Book Title: Prachin Chand Sangraha
Author(s): Vidyanandvijay
Publisher: Kika Bhatt Pol Jain Upashray
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005587/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વાસન સમ્રાટ વિજય સૂરિજીત વિધાન પુષ્યાંક ૫ પાંચમું ક વર્ષ: srf માત: શિથ૪ઃ જામુલુન્થોડથી | ક ॐ अहम् પૂર્વ પુરૂષ પ્રણીત શ્રી પ્રાચીન છંદ સંગ્રહ છે. પ્રાજક सोऽयं श्री गुरु नेमिसरि भगवान् बोधं विधत्ता मम શાસન સમ્રાટ આચાર્ય મહારાજ શ્રી ૧૦૮ વિજયેનેમિસૂરીશ્વરજી મહારાજશ્રીના શિષ્ય રત્ન શાન્ત મૂર્તિ મુનિશ્રી જતવિજયજીના શિષ્ય રત્ન વિદ્યર્થ | મુનિરાજશ્રી વિદ્યાનંદવિજયજી મહારાજ यन्नाम स्मृतिरेव मंगलकरी सर्वाघ संहारिणी | વિક્રમ સં. ૨૦૦૨ મૂલ્યમ ૦-૧ર-૦ વીર સં. ૨૪૭૨ ક |kËkilધe Pદke up! મુકે છે!ાણ ક્ર Jain edes Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -: કેવ્ય સહાયક ત્યા પ્રકાશક :— કીકાભટ્ટની પેાલ જૈન ઉપાશ્રયના કાર્યવાહક શેઠ પૂંજાભાઈ દીપચંદ ત્થા શેઠ વીરચંદ મૂલચ’દ ઠે. કીકાભટ્ટની પેાલ મુ. અમદાવાદ ( ગુજરાત ) For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રસ્તાવના . બ. પૂજ્યપાદ મુનિરાજ શ્રી વિદ્યાનંદ વિજ્યજી મહારાજે સિદ્ધ થએલા કેટલાક પ્રાચીન છે દેનું સંગ્રહ કરી જનડના હિતાર્થે બહાર પાડવા પ્રયત્ન કર્યો છે તેથી તેમનું પર માનીએ છીએ. મુનિવરો આવી પ્રાચીન વસ્તુઓનું હ કરી મનુષ્યના હિતાર્થ માટે પ્રયત્ન કરતા રહે તેજ મરી પ્રાર્થના છે. વિશેષમાં મુનિશ્રીએ પ્રાચીન છંદ સંગ્રહ તા પુસ્તકના ફર્યા તપાસવા મને આપ્યા હતા ફર્માએ કેટલાક ડીકા છે દેનું પ્રાસ મળતો નથી અને કેટલીક ણે ભાષામાં પણ ફેરફાર જણાય છે પણ મહાપુરૂષોની હોવાથી રાદોમાં ફેરફાર કરવુ પેચ લાગતું નથી તેથી પર કરવામાં આવ્યો નથી, પૂજ્યપાદ મુનિવરો સાથે રિો લાંબા ટાઇમનુ પરિચય હોવાથી આ પુરતાની ટુંકમાં વિના લખવા હું સાહસ કરું છું. શ્રી જિનેન્દ્ર શાસન રસિકપ્રિય બંધુઓ ! દરેક કે માં શું શું વિષય જણાવેલ છે? છ દેના સંગ્રહરૂપ પરતક છપાવાનું શું કારણ? સંગ્રહકાર કેણ છે વિગેરે ૫ બીના ટુંકમાં જણાવા માટે પ્રસ્તાવના ખાસ જરૂરી ય છે. બીજી રીતે એમ પણ કહી શકાય છે કે આખા નો ટુંકસાર જેમાં કહ્યો તેજ પ્રસ્તાવના કહેવાય. જે For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પુસ્તક ઉપર પ્રસ્તાવના લખવાનિ ય તે પુસ્તકની શરૂઆતમાં દીધ દ્રષ્ટિથી વિચાર કરવા જોઇએ તેમા ગ્રન્થકારે જણાવેલી બીના તરફ પણ ખાસ લક્ષ્ય દેવુ' જોઇએ. આજ પદ્ધતિએ લેખક પ્રસ્તાવના લખે છે. બુદ્ધિશાલી વાચક વર્ગને ઉપર જણાવેલી હકીકત ધ્યાનમાંજ હોય છે તેથી તે સરૂઆતમાંજ પુસ્તકની પ્રસ્તાવના વાચીને તેનુ રહસ્ય ઘેાડા ટાઈમમાં જાણી શકે છે. ખાસ યાદ રાખવું જોઇએ કે પ્રસ્તાવના વિનાના પુસ્તક અધુરા કહી શકાય-આથી રહેલાઈથી સમજી શકાય છે કે દરેક પુસ્તકની શરૂઆતમાં પ્રસ્તાવના હાવજ જોઇએ આ નિયમ પ્રમાણે આ પુસ્તકની સરૂઆતમાં પણ પ્રસ્તાવના રૂપે ગ્રન્થને લગતી ખીના ટુંકામાં જણાવવી ઉંચીત છે. શ્રી જૈનેન્દ્ર શાસનમા થયેલા ઘણા પ્રચીન મહાપુરૂષોએ મહા માંગલીક છંદોની પણ અપૂર્વ રચના કરી છે છંદોની રચના કરવાનું કારણ શું! તેના ઉત્તરમાં જણાવાનુ કે લઘુમતિવાલા માણસે સહેલાઇથી સમજી શકે તે કારણે છંદની રચના કરવામાં આવિ છે વલી મહા પ્રભાવશાલી શ્રી નવકારમત્ર-તેમજ અંતરીક્ષપાર્શ્વનાથ રત ભન પાર્શ્વનાથજીરાવલી પાર્શ્વનાથ-શ ખેશ્વર પાર્શ્વનાથ આદિ તીથંકરના સ્મરણ માત્રથી અનેકના વિઘ્ના નાશ થયા છે તે શાસ્ત્રથી જાણી શકીએ છીએ માટે હું ભવ્યાત્માએ ! સવારના ભાગમાં આવા મહા પ્રભાવશાલી તીથંકરના રમરણથી અનેક વિઘ્ના દુર થાય છે અને અનિકાચત કર્મોનુ પણ ક્ષય થાય છે તેમ For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિચારી અહર્નિશ ધ્યાન કરવું તેજ ઉત્તમ છે– આ પુસ્તકમાં આપેલ કેટલાક છંદ પ્રસિદ્ધ થઈ ગયા છે અને કેટલાક અપ્રસિદ્ધ હોવાથી તેનુ લાભ ન મળી તે કારણથી મુનિશ્રી વિઘાનંદવિજયજી મહારાજે પ્રાચીન પત્રમાં લખેલ તેના ઉપરથી ઉત્તારો કરીને પ્રસિધિમાં લાવ્યા છે તેથી ભવ્ય જીએ આ એક પુસ્તકથી લાભ લઈ શકે. છંદના નામ અનુક્રમણિકા ઉપરથી જાણી શકાશે. આ ગ્રન્થના સંગ્રહકાર કેણ ! સકલ સિદ્ધાન્ત ત; વ્યાકરણાદિ, વિવિધ શાસ્ત્ર, વાચસ્પતિ, ન્યાયપ્રભા, પ્રતિમા માતડાદિ, અનેક ગ્રન્થ પ્રણેતા, તીર્થપ્રભાવક, અમૃતરસમય દ્રષ્ટિથી પરે પાકશીલ સમારોધિત વિદ્યાપીઠાદિ પંચ પ્રસ્થાનમય શ્રી સુમિત્ર, જગમયુગ પ્રધાન કલ્પ, પ્રૌઢ પ્રભાવશાલિ અનેક તીર્થોદ્ધારક આબાલ્ય બ્રહ્મચારિ, શાસન સમ્રાટ જગદ્ગુરૂ આચાર્ય મહારાજાધિરાજ શ્રીમદ્ વિજય નેમિસૂરીશ્વરજી મહારાજશ્રીના શિષ્યરત્ન શાત મૂર્તિ, વિનય ગુણ સંપન્ન મુનિરાજ શ્રીજીત વિજયજી મહારાજના શિખ્ય રત્ન મુનિશ્રી વિદ્યાનંદ વિજયજી છે. આ બુક છપાવામાં મદદ આપનાર શ્રી કીકાભટ્ટની પિલના ઉપાશ્રયના કાર્યવાહક તથા બીજા ગ્રહો તરફથી મદદ મળી છે તે ભાગ્યશાલીઓના નામ આ બુકમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા છે મદદ આપનાર ભાગ્યશાળી આત્માઓનું અમો આભાર માનીએ છીએ. અને ભાગ્યશાલીઓ આવા ઉત્તમ પુસ્તક પ્રકાશન માટે હર હમેશ લાભ લેતા રહે તેજ For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અમારી પ્રાર્થના છે. આ ભુકમાં છંદ દેશ-દ્રષ્ટિ દોષ અથવા પ્રેસ દોષથી કંઇ પણ અશુદ્ધિ, રહેવા પામી હોય તે! પુણ્યાત્માએ જણાવા કૃપા દ્રષ્ટિ કરે જેથી બીજી આવૃતિમાં સુધારો કરવામાં આવશે-અંતે આ ઝુકના વાંચનથી ભવ્ય જીવ! આત્મ શુદ્ધિ મેલવી અબ્યામાલ મેાક્ષનુ સુખ પામે ! એજ હાર્દિક ભાવના. Serving Jinshasan લી O શ્રમણાધામક નથમલ-અનારિયા ઉદયપુર (મેવાડ) 014812 gyanmandi@kobatiıti.org આ પ્રાચીન છંદ સંગ્રહ પુસ્તક માટે મદદ આપનાર ભાગ્યશાલીઓના નામ, ૪૦૦૬ શ્રી કીકાભટ્ટની પોલના ઉપાશ્રયના કાર્યવાહકો તરફથી અમદાવાદ. પશુ શેષ મુલચંદ્ર જેવતરાજભાઈ હા. મુલતાનમલ જેમલજી ધાણેરાવવાલા (મારવાડ) માવજવાવાલા માવજી જવાવાલા. માત્ર જવાવાલા, 31 વેરા રાઘવજી વિલજી ૨] વારા દેવચંઢ રામજી ર૩] વેારા જેચંદ રામજી ૨] શા. રતિલાલ વસરામજી સારા રાણપુરવાલા, ૨૫] કારડિયા કેશવજી શામજી હા. અમૃતલાલ કેશવજીભાઈ સારડ રાણપુરવાલા, ૧૧] શા, રાયચંદ વાલજી ખારચીયાવાલા હતે જગુભાઈ ૫૮૮] For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થ For Personal & Private Use Only નમ: *gle +[l; l æ» éeJle el]1pe ]] Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સર્વતંત્રસ્વતંત્ર-શાસનસમ્રા -રિચકચક્રવતિ – જગ ગુરૂ તપાગચ્છાધિપતિ || જંગમયુગપ્રધાનક૫ તીર્થોદ્ધારક પ્રોદ્રપ્રભાવ શાલિ ભફારક આચાર્ય મહારાજાધિરાજ શ્રીવિજયનેમિસૂરીશ્વરઃ :: પી જન્મ સં. ૧૯૨૮ કી. શું ૧ મહુવા. દીક્ષા ૧૯૪પ જેઠ શુ. છ ભાવનગર ગણિ પદ ૧૯ ૬ ૭ કાતિક વદ છ વળા (વલભીપુર ) પન્યાસ પદ ૧૯૬૦ ભાગ. ૨ ૩ વળા (વલભીપુર) આચાર્ય પદ ૧૯૬ ૪ જેઠ શુ. પ ભાવનગર. mahendra P Press : Ahmedabad. For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિષય ૧ શ્રી નવકાર મંત્રા છંદ ૯ ૨ શ્રી આદીશ્વર જિન છંદ ૪ શ્રી સંભવ નિ વિજ્ઞપ્તિ છંદ ૫ શ્રી શાન્તિનાથ જિન છંદ ૧૦ "" ૧૨ ૧૩ ૬ ૭ શ્રી જરાવલા પાર્શ્વનાથ છંદ લાવણ્યસમય” મા. ૮ શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ છંદ , 79 વિષયાનુક્રમણિકા. 39 ,, .. "" 29 ૧૧ શ્રા ગૌડી પાર્શ્વનાથ છંદ 29 29 99 ,, 39 ,, કર્તા પ્રિતવિમલજી મ. લાભકુશલ વાચક મ 22 લાવણ્યસમયેજી મા, ગુણસાગરજી મા. ઉદેવાચકજી મા. 99 ભાવિન્ય વાચક મા. આનંદ ન મા. કાંતિવિજયજી મા. 99 વિજય મા. ,, For Personal & Private Use Only પાનું ૧ } ૪૮ ૮-૧૦ ૧૦-૧૨ ૧૨-૧૩ ૧૪-૧૭ ૧૭–૨૨ ૨૨-૨૯ ૩૦-૩૧ ૩૨-૪૧ ૪૨-૪૬ ૪૭-૫૧ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ક પાનું પ૧-પર ૫ –૫૩ પ૩-૧૬ વિષય ૧૪ શ્રી ગૌડી પાર્શ્વનાથ દ ઉદયરત છે એ. ૧પ , , , ૧૬ શ્રી પાર્શ્વનાથ છે લધિ રૂચી ભા. ૧૭ , , મનસાગર મા. ૧૮ ,, ,, સમયસુન્દરજી મા. ૧૯ શ્રી પાર્શ્વનાથ ૧૦૮ નામનો છેદ ખુશાલ વિજયજી મા. ૨૦ શ્રી શખેશ્વર પાર્શ્વનાથ છેદ ઉદયરત્નજી મા. ૫૬ – ૮ ૫૮ -- ૨૯-૩ ૬ - ૧ ૨ b) , જીવનવિજયજી મ. મેઘરા જ0 મા. જસવિજયજી મા. ઉર – ૩ ૨૫ ૨૬ , , , , નેમવાચકછ મા. 19-0" ૨૭ શ્રી વીર સ્વામિનો કંદ પુન્ય ઉદયજી મા. છે – ૨૮ શ્રી ચોવીશ જિનેશ્વર છે નવિમલ મા. ( 9 ) --23 For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાનું વિષય કર્યા ૨૬ શ્રી કિરના ત્રણ અવિરાય . મનિલાભ મા. ૮૩-૮૪ ૬૦ થી પગ પ્રભુ ઇદ ઉદયવાચક મા. ૮૪-૮૬ ૩૧ થી તમારક છંદ લાવણ્યસમય મા. ૮૬-૮૭ કર શ્રી ગૌતમ સ્વામીના કંદ જસવિય મા. ૮૭-૯ , કવિ રૂપચંદ મા. ૩૪ સઠ ફાલકન ઇદ , , ૯૦–૯૧ ધ કી એ સનીને છંદ ઉદયરત્ન ૯ર-૯૩ ૩ શ્રી નાગિની અંદર ઉદયકુશલ ૯૩ - ૯૭ શી કીર્તિ ,, ૯૭-૯૮ : ૮ શનિશ્વર દ લરિતસાગર , ૯૯-૧૧૦ ૧૧૦-૧૧૩ ૧૧ ૩–૧૧૫ - સરસ્વતી માતાને છંદ કવિ-રાતિ કુશલ ,, ૧૧–૧૧૯ ૧૧૯-૧૨૩ કે ની ખેર પાર્થ નાથ છંદ ના વિજય ,, ૧૨૩ - ૨ For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિષય કર્તા ૪૪ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનો છંદ લધિ રૂચી મા. ૪૫ , , ,, શીલમુનિ , ૪૬ શ્રી પંચાંગુલી દેવી છંદ ( ) ૪૭ શ્રાવક કરણી છંદ ઇનવર્ષ મા. ૪૮ જ્ઞાનબોધ પંદ ૫. લક્ષ્મીવિજય - ૪૯ તાવનો છંદ કાન્તિ વિજય ૫૦ જીવદયાને છંદ વિચંદ ૫૧ દેશાન્તરી ઈદ વિપાસકવિ ,, પાનું ૧૨ ૬–૧કર ૧૩-૧૩૮ ૧૭૮-૧૪૧ ૧૧-૧૪૪ ૧૪૪–૧૪પ ૪ ) ૧ ૪૧–૧૪૪ ૧૪૬–૧૪૭ ૧૪૮-૧પ૦ ૧૫૩-૫૬ For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education international 2 For Personal & Private Use Only કે, વ્યા કર! રન ફાવ્યા - સુથાવષો માતબંધાત વ્યાખ્યાન માને છે મતિ જીતવિજયજી Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી નવકાર મંત્રનો છંદ, પ્રાચીન છંદ સંગ્રહ સમર રે જીવ નવકાર નિત્ય નેહશું, અવર કાં આલપંપાલ જંખે, વણ અડસઠ નવકારના નવપદ, સંપદા આઠ અરિહંત ભાખે. એ ૧ શક્ય તીર્થ સમ તીર્થનકો ભજંત, વયણ વિતરાગ સમ કોને કહેશે; મંત્ર નવકાર સમ મંત્ર જપ ન કે, આદિને અંત હો ન હશે. જે ૨ | આદિ અક્ષર નવકાર તે નરકના, સાત સાગર ટલે નહીં અધુરી; એક પદ ઉચ્ચરે દુરિત દુરિયા ટલે, સાગર આયુ પચાસ પૂરી. છે ૩ સયેલ પદ સમરતાં પાંચસો સાગર, સહસ્ત્ર ચઉપન્ન નવકાર વાલી, હર્ષ ધરી એક સે આઠ નવકાર ગણે, પંચ લક્ષ સાગર નરકાયુ ટાલી. છે ૪ ૫ લાખ એક જા૫ જિન પૂછ પૂરો જપે, પદવી પામે અરિહંત કેરી; અશોક તરૂવર તલે બાર પર્ષદા મેલે, ગડગડે ગગન ભેરી ન ફેરી. એ ૫ છે આઠ આઠ વલી આઠ સહસાવલી, આઠ લખાવલી આઠ કડી; મુક્તિ લલનાવરે પ્રીત વિમલ કહે, આપણા કર્મ આઠે વિડી. છે દ છે ઈતિ શ્રી નવકાર મંત્રને છંદ સંપૂર્ણ ૧ પહેલે એક અક્ષરજ. ૨ આખું પહેલું પદ For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી નવકાર મંત્રને છંદ દુહા વંછિત પુરે વિવિધ પરે, શ્રી જિન શાસન સા નિશે શ્રી નવકાર નિત્ય, જપતાં જય જયકાર. ૧ ૧ છે અડસઠ અક્ષર અધિક ફલ, નવપદ નવે નિધાન; વીતરાગ સ્વયં મુખ વ, પંચ પ્રમેષ્ટિ પ્રધાન. છે ર છે એકજ અક્ષર એક ચિત્ત, સમર્યા સંપત્તિ થાય; સંચિત સાગર સાતનાં, પાતક દૂર પલાય છે ૩ | સકલ મંત્ર શીર મુકુટ મણિ, સદગુરૂ ભાષિતસાર; સંભવિયાં મન શુદ્ધ શું નવકાર થકી શ્રીપાલ; નરેશર પામ્યો રાજ્ય પ્રસિદ્ધ છે ૪ મશાન વિસે શિવ નામ કુમારને, સેવન પુરિસે સિધ, નવલાખ જપતા નરક નિવારે, પામે ભવને પાર; સંભવિયા ભક્ત ચોકખે ચિતે, નિત્ય જપીએ નવકાર. | ૫ | બાંધી વડશાખા શિં કે બેસી, કીધે કુંડ હતાશ, તસ્કરને ચિત્તે મંત્ર સમ, ઉડયે તે આકાશ; વિધિ રીતે જપતાં અહિ વિષટાલે, ઢાલે અમૃત ઘાર. ૫ ૬ ! બીજોરા કારણ રાય મહાબલ, વ્યંતર દુષ્ટ વિરોધ; જેણે નવકારે હત્યા ટાલી, પાયે યક્ષ પ્રતિબોધ, નવલાખ જપંતા થાયે જિનવર, ઈ છે અધિકાર. . ૭ મે પલીપતિ શિખે મુનિવર પાસે, મહામંત્ર મન શુદ્ધ, પરભવ તે રાજસિંહ પૃથ્વીપતિ, પાંપે પરિગલ રિદ્ધ, એ મંત્ર થકી અમરાપુર પહોતો, ચારૂદત્ત સુવિચાર. ૫ ૮ ને સન્યાશી કાશી તપ સાધતે, પંચાગ્નિ પરજાલે; દીઠે શ્રીપાસ કુમારે પન્નગ, અધબલતે તે ટલે, સંભલા શ્રી નવકાર સ્વયં મુખ, ઇન્દ્ર For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ભુવન અવતાર. ૯ | મનશુદ્ધ જપતા મયણસુંદરી, પામી પ્રિય સંગ; ઈણે ધ્યાન થકી ટ કુટ ઉબરને, રકત પિતને રોગ, નિચ્ચે શું જપતા નવ નિધિ થાયે. ધર્મ તણ આધાર. / ૧૦ ધ ઘટ માંહી કૃણ ભૂજંગમ ઘાલ્ય, ધરણી કવા ઘાત, પરમેષ્ટિ ભાતે હાર પુલન, વસુધા માહી વિખ્ય તક કમલાવતીએ (કલાવતીએ) પિંગલ કીધો, પાપણે પરિહાર. છે ૧૧ ગાયણાં ગણ જાતી રાખી ગ્રહિને, પડી લાણ પ્રહાર, પદપંચ ગુણ તા પાંડુ પતિઘર, તે થઈ કુંતાનાર, એ મંત્ર અમુલખ મહિમા મંદિર, ભવદુઃખ ભંજણહાર છે ૧૨ છે કંબલ સબલે કાદવ કાઢ, શકટ પાંચશે માન, દીધે નવકારે ગયા દેવલોક, વિલસે અમર વિમાન, એ મંત્ર થકી સંપતિ વસુધા લડી, વિલએ જેન વિહાર | ૧૩ છે આગે ચે વિશી હુઈ અનંતી, હોશે વાર અનંત, નવકાર તણું કેઈ આદિ ન જાણે, એમ ભાખે અરિહંત, પૂરવ દિશિ ચારે આદિ પ્રપંચે, સન્મ્ય સંપત્તિ સાર. છે ૧૪ . પરમેષ્ટિ સુરપદ તે પણ પામે, જે કૃત કામ કઠેર, પુંડરગિરિ ઉપર પ્રત્યક્ષ પખા, મણિધર ને એકમર; સહગુરૂ સન્મુખ વિધિએ સમરતા, સફલ જનમ સંસાર. ૧૫ | શુલિકારો પણ તસ્કર કીધે લેહખુરો પરસિદ્ધ, તિહશેઠે નવકાર સુણ, પાયે અમરની રિધ્ધ, શેઠને ઘર આવિ વિદન નિવાર્યા, સુરેકરી નાહાર. ૧૬ / પંચ પરમેષ્ટિ જ્ઞાનજ પંચહ, પંચદાન ચારિત્ર, પંચ સઝાય મહાવ્રત પંચહ, પંચ સમિતિ સમકિત, પંચ પ્રમાદ વિષય તો પંચહ, પાલે પંચાચાર. ( ૧૭ છે For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કલશ-છપય. નિત્ય જપીએ નવકાર, સાર સંપતિ સુખ દાયક; સિદ્ધ મંત્ર એ શાશ્વત, એમ જપે શ્રી જગનાયક, શ્રી અરિહંત સુસિદ્ધ, શુધ્ધ આચાર્ય ભણી; શ્રી ઉવજઝાય સુસાધુ, પંચ પરમેષ્ટિ થુણીજે; નવકાર સાર સંસાર છે, કુશલ લાભ વાચક કહે એક ચિતે આરાધતા, વિવિધ રીતે વાંછિત લહે. ૧૮ છે ઈતિ નવકાર મંત્રને છંદ સમાપ્ત. . શ્રી આદીશ્વર જિન છંદ. જય જય પઢમ જિણેસર અતિ અલસર, આદેસર ત્રીભુવન ધણીએ; સવહું સુખ કારણ સુણ ભાવ તારણું, વિનતડી સેવક તણિએ. ૧ આદેસર અરિહંત અવધારે, કૃપા કરી સેવકને તારે; તું ત્રીભુવન પતિ તાત અમારો, ભવસાગર ડુબંતા નિવારો. ૫ ૨ હું ભમિયો ભવ કેડા કેડી, તાહરી ભગતિ મેં કીધિ થોડી; તત્વ તણું મેં વાત વિખોડી, પાપ તણી એ લક્ષ રાશી જેડી. એ ૩ લિયે નિગોદ અનંત કાલ, સુમ બાદર એહજ ઢાલ; તું પ્રભુ જીવ દયા પ્રતિપાલ, કર કર સ્વામી સાલ સંભાલ. | ૪ | પૃથ્વી પાણી તેઉ વાય, સાત સાત લાખ તે કેવાય; વણસઈ દસ લાખ બાદર મહે. ચૌદ લાખ અનંતિ કાલે. પ બીતી ચીરંદ દે દે લખ, તીય ચ પંચેન્દ્રિ ચૌદ લખ ભાખ; સુર નર ગયા ચીચો For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ લા, ચૌદ લાખ મણુઆ ણિ દાખ. ॥ ૬ ॥ જીવા જોયણુ લાખ ચૌરાશી, તે પ્રભુ જાત્ય ચેાવી પ્રકાસી; મે જોયુ મન માઇ વિમાસી, તે મે વાર અતિ અભ્યાસી. ।। ૭ । સ્વામી ચઢે રાજ સપુર્યા, સુક્ષમ બાદર પુદ્ગલ પુર્યા; વાર અનતિ મૈ પ્રભુ પૃર્યા, કેતા ક અસભન્ન ચૂર્યા; ૫ ૮ ! ફેાકટ કીધા મે ભવ ફેરા, ચરણ ન ભેટયા જિનવર કેરા; દીઠા દેવ અનેક અનેરા, કાઇ કાજ ન સિધા મેરા ।। ૯ ।। ઇમ ઉગતી હું રીયા, તુ પ્રભુ મલીયા સદ્ગુરૂ સાચા; ભેદ કયેા જીનશાસન જાણી, હયડે આણી મુકિત તણા મેં મારગ લીધો. ॥ ૧૦ ॥ દેશ અનારજ હું અવતરીયા, પાપે પીણ્ડ ધણી પરે ભરીયા; ધર્મ તણા લવલેશ ન ધરીયા, ચાઉતિ માહે હું દુઃખે ભરીયેા. ।। ૧૧ ।। દુલહે। આ રજદેશ અવાજા, કુલ મેટા મન દુલહેા દીવાજા; ઉત્તમ જાત દુલહેા જીન રાજા, ફુલહા પાચે ઇન્દ્રિય સાજા. ૫ ૧૨ ॥ દુલહેા દેહ લઇ નિરાગી, દલડા ચીર’જીવને દ્વેગ; દેહિલા સદ્ગુરૂ તણા સોગ, દૈહિકા ધરમા લક્ષ્મીના જોગ. ।। ૧૩ ।। ઢોહિલેા સાચા ધ સુણવા, દાહિલા ધમ તણા મન ધરવા; દોહિલેા પાપ તણા પરહર, દોહિલો ધર્મ શરીરે કરવા. : ૧૪૫ સમક્તિ વિષ્ણુ હું અતિ રલવલીયા, મુઢપણે મિથ્યા મતિ પડીયા; જીમ ચેગી કર મકડ ચડીયા, કરમ નટાવે તીમ હું નડીયેા. ॥ ૧૫ ધમ કરૂચી મનમાઈ, આલસ વૈરી આડા થાએ; પાપી પુરા કરી ન સગાય, જન્મ દિવસ એમએલા જાઈ. ॥ ૧૬ ॥ આરત ન ટલી એકે વાર (ચાર), જન્મ મરણ વીચ For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ એક લગાર; ભવસાગર હું ભમીયે અપાર, તુજ વિષ્ણુ સ્વામી કહા કુણુ તારે. ॥ ૧૭ ! ઘર-ધરણી ને ભારે જુતા, આગે જન્મ મરણ વગુતે; મેહ માયા નિદ્રાભર સુતા, પાપ કરમ કરી કાદવ ખુત। ।। ૧૮ ॥ ખાલપણે ક્રિડા રસ હું તે, યૌવન વય યુવતી મુખ જીતે; વડપણ વ્યાધ ઘણી ભાગવત, ધર્મી હીન ભવ એમ જોગવતા. ।। ૧૯ ।। નવ રસ રાતે મદભર માતા, કરતા ભક્ષ અભક્ષ ઘણ; પાતિક ન વિટાલ્યા અંગ વિટાલ્યા, વચન ન પાધ્યા સ્વામી તણા. ૫ ૨૦ !! ત્રસના તરૂણી નવી ઉલાઈ, લાભે લેાભે ઘણેર થાય; સત્ય વચન નર ધર મન માહે, ખીણુ ખીણ કમ અધિક બંધાય. ।। ૨૧ ૩ મહિયલ ડુંગર મેરૂ સમાન, તેથી અધિક આરગ્યા ધાન; સાયર સલીલ અધિક જે માન, મે પીધા માતાના સ્તન. ॥ ૨૨ ૫ મે માનવ ભવ દેવ પુરાણું, સુખ ભાગવીઆજે મન માને; રંગ રમાડયા છાનેમાને, તેાહે પ્રાણી ત્રુપ્તી ન પામે, ॥ ૨૩ ॥ જગ જીવ લેાક હેા કીમ સંતાપુ, એ કાયા કહેા કીણિ પરે પાત્રુ; જીનપદ નામજી વારે ગાજી, તપ-જપ કાય તીવારે સેષુ. ૫ ૨૪ ૫ તવ ખેલે પ્રાણી મુજ પ્રાર્થ, ભુખસ-ભાવઠ ન ખમાઇ; ધમ ભણી ધુર વીત ન જાઇ, પરવસ દુઃખ ઘણા સેવાઇ. ૫ ૨૫ ૫ પ્રગટ પ્રેમદા પ્રેમ દેખાડે, મેહુ પાસ મુજ ફરી ફરી પાડે; કામ-ક્રોધ મુજષી માનસમાડે, વિનય વિવેક-વિચાર જાણે. ૫ ૨૬ ૫ વિષયા વાયા પર નાર, તે કરમે સતિ નીતિ; મેજીન જીવ દયાસિ ર, ગા ઘણા ભવ હારી. ૫ ૨૭ ! સ ન એમ હું For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દાતા ગુણ મુજ મેહન મંડે. કૃષણપણું મુજ કેડ ન છ ડે; અ વે મંદ મયંગલ મુજ ડેડે, માયા સાયણ દસ વાહડે. ૨૮ | કહિ તો કરે પર ધન મુજ લેતા, અણખ (૫) હતી ધરમે ધન દેતા; કિધા કર્મ જિનેશ્વર જેતા, તું ત્રીભુવન પતિ જાણે તેતા. ૨૯ | રાજ્ય દ્વિ રામાસુ રાતે, ધન કર્યું કંચન યૌવન મદમાતે; ધન ભણી ધાવા ધુર જાત, અનેક દેશ વિદેશ કમાતે. ૩૦ મે દેશ વિદેશ જઈ ધન લાવ્યા, મોટા મંદિર હાટ કરાવ્યા; ઘરની કારણ ઘાટ ઘડાવ્યા, ધર્મ સ્થાન કે ધનકામ ન આવ્યા. એ ૩૧ મે વ્યાજ વટેતર ડેઢ સવાઈ, કરતા કિધી કેડ કમાઈ; સાત વિસન સેવ્યા દ્રઢ થઈ, ધર્મ-કર્મ-કાઈઠાં જન આઈ. ૩ર છે સ્વામી-સગા-સહદર વંચી, અર્થ અનેક એણી પરે સંચી; ધર્મ ન કિધો મેં રોમાંચી, ભાવ સહિત પ્રભુ પાય ન અંચી. ૩૩ છે પ્રગત સાત ક્ષેત્ર ન પડ્યા, સુકૃત તણા સ્થાન સવિ શેડ્યા; સદ્ગુરૂગણી નવી સંધ્યા, કહોને સ્વામી હવે કીંમ હસે. છે ૩૪ લેભ લગે મે પરધન લિધા, સંપત સારૂં દાન ન દિધા પાપ કર્મ મને જડપી લિધા, સુકૃત અમૃત પર ઘલ નવિ પીધા, જે ૩૫ છે પચ્ચખાણ પૌષધ અનુસરતા, સામાયિક પડિકમાણુ કરતા; સંજમ ધ્યાન ધર્મને ધરતા, ન રહ્યા મન સવિ નિશ્ચલ ન રતા. ૫ ૩૬ નાભિ નરેશ્વર નંદન કઈએ, માતા મરૂ દેવા ઉર લહીએ; કિધા કર્મ કહીએ કિમ સ્વામી, ધ્યાન તમારા હું શીર નામી. છે ૩૭ જીમ જહલ મેર ચંદ ચકોરા, દીન કર વંછે કમલ વન; યે સંધ્યાને ઉતમ For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ માને, તીમ હું દશન આદી જીણુંદ. ॥ ૩૮ || આજ ભ ભયે માનવ ભવ મીઠા, સુભ ચીત્તે આદેશ્વર દીઠા; દુઃખ દારિદ્ર વે જાયે ભાગી, જો આદેશ્વર ચણેલાગે. ।। ૩ । સુગતમણી મે મયુ લાધુ, આદેશ્વર સુ જો મન ખાંધુ; હું અપરાધિ છું પ્રભુ ગાઢા, તાહી ખેાલ દેએ મુજ ટાઢા ૫ ૪૦ હાફ હાઇ કારૂ કાઇ, માય તાય સાસેવુ તાએ; કાઈ નહ મૂરખ મુજ સરખા; કાલા વચન સુણીને હરખા. ।। ૪૧ ॥ આલુડા જેમ ખેલે વાણી, માય તાય મુજ અમી અસમાણી; તુ ઠાકુર તુમય જ ખાય, જન્મ-જન્મ મુજ લાગા પાય. ॥ ૪૨ ॥ તેહ તણા ટાલા સંતાપ, જીમ કાયા અનુકુ આપ; ભવાભવના ટાલેા સંતાપ, કેવલ જ્ઞાન તણી દ્યો છાપ. ॥ ૪૩ | રાજ ઋદ્ધ નવી માગુ સ્વામી, મુનિ લાવણ્ય સમયે શીર નામી; સેવક માંહે સમેટો થાય, આદેશ્વર અવિચલ પદ આય. ।। ૪૪ ૫ પુનર છાસઠે આદિ જીન તુડે, વિનતડી સેવક તણીયે; આસેજ માસ દશમી દાડ, મુનિ લાવણ્ય સમય ભણીયે, ॥ ૪૫ ૫ • ॥ ઇતિ શ્રી આદીશ્વર જિન છંદ સમાપ્ત, I શ્રી સંભવ જિન વિજ્ઞપ્તિ છંદ સુણા સંભવ સ્વામી અરદાસ મેારી, લહી ભાગ્યથી આજમે ભેટ તારી; મહા પુણ્યના પૂરથી નાથ પાયા, હવે For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કાટ ભવ દુખ દુરે ન શાક / ૧ | ગય કાલ બાલપણામાં અનતે, વયે મેહની આણમાં હું ભમતો, દેખી મુખ - હિરૂ થયે જમાલ. લક્ષ્ય ધર્મનો જ તારૂણ્ય કાલ; ૨ છે મિ ચમે આર્વત મોટો સખાઈ, પ પાતલે મોહમાહા દુઃખદાઈ ગ્રંથિ ભેદની તત્વની દ્રષ્ટિ પાઈ; પ્રભુ એલખ્યા તું અહી અમાહી; તે ૩ મે મે આજ મિથ્યાત્વનો અંધકાર, થયે શુદ્ધ સમ્યકત્વને જ્ઞાતકારક રહ્યા ગયા કાઠિયા કર્મ કાઠા, અનંતાનું બંધી દુરનાઠા; એ જ છે હવે ઉલસી આપથી યેગ શકિત, જાગી ચિત્તમા તાહરી જેર ભકિત ગયે આપ આપ સહુ ભર્મ જાલ, ભયે દેવતું એક જગમા દયાલ . પ . થયું સમરસે ચિત્ત શીતલ સુચંગ, ભલી વાસના સેહજ સ વેગ રંગ ગયે તાપ નિઃપાપ મારગ નિહાલી, મિલી ચેતના સહચરી મહાસાલી; છે ૬ મિલ્યા સત્ય સતપ આદે સુમિત્ર, શુભ ધ્યાન કલેલ વાધ્યા વિચિત્ર; થયે પદ પ્રાય સંસાર સિંધુ, વ તું મન મંદિરે વિશ્વબંધુ; } ૭ છે જીહા ગરૂડ સિંહા નાગને નહિં પ્રચાર, સમય દાવ આવે તિહામેઘ ધાર; દેખી કેસરી ગજઘટા દરે નાસે, તુજ ધ્યાનથી તેમ સંસાર ત્રાસે; ૮ ! પ્રભુ તું મલ્યાથી હવે હું સનાથ, કૃપાનાથ તે જન્મ કીધે કુત.થ) ટલી આપદા સંપદા સર્વ આવી, પ્રભુ તાહરી ભકિત જે ચિત્તભાવી; તે ૯ વિરાજે મહારાજ જે મુજમન, ન માંગુ પછે તેહથી કાઈ અન્ય ગ્રહ્યો બાંહિતા છેહ દેવો ન ઝિહારે, મહાપુરૂષ તે શરણે આવ્યા સુધારે; / ૧૦ ઘણું શું કહું For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦ સ્વામી સર્વજ્ઞ આગે, તથાપિ પ્રભુને કહું ભક્તિરાગે, એભેદે મિલે ખીરને જિમનીર, જેહથી હસનુ ચિત્તા સાથે સુધીર; / ૧૧ || ઇતિ શ્રી સંભવજિન વિજ્ઞપ્તિ છંદ સમાપ્ત. છે શ્રી શાન્તિનાથ જિનને છંદ. સારામાયનમું શીરનામી, હું ગાવું ત્રિભુવન કે સ્વામિ શાનિ અશાન્તિ જપે સવ કઈ તા ઘર શાંન્તિ સદા સુખ હોઈ છે ૧ | શાન્તિ જપીને કીજે કામ, સોએ કામ હેએ અભિરામ; શાન્તિ જપી પરદેશ સિધાવે; તે કુશલે કમલા લઈ આવે; મે ૨ ગર્ભ થકી પ્રભુમાર નિવારી, શાન્તિજિ નામ દીઉ માય તારી; જે નર શાતિ તણું ગુણગાવે, દિધ અચીન્તી તે નરપાવે; ૩જા નરકુ પ્રભુ શાન્ત સખાઈ, તા નરકું કહાઆર તમાઈ; જે કછુ વછે સોએ પરે, દારિદ્ર દુઃખ મિચ્યામતિ ચૂરે છે ૪ અલખ નિરંજન જેત પ્રકાશી, ઘટ ઘટ અન્તર અંતર કે પ્રભુ વાસી, શાનિ સરૂપ કર્યો નવિજાએ, કહેતા મુજ મન અવરિજ થાઓ; છે ૫ ડારદી સબહી હથિયાર, જીત્યા હતણા દલસાર; નારી તછ શીવ સુરંગ આવે, રાજ તન્દુ પણ સાહેબ સાચે; / ૬ છે મહા બલવંત કહી જે દેવ, કુંજર કુંથુન એક હણેવ, ઋદ્ધિ સહુ પ્રભુ પાસ લહી જે; ભિક્ષુ આહારી નામ કહી જે તે ૭ છે દક પૂજ કહી સમ ભાયક, પણ સેવક કું સદા સુખદાયક; For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧ તજી પરિગ્રહ ભજે જગનાયક, નામ અતીથિ સબહી વિધિ લાયક; } ૮ શાબુ મિત્ર સવચિત ગણી જે, નામ દેવ અરિહંત ભણીજે; સયલ જીવ હિતવંત કહી છે, સેવક જાણીને મહાપદદીજે ૯ સાયર જે સાહો એ ગંભીરા, દેષ એક નમાહે શરીર મેરૂં અચલ જિન અંતરજામી; પણ ન રહે પ્રભુ એકણ ઢામી; ને ૧૦ છે લેક કહે પ્રભુજી સત્ર દેખે, પણ સ્વને કદી ન વિપેખે, સિવિના બાવિશ પરિસહ, સેના જીતિ તે જગદીશ; આ ૧૧ માન વિના જગઆણ મનાવે, માયા વિના સવ્ય | મન લાવે; લેભ વિના ગુણરાસ ગ્રહી, ભિક્ષુપણ ત્રિગડો સેવિજે, જે ૧૨ નિગ્રંથપણે શીર છત્ર ધરાવે, નામ જતી પણ ચમર હલાવે; અભય દાન દાતા સુખકારણ, આગલ ચક ચાલે અરિદારણ છે ૧૩ . શ્રી જિનાજ દયાલુ ભણજે, કર્મ સબહીક મુલ ખણીજે; ચેવિહ સંઘજ તીરથ થાપે, લઇ ઘણું દેખે નવિઆવે છે ૧૪ વિનયવંત ભગવંત કહાવે, ન કિશકે તું શીષ નમાવે; અકિંચન કે વિરૂધ ધરાવે, પણ સેવન પંકજ પગટાવે; તે ૧૫ . તજી આરંભ નિજ આતમ ધ્યાવે, પણ સિવરમણ સુચીત્ત લાવે; રાગ નહિ સેવકકુ તારે, દેવેષ નહિ નિગુણા સંગવારે, છે ૧૬ તારે મહિમા અદૂત કહીએ, તારા ગુણને પાર ન લઈએ; તું પ્રભુ સમરથ સાહેબ મેરે, હું મનમોહન સેવક તેરે; / ૧૭ તું છે ત્રણ લેક પ્રતિપાલક, હું અનાથ ને તું દયાલ; તું સરણાગત રાખત ધીરા, તું પ્રભુતારક છે વડવીરા; છે ૧૮ તેમ જેસો પ્રભુ વડભાગહી પાયે, તે મેરે For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કાજ ચડે સવા કરજેડી પ્રભુ વિનવું તે , કરો કૃપા નિવરજીએ; } ૧૯ જન્મ મરણ કા ભય નિવાર, ભવ સાયરથી હલાવારેશ્રી હથિણું ઉરમંડણ સહે, તીહાશ્રી શાન્તિ સદા મનમોહે છે ૨૦ છે પદ્મ સાગર ગુરૂરાજ પસાથે, શ્રી ગુણ સાગર કે મન ભાયા; જે નરનારી એક ચિત્તે ગાવે, મન વંછિત ફલ નિશ્ચય પાવે છે ૨૧ છે ઈતિશ્રી શાન્તિનાથ જિનનો છંદ સમાપ્ત. . શ્રી શાંતિનાથને છંદ સમરૂ શાન્તિ જિન શાન્તિ કરે, પરમેશ્વર પારગ સુતરં; ભવિભાવ ધરી ભવતાપ હરે, નમજે નવઠા નિદ્ધિ દાનપરં.. ૧ જલ વાસ સુગંધ નૈવેદ ધૃત; કુસુમાક્ષત દિપક ફલસુત અચા પ્રભુની છે અષ્ટ વિધા, કરિ પાપ પુલાયે થિયા ત્રિવિધા. ૨ કુસુમાક્ષત દીપક વાસ વર, સુધ ધુપ ધરો ભવિ ભકિતવર; જિન અંગે પંચ વિધા અરચા, દિન રાત્રે મુખે કરવી જ સુચા. | ૩ જદી માનવ છું જદી લાયક છું, અહમેવ ધરે મન કાયક છું; મદ છાક ચઢી ચખ જુઓ તથા, જિન ભકિત વિના છે સર્વ વૃથા છે ૪ જિન જાપ જપ ઘન કમ ખપે, જિનના ગુણ ગાતે થાય તો; જિનરાજ અહોનિશી વનમે, પરમાદ તજી પર મનમે છે ૫ છે સુભ ભાવ ધરી ભગવંત ભજે, સુજને સુમના મદ માન તજે ભવ સિંધુ ઉતારણ For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 નાવ સમા, પ્રભુ સેવક થાએ કહી ઉપમા. ॥ ૬॥ મન માઘ રે જિન ભકિત કરૂં, ઉપવાસ તણું ફલ થાય ખરૂં; જીવ ઉઠ જદા જિન યાત્રા જવા, ષટ્ ભાજન વજ્ર ન પુન્ય થવા. ।। ૭ । ગમન પ્રતિ હરખીત ચાલ કહ્યો, તત અમનેા ફૂલ આપ લહ્યો પગલા ભરે દેવલ ચિત્ત ધરી, દસ ભાત તો એમ લભ કરી. ।। ૮ ।। પગ કે તલી જાત ખાર તણું, અ માર્ગે અજ માસ ભણું; જિન દેવલ દીઠે મ સ લહ્યો, પ્રભુ મંડપ દીઠે છ માસ કહ્યો. ૫૯ ।। પ્રભુ મંડપમા પગલે વરસી, જિન દર્શનથી સતને તપસી, થએ અન દેત્ર જિનેશ્વરનુ, ફલ પામે વરસ હજાર તણું. ।। ૧૦ । કચરા જિન દેવલને વર જો, ફૂલની ગણના અઘકી અરજો; ગુણની સ્તુતિ લ જેહ ઘણુ, નવાએ અનંતગણુ ભણુ ।। ૧૧ । ધન લેસ ભણી દિન રાત ધસી, કર ઉદ્યમ તું અતિ દેહ કસી; બહુ લાભ હુવે તિહા કિમ બેસી, વિ આલસ કીજે પુન્ય હસી. । ૧૨ ।। એમ શાસ્ર થકી ફલ પૂજનના, નિસુણી પરમાદ તજી સુજના; ત્રિવિધે ત્રણ કલ જિનેશ્વરને, અરચા સુવધે અપરપરને, ।। ૧૩ ।। પ્રભુ પૂજનથી શીવ લિલ લહી, મનુ જે જગમા ન વિજાય કહી: બુધ ઉત્તમ રત્ન ભણી સ્તવના, ઉપકાર છે ઉદ્દે વાચકના. ।। ૧૪ ।ા છે ત્રોટક છંદે એ સ્તવના, દુષ ત્રાટક જોટક સાવનના; ચર મેટ કસ્યા છેહે સજના, મુજ ખેાટ કિસી છે બહુ લના. ૫ ૧૫ ૫ ના પ્રતિ શાન્તિનાથના છંદ સમાપ્ત ।। For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી જીરાવલા પાર્શ્વનાથ જિન છંદ મુજ કહીયે, એક કહે ને વંછિત છે જીરાવલા જિન મંડણ પાસ, તુ ત્રિભુવન પતિ લિલ વિલાસ; સુણે વિનતિ છોડે ભવ પાસ, હું છું દેવ તુમારે દાસ છે ૧ મે ચિહુ ગતિ માહે ર બહુ કાલ, માનવ ભવ લાધો મુજ ફલીયે; મહી મંડલ પર્દર્શન હુએ, બોલે વચન સવિ જુજુઆ છે ૨ કે એક કહે ભવ કા નિગમે, નિત ઉઠી નારાયણ નમે; એક ભણે ઈશ્વર દેવતા, મન વંછિત ફલ લહી સેવતા છે ૩ છે એક ભણે સવિ છેડો દેવ, એકજ સે સૂરજ દેવ; એવા બેલ બેલે તે લાક્ષ, એક ભણે જઈ પૂજે યક્ષ | ૪ | જગ માહિ મે જોયા ગણા, તિહા બે લ સઉ થાપ આપણુ; ધમ તણે હું અરથી થ, દેવ પરીક્ષા કરવા ગયે . પ પહચી હરિ મંદિર ધસી, કેતુક દેખી હઈડે હસી; નારિ સરસા દેવ મોરાર, છેટા દીઠા ભવન મજાર. ૫ ૬ છે મુજ મૂરખ મને ચિંતા વસી, દેવ થયા તે નારી કિસી છેટા દિઠા મલ્યા તિણવાર, હું લાજે નવિ રહીયે લગાર છે ૭ છે હરિના ભુવન થકી નિકલી, ગયા તે ઈશ્વર દેહ રે વલી; મૂતિ વિણ દેવે પરઠવી, એક જલધારા ઉપર હવી. ૮ છે તે ઉપર માંડ આકાર, તે કહેતા નવિ આવે પાર; તાસ ભગત કહે એહી જ દેવ, પૂજી ઘણીએ કીજે સેવ. ૯ ચતુરપણે ચિ મે તામ, પાઈ પંખી કિમ કરૂં પ્રણામ; અંગ પખે નવિ રંગ લગાર, કંઠ પાખે કિહા For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫ વિએ હાર. ॥ ૧૦ ૫ નાક પખી કિમ કીજે ધૂપ, સોએ દેવના એસ્યા સ્વરૂપ; અલવેસુ ઇશ્વર પરીહરી, હુઇડે વધી વિમાસણ કરી ॥ ૧૧ ૫ સુરજદેવ એ સહુકા કહે, તે આપદા ઘણેરી સેવે; દિવસ માહે ઉગે-આથમે, જન્મ-મરણુ દુઃખ એ મનિગમે. ।। ૧૨ । જાષ સેષ દેવ દેવલા, છેટા દિઠા દેવલ ભલા; હિંસા કરે કરાવે ઘણી, સીઓ લગ કીજે તેહ તણી. । ૧૩ ।। દેવ ન દેખુ તેહવેા કાઇ, જિન સેવે શીરપુર સુખ હાઇ; મુજ મન માહે ચિન્તા ઘણી, ભેટ થઈ તવ સદ્ગુરૂ તણી ।। ૧૪ । મે પ્રીચ્છયા જિન શાસન સાર, જિન ચેાવિશે મુગતિ દાતાર; પૂર્વ પુન્ય પ્રગટીયા કમ, દયા મૂલ પામ્યા જિન ધર્મ ।। ૧૫ । મુક્તિ તણેા મે લાધેા મા, પામ્યા પાસ તણા મે પાગ; ચિન્તામણી કર ચડીયેા આજ, મન વંછિત સવ સરીયા કાજ ! ૧૬ ૫ તારા ગુણના પાર ન લડું, તુજ તાલે ખીજે કુણુ કહુ; અવર દેવ તુમ અન્તર ઘણે, વિગતે એલ વિચારી તણેા. ॥ ૧૭૫ જેવડા અતર લુણુ કપૂર, તેવડા અતર ખજીઆ સુર; જેવડો અંતર સરસવ મેર, તેવડો અંતર ઉવટે શેર ॥ ૧૮ ૫ જેવડેા અંતર જંતર ઇન્દ્ર, તેવડા અ ંતર તારા ચન્દ્ર; જેડે અંતર ભૂપતિદાસ, ષ્ટિ હણને લીલ વિલાસૢ ।। ૧૯ ૫ જેવડા આંતર સીહુ શીયાલ, તેવડા અંતર ગેાલ–વિયાલ; જેવડા અંતર મયગલ ટ, તેવડા અંતર પુન્ય વત હું. ॥ ૨૦ !! જેવડા અતર બગલા હંસ, તેવડા અતર કાનડ કસ; જેવડો અંતર રાવણ-રામ, For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તેવડે અંતર કામ કુઠામ. | ૨૧ છે જે અંતર બાજરકુર, તેવડો અંતર કાયર સુર; જેવડે અંતર રાણી-દાસ, તેવો અંતર દહિને છાશ. એ ૨૨ જેવડા અંતર રાયણુબર, તેવડે અંતર માણસ ઢોર; જેવડે અંતર મુરખ જાણ તેવડો અંતર ખરકે કાણ. . ૨૩ છે જેવા અંતર ખા (પા) સર ચીર, તેવડો અંતર જલને ખીર; જેવડો અંતર કેએલકાગ, તેવડો અંતર સુકડ-સાગ. ૨૪ જેવડો અંતર મણિને કાચ, તેવડે અંતર કુડને સાચ; જા હીરોને કાકર, કસ્તુરીને ખલખોટરે. ૨૫ છે જેવડો અંતર ગુલને ગલી, તેવડો અતર તરૂવર–શલી; જિમ રયણાયરને છિલરૂં, કામ કુંભ ને કિહા ઠીકરું. | ૨૬ છે એવડો અંતર અછે અનેક, ધરમી નર મન ધરે વિવેક, ચડતે ઉઠે જિનવર જેવ, પડતે અવર દેવપણ હેય. મે ૨૭ મે ચિહુદિસ ચેપટ મલ ચોસાલ, ત્રિભુવન દીપક દેવ દયાલ; તું ભેટી અવર દેવને ન નમુ, અમૃત લઈ આછણ કિમ જમુ. મે ૨૮ પામ્ય ક૫ વૃક્ષને સાથ, હવે કેરડે ન ઘાલુ હાથ; તુમ દીઠે જિનવર જગદીશ અવરદેવ કિમ નમુ શીષ. . ૨૯ મે તુમ વિન ભવસાયર રડવડીયે, મદ-મછર-માયા નયે; શી વિનતિ કરું તુજ બહે, કહીયા પાખે તું જાણે સહુ. | ૩૦ નવિ નિશે નિદા પરીહર, અવર દેવને બોલ્યા ચરી; રસ મ ધર જે કોઇ લગાર, દેવ ખરો જે મુક્તિ દાતાર. ૩૧ છે વલિ બ્રહ્મા-હરી-ઇશ્વર હેઈ, ષટું દર્શન માદેવ બહુ હેઈ; સે આપે શીવ સુખ ઠામ, ત્રણ કાલે તસ કરૂ પ્રણામ. જે ૩૨ / અમી આ સરીખો For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૭ મીઠે આજ, તું નયણે દિઠ જિનરાજ, હેલા મુજ મન વિંછિત ફયા, દૂર ગતિના દુઃખ દુરે ટહ્યા. ૩૩ છે તુજ નામે દુઃખ સંકટ ટલે, ભૂત-પ્રેત-વ્યંતર નવિ લે; નિશ્ચ નાસે વિષમ વિકાર, તુમ નામે નિત જય જયકાર. છે ૩૮ છે તપગ૭ નાયક અવિચલ ચંદ, શ્રી લક્ષ્મીસાગર સૂરદ: શ્રી સેમદેવ સૂરિ સેહે સાર, શ્રી સોમ દ્વિજ સૂરીશ્વર ગણ ધાર. ( ૩૫ સમય રત્ન જય પંડિતરાય, તે સહ ગુરૂના પ્રણમી પાય; તુ નવા વિભુવનને ધ, પૂરો ઈછા અમ મન તણી. ૩૬ ત્રાદ્રિ રમણી નવિ માંગુ રાજ, કૌતક વિદ્યા મંત્ર નવિ કાજ; એકજ આવાગમન નિવાર, દસ્તર દુઃખસાગર ઉત્તાર. . ૩૭ | હું આવ્યો પણ તુમ તણે, રાખ મન ઉલટ અ. પી. મુનિ લાવય સમય ઇમ ભ, તુમ તુંડે નવનિધિ મુજ આંગ. ૩૮ છે | ધન રાવલા પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સમાપ્ત છે શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ જિન છંદ. સરસ વચન ઘો સરસ્વતી માત, બોલીસ આર સી વિખ્યાત: અંતરીક્ષ ત્રિભુવન ધાણી, પ્રકટ પ્રતિમા પાસ તણી. ૧ લંકા ધણી જે રાવણરાય, ભગિની પતિ તેહના કેવાય પર દુષણ નામ "પાલ, અનિશ થી તેણે ઘણો તાલ. જે ૨ / સદગુરુ વચન સાદા મન ધરે, ત્રણ ક લ For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮ જિન પૂજા કરે, મન આખડી ધરી છે પ્રેમ, જિન પૂજા વિણ જમવા નેમ. ૩ છે એક દીવસ અતિ ઉલટ ધરી, ગજ-રથ પિ ટયા-પાય કરી; ચડી રેવાડિ સહુ સાચવું, સાથે દેરાસર વિસર્યું. છે ક દેરાસરી ચિત્તવે ઈસું, વિણ દેરાસર કરવું કિશું; રાય તણે મન છે આખડી, જિન પૂજ્યા વિણ નહી સુખ ઘડી. | ૫ | પ્રતિમા વિણ લાગી ચટપટી, ચડે દિવસ દસ બારે ઘડી; કરી એકઠા વેલુ છાણ, ભાવે સાખે કિધી ભાણ, ૬ એક તું હિ બીજિ આસની, ને પ્રતિમા પાઈ પાસની; તે કરતા નવિ લાગી વાર, થાપ મહા મંત્ર નવકાર. ૭ | પંચ પ્રમેષ્ઠિનુ કિધો ધ્યાન, કરી પ્રતિષ્ઠા સોએ પ્રધાન દેરાસર દેખીને હસે, પ્રતિમા દિઠે મન ઉલસે. | ૮ આ રાજા કરી અંઘલ, બાવના ચંદન કેસર ઘેલ; પૂજી પ્રતીમા લાગે પાય, મન હરખે ખર-દૂષણરાય. ૯ એક વેલને બીજે છાણ. પ્રતિમાને આકાર પ્રમાણ પ્રતિમા દેખી હયડુ ઠર્યું, સાથે સઉ ભલુ ભેજન કર્યું. ૧૦ | તેહીજ વેલા–તેહીજ ઘડી, પ્રતિમા વજા તણી પરે જડી, ધરમી રાજા ચીત્યા કરે, આસાતના રખે કે કરે. ૫ ૧૧ એ ખંધે ધરી–ખર-દૂષણ ભૂપ, લઈ પ્રતિમા મુકી જલ કુંભ; ગયો કાલ જલમાં ઘણે, પ્રતિમા પ્રકટી તે પરે સુણો. | ૧૨ ઈલનપુરી–એલગ દેરાય, કુષ્ટિ છે ભૂપતિનિ કાય; ન્યાયતંત નવિ ડંડે લેક, પૃથ્વી વર તે પુન્યાસી લેક. | ૧૩ | રાય તણો મોટો છે રોગ, રયણી ભરી નિદ્રાને વિયોગ; રોમ-રોમ કિડા નિસ, નિદ્રા સવી રાણી પરિહરે. ૧૪ છે જે કીડાના જેવા ઠામ, તે તીહા For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાછા ઘાલે તામ; તે નવી આવે તેને ઠામ, તતક્ષીણ રાય અચેતન જામ. ૧૫ | રાય રાણી સંકટ ભોગવે કરમે દિન દેઓલા નીગમે. રયી ભર નવી ચાલે રોગ, દિવસે કયા દીસે ભેગ. | ૧૦ | એક વાર હય–ગય પરીવર્યા, રમવારે વાડી સંચરીયા; સાથે સમૃધિ છે પરીવાર, પાલા પથક નલ હું પાર. ૩ ૧૭ ! જાતી ભાણુ માથાલે થયે, મે ટી અટવી માંડ ગયે; થાકે રાજા વડ વીસરામ, દઠિ છાયા અતિ અભિરામ. + ૧૮ ! લાગી ગષા નીર મન ધણ્યું, પાણી દીઠે ઝબક ભર્યું પિધુ ૫ણી ચલણે ગલી, હાથ-પગ-મુખ ધોયા વલી. ૧૯ ૫ કરી રેવાડી ૫ છો વલી, હેલુ જઈ પટરાણી મલી; પટરાણી રેલીયાત થઈ, થાક રાજા ઢિયે જઈ. ૨૦ મે આવિ નિદ્રા યહી પડી, પાસે રઈ પટરાણી વડી; હાથ પગ-મુખ નિરખે જામ, તિયા કીડા નવિ દેખે ઠામ. ૨૧ રાણીને મન કોતક વસ્યું, હીયડે હરખ કારણ કીસું જાગે રાજા આલસ મોડી, પુછે રાણી બે કર જોડી. . રર છે સ્વામી કાલે રેવાડી કીયા, હાથ-પ ય-મુખ ધોયા જહા; તે જલનું કારણ છે ઘાયુ, સ્વામી કાજ સરે આપણું ૨૩ છે રાજા જપે રાણી સુણો, આટલી પંથ છે અતિ ઘણું, મે પ્રિયુ પ્રભુ તેહનો ભેદ, આપણે જાણું વેડવી છે. જે ૨૪ . રથ તરીયા તુરંગમ વેલ, રાય-રાણી ત્યાં ચાલ્યા ગેલ; દિડુ ઝાબક વડનેરે તીર, જાણે માનસ ભરીયુ નીર. ૨૫ છે હરખે રાણી હય રંગ, રાજા અંગ પખાલે ચંગ; ટલી કુષ્ણને વાગ્યે વાન, દેડ થઈ સેવન સમાન. ! રદ છે આ રાજ દલગપુરે, For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૦ ઘર ઘર આવ આણંદપુરે; ઘર-ઘરના આવે ભેંટણા, દાન અમુલક આપે ઘણા. ॥ ૨૭ ૫ પડતુ અમાર તણા નિર્દોષ, રાયરાણી મન થયેરે સંતેષ; ઘર-ઘર તલીય તારણ વટ, કરે વધામણા માણુક માટે. ૫ ૨૮૫ શુદ્ધ મુમિ ઢાલે પલક, તીહારાજા પઢયે નિશંક; ચુઆ ચંદન-કુસુમ કપુર, વાસ્ય અગર મહેકે ભરપુર. ॥ ૨૯ ।। રયણી ભણી રૂપનાંતર લડે, જાણે નર કેાઈ આવી કહે; અતિ ઉંચુ કરી અબ પ્રમાણ, નીલા ઘેાડો નીલુ પલાણું. ॥ ૩૦ ૫ નીલા ટોપ નીકાથી આર, નીલવરણ આવ્યે અસવાર; સાંભલ એલગપુરના ભ્રષ, જીહા જલ પીધા તીહા છે કુપ. ॥ ૩૧ ૫ પ્રકટ કરાવે વેલે થઇ, તીહા મારી પ્રતિમા છે સહી; કરે મલેાખાની પાલખી, કુંપસાઈ મેલે સનમુખી. ।। ૩૨ ! કાચે તાતણે હાથે ધરી, તીણે આર્વિસ હું બેસી કરી; શીખામણ દેઉં છું... ઘણી, ઇસ્યુ સુપન લેઇ ાગ્યે રાય; પ્રવિકસે હરખે મન માહે. ।। ૩૩ ।। કરી સજાઈ જે જીમ કહી, તવ આવ્યેા વડ પાસે વહી; તે જલ મધ્ય ખણાવ્યુ બ્રમ, પ્રકયાકુબ અચલ અભિમ ॥ ૩૪ ૫ ભરીયુ નીર ગગ જલ સ્યુ, રાજા યડુ દુખે હસ્યુ; કરી મલેાખાની પાલખી, માણુક મેાતીએ જડી નવ લખી. ।। ૩૫ ।। તાંતણે બાધી મેલે બ્લમ, આવી એડા ત્રીભ્રુવન સ્વામ; પાસ પધારીયા કાંઠે કુવે, ઉત્સવ મેરૂ સમાણા ડુવા, ૫ ૩૬ ૫ ખેતરીયા જોડે વાછડા, બચ્ચા વીન તે ચાલે ખડા; ગાઇ કામની કરે ટકાર, વાર્ઝ ભુગલ ભેરી ઢાલ, ૫ ૩૭ { પાલખી વેલ તણા આકાર, નિત્ર ભાજે પરમેશ્વર ભાર; રાજા For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૧ મને આવ્યા સદેહ, કીમ પ્રતિમા આવે છે ઇહુ. ૫ ૩૮ ॥ કાટી (ટી દ્રષ્ટે કર્યો આરંભ, રહિ પ્રતિમા સ્થાનક થીર થંભ; રાજા--લેક ચીન્ત્યા શુ થયે, એ પ્રતીમા થીર સ્થાનક વા. ॥ ૩૯ || સૂત્રધાર લાવટ સાર, તેડી આવ્યા અરથ ભંડાર; આલસ અંગ થકી રિડરા, વેગે થઇ જિન મંદિર કરો ૫૪૦૫ તવ શિલાવટ રંગ રસાલ, કિધા જૈન પ્રસાદ વિસાલ; ધ્વજાદંડ-તારણ સ્થીર સ્તંભ મંડપ મોટા કીધા રભ । ૪૧ ॥ પવાસણ કીધુ છે કે જેહ, તીડા પ્રતિમા બેસે નવી તે; અંતરીક ચા એ તલે, તકે અસવાર જાઇ નીકલે. ॥ ૪૨ ॥ રાજા-રાણી મનની જોડ, ખરચી દ્રવ્ય તણી બહુ કોડી; સપ્ત ફણામણી એટા પાસ, 'લગરાય મનપુગી આસ. ॥ ૪૩ ૫ પૂજે પ્રભુ ઉખવે અગર, શ્રીપુર નામે વસ્યા નગર; રાજા રાજ્ય કરે કામની, ઉલગ કરે સદા સ્વામની. ૫ ૪૪ ૫ સેવક રે સદા ધરણઢ, પદ્માવતી આવે આનંદ; આવ્યા સંઘ ચક્રીશિ તણા, મંડપ આત્સવ માંડયા ઘણા. ૫ ૪૫ ૫ લાખીણી પ્રભુ પૂજા કરે, મેટા મુદ્ર મસ્તકે ધરે; આરતી દીપક-મગલ માલ, ભુજંગલ ભેરી જાલક- જમાલ. ॥ ૪૬ ના આજ લગે સ` એમ જ કહું એકણુ દારે ઉચ્ચી રહું: આગલ તે જાતે અસવાર, જઇએ એલગ રાય અવત.ર. ૫ ૪૭ જીણું જીમ જાણ્યુ તીઅે તીલચુડી; વાત પરપરા સહી ગુરૂએ કડ્ડી; મુતિ આણંદ બેલે મન ફી, નીતુ જાણે કહે કેવલી. !! ૪૮ ૫ અર્ધસેન રાય કુલે અવત’સ, વામા રાણી કૈર લે હુંસ; બનારસી નયરી અવતાર, કહે સ્વામી સેવક સાર. ।। ૪૯ ૫ પન્નુર પંચાસા For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૨ આખા વરસ પ્રમાણ, શુદ્ધ વૈશાખ તણા દીન જાણ; ઉલ્લેટ ત્રીજરે ભયા, ગાયેા પાસ જિનેશ્વર જ્યા. ૫ ૫૦ ૫ બેલે કવિતા જોડી હાથ, અંતરીક્ષ પ્રભુ ધારસનાથ; હું છુ સેવક ારા સ્વામ, હું લીને તારા જિન નામ, ૫ ૫૧ ॥ ઇમ સ્વામી મહિમા ભંડાર, તું ભવ્ય બેાધી ખીજ દાતાર; મુનિ—લાવણ્ય સમે ઇમ ભણે, ધન્ય માનવ જે શ્રવણે સુણે. ॥ પર ! ॥ ઇતિ અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ જિન ઈદ સમાપ્ત. ।। શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ જિન છંદ. સરસ્વતી માત મયા કરી આપે। અવિચલ વાણી; પુરૂષાદાણી પાસ જિન ગાઉ ગુણમાણુ ખાણી.— ૧ અદ્ભુત કૌતુક કલિયુગે દીસે અહીં અભ; ધતિથી અધર રહે સદા અંતરીક્ષ વિર સ્થંભ - મહિમા મર્હિ મંડલ સખલ દીપે અનેાપમ આજ; જાગે તુ જિન રાજ.— ગુણ અનંત ભગવંત; તેી ન આવે ર અવર દેવ સૂતા સરવે એક જીભ કહી ક્રિમ કહું કાડી જીભ કરી કા કહે ત ઈદ અડેચલ - તું માતા તુહિજ પિતા તું ભ્રાતા તું બધુ દેવ; મહિર ધરી મુજ ઉપરે કર કરણા રસ સિંધુ.— પ ૩ For Personal & Private Use Only ४ ચરણ કરણ પ્રણમે નિતનાગર; કર કરૂણા કરૂણા રસ સાગર નિરમલ ગુણમણિ ગણવય રાગર સુરગુરૂ અધિક અછે માને આગર.-૬ Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૩ કામ કુંભ જિમ કામિત દાયક પદ પ્રણમે સુરવર નર નાયક; મથિત સુદુમથ મનમથ સાયક અષ્ટ કરમ રિપુ દલબલ ઘાયક-૭ નવનિધિ ત્રાદ્ધિ સિદ્ધિ તુમનામે મન વંછિત સુખ સંપતિ પામે; જે પ્રભુ પદ પંકજ સિરનામે બહુલા સુર મહિલા તસ કામે-૮ બહુલ વસે વ્યવડારી ત્રાસ વરસિરિપુર વસુધા વિખ્યાત; તિહારાજે જિનવર જગતાત અંતરીક અને પમ અવઢાત-૯ છંદ સારસી અવદાત જેહને જગત જાણે ગુણ વખાણે સુરધણી; પરસાદ પ્રભુને પ્રગટ પરભવ પામિઓ પ્રભુપદ રૂણી ! મહિમા વધારે વિઘન વારે કરે સેવા અતિ ઘણી...; તુમ નામ લિને રહે ભીનો અવર દેવહ અવગુણ-૧૦ નર નાથ કોડી માન મડી હાથ જોડી હમ કહે પ્રભુ નાથ ચરણે જીકે સરણે રહેને પર પદ લહે ! અતિ જેહ ઉત્કટ વિકટ સંકટ નિકટ નવે તે વલી-; ભય આઠ મેટા નિપટ ખોટા દૂરથી જાયે ટલી.-૧ છંદ હાટડી જે રાગ ભયંકર કુછ ભગંદર દુષ્ટ ક્ષય ન ખસ ખાસ, .. અંતર ગલ વલી યમલ જવર વિષમ જવર જાઈ નાશ; , દીએ અનિમઢા વલી ત્રણ ચાઠા નાઠા જઈ તેહ... તુમ દરિસણ સ્વામિ શીવગતિ ગામિ ચામિ કરે સમદેહ-૧૨ For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૪ જલનિધિ જલગજે પ્રવહણ ભજે જે વાય કુવાય, થરથરિ નિહાદુજે હરિહર પૂજે કીજે કવણ ઉપાસ! મનમાહે કંપે હે હૈ જપ કોણહિકિપી ન થાય.... દણિ અવસર રાખે કુણ પ્રભુ પાપે પવે તે સુખથાય.-૧૩ જડપે તમાલા પાવક ઝાલા કાલા ધુમ કલોલ, ઉચ્છલતા દેખી જાય ઉવેખી પંથી પડે દંદેલ? પંથિજન નાશે ભરિયા સામે ત્રાસે પ્રજે દેહ-- પડિયા તિણે ઠામે પ્રભુને નામે કુશલે પામે ગેહ-૧૪ ફણી ને આ ટેપે મણિધર કોપે લેપે જેહ વલી લીહ. ધસમસ તે આવે દેખી ધાવે લબકા દે જીભ: બીહેજન જાતા દેખી રાતા લેયણ તસ વિકરાલકીધે ગુણ ગ્યાને પ્રભુને પાને અહી થાઈ વિસરાલ.-૧૫ પાપે પગ ભરતા હી ફીરતા કરતા અતિ ઉનમાર, ઘટિ કજિમ છુટે અતિઆ ગુટે લુટે નિપટ નિષાદ ! વનમાહે પડિયા ચેરે નડિયા અડવડીઆ આધારઇણ અવસર રાખે કુણ પ્રભુ પાસે ભાખે વચન ઉદ્ધાર.-૧૬ છંદ ત્રિભંગી મમત મયગલ અતુલ બલધર જાસ દરશન ભઘએ, કેશરી સીંહ અબીહ અનીહે મેહ મુવડ ગદ્ય, વિકરાલ કરાલ કેપે સીંહ અતિશય નાદ વિમુકએ– સુખધામ પ્રભુ તું નામ લેતા તેહ સીંહ ન દુકકએ.-૧૭ For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૫ ગલલાટ કરતો મદ જ કેપ ધરતે ધાવત, ભરોસરાતે અધિકમ તે અતિ ઉજાતો આવએ ! ઘર હાટ ફેડે બંધ ત્રોડે માન મે તુ નૃપ તણોતુમનામે તે ગજ અજાથાઈ વશ્ય આવે અતિઘણું.-૧૮ રણમાહે સૂરા લડે પૂરા લોહ ચુરા ચુએ– ગજ કુંભ ભેદે શીર છેદે વહે લોહી પૂરએ દલદેખી કંપે દીન જપ કરે પ્રબલ પિકારતુમ સ્વામિ નામે તિણે ઠામે વરે જય જયકારએ.-૧૯ ભય આઠ મેદા દુષ્ટ ખોટા જેમ રટા ચુરઈ; અશ્વસેન ઘેટા તુમ પ્રસાદે મન મનોરથ ચુરઈ! મહિમાહે મહિમા વધે દીન દન ચન્દ્ર ને સૂર્ય સમોજસ જાપ કરતા ધ્યાન ધરતા પાસ જિન વર તે નમો-૨૦ છંદ અડયલ છાયા પડલ જાલ સવીકાપે આંખે તેજ અધિક વલી આપે; પન્નગ પતિ પ્રભુને પરતાપે અવિચલ રાજ્ય કાજ થીર થાપે.-૨૧ પદ્માવતી પરતો બહુ પૂરે પ્રભુ પ્રસાદ સંકટ સવી ચુરે; અલવતી અલગી જાયે દૂરે લક્ષ્મી ઘર આવે ભરપૂર.-૨૨ મહીં મંડલ મટે તુહ દેવ ચેષ ઈન્દ્ર કરે તુજ સેવ; ત્રીભૂવન તાહરો તેજ વિરાજે જસ પ્રતાપ જગમે ગાજે.-૨૩ For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કહેતા દે કહું વલી નામે પ્રભુની કીતિ મિજિમ ઠામે, પુર પત્તન સંબોહણ ગામે સુણતા નામ ભવિક સુખ પામે.-૨૪ છંદ નારાચ. અંગ વંગ કલિંગ કુલધર માલ મરહદએ; કાશ્મીર બબર હરમદે સવા લાખ સોરઠ એ ! કામરું કુંકણુ દમણ દેશે જપે સહુકો જાપ એ; ઈદેશ અવિચલ પ્રબલ પ્રતાપે પાસ પ્રકટ પ્રતાપ એ-૨૫ લાટને કરણાટક હુડ મેદપાટ મેવાતવત્રી નાટ ઘાટ વિરાટ વાગડ કચ્છ વચ્છ કુશાતએ ! સતિ લંગ ગંગ ફીરંગ દેસે જપે તારે જાપએ– ઈણિદેશ અવિચલ પ્રબલ પ્રતાપે પાસ પ્રતાપ એ ૨૬ કણવીર કાનમ કલબ કયા બિલ લંબ બંબ વિલંગ એવાલ છે મધર અને હરમજ પંથગહ ગુલવંગ એ કંસાણને વિસાણ દિસે જપે તારે જાપતિણ દેશ અવિચલ પ્રબલ પ્રતાપે પાસ પ્રતાપ એ કવિત પ્રતાપે પ્રબલ પ્રતાપ પાપ સંતાપ નિવારણદશ દિશી દેશ વિદેશ ભ્રમત જવિજન સુખ કારણ રેગ સેગ સવે ટલે મલે મન વંછિત ભોગ એપાર્શ્વનાથ તુમ નામ સયલ સંપતિ સંયોગ છે સગર મૃત્યુ પાતાલમે ત્રિદુભુવને પ્રગટ સદાપાર્શ્વનાથ તુમ પ્રતાપે આવે અવિચલ સંપદા. २७ For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૭ છંદ હાટકી વિચલ પદ આપે સ્થિર કરી થાપે જગ વ્યાપક જિનરાજ; ઉપદ્રવ વિવે સુરગુણ ગાવે વસ્ય થાયે નર રાજ; । . દ્વિપે પરદ્વીપે રિપુને જીપે દીપે જીમ ટ્વીનમણી રાજ; પદ્મ પંકજ દરજે પ્રભુના રીજે સિજે વછિત કાજ, તુછે મુજ નાયક હું તુજ પાયક લાયક તુજ સમાન; કુણુ છે જગ માહેં સાહી ખાંડે રાખે આપ સમાન ! તુહિજ તે દીસે વિસવા વીસે હિયડુ હી સેહેવ....; દેખુ હું નયણે જ પુ યંગે નિરમલ તુમ ગુણુ દેવ સિન્દુર સુંડાલા મદ મતવાલા હુંદાલા દા; ઝુલે મન ગમતા રંગે રમતા ઉછાલતા વાર । તુરકી તેજાલા આગલપાલા જુજાલા હથિયાર્; જાલીને દોડે હેલા હોડે જોડે બહુ પિરવાર. હયવર પાખરીયા રથ જોતરીયા તરવિરયાતા ષાર; સાવન ચીનરીયા નેજા ધરીયા પરરિયા અસવાર; ગજ બેઠા ચાલે રિપુ મન સાથે માલે લક્ષ્મી સારા; અહુવી ઋદ્ધિ પામે પ્રભુના નામે સલ કરે અવતાર. દુહા છંદ અવતાર સાર સ`સાર માહે તેહુ જનને જાણુઇ; ધન કમાઈ ધરમ ધાનિક તેહની લક્ષ્મી માનઈ; 1 સુન્દર રૂપ સેહામણા શ્રવક સુણી નર નાર; કોડે કરજોડી રહે દરશનને દરખાર....... For Personal & Private Use Only ...... .... ૨૯ ૩૦ ૩૧ ૩૨ ૩૩ Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૮ છંદ નારાચ પ્રિયંગુ વન્દ્રનીલ તન્ન દેખી મન મેહ એ; સનૂર નૂર સૂરઘે અધિક તિ સહુ એ; અમંદ ચંદ વૃંદ ઘે કલા કલાપ દિપએ...; સુરિંદ કેટિ જ્યોતિધે જિંણંદ જ્યોતિ પ્યએ –૩૪ અનુપ રૂ૫ દેખતે જિણંદ ચંદ પાસ એક પાદાર વિંદ વંદતે કુપાપ વ્યાધ નાશ એ છે દારિદ્ર દૂર ચૂરકે તું પુર મેરી આસ એ; અનાથ નાથ દેઈ હાથ કર સનાથ દાસ.-૩૫ અમૂલ કુલ બાનર્થક બાન તું ન લગાએ; સુધ બેધ ધરી માનમોડી ભાગ એ; તું દીન સે સુદેહિ બંધુ દેહિ મુખ મગ્નાએ; સરન જાણી સ્વામિથે ચરણકે વિલગ્નએ.-૩૬ સુતિ મતિ ચેતિથે સુદંત પતિ દીપ્પએ; ગુલાલ લાલ ઉષ્ટથે પ્રવાલ માલ છિપએ; ! સુસાસ વાસ વાસથે કપૂર પૂર અધિક ભજીએ; ઉલંબ લંબ બાહુથે મૃણાલનાલ લત્યએ; (લઘએ).-૩૭ કમટ હઠ ગંજણે કુકર્મ મમ ભંજને; નયન યુમ ખંજન સ જયપાસ નિરંજન.-૩૮ પાસ એહ નિજ દાસની અવધારી અરદાસ; નયને દેખાડી દરસ પુરે પૂરણ આસ.-૩૯ For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૨૯ ચક વાચા હે ચીત્તસ્ય દિનકર દરિશણ દેવ ચતુર ચકરી ચન્દ્ર જિમ હું ચાહું નિત મેવ; નિશી ભર સુતા નિંદમાં દીઠે દરસન આજ; પતિઓ દેખાડી દરસ સફલ કરો મુજકાજ.-૪૦ તુમ દરિસન સુખ સંપદા તુમ દરસણ નવનિધ; તુમ દરસનથી પામીએ સકલ મનોરથ સિધ.-૪૧ | છંદ અડેયલ અંતરીક પ્રભુ અંતરજામી દીજે દરસન શીવગતિ ગામી; ગુણ કેતા કહિએ શીરનામી કહેતા સરસ્વતી પાર ન પામી.-૪૨ ળેિ છંદમે મંદમતિ સારૂ હિત ધરી ચીત્તમા ધરો વારૂ; બાલક યુદવા તદવા બેલે માતાને મન અમૃત તાલે.-૪૩ કિય કવિત ચીત્તના ઉલ્લાસે સાંભલાસવી આપદ નાશે; સંપતિ સઘલી આવે પાસે ભાવ વિજય ભગતે એમ ભા.-૪૪ કલશ કયે છંદ આનંદ વંદે મનમાહે આણી, સાંભળતા સુખકંદ ચંદ જિમ શીતલ વાણી, વિજય દેવગુરૂ રાજ આજ તસ ગણધર ગાજે, શ્રી વિજે પ્રભસૂરી નામ કામ સમરૂપ વિરાજે, ગણધર દેય પ્રણમી કરી શુ પાસ અસરણ સરણ ભાવ વિજય વાચક ભણે યે દેવ જય જય કરણ-૪૫ ઇતિશ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સંપૂર્ણ, For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૦. સુદા સમજેતા શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ જિન છંદ પ્રભુ પાસજી તાહરૂં નામ મીઠું, ત્રિબુકમાં એકલું સાર દીઠું; સદા સમરતા સેવતા પાપ ની, | મન માહરે તારું ધ્યાન બેઠું -૧ મન તુમ પાસે વસે રાત દીસે, મુખ પંકજ નિરખવા હંસ હસે; ધન્ય તે ઘડી એ ઘડી નયણ દીસે, - ભકિત ભાવે કરી વિનવી જે -૨ અહ ઓહ સંસાર છે દુઃખ દોરી, ઈન્દ્ર જાલમાં ચીત્ત લાગ્યું ઠગારી; પ્રભુ માની એ વિનતિ એક મારી, મુજ તાર તું તાર બલિહારી તે રી-૩ સહી સ્વપ્ન જંજાલને સંગ મોહ્યો, ઘડીયાલમાં કાલ ગમત ન જોયે; મુધા એમ સંસારમાં જન્મ છે, અહ ધૃત તણે કારણે જલ વલે -૪ એતે ભમલે કેસુડા બ્રાંતિ ધાયે, જઈ શુક તણી ચંચુ માહે ભરાયે; શુકે જાંબુ જાણી ગલે દુઃખ પાયે, પ્રભુ લાલચે જીવડો એમ વાહ્ય –પ For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૧ ભમ્યા ભમ ભુલ્યેા રમ્યા કમ ભારી, દયા ધર્માંની શમે ના વિચારી; તારી નમ્ર વાણી પરમ સુખકારી, ત્રિપુ લેાકના નાથ મે નિવ સંભારી.-૬ વિષય વેલડી શેલડી કરી અજાણી, ભજી માહુ તૃષ્ણા તજી તુજ વાણી; એહવા ભલે ભુંડી નિજ દાસ જાણી, પ્રભુ રાખીએ માંહિની છાંય પ્રાણી.-૭ મેારા વિવિધ અપરાધની કેટિ સહીએ, પ્રભુ સરણે આવ્યા તણી લાજ વહીએ; વળી ઘણી ઘણી વિનંતિ એમ કરીએ, મુજ માનસ સરે પરમ હુંસ રહીએ.-૮ લેશ. એમ મૂર્તિ પાર્શ્વ સ્વામી, મુક્તિ ગામી ધ્યાઇએ; અતિ ભકિત ભાવે વિપત્તિ જાવે, પરમ સૌંપત્તિ પાઇએ. ૧ પ્રભુ મહીમા સાગર ગુણ વૈરાગર, પાસ અંતરીક્ષ જે સ્તવે; તસ સકલ મંગલ જય જ્યારવ; આનંદ વધુન વિનવે.-૯ ઈતિ શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સંપૂણ્ For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૨ શ્રી ગોડી પાર્શ્વનાથ જિન છેદ દુહા સુવચન દે મુજ સારદા સમિણિ તું સમરથ; ગૌડીરા ગુણ ગાવતા ઉપજે સરસ અરથ.- ૧ કલ્પ વેલી કવિયા તણી આઈ વચન અમેઘ, થલ દેખાડે તિણ થકી ઉમટે રસ રાઓ – ૨ ડી ગુણ ગાઢ ગુહિર ભાંજે ભવ ભવ ભીડ; સહાય દિયે સમર્યા સબલ પ્રગટ વિદારે પડ.- ૩ ચાવે તું ચિહુ ચકકમે ભેગ લિયણ ભલી ભાતી; આરા અહનિશ અતુલ ખરી પૂર ખાંતી.- ૪ ખલાં નિદલિખા સ્વર કરે અરિયણ દિયે ઉવ; સંભાલણ સેવક તણે પારસનાથ પ્રગ- ૫ છંદ નારાચ નિહાલી ભાલ અઠમે મયંકલાછ અત્યમે, સુરૂપ મેણ લજીએ હુએ અનંગ સત્યમે; સરેજ નેણ સહચાહિ હુએ નીર સાયક, પ્રભાતિ ભક્તિ જુત્તિ નિત્ય પૂજી પાસ નાયક- ૬ પ્રવિત્ત મંત્તિ કીતિ દિત્તિ સત્તિ જુત્તિ સેહએ, અપાર સાર રૂપ ભાર આર પાર એ મહએ; કલત્ર સુત પુત્ર વિત્ત તત્ર મતિ...દાયકં, પ્રભાતિ ભકિત જુતિ નિત્ય પુરુ પાસ નાયક - ૭ For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અનેક થાક થાક કરે સન થ હાથ ધાકધસિઆદુએ, નાથ ગીત ગાવએ; લાયક, વચ્ચે સંગીત મદ सुद्ध તાલ માન પ્રભાતિ ભક્તિ શ્રુતિ નિત્ય પૂજી પાસ નાયક;- ૮ લાક જોડી ૩૩ મિલાઈ તાનત લ જે સુગંધ રાગ ઉડે રંગ અગ પ્રભાતિ ભકિત શ્રુતિ ત્ર્યિ પૂજી મેલિમિ‘ઘેર મા, ડિવલા; નાદ વાદ અંગ ગ ગાયક, પાસ નાયક. ૯ અખીર કુમકકમાં અગા મહમ્મહે કપૂર પૂર અગ ૫ વિરાજમાણ સબ્લિ પ્રભાતિ ભક્તિ કસતુએ, પૃ.....; સહાયક, હાંણ સહિતી વ્રુત્તિ નિત્ય પૂજી પાસ નાયક. ૧૦ : દુહા રોગ વિડારણ રસ દિઅણુ થિરથપણું જસ થાપ; સમય ગોડી સાહિમે આવે નિત્ય આપેા આપ.-૧૧ છંદ આપનારાચ અભંગ રંગ અગ ચગ સાર સગ અપ્યએ, સુવાસ શ્વાસ સુવિલાસ ક્રેય કંઠ કંઠે કરિ કપ્યુએ; દિયે દિવા માણ તાસ આણ ભાસ ક્રિપ્ટએ, જયંત પાસ નામ જાપ જગ્ અગ For Personal & Private Use Only જિપ્યએ.-૧૨ Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૪ વહેંતિ જે મદ પ્રવાન્ડ ઘેરિ નેણ ઘુમ્મએ, ખેલ ખેલંત સિખ લાભ લક્ક ચકક ભમ્મએ; ઈસ્યા અનેક અંગણે ગયંદ વૃંદ ગજએ, પ્રસન્ન ગૌડી પસાય દરિદ્ર દૃરી ભજીએ ૧૩ ઘમ ઘમત ઘઘરે કઠઠિ પાષરે કસ્યા, પડે તિનાલ તાલ પટ્ટ પૂજવે ધરા ધસ્ય; ખમે નવાય રજુ ખેધ ખુદ સીકરે ખરા, દિયે ઈસ્યા બગસિ દેવવા બાહુ ગરા.-૧૪ ધમક્ક પાષ રાઘણી ધરા ધબક્ક ધૂસણું, થકેનથી ગળે ગધકક થપ્ય ટાપ થપ્પણ: સુવન્ન સાકતી સંગ્રામ પાડે દેત પારએ, દિયે ધવલ ધીબ દેરિ ઘેડલા ઘુમારએ.–૧૫ ખલેન વિમ્મર ખટકિક હેમરાન હટ્ટએ, સુવન ઘટ્ટ સેહતા થપ્પા સતંગ થટ્ટએ; હરાઇ દેવ જાણુ હરિ ઉપ હેમ આકડા, દરિદ્ર ફેડી દિયે દેવ વારૂ રસ્થ વાકડા.-૧૬ મુહે નરાતિ સમુહા વહે નવિખુહા મુદા, સુસામિ પ્રમ્પ સાચવે પુલે નહી પરંમુદા; ધમક ધીર ધીગડા મરેડ તામ રટ્ટએ, અંગ જણે દિયે અગંજ ગંજણા ગરએ.-૧૭ For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૫ પ્રવીણ વાણ કંઠ પણ કુષ્ય ઉચ્ચ કુંભ, વિલાસીની સુહાસ વાસ રંગ રૂપ રંભાએ; કલેલ લોલ કામિણી કલા કલાપ કેલવે, જીણંદ પૂજી જીણે તે ભોગીયા ભવે ભવે.-૧૮ દુહા. ઇલત લઈને ન દષિએ દુઠા પાડણ દાહ, દુઃખ કાપણ દાલિદ દલણ અખણ સુખ અથાહ-૧૯ છે દ. ચડો (વડ) દિવાણુ વાહરૂ અજગ આખું જગવે, પચંડ દાણ વાપ ડિ ભીડ પડિ ભગ્ગવે, સથાણ થાહરો સરૂપ થાપ જઠે થલા, પ્રગટ્ટ મકલ ગેડિ પાસ પૂરિ સુખ પ્રદ્યુલા -૨૦ અરથહીનને અર્થ સત્તહીણ સત્તદે, કુરૂપને સુરૂપ કંત કાલિમાન દે કદે... અકંઠને દિયે તુ કંઠિ કંઠ મીઠ કે કિલા, પ્રગટ્ટ મલ્લ ગૌડી પાસ ચૂરિ સુખ પ્રલા.-૨૧ નિ હાલતે ના અનેક કુરિ કયા દુભાગિયા, છડા કદે છુટાઈ દુઃખ લાર આપ લાગિયા; જલે થલે કરે જતન્ન હથ સાહિ હે કલા, પ્રગટ્ટ મતલ ગૌડી પાસ પૂરિ સુખ પ્રઘલા.-૨૨ For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થિરક તાર હેથ ડંગ થાકિયા થડે થડે, પધોરિયા ત્રિવંક પાય પાડિયા પડે પડે; કરે ન હેડી તે કદી પિડિ ભાગિયા તલા, પ્રગઢ મલ્લ ગોડી પાસ પૂરિ સુખ પ્રગ્યુલા-૨૩ કે દિખા (ષા)ચ આપ જેર દુશ્મણદગાદીયે, પરાણ પીડિ પાર કિલ તાડિ લિખ મીલીયે, રહે સદા અબીહ રંગ બાલિએ હડાબલા, પ્રગટ્ટ મલ ગૌડી પાસ પૂરિ સુખ પ્રગ્દલા. ૨૪ પિશાચરૂપ ખાયે પાપ ચડિયા ચબૂતરે, લગાય આલ લેને ભલાઈ થાનકા ભરે; ભજ પીઢ મંસ ભૂષગાલિ તે દુરાગલા, પ્રગટ્ટ મલ્લ ગોડી પાસ પૂરિ સુખ પ્રગ્ધલા-૨૫ વિસાલ કવિ વલમ અંગણે ન વિસામે, અનંત કંતિ એપ અંગ અંકથીન અસ્થમે; જપે સદાઈ તું જ જાપ માન પાય અધિક ઘણા, પ્રગટ્ટ મલ્લ ગૌડી પાસ પૂરિ સુખ પ્રગ્દલા -૨૬ દુહા કરિ-હરિ-દિવ-અહિ ચુધ જલધિ રોગ બંધ ભય અઠું, ધગ ધવલ સમરંતએ, દૂર પણઠે દડુએ.-૨૭ For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૭ છંદ ભૂજંગી છાછકોપટા છૂટ છાકયા મુકે ધરાલી ધરા પાય ભારે' પ્રસુક્કે; રહેરાસરાતા વને આઇરૂક કે જડે જાખરે ખાખરે જાજી નુકકે.-૨૮ મચ્ચા સાર સાસાર સિક્કાર મુક્કે પ્રીરાવેભરી સુઢી પ્રુસાર પુષ્ક; ચિ તે સામિા નામ જેને વધુ કે સહીતા સજ્જ તાલ સામેા ન હુકકે.-૨૯ હસ્તિભય નગા હુંતદા ઢાલ ઉઠે નખાલા, મહી પુછા આઇંટ દેમત્તવાલે; । ફુરકાવતા મૂઉષ્ફલ ફાલા, ચલે ઉચ્ચલે ગાજરા દેખી ચાલે!-૩૦ ડગે ડાતા જાડ જુડ ડરાલા પુલે ઉવટે વાડે પથ વાલે; ચિંતસ્યા તણેા પાસાજાસ ચાલે, સદાસીહતા મુખહાવે શિયાલા –૩૧ સીહ ભય જપાવન્ન કતારમે આગાગે, દહે ભાષરા ખાખરા મુલ દાગે; ભડકૈસા સ્વાલ પખાલ ભાગે, મહાવન્નમાહિ મુજિયા મા માગે.-૩૨ વહે આગ ખુગા જ્યા લીધ વાગે, નિવેડા તે ઇત્ત દીસે ન આગે; ટે નામ મંત્ર ક્રયા ભક્તિ રાગે, મુજે દાવ તત્કાલ વેલા ન લાગે - For Personal & Private Use Only -૩૩ Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૮ અગ્નિભયં ફણી જી રક્ત લેચન ફરું, હલા હેલી હકકપર પાછા ન હદે; પરંવીરક મુછાલ પુછ પરે, ચહેચા બીવા રક્ત દેજીહ ચટ્ટ-૩૪ દહ રૂખ પુકે ઇબિકક દપ, મહાકાલ રૂપી ભગા મર; નમે નાથથી નાગ નાવે નિકટ્ટ, પહૂ ફુલમાલા થઈ તે પ્રગ-૩૫ સર્પ ભયં ૪ અસ્યા રાય રાણું ભિડેવા અટાલા, દુકે રોસ રાતા ન હઠે હવાલા, નખા ચખથી પાખસ્યા નાગ કાલા, વહે વાદલ જાણી ભાદ્રવવાલા-૩૬ રસી જેગરા કુદી જુદી રૂહાલા કઠગ્રા કુરલે કલજા કરાલા; પડે આપડે જા૫ડે ખપાલા વજે તૂરસિંધુ સરે વેઢિયાલા.-- ૩૭ જુમમ્મી પડે જંગરંગે જુજુલા નિસ્તઆ પરિયા નદૃનાલા; તરેતાગુઆ આગુઆ તેગ વાલા પડેનાલિ ગલા ઘમકે પતાલા. ૩૮ ધૂકે ધૂપડે અંતરે ધૂમ્મરાલા ફ્રી સત્તિર તાપિયે દેય ફાલા; ઈસે સાકડે તાહિરા ઉપરાલા મહા ભાડી બેડાયદે જીતમાલા-૩૯ For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૩૯ સંગ્રામ ભયં ૫ ના કેઈ વ્યાપારીયા બેસે નાદે, સોસાથ સાજે વિદેશે સિધાવે, અગાધે જલે તે તરિ વેગિ આવે, થટે મંડલા શું મણ વાય થાવ.-૪૦ હિલેલે કલેલા સમુદ્ર નમાવે, કટકકી ઘટાઘેર નાખે કુદાવે; કુરા થંભ ઉટ્ટાલિયા નીર કાવે, - ફસ્યા લેક ભીડિ નહિ જેર ફાવે –૪૧ ધકા ધરિયા ફાલતા સર્વ ધાવે, ખરે કષ્ટ પડયા ન પીવે ન ખાવે ગુણી પાસરા આસરા ગીત ગાવે, પાનિધિને તે સુખે પાર પાવે.૪૨ સમુદ્ર ભયં ૬ બસા ગુમ પીહા નહા દાહ ખાસા, હિયા ડિકા ન સૂરાકુ ધા સા; બઈ ખેન પાઠ ભૂમિ શૂલ પાસા, જરી જામરા અંજીર્ણ રોમ ધા સા.-૪૩ ગડા મુંબડા વાલ કાદદુવાસા, વિમચી પ્રેમ હા બ (૬) સા; For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ હિંડકી ઘડકી ગંભીરા હરાસા, ગુલી ડમ્મરૂ વિમ્બરૂ જાનુ આવા.-૪૪ કીડા પીનસા કઢાવ્યા ઉવિકાસા, સસા પાનમી ઘુઘતા ઉંઘનાસા: ભગંદર ઝલદર કદ્ર પ્રકાસા, સદ જવરા કંઠમાલા નિવાસા.- ૪૫ ટલેગ ઈત્યાદિ દુષ્ટા દુરાશી, મિટે આધી વ્યાધિ રહે દેહ ખાસી; જપે પાસજી પાસજી એક સાસા, તિણારી પ્રભુ પૂરવિ આ૫ આસા.-૪૬ રેગ ભય ૭ ચઢયા દૂઢરે હાથ કેઈકવારે, પડ્યા બંધિ ખાને સાદઈ પુકારે. હજુરી મજુરા હણે વાહ કારે, મચ્યા પાપરામાર આપે મતરે.-૪૭ કિતાઈ કલવાસ ઉભા કિનારે, દિયે કેરડા બાધિ કુટે દુમારે; કરે દંડ મોટા ડરાવી કટારે, અઠે છૂટવી વાત દીસે ન આવે.-૪૮ For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૧ ચિતે બાપ દેવ કેતા ચીતારે, સુરા સેવ પાતી નહી કો સીકારે; થેલે નાથ બાજી રહી હાથ ધરે, ઉહાધ્યાઈઓ પાર તું હી ઉત્તારે-૪૯ રાજ ભયં ૮ જના જે સદાઈ જપે નામ ગૌડી, ખપે આઠ ભે કાયની જાય ખેડી; રહે રાય રાણુ સવે હાથ જોડી, કદે સંગ છેડે ન સંપત્તિ કોડી –૫૦ કલશ, પજે પતિખ પાસ પાપ રજપૂર પખાલણ, અકલ અનઘ અવિનાશ સેવકા સબલ સંભાલણ; કરે કોડ કલ્યાણ દુઃખ દારિદ કપણ, અથફ આદરી આણ સુખ ભરતા સસમપણું; પારકરે પરતા પ્રબલ રોગ જોગ સંકટ હરન; પ્રેમ વિજ્ય પ્રભુતા દીયણ કાંતિ વિજય જય જયેક –૫૧ ઇતિ શ્રી ગોડી પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સંપૂર્ણ For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪ર. શ્રી ગેડી પાધનાથ જિન છંદ. શ્રી સ્થલપતિ સ્થલ દેશે વસી સયલ મરથ કસણે કસી; તસગુણ મણિ વિણે વાધસી, ભકિત અમૃતને હું થો રસ.-૧ ધીંગ ધવલ ગોડી ગુણ ગાટ, અલગ ઉવેલે અરયણ ટે; ઘે દુરજનને વયણે દીઠે, કોઈ ન લેપે કેહને કાંઠે.-૨ તુજ સેવે સૂર હરિ હર સરીખા, બ્રહ્માદિક તુક આગે વિલખા; ભગતિ કોડની ભાજે તરષા, નમે નમે પુરૂષોત્તમ પુરૂષા -3 એકલ મલ અબીહ અગંજણ, નવલ રૂપ ભવ ભીડ વિભંજન; પૂર મનોરથ જગ ના મંડણ, નમે નમે જિણ રાય નીરજણ-૪ કીરત તું જ પસરી બ્રહ્માંડે, ગુણ માલા વાસી નવ ખંડે, નબલ અશ્રુ (શુ) ૨ મુંકયા તે ડડે, ભીડ પડે આવે તું પડે.-પ છંદ જાતિ. આવે આવે હો તું આપે ભીર વિટીયો બાવન વીર નીલડે ચડે કે કાણુ પાખ (૫) રે ચડયે દીવાણ. ૬ ભાખ (૫) રાસ માથે સાથે દોડ વીર જડ હાથ; ઘૂઘરારા ઘૂમરોલ રમક તુમ કલોલ........... ૭ ધારે છત્ર છત્રપતિ ચામરાણિ લુત્તિ દુત્તિ, સજન તન સિંણગાર ઘૂ ઘૂખે ધૂળ ધૂકાર. For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૪૩ વિતિ મની ડહક તબીયા વાજંત્ર હુક; સુધારી સુધિ મહક્ક મેા ન્તીયાંલ ચિલ હકક, ક્ષેત્રપાલ ખરી (ષરી) ખાંતી (પાંતી) ઢોલત વિધવ દાંત; દોડતા જલેબ માહે પીર કસ પઢે ચાહે. ચેાસા સતિત્તી વાણા લીયતિ; સતિ સરસ્વતી ગુણ થાક જિતરા ભણે શ્લાક રંભ કરે નાટારંભ કઇ ગુણ કવે ખભ; ચોરી કરે મહાદેવ રૂપવે કામદેવ. આપેલી ઈંખ ગઢા ભગાહિ મૈ ગ્રહ્યો યાલ; તરસ ઘૂસ્યા પાછે આછે-આઠે આઠે-આછે ડરે કરે વિવાહ ભારથી થી સમાંહે; ઇણે રૂપે ચઢચેા નાહ, વાહ-વાહ-વાહ વાહ. ચટપટ ચાવે ચાટ દાંણવાને દેતા ઢોર, ધર્મિક ધરા ધધેાલ ખેધે ખલ ખેાલ ખેલ. આસરાને કેરે અધ કટકારા ભારે ધ; ચૂગલ ચપટ દોષી કરે દહ ચઢે. તુનડાપ છીડે ઇત્થ પિશ્રણા રાતેાડી પિંચ્છ; ડાકણારા ફાડે ડાક ભૂત પ્રેત માને હાક, ઉટગારા ભાજે અંગ નવ ખન્ડે માંગે માંગ; અહુમત્ત ભસ્યા છાક દાખીણ વડો દિમાક For Personal & Private Use Only ૧૦ ૧૧ ૧૨ ૧૩ ૧૪ ૧૫ ૩૬ ૩૭ ૧ Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૯ પૂરે તું સકલ સિદ્ધિ નવનિધિ અધેિ વૃદ્ધિ: વખાણુ કેતિ કરાઈ ભાઈ ભાઈ ભાઈ ભાઈ. ની સાથે દીવા ઠેર સાધે વેસ ઠેર ઠેર; ખેલતો મુલક લખ આવડીયા કરે પક્ષ. તે લિંગ ફિરંગ અંગ રમે તું અનંગ રંગ; ચીત્તમાહે ચીત્તદેસ તિહા તે વધારે સેસ. ૨૧ ભેટ મહા ભેટ લાટ સુખડીયા દેવે માટ; પાર કર મર હટ... ... પ્રજાએ તું પરગઢ. કાશમિર ગુજરાત માનિ જે ચૌરાશી નાત; મારવાડ-ગડવાડ તિહારીદયે રૂહાડી; મેદ પાટ મલવાર પૂજા લીજે વારંવાર; સેરઠ-કુંકણ બંગ મા દિયે ઉછરંગ. છત્તિસ હજાર દેશ ખેલે નવે નવે વેસ; અકલ અનાદિ અંત સેવકારી સાઝે ચીત્ત. ભાવઠ વિલૂર નાંખ (૫) રાખ દેવ રાખી રાખી; નાથ અમણે કહાવે આવે બંધુ આવે-આવે. રોગ સોગ ભીડ ભાડ જાગી વીર જાગી જાગી; પારથીયા સુણ બેલ બલિ નાથ બેલ બેલ. ૨૭ દુહા કરી હરિ દેવ.... અહિ યુધ જલધિ રેગ; બંધ ભય અવ ધિંગ ધવલ સમરંણયે દૂરપણઠે દૂઠ. ૨૮ For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઉનંગ અંગ માતે ભંગ લેક લરે પટા.......; છક દર પી આવે જાણે પાસ સી ઘટા. ૨૯ ૩૦ ગસદ દુધ ધ રૂઠિયા પાએણસ કટા; ગિડદ ગેડી નામથી તે પુઠિ દે ચટ પટા. દિતિ ફાલ વિધૂરાલ ધરા પુછે આ છડી સુતિ નખ મુખથી ગચંદ મતિયા ઝડી, કઠોર ચખફાડિ મુખ આઈ એકલાં અડે; ગિડુંદ ગાડિ નામથી મૃગદ ન આભડે. ઝડ પઝાડ લે ઝપેટ ઝાલીકંગી લુઝવે; ધૂખંત ધૂમ ધૂમરાલ મૃગાલ બાલ મુંઝવે, ઉડંતિ ગીધ પક્ષી મુધ પંથી યાઉલ જવે; ગિડદ ગાડિ નામ તેહ દાવ છુ ઝવે (ફે) ૩૧ ૩૨ ૩૨ વિશાલ કુંક બાલિરૂ ખઠમે અંગ કાલિકા; સુરત ક્ષત રીસન વલલનાગ કાલિકાફણાલ સામુહો ધકે ચલે દુજિંહ નાલિકા ગિડંદ ગોડી નામ મંત્ર નાગ પુલિ માલિકા. ખડગ કેઈ ચાલવે ત્રિશૂલ સેલકે ગ્રહ વડાલ નાલિરિ ધડક કાયરાંદિ સાવહે; લડે મુયાલ ચાલિ બંધ જોડિયા નદી વહે-- ગિડદ ગોડી નામથી સંગ્રામ જીતતી લહે. ૩૪ For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જિહાજ બેસિ દીપ દેસિ કેઈ લેક સંચરે, હિલેલ સમેત વાય નીર તીર ઉભરે, કડકડું તરાઉ બંધ ડેલયા ખરા ખરે; ગિવંદ ગોડી નામથી સમુદ્ર પાર ઉત્તરે. ૩૫ હરસ સાસસીસ પીડ ગુંબડા ગડાવલભગંદરા સફદરા પ્રમેહ પત્થરી ગલે; જલેદરા કઠોદરા જ્વરાદિ કોઢ ઉચલેગિડદ ગેડી નામથી રગ વેગલા ટલે. જડે વિ દુઠ કંઠ તે કિ પાઈ બેડિ યા હવે દિયંતિ માર કોરડા કુર્વણ બેલ દુહવે ! સહંત બંદિખાન પીડ બાપડા પડયા ઠવેગિવંદ ગોડી તેહ આપ રાજ બંધ છેડે. ૩૭ કલશ, પરતા પૂરણ પાસ દાસ નિજપાલે જુગતેગુણતા જસ ગુણ પાઠ આઠ ભય ભેદે વિગતે મુગતિ રૂપ મન માણ પણ આપ રૂચિ ઉગતવખાણ્યો ગુણ પ્રગુણ સુગુણ રૂપરી ભગતિ. ૩૮ પ્રેમ ધરણ જગ જસ ભરણુ સરસ ઋદ્ધિ દાઈ સબલ કાંતિ વિજ્ય સુખ કરણ નમે નમે ગાડી ધવલ ૩૯ ઈતિ શ્રી ગૌડી પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સંપૂર્ણ For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી ગૌડી પાર્શ્વનાથ જિન છંદ. કાર રૂપ પરમેસરા શ્રી ગૌડી પ્રભુ પાસ; પરમ કૃપાલ દયાલ મુઝ દ્યો તુન્ન ચરણે વાસ–૧ અકલ નિરંજન તિમય ચીદાનંદ ભગવાન; પરમ પુરૂષ તુહી જગતમે અવરન તેહી સમાન.-૨ કરી પ્રણામ તુજ વિનવુ જય જય જય જગદીશ; પરમ કૃપા કરી દીજીએ સૂલ સંપત્તિ સજગીશ.-૩ મુજ મન તુઝ મન કુલમે રહ્યો જોર લપટાય; સમર સમરિ ગુન માલિકા પરમાનંદ મય થાય – દુઃખ નાશ તુમ નામથી જીમ તમ જુ (ક) ગત તાણ; સૂત ઘો મુજ હિત સુખકર સેવક અપને જાણ.--૫ છંદ ભૂજંગી. જાણી આપણો દાસ સંભાલ કીજે, ધરી ચીત્તમા આશ પરી જે; ઘણું શું કહુ પાસજી તેહી આગે, મો એક તુહિ મે હિ ભાગે – પ્રભુ રૂપ તારૂ થયો આદર્શ માડી, દેખી ચીત્ત વ્યાસેહ પામે ઉછાહી; પ્રભુ ધાસને ગંધ વ ન જાવે, જેથી પદ્મમાલા તિરસ્કાર પાવે.-૭ For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૌડી નામથી પાપ દૂરે પલાવે, ગૌડી નામથી કષ્ટ સંતાપ જાવે; ગૌડી નામથી સુખ સલ્લેષ પાવે, ગડી નામથી દ્ધિને સિદ્ધિ આવે –૮ ગૌડી નામથી દુઃખડા જાય નાશે, ગૌડી દેખતા નયન હવે વિકાસે; ગૌડી પૂજતા દરિ દેહગ્ય જાવે, ગૌડી ધ્યાનથી ભકતએ મુકિત પાવે.-૯ મહા રેગ જે કુષ્ટને દુષ્ટ પીડા, ગડ ગુમડા ક્ષયને તાવ ચીડા; ગૌડી નામથી રેગ તે સર્વે જાવે, શરીરે સુખ આનંદ પાવે.-૧૦ મહાવાય વાતે પાયે ધિમારે, ઘણુ ઉછલે લૅલ વારે; રહ્યા જે જાના વાસે સામી નામે, સહુ પહચે આપણે વેગ ધીમે-૧૧, ઘણું ચડવાત કરી જેર રાચે, ચિહુ ઉર વહ્નિ તણા જાલ માચે; ભયભીત પામ્યા જનાને ઉભઈ, ગોડી નામનરે કરીને ઉલ્લાઈ-૧૨ For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ફણા ટોપ ઉછાળો નાગ આવે, કું કુંકાર કરતે બહાવે, કરી રાતડા નયણસ્યુ દુષ્ટ ધાવે, ગૌડી નામ જપે કરી દૂર જાવે.-૧૩ કરી સાથે ભેલા મિલે ચર ધાડી, હે માલ જાજ જાઈ વાટ પીડી; પુહચે તિહા ચૌથી ગેહબે () મે, | મેલે જાઈ વાલા તણે સંગ પ્રેમ.-૧૪ અરીજેહ દુઠા દઈ દુઃખ આવી, ધરે દ્રોહ માઠા બુરી બુદ્ધિ લાવી; તિહા સઉમા જયતન સાણવાઈ, - ગૌડી નામથી ઋદ્ધિ પામે સવાઈ.- ૧૫ કરાલા મહા દુષ્ટ જે મુજ દેવી, કરો તેહને વેગ સિંહાર સખી; કરું છું પ્રભુ વિનતિ નાથ જાણી, ચહ્યો સંગ તારો ખરો મન્યમાની.-૧૬ ચલે પુછ ઉછાલને દીન રાતે, કરી કુંભ ભેદી રહે નયન રાતે; ઈ સીંહ આવંત દેખીને કંપે, ભલી ભગતસ્યુ જે પ્રભુ નામ જપે.-૧૭ For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ૦ કરી રોડ ઉંચી કપિલે કરતે, મનમત્ત માતંગ આવે ધસંતો; વિલેકી જે નરા પ્રભુ નામ ધારે, તદા પાસજી તેહ દુરે નિવારે. -૧૮ એસી અષ્ટ પીડા પ્રભુ પાસ ગેડી કરે, | સર્વ દ્વરે ઈહા આય દેડી; સ્કંધસ્ય ચિત્ત માંસા ચલું ધ્યાન તેરૂ, પ્રભુ પાય મેહી રહ્યું મન મોર.-૧૯ તેહિ મુજમાતા તુહિ મુજ તાતા, અહિ એક ત્રાતા તુહિ સુખ દાતા; તૃહિ એક આધાર છે નાથ મારે, દુજે કેઈ નહી અછે તુજ તેલ.-૨૦ વડ ઉબરા ઠાકર તુજ સેવે, વડા સિદ્ધ જોગેન્દ્ર સિધ દેવે; વડા રાઉ રાણું નમે હાથ જોડી. દઈ ભગતને અદ્ધની કોડ કોડી.-૨૧ અહિ પાસ ગડી ઘણિ કષ્ટ ચૂરે, અહિ આસ કીધા થકી આસ પૂરે; વસે કોડ તેત્રીશ જે જગદેવા, કરે સેવ તે તાહરી પાય સેવા.-૨૨ For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પર કલશે. તુજ વિનવુ હું જગમાહી સંકટ ચૂરણ કાઈ, જે વલ તુમ બાહિ તસ ઘર નવનિધિ ઈ.-૨૩ શ્રી ગૌડી પ્રભુરાયા દેવ સર્વેમાં દીપે જે પ્રણામે તુજ પાય તે સવિ અરિને જીતે-(જીપ)-૨૪ સરણ હજે ભવ ભવ લગે દેજો સુખ સંપતિ સદા; શ્રી જનચંદ ઉવઝજાયને જત કહે હરખે મુદા-૨૫ ઇતિ શ્રી ગૌડી પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સંપૂર્ણ. છે : ગેડી પાર્શ્વનાથજીને છંદ ધવલપિંગ ગાડી, ઘણી સેવકજિન સાધાર; પંચમે આરેપેખીઈ સાહેબ તું શીરસાર; છે ૧ તજે માન-માયા ભજે ભાવ આણી, વામાનંદને સેવીઈ સાર જાણી; જુઓ નાગને નાગણી એક ધ્યાને, પામ્યા ઈન્દ્રની સંપદા બોધદાને ૫ ૨ વસ્યા પાટણે કાલ કે તુ ધરામાં, પધારા પછે પ્રેમ નું પારકરામાં થલામાવલી વાસ કીધે વિચારી, પૂરે લેકની આશત્રિલોકય ધારી; } ૩ ધરી હાથમાલા લક બાણ રંગે, ભડિ ગાતડી રાતડી નીલ અંગે; ચડી નીવડે For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તેજી વિઘન વારે, આ વાહરે પંથ ભુલા સુધારે છે કે છે જેહને ગેડી પાસ તણો રૂપ છે, તેહને કમના બંધનો જોર બોયે; જેણે ગોડી પાસ તણા પાય પૂજ્યા, શત્રુ સર્વદા તેહના દૂર થ્રજ્યા; છે પ માં સર્વ દેવ દેવી થયા અ.જ છેટા, પ્રભુપાસજીનાએ પ્રાકમ મેટા; ગોડી આષ જોડી નખંડ ગાજે, જેહથી શાકણ-ડાકણી દૂર ભાગે છે ! પૂરે કામના પાસ ગોડી પ્રસિદ્ધિા, હેલે મેહરાજા જેણે જોર કીધો; માહા દુષ્ટ દુન્ત જે ભૂત ભંડા, પ્રભુ નામથી પામે એ ત્રાસ કુંડા; ૭ મે જરા જન્મના રેગના મૂલ કાપે, આરાધ્ધ, સદા સંપદા સુખ આપે, ઉદેરતન ભાખે નમે પાસ ગોડી, નાખે નાથજી દુઃખની જાલ તોડી; ૮ | ઇતિ ગોડી પાર્શ્વનાથજીને છંદ સમાપ્ત. } શ્રી ગૌડી પાર્શ્વનાથ જિન . શ્રી જિનમુખ પંક વાસવતી, સમરિ શ્રુત દેવી ઉલસતી; ઉપદેશ કહું તે ભાવ સુણે, પરભાતે ગોડી પાસ થણો. . સ્થાનિક જે વિસ કહ્યા વિના, તે તત્ત્વ કહી જે પ્રવચનના; તે માટે ઘૂરલ એહ ભણે, છે પરભાતે છે ૨ છે. ત્રણ વર્ગ કહ્યા છે જે નરને, તેહને સાધક નગણે સુર ને તે વર્ગ તણોએ બીજ ભણે છે પરભાતે. ૩ મે ચકિ પ્રમુખે જે રિદ્ધિ લહી, જિન ધરમ થકી તે સર્વ કહ્યો; તે માટે મંગલએણ ગણે પરભાતે. ૪આપદ ચિત્તથી દૂર ટલે, વલિ For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ૩ વઘલી સંપદ આવી મલે; મહિમા પણ હવે સહસ ગણે પરભાતે. છે ૫ છે પેહલુ પાવન તુમે ચિત્ત કરે, ઉપસમ મુહા ગુણ રંગ ધરે; કોધાદિક વૈરી દૂર હણે છે પરભાતે. દે છે શ્રી વિજયદેવ સૂરીશ્વર ગ૭ ધણી, વિજય સિહ નેધર રિદ્ધિ ઘણી; ભણે ઉદય સુ સેવક તાસ તણો, પરભાતે ૌડી પાસ થુણો. ૭ | ઈતિ ગૌડી પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સમાપ્ત. } ના ક : - - શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન છંદ. જય જય જગનાયક પાર્શ્વ જિન, પ્રભુતાખિલ માનવ દેવ ગનં; જિન શાસન મંડન સ્વામી જયે, તુમ દરિસણ દેખી આનંદ ભયે. ૧ છે અશ્વસેન કુલં વર ભાનુ નિભં, નવ હસ્ત શરીર હરિત પ્રતિભં; ધરણિંદ સુસેવિત પાદ યુગ, ભર મસુર કાંતિ સદા સુભગ. ૨ નિજ રૂ૫ વિનિર્જિત રંભપતિ, વદને ઘતિ શારદ સૌમ તતિ નયનાં બુજ દીપ્તિ વશાલતરા, નિલ કુસુમ સન્નિભ નાસા પ્રવા. ૩ રસના મૃત કંદ સમાન સદા, દશનાવલિ અનારકલી સુખદા; અધરા ણ વિક્રમ રંગ ધન, જય શંખ પુરાભિધ પાર્વ જિન છે ૪ અતિ ચારૂ મુકૂટ મસ્તક દીપે, કાને કુંડલ રવિ શશી ઝપે; તુમ મહિમા મહિ મંડલ ગાજે, નિત્ય પંચ શબ્દ વાજા વાજે. ૫ ૫ સુર કિન્નર વિદ્યાધર આવે, નર નારી તોરા ગુણ ગાવે; For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તુજ સેવે ચોસઠ ઈન્દ્ર સદા, તુજ નામે ના કષ્ટ કદા. ૬ જે સેવે તુજને ભાવ ઘણે, નવનિધિ થાયે ઘર તેહ તણે; અડવડિયા તું આધાર કહ્યો, સમરથ સાહિબ મે આજ લહ્યો. ૭ દુખીયાને સુખડા તું દાખે, અશરણને શરણે તું રાખે; તુજ નામે સંકટ વિકટ ટલે, વછડીયા વાલા આવિ મલે. પ ૮ નટ વિટ લંપટ દૂરે નાસે, તુજ નામે ચોર ચરડ ત્રાસે, રણ રાઉલ જય તુજ નામ થકી, સઘલે આગલ તુજ સેવ થકી છે યક્ષ રાક્ષસ કિન્નર સવિ ઉરગ, કરી કેસરી દાવાનલ વિહગા; વધ બંધન ભય સઘલા જાયે, જે એક મના મુજને ધ્યાયે | ૧૦ | ભૂત-પ્રેત-પિશાચ છલી ન શકે, જગદીશ તવાભિધ જાય કે, મોટા જોટિંગ રહે દૂરે, દૈત્યાદિકના તું મદ ચૂરે. | ૧૧ ડાયણ-સાયણી-જાએ હટકી, ભગવંત થાય તુજ ભજન થકી; કપટી તુજ નામ લીયા કંપ, દુર્જન મુખથી છ-છ જંપે. ૧૨ માનિ મછરાલા મુહમોડે, તે પણ આગલથી કર જોડે; દુર્મુખ દુષ્ટાદિક તુંહી દમે, તુજ જાપે મોટા શ્લેષ્ઠ નમે. મે ૧૩ છે તુજ નામે માને તૃપ સબલા, તુજ જશ ઉજજવલ જેમ ચન્દ્રકલા; તુજ નામે પામે દ્ધિ ઘણી, જય જય જગદીશ્વર ત્રિજગ ધણી. . ૧૪ . ચિન્તામણિ કામગવી પામે, હય ગય રથ પાયક તુજ નામે; જન પદ ઠકુરાઈ તું આપે, દુર્જન જનના દારિદ્ર કાપે. તે ૧૫ નિર્ધનને તું ધનવંત કરે, તુઠે કોઠાર ભંડાર ભરેક ઘર પુત્ર કલત્ર પરિવાર ઘણે, તે સહુ મહિમા તુમ નામ તણો. ૧૬ છે મણિ માણક મોતી રત્ન જડ્યા; સેવન ભૂષણ બહુ સુઘડ For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઘડયા; વલી પહેરણ નવરંગ વેશ ઘણા, તુમ નામે નવિ રહે કાંઈ મણ. / ૧૭ છે વૈરી વિરૂઓ નવિ તાકિ સકે, વલી ચાડ ગૂગલ મનથી ચમકે, છલ છિદ્ર કદા કેહને ન લગે, જિનરાજ સદા તુજ જ્યોતિ જગે; છે ૧૮ ઠગ ઠાકુર સવિ થર હર કંપ, પાખંડી પણ કો નવિ ફરકે; લુંટાદિક સહુ નાસી જાઓ, મારગ તુજ જપતા જય થાઓ; છે ૧૯ જડ મૂરખ જે મતિ હીન વલી, અજ્ઞાન તિમિર તસુ જાય ટલી, તુજ સમરણથી ડાહ્યા થાયે, પંડિત પદપામી પૂજાયે છે ૨૦ છે ખસ-ખાંશિ ખયન-પીડા નાસે, દુર્વલ મુખ દીનપણું ત્રાસે ગડ-ગુંબડ-કુષ્ટ જિક સબલા તુજ ઝાપે રેગ સમે સઘલા. ૨૧ ગહિલા ગૂંગા વહિ રાય જિકે, તુજ ધ્યાને ગત દુઃખ થાય તીકે, તનુ કાનિ કલા સુવિશેષ વધે, તુજ સમરણ શું નવનિધિ સશે. રર | કરિ કેસરી અહિ રણ બંધ સયા, જલ જલણ જલદર અષ્ટ ભયા; રાંગણ પમ્હા સ વ જાય ટવી, તુજ નામે પામે રંગ લી. ૨૩ છે હીં* અ શ્રી પાર્શ્વ નમે, નમિઊણ જપંતા દુષ્ટ દમો; ચિન્તામણિ મંત્ર જિ કે ધ્યાયે, તિણ ઘર દિન દિન દોલત થાય. / ૨૪ ત્રિકરણ શુદ્ધ જે આધે, તસ જશ કીતિ જગમા વાધે; વલી કામિત કામ સવે સાધે, સહિત ચિંતામણિ તુજ લાધે. એ ૨૫ ને મદ-મચ્છર મનથી દર વજે, ભગવંત ભલી પરે જેહ ભજે, તરઘર કમલા કલેલ કરે, વલી રાજ્ય રમણી બહુ લીલ વરે. ૨૬ છે ભય વારક તારક તું ત્રાતા, સજન મન ગતિ મતિને દાતા; માત તાત સહોદર તું સ્વામી, શીવદાયક નાયક હિતકામી. ર૭ કરૂણા For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કર ઠાકુર તું મહારે, નિશિ વાસર નામ જપુ તાહ; સેવક શુ પરમ કૃપા કરજે, વાલેસર વંછિત ફલ દેજે. ૨૮ જિન રાજ સદા તું જયકારી, તુજ મૂર્તિ અતિ મે હન ગારી; ગુજર જનપદ માહે રાજે, ત્રિભુવન ઠકુરાઈ તુજ છાજે. ! ૨૯ ઈમ ભાવ ભલે જિનવર ગાયે, વામાસુત દેખી બહુ સુખ પાસે, રવિ મુનિ શશિ સંવચ્છર રંગે; જયદેવ સુરમા સુખ સંગે ૩૦થા જય શંખપુરાભિધ પાર્શ્વ પ્રભે, સકલાર્થ સમી હિત દેડિ. વિભે; બુધ હર્ષ રૂચિ વિજ્યાય મુદા, તપ લબ્ધિ રૂચિ સુખદાય સદા. એ ૩૧ ! કલા , ઈલ્થ સ્તુતઃ સકલ કામિત સિધિ દાતા યક્ષાધિરાજ નત શંખપુરાધિ રાજઃ | સ્વસ્તિ શ્રી હર્ષ રૂચિ પંકજસુ પ્રસાદાત્ શિષ્યણ લબ્ધરૂચિનેતિ મુદા પ્રસન્નઃ ૩૨ છે ઈતિ પાર્શ્વનાથ જિન છંદ સમાપ્ત છે પાર્શ્વનાથજીને છંદ સકલ પાસ સંભારું નામ, જિમ મન વંછિત સિઝે કામ; ગોડી પાસ મ્યુલેરે શામલે, શંખેશ્વર થંભણ ગુણની લે છે ૧ દક્ષીણમાં કલિકુંડ અંતરિક્ષ, અમીઝરે ફલવધિ પ્રત્યક્ષ; નવ For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૫૭ લખો હુંજારે ઘણી, લોડણ પુરે ઇચ્છા ઘણી; ૨ જેસલ મેર સ્વામી ભીનમાલ, નવખંડે ઘેઘે રખવાલ મંડોવર ઘાણે વંદીએ, જિરાવલે દાદો આનંદીએ; / ૩ નવપલવને કુંકુમરોલ, ચિંતામણી વંદતા કલોલ; બંબપરો તે સુખસાગરું, મનમોહન પ્રભુ ગુણ આગરૂ છે ૪ સૌમનાથ ભેટવા જાણે, કાપડ હેરો કરે કલ્યાણ, સાનિવાડ નાગોરે જાણ, ગાડરીયા તે પાસ વખાણુ; ૫ છે. ગંગાને બાહુડમેર, રાવણ ટાલે ભવને ફેર; સેરીસો રવામી હરપાસ, મેક્ષ કેલેરો પૂરે આસ; ૬ બાલીધર નાકેડો ધણી, ડોસો કરશે વાર આપણી; સીસોદીયે નારંગો કહ્યા, અલપસ કોમલ મનમાં રહ્યો છે ૭કોકો પાસ પ્રભુ પંચાસર, વકાણે સહસ ફણે આદર્યો, વિજય ચિંતામણી જિનવર પાસ, ગોડી જીતાણે નીલ વિનાશ; } ૮ રોદ્રાણી ને પાસ જેટ્ટાંગ, વદ્રાજાલ રહે ઉત્તગ; અયમ તો પર છેવટણ ભલે, અછત્તો ભાભ સામેલે; ૯ વાસ કંબલ હીજે નવરંગ, વેલુકે નવસારા ચંગ, કમયે ચોપટ મલ સમ, આણંદાએ કલા લે નામ; | ૧૦ | નાગ દ્રોહ ને કામ કપાસ, વલી કંસારા પૂરે આસ; ભીડભંજન ને વ્રત કલેલ, વિઘન હરો થાપે નિજ બોલ; છે ૧૧ ભુઅડ પાસને કાસી ધણી, સોમનાથ આસ્યા પૂરે ઘણી શ્રી શેત્રુ જેને ગિરનાર, સમેત શિખર માણક સંભાર, છે ૧ર છે મુકતા ગીરિમાં ગોમટ સ્વામ, રાણક પુરે ઈલેરે ગામ તારંગે જાદવ જુહાર, બંભણવાડ નવપલવ વિહાર | ૧૩ . ઈમ અનેક ઠામ છે તારે વાસ, જુહારે તેની પુરે આ સ; For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રભાતે ઉડી પાર્શ્વનાથ જપ, અલિય વિઘન તર દુર આપે | ૧૪ તું જગદીશ માટે દયાલ, સેવકને છે તું પ્રતિપ લ; અચલગચ્છ પતિ સૂરિ કલ્યાણ, મોડન સાગર વંદે સુજાણ; ૧૫ || ઇતિ પાર્શ્વનાથજીનો છંદ સમાપ્ત છે શ્રી પારસનાથજી છંદ આપણું ઘર બેઠા લીલ કરો, નિજ પુત્ર કલત્ર શુ પ્રેમ ધરે; તેમ દેશાંતર કાંઈ દોડો, નિત્ય પાસ પી શ્રી જિન રૂડો | ૧ | મનોવાંછિત સઘલા કાજ રે, શીર ઉપર ચામર છત્ર ધરે; કલમલ ચાલે આગલ ઘેડ, નિત્ય | ર છે ભૂતને પ્રેત પિશાચવલી, સાયણ ને દાયણી જાય ટલી, છેલ છિદ્ર ન કોઈ લાગે જુડે; નિત્ય છે ૩ એકાંતર તાવીયે દાહ, ઔષધવિણ જાયે ખણમાંહ; નવિ દુઃખે માથુ પગ ગુડા; નિત્ય છે કંઠ માલા ગલ મુંબડ સબલા, તમ ઉદર રોગ ટલે સઘલા; પીંડા ન કરે ફિન મલ ફેડ, નિત્ય છે પ ! જાગતા તીર્થંકર પાસ બહુ, એમ જાણે સઘલો જગત સહુ તતક્ષણ અશુભ કર્મ તોડ; નિત્ય છે જે પાસ વણારસિ પુરી નગરી, તિહા ઉદયે જિનવર ઉદય કરી; સમય સુંદર કહે કર જોડી; નિત્ય ૭ | છે દતિ પારસનાથજીનો છંદ સમાપ્ત છે For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પટ શ્રી પાર્શ્વનાથના ૧૦૮ નામનો છંદ રાગ-પ્રભાતી કો. પાસ જીનારાજ સુણી આજ શખેશ્વર, પરમ પરમેશ્વરા વિશ્વ વ્યા; ભીડ ભાગી જરા જાદવાની જઈ, થીર થઇ શંખપુરી નામ થા -પાસ.–૧ સાર કરી મારી મનોહારી મહારાજ તું, માની મુજ વિનતિ મન માચી, અવર દેવા તણી આશી કુણ કામની, સ્વામિની સેવના એક સાચી-પાસ.-૨ તુંહી અરિહંત ભગવંત વ તારણે, વારણ દુઃખ ભય વિષમ વાટે, તુંહી સુખ કોણે સારણે કાજ સ - તુંહી મનોહારણે સાચ માટે.--પાસ.-૩ અંતરીક અમીઝરા પાસ પંચાસરા, ભેડા પાસ ભાભા ભટેવા; વિજય ચિંતામણે સોમ ચિંતામણી, સ્વામી શ્રી પાસ તણું કરીએ ચરણ સેવા –-પાસ.-૪ For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ફલ વધી પાસ મનમેહના મગસીયા, તારલા નમું નાહી તેટા, એક બલે પ્રભુ આસ ગુણ અરજીયા, બંભણ થંભણ પાસ મોટા--પાસ.-પ ગેબી ગેડી પ્રભુ નીલકંઠા નમું, હલધરા સામલા પાસ પ્યારી; સુરસરા કંકણા પાસ દાદાવલી, સુરજ મંડન નમુ ચરણ તારા.-પાસ. જગત વલ્લભ કલિ કુંડ ચિનામણી, લઢણ સેરીસા સ્વામી નમિએ, નાકેડા ઉન્હાવલા કલીયુગા રાવણ, પિસીના પાસ નમિ દુઃખ દમિએ –પાસ.-૭ સ્વામી માણેક નમું નાથ સરેડીયા, નાકું ડા જેર વાડી જગેસા; કાપડી દોલતી પ્રમશીયા મુજપરા, ગાડરીયા પ્રભુ ગુણ ગરેસા-પાસ –૮ હમીર પરે પાસ પ્રણમુંવલી નવલખા, ભીડભંજન પાસ ભીડ ભાગે; દુઃખ ભંજન પ્રભુ ડોકરીયા નમું, પાસ જીરાઉલા જગત જાગે –પાસ.-૯ For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૧ અવંતી ઉજેણીયે સહસ્ત્રફણી સાહેબા, મહીમા વાદે કોકો કહેરા; નારંગા ચંચુલા ચવલેસર, તીવરી ફુલ વહાર નાગેન્દ્ર નેડા.-પાસ–૧૦ પાસ કલ્યાણ ગંગાણી પ્રણમીયે, પલવહાર નાગેન્દ્ર નાથા; કુટેસરા પાસ છત્રા બહી, કમઠ દેવે નમ્યા સહુ સાથા-પાસ –૧૧ તમરી ગોગો પ્રભુ દુધીયા વલભા, સંખલ ઘત કલેલ બુઢા; ધીંગડમલા પ્રભુ પાસ ઝોટીંગજી, જાસ મહિમા નહી જગત ગુઢા-પાસ – ૧૨ ચારવાડી જિન રાજ ઊંડામણી, પાસ અજાહરા નેવ નંગા; કાપરડા વજેબ પ્રભુ છે છલી, સુખ સાગર તણા કરિયે સંગા.–પાસ–૧૩ વીજુલા કર કડુ મંડલીકાવલી, મહુરીયા ફલેધી અણીદા; અઉઆ કુલપાક કંસારીયા ઉંબરા, અણીયાલા પાસ પ્રણમુ આનંદા.–પાસ –૧૪ For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નવસારી નવ પલવા પાસજી, શ્રી મહાદેવ વરકાણ વાસી; પરાકલા ટાંકલા નવખંડા નામો, ભવ તણી જાય જેથી ઉદાસી–પાસ.—૧૫ મન વાંછિત પ્રભુ પાસજીને નમું, વલી નમું નાથ સાચા નગીના; દુઃખ દેહગ તજી સાધુ મારગ ભજી, કરમના કેસરીથી ને બહુના--પાસ –-૧૬ અશ્વસેન નંદ કુલચંદ પ્રભુ અલવર, બીબડા પાસ કલ્યાણ રાયા; હોય કલ્યાણ જસ નામથી જય હવે, જનની વામા ના જેહ જાયા;-પાસ.-૧૭ એક સત આઠ પ્રભુ પાસ નામે થુ, સુખ સંપતિ લહા સર્વ વાતે; ત્રાદ્ધિ જસ સંપદા સુખ શરીરે સદા, નહી મણ માહરે કઈ વાતે-પાસ–૧૮ સાચ જાણ સ્તન્ય મન્ન મારે ગમે, પાસ રૂદયે રમ્ય પરમ પ્રીતે; સમીહીત સિદ્ધિ નવ નિધિ પામે સૌ, મુજ થકી જગતમાં કેન જીતે,-પાસ.–૧૯ કાજ સૌ સાજે શત્રુ સંહારજે, પાસ શંખેશ્વરા મેજ પાઉ; For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નિત્ય પ્રભાતે ઉડી નમું નાથજી, તુજ વિના અવર કુણુ કાજે ધ્યાઉ.-પાસ.—૨૦ સંવત અઢાર એક સીએ ફાગુન માસે, બીજ ઉજવલ પખે છેદ કરીયે; ગૌતમ ગુરૂ તણા વિજય ખુશાલને, ઉત્તમે સંપદા સુખ વરી–પાસ.-૨૧ ઈતિ શ્રી પાર્શ્વનાથના ૧૦૮ નામને છંદ સંપૂર્ણ. શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથજીને છંદ. સેવો પાસ સર મન શુધે, નમો નાથ નિએ કરી એક બુધે; દેવી-દેવલા અન્યને શું નમો છો, અહો ભવ્ય લેક ભુલા કા ભમે છે. # ૧ ત્રિલેકના નાથને શું તો છે, પડયા પાસમા ભૂતડાને શું ભજો છે; સુર ધેનું છડી અજાને આજે છે; મહાપંથ મુકી કુપંથને શું ભજે છે. તે ૨ છે તજે કુણ ચિન્તામણ કાચ માટે, ગૃહે કુંણ રાસભને હસ્તિ સાસુર દમ ઉપાડી આજે વાવે, માહી મુઢ તે આકુલા અંત પાવે. | ૩ | કિંહા કાકરેને કિહા મેરૂ બંગ, કિં હા કેસરી સિંહને કિહા તે કુરંગ; કિંહા વિશ્વનાથ તજે અન્ય દેવા, કરો એક ચીત્ત પ્રભુ પાસ સેવા. ૪ ૫ પૂજે દેવ પ્રભાવતી પ્રાણનાથ, સઉ જીવને જે કરે છે સનાથ; મહા તત્વજાણી સદા જેડ ધ્યાવે, તેહના દુઃખ દારિદ્ર દુરે પલાવે. જે પ છે પામી માન ને વૃથા કા ગમો છે, કુલે કરી દેહને શુ For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દમે છે; નહિ મુકિત વાસં વિના વિતરાગ, ભજે ભગવંત તજે દ્રષ્ટિ રાગં. . ૬. ઉદય રત્ન ભાખે સદા હિત આણી, દયા ભાવ કીજે પ્રભુદાસ જાણી; મારે આજ મેતિઅડે મેડ ટુઠા, પ્રભુ પાસ શંખેસરેજી આપ તુઠયા એ છે કે ઈતિ-શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથજીને છંદ સમાપ્ત. શ્રી સંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિન છંદ (પ્રભાતી) પાસ સંખેશ્વરા સારકર સેવકા, દેવ કાં એવડી વાર લાગે; કેડી કર જોડી દરબાર આગે ખડા, ઠાકુરા ચાકુરા માન માગે. ૧ પ્રગટ થા પાસજી મેલી પડદે પરો, મેડ અસુરાણને આપે છેડે; મુજ ૨ મહિરાણ મંજુસમાં પેસીને, ખલકના નાથજી બંધ બોલે.જગતમા દેવ જગદીશ તું જાગત, એમ શું આજ જિનરાજ ઉઘે; મોટા દાનેશ્વરી તેહને દાખીએ, દાન દે જેહ જગ * કાળ મોઘં.-૩ ધરણેન્દ્ર અંતઃકરણ ૩ પેટી * દુકાલ For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ભીડ પડી ૫ જાદવા જોર લાગી જરા, તક્ષણ ત્રિકમે તુજ સંભાર્યો, પ્રગટ પાતાળથી પલકમાં તે પ્રભુ, ભક્તજન તેહનો ભય નિવાર્યો.-૪ આદી અનાદિ અરિહંત તું એક છે, દીન દયાલ છે કોણ દૂજે; ઉદય રતન કહે પ્રગટ પ્રભુ પાસજી, પામી ભય ભંજનો એહ પૂ.–૫ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથને છંદ. સાહેબ શ્રી શંખેશ્વર પાસે સેવકની સાંભલ અદ્યાસં; વારું ઘો મુંઝ વચન વિલાસ, ગુણ ગાઉં તારા અવિનાસં; ૧ (છંદ પહુડી) અવિનાશી આ ગર સમતા સાગર નાગર નિર્મલ ગંગ; જિનપદ જિહાં કાશી વલી વણારસી સુવિલાસી સદસંગ; અશ્વસેન અભંગા રાય અસુરંગા પરસંગા ગુણ જ્ઞાન, પદમણી પાણી લામા વાણી ગુણખાણ ગજમાન;-૨ પ યાદવેને મી ફગ. For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ નંદન અનામી કુઅર કામી શીવનારી કિરદાર, પ્રભુ પાસ ખેશ્વર અતિ અલવેસર પરમે નર જાનાર; તું ત્રિભુવન તારક ભવ દુઃખ વારક સારક સાલ કાજ, ઘર મંગલ માલા ઝાકઝમાલા રંગ ના લા રા:૪;-3 નિલકંત તું નાથ હષિત હાથે સાથે રાબલિ સમાય, દેરાસર દીપે જગને જપે છીપ નહિ છતિ કય; પરત ખ તું ખા દેહ દિલાસા આવ્યા છે આશીસ, કરજે કીરતાર સાંઝ સવારે એ મારું સુજી , પામી તપદવાસ લીલ વિલાસ આવા અવનિન, પરિગલ ધન પા ભકિત સભા ગુણ ગાવે ની રી; ધરણિધર થાયે તબ તું આ ગાયે ગુર્જર દેવા, મહિમા વઢિયાર પર અપાર અધિકાર અમરેશ --પ નામે તુંએ નાસિ જાઈ ત્રાસી, ચાવા અરિયણ ચેર, દંતી જે દુર્ટ કેસરી કષ્ટ રિપ્ટ ર બહુ સર; ફણીધર ફીકારે હાહાકારે આધારે અરિહંત, ભય એના ભજે સામ સજજ શંખેશ્વર ભગવંત - પાવક પરજોગે સંતતિ સેગે ભેગે જય ભય હોય, પ્રભુ પાસ પ્રતાપે જપતા જાયઈ તાપઈ નહિ તસ કેય; પરિવારે પૂરા પુન્ય પંડુરા સાંમ સન લેક, તે પાસ પ્રભાવે સહેજ સ્વભાવે પાવે સઘળા થો;-૭ For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મન ગમતા એવા સાહિબ સેવા દેવા ઘો નિમેવ, મહિલા મતિવની હૈજ હસતિ ગુણવંતિ ગૃહ હેવ; હલિ વિજિત પણ વા જિબ્રુપણ પિષણ શી જિનપાસ, દેશ પરદેશે નામ ની વિશેસે જસ વાસ; ૮ સાચા જપું રવિ જાચાં એ નહિ કમવાત, અદાર એ ઉલ રામ સકલ સજલ કાને સો હાથ; તેહની તુ આશા પૂરે પાસા વિકાસ શીવ સાથ, તુઝને જે ધ્યાવે બહુ સુખ પાવે પામે સુખ સનાથ;-૯ (કલ) રવિ૨તાર જગ સારો, જાણતા છે. જિનવરે, માનતા છે મન માટે, સવામી નામ શંખેશ્વરો; ૧ મુનિ એક સંવત મટે નંદન માન પિસ સુપાસ એ, ધન તેરસી સમ અધિક દિન એ, વાર ભાનૂ સુવાસ એ; ૨ બુધ નિત્ય પંડિત જીવ યિ જીવન તું ક્ય કરો, પ્રભુ પાસ છે કે પ્રાતઃ પઢતા, નામથી નિત્ય યંકરો --૩ For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિન છંદ. સકલ સાર સુરતરૂ જગ જાણું, સુજ વાસ સકલ પરિમાણું, સકલ દેવ શીર મુકટ સુરંગ, નમો નમો જિન પતિ મનરંગ-૧ જે જનમનરંગ અકલ ભંગ તેજ તુરંગ, બહુ પુન પ્રસંગે નિત ઉછરંગ; હરખત અંગ સિસ ભુજંગ, દે સહુ રંગ સુરપતિ શૃંગ સારંગ ૨ સારંગા વકત્રં પુન્ય પવિત્ર, રૂચિર ચરિત્ર જિવિત્ર, તે જે જન મિત્રે પંકજપ, નિર્મલ નેત્ર સાવિત્ર જગ જીવન મિત્ર, તરસત સત્ર મિત્રામિત્ર માવિત્ર, વિશ્વત્ર ચિત્ર, ચામર છત્ર શીસ પરિવં પવિત્ર પાવિત્રા ભરણું, ત્રિભુવન સરણું મુકતા ભરણું આચરણ સુરવર ચિતચરણું, શીવ સુખકરણ, દાહિરણ, આવરણ; સુખ સંપત્તિ ભરણું, ભવજલતરણું, અઘસ હરણું, ઉદ્ધરણું, અમૃતઝરણું, જનમનહરણું, વરણાવરણું, આદરણું –૪ આદરણું પાલ, ઝાકઝમાલ, નિજ ભૂપાલ, અજુઆલ, અષ્ટમી શશિભાલ, દેવદયાલં, ચેતનચાલં, સુકમાલં; ત્રિભુવન રખવાલ, કાલ કાલ, મડાવિકરાલ ભેટાલ, શૃંગારરસાલં, મહકે માલં, હૃદયવિશાલં, ભૂપાલં. –પ For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (કલમ) અકલ રૂપ અવતાર સ ર શીવ સંપત્તિ કારક, રોગ શેક સંતાપ દુરિઅ દુઃખદેહગ નિવારક, ચિહુ દિશી આણ અખડ ચંદ્ર તપ તેજ દિણું દહ; અમર અપર કોડ ગાવે જસ નામે નરિદહ, સુનિ મેઘરાજ ઈમ કહે શ્રી પાર્શ્વનાથ ત્રિભુવન જપ, શ્રી શંખેશ્વર સુરમણી પાય અધિક મંગલ નીલે. શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથને છંદ. (દોહા) શ્રી જિન ત્રિભુવન મંડણો, સ્વામી લીલ વિલાસ જાગે જગ મહિમા નીલે, જે શંખેશ્વર પાસ, સેવ્યો સુખ સંપત્તિ કરે, પૂજ્ય પૂરે અતિ આશ, અધસેન કુલ ઉદ્ધરણ, સાથે શીવપુર વાસ. વાસગ નાગ કુમારને, પૌમા.......સંયુક્ત; સપ્તફણે શીર પર ધરે, સુર સેવે નિત્ય પાદ. સિદ્ધિ વધૂ સંગમ સુજસ, જે કીજે મન આસ; તે પ્રભુ સમરથ સેવિએ, શ્રી શંખેશ્વર જિન પાસ. 1 પાસ. –૪ For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭૦ (છંદ ચાલ) સેવ શ્રી નિણંદપાય, દીકે દુઃખ દૂર જાય, આણંદ અધિકારી, સંપત્તિ મિલે; નયણ નિમલ થાય, સેવક વંછિત છે એ. અનિ શિ ગુણ ગાય, આરતિ ; પ્રભુ તુંડે દિયે દીવ સિદ્ધિ, માન બહુત યશ રિદ્ધિ; સકલ સંગ મિલે, રંગ છે; પૂ શ્રી, જિણુંદ પાસ, પૂરે મન કેરી આશ, અર કપૂર વાસ કુસુમ ર.--' (દોહા) સત્તર ભેદ સવિધે કરી, પૂજે સમકિત ધાર; અંગે પાંગે ઉપદેશીયા, નમણાદિક નિરધાર. નવા સુનિણંદ અંગલુહો આ ચીર ચંગ, આંગિર; નવરગં, વિવાહપરે; કેસર સુખડે કરી કનક કરેલી ભરી, હિયે ભલે ભાવ ધરી, દાહિ કરે, અતિ ખાતે અપકરી, વિચિત્ર વિજ્ઞાન ફરી, અવિનય દૂર કરી ભક્તિ ભરે, પૂજે શ્રી જિદ પા.પ.- ૭ (દેહ) સાચું એ સોહામણો, થંભણ પુર શ્રી પાસ; મૂતિ પ્રેમથી વંદિએ, શ્રી શંખેશ્વર પાસ. વંદુ શ્રી વિનય પૂરિ, પ્રભાત ઉગતે સૂર, વાજત પર જલર ઝણે, ગાઓશ્રી ચતુર નર, અભિનવ સુરતરું, રિ, For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭૧ પ્રભાતી રાણીવર, આદર છણે જોડી સુમસ્તકે હાથ, શીવર શુદ્ધ શાચ, પ્રણનું અનાથનાથ, ભંગતિભારે, પૂજે શ્રી જિણુંદ પાસ.-૯ જ સિંધુ ચા વ પ્રતે, જરા જજર્જર કિયજામ; પાસ પર ગટિયા, પાય પખાલણ તા. ૮-૧૦ અઢા અમર વીર, ન લાગે તે મર તીર જસુ જ એ થયે ધીર; સુભટ કટ: હિંસે ગવ ઘાટ, બિરૂદ તે બેલે ભાટ; ઓહ સોવન ઘાટ, કરે તે ઘટા, જેહની પ્રશસ્તિ પાસ, સંપ સુય ધારે તાસ, વયણે સુવાસ વાસ; લક્ષમી કરે, પૂજે શ્રી જિદ પાસે – ૧ (કલા-છપય) લક્ષ્મી કરે વિલાસ, આશ સઘલી સંપુર, પોમારે ધરણિત, પાસ સબ સંકટ ચું, કેવલ દેસણ નાણુ, સુબવલી ચારે અનંતા; સભ લહેરો મન શુદ્ધ, જ! પય સેવ કરતા; દેવાધિ દેવ સ્વામી સકલ, પાર્શ્વનાથ ડિયે મે ધરે, કવિ કહે ચઊંવિહ સંઘને, સુપ્રસન્ન સ્વામી શંખેશ્વરા–૨ For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી શંખેશ્વર પાશ્વનાથને ઈદ શ્રી શંખેશ્વર પ્રણમી પાય, દરસણુ દઢ નવનિધિ થાય; સેવક જનની પૂરે આસ, શ્રી શંખેશ્વર પાસ – ૧ જેહને ધ્યાને સંકટ ટલે, નામ જપતા લખી મલે; પૂજ રચતાં અતિ ઉલાસ, શ્રી શબેકવર પ સ.-૨ ભૂત પ્રેત વ્યંતર નવિ છલઈ, દુષ્ટ દેવ તેહના મદ ગલઇ; તુમ નામે દુઃખ નવે પાસ, જે જે શ્રી શંખેશ્વર પાસ.-૩ અશ્વસેન રાયા કુલચંદ, વામા રાણી કેરે મહાનંદ; જન્મ હુ તવ હિતી આસ, જે જે શ્રી શંખેશ્વર પાસ.-૪ ડાકણ સાકણ ને વ્યંતરી, તુમ નામે સઉં હવે કિંકરી; દુષ્ટ શીકે ત્તરી પામે તાસ, .... .... -પ તાવ તે જર નહિ એકાંતરે, નાસે રોગ જે પાસ ચિત ધર; સીસી આંટી નાસે ખાસ, યે ... .... .. - અદ્ધિ સિદ્ધિ સંપત્તિ સવિમિલે, પાસ તણા ગુણ હથડે ઘરે; પુત્રાદિની પહોચે સવિ આસ, યે જ.... .... . -૭ મન શુદ્ધ જે અભિગ્રહ કરે. વિઘન તેહના સવિ બેઠા હરે સફલ ફલે મન વંછિત તાસ, જયો જયો ..... ... .... -૮ પદ કમલ સેવે નાગ રાજ, સેવક જનના સારે કાજ; સાનિધ કરે પદમાવતી તાસ, જયે જ . .. . -૯ For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭૩ મસ્તક મુકુટ કુંડલ ને હાર. માંહિ બહીરખ દ્વીપ' સાર; સાહઇ સામી સુખ નિવાસ, જયા જયે। .... ~ -૧૦ ચુઆ ચંદન અરચે ગાત્ર, આગલ નાચે. અપર પાત્ર; મધુરી વાણી ગાવ" ભાસ, જયા.-જયા. -૧૧ અગર કપૂર ઉવેખે ધૂપ, દેસ દેશના આવઈ ભૂપ; બહો ગાયૈ જિનગુણરાસ, જયા. જયા. ... તાલ મૃદંગ વીણા અતિસાર, નાટક વાચે અતિ ઉદાર: અખિલ ગુલાબ ઉછાલે વાસ, જયા.--જયેા. ડામ ઠામ જે પાડે વાટ, ઉભા દીસે રૂંધી ઘાટ; દુષ્ટ ચાર તે થાઇ દાસ, જયે, જયા, સેવા સેવા રે સજન જન્મ પાસજી, ... શ્રી રાખેશ્વર પાર્શ્વનાથના છંદ. .... શ્રી સ્તવીએ જિન ગુણ રાય, જસ સૌભાગ તણેા સુપસાય; ભત્ર ભત્ર ફ્રેન્ચે તુમ પય વાસ, જયા-જયા. 1144 માહે મન શખેશ્વર પૂર ધન તિહા જિન જ રે; For Personal & Private Use Only પૂજો પૂજો રે ઉડી પ્રભાત ફૂલ કેરી બહુજાત, પૂજા કીજે ભાત ભાત હિાજિન અગરાજ રે; ૧૨ -૧૩ -૧૪ --૧૫ Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ગા ગાવે રે ચતુર મુખ આખ થાપી, જિન મુખ દેખે બહુ સુખ સુખ પામ જિjદરે; અશ્વસેન કેર નંદ વામાઈ જ જિર્ણ, લાભ વૃદ્ધ સુખકંદ નાથ સેવે સુરંદરે -૧ બાવના ચંદન સાર ઘસી માહે ઘનસાર, શ્રી ખંડ સફાર જોઈ લીજે સાર રે; વર કેસરી રંગ રસાલ મૃગમદ ઘનસાર, માહે હિંગલ વિસાલ પૂજે સુખકારી રે; વર કુંદ રૂક સાર તરૂક ધુપ અપાર, અગરવતી વિસ્તાર ધુપ ઉખેવાઈ રે; શંખેશ્વર પુર ઘણું આસા પૂરે મન તણી, લાભ વૃદ્ધ દઈ ઘણી નાથ સેવાઈ રે -૨ કુમત કમઠ શઠ તેહનો ટાલીઓ હઠ, ઉપસમ કેરે ઘટ તે એહ પાસરે; લેચન સુધાઈ આપ સવી ટાલે તેહને તાપ, વિગત સંતાપ બાપ જગ પાસ રે; નેકાર સુણાઈ હવે તેને કીધે ઘણુંદ દેવ, સુરનર કીધો સેવ ધન ધન ગાઈજે રે, સકલ મલ્યા જે લેક પાસ પૂજે બહુ થાક, વાલે જિન સુર લેક પ્રેમ વૃદ્ધ પાઈજે રે. -૩ For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ એલગપુરને રાય અલંગદે નામ કહેવાય, પાર્શ્વ જિન નામ થી કીધી કાય ચંગ રે; નેમ વાચક બલહારી અણાવી પ્રતિમા તારી, યાદવ જરા ઉતારી કીધા બહુ રંગ રે; તિવારે વાપીઉં ગામ શંખેશ્વર દીધુ નામ, * હીમા જસ ઠામે ઠામ કીધા બહુ કામ રે; રંગીલો રચીઓ આવાસ તીહા બેઠા શ્રી પાસ, સર્વ જનની હિgી આસ જપતા શ્રી પાસજી રે. --૪ શ્રી વીર સ્વામિને છંદ. સેવો વીરને ચિતમા નિત્ય ધારે, અરિ કોને મનથી દુર વાર; સન્તષ વૃતિ ધરો ચીત્તમાહી, રાગ દ્વેષથી દૂર થાઓ ઉછાહી. છે ૧ પડયા મેહના પાસમા જેહ પ્રાણી, શુદ્ધ તત્વની વાત તેણે ન જાણી મનુ જન્મ પામી વૃથા કા ગમે છે, જિન મારગ છેડી ભૂલ કા ભમે છે. જે ૨છે અલભી અમાની નિરાગી તો છે, લોભી-સમાની- રાગી ભજે છો; હરિ હરાદિ અન્યથી શું રમો છે, નદી ગંગ મુકી ગલીમા પડો છો ૩ કોએ દેવ હાથે અસિં ચક ધારા, કોએ દેવ ઘાલે ગલે રૂઢમાલા; કોએ દેવ ઉછંગે રાખી છે વામાં, કેએ દેર સાથે રમે છંદ રામા. છે ક છે કે એ દેવ જપે લઈ For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જપ માલા, કોએ મંસ ભૂખી માહા વિકરાલા; કોએ જોગણી ભેગણુ ભગ રાગે, કોએ રૂદ્રણી છાગને હોમ માગે. પ ઇસા દેવ દેવી તણું આસ રાખે, તદા મુક્તિના સુખને કિમ ચાખે; જરા લેભના થકનો પાર નાબે, તદા મધનો બિન્દુ એ મન ભાવે. એ ૬ ! જેહ દેવલા આપણી આસ રાખે, તેહ પીંડને મનસુ લેય ચાખે; દીન હીનની ભીડ તે કિમ ભાંજે, પુટ ઢેલ હોએ કહ કિમ વાજે ૧ ૭ | અરે મૂઢ ભ્રાતા ભજે મેક્ષ દાતા, અભી પ્રભુને ભજો વિધાતા; રત્ન ચિતામણી સરખો એહ સાચે, કલ કી કાચના ખંડસુ મત રા. . ૮ મંદ બુધિ સુજેહ પ્રાણી કહે છે, સવિ ધર્મ એકત્વ ભૂલે ભમે છે; સિંહા સર્ષયાને સિંહા મેરૂ ધીરે, કિહા કાયરાને કિહા સૂરવીર. | ૯ | કિહા સ્વર્ણ ચાલે, કિહા કુંભ ખંડ, કિહા કોદરાને કિહા ક્ષર મંડે; કિહા ક્ષાર સિંધુકિહા ક્ષાર નીર, કિહા કામધેનુ-કિહા છાગ ક્ષીર. ૧૦ના કિહાં સત્ય વાચા-કિહા કુડ વાણી, કિહાં રંક પ્રિયા-કિહાં રાયરાણી; કિહાં નારકીને કિહાં દેવ ભેગી, કિહા ઇષ્ટ દેહી કિહાં કુષ્ઠ રોગી. ૧૧ છે કિહાં કમ ઘાતી-કિહાં કમ ધારી, નમો વીર સ્વામિ ભજે અન્ય વાર; બિશિ સેનમા સ્વપ્નથી રાજ પામી, રાચે મંદ બુધિ ધરી જેહ સ્વામી. છે ૧૨ છે અરિથર સુખ સંસારમાં મન માચે, તેજના મુઢમાં શ્રેષ્ઠ શું ઈષ્ટ સાચે; તજે મોહ માયા હો દંભ રોસી, સજો પુન્ય પિસી ભજો જે અરોસી. છે ૧૩ છે ગતિ ગ્યાર સંસાર અસાર પામી, આ આશ ધારી પ્રભુ પાય સ્વામી, તુંહી–તુંહી For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૭૭ તુંહી-પ્રભુ પરમ રાગી, ભવફેરની શ્રૃંખલા મેહુ ભાગી. ।। ૧૪ ।। માનીઈ વીરજી અરજ છે એક મેરી, દીઇ દાસકુ સેવના ચરણ તારી; પન્ય ઉદય હુએ ગુરૂ આજ મેરે, વિવેકે લહ્યો મે પ્રભુ દન તેરે. । ૧૫ ।। ।। તિવીર સ્વામીના છંદ સમાપ્ત । 00-0 શ્રી ચાવીશ જિનેશ્વરના છંદ ચોપાઇ આર્યા બ્રહ્મસુત વાણી ગિણી, સુમતિ વિમલ આપે બ્રહ્માણી; કમલ કમડલ પુસ્તક પાણી, હું પ્રણમું જોડી બ્રુગ પાણી.-૧ દુહા ચાવીસે જિનવર તણા, છંદ રચું ચેા સાલ; ભણતા શીવસુખ સંપ, ગુતા મંગલ માલ, છંદ જાતિ સવૈયા ! આદિ જિદ, નરે નઇંદ, મુખ, મામૃત કુંદ ટાલે ભવક્દ, લગે જસપાય સુરીન્દ નિકાય, ભલા કંચન કાય નહિજ સમાય, નમે સુખ થાય. શ્રી આદિજિન, સમાન સપુનમચંદ, મન્દેવીન દ કરત સુખ; ગુણ ગાય, ભવિક જન, For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૮ || ૧ અજિત જિણુંદ દયાલ-મયાલ વિસાલ નયન, કૃપાલ જુગ, અનુપમ ગ લ-મહા મૃગચાલ સુભાલ સુજાનગ, બાહુ જાગ મનુષ્યમેં વન' હ-મુનિસર સિંહ અબીહ નિરીહ ગયે મુગતિ, કહે નય ચિત્ત ધરી બહુ ભકિત મે જિનનાથ મલી જુગતી ૨ | કહે સંભવનાથ અનાથ કે નાથ, મુગતિકે સાથ મિલે પ્રભુ મેરે, ભદધિપાજ ગરિબનિવાજ સવે શીરતાજ નિવારત ફેર; જિતારી જાત સુરોને માત નમે નરજાત મિલી બહુ ઘેરે, કહે નય શુદ્ધ ધરિ બહુ બુધ જિનાવર નાથ હું સેવક તેરે; + ૩ અભિન દન સ્વામિ લિધે જસ નામ સરે સવિકામ ભવિકતણો, વનિતા જસ ગામ નિવાસ કે ઠામ, કરે ગુણ ગ્રામ નવિંદ ઘણ; મુનીશ્વર રૂપ અનુપમ ભૂ૫ અકલ સ્વરૂપ, જિનંદ તણે, કહે નય ખેમ ધરી બહુ પ્રેમ નમે નર પાવન સુખ ઘણ. | ૪ | મેઘ નરિંદ મલાર વિરાજિત સેવન વાન સમાનતનુ, ચંદ સુચંદ વદન સુહાવત રૂપવિગજિત કામતનું કમકી કેડી સવે દુખ છેડી, નમે કરજેડી કરિ ભકિત, વંશ ઈક્વાકુ વિભૂષણ સાહિબ સુમતિ જિનંદગએ મુકિત. | ૫ | હંસ પાદ તુલ્ય રંગ રતિ અર્ધ રાગ રંગ અઢિસે ધનુષચંગ, દેહકો પ્રમાણ છે, ઉગતે દિણુંદ રંગ લાલકેસુ કુલરંગ, રૂપ છે અનંગ ભંગ અંગ કે વાન હે; ગંગ કે તરંગ રંગ દેવ નાથહિ અભંગ જ્ઞાનકે વિસાલ રંગ, શુદ્ધ જાકો ધ્યાન હે, નિવારીએ કલેશ સંગ પ પ્રભ સ્વામિ ધીંગ, દિજિએ સુમતિ સંગ પદ્મ કે જાણ છે. || ૬ | જિણુંદ સુપાસ તણા ગુણ રાસ ગાવે ભવિ ભાસ, For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ この સાત આણંદ ઘણું ગમે ભવિપાસ મહિમા નિવાસ, પૂરે સવિ આસ કુમતિ ગે; ચહુ દિસે વાસ સુગંધ સુવાનો ઉસ સુ નિ:સાસ જિનેન્દ્ર તણે, કહે નયખાસ મુનીન્દ્ર સુપાસ તણે જસાસ સદૈવ ભણે. ।। ૭ ।। ચન્દ્ર ચન્દ્રિકા સમાન ૩૫ શૈલસે માન, દોઢસે ધનુષમન, દેહકા પ્રમાણ હૈ, ચન્દ્ર પ્રભુ સ્વામી નામ વીજીએ પ્રભાત જામ, પામીયે સુખ હામ ફામ, ગામજ સમાનહે; મહાસેન અંગ જાત માભિધાન માત, જગમાં સુસખ્યાત, ચિ ુ દિસે થાત હું, કહે નય છોડી નાત ધ્યાઇએ જો દિનરાત. પામીયે તા દુઃખ કેડી જાત હૈ. ૫ ૮ ૫ ઘેલા દુધ ફ્રેન પીડ, ઉજલે કપુર ખડ, અમૃત સરસ કુંડ શુધ્ધ જા તુંડ હૈ, સુવિંધ જિનદ સંત, કીજીએ દુ;ક અંત, શુભ ભક્તિ જાસદત, શ્વેત જાકે। વાન હે; કહે નય સુણેા સંત, પુયે જે પુષ્પદંત, પામીયે તે સુખ સત, શુધ્ધ જાકેા ધ્યાન હૈ !! ૯ ! શીતલ શીતલવાણી ઘનાઘન, ચાહેત હૈ ભવિકે કિશારા. કાક દિણું ઢ પ્રજાસુ નરી, વલી જિમ ચાહત ચંદ ચકાર; વિધ ગય’દ સુચિ સૂરીદ સતિ નિજકત સુમેઘ મથુરા, કહે નય નેહ ધરી ગુણ ગે; તથા હુ ધ્યાવત સાહેબ મેરા ।। ૧૦ ।। વિષ્ણુ ભૂપકે। મલ્હાર, જગજતુ સુખકાર, વશકે! શૃંગારર રૂપા આગાર હૈ, છેકંડ સર્વિ ચિત્તખાર, માન મેહકા વિકાર, કામ ક્રોધકે સંચાર, શ બૈરી ખાર હે; આદર્યાં. સંજમ ભાર પંચ મહાવ્રત ધર, ઉતારે સસારપાર, જ્ઞાનકા ભંડાર હે, ઇગ્યારમા જિષ્ણુદે સાર ખતંગી વિ ચિન્હધાર, કહે નય વારા For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વાર, મોક્ષકો દાતાર છે. ૧૧ લાલ કે સુ કુલ લાલ, રતિ અર્ધ રંગલ લ, ઉગતો હિંદલાલ, લા લાલ રંગ , કેસરીઝ જીહલાલ, કેસરકે ઘેલ લાલ, ચુનડી કો રંગલાલ, લાલપાન રંગ હે; લાલ કર ચંચૂ લાલ, હીંગલે પ્રવ લ લાલ, કેલિાકી દ્રટિલાલ, લાલ ધમ રંગ હે, કહે નય તેમ લાલ, બારમે જિર્ણોદ લાલ જ્યાદેવી માત લાલ, લાલ જાકો અંગ હે ૧ર કૃત વર્મનરીંદ તણે ઈહને નમત સુરેન્દ્ર પ્રમોદ ધરી, ગમે દુઃખ દંદ દયે સુખ વંદ જા કે પદ સેહત, ચિત્તધરી; વિમલ નિણંદ પ્રસન્ન વદન, જાકે શુભ મન સુગંગપરી, નમે એક મન્ન કહે નય ધન્ય, નમે જિનરાજ જિહંદ સુપ્રીત ધરી છે ૧૩ છે અનંત જિર્ણોદ દેવ દેવમાં દેવાધિદેવ, પ્રજો ભવી નિતમેવ ધરી બહુ ભાવના, સુર નર સાથે સેવ સુખ કીઉ સ્વામી હેવ, તુજ પાખે ઓર દેવ ન કરૂં હું સેવના; સિંહસેન અંગે જાત સુજલાભિધાન માત, જગમા સુજખ્યાત ચહું દિશે વ્યાપતે કહે નય તાસ વાત, કીજીએ જે સુપ્રભાત નિત્ય હાઈ સુખ સાત, કિતિ કેડી આપતે. છે ૧૪ જાકે પ્રતાપ પરાજિત નિર્બલ, ભૂતલ થઈ ભમે ભાનુ આકાશે, સૌમ્ય વદન વિનિર્જિત અંતર શ્યામ શશી નવિ હોત પ્રકાસે; ભાનુ મહિપતિ બંસે કુસ) બોધન દીપત ભાનુ પ્રકાસે, નમે નય નેહ ધરી નિત સાહિબ ધર્મ નિણંદ ત્રીજગ પ્રકાશે. ૧પ સોલમાં જિણુંદ નામે શાંતિ હોય ઠામે ઠામે, સિદ્ધિ હાય સર્વ કામે નામકે પ્રભાવશે; કંચન સમાન વાન ચાલીશ ધનુષ માન ચકવૃતિ કો ભિઘાન (ઘાન) દીપતે તે સૂર; ચૌદ રાયણ For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સમાન દંપતા નવનિધાન, કરત સુરેન્દ્ર ગાન પુણ્ય કે પ્રભાવશે; કહતય જોડી હાથ, અબહુ થયે સનાથ પાઈઓ સૂમતી સાથે શાંતિનાથ કે દિદાર; ૧૬ હે કુંથુ જિર્ણોદ દયાલ મયાલ વિશાલ નયન, કૃપાલ યુગ ભવ ભીમ મહાર્ણવ પૂર અગાહ અથાગ ઉપાધિ સુધીર ઘણ; બહુ જન્મ જરા મરણ દિવિભાવ નિમિસ ઘણાદિ કલેસ ઘણો; અબતારતાર કિયા કર સાહિબ સેવક જાણ અ છે અપણો. | ૧૭ અરદેવ સુદેવ કરે નર સેવ સેવે દુઃખ દેહગ દુર કરે, ઉપદેશ ઘનાઘના નીર ભરે ભવિ માન સમાન ભૂરીતરે; સુદર્શન નામ નરેસર અંગજ ભવ્ય મને પ્રભુ પાસ વસે, તસ સંકટ શોક વિયોગ કુગ દરિદ્ર કુસંગતિ ન આવત પાસે છે ૧૮ ૫ નીલ કર પંખી નીલ-નાગવલિ પત્ર નીલત તરૂવર રાજિનીલ, નીલ નીલદ્રા ખહે, કાચકો સુગોલ નીલ ઇન્દ્રનીલ રત્ન નીલ પત્ર નીલ ચાસહે; જમુના પ્રવાહ નીલ, ભંગરાજ પંખી નીલ જેવો અશોક વૃક્ષ, નીલ નીલ રંગ હે, કહે નય તેમ નીલ રાગથે અતિવ નીલ, મલીનાથ દેવ નીલ જાકે અંગ નીલ હે; ૧૯ સુમિત્ર નીંદ તણે વરનંદ સુચન્દ્ર વદન હાવતહે, મંદર ધીર સેવે નહીર સુશામ શરીર બિરાજિત હે; કઝલવાન સુક છપમાન કરે ગુણગાન નરીંદ ઘણે; મુનિસુવ્રત સ્વામી તણે અભિધાન લહે નય માન આણંદ ઘણો; | ૨૦ | અરીહંત સરૂપ અનુપમ રૂપકે સેવક દુઃખને દુર કરે, નિજ વાણું સુધારસ મેઘ જલે ભવી માનસ માન ભૂરી ભરે; નમિનાથ કે દર્શન સાર લહી કુણુ, વિષ્ણુ મહેશ ધરે For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જો પરે, અબ માનવ મૂઢ લહિ કુણ સકર, છોડકે કંકણ હાથ ધરે છે ૨૧ જાદવવંશ વિભૂષણ સાહિબ નેમિ જિણંદ મહા નંદ કારી, સમુદ્ર વિજય નરદ તણે સુત, ઉજવલ શંખ સુલક્ષણ ધારી; રાજુલનાર મુકી નિરધાર ગયે ગિરનાર કલેશ નિવારી, કક્કલ કાય શીવા દેવી માય, નમે નય પાય મહાવ્રત ધારી. . રર ! પાર્શ્વનાથ અનાથકસ નાથ ભય, પ્રભુ દેખતથેન સવિ રગ વિગ કુગ મહાદુઃખ દુરગએ પ્રભુ ધ્યાવતથે છે અશ્વસેન નરેશ સુપુત વિરાજિત ઘનાઘન વાન સમાનતનું નય સેવક વંછીત પૂરણ સાહિબ અભિનવ કામ કરિ રમનુ છે ૨૩ છે કમઢ કુલંઢ ઉલંઢ હટી હઠ ભંજન જાસ પ્રતાપ વિરાજે ચંદન વાણી સુવામાનંદન પુરૂષાદાણી બિરૂદ જસ છાજે છે જસ નામ કે ધ્યાન થકો સવિ દેહગ, દારિદ્ર દુઃખ મહા ભય ભાંજે નય સેવક વંછિત પૂરણ સાહિબ, અષ્ટ મહાસિદ્ધિ નિત્ય નવાજે છે ૨૪ સિદ્ધારથ ભૂપ તણાં પ્રતિરૂપ નમે નર ભૂપ, આનંદ ધરી અચિંત્ય સ્વરૂપ અનુપમ રૂપકે લંછન સહિત જાસ હરી છે ત્રિશલા નંદન સમપ્રમ કંદન લઘુપણે કંપિત મેરૂગિરિ નમેન ચંદ વદન વિરાજિત, વીર જિણુંદ સુપ્રીમ ધરી; ૨૫ છે વીશ જિણંદ તણા ઈહ છંદ ભણે ભણિ વંદ, જે ભાવધરી તસ રેગ વિયોગ યુગ ભોગ, સવિ દુઃખ દેહગ દુર ટલે તે તસ અંગણ ભાર, ન લાભ પાર, સુમતિ તે ખાર, હે ખાર કરે છે. કહેવાય સાર, સુમંગલ ચાર ઘરે તસ સંપદ, ભૂરી ભરે છે ૨૬ સંવેગી સાધુ વિભૂષણ વંસવિરાજિત શ્રી નવિમલ, જનાનંદકારી છે For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૮૩ તસ સેવક સ’જમ, ધાર સુધીર કે, ધીર વિમલગણિ જયકારી ૫ તસ પાદાંખુજ ભૃંગ સમાન શ્રી નવિમલ મહાવ્રતધારી, કહે એહ દ ણા વૃિંદ, કે ભાવ ધરીને, ભણે। નરનારી ।। ૨૭ ।। ॥ ઇતિ ચે વીશ જિનેશ્વરના છંદ સમાપ્ત, II શ્રી જિનેશ્વરના ચેાત્રીશ અતિશયના છંદ. શ્રી જિન પ્રણમુ જગદાધાર, ભજિન તારણ જગહિત કાર; ચેાત્રીશ અતિષયના ધણી, ભવિયણ સેવકના તસ ઘણી ।। ૧ ।। અદ્ભુત રૂપ પ્રભુ દેહ સુવાસ, રાળ પ્રસે મેલના નાશ; સુગંધ કમલ જિમ શાસા શ્વાસ, માસ રૂધિર ગૌ દુગ્ધ પ્રકાસ । ૨ ।। આહાર નિહાર ન દેખે કે,ઇ, જન્મ થકી એ ચ્યારે હાય; અગ્યારે અતિશય હવે જોય, ઘાતિ કમ હણ્યાથી હાય ॥ ૩ ॥ એક ચેાજનના પ્રેત્ર મેાજાર, મનુષ્યદેવ તી ́ચ અપાર; કાડા કેાડી મલે પણ તિહા, અવાધાન વિથ જિજ્ઞા ॥ ૪ ॥ આપ આપણે ભાષા સમજાય, જોયણ લગે સરખી સભલાય; પૂઠેલા મંડલ હેાએ સહી, જેયણ સવસા ઇત્તજ નહી ।। ૫ ।। રોગ વૈર નહી તિહાવિ ચાર, અતિવૃષ્ટિ અનાવૃષ્ટિ નિવાર; નહિરે દુકાલ તણી એતિ, આ પેકેટકપર ભીત ।। ૬ ।। દેવતા કીધા ણીશ, સાંભલો હવે પ્રક્રિય જગીશ; ધર્મ ચક્ર ચાલે આકાશ, ગ્રામર દેય ઢલે સુવિલ સ ।। ૭ ।। સિંહાસન પાય પીઢ સમીપ, છત્ર ત્રણ શીર ઉપર ૪૮૩ ન For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૮૪ છીપ, ધર્મદેવ જા ઉંચી અતિસાર, પગ તલે કનક શ્રીકાર માટે ત્રણગઢ દીપે ગુણ નીલા, ચ્યારે શરીર ચ્યારે મુખભલા; અશોક વૃક્ષ તિહા સુખદાય, મારગે કાટા ઉંધા થાય છે ૯ વૃક્ષની ડાલ નામે બિહુ પસ, દેવ દુદુભિવાજે આકાશ; અનુકુલ વાયુ સદા તિહાવાય, પ્રદક્ષિણા પંખી દેઈ જાય. # ૧૦ | સુગંધ વર્ષાની વૃષ્ટિ અમૂલ, વિવિધ વર્ણ વર્ષે બહુ પુલ, નખને કેશ ન વાઘેરતી; અણ હું તે સુર કડજ છતી. છે ૧૧ છએ ઋતુના જે ફલપુલ, એક ત્રાતમાં પ્રગટે અમૂલ; જેહના એ અતિશય ચોત્રીશ, ચેસઠ ઈન્દ્ર નમે નિશદિશ ૧૨ તે જિન નામ જપુ સુભ ભાવ, ભવ સાયર છુટન્તા નાવ; દેહગ દુર્મતિ દ્દરે જાય, મુનિમતિ લાભ નમે નિત પાય. ૧૩ છે ઈતિ જિનેશ્વરના ત્રીશ અતિશયને છંદ સમાપ્ત. ! શ્રી પંચ પ્રભુ છેદ. પંચ પરમેશ્વરા પરમ અલધરા, વિશ્વ વાધેસરા વિશ્વ વ્યાપી; ભકત વત્સલ પ્રભુ, ભકતજન ઉદ્વરી, મુકિત પદ જે વર્યા કર્મ કાપી.-પંચ.-૧ વૃષભ અંકિત પ્રભુ ઋષભજિન વંદીએ, નાભી મરૂદેવાને નંદ નિકે; For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૮૫ ભરતને બ્રાહ્મીના, તાત અવનિતળે, મેહમદ ગંજણે મુકિત ટકે.-પંચ.-૨ શાન્તિપદ આપવા શાંતિપદ થાપવા, અદ્દભૂત કાંતિ પ્રભુ શાંતિ સાચે; ૧ મૃગાંક ૨ પારાપત ૩ ચેનથી ઉદ્વરી, જગતપતિ જે જે જગત જા –પંચ-૩ નેમિ બાવીશમા, શંખ લંછન નમુ, સમુદ્ર વિજય કે અંગજ અનંગ; છતી; રાજકન્યા તજી સાધુ મારગ ભજી, જીતી જેણે કરી જગ વિદિતી–પંચ.-૪ પાર્ધ જિનરાજ અશ્વસેન પુલ ઉપજે, જનની વામા તણો જેહ જાય; આજ ખેટક પુરે કાર્ય સિધ્યા સર્વે, ભીડભંજન પ્રભુ જેહ કહાયે.-પંચ.-૫ વિર મહાવીર સર્વ વીર શીરોમણી, રણવટ મેહ ભટ નામ મેડી, મુક્તિગઢ ગ્રાસી જગત ઉપાસી, તેહ નિત્ય વંદીએ હાથ જોડી.-પંચ-૬ માતને તાત અવદાલ એ જિન તણું, ગામને ગોત્ર પ્રભુ નામ ઘુણતા; ૧ મૃગલાંછન, ૨ પારે, ૩ સિંચણો, ૪ પુત્ર, ૫ કામદેવ. For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઉદય વાચક વદે, ઉદય પદ પામીએ, ભાવે જિનરાજની કીર્તિ ભણતા.-પંચ.-૭ શ્રી ગતમાષ્ટક છંદ. વીર જિણેસર કેરે શિષ્ય, ગૌતમ નામ જપે નિશ દિશ; જે કીજે ગૌતમનું ધ્યાન, તે ઘર વિલર્સ નવે નિધાન. છે ૧ છે ગૌતમ નામે ગિરિવર ચઢે, મન વાંછિત હેલા સંપર્ક | ૨ | ગૌતમ નામે ના રોગ, ગૌતમ નામે સર્વ સ જેગ; જે વૈરી વિરૂઆ રંકડા, તસનામે ના ટુકડા; ભૂત પ્રેત નવિ મંડે પ્રાણ, તે ગોતમના કરૂં વખાણ. ૩ગૌતમ નામે નિર્મલ કાય, ગૌતમ નામે વાઘ આય; ગૌતમ જિન શાસન શણગાર, ગૌતમ નામે જય જયકાર. | ૪ શાલ દાલ સુરહા ધૃત ગોલ, મન વંછિત કાપડ તબેલ; ઘરે સુધરણી નિર્મલ ચિત્ત, ગૌતમ નામે પુત્ર વિનિત. . પ . ગૌતમ ઉદા અવિચલ ભાણ, ગોતમ નામ જપ જગ જાણ; મોટા મંદિર મેરૂં સમાન, ગૌતમ નામે સફલ વિહાણ. ૫ ૬ ઘર મયગલ ઘેડાની જોડ, વારૂ પહોચે વિંછીત કેડ, મહિયલ માને મોટા રાય, જે તુઠે ગૌતમના પાય. એ ૭ ગૌતમ પ્રણમ્યા પાતક ટળે, ઉત્તમ નરની સંગત મલે; ગોતમ નામે નિર્મલ જ્ઞાન, ગૌતમ નામે વાઘેવાન; પુણ્યવંત અવધારે સહુ, ગુરૂ ગૌતમને For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ગુણુ છે બહુ; કહે લાવણ્ય સમય કહેડ, ગૌતમ તુકે સ`પત્તિ કેડ. !! ૯ || ॥ ઇતિ ગૌતમાષ્ટક છંદ સમાપ્ત. ના શ્રી ગૈાતમ સ્વામીના છંદ. રાગ પ્રભાતિ. સુત પ્રાત ઉડી નમે, માત પૃથ્વી પ્રડુસમે પ્રેમશુ જેડ ધ્યાતા સદા, ગણધર ગૌતમ નામ ગેલે ચઢતી કળા હોય વંશ વેલે.-મા.-૧ વધુ સ્મૃતિ ન દન વિશ્વજન વંદન, ક્રૂતિ નિકંદન નામ જેનું; અભેદ બુધ્ધે કરી ભવિજન જે ભજે, પૂણ પહેચે સહી ભાગ્ય તેહનુ.-મા.-૨ સુરણ જેહ ચિંતામણિ સુરતË, કામિત એહુ ગોતમ તણું ધ્યાન હૃદયે ધરા, પૂરણ કામધેનુ; જેઠુ થકી અધિક નહી મહાત્મ્ય કેહતુ. મા.- ૩ For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જ્ઞાન અલ તેજને સકલ સુખ સંપદા, ev અખંડ પ્રચંડ પ્રતાપ હાય અર્જુનમ, ૧ પ્રણવ આહે ધરી માયા ગૌતમ નામથી સિદ્ધિ પામે; સુર નર જેને શીશ ન!મે મા.-૪ કોડી મનકામના સફલ વેગે લે, ૨ મીજે કરી, શ્રી મુખે ગૌતમ નામ ધ્ય-ચે; દુષ્ટ દૂર ટળે સ્વજન મેળા મળે, વિઘન વેરી સર્વે દૂર જાવે મા –૫ ૧ માંકાર, ૨ હી કાર ભૂતના પ્રેતના જોર ભાંજે વળી, આધિ ઉપાધિ ને વ્યાધિ નાસે; તીથ અષ્ટાપદે આપ લખ્યું જઈ, ગૌતમ નામ જપના ઉલ્લાસે -મા.-૬ અહમને પારણે તાપસ કારણે, નરશે ત્રણને દિòખ દીધી; વરસ પચાસ લગે ગૃહવાસે વસ્યા, ક્ષીર લખ્યું કરી અખુટ કીધી.- મા.-૭ ખાર વરસા લગે કેવલ ભાગળ્યું, વરસ વળી ત્રીશ કરી વીર સેવા; ભકિત જેના કરે નિત્ય દેવા.-મા.-૮ For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મહિયલ ગૌતમ ગોત્ર મહિમા નિધિ, ૮૯ ગુણનિધિ ઋદ્ધિ ને સિદ્ધિ દાઇ; ઉદય જસ નામથી અધિક લીલા લહે, સુજસ સૌભાગ્ય ઢાલત સવાઇ.-મા.-૯ શ્રી ગાતમ સ્વામીના છંદ. જયે। જયા ગૌતમ ગણધાર, સમરે વાંછિત સુખ દાતાર, વીર વજીર વડા અણગાર, જપતા નામ હૈાય જયકાર, ગયગમણી ૧ રમણી જગસાર, આવે કનક કેડિ વિસ્તાર, મ્હોટી લબ્ધિ તણા ભડાર; જયા જયા ગૌતમ ગણુધાર.-૧ ચૌદ હજાર મુનિ શિરદાર; જયા જયેા ગૌતમ ગણધાર.-૨ પુત્ર કલત્ર સર્જન પરિવાર; જયા જયા ગૌતમ ગણધાર.-૩ સુખાસન પાલખી ઉદાર; જયા જયા ગૌતમ ગણધાર.-૪ ઋદ્ધિ સિદ્ધિ કમલા હૈ દાતાર; જયા જયા ગૌતમ ગણધાર –૫ ગૌતમ ગુરૂ પ્રણમે નિશદીશ; જયા જયા ગૌતમ ગણુધાર.-૬ ઘેર ઘેાડા પાયક ર નહિ પર, વૈરી વિકટ થાય વિસરાલ, પ્રહઠી જપીએ ગણુધાર, રૂપરેખ મયણ અવતાર, કવિ રૂપચ’દ ગણ કે શિષ્ય, કહે ચંદ એ સમતાગાર, ૧ હાથીના જેવી ગતિવાળી, ૨ પાળા-પગે ચાલનાર, ૩ લક્ષ્મી. For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૦ ડ્રેસઃ શલાકાના છે. સ્પા પ્રહસમે પ્રણમુ` સરસ્વતી માય, વળી સદ્ગુરુને લાગુ પાય; ત્રેસઃ શલાકાના કહું નામ; નામ જપતા સાથે કુમ, ।। ૧ ।। પ્રથમ ચાવીશ તીર્થંકર જાણ, તેહ તણું હું કરીશ પ્રણામ; ઋષભ જિતને સંભવ સ્વામ, ચાયા ભનદન અભિરામ, ।। ૨ ।। સુમતિ પદ્મપ્રભુ પુરે આશ, પ્રભુ દે સુખવાસ; સુવિધિ શીતલને શ્રેયાંસનાથ, અહ છે સાચા શીવપુર સાથ ।। ૩ । વાસુપૂજય જિન વિમલ અનંત, ધર્મ શાંતિ કુશુ અરિહંત; અર મલ્લિ મુનિસુવ્રત સ્વામ, એહુથી લહિએ મુક્તિ સુડામ. ૫ ૪ ।। નિમનાથ નેમીશ્વર દેવ, જસ સુર નર નિત સારે સેવ; પાર્શ્વનાથ મહાવીર પ્રસિધ્ધ, ગૃડા આપે અવિચલ રૂધ્ધ. ૫ ૫ !! હવે નામ ચક્રવતી તણા, બાર ચિક જે શાસ્ત્ર ભણ્યા; પહેલા ચક્રી ભરત નરેશ, સુખે સાધ્યા જેણે ખટ ખંડ દેશ ॥ ૬ ॥ ખીજે સગર નામે ભૃપાલ ત્રીજે માધવરાય સુવિશાલ; ચેાથે કહીએ સનતકુમાર, દેવ પદવી પામ્યા છે સારાણા શાંતિ કુંથુ અર ત્રણે રાય, તીય કર પણ પદ કહેવાય; સુભગ આઠમેા ચક્રી થયા; અતિ લેભે કરી નરકે ગયા ।। ૮ ।। મહા પદ્મરાયબુધ્ધિનિધાન, હિરષેણ દશમે રાજન; અગ્યારમે જય નામ નરેશ, બારમે બ્રહ્મદત્ત ચક્રેશ. ! હું ॥ એ ભારે ચક્રીશ્નર કહ્યા, ત્ર સિધ્ધાન્ત થકી મે લહ્યા; હવે વાસુદેવ કહુ નવ નામ; ત્રણ ખંડ જણે જીત્યા ઠામ, ।। ૧૦ ।। વીરજીત પ્રથમ ત્રિપૃષ્ઠ, For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ બીજે નૃપ જાણે દ્વિપૃષ્ઠ; સ્વયંભૂ પુરૂષોત્તમ મરાય, પુરુષસિંહ પુરૂષ પુંડરીકરાય. ૧૧ છે અચલ વિયજ ભદ્ર સુપ્રભ ભૂપ, સુદર્શન આનંદ નંદન રૂપ ૧૨ પ રામ એ નવ બલદેવ, પ્રતિશત્રુ ના પ્રતિ વાસુદેવ; અશ્વગ્રીવ તારક રાજેન્દ્ર, મેરક મધુનિશુભ બેલેન્જ ૧૩ . પ્રદ્યાદને રાવણ જરાસંધ, જીત્યા ચક બલે તસ સંઘ, સઠ સંખ્યા પદવી કડી, માતા એકસઠ ગ્રંથે લહી છે ૧૪ પિતા બાવન ને સાઠ શરીર, ઓગણસાઠ જીવ મહાવીર, પંચ વર્ણ તીર્થકર જાણુ, ચકી સેવન વાન વખાણ. ૧પ વાસુદેવ નવ સામલ વાનઉજવાતનું બલદેવ પ્રધાન; તીર્થકર મુક્તિપદ્ધ વર્યા, આઠ એકી સાથે સંર્યા. મે ૧૬ બલદેવ આઠ વલી તેની સાથે શિવપદ લીધે હાથે હાથ; મધવા સનતકુમાર સુરલેક, ત્રીજે રમુખ વિલસે ગત શેક. છે ૧૭ નવમે બલદેવ બ્રહ્મનિવાસ, વાસુદેવ સહુ અધોગતિ વાસ; અટ બાર ચકી સાથે, પ્રતિ વાસુદેવ સમા નરનાથ. ને ૧૮ સુરનર સુખ શાતા ભેગવી, નીરકી દુઃખ વ્યથા અનુભવી; અનુક્રમે કમ કન્ય જય કરી. નર વર ચતુરંગી સુખપરી. ૧૯ સદગુરૂ જોગે ક્ષાયિક ભાવ, દર્શન જ્ઞાન ભવે દધિ નાવ, આરોહી શીવ મંદિર વસે, અનંત ચતુષ્ટય તવ ઉલસે. | ૨૦ | લહેશે અક્ષય પઢ નિરવાણ સિદ્ધ મુજ જો કલ્યાણ; ઉત્તમ નામ જ પિ નરનાર સરૂપચન્દ્ર લહે જય વ, યકાર, કે ૨૧ છે _ દતિ ત્રેસઠ શલાડાને છેદ સમા, કે For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી સેલ સતીને છંદ. આદિનાથ અદે જિનવર વંદી, સફલ મનોરથ કીજીએ, પ્રભાતે ઉઠી મંગલિક કામે, સોળ સતીના નામ લીજીએ. ના બાલ કુમારી જગ હિતકારી, બ્રાહ્મી ભરતની બહેનડીએફ ઘટ ઘટ વ્યાપક અક્ષર રૂપે, સેળ સતી માટે જે વડીએ. છે ૨ બાહુબલ ભગિની સતીય શીરોમણી, સુંદરી નામે રાષભ સુતાએ અંક સ્વરૂપી ત્રિભુવન માહે, જેહ અનુપમ ગુણ જુતાએ છે ૩ ચંદનબાલા બાલપણાથી, શીયલ વતી શુધ્ધ શ્રાવિકાએ; અડદના બાકુલા વીર પ્રતિલાલ્યા કેવલ લહી વ્રત ભાવિકાઓ. | ૪ | ઉગ્રસેન ધૂઆ ધારિણી નંદિની, રાજમતી નેમ વલ્લભાએ, જોબન વેશે કામને જી, સંજમ લઈ દેવ દુલભાએ. છે ૫ ને પંચ ભરતારી પાંડવ નારી, દ્રપદ તનયા વખાણીએ; એકસો આઠે ચીર પૂરાણ, શીયલ મહિમા તસ જાણીએ એ. . ૬. દશરથ નૃપની નારી નિરૂપમ, કૌશલ્યા કુલચન્દ્રિકાએ; શીયળ સલુણ રામજનેતા, પુણ્ય તણી પર નાલિકાએ. એ ૭૫ કૌશાંબિક ઠામે સતાનિક નામે, રાજ્ય કરે રંગ રાજઓએ; તસ ઘર ધરણું મૃગાવતી સતી, સુરભુવને જશ ગાજીઓએ. એ ૮ સુલસા સાચી શીયલે ન કાચી, રાચી નહી વિષયા રસેએ; મુખડું જોતા પાપ પલાયે. નામ લેતા મન ઉલ્લો છે ૯ છે રામ રઘુવંશી તેહની કામિની, જનકસુતા સીતા સતીએ; જગ સહુ જાણે ધીજ કરંતા, અનલ શીયલ થયો શીયલથીએ. છે ૧૦ છે કાચે તાંતણે For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ચાલી બાંધી, કુવાથી જલ કાઢીયુએ; કલંક ઉતારવા સતીય સુભદ્રાએ, ચંપાબાર ઉઘાડીયુએ. મે ૧૧ છે સુર નર વંદિત શીયલ અખંડિત, શિવા શીવપદ ગામિનીએ; જેહને નામે નિમલ થઈએ, બલિહારી તસ નામનીએ. ૧૨ હસ્તીનાપુર પાંડુરાયની, કુંતા નામે કામિનીએ; પાંડવમાતા દશે દશાણની, બેન પતિવ્રતા પદ્મિનીએ. ૫ ૧૩ . શીયલવતી નામે શીલવ્રત ધારિણી, ત્રિવિધ તેહને વંદિએએ; નામ જપતા પાતક જાયે, દરિસણ દુરિત નિકંદીએએ. ૧૪ છે નિષધા નગરી નલહ નીંદની, દમયંતી તસગેહિનીએ; સંકટ પડતાં શીયલ જ રાખ્યું, ત્રિભુવન કીર્તિ જેહનીએ. જે ૧૫ છે અનંગ અજીતા જગજન પૂજિતા, પુષ્પ ચૂલાને પ્રભાવતીએ; વિશ્વવિખ્યાતા કામિતદાતા, સોળમીસતી પદ્માવતીએ. છે ૧૬ વિરે ભાખી શાસ્ત્ર સાબી, ઉદય રત્ન ભાખે મુદાએ, વહાણું વાતાં જે નર ભણાશે, તે લહેશે સુખ સંપદાએ. / ૧૭ છે || ઇતિ સોળ સતીને છંદ સમાપ્ત. છે શ્રી માણિભદ્રજીને છંદ. સરસ વચન ઘો સરસ્વતિ પૂજું ગુરૂકે પાય; ગુણ માણિકનાં ગાવતાં સેવકને સુખ થાય. માણિભદ્રને પામી સુરતરૂ હવે સામ; રોગ રોગ દૂર હરે નમું ચરણ સિર નામ. For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તું પારસ તું પિરસે કામ કુંભ સુખકાર; સાહેબ વરદાઈ સદા આતમને આધાર. તુહી ચિંતામણિ રતન ચીત્રાવેલ વિચાર; માણક સાહેબ માહરે દેવતો દાતાર, દેવ ઘણા દુનિયાનમે સુતા કરે સનમાન; માણિભદ્ર માટે મર્દ દિયે દેસ દીવાણ. અડયલ છંદ. દીપતે જગમાંહે દીપે પીણા તાણા દલ , ઈ જ જીપ આઠે ભયથી તુંહી તુંહી ઉગારે બંધ કરતા શાનું નિવાર. ૬ ગજમુખ દેવમહા ઉપગારી રાવણ જિણ અડવાણી, માણિ ભદ્ર માટે મહારાજ વાજે સદા છત્રીસે વાજા, – ૭ હેમવિમલ સૂરિ સાહાઈ ક્ષેત્રપાલ જિણે કાઢયે જા; તેણી વેલા માણિક તું ઉઠશે હૈરવને ગુરજાનું ફટ. મનોજી માણિક વચન હમારો છે છેડો હું ડર થા છે; માણિભદ્રજી વાચા માનિ કાલે ગેરો કીધે કાનિ; - ૯ પાટ ભગત પણ વાચા પાલી વલતિ સામગ્રી સહવાલી; જાલમ માણિક બાંહે ઝાલ્ય, દેસ અઢાર કદી અજુ વાર.- ૧૧ કુમતિ રેગ કરે નિકંદન માણિભદ્ર તપગચ્છ કેરે મંડાણ; ધ્યાન ધરી એકે મન ધારે સઘલા કારજ માણિક સારે. - ૧૧ For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૫ માલ સરે રામે દરખારે વસુધા અધિકી લાજ વધારે; આડાં ચૌદસ જે આરાધે સઘલા જાપ દીવાલી સાધે. મર્પણ ભદ્ર પૂજે માટે વિષ્ણુરે કદીએ ન આવે તેટ; ભાવ કરી જે તુઝને ભેટે માણિક જિણરા દાલિદ્ર મેટે.-૧૩ વન અખુટ બહુ ધનપાત્રે, માણિક તતખીણ રોગ ગમાવે; સેવકને તું બાર્ડિં સાહિ મહિમા થાઈ જગ સહૂં માહિ-૧૪ જો મુજને સેવક કરી જાણે માણિ ભદ્ર મુજ વિનતિ માને; દીલ ભરી દરીસણ મુજને દીજે કૃપા કરી સેવકને સુખ કીજે.-૧૫ દુહા તું વાસી ગુજરાત! નવખડે તુજ નામ; મગરવાડે મેટા મરદ કવિયા [ના] સારે કામ. સેવકને તું શીખવે નાયક નામ નરેસ; જિષ્ણુ વિધ ુ પૂજા કરૂ હુકમ પ્રમાણે હમેશ કરા અગાડી કિવણા માણિભદ્ર મા-બાપ; દીલભરી દારેશણ દીજીએ સેવક ટાલ સતાપ -૧૨ માણિભદ્ર મહારાજ શું ઉદ્દ કરે અરજ; મુલમ`ત્ર મેય દીજીએ રાખા માહરી લાજ, રામે પણ કે ટ For Personal & Private Use Only ૧ -૧૭ -૧૮ ૧૯ Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અડયલ છંદ. વસુધામાં મારી લાજ વધારે નાત ગેત્રમે કુજસ નીવારે; દુખ દારિદ્ર તુ હરિજે રે પુત્ર તણું વાંછિત / પુરે -૨૦ સેતાનીને તું સમજાવે અવનિપતિ પણ ચરણે આવે; વિઘન અનંતા રાજનીવારે માણિભદ્ર ભુજ શત્રુનિવારે. -૧ સઘલા નર નારી વસ થાઈ ડાકિણી શાકિણી નાશી જાઇ; મુત પ્રેત તુજ નામે ભાગે સિહ-ચાર કદી નવી લાગે ૨૨ મેટા દાનવ તુંહી રેડે તાવ તે જરા તુંહી ત્રોડે..; હરી હર દેવ ઘણાઈ હાઈ કલમે તુમ સરીખે નહી કોઈ રક ભાવે અસઠ તિરથ ભેટે ભાવે માણિભદ્રને ભેટે; સુરપતિ હારી અરજ સુણજે કવિઅણને તતખણ સુખી કીજે -૨૪ તાહરી પાર ન પામે કઈ જાલમવીરરી જગમાં જઈ ઘો વાંછિત માણક વરદાઈ સેવકને ગહગ સવાઈ. - ૨૫ કલસ ગુણ ગાયા ગહગટ્ટ અન્ન ધન કપડાં આવે, ગુણ ગાયા ગહગટ્ટ પ્રગટ ઘરે સંપદા પાવે; ગુણ ગાયા ગહગટ્ટ રાજમાન જ દેવરાવે, ગુણગાયા ગહગઢ લેક સહુ પૂજા લાવે.-૨૬ For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સુખ કુશલ આસા સફૂલ ઉદય કુશલ ઈણી પરે કહે; ગુણ માણિ કરા ગાવતા લાખ લાખ રીઝાં તે લહે. ॥ ઇતિશ્રી માણિભદ્રજીના છંદ સપૂર્ણ રા ૯૭ શ્રી મણિભદ્રેજીકા છંદ શ્રી મણિભદ્ર સદા સમ, ઉર બીચમે ધ્યાન અખંડ ધરા; જપિયા જય જયકાર કરા ભજિયાં સહુ નિત્ય ભંડાર ભરા.-૧ જે કુશલ કરે નામજ લિયાં, સૌભાગ્ય વધે જગ સહસ્સ ગુણેા, આનંદ કરે દેવ આશ કીયા; દિલ સેવ્યાઢે પ્રભુ જસ દુર્ગુણેા.-૨ અયિણ સહુ અલગા ભાગે, ભૃત ભયંકર સહું સંકટ Àાક વિયેાગ હરે, વિરુઆ વૈરી જન પાય લાગે; ઉણુ વેલા આપ સહાય કરે.-૩ ભાંગે, જક્ષ ચેાગણી સાયણી નહી લાગે; For Personal & Private Use Only -૨૭ Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૮ વાય ચૌરાશી જાય અલગી, લક્ષ્મી સહુ આય મિલે વેગી૪ ગુડ પાડિયા ગુરૂવાર દીને, લાપસિયા લાડું શુદ્ધ મને; ધૂપ દીપ વેદ્ય ધરે આઠમ દિન પૂજા અવશ્ય કરે.-૫ જેહને દિન પ્રતિ જાપ સદા, તસ સુપનાંતર મે પ્રત્યક્ષ કદા; જપિયાં સહુ જાપે આપદા, કેામણા ઘેર રહે ન કદા. - - મુહમદ સારૂં તુમે જશ કરિયે, ગુણુ સાયર જિસેા તુમે ગુણ ભરયા; શ્રી દીનાનાથ અમ દયા કરી, શિર ઉપર હાથ ઢિયે સખરા.--૭ ભવિષણ જે ભાવે ભજસે, કારજ સિદ્ધિ આપણી કરશે; પૂજ્યાં પુત્ર વધે દુગણા, કિણી ખાતે કર્દિ રહે નહી ઉષ્મા.-૮ શ્રી મણિભદ્ર મનમે ધ્યાવે, સુખ સંપતિ સહુ વેગે પાવે; For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૯૯ લક્ષ્મી કીર્તિ વર આપ લહે, શિવ કીતિ મુનિ એમ સુજસ કહે - ॥ ઇતિ મણિભદ્રજીકા છંદ સમાપ્ત. ના + શ્રી નિશ્ચરના છંદ ચોપાઇની દેશી સરવતીજી સુમતિ દ્યો સદા, કુચ્છિત વિધ્ન ન આવે કદા; નગર ઉજ્જયની વિક્રમ ૨ય, સભા ભરી ત્યાં ચરચા થાય.-૧ જાતિ વિદ્વ નવ લક્ષ પ્રમાણ, નવ ગ્રહના તે કરે વખાણ; શનિશ્ચરની જયા આવી વાત, એક કહે સાંભળજો ભ્રાત.-૨ નિ સન્મુખ જો હાયે એક, પ્રાણી સુખ તે પામે અનેક; ષ્ટિથી દુ:ખ પામે ઘણું, અલ સખટ્ટુ શનિશ્ચર તણું -૩ નિકુર સાંભલ ભૃત્તિ; વિક્રમ શુ બેલે જચેતિષી, For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૦ જયારે એ સુત જનમ્ય માય, નિલ વર્ણ તનુ જલકી કાય.-૪ નિજ દ્રષ્ટિ પદ સામી જાય, પગ રહિત તે પંગુલ થાય; નિજ ચન પિગે સારથી, હોય પંગુલ તે પખાણ થકી –પ છાયા સુતને ગુણ વિચાર, વિકમ વીર તું ઉર ઉતાર; રવિ નંદનની શુણજે વાત, કુષ્ઠિ કીધે સુરત તાત.-૬ પિપ્પલાદ નગરી અભિરામ, માનતુંગ મુનિસર નામ; લંકધણી દશ કલ્પર જોય, શનિશ્ચર તેને નડિયે સોય.-૭ દેશ મુકીને નાશી જાય, તોપણ પિતે પાછલ થાય; રાજા વિકમ બોલે વાત, શનિ રાંક શું કરે ઉત્પાત –૮ આ અવસર છે શનિશ્ચયછે, અવધી જ્ઞાને જુવે તરછ; જોતા મુજ વિક્રમ અવગણે, વેગે આવી રાયને ભણે - ૯ For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૧ રૂપ ભયંકર છે વિકરાલ, લેહ મુગ્ધર કર મુકી જાલ; કેપે ચઢયો નિલંબર દેવ, વિકમ શું બે તતખેવ.-૧૦ સાંભલ રાજા મારૂ કામ, હુ રૂઢ ટહુ તુજ ઠામ; બીજો વિકમ બેલે વાણુ, ખમજ જે બોલ્યુ અજાણ.-૧૧ પુજી પ્રણમીને લાગૂ પાય, સંખ્યા નિજ થાનક જાય; પણ કા મન મધ્યે થાય, બહુ કાલે શની બેઠે રાય-૧૨ નિશદીન બહિતે જેને નામ; તે લાયે મુજ શત્રુ શ્યામ; તેડી મંત્રીને આપ્યું રાજ, હું જાઉં પરદેશે આજ.-૧૩ સપી રાજ ગયો પરદેશ, ચંપા નગરી કર્યો પ્રવેશ: શ્રી પતિને હાટે જઈ ઠર્યો, દ્રષ્ટિથી નવ બેસી રહ્યો –૧૪ શેઠ હાટે છે વસ્તુ અનેક, ડી વારે વેચી રહી છેક; For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૨ ભાગ્ય વંત નર જાણી પર, જમવા કારણ લાવ્યા ઘેર - ૧૫ ભજન ભકિત ભલી સાચવે, સુખ શય્યાયે સુવા પાઠવે; પાસે ભીંત સહીત ઠામ, સારસ હંસને મેર ચિત્રામ.-૧૬ દંત ધાવન કરે ત્યાં રાય, શ્રીપતીને મન ઉલટ થાય; મનિયા તેડાવ્યા મેલ, સુગંધીમય લાચા તેલ –૧૭ ઉષ્ણોદક ત્યા આણું નીર, તેણે નવરાવ્યું રાય શરીર, આપ્યું વસ્ત્ર લુવા અંગ, નિજ તનુ લુ રાય શરીર.--૧૮ જુવે રાજા ત્યા કૌતુક ધરી, નાહી તવ શ્રીપતી કુંવરી; હાર ખીટીએ મુકયો જાય, તે અવસર શની જુવે ઠામ.-૧૯ મુજ વિકી વિકમ રાય, ચંપા નગરી બેઠે થાય; સુખ શય્યાએ બેઠે સુખ કરી, તે પરાક્રમ દેખાડું ફરી-૨૦ For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કાની સંચર્યો હંસ મજાર, ચિત્ર સજીવન ચેર્યો હાર; તે દેખીને બીજો રાય, કલંક શંકથી નાશી જાય – ૨૧ શ્રીમતી એડે જમવા કાજ, બેટી ગઈ રમવાને સાજ; અવસર દેખી વિકમ રાય, ચરણ ચલાવી ચંચલ જાય.-૨૨ પુત્રી પ્રેમ કરે શણગાર, નવ દેખે એકાવલહાર; શ્રી પતી જુવે ઘણું ખપ કરી, રાય જાણ્યા તવ જા ફરી.-૩ કવાલી પુડે બાંધી, ચાર ગણી વાલે ગાંઠીયે, રાયજને શ્રીપતી પુછિયું, એજ તસ્કર તેણે કીજીયું-૨૪ ચોર ગણીને છેદ્યા હાથ, ચઉટે પડિયા નવ ર નાથ; તલ એકે જાણી પર, કાંડુ ગ્રહને લાવ્યે ઘેર–૨પ કાણ તણા કર જોડવે, પછી બેઠે ઘાણી ફેરવે; For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૪ ખાય છે ને તેલ રોટલા, રાગ કરે છત્રીસે ભલા – ૨૬ દુઃખ વિસયું નિજ ઘરતણું, મલાર મધુરે ગાયે ઘણું; નર પુત્રી પતી મંદીર પાસ, સુણી સુર જેવાર્થ આશ.-ર૭ તે ત્યાંથી દાસિને કહે, ઘાંચી ઘર જે પુરૂષ રહે, વેગે તેને તેડી લાવ, ઘાંચી ઘર સાજાયે ધાવ–૨૮ મનોરમા નર બેલાવિયે, રાય બેટીએ આદર દીયે; તેડાવ્યા છે તમને ઘરે, દુતી વિકમ શું ઉચ–૨૯ ઘાંચી કહે તેડી જાવ તમે, તુજ વચને મુકછુ અમો પાછો મોકલજે મોરઠામ, ત્યાં લગી કરશું એનું કામ-૩૦ સારૂં કહીને લાવી મેહેલ, શની ઉતરીકે તેની પહેલ; અદભૂત રૂપ દેખી અતિ ભલું, વચન કહે તવ વવાતણું -૩૧ For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫ કહે વિકમ કર મારે નથી, નહી પરાણું હું તે તેથી; અંડી મંત્ર કુંવરીએ સાધિ, શોવન માગીને કર લી.-૩૨ અને એ વર આપ માય, જેથી કરે તેના સંધાય; હાય દિવ્યાનું સમાજે વાચ, નવ લવ અન્ય સાથે,–૩૩ કાનો પર વિકમ ય, કેટલે કાલે જાયુ માય; પ્રગટ પણ વી તવ પુરીકા, શ્રી પી હાટે પડયા ત્યા થકા.-૩૪ નરને ત્યાં પ્રણમી પાય, શ્રીમતી નિજ ઘર તેને જાય; અશન પાન કરી રાજા યુએ, શેઠ સહિત નૃપ મિત્રજ જુવે.-રૂપ -વરરાજ સાડા સાત, અવલોકે શની નૃપની વાત; આવી હું સ મ સંકમી, હાર મીટીએ મુક નમી.-૩ ૬ તત્ક્ષણ નીર પ્રગટ થાય, વર માગે તમે વિકમ રાય For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૬ બહુ દુઃખ દીધુ તુજને રાય, શની રાંક શુ કરશે કાય –૭ રવી સૂત કરે રાય પ્રશંસ, ધન્ય ધન્ય રાજા તારો હંસ; જે તુ તુ મુજને સહી, તુજ મુજ વાત કડીતે રહી –૩૮ દવા દશમે થાવર વાંકડો, રાજા રાંક કીધો બાપડે; અહી સંવત્સર મસ્તક રહે અઢી નાભી જોતિષીયા કહે.-૩૯ અઢી સંવત્સર ચરણે વાસ, હાય શનિશ્ચર ત્રીજે વાસ; એમ શનિશ્ચર સાડા સાત, પનોતી પરખી સાક્ષાત -૪૦ જેને હોય શની બારમે, જન્મદ્વિતીય ચે આઠમે; એહ કથા સાંભલશે જેહ, નિજ રાશી ફલ પામે તેહ –૪૧ તેને તમો પીડે નહી કદા, એ વર આપે શની સર્વદા; વર દેઈ શની થાનક વહ્યા, હરખી રાય ઉજજયની ગયે.-૪૨ For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૭ ચાલ્યે! ચતુરગી સેના કરી, આબ્યા જયાં ઉજ્જયની પુરી; નિજ ભુવને વિક્રમ અવિચે, હરખી લેાક વધાવેા દીયેા.-૪૩ સિદ્ધસેન ગુરૂ વચને કરી, લહ્યો ધર્મ સમકીત આદરી; મહાકાલ તીરથ ઉધ્ધરી, પર દુઃખ ટાલક દાનેશ્વરી.-૪૪ સુખે સમાધે પાલે રાજ, કરે ઉપકાર નવ સારે કાજ; એક વતારી શનિશ્ચર લહ્યો.-૪૫ નીરયાવલી ઉપાંગે કહ્યો, અહુ ક્યા છે. શનિશ્ચર તણી, પીડા ન કરે ચોપાઈ સુણી; સુખ સપતી તે સઘલી રહે, પંડિત લલિત સાગરજી કહે –૪૬ દાહરા છાયા નંદન જગ જયા, રિવસુત શામલ માન; કાટી કવિત કરી હું સ્તવુ, તુજ ગુણ કેતાં માન.-૪૭ હવે તું સુજમાયા કરી, દોલત દેજે દેવ; પાંડવ પ્રભુ જયમતે, કર્યા મંત્ર ભણી તતખેવ.૪૮ For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૦૮ બીજે બલિયે તુજ થકી. કવણ કહુ કલિયુગ અરડક મદત્ર મુછાલજે, જે તુજ નામશે .-૪૯ છંદ રાગ તુજને પ્રતિક્ષ એ મુછાલા, જેને હાથ સબલ ર લ પાલા; તુજસમ અવર હડી કુણ કહીએ, નવખંડે તુજ નામજ લહિ –૫૦ ગ્રહઘણ વ્યંતર તારાચંદ, સમરે દેવ ને દાનવ ઈન્દ; સમરે સબેલા રાયારાણું, : રાક્ષ કીનર ઉભરાણા.--પ૧ કેઈ નહી કલીયુગ તુજ તાલે, - તુજગુણ મોટા મહીપનિ બોલે; જે રૂ જાણે જમ કાલ, કરે પૃથ્વી ઉથલ પાતાલ -પર રાશે તવ થાયે ચન્ડ. ગિરિવર મડે ખેડા ખંડ; જે વકર્યો જાણે યમ દંડ, તો દે પંચામૃત મંડ - ૫૩ જે તુજ નામ લેયંતા જાગે, વૈરીદલ પ્રગટે પ૮ ભાગે; For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વિકમ વીર માન નું મોડે, જોગી જંગલ તે કરે છે. --૧૪ - બાલે જલે ને પછાડે, સારે ને સંહારે; જ પડઘા થરથર કંપાવે, - ભકિત વિના શુ રૂદ્ધિ પાવે.-પપ ૨ દ્રષ્ટિથી જયાનુ ભાલે, તાપે જોતા તુ પરજાલે; નૃત પ્રન બેચર ચામુંડ, કો દેવતે શીર દંડ – કાલે કાલ મહું! વિકરાલ, કને સાપ હાથે કરવાલ; હાલીયે એ તે તેવણ મડે --પ૭ તુજ આસનથી પડે પુકાર, દુર ગયે તવ જય જયકાર; મોતી માણકને ડાર, તું મોટા ગજ અસવાર –પ૮ લટક લટ, બે પગ લંઘાવે, મ શનિક નામ કહાવે; જલચલ ગિરિવર મુહિર વન સાથે, તું સમરથ સાહિબ જગ હાથે. પ૯ For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૦ નવલ નારી નવલ ભરથાર, | કુરેડદિક જશ નામ ઉદાર; કાને કુંડલ કંઠે હાર, - જીતવા જેવી યમતરં વારં.-૬૦ તુજ ગુણ ગંગા રંગ તરંગ, શ્યામ વર્ણ સેહે તુજ અંગ; ધરું ધ્યાન થઈ એક તગ, પુર મરથ મુજ ઉતંગ.-૬૧ કલશ-છપય છંદ. મંત્ર ધરૂ એંકાર, શનીશ્ચર રાય શું જાણે; ઓ હીં કોં ઉચ્ચારે, મંત્ર જપે જન ધારી ધ્યાને; લલિત સાગરની વાત, વિચારો સૌજન સાથે કરશો નિત્ય પાઠ, આઠ પદારથ હાથે; -૬૨ પામે પ્રેમે મંત્રથી વિનતડી ચીતે આણીએ, રૂધિ વૃદ્ધિ સેજે સદા, વલી વલી શનિ વખાણુંએ-૬૩ ઈતિ શનિશ્ચર છંદ સંપૂર્ણ શનીશ્ચરને છંદ ચોપાઈ સરસ્વતી સ્વામિણી મતિ દે સદા, અલિય વિઘન મુજ નાવે કદા; નયરી ઉજેણી વિકમ રાય, પુરી સભાને બેઠે, For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થાય છે તે છે ષિયા સભા માહે જાણ, નવ ગ્રહના કરે વખાણુ; એક કહે શનીસર અતિક્ર, દેખાડે પ્રાણી બહુ પૌર ૨ | નિચ દ્રષ્ટિ પિતે પાંગલે, પિતા સારથી તમે સાંભળે; રાજા વિકમ તવ બોલ્યા ઈસું, એ રાંક બાપડે ચાલે કિશું. ૩ ! એણુ અવસર શનીસર છે જ, અવધિજ્ઞાને જે તત્થ; જેતે વિક્રમ મુજ અવગણે, વેગે આવી રાય પ્રતે ભ. | ૪ | સાંભલ રાજા માહરું કામ, હુ રૂઠે તસ ટાલુ ઠામ; બીહ બોલે વિકમ વાણ, ખમજે જે બે અનાણ. ૫ i પૂજે પ્રણમે શનીસર પાય, સંતેણે નિજ થાનક જાય. પણ શંકા મનમાહે પેઠ થડે કાલે શનીસર બેઠ. છે ૬ નિશદીન બીહત જેહને નામ, તે જાગો મુજ શનીસર સ્વામ; તેડી મંત્રી આપ્યું રાજ, મે જાવું પરદેશે આજ. ૭ સોપી રાજ ગયો પરદેશ, ચંપા નગરી કરે પ્રવેશ: શ્રીપતિને હાટે જઈ બેઠ, તવ તસ ને અમીય પયેઠ. એ ૮ સેઠ હાટ છે વસ્તુ અનેક, ડી વેલા વેચે છેક; ભાગ્યવંત નર જાણ્યો જામ; જિમવાને ઘરે લાવે તામ. : ૯. ભજન ભકિત ભાવી સાચવે, સુખ સચ્ચા સુવા પાઠવે; એસે ભીત સંહીત ઠામ, સાર હંસને મેર ચિત્રામ. | ૧૦ | જોવે રાજા કેતક ધરી, નાહે તવ શ્રીપતિની કુઅરી; હાર ગોડલે મેલે જામ, એણુ અવસર શની જોવે તામ. | ૧૧ છે મુજ ઉખે વિકમરાય, હિતો ચંપા નગરી ઠાય; સુખ શય્યા સુતે રંગ ભરી; પ્રકમ દેખાડુ ખપ કરી. ૧૨ સની સંકો હંસ મજાર, ચણી હારને બેઠે ઠાર, તે દેખીને બીહને રાય; For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૨ કલંક ભણી તવ ના જાય. ૫ ૧૩ પુત્રી નાહી કરે શણ ૨. નવિધેિ એકાવલહાર; શ્રીપતિ જેવે ઘણો પ કરી, રાય ના કર આ ધરી; છે ૧૪ ૧૫ ચોર જારી છેલ્લા બે હાથ, ચેહરે પડીઓ તવ નર નાથ; ઘાંછી એક દી સે, લી હાથે ઘર આ તિસે. ને ૧પ છે કાટ લાગા કર દવે, બેઠો તિહા ઘાણે ફેરવે; બાએ ખેર ને તેલ રોટલા, રમ બત્રીસે કરે અતિ લાલા. ૧૬ દુઃ વિવિ નિજ ઘર તણો, સરલે સાદે ગાએ કહ્યું ; નરપતિ પૂરી મદિર પાસ, સુણી સાદ જેવા થઈ આ સ. ૧૭ તવ વિહા દાસને કહે, ઘાંછી ઘર જે પુરૂજ રહે વેગે તેને તેડી આવ, ઘાંચી ઘર તવ જ એ ધાવ. તે ૧૮ તેહ પુર લવ સપાસ તવ ઉતરી નીસર તાસ અદ્ભૂત રૂપ દેખે તો શું વચન કહે તે વવાતણું. ૧૯ વિક્રમ કહે કર નાહર નથી. નવિ પણ મે તેહથી આંગે ડીકાએ વરદિયે, સાવન મય કર માંગીલિયે. . ૨૦ છાને પર વિક રાય, કે તે કાલે જાણ્યું માય; પ્રગટ પરણાવી પૂરીકા, ત્રીપતિ કટ પામ્યા તિહા કા. ૨૧ / નરપતિના પ્રણને વાય. શ્રીપતિ નિજ ઘર લઈ જાય; આસન કરી કાય કાયા , શેઠ સહિત નૃપ ચિત્ર તવ જુએ. ( ર ા છેલ્યા વરને સાડા સાત, અવલે કે શની નરપતિ વાત; આવી હું મોયે સંકમી, હાર ગોડલે પાછી મેં વમી. ૨૩ તતખીણ શનીવર પગટ થાય, વરમાળો તમે વિકમરાય; જે તું તુઠો મુજને સહી, તુંજ કુંજ વાત કરે જે રહી. | ૨૪ છે કે, તું પીડ ની For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૩ સદા, એ વર આલો શનીસર સુદી; વર દેઈ શની રથાનિક થયે, હર રાય ઉજેણી ગ. . ર૫ ચા ચતુરંગી એના કરી, બે જિહા ઉજેણી પૂર; નિજ ભૂવને વિકમ આવી, અખીલ લે કે વધારે દીયે, જે રદ છે સિદ્ધસેન ગુરૂ વચને કરી, લહ્યો ધર્મ સંમતિ આદરી, મહાકાલ તીર્થ ઉધરી, પરદુઃખ ભંજન દાનેસરી. ર૭ મે અઢી વરસ શની મસ્ત રહે, અહી ના જપીયા કહે; અઢી વરસ શની ચરણે વાસ, હું એ શનીવર બ્રિજ તા. ૬ ૨૮ જ-મ દ્વિતીય એ આઠમો, ર શનીવાર વાં; એહ કથા સાંગલસે જેહ, કુંભ રામ ફલ પામે તેહ છે ર૯ સુખે સમાધે પાલે રાજ, લડી રાતિ ને સારે કાજ; નિરય વલી ઉપગે કહ્યું, એકાવત રી રાની પર કો. ૩૦ છે એ કથા છે શનીવાર તણી. રીડા ન કરે પિપાઇ ભણી, સુખ સંપત્તિ તે સઘલા લહે, પંડિત લલિત સાગર એમ કહે છે ૩૧ છે છે ઇતિ શમસર દેવનો છંદ સમાપ્ત છે શનીશ્ચરને છંદ. કુલ ની છાયા નંદન જગ જા, રવિ સૂત સાલવાન; કોડ કવિત કરી હું સ્તવું, તુજ ગુણ કહેતા માન. ૧ વલિ તું મુજ મયા કરી, દેલત દેજે દે; પાંડવ પ્રભજિમતે કિયા, For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૪ મંત્ર ધરે તતખેવ; ! ૨ ! બીજે બલીઓ તુજ થકી, અવર કહું કલિયુગ; અરડકમલ મુછાલ દે, તું જ નમે પરત . ૩ ! છે. પરત ખ તુજ નમે મુછાલા, જેહને સાત સબલ દલ પાલા; તુજ સમે અવર હડી કુણુ કહીએ, નવ ખંડે તુજ નામજ લહીએ. છે ક ગ્રહ ગણુ વ્યંતર તારાચંદ, અમરે દેવ દાનવ ઈન્દ; સમરે સબલા રાહુ રાણા જક્ષ રખ કિનર ઓર ભાણા પ માં કોએ નહી કલિયુગ તુજ તોલે, તુજ ગુણ મોટા મહીપતિ બોલે; જો રૂઠે જાણે જમકાલ; કરે પૃથ્વી ઉથલપાતાલ. || ૬ બેઠે રાસ તવ થાએ ચંડ, ગૃહણિ મંડે ખંડ ખંડ, જે વકીલે જાણે જિમ દંડ, તું તુટોદે પંચામૃત મંડ જે તું જ નામ લયત જાગે, વૈરી દલ પરગટ પાએ લાગે; વિક્રમ વીરમાન તે મેડ્યા, જેગી જગમ તે કર જોડયા. ૮ તું બાલે જાલેને પછાડે, ધારે વારેને સંઘારે; તુજ પડખે થર હર કંપાવે, ભકિત વિના કહો કેણ સદ્ધિ પાવે. ૯ છે કર દ્રષ્ટિ જિહુ તું ભાલે, તાપે સો યણ પર જાલે, ભુત- પ્રેત- બેચર ચામંડ, કે દેવ દઈ શીર દંડ. ૧૦ | કાલે કાલ કરે વિકરાલ, કાંધે સાત હાથ કરવાલ; હું હું કાર કરતે હિંડે, વલી તું તુજ ગુણ નવિ મંડે ૧૧ છે તેજ આસનથી પડે પોકાર, દુર ગયે તવ જે જે કાર; મેતિ માન કરે ભંડાર, તું તુઠો દે ગજ અસવાર. ૧૨ લટક લટક બિહ પગ લટકાવે, મહ૮ શનિસર નામ કહાવે; જલ For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૫ થલ જંગલ બહુ ગીરિ વરસાથે, તું સાહેબ સમરથ તુજ ગાથે. છે ૧૩ નબલિ નારી નબલ ભરતાર. દદાદિક દસ નામ ઉદાર; કાને કુંડલ કે હાર, જિગ્યા જાણે જિમ તરવાર ! ૧૪ ૫ જ ગુણ ગંગા રંગતુંરંગ, ધરું ધ્યાન હીયડે કંગ શ્યામ વરણ સહે તુજ અંગ, પુર મને રથ જ ઉતગ છે ૧પ | કલશ મંત્ર ઘરી કાર શની સર રાય સુજાણહ, ૩૪ આ કૌ અક્ષર માર મંત્ર જપીઈ નિરધાર; એણ મંત્ર ઉa ટ ધરી વિનતડી અવધારી, આદિકા વૃદિધ સહેજે સદા વલી વલી શની વખાણઈ. ૫ ૧૬ | | ઇતિ શનિસરને છંદ સમાપ્ત. છે સરસ્વતી માતાને છંદ. સરસવચન સમતા મન આણી, કાર ધૂર પેહલે જાણી; આલસ અલગ દ્વરે ઠંડી, ત્રિસલા નંદન આદે મંડી. ૧ સરસ્વતી સરસ વચન હું માગું, તારો કવિત કરી હું પાય લાગુ, તુજ ગુણ માંડ ઉદ્યમ આણી, ખજુરડે મંડી તુ જાણી. | ૨ | હરખે ધ્યાન ધરૂ પ્રભાતે, શ્રોણ-વાચા For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દિધી તે; તવ મન માં ચિના ચૂકી, પાય લાગું હું ઝાલય મુકી. એ છે કે તારા ગુણ પદ કુણ કહેશે, તું તું મુજ મતિરાડુ ગહસે; બાલુડો જિમ બેલે કાલા, તે માતાને લાગે વાલા. ૫ ૪ ૫ તું ગજ ગમાણી ચંદા વય , કટી- તટી લંકી સહ લહે; અંગ સુરંગી રૂપ અનોપમ, વખાણ કણ કહે પણ તુ અપુર સવારી જેહને પતા , રોહ આવી વાત કહે; તિણ વાતે ત્રાડે જોડે એના, ઝાલ પણું જળ કિ હાર છે. ૫ ૬ તું શકિત રૂપ મડી નવિ લકે, ચા પર છત્ર શીર પર જલકે; $ગ મગર જાતિ બિરાજે, તારા કવિતકયાતે છાજે. a ૭ ઇંપતીનિ માડીઓવી, જાણે બેડી હીરા ટવી, જિહા જાણે અમીની ગોલી, તિલક કર્યું કસ્તુરી ઘેલી. એ ૮ કાને કુંડલ ઝાઝમાલા, રાખ (બ) ડીઈ ઓપે તે બાલા; સિંહાસન સેહે સુવિશાલા, મુકતાફલની કરી જપમાલા. ૯ નક કુલી નાકે તે રૂડી, કર ઝલકે સે નાની ચૂડી; દક્ષણ ફાલી અંગ વિરાજે, જે-જે બોલે તે તુજ છાજે. ૧૦ તાહરી વેણ ઈવાસંગ હતી, તે પાતાલે જઈ નઈ વસિ; શશી-રવિ મંડલ કુંડલ જાણું, તાહરૂ તેજ જેણે ન પ્રમાણું. ૧ ૧૧ રમત કિડા કરતી ચાલી, થાન ધરે પદ્માસન વાલી; પાયુ ઝાઝર ઘુઘર ઘમકે, દેવ કુસુમ પહેર્યા તે મહકે. ૫ ૧૨ મ ચાર ભૂજા ચંચલ ચતુરંગી, મુખે આરોગે પાન સુરંગી; કંચણ કરો કેચુઆ નવરંગી, એ હે ગોરવરણે જીમ ગંગી. ૧૩ તું બ્રહ્મ સ્વરૂપી પુસ્તક વાંચે, ગગન ફરે તું હસ્તક મંડલ; વિણા વજાવે રંગ રમે. ૧૪ જે For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૧૭ kiડી ર ા છે ન ત, જ નામાક્ષર ધ્યાન ધરે; તેડા કવીશ્વર કટિલ યુગ મા, (૧)ડી ૯ હાલ કવિત કરે. ૧૫ વીર ભવન પાછલ છે દેહરી, ભમરી હે દેતી ફેરી; મે દીતિ હા ઉભી હેરી. તુ અઝારી નવિન વેરી. છે ૧૬ હેમચારજ તે પણ વિધ, ક લિદાસને હીજ તુડી, અનુભૂતિ રસધારી લીધી, મુનિ લાવણ્ય રસ, તું સાધી. ૧૭ વૃદેવ વાદિ દુર પણ આ વી. કુમારપાલ રાજા મનભાવી; મૂ જટને કો તમા, બભ સૂરી મુખ વાસે. ૧૮ આ મંચ દેવને સેહગે રાતે, મલિયા ગર જાણી પ્રભાતે, વર્ધમાન સૂરંપણ સિધ, સૂરિ જિણેશરને વર દિધે, ૧૯ માઘ કરિધરને મનમાની, ધનપાલથી નહિ છાંની; રાજા ભેજ ભલી ભમાડી, સુર-નર વિદ્યા ધરે રમાડી. છે ૨૦ તેજ રૂપ ચલે ચમકતી, મહીયલ દીસે તું હીજ ભમતી; તાહરી લીલા કે એ ન પાલે, બ્રિણ ભવને એકે લાફી ચાલે છે ર૧ મે સુતા કવિને તુંહી જગાડે, મંત્રાક્ષર પણ તું હી દેખા ડે; કામ રૂપ કાલિ નું દેવી, અંગે રૂપ ઘણુ તું સેવી છે રર | વનરૂપ ધરે બ્રહ્માણી, આદિ ભવાની તું જગ જાણી, બ્રહ્મ સુતા તે બ્રહ્મ વખાણી, તું જગદંબા તું ગુણ ખાણી. . ૨૩ મે જવાલા સુખી તું જેમાં નિવાલી, તું રવ તું ત્રિપુરાવાલી; અલવે ઉભી તું અંગવાડી, નાટિક છંદ વજાવે તાલી. ૨૪ છપ્પન કોડ ચામડા ખાડ, નગર કોટ તુંહી જ મહિમાઈ; શાસન દેવી તું સુખદાઇ, તું પદ્મા તુંહી જ વરદાઈ. ૫ ૨૫ છે તું ભારતી–તું ભગવની, આદિ કુમારી તું ગણતી; તું વારાહી તુંહી જ ચંડી, For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૮ 딘 આદિ પ્રાપણું તુહીજ મંડી ।।૨૯।। તુંજ ત્રણ નાણુ પણ ન વિચાલે, લક્ષ્મીને શીર તુ હ્રીજ માલે; હરિહર બ્રહ્મા અવર જે કાઇ, તાહરી સેવ કરે સહુ કોઇ. ૫ ૨૫ દેશ દેશાંતર કાએ ભમીજે, અડસઠ તીરથ તુજ ગુણ નિમજે, મને તિ દાતા મતવાલી, સેવક સારકરા સભાટ્ટી. !! ૨૮ ૫ ઘણું કિશું કહું વાલી વાઢી, વાકી વેલા તુ રખવાલી; તુ ચાલતી ચતુરા રાણી, લીલા લીબાની ધણીયાલી; ૫ ૨૮ ! તું ચપલા તુ ભૈરવ દેવી, ખોડીયાર પણ તું સમરેવી; વાણી વર માગુ વરદાઇ, તું આવડ તું માવડ આઇ. ૫ ૩૦ | દેવી મેત્રુંજ પરત ખેંદ્રીહિં, મે જાણ્યુ મુજને તુડી; વાત કરે તું પર તખ છેઠી, તારે તસ્કૂલ ભિતર પેડી. ॥ ૩૧ ૫ તુજ નામે છલ વ્યૂ'તર નાસે, ભેરવડાય ન રહે પાસે; વિષમતિ વિષમ જવર નાસે, તું સમલી સમલા સુખાજે. ।। ૩૨ ૫ કવિતા કેાડિ ગમે તુ જોઇ; તાહરા શકિત છેડી તું સાહે, તુ જ પાર ॥ ૩૩ ૧ ન પામ્યા કાઇ; આજ દી ત્રિભુવન મન માહે કલ સુલિત સરસ શાકર સમી, અધિક અનેામ જાણી વિનય કુશલ પંડિત તણી, કર સેવ મે લાધી વાણી; કવિ શાન્તિકુશલ ઉલટ ધરી, નિજ હિંયડે આણી; કિ છંદ મનરંગ સમરી સારદા વખાણી, For Personal & Private Use Only -3% Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૧૯ તવ બોલી સારદા મે વર દીધે માહરી; લીલ કરે તું આજ આસા ફલસે તાહરી. –૩૫ ! ઇનિ-સારદા સરસ્વતી માતાને છંદ સમાપ્ત. છે શ્રી સરસ્વતી માતાને છંદ. દુહા, સકલ સિદિધ દાતારં, પાર્શ્વનત્વાસ્તવમહં; વરદા-સારદાદેવી, સુખ સૌભાગ્ય કારિણી. –૧ છંદ-અડીયલ. સરસ્વતી-ભગવતી જગ વિખ્યાતા, આદિ ભવાની કવિ જનમાતા; સારદ સ્વામીની તુજ પાય લાગું, દોય કર જોડી હિત બુધિ માગું. ૧ હસ્તક મંડલ પુસ્તક સોહે, એક કર કમલ વિમલ મન મોહે, એક કર વિણા વાજે ઝીંણા, નાદે ચતુર વિખ્યણ લીણા. ૨ | હંસવાહિની હરખે કરી ધ્યાવું, રાત દિવસ તેરા ગુણ ગાવું, હું તુજ સુત સેવક કહેવાવું, તિણ કારણ મતિ નિરમલ પાવું. ૩કાશ્મીર મુખ્ય દેશની રાણી, હરિહર બ્રહ્માએહ વખાણ, જગદંબા તુ વિશ્વગરાણી, ત્રિભુવન કરવિ તુંજ ગવાણી. ૫ ૪ બ્રહ્માણી કાળી રાણી, શિરવાણી ભાષા સુભ વાણી, મુગતિ બીજની For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૦ તુંહી નિસાણી, તુ ત્રિપુરા ભારતી વર વાણી. ।। ૫ । ધુર થકી તું ખાલ કુમારી, તુ ચામૂડા વાસડ નારી; આદિ શકિત આરાસણ બેઠી, પ્રગટ પણે સે નયણે કીડી ૫ હું ! તું તારા ત્રિપુરા હર સિદ્ધિ, અજાહરી તું પાહવીયર સિધ્ધિ; જવાલામુખી ત્રણ જગતની માતા, ભરૂ અચિ તુ વિશ્વ વિખ્યાના ૫૭ ! સોલ સતીમા કમલા વિમલા, વાઘેશ્વરી તેરા ગુગુ સગલ; તું મહાસતી ગુણવતી ગળા, શાસનદેવ તું ચતુરભાઈ િ તું પેમાઇ તું સ્વદેવી, તુ ચકેશ્વરી સુર નર શૈલી, હજી તું દુર્ગાગોરી, અહિનિશ આસ કરૂ હું તારી ૫૯! જલથલ-જંગલ-સે કૈલાસા, ગિરિકંદર પૂર પાટણ વાળા મૃત્યુ-પાતવે જાણુ, ગુગુ કેતા એક જીભે વખાણું ! ૧ ગૌણું તનુ તેજ અપારા, જાણે પુનમ શશિ આકાર, શ્વેત વસ પેઠુર્યા શણગારા, મકે મૃગ મદન નુપ !! [ ] {k નીલ ટટીરી તેજ વિસાલા, આપે આરીસા એ ગાલ; અધુર બિન્દુ રસા વલી હિરા, નાશા દીપ શિખા સમકિ ૫ ૧૨ ! નાકે મેતિ મનેહર ઝલકે, અધર ઉપર રકત વ સાથે; મૃગ લેાચનમય ઝાંઝર ઝમકે, સુણતા ચતુર તા ચિત થમકે. ।। ૧૩ । અહીયાલી આંજી આંખડલી; ભમુહ ક ખાણ સમ વાકડલી; મસ્તક રૂડી મણિ રાખડલી; તુમાર હીરેજડીત સુદરલી. ।। ૧૪ ।। મુખ નિર્મીલ સારદ શશિ દ્વીપે, કાને કુંડલ રિવ શશીજીયે; ઉન્નત થયેધર માતા, ક'ચૂક કસીય! નીલા રાતા. !! ૧૫ કર એપે મુકતા ફેલ હાર', તારાની પેઠે તેજ અપારા; ખાતુ અંધ માદલિયા માંડે, તે For Personal & Private Use Only - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૧ જોવાને સૂરી નર ચાહે. ।। ૧૬ ॥ કિટ મેખલ-ખલકે કર ચૂડી, રત્ન જડીત સેવન મય રૂડી; ચરણે ઘર ઘમ-ઘમ ઘમકે, આંઝર ઝમક-ઝમક રણકે. ॥ ૧૭ !! હસ્ત-ચરણ અલા સમવાન, જઘા જીગલી કેલ સમાન; અલી કજલ શીર વેણીલ.બી, હિરલ કી કટી વિપુલનીતંબી,. ।। ૧૮ । હુ સ ગામિની ચાલે મલય (૫)તી, મુખ બેલે સત્તા અમીય જરતી; નવ જોબન ગુણવંતી માલા, કઢી દલવુ તિ સુકમાલા. ।। ૧૯ ।। વિલેચના તું બહુ ઠકરાઇ, વારૂ વિચક્ષણ અતિ ચતુરાઇ; નહિ કે એ જાણપણુ, તુજ આગે-ત્યઅરિ જીત્યા તે ભૂજ બલ. ૫ ૨૦ ના સૂર પણે પણ તુ પર ચંડી, રાયાણા તુજ આણુ ન ખંડી; વિદ્યા પર્યંત સઘă મ`ડી; તાહરી હુંડી કંટ્ઠી ન ખંડી. ॥ ૨૧ । કલિક ન મેલુ કહીઇ માયા, તીન ભવન સહી તે નિાયા; તુ સાચી ત્રિ ુ જગની માયા, સૂર-નર–કિંનર-તુજ ગુણ ગાયા. ૫૨૨૫ તાડૂક્ તેજ તપે ત્રિભૂવને, હરિ હર--બ્રહ્મા સહુ તુજ માને; માઇ અક્ષરજે બાવન, તેનિપાયા તુજ ગધન્ન. ॥ ૨૩ ૫ ભરભેદ પિંગલની વાણિ, શાસ્ત્ર સકલને વેદ પુરાણી; નાદ ભેદ ગીતની ખાણી, પરકટ કિધા તે સુભ જાણી. ।। ૨૪૫ કામિત પૂરણ સુરતરૂ સરખી, વિદ્યાદાન આપે તું હરખી; પર ઉપગારણુ મૈ તુજ પરખી, તુદ્ધિ સદા સુખ અમૃત વરષી ।। ૫ ।। જગ મહુ બેઠા ખાલે તાહરે, જીવ સકલની આશા પૂરું; અલિય વિઘન તેહના નિત ચૂરે, તિણુ કારણ વસી તું મન મેરે. ॥ ૨૬૫ જો તું સ્વામીનિ સુપ્રસ્ન જાણે, તા વિ ભાવ ભલે આણે; For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૧ કાવ્ય કવિત ગાયા ગીત વખાણે; રાજકભા માહે મેલી જાણે. ૫ ૨૭ ! સારક્રમાતા જેને તુડી, અવિરલ વાણિ લઈ તિણે મિડી; માતાજી સાહ મુજવ ભાવ્યુ, તેડુ તણું દુ:ખ દારિદ્ર ટાળ્યું ॥ ૨૮ ।। જે જડ મૂઢ મત્તિ બુદ્ધિ હીણાં, તે તે કીધા નિપુણ પ્રવિણા; જે મુંગા વાચા નિવ બેલે, તે તે કીધા સૂર ગુરૂ તાલે. ॥ ૨૯॥ નિધનને વલિ તે ધન દીધા, તસવલી કીધા મેહી પ્રસિધ્ધા; રાજ-રમણીક ચુખ ભાગિવલાસા; તે આપ્યા સુભ થાનક વાસા, | ૩૦ || તાહરા ગુણના પાર ન જાણું, ગુણુ કેતા એક જીભ વખાણુ; સરણાગત વત્સલ તુ કેડ વાણી, મે જાણી ત્રિભૂવન ડંકુરાણી. ॥ ૩૧ | આઈ આસ કરૂ દીનરાત, શુધ્ વટ કરજે સહી મેરિમાત; અખુટ ખજાને તારા કહિએ, સમુદ્ર પરે તુજ પાર ન હુિએ, ૫ ૩૨ ॥ માતા સાર કરી સેવકની, તુવિષ્ણુ કાણુ ભીડ ભાંગે મનની; આસ ધરિ આવ્યા તુમ ચરણે, તુ જગ સાચી દીન ઉધ્ધરણે. ૫ ૩૩ ।। વલિત એ લી માતા વયણે, જો તું આવ્યેા. મારે ચરણે; હું તુટી સહી કરી માને, મન પિત સંદેહ મઆણે. ૫ ૩૪ ૫ તુંજ ભગતમે સાચી જાણી, તુજ ઉપર મે કરૂણા આણી; અહેાનિશ કરશુ તારી સાર, એ પ્રો છે પરમારથ સાર ।। ૩૫ ।। લિ આવિ માતા સૂત પાસે, હેત આણિ શુભ વાણિ પ્રકાશે; તુંડે હુઈડે કાએ વિમાસે, હું આવિ સિ તુજ મુખવાસે. ૫ ૩૬ માત વચન પામ્યા ઉહુલાસ, મે આણ્યા છે તુમ વિશ્વાસ; હવે સહી સલ ક્લી મુજ આશ; હું તુજ ચરણ કમલને દાસ. !! ૩૭ ! તારા મહિમા મોટા જગમા, For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૩ તું તુઠિ સકલ સૃધ્ધિ દે ક્ષણમા દેવી અવર નહિ તુજ તેલ, ગુણ કેતા કવિયણ મુખ બોલે. મે ૩૮ પ્રણવ અક્ષર વલિ માયા બીજ, શ્રિયે નમો કરિ હેજે; હી કલીયં મહામંત્રતેજ, વાગવાદિનિ નિત સ્મરીએ. છે ૩૯ છે ભગવતી ભાવે તુજ નમિજે, આટ માસિદ્ધિ સગલિ લીજે; મંત્ર સહિત એક ચીત્ત ગણું જે, ભણતા ગણતા લિલ કરી છે. એ ૪૦ | સંવત ચંદ્રકલા અતિ ઉજવલ, સાયર જે આસું સુદિ નિર્મલ, પુનમસુર ગુરૂવાર ઉદાર, ભગવતી છંદ રચ્યા જયકારા છે ૪૧ છે સારદ નામ જપે જગ જાણું, સારદ ગુણ ગાઉં સુ વિહાણું સારદ આપે બુદ્ધિ વિનાણું, સારદ નામે કોડ કલ્યાણું. છે ૪૨ કલશ ઈહ બહુ ભકિત રેણું, અડીયલ દેણું સંથુઆ દેવી ભગવઈ, તુમ પસાણ હેઈતિ સયા સંઘ કલ્યાણું-૪૩ || ઈતિ સરસ્વતી માતાને છંદ સમાપ્ત. છે શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથને છંદ. સરસ વદન સુખકાર, સાર મુકતા વિલિ ઉરિહારે; ત્રિભુવન તારણ તરણુ અવતાર સે ગાઈ જે પાસ કુમાર.- ૧ For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૪ પાસ શંખેશ્વર પરતા પૂરિ, સમર્યા ધરસિંદ હોઈ હજુરી; ઘણું મગુ કંચ | કુર કપૂર નામિ પામિ ગઈ સૂર. (છંદગી) તો ઉગ્ગત સૂરું નામ નૂર, પાસ સમરથ પત્નીય, લખ લાલ મેલ કલ્યાણ કુંડલ, લાલ લહકતિ ઈથીયે; ચમત ચંપક વર્ણ રામા, કુમરિ નાગ નાગેશ્વર, નવ નિધિ આવે ચઢત દાવે, સ્વામી નામિ શંખેશ્વર. - ૩ મડકંત મહમહ વાસ છુટે, સરસ સુવાસ સુગંધીયું, લડકંત લહલહ ચીર પય કણ, કાર રયણે બંધીયં; રમતી રમઝમ પાય ને ઉર, સખર જેત વાલહેશ્વર.-નવ – ૪ સુવિની બાલ રસાલ વાણી, દેહ કેમલ સુંદરી, દ્રવ્ય કેડી લક્ષમી લય માનવ, મિત્ર વિત સુમંદરા; હી સંત હરાવર મત્ત ગયવર, સરસ ભેગ ભેગેધર.-નવ - ૫ વ્યાકરણ વદે વખાન વ ણ, ત્રદ વદ સહુ કો કહે, વિદ્યા વિનોદી વિવિધ હુન્નર, પાસ સમરણ તે લહે; દેહી સબૂરા કાજ પૂરા, પ્રસિદ્ધ રાજ રાજેશ્વરં-નવ – ૬ તું અજબ અકબર ઈલાહિ તુહી, બષે કદન તું સહી, મહબૂબ બુજરક મર્દ તે સાબ, ગૂજે દેવય મહી; જહુ જાઈ ધ્યાઈ અનામિ પથિ, તુજ દાવિ સુરેશ્વર.-નવ - ૭ For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૫ દિલવજે ખુસી આલ હાજર, ફજર પૂજા જા રવિ. હવાબ હુબીયા શ્રી વછ મત્લ, શુદ્ધ નાટક નર રચિ; ચબેલ વેલ જાસુલ માફિક, નેક વખત સેવેશ્વ૨.-નવ.- ૮ હલુવા હલચી સેવ સકકર, ખુબ ખર્દન જયા મિલે, જદે જપા બસ પઢડયા, માજર દુપટ કા જલહલે; ખસબુય અંગે સદા પહિને, સબલ તેજ સુરેશ્વર-નવે.- ૯ સાંઈરામ કબુલક તે બલા, નામ તેરે જસ રખ્યા, મીઆ મુસાફર સઈદ કાફક, રાહુ રયની તું સખા હરરોજ ખિજમત બાર તેરા, બખત બડ તાપેશ્વર.-નવ.-૧૦ તુંડી માદર પિટર મેરે, બિન બિરાદર તું ધરા, અજીજ બંદા ખલક તેરા, ભાગ્ય મેરા અબ ખુલ્યા; દિદાર સાહેબ ચર્મ રોશન, નમતિ સાહિ દલેશ્વરં–નવ.–૧૧ ગુન એલે લાવકાસ અદીલેજ, બાંગે રજુ કછુ બકયા, તર દક્ષ જકાંતસ મીન કામન, પાસ દરગહમે કયા; કયુ વાત દારિદ્ર દતિ સિક્યા, ધ્યાવતાં ધ્યાનેશ્વર-નવ –૧૨ (કલશ) સ્વામી નામિ સંપતિ, કીર્તિ જસ વાઈ સધર, સ્વામી નામિ સંપતિ, મતિ નિમલ મુખ મધર; સ્વામી નામિ સંપતિ, રતિ રામતિ લીલાવર, સ્વામી નામિ સંપતિ, જતિ દરસણ સમ તરવર; For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ રિધરાજ સાહ યથાપુણ્યસુ ઘર, સુણનર જિણસેવા અકલ, શ્રીપાસ આસન, પ્રમેદ ભણિ, સુપાવિ મન વંછિત સકલ.-૧૩ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિન છંદ. જય જય નાયક પાર્જિન, પ્રણિતા ખિલ માનવ દેવ ઘન શંખેશ્વર મંડણ સ્વામી જ, તુજ દરિશન દેખી આનંદ ભ.- ૧ અશ્વસેન કુલાંબર ભાનુ નિભં, નવ હસ્ત શરીર હરિ પ્રતિબં; ધરણેન્દ્ર સુસેવિત પાયયુગ, ભર ભાસુર કાંતિ સદા સુભગ - ૨ નિજ રૂ૫ વિનિર્જિત રંભાપતિ, વદના ઘતિ શારદ સોમનિર્ભ; નયનાબુજ દીપ્તિ વિશાલતરા, તિલકુસુમ નાસા પ્રવરા. - ૩ રસના અમૃતકંદ સમાન સદા, દસનાલિ અણોરકલિ સુખદા; અધરાસણ વિદ્રુમ રંગ ઘન, જય શંખપુરાભિધ પાર્શ્વજિનં.- ૪ For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૭ અતિ ચારૂં મુકટ મસ્તક દીપે, કોને કુંડલ રવિશશી જિપે; તુજ મહિમા મહિમંડલ ગાજે, નિત્ય પંચ શબ્દ વાજા વાજે.- ૫ સુરનર કિનાર વિદ્યાધર આવે, નર નારી તેરા ગુણ ગાવે; તુજ સેવે ચોસઠ ઈન્દ્ર સદા, તુજ નામે ના કષ્ટ કદા– ૬ જે પૂજે તુજને ભાવ ઘણે, નવ નિધિ થાઈ ઘર તેહ તણે અડવડીયા તું આધાર કહ્યો, સમરથ સાહિબમેં આજ લો – ૭ દુઃખીયા સુખ દાયક , દાખે, અસરણ સરણને તું રાખે; તુજ નામે સંકટ વિકટ ટલે, વિછડીયા વહાલા આવી મલે– ૮ નટ વટ લંપટ દૂરે નાશે, તુંજ નામે ચાર ચરડ ત્રાસે; રણ રાઉલ તુજ નામ થકી, સઘલે આગલ તુજ સેવ થકી.- ૯ For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૮ યક્ષ રાક્ષસ કિન્નર ઉરગા, કરી કેસરી દાવાનલ વિહિંગ, વધ બંધન ભય સઘલા જાયે, જે એક મન તુજને ધ્યાયે -૧૦ ભૂત પ્રેત પિશાચ છલીન શકે, જગદીશ તવાભિધ જાપ થકે; મેટા જેટિંગ રહે દૂરે, દૈત્યાદિકને તું મદ રે.-૧૧ શાયણ ડાયણ જાઈ હટડી, ભગવંત ભયાપહ ભજન થકી; કપટી તુજ નામ લીયા કંપે, દુર્જન મુખથી જી જી જપ -૧૨ માની મછરાલા મેહ મોડે, તે પિણ આગલથી કર જોડે, દુર્મુખ દુષ્ટાદિક તુહિ દમે, તુજ નામે મોટા સ્લેબ નમે.-૧૩ તુજ ધ્યાને માને તૃપ સબલા, તુજ જસ ઉજવલ જિમ ચંદ્રકલા; તુજ નામે આવે છધિ ઘણી, જય જય જગદીશ્વર ત્રિજગ ધણી.-૧૪ For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૨૯ ચિન્તામણિ કામ ગવી પામે, હુય ગય રથ પાયક તુજ નામે; જનપદ ઠકુરાઈ તુ આપે, દુર્ગતિ જનને દારિદ્ર કાપે – ૧૫ નિધનને તું ધનવંત કરે, તુડી કાઢાર ભંડાર ભરે; ઘર પુત્ર કલત્ર પરિવ.૨ ઘણા, તે સહુ મહિમા તુમ્હેં નામ તણેા.-૧૬ મર્માણ માણિક મેાતી રતન જડયા, સેવન ભૂષણ બહુ સુઘડ ઘડયા; વલી પેહેરણ નવરંગ વેશ ઘણા, તુજ નામે ન રહે કાઇ મણા.-૧૭ વયરી વિરૂએ નવિ તાક સકે, વલી ચાડ ચુગલ મનથી ચમકે; છલ છિદ્ર કદા કેહના ન લગે, જિનરાજ સદા તુજ જોર જગ્યે.-૧૮ ઠર ઠાકુર સહુ થરહર થરકે, પાડ પણ નવી કે નવી ફરકે; લુટાંક તિકે નાસી જાયે, મારગ જપતા જય જય થાયે.-૧૯ For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૦ જડ મૂર્ખ જે મતિહીણવલી, અજ્ઞાન તિમિર દુઃખ દુર ટલે, તુજ સમરણથી ડાહ્યા થાયે, પંડિત પઢ પામી અતિ પૂજાયે-૨૦ અસ મસ નયન દુબલ મુખ દીન પણ ભાસે; ગડ ગુમડ કષ્ટ જિ કે સબલા, તુજ નામે રોગ જાયે સઘલા - ૨૧ ગહિલા મુંગા બધિરાજ જીકે, તુજ ધ્યાને ગતિ દુઃખ જાઈ તીકે, તનુ કાંતિ કલા સવિશેષ વધે, તુજ સમરણ સેવન સિધિ સધે -૨૨ કરી કેશરી અહિ રણ બંધ સયા, જલ જલણ જલદર અટ ભયા; રાંગણિ પમુહા ભય જાય ટલી, તુજ નામે પામે રંગ લી.- ૨૩ ૩૪ હી અહ શ્રી પાર્શ્વ નમે, નમિઉણ જપંતા દુષ્ટ દમ; ચિન્તામણિ મંત્ર એ ધ્યાયે, તિહા ઘર દીન દિન દેલતિ થા -૨૪ For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ત્રિકરણું સુધે જે આરાધ, તમ વલી કાંમિત કામ સથે સાથે, ૧૩૨ તમ ધર કમલા મદ મચ્છર મનથી દૂર તજે, સમમિ ચિંતામણી તુજ લાધે-૨૫ ક્ષયવારક તારક તું ત્રાતા, કીરત જગમાહે વાઘે; ભગવત ભલી પરે જે ભજે; કલ્લોલ કરે, વલી રાજ રમણી બહુ લીલ વરે.-૨૬ સર્જન જન તું ગતિ મતિ દાતા; માત તાત સહેદર તું સ્વામી, કરૂણાકર ઠાકુર તું ગુરૂમારું, શીવદાયક નાયક હિત કામી.-૨૭ નિશ વાસર નામ જપું હું તે; સેવક સુપરમ કૃપા કરી જે, વાલેશર વાંછિત ફૂલ જિનરાજ સદા જય જયકારી, ગુર જનપદ ફૂલ દીજે.-૨૮ તુજ મૂરતિ અતિ મેાહનગારી; માહે રાજે, ત્રીભુવન ટકુરાઇ તુજ છાજે.-૨૯ For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૨ ઈમ ભાવ ભલે જિનવર ગાય, વામાસૂત દેખી સુખ પાયો; રવિ-મુનિ-શશી સંવત્સર રંગે, | વિજયદેવ સૂરિ માહિ સુખ સંગે.-૩૦ જય શંખેશ્વર પાર્શ્વજીન વિભે, સકલાર્થી સમિહિત દેવ પ્રત્યેક બુધિ–હર્ષ-રૂચી જપાય સદા, ભવ લબ્ધિ રૂચી સુખ થાય સદા –૩૧ (કલશ) ઇન્ધ સ્તુતઃ સકલ કલાકામિત સિદિધદાતા, જક્ષાધિરાજ મદમત્ત શંખપુરાધિરાજ સશ્રીક હર્ષ-રૂચી–પંકજ સુપ્રસાદ, શિષ્યણ લબ્ધિ રૂચનાતિ મુહા પ્રણતું.-૩૨ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ છંદ. પ્રણવ પ્રણવ પ્રહ પય કમલ, માયા બીજ મહેત; નમો નાહ નિકલંકતર, ભય ભંજણુ ભગવંત. ૫ ૧ / સુરપતિ નરપતિ સૂરિવર, જપઈ જા૫ જગિ જાસ; તિથ્રણ પતિ ત્રેવીશમા, "હવિ શ્રી શંખેશ્વર પાસ. ૨ દેવતરૂવર દીપ, For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૩ ધનુર્રા તું ધન્ય; દરિસણ તેરે પખાઈ, પિતઈ બહુલા પુણ્ય. | ૩ દીઠા દેવી દેવગણ, શ્રવણે સુણીયા સેઈફ ભવ દુઃખ ભંજન ભૂયણે. કલિ ન દીઠે કે ઈ. ૪ થાનક આવે પણ થકા, પૂજાવઈ નિજ પંડ; પ્રારથીયા પૂરે નહી, એ કે બોલ અખંડ. ૫ કલિયુગ માટે કેટલા, આડંબર અસમાન પરતા પૂરેવા પછી, થોભ ન શકે થાન. દ મુક્યા દેવિ મઠ ઘણા, જેહ જપતા જાપ; દિન દિન અધિકો પેખીઈ પાસ તણો પરતાપ. ૭ પૂરવ દક્ષિણ પંખીઈ, પશ્ચિમ ઉત્તર પંથ, પરમેસર પૂરઈ પ્રગટ, કામિનીસા કંથ. ૮ સ્વર્ગ મૃત્યુ પાતાલ સરી, વસુધા વિવિધ પ્રકાર; તુ સરિખો રવિ ચક્ર તલિં, સુર ન કે સંસાર. | ૯ ધરણીધર પદમાધણી, નર વ્યંતર નાગેન્દ્ર; સેવ કરી શંખેશ્વરા, ચાવા ચોસઠ ઈન્દ્ર. ૧૦ દિન દિન મહિમાં દીપ, ભૂરિ તેજ થિર ભાણ; કમી કમી ચડતી કલા, વાચા કેતા વખાણ. / ૧૧ છે વાચીઈ કેતા વખાણુ, આસમાન તુજ આણ; પાયાલિ અધિક પુર, નર લોક નિત નુર. ૧૨ છે એહણા પૂરતી આસ, વસાવિઓ વસ વાસ; પૂજંતા જિર્ણોદ પાસ, ઉત્તગ અતિ અવાસ. ૫ ૧૩ તારૂણી અનંત તેજ, હેલિ ગેલિ આવઈ હેજ; બાઝતી માતંગ બાર, હાવરા હેઈ “હસાર. છે ૧૪ છે પ્રણમે સુભટ સાથ, હેક જોડી ઉભા હાથ; ઠામ ઠામ ગુણ ઘાટ; ભણંતિ ચારણ ભાટ. જે ૧૫ છે સુગુરૂ સુકુંતી For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૪ જ્ઞાન, દીજતી અનેક દાન, છત્રધરિ ધ રે છત્ર, મણી ન ચે પાત્ર. + ૧૬ . નિસાણ નફરી 'નર્દૂ, સારિગમ તાન સદ્ય; ગાયણ નાટક ગીત, સુચવિ શુધ્ધ સંગીત. / ૧૭ છે જે ગઇ ભલા સુભેદ, વાણી મંત્ર શુદ્ધ વેદ; મંત્ર યંત્ર મન મેલ, કમલા કરંતિ કેલ છે ૧૮ પાસનામિ પુણ્ય પૂર, ચાડ જન્મ ચક ચૂર; બંધવા કરંતિ બેલ, વાધિ સુતકેરી વેલ ૧૯ છે હાક હેક હાલ ચાલ, નટ વિટ નાસે નાલ; જેથી તેથી જસ જંગ, રાજ તેજી અદ્ધિ રંગ. ૨૦ પામીઈ ભાગ ભલે પ્રેમ, ખાજિઈ પીજીઈ હેમખેમ; અનંત ઋદ્ધિ અપાર, પામંતી કવણ પાર. ૨૧ પાસ દેવ તો પ્રમાણ, માનવ એતા મંડાણ, પામીઈ પસાય પાય, ઋદ્ધિચકવઠ્ઠીરાય. . ૨૨ ઈહ લેક ઇતા અવાજ, કેતા પરભવ કાજ, સુરપતિ સુખ સેજ, તુજ નામે રંભ તેજ. . ૨૩ કરંતી મંગલ કેડિ, દેવ દેવી પાણિ જેડી; નામ તેરે જગનાથ, શીવપુર પંથ સાથ ૨૪ અવર કેતા આવાસ, પંચમી ગતિ પ્રકાસ; પેખી પુરા પુરાણ, જગપતિ તું જીવાણ. છે ૨૫ અકલ અલખ ઈસ, જોતરૂપ જગદીશ; આદમ અંબા અજીત, અનેક એક અતીત. ૫ ૨૬ મે હંસ હક જુવાર, પાર નહી તો પાર; અપર અરૂપ રૂપ, ભાતિ ભાતિ તુંહી ભૂપ. ૫ ૨૭ ધ્યાન જ્ઞાન એક ધીર, મીરા સહી તુંહી મીર; પાર તુંય પાર બ્રહ્મા, માનવ ન જાણિ મમ્મ. ૧ ૨૮ | આદિ ને અનાદિ અંત, કેતા રૂપ તું કહેત; બ્રહ્મા વિષ્ણુ તું વખાણું, યોગ રૂપ ધ જાણ. છે ૨૯ જેથી તેથી જપ જાપ, આદિ રૂપ For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૫ આપ આપ; શકતી તુજ સનાથ, મેરૂપર છત્ર મ.થ. એ ૩૦ છે શંખેશ્વર પાસ સત્ત, નાહ ન મ તુજ નત્ત; અઢાર પવન આમ, વસી તુય પાય વાસ. / ૩૧ આદમી ન જાણું આદિ, પામી ગુરૂ પ્રસાદિ; શાસન ચંદ સુસ્વામી, કીધા બિંબ સિદ્ધ કમિ. ૩૨ છે વીતરાગ તું વિખ્યાત, વિવરીય ન જાણું વાત; દેવલેક બાર દેવ, સુરપતિ કીધી સેવ. ૩૩ છે માનવક મંડાણ, શ્રાવક મિત્ર સુજાણ; તન્ના જિર્ણદ તેજ, હરી તાસ જપીઈ હેજ. ૩૪ છે સાગર કેતા સધીર, વસીઓ વાસ વડવર, પિમાવય લીધ પાયલ, સેવ કરે સુવિશાલ. છે ૩પ છે એવિ એહથી અવાજ, કાહુ જરા સિંધુ કાજ; ડાહડા યાદવ દે; પર પરઈ યુદ્ધ જે. ૩૬ છે ખેત્ર વટ રણ બેધ, બાલબંધ કેડિ વેધ; જરા સિંધ જરા જોર, મુકે જરબંધ માર ૩૭ છે હરિ ચીત્ત કીધી હામ ધરાધીપ આવી તામ; દેવદેવી બિંબદત્ત, જપ જાપ જદુપર, + ૩૮ છે પૂછયા પરગટ પાસ, અંગી હરી પુગી આસ; સકલ સેન સચેત, નાખી જરા ન ચેત. છે ૩૯ નરિંદ સાપુઓ નામ, વાસુદેવ વાસુ ઠામ; થાયના તિળયર થોભ, સુર * કીધી સે. ૪૦ છે વસિ જિણવાસ, એક એક પૂરઈ આસ; અતુલી બેલ અભંગ, જીતલા અનેક જંગ. ૫ ૪૧ છે આવંતા અસંખનર, યાત્રા કાજ જગગુરૂ; સતર ભેદે સનાત્ર, વિધુર વિધુ વિખ્યાત છે ૪૨ . અગર ધૂપ સુવાસ, રમણી ખેલંતી ર સ; અશ્વસેન રાય અંસ, વામેય વિશુધ્ધ વંસ. / ૪૩ છે કમઠ હઠ કઠોર, જી જગજીડ જે; પનંગ કીધ પાયાલ For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૬ સુપતિ વિશાલ. ॥ -૪૫ તાંડુરા પારિ તિલે ય, કહિય ન સકી કૈાય; નિકલંક કીધા નાહ, પવિત્ર ગંગ પ્રવાહ. પ અસુરા થકી ઉગાર, નેહ ભરી નિજ નાર; અસખ અસુર સુર, નાગ લેાક નારી નૂર, ૫ ૪૬ ૫ દાટે સંસાર દુ;ખ, આપીઇ અનંત સુખ; જાદવા ઉતારી જર, નમા નાહુ નિકલંક નર ।। ૪૭૫ કામના માનવ કાજ, અધિક પૂરતિ આજ, કેતા દત્તિ કેતા દામ, કેતા કિત્તિ કેતા કામ ૫ ૪૮ ૫૫ કેતા નાર કુંતા નેહ, કેતા દીઠુ હીણા દેહ; કાતિ કુ? કામ; વાંઝણી તણા વિરામ. ૫૪૯ !! સંપદા સંતાન સિદ્ધિ, નામ મત્ર નવનિદ્ધિ; વિકરાલ ખિતવાલ, જોગિણીતણા જંજાલ. ॥ ૧૦ ॥ વિંતરા વિનાણુ વંક, શાણી શકત સક; ખાસ સાસ ખન્ન વિકટ શૂલ; કંઠ દાસ કન્નશૂલ ।। ૫૧ ૫ સીસ રોગ જ્વર સાત, ચારાશી વાત; હરસ અન્નુર હામ, નવ સત પંચ નામ. ।। પર । વ્યાપારઇ વિકટ વ્યાધિ, સ્વામી તું કરી સમાધી; તાહરા કેતા તરગ, એક એકથી અલગ, ૫ ૫૩ ૫ ગિરિ ગિરિ પુર ગામ, નગર દુરંગ નામ; થાપના અનેક ઠોડ, પાસ રૂપ ખેત્ર પાડ. ૫ ૫૪ ૫ રાય ધણ પુર રાય, સામલઉ સામી સવાઆ; મારૂએ રાઉ મહંત, ભાંજિ ભીડ ભગવત. ।। ૫ । સધર ગુડી સરૂપ, અભ`ગ આણુ અનુપ; છિવટ છત્રધાર, સેવકતા સાધાર. ॥ ૫૬ ા કિમ પામી પાર કાય, જો ધાઈ જેસલ જોય; એકલ્લ મલ્લ અભંગ, જાગિ ફૂલ વધે જંગ. ાપણા જાલાર તિમિર જોય, સિધ્ધ વરકાણી જોય; ભીનમાલ ધન ભલા, જિરાઉલિ જયમાલા. ।। ૫૮ ૫ પાટણિ પ્રસિદ્ધિ પીઢ, For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૭ દીપત જિર્ણોદ દીઠ; અહમદપુરી અગાધિ, લોડણ સબલ લાજ. ૧૯ થંભણ પ્રસિધ્ધ ઠામ, નવ ખંડ જાસુ નામ; અંતરિક નિ અજાર, વિવિધ પાસ વિહાર | ૨૦ | શંખેશ્વર પાસ સિધ, પીઠિ પીઠિ તું પ્રસિદધ; કરતિ કેતી કહાય, કહીય ન જાણુ કાય. ૬૧ છે સામિ તું સંસારિ સતિ, મુજ અપિ દેવ મતિ; નાથ તું અનાથ નાથ સેવકા સબલ સાથ. છે દર પાસ સમિ આસ પૂરી, ચંડ વુિં રેગ ચૂરી; વિઘન વિડારી વારિ, સેવકા સામિ સાધારી. | ૬૩ છે લાભાઈ તુજ નામિ લીલ, મુનિ જપઈ મુનિશીલ; દેવમાં પ્રત્યક્ષ દીઠ, આખી તે અમી પUઠ. ૬૪ છે (કલશ) પીઠ પીઠ પરા, પણ કાસીધા, સેવકા સબ્દરા ભગતાં ભયહરા; અપીઈ અમરા, જેણિ જીતી જરા, અપ્ય અગ્રંપરા પાસ ગોડી પુરા નાથ નાકેડરા, મજ મંડેવરા, જાગી જાલેરા, ધન્ન ભીલી ધરા; સ્વામી તું સીધરા, પીઠ પંચાસરા, નાહ નારિગપુર પાસ થંભણ પુરા; ઉદ્વરે આપરા, નાથ નારી નરા, પાપમેપા, કીધ જે કમ્મરા; ધ્યાન ધમધરા કમ્સ અંકુરર, જાગી આજેહરા, પૂજીએ તું પુરા ભુરી તરછી ભર, જાઈ પાપ જરા, નાથભેટે નરા, વંસિ કાસવર; ત્રમાં ઝી ખરા, નમે નિભઈ નર, સેવ તું શંકરા, કરજેડે કરા; સેવ તરી સુરા, સામુ હાયંસરા, પાણિ જેડે પરા, વાલિઈ વિતરફ વદઈ કાશી વરા, સુત સમરથ અસએણેરા, મહાનાથ For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૩૮ મુનિ શીલા; તેણઈ સામિ તવા ગુણ તારા, સકલદેવ શંખેશ્વરા. | પ શ્રી પંચામુલી દેવી છંદ. ભગવતી ભારતી પાય નમી, સમરંત સંપતી હેઈ, શ્રી મંદીર મંગલ કરણ, જસ સેવી આ દેવી મા, સ્વામિની સેવક ઉપરે, નિત્ય પંચાંલુ પ્રણમીએ, પંચાંગુલી પ્રણમેવ; સુખ માહામાય તવ દેય.- ૧ જસ નામે સુખ થાય; પંચાંગુલી ધન માય.- ૨ યા ક ખામાય: સુખ સંપતી ઘર થાય - ૩ - ૧ અર્થ છંદ. ૩$કારહ સોભે હાં સે શ્રી સુખ ધનવંત; આધારજ માઈ તુમ હમાઈ પ્રતગિરિ મંત. પંચાંગુલી માતા જગાતા ધાતા સુખ સંપતિ વિલસંત; પંચાંગુલી નામે પ્રિયા પામે સપ્રભાતી પ્રણમંત. સાચા મન શુદ્ધિ નેહ સુબુદ્ધિ દે પંચામૃત હામ; ગુગલ ઉખેવે કણવીર દેવે જપે જા૫ લાખ ભોમ. ૨ . ૩ For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પંચાંગુલી મારી ગજગતિ ચાલે પિાલશત્રુ કદ; તુંજ જે ઇજા સૂર નર ચંદા આનંદા હવે વૃન્દ. – ૪ કાલા ધોલા (ત્ર પાલા માવાલા ઘુમંત; પંચાંગુલી દેવી સુરનર સેવી માનવ મનમેહત, - ૫ માતા તે મય ગલ તે વશિકરણી લેહદંડ મત; ચે િકામણ કદી ન વિહિડે રણ મધ્યે જયંત. - ૬ તુ રાયલ મયે રાણા મધ્યે શત્રુ કંદ નીકંદ; જે ડાયણ સાયણ અરીએ નિશાચર ભૂત દોષ છે ત. - ૭ પિશાચ એક રાક્ષસ મળે પંચાંગુલી પરંત; રાશી ચેડા દૂર નીવારે કોર્ટગા પટકંત. – ૮ પંચાંગુલીઆ બહુ ધન દઈ દુઃખ દેહગ સેહેત; નરનારી પ્રિતે સેવે હેતે નેહ ધરી દ્રષ્ટિ જેવંત. વણા રસ વાજે મહીમા ગાજે હવે નાટિક રંગ; તંતી તલ તાલ ભૈરવશાલા ચાલા કરતલ ચંગ. -૧૦ ડાક હડ મડમકે વા ઠમકે ઘુઘરડી ઘમકંત; છે આ આ સાદલ વાજે માદલ સરણાઈ સાંત --૧૧ ઢોલ ઢમકંતા હાસ હસંતા ક્ષેત્રપાલ બલવંત; રમે નીત રાસે કલા અભયાર ક્ષેત્રપાલ ખેલંત. – ૧૨ For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૦ - ૧૪ મેહન મછરાલા મદ મતવાલા પંચાંગુલી સોલંત; ચરણ ચતુરંગી પાદુકચંગી પંચરંગી ઉપમંત. -૧૩ ઘુઘરડી ઘમકે ચાલે ઠમકે અઢાર ભૂજા ચતુરંગ; સોવન ચુડી દિસે રૂડી હેમ વરણ જ સ અંગ. આનન અતિ ઉ-ધરી પરિયે અધર પ્રવાતી રંગ; તું જ કાને કુંડલ રવી શસી સોભે વેણુ વાસ ભૂજંગ. - ૧૫ નાસા જસ નિમંલ ભાલવિરાજે મયણ તણો જે મંગ; લેચન અણીઆલા લાલવિસાલા નિરખતા હવે ચંગ. - ૧૬ પંચાંગુલી નયણું અમૃત વયણા શત્રુ સંત; ભગતાને દેવી સુરનર સેવી મેહનવેલી મહંત. --૧૭ જસ ઉર પર એપે કુચ દેય દીપે મેરૂ શીખર ગિરિશગ; કટી સીહ વીરાજે.ત્રિવલી છાજે નાભિ મંડલ જસ અંગ. –૧૮ પ્રતંગી મંદીર દીસે સુન્દર જંઘાકદલી થંભ; સુન્દર છબીઓહે સુરનર મેહે રૂડી રૂપે રંભ. –૧૯ ગીધમ દલ પીંડિ સોવન મંડી પંચાંગુલી સ્થાપંત, તું પ્રીતિ પ્રીતિ પટ રસ હેતે લાડ લડાવે કંત. માયા સુખ સિદ્ધિ આપે રૂદ્ધિ વૃદ્ધિ જય જયકાર; મન શુદ્ધિ સમરી આવે અમારી પંચાંગુલી આધાર. -૨૧ For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૧ સેવકને સ્થાપી સંપતી આપી મન વંછિત સુખસંત; પ્રીયા મમ પરણી ત્રીયા વસીકરણી સંપતિ નીત તુરત -૨૨ કલશ નામે પંચાંગુલી દેવી સેવકને સુખ આપે, નમો પંચાંગુલી દેવી સેવકના દુઃખ કાપ; નમ પંચાંગુલી દેવી લછી ઘર બેઠા આપે, નમો પંચાંગુલી દેવી નામે ભવનિધિ પાવે. મન વચ કાયા થીર કરી ત્રણ કાલ સમરો સદા, પ્રત્યંગેરી પ્રસાદથી પામો અવિચલ સંપદા. ઇતિશ્રી પંચાંગુલી દેવી છંદ સંપૂર્ણ -૨૩ -૨૪ શ્રાવક કરણી છંદ શ્રાવક તું ઉઠ પ્રભાત, ચાર ઘડિ લે પિછલી રાત; મનમાં સમરે શ્રી નવકાર, જિમ પામે ભવ સાયર પાર, – ૧ કવણુ દેવ કવણ ગુરૂ ધર્મ, કવણ અમારો છે કુલ કમ; કવણુ અમારો છે વ્યવસાય, એહવું ચીત્તવજે મનમાય. – ૨ સામાયિક લિજે મન શુધ, ધર્મની હઈડ ધરજે બુધ્ધ; પડિકમણે કરે રણ તણુ, પાતિક આલેવજે આપણુ. – ૩ For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૮ર કાયા શકિત કરો પચ્ચખાણ, શુધ્ધ પાલ જિનવરની ચટણ , ભણજો ગણજે તવન સજઝાય, જિણ હુતિ વિરતારો થ ય - ૬ ચિન્તવજે નિત ચઉદ નીમ, પાલે જીવ દયા વિહારી; ચેવિસ પરભાતે કરે, અનંત ચેવિશી ય ન કર. - ૫ પોસાતે ગુરૂ વંદન જાય, સુણજે વ્યાખ્યાને રદા ચિત લાય; દુિષણ જે સુજતા આહાર, સાધુને દિ સુવિચાર : પાચ પ્રકારે પૂજા કરે, એટ પ્રકારે હેડ ધરે, સત્તર ભેદી એકવીશી જાણ, અટોતરી કી પૂજા વખાણ. - ૭ સાહમિવ છલ કરજે ઘણા, સગપણ મેટા સામી તણા; દુખીયા હીણા તીણા દેખ, કરજે તારી દયા વિશેષ ૮ ઘર સારૂ નિત દીજીએ દાન, મરે મેટા શું અભિમાન, ગુરૂને મુખ લીજે આખડી, ધરમ ન મેલો એક ઘડી. - - વારૂ શુધ કર વ્યાપાર...., ઓછા અધિકાને પરિહાર; મ હરીશ કોડની કુડી સાખ, કુડા કથન મુખે મત ભાગ. ૦ અનંતકાય કહ્યા બત્રીશ, ભણ્યા અભક્ષ વલી બાવિશ; અભક્ષણ નવિ કીજે કિમે કાચા કેલા ફુલમત જશે. -- 11 રાત્રિ ભોજનમાં છે બહુ દોષ, એમ જાણી કીજે સો', સાજી- સાબુ લેહને ગલી, મધ માખણ મત વેચે વલી.- ૧ર For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૬૩ વલિ મકર , દુપગ ઘણા કહ્યા છે તાસ; પાણી ગજે બે–વાર, અણગણ પીધા દેષ અપાર. – ૧૩ જીવણીના કરે જતન, પાતિક ટાલી કરજે પુન્ય; છ ગા નદન ચુલે જોય, વાવર જે જિમ પાય ન હોય -૧૪ હતી પરે વાપર નીર ગગલ નરેમ જે ચીર; બારે વ્રત ધા પાવજે, અતિચાર રાઘલા ટાલજે. -૧૫ કહિયા પનરે કર્માદાન, પાપ તણિ પર હર ખાણ; ડીસ મેલેજે અનરણે દંડ, મિથ્યા મલે ન જે પીડ. -૧૬ સમિતિ સહ હદસ રાખજે, છેલ વિચારી સત્ય ભાખજે, ઉરમ ઠામે બચે વિત્ત, પર ઉપકાર ધરે શુભ ચીત્ત. - ૧૭ તેલ-હાસ-તિ દુધને-દહી, ઉઘાડા મત મિલે સહી; પાચે તીથિ મ કરજો આરંભ, પાલે શીલ ત્યજે મન દંભ. -૧૮ દિન ઘડી કાર ને ચવિહાર, ચારે આહાર તણે પરિહાર; ચારે તરણ કરિ દ્રઢ હોય, એસાગારી અણસણ જોય. -૧૯ કાનુંજયને શ્રી ગીરનાર, આ અષ્ટાપદ વલી સાર; સમેત શિખર સંભારુ નામ, પાચે તીરથ કરૂ પ્રણામ -૨૦ શ્રાવકની કર્યું છે એહ, જેહથી લહીએ ભવને છે; આ કરમ કરિ પાતલા, પાપ તણા છુટે આમલા. -૨૧ For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વારૂ લહીએ અમર વિમાન, અનુકમે લડીએ શીવપદ ઠામ, કહે જિન હર્ષ ઘણે સસનેહ, કરણ દુખ હરણ છે એહ. –રર ઇતિ શ્રાવક કરણી છંદ સમાપ્ત છે શ્રી જ્ઞાનબોધ છંદ. ભગવતી ભારતી ચરણ નમેવ, સહી ગુરૂ નામ સદા સમરેવ; બોલીશ ચોપાઈ એ આ ચાર, જોઈ લેજો જાણ વિચાર છે 1 છે પંડિત તે જે નાણે ગર્વ, જ્ઞાની તે જે જાણે સર્વ, તપસી તે જે ન કરે કો; કમ આઠ જીતે તે જોધ. | ૨ | ઉત્તમ તે જે બોલે ન્યાય, ધરમી તે જે મન નિરમાય; ઠાકુર તે જે પાલે વાચ, સહી ગુરૂ તે જે બેલે સાચ. | ૩ | ગિઓ તે જે ગુણે આગ લે, સ્ત્રી-પરિહાર કરે તે ભલે; મેલે તે જે નિંદા કરે, પાપી તે હિંસ્યા આદરે. એ જ ! મૂરતિ તે જે જિનવર તણી, મત તે જે ઉપજે આપણ; કીતિ તે જે બીજે સુણી, પદવી તે તીર્થકર તણી છે પ . લધે તે ગૌતમ ગણધાર, બુધે અધિકો અભય કુમાર; શ્રાવક તે જે લહે નવતત્વ, કાયર તે જે મુકે સત્વ. ૬ મંત્ર ધરો જે શ્રી નવકાર, દેવ ખરો જે મુકિત દાતાર; સમકિત તે જે સુધુ ગમે, મિથ્યાત્વી જે ભુલો ભમે. ૭ | માટે તે જાણે પર પડ, ધનવંત તે જે ભાંજે ભીડ; મન વશ આણે તે બલવંત, આળસ મુકે તે પુન્યવંત, ૮ | કામી નર તે કહીએ અંધ, મેહાલ તે મોટો બંધ; For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૫ દારિદ્રી તે ધર્મ હીણ, દુરગતિ માટે રહે તે દણ. આગમ તે જે બોલે દયા, મુનિવર તે જે પાલે ક્રિયા; સંતોષી તે સુખીય થયા, દુઃખીયા તે જે લેભે ગ્રહ્યા. | ૧૦ નારી તે જે હાઈ સતી, દરશન તે જે એ મુહપત્તિ, રાગ દ્વેષ ટાલે તે યતિ, સુવુ જાણે તે જિન મતિ. | ૧૧ છે કાયા તે જે શીલ પવિત્ર, માયા રહિત હોએ તે મિત્ર; વડપણ પાલે તેહિજ પુત્ર, ધર્માણિ કરે તેજ શત્રુ. મે ૧૨ વૈરાગી જે વિરમે રાગ, તાતે ભવ તરે અથાગ; છાગ હણીને મંડે યાગ, રૌરવ નરક છે તે માગ. ૫ ૧૩ છે દેહમાંહિ જિમ સારી જીહ, ધરમ થાશે તે લેખે દી; રસમાહિં ઉપશમ રસ લીહ, સ્થૂલભદ્ર મુનિવરમાં સિંહ ૧૪ સાચો તપ તે જિનવર નામ, જેગી તે જે જીતે કામ; ન્યાયવંત કડીએ શ્રીરામ, જિન પ્રાસાદ હો એ તે ગ્રામ. મે ૧૫ છે એહ બેલ બોલ્યા કે ખરા સારા નથી એહથી ઉપરા; કહે પંડિત લક્ષ્મી કલોલ, ધરમરંગ મન ધરજે ચેલ. ૧૬ છે ઇતિ-જ્ઞાનબધ છંદ સમાપ્ત છે For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૬ શ્રી જવર (તાવ)નો છંદ. દોહા નમે આનંદ પુર નગર, અજયપાલ રાજન; માતા અજ્યા જનમિય, જવર તું કૃપા નિધાન, ઇ ૧ | સાત રૂપ શકિત હુ, કરતા ખેલ જગત નામ ધરાવે જુજુવા, પસ તું ઇત્ત ઉત્ત. મે ૨ એકાંતરો બેયાંતરો, 2 ચેાથે તાગ; શીત ઉષ્ણ વિષમ ક્વો, એ સાતે તુજ નામ. ૩ એ સાતે તુજ નામ સુરંગા, જપતાં પૂરે કોડિ ઉમંગા; તે નામ્યા જે જાલિમ જુગા, જગમાં વ્યાપી તુજ જસ ગંગા. | ૪ તુજ આગે ભૂપતિ સબ રંક, ત્રિભુવનમા વાજે તું જ કંકા; માને નહિ તું કેહની શંકા, તુ આપે સેવન કા. છે ૫ ૫ સાધક સિદ્ધતણું મદ મોડે, અસુર સુરા તુજ આગલ દોડે; દુઃ ઘીના કંધર તેડે, નમી ચાલે તેહને તું દોડે. દા આવતે થરહર કંપવે, ડાહ્યાને જીમ તિમ બહેકાવેપહિલે તું કેડમાથી આવે, સાવ શિખર પણ શીત ન આવે છે ૭ છે હા હી હું હું કાર કરાવે, પાંસલિયા હાડા કકડાવે; ઉનાળે પણ અમલ જગાવે, તાપે પહિરણમાં મુતરાવે. | ૮ | આસે-કાર્તિકમાં તુજ રે, હઠ ન માને દગો દોરો; દેશ વિદેશ પડાવે રે, કરે સકલ તુ તાત તેરે. . ૯ છે તું હાથીના હાડા ભજે, પાપીને તાડે કર પંજે, ભકિત વત્સલ For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪s ભાવે જ , તે સેવકને કય ન ગજે. મે ૧૦ ફેડક તેડક ડમરૂ ડાર્ક, સુરપતિ સરિખા મને હાંક; ધમકે ધું સડ ધાસડ ધાક, ચઢતો ચાલે ચંચલ ચાક. ૧૧ છે પિશુન પછાડણ નહી હો તોથી, તુજ જસ બે જાય ન કથી; શી અણખીલ કરી એ થી, માહેર કરી અલગ રહે મોથી. / ૧૨ જે ભક્ત થકી એવડી કાં ખેડા, અવલ અમીના છાંટા રે; લાખા ભકતને એ નિવેડે, મહારાજ મૂકો મુજ કેડો. છે ૧૩ છે લાજ વશમાં અન્ય રાણી, ગુરૂ તણા માને ગુણ ખાણી; ઘરે સિધાવો કરુણા આણી, કહું છું નાકે લીટી તાણી. / ૧૪ ૫ મંત્ર સહિત એ છંદ જે પઢશે, તેહને તાવ કદી નવ ચઢશે. કાંતિ કળા દેહ નિરોગ, લહેશે લક્ષ્મીનો લીલા ભોગ. ૧૫ ૫ કલા . #નમે ધરિ આદિ બીજ, ગુરુનામ વદી જે; આનંદ પુર અવનીશ, અજયપાલ આખીજે; અજ્યા જાત અઢાર, વાંછિયે સાતે બેટા; જપતા એહિ જ જાપ, ભકત શું ન કરે મેહા; ઉતરે ચઢયે અંગ, પલમે તુજ વણે મુદા; કહે કાંતિ રોગ નાવે કદી, સાર મંત્ર ગ્રહિયે સદા છે ૧૬ છે તનાવ નનન : - For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૪૮ એ છઢ સાત વાર, ચૌદ વાર અથવા એકવિશ વાર સાંભલે અથવા ગણે તેા તાવ જતા રહે. ॥ ઇતિ જવર (તાવ) ને છંદ સમાપ્ત ।। જીવ દયાના છંદ. સકલ તીર્થંકર કરૂ પ્રણામ, સદગુરૂ કૈફ સમરૂ નામ; સારઢ વાણી આપેા સાર પભણું જીવદયા સુવિચાર. ।। ૧ ।। જીવ દયા પાલા સહુ કેાઇ, જીવ દયા વિણ મુક્તિ ન હાઇ; જીવ યા જિન શાસન ભણી, જીવ દયા જિનની ધમ` તણી. ॥ ૨ ॥ આપ સમાન તે સઘલા જીત્ર, લેખવીઇ મન શુદ્ધ સદીવ; આપણુ દુહુવા નવી હિંડીઇ, તા કિમ મીન્તને ક્રુડવી ઇ. ॥ ૩ ॥ અણુગલે જલે નવ અધેાલીઈ, વસ્ત્રાદિક પણ નવિ બેલીઇ; અણુગલ પાણી નવી પીજીએ, ગાણા પણ એહવુ લીજીએ. ॥ ૪ ॥ પેહલપણે તે અંગુલ ખીશ, લાંબેપણે તે અબુલ ત્રીશ; અતિ કાઠા એવડે વાલીએ, એહવે ગરણે જલ ગાલીએ. ॥ ૫ ॥ ગલતા ઝાલક નવી નાખીએ, બહુ પરે જતન કરી રાખીએ; જેહ પાણિ જિહાથી આણીએ; તે પણિ પાછું ત્યાં નાખીએ. ।। ૬ ।। સ`ખારા તે મત ચુકવા, ખારૂ મિઠુ મત ભેલવે; એમ સાચવે થઇ સાવધાન, જેમ પામે તમે। દેવ વિમાન, ના છ ા ફાગણુ પુડે તિલ વ્યાપાર, પુન્ય For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વન્ત ન કરે નિરધાર; ઘાણીતુ છે પાપ અનંત, એમ જાણીને વર્ષે સત ! ૮ ૫ મુઢપણે જીવ મારીએ, કાંકસીને સારણ વારીએ; લિંખ ફેાડવી નિવ ધારીએ, ઢણકે દેતા ભવ હારીએ. ।। ૯ ।। દીવા માઢું પડે પતંગ, દવે ઢાકણુ મુકે ચંગ; વિલ ચામાસે અતિશય જાલા, એણીપરે દોષ સરવે ટાલવે, ॥ ૧૦ | સાલ પેહર ઉપર લ્યા દહી, વર્જ્યા તે માંનવ ભવ લહી; તે માહે જીવ ઉપજે સહી, વજો તે માનવ ભવ લડી. । ૧૧ ।। માખણ બે ઘડીમા તાવ, તે પૂર્વે જીવ રાશી ભાવ; માખણ ખાવા આખડી કરે। સહુણા સુધી મન ધરે, ૫ ૧૨ ।। ઇન્દ્રણ સાધિને વાવરા, વનસ્પતિ છેદન મ કરો; માણસ ચાપદનો વ્યવસાય, કરતા પાપનુ સંચય થાય ।। ૧૩ । મિણ -લુણ-મહુડા-વિષગલી, મણશીલ લાખતે વો વલી; પેહિસ ચમર મેતિ શંખ દંત, આગરે જઇ નવા હુરે સંત. ।। ૧૪ ।। રાત્રી ભેજનવારે સઉ, તેમાહ જ છે પાપ જ બહુ; ભેજન માહે જો પ્રીડિ ખાય, તે મતહીણા મૂરખ થાય થાય । ૧૫ । જી આવે જલેન્નુર થય, કેલીયા વડે કૃષ્ટ કહેવાય; મ. ખી વમન કરવે સહી, એહ વાત વૈદકમા કહી. ।। ૧૬ ! હવે નિરુણા માકંડ પુરાણ, ભાજન જલ રાત્રે અપ્રમાણ; રાત્રે અગ્નિ હેાત્ર નવ કરે, પિંડ દાન પણ નિવે આદરે. ।। ૧૭ ।। સ્નાન કરવા પણ રાત્રે નહી, દેવ પૂજા નિવ રાત્રે કહી; સૂ શાખે સરવે શુભ કરમ, જાણા શાસ્ત્ર તણા એ મમ્. ।। ૧૮ । સાંબર-સુઅર-ઘુઅડ-કાગ- ઠાકર વિંછીને વલી નાગ; રાત્રી ભે.જનથી એ અવતાર; શીવ શાસ્રમાએ સે। વિચાર. ૫ ૧૯ ૫ For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૦ નવાણુ સો ભવે પરદાર ભેગ, એટલું રાત્રી ભોજન દષ: પંખી જનાવર કહીએ જે રાત્રે ચણ કરતા નવિ તેહ. ૨૦ પડે પતંગ પ્રમુખ બહુ, જીવ દીયાતે જે કરતા રીવ: જિનવર વચન વિચારે જેહ; જાણ ન ખાઈએ રાત્રોએ તેહ છે ૨૧ છે બેહલા કેરો મેટો પાપ, અનંત કાયને ટાલ પાપ: અભક્ષ્ય ખાવાને લીએ પચ્ચખાણ. શ્રાવકનો કુલ કરો પ્રમાણ, ૨૨ / મધ માખણને મદિર નામ ચ્યારે વિગઈ નાવે કામ; વલી વિષ ઘેલિને પીજીએ, પણ એ ચારેને નવિ લિજીએ. એ રસ છે માછી તેલી અને તેરમે, કસાઈ અંત વ્યાપારજ વમે; મ પિસ શ્વાન-કુકકુટ મંજાર, જીવ ઘણાને કરે સંમહાર. ૨૪ શલ્યા ધાન મ ભરડો દલે, અન્ન સેધિને વાવરો ભલે; ચન્દરવા બાંધે નવ ઠામ; જીવ દયાના કરો એમ કામ. ૨૫ જીવ દયાના છે બહુ ભેદ જુવો સિદ્ધાન્ત પુરાણને વેદ, દયાવંત લે સુખ સંતાન, અનુક્રમે પાલે દેવ વિમાન. ૨૬ તપગચ્છ નાયક વિજે દેવ સૂરીન્દ, તસ પાટે વિજે સિંહ મુણંદ, વાચક ભાણચંદ શિષ્યસાર–વિવેક દ કહે એહ વિચાર. ર૭ છે ઇતિ–જીવ દયાને છંદ સમાપ્ત છે For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૧ શ્રી દેશાન્તરી છંદ. દુહા સુવચન આપો સારદા, મયા કરી મુજ માય; જે તું પ્રસન્ન સુવચન તણી, મણા ન હવે કાય. • ૧ કાલિદાસ સરખા કીયા, રંક થકી કવિરાજ મેહર કરી માતા મુને, નિજ સુજાણ નિવાજ છે રે ! –વિશમા જિનવર તણ, ગુણ ગાવા મન ગાઢ દાખશુ, છંદ દેશાન્તરી ચાહ પ્રમાણે ચાઢ. - ૩ દેશhતાઈક દાખિયા, કવિ મુખ ગુણીયા કેઈ; શાસ્ત્ર થકી કેઈ સંગ્રહ્યા પભણ સુદ તેર | ૪ | જન્મ મરણ જુગત, ભાખી નવ નવ ભાર મત્ત કે જુકી માનજે, સઘલીહી છે સત્ત | ૫ | ત્રિહ દિશને ડાઉદધિ તટે, ઉતર પંથ અપાર દેશ ઘણા તિણ દીસે મહિયણ સમુદ્ર મજાર છે ૬ મુહ (૫૭) વિજેતી પસરે પવન, અર્ક કરે ઉજાસ; નિજ નિજ ભાષા નારિનર, જાપ જપે સવાસ. : ૭ જિહા જાપ જપંતા ધ્યાન ધરંતા સેલહ વિદ્યા સાવંતા, હોઈ વિદ્યાપારી તે નર-નારી અંબર ચારી ઉડંતા; રૂપાલ વાસી મંત્ર અભ્યાસી, લીલ વિલાસી સુવિચારે છે ૧ | તિણ દેશ મુજારે પાસ કુમારે જપે ઉદારે જયકાર. ૮ જિહા મેરૂ બિરંદા પાસ ભમંદા સુરજ ચંદા રાત દિણું, દસ વિધ સુર વૃક્ષ પૂરે સુખ નહિ જિહા દુઃખ; સુખ ઘણું નર નારી For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૨ નીતિ યુગલ ઉપતી--અકરમ ભૂમિ અવતાર તિણ દેશ મા જિહા ચૌરાશી લખ પૂર્વ વરષ સદા મનુષ આયુષ, છે પંચ ધનુષ દેહા દર્ષ પંચાવિ દેહે પરત ખં, ભૂખંડ ધાઈ દ્વીપ અઢાઈ પૂખર અધે સુવિસ્તાર છે તિણ દેશ. ૧૦ જિહા નર અશ્વ મુખ દેહી મનુષ અશ્વ દેહી નર એક મુખ, રહે રૂડી રૂખ પ્રિયા પુરૂષ સરખા સરખે સુખ કે લાહિ માલે વાસ નિહાલે ઈહા કિન્નર આકાર છે તિણ દેશ. ૧ જિહા નર નવ ગજા સબલ સકજ ધજા ધારી ઘમ ચાલી, હલ સિંહા સેતી ખેડતા ખેતી હદ સકતી હેડે હાલી; ચઢકે હરી રથનાગાનથે ભીડે ભારથે સુજ સારે છે તિણ દેશ. ૧૨ / જિહા અન્ન પાણી છેડે ઘરણા મંડે જાએ વન ખેડે લેક વસે નપીઈથણ બાલં કષ્ઠ કરાલ કર વરસાલ ઘન વરસે; બાલક બેલંતા જિહા જનમંતા, દંત સમંતા મુખ દ્વાર. તિણ દેશ૦ મે ૧૩ છે જિહા નર એક રંગ રૂપ અનંગા, કુદિ કુરંગા જેમ વહે; સુવે ન બેસે પડે ન પેસે રાત દિવસ ખડા રહે, જલ પન આહારી નહી મવધ રી નહિ હે દ્વારે બિહારં તિણ દેશ છે ૧૪ જિહા નર નારી નગન્ન લંબ શ્રવર્ના કપડા થાનક જહા કન્ન એક ઉપર પઢે એકજ ઉઠે ગોઠે પર ઘલ ઘન ધનં, બેલે સત્ય વાચા શીલે સાચા ાચા જીજે જુજાર છે તિણ દેશ૦ ૧૫ મે જિહા કુમાર કુમારી ભણતા ભારી મઠ ધારી ગુરૂ સંઘાતે રહેતા દિન રાતે વરસે જાતે નિજ નિજ વાતા મલિજાતે દેશ ઘાકડ કુડીયા શ્રવણે સુણ યા સગર્ભ ત્રિયા વર ભરતાર છે તિણ દેશ છે ૧૬ જિણ દેશ જુગતી ગોરખ For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૩ જતી શ્રાપ સંતાપે સતી, મલમૂલ દ્વારે લિંગાસારે મુકી મારે વિલપંતી; મેદાન વિછુટે એડી હઠે ભૂછ દીસે આચાર. તિણેદશ. ૧૭ જિહા ઉચે આસન બેસે સિહાસન કામણ હાલ હુકમ કરે નર હોઈ ગુલામ કરેગ્રહ કામ સાલ સલામ દંડ ધરે કરેવાલંદ કરમારેટ કર સ્ત્રીયારાજે અધિકારું. વિદેશ. ૧૮ જિહા માસ મા એહતમાસ કામરૂ કામ ક્ષાવાસં છિલનિખલલકેરતતલકે પૂજત તકેલે વાસ ' માખટ કંડા કડ મકંહણ આહકે કારે. . તિણદેશ. છે ૧૯ મી કરતા બહક જઝપાલે પરજરાજે રાજ કપિરાણું કહી કોટ વાલંકણ રખવાલે કહી દાંણિદીવાન લંગુરાલાર ફેજા ફાર જોધાણે નખ હથિયાર. . તિણદેશ. | ૨૦ | જિહા ઠીકે હડ બધે સબલે વંધે ગિરીસર સંધે જાય રહે પલગ્રહ પહેલે ખલ ઉથલે પહિ, સમજલે નગૃહે દેએ ચૂચા ભલભક્ષી વાય ઉચક્ષી ભારંડ મુકે દધિપારં, છે વિદેશ. ૨૧ છે છે. હાં જાપા હવે નારી ન સેવે ઘટ ધોવે ઘરકામ કરે, લિપે વાલી મંડે પીસ ખડે ઘટ મંડે શીર નીર ભરેનરપડ દેખે પવન નીખે તિખણ ભuખે તિણવાર. છે તિણદેશ. રર છે શિર ૩ ઘેટી બેટા બેટી સ્ત્રી પેટા આઠ જાણે નિરોગણ નારી અલી સી ભણે અંગ ભારી સોલ ભાણે પદગજ ર !! પંફીહ બસી મનુષ્ય અણપા. તિણદેશ. ( ૨૩ ૫ વ રસ ચડુ વચે અંગ અ મુચેનર તસુ વિચાલ, પર મુ. વાલ બધે પાલ થિર ધરીને ત્રાંબા થાલ ચૂળી જે કઞ વિહત વિહગે સમ પ્રાપ્ત સંસાર. . વિદેશ. For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ છે ૨૪ જિહા ઉડણ ગડણા જલણા વિહણ ભગણા વનહમજા માનવત્રિય મરણે કારજ કરણે વરણા વરણે વિચાર, છે તિણદેશ. રપ જિહામેલે મિલતે જગ જીતે પંથ ભુલંતે પંછિ જે ડગતા શીર દઢી છઢા છઠી (બુદા-બુઢી) કઢી તિહા એકઠા કે જે લીજે તે લાર્જ સંબવ સાર આમ પર આધાર છે તિણદેશ. ! ૨૬ છે જિહામ ણ મિતિ મસ્તક હતી એહાદંતી દીપતિ કોકીલ કામણ હં ગામણ દામણદેહી ઉપતી ભદ્રજાતીમય ગલ પઉમણ અવલદીપે અંદર લ સત્કર. એ તિણ દેશ. ( ૨૭ કન્યા વિવાહ મંડપમાંહે અધિક ઉછ હે લોક મિલે મહાસોમા મંડે ઘણે ઘડે આલસ છેડે હે હલે પરાણે પંચ પુરૂષનેરી નિરખ લખજે દેન પસાર. ના તિણદેશ. મે ૨૮ મ ન બઝે કહે નિલ કરી કઝ દ્વેષક થ૭ ના બે ધાવે છે બંધ પઠે બાલક કસકંચૂ પઠે ગુરૂ જાણ દીઠે કર કાંકરી શીર ધારે છે તિ દેશ ૧ ૨૯ જિહા સાત વારે સાત ભરનાર વિંદકુમારિ પૂર એવરે જદિ પર જોઈ ફિ નિ એ ઈ ધરણી હાઈ રહીતા સરે ન લ કપૂર તેલ સિન્દુર કરે મહેમા અતિ મનોહર. વિ દેશ. . ૩. એ જિહાક લા કિવિલાકિર કિરિયાલાપી લાવે છુપમાલા મીઠા (ઢા) મોટા ખરાજ ખોટા છેટાપણું જાણે છાલા વિડા , છે પાણહ ફાટે છોટે વિષહ છાર. . તિ૭. ૩૧ મે વિહાર પિસપાતાલ પડતે પાક વિમા લશી શ્યાલ નિ હોન્ડા પર લકે બાલ દીયા નાલ વરસાલ છેડતા કા ર ી ઉવા For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૫ સેતી ઉપજે ધાન અંબા . તિણદેશ. મે ૩૨ મા જિહા મુસા મૃછાલા રહે રસાલા જલણ જ્વાલા વિચાલં વલી મુંછા વાલ વસ્ત્ર વિસાલં પાવક લે પખાલં તસુબલે વર મંતે માહાગરમ મરે સેલગે જલધારે છે તિણ દેશ છે ૩૩ | જલ માણસ જાલે ઘાણે ઘાલે જીડી પિલી જે જલયંત્ર ષમાસ પ્રમાણે ફતે ઘાણ છુટે પ્રાણ એણ મંત્ર તલ હાડ રત્ન બંધ થવનં ત જાનિધિ તારં છે વિણ દેશ૦ | ૩૪ | સુરાહી દહી દુધ કડી અશુદ્ધ મહા વિરૂધં અભક્ષે છત કરે ગમ પડે ચર્મ નમ પગરખે તિહાહિ હે દાએ હા છંદા સદા નારા દત મા છે વિણ દેશ૦ / ૩૫ ભાખંડ દે મુખી રાશી માપિની ચલણ એક તન દેએ ગુંચા ચંચલ તિન ગલ છે મયં ગલ ઉડે ગગનં વનીતા વખાણું બિમણે પ્રાણું ન ર શીરા તિણ દેશ છે ૩૬ છે શણગારે સારી રોજ મા રી કરે અસવારી તિડાવે કુઆસિર આવે વેસ બોલ બે વર કન્યા છે કે ઈવે રહે પૂઠાર લકે થાહા થલકે જલકે પર દવે જારે છે તિ, દેશ છે ૩૭ છે જિહા ઘાસ વન સર વખ્ત વને રને ઉપન્ન વહેતા ગૌવર્ગો ચ જ તે વગ વદન વિલ સેવન્ને સંગ્રહી જે છાણ કરસે નાણું કનક જાણ કુમાર | તિણ દેશ છે ૩૮ છે જિહા તરવર પી પી ફલ જેહાં છે હાલગે આકાશ ફલ દુડા જાણે કે તે ડ પકકે નવ માસ ભુંઈ પડતા ભગ્ગા રહે નલગા જ નર ગિરિ મા રે || તિણ દેશ૦ ૫ ૩૯ | મગધા Jાંગ વગ કાસ કુલંગ છે -કુઉ-કૌશલ-વેરાટ જંગલ પંચાલ દણ કુડાલ માં શિર્ડ લતિ માટે વિદેહ વિદર્ભ સોરઠ સર્વ For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ૧૫૬ વર્ણ સારું વિચારે છે તિણ દેશ છે ૪૦ | કર્ણાટું ઘાટું ઘોડા ઘાટે ભેટ ઘોર્ટ નેપાલ ચી મહા ચીણું દુર મજહુર્ણ બમ્બર અપર બંગાલં કનડ તિલંગાણું કબ કુર સાણું બસ ખુરસાણું ગધારે છે. તિણ દેશ૦ ( ૪૧ છે કસમીરે કરું વલી પરતી કિલ માખતા પ્રતિપાલ રેમ સામ હુવાસ પર્વત પાસે જાલં ઘર કુંકણ જાલં ગુજર-ગુડ-ગંડક નવખંડ વાર મલા ૨ મલબાર છે તિણ દેશ છે ૪ર છે મેવાડ માંડ વલી મારવાડ મછી મંદિર મેરાત માલવ મહટ જલ થલવટ વંદકસાણે કે સાત આરબ બગપુલિદર પાસંગી જે આદનગંધાર. તિણદેશ. | ૩ કુસવનિ ધીરે સંઘ મુવીરે સુર સેનકે ય અધ સાઢા પચવિશે આ રજદે સૂત્ર સિદ્ધાંતે પરસિદ્ધ ઉત્તમ નર જ-મ કર્માકર્મ* ધર્માધ્યમ નિરવ રે. . તિણદેરા. | ૪૪ ૫ ઈદેશ અપાર નવ આગ ૪ આરજકે અનાજ નવ નવ મુખભાષા નવ નવ શાખા સલકેઈ નીલજે ભણે નવ નવ ભેખ છે લેબ પાતિક અન્ય પરિહાર છે તિણદેશ છે કપ છે જપે સહુ કે એ જગદીશ ઇણત્રણ ભુવન અખંડિત, અભદુત રૂપ અનુપ મુકટ ફલમણીયે મંડિત ધરે આ બહુ ધરાએ દધિ મજદીપ જિતાઈ, વર્ગ મૃત્યુ પાતાલ વર દીતિ સુહાઈ, વર લકી વલભ સુતન પૂરણ પ્રભુ વૈકુંઠ પુરી, પ્રગમે. પાસકવિરાજ એમ વિયે ઈદ શારી. ? ! છે ઈત દેશનરી ઈદ સમાપ્ત છે For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કથામા, -%Aતિ સ્થાન : શેઠ ઈશ્વરલાલ મૂલચંદ ક ઠે. કીકાભટ્ટની પોલ મુ. અમદાવાદ મહેતા નાગરદાસ પ્રાગજી ઠે. દોશીવાડાની પાલ મુ. અમદાવાદ માસ્તર મોતીલાલ જગજીવન ઠે. શેઠ હેમાભાઈની ધર્મશાલા ઉપરકોટ મુ. જુનાગઢ (કાઠિયાવાડ) વાહ અમૃતમ યોજવન Serving Jinnasan ગવન-દીવાન ચોક જુનાગઢ (કાઠિયાવાડ) U4812 gyanmanoir@kobutirt.org દેશી પ્રીન્ટીંગ પ્રેસ-જૂનાગઢ या श्री कैलासमार सूरि ज्ञान मंदिर tes 1) : A 1 jના દર ત્રા, 2 - ainelibre