા મનુષ્યેા પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા છે. (૩) તિય ચતિમાં રહેલા પશુ, પંખી, માછલાં, મગરમચ્છ, સાપ, નેળિયા, ઢેડકા, ઉંદર, ગરાળી, ખીસકેાલી વગેરે તિય ચેા પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા છે.
(૪) નરકગતિમાં રહેલા નારકે પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા છે. જે જીવાને કાન ઢાય છે, તેમને પાંચે ય ઈન્દ્રયા હાય છે. સાપને અને બધા પક્ષીઓને પણ કાન હેાય છે. ‘ બાળક ! તમે કુદ્ધિ કાઇ પણ જીવને દુઃખ આપશે! નહિ. પણ રાજ ખીજા જીવાનું દુઃખ દૂર કરવાના પ્રયત્ન કરજો !
કાઈપણ જીવને મારવાથી આપણને ઘણુ પાપ લાગે છે. તેમાં પણ એક ઇન્દ્રિયવાળા જીવને મારવાથી જેટલુ પાપ લાગે તેના કરતાં એ ઇન્દ્રિયવાળા જીવને મારવાથી ઘણું વધારે પાપ લાગે છે.
ત્રણ ઇન્દ્રિયવાળા જીવને મારવાથી તેના કરતાં પણ વધારે પાપ લાગે છે.
ચાર ઇન્દ્રિયવાળા જીવને મારવાથી તેના કરતાં પણુ વધારે પાપ લાગે છે.
અને પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા જીવને મારવાથી તે ઘણું મેટુ' પાપ લાગે છે. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે, પંચેન્દ્રિય જીવની હત્યા કરનારા જીવ નરકગતિમાં જાય છે.