________________
૧૦૪
ચિત્તવાળા સંતાને સુખમાં લીન નહિ બને અને દુખમાં દીન નહિ બને. ગમે તેવી વિષમ પરિસ્થિતિમાં પણ તેઓ પિતાના ચિત્તને સ્વસ્થ રાખી શકશે. સાચું સુખ ચિત્તની સ્વસ્થતામાં જ રહેલું છે. (૩) વિદ્યાગુરુઓની ફરજ –
જેઓએ ધર્મનું જ્ઞાન મેળવ્યું છે, એવા વિદ્યાગુરુઓ અવશ્ય હેય-ઉપાદેયને વિવેકવાળા હોય ! શાસ્ત્રનિષિદ્ધ રાત્રિભેજન, કંદમૂળ, વાસી, અભક્ષ્ય આદિને ત્યાગ કરનાર હાય ! શાસ્ત્રનિર્દિષ્ટ દર્શન, પૂજન, ચૈત્યવંદન, ગુરુવંદન, વ્રત, પચ્ચખાણ, સામાયિક, પ્રતિકમણ, પૌષધ આદિ ધર્મોકિયામાં શ્રદ્ધાપૂર્વક યથાશક્તિ ઉદ્યમ કરનારા હેય!
વિદ્યાગુરુઓએ માત્ર જ્ઞાન જ આપવાનું છે એવું નથી. જ્ઞાનની સાથે તેમણે બાળકનાં સુકોમળ હૃદયમાં દર્શનનું એટલે શ્રદ્ધાનું પણ સિંચન કરવાનું છે અને ચારિત્ર એટલે ધર્મક્રિયાઓના સંસ્કાર પણ તેમનામાં રેડવાના છે.
આ સમ્યમ્ જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રનું શિક્ષણ આપનારા વિદ્યાગુરુઓનું જીવન અવશ્યમેવ સાદું, સાત્ત્વિક, સંતોષી અને સદાચારી હોવું જોઈએ એ વાત નિર્વિવાદ છે. જે આ વાતમાં કાંઈપણ ખામી હોય તે તે ભાસ્પદ નથી પણ સ્વપર અહિતકર છે.
