Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ da6 zrI jenI zrema prakAza 25nI pustaka AnI bheTa pavitratAne paMthe A thavI. ( aDhAra pAparasthAnakanuM vivaraNa AkAzI ke zrI nA dhAma prastA2ke sAlamAM labhALanI gara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitazikSA (rAga-are jIva ! zIdane ka95nA kare.) subhAgI ! mAha mamatamAM care, manujano janma vRthA kyAM kare ?-Teka. dhana jokhana sukha sthira tuM mAne, AzA muThThI dhare; debha pAnanI jalabindu sama, AyuSya ochuM' kare. subhAgI1 sattAdhArI cakravatIo, kALa jhapATe Dare; kALa-cakranA vega nirALA, tethI sau tharathare. subhAgI2 kSaNika sukhanA moha nakAmA, mUDha banI kayama phare ? dhana sattAnA garva tajI de, AtmavRddhi e hare. subhAgI... 3 jJAna dayAna tapa japa saM yamathI, kaSAya tuM parahare, mokSadhAmanAM sAcAM sAdhana, ethI nara uddhare. subhAgI 4 mAyA mamatA je nara chADe, ajitapadane vare; muni hemendra prabhu-smaraNa thI, bhavasidhune tare. subhAgI 5 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe yAne aDhAra pApasthAnakathI nivRtta thavAnA mA ... lekhaka maNilAla nathubhAI DhANI khI. e. vIra sa, 2470 - prakAzaka :-- zrI jaina dhama prasAraka sabhA bhAvanagara -: Jain Educationa International :: kiMmata cha AnA mudrakaH-zAha gulAbaca'da lallubhAI, zrI maheAya prinTiMga presa dANApITha~~bhAvanagara. vi. sa. 2000 For Personal and Private Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA prakaraNa prakaraNa 1 luM prakaraNa 2 je prakaraNa 3 juM prakaraNa 4 thuM prakaraNa 5 muM prakaraNa 6 huM prakaraNa 7 muM prakaraNa 8 muM prakaraNa 9 muM prakaraNa 10 muM prakaraNa 11 muM prakaraNa 12 muM prakaraNa 13 muM prakaraNa 14 muM prakaraNa 15 muM prakaraNa 16 muM prakaraNa 13 muM prakaraNa 18 muM viSaya prANutipAta viramaNa mRSAvAdaviramaNa adattAdAnaviramaNa mithunaviramaNa parigrahaviramaNa krodhaviramaNa mAnaviramaNa mAyAviramaNa viramaNa rAgaviramaNa dveSaviramaNa kalahaviramaNa abhyAkhyAnaviramaNa pazunyaviramaNa ratiarativiramaNa para parivAdaviramaNa mAyAmRSAvAdaviramaNa mithyAtvazalyaviramaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ be bela pavitratA e AtmAno svabhAva che. satya, prema, dayA, maitrI, paropakAra e AtmAnA svAbhAvika guNa che. AtmA pitAnI zakti, jJAna ane prema jagatamAM pragaTa karavA mAge che, paNa te pragaTa karavAmAM keTalIka asvAbhAvika-vibhAvika vRttio naDe che, ane te asvAbhAvika vRttio te pApasthAnake che. jIvAtmA potAnuM satya svarUpa bhUlI jaI, rAga, dveSa ane kaSAyone vaza thaI ahaMkAra ane mamatvabhAvathI prerAIne pitAnA svabhAvane anucita evAM aneka pApakarmo Acare che, tene jenazAstrakAroe aDhAra vibhAgamAM vaheMcI nAkhyA che ane tene pApasthAnako evuM nAma ApyuM che. te pApasthAnakenuM svarUpa zuM che? tenAM kevAM mAThAM pariNAma Ave che? ane temAMthI bacavAne kevA prakAranA vicAre tathA vartana rAkhavuM, e A pustakamAM batAvavAmAM AvyuM che. jema sarpanuM jhera utAravAne te utare nahi tyAMsudhI punaH punaH ' e ja maMtra belavAmAM Ave che, paNa te punarukti deSa gaNAto nathI; tema para parivAda, pazunya, abhyAkhyAna vagere ekasarakhA lAgatA doSa saMbaMdhI vivecana karavAmAM koI sthaLe punarukti thaI hoya te te saMtavya gaNavAmAM Avaze, ema AzA rAkhavAmAM Ave che. ApaNA AtmAmAM anaMta zakti che, tenuM ApaNane bhAna nathI. ApaNe karmane ane karmanI prakRtine bahu vicAra karIe chIe, paNa AtmAnA eka pradezamAM anaMta karmasamudAyane teDavAnuM sAmarthya che, e bAbata para vizeSa lakSa ApavAnI jarUra che. lAMbA samayanA aMdhakArano eka nAnI sarakhI dIvAsaLI nAza karI zake che, tema ja ApaNane AtmAnI pavitratAne, zaktino ane prakAzane khyAla Ave, jo ApaNe tenuM ciMtana karIe, tene anubhavavA prayatna karIe te ApaNAmAM eTalI badhI zakti skure ke jenA baLathI pApasthAnakarUpa doSo ApaNe ghaNI tvarAthI TALI zakIe; mATe ApaNe svabhAve divya chIe ane doSa te ApaNuM nahi paNa ApaNI vibhAvaprakRtinA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) e vicAranuM ciMtana karI A pustakamAM varNavelA aDhAra vApasthAnakothI bacavA vAcakavarga prayatna karaze temAM A pustakanI sArthakatA che. chevaTa vAcakavargane e ja vinaMti ke-AmAMnA dareka prakaraNanuM hArda samajI je doSa pitAnAmAM hoya te TALavA prayatna karavo. doSane TALavA mATe doSanuM svarUpa samajI laI tenI sAme saguNa khIlavavA prayatna karo. kSamAno sadaguNa khIlavavAthI krodha pitAnI meLe cAlyo jaze. temAM saraLatA khIlavavAthI mAyA dUra thaI jaze. tevI rIte dareka dezane TALavA tenA virodhI sadguNanuM jema bane tema vadhAre ciMtana karavuM ane te pramANe vartavAno prayatna kare ke jethI te saddaguNa samaya jatAM svAbhAvika thaI jaze. A buka zeTha ladhAbhAI cAMpazInI preraNAthI chapAvavAmAM AvI che. amane paNa pasaMda paDavAthI ame tenI vadhAre nakala zrI jaina dharma prakAzanA grAhakene bheTa ApavA mATe chapAvI che. A bukamAM sahaja sudhAro vadhAre karyo che. chellA prakaraNamAM vadhAre vadhAro karyo che te khAsa vAMcavA lAyaka che. A bukanA mukhya lekhakane AbhAra mAnIe chIe. be bola paNa temanA ja rAkhyA che. dareka prakaraNe sArA ne asarakAraka che te lakSapUrvaka vAMcavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. bIjA nevelo vigerenA zuSka lakhANe na vAMcatAM AvuM AtmahitakAraka lakhANa ja vAMcavuM hitAvaha che. zeTha ladhAbhAIe pitAnI mAtuzrIne zreyArthe A buka chapAvI che ane te pitAnA kuTuMbamAM vaheMcavAnuM dhAryuM che. AvA pustakanI lahANI karavI te kharekhara zreyakAraka che. prAraMbhamAM vadhAre na lakhatAM be bela samApta karavAmAM Ave che. vi. saM. 2000 | kArtikI pUrNimA zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe athavA aDhAra pApasthAnakeAthI nivRtta thavAnA mArga. prakaraNa 1 lu. prANAtipAviramaNa, jIvamAtra sukhane zodhe che. jyAM sudhI AtmAne paiAtAnA kharA svarUpanA anubhava na thAya tyAMsudhI tene kadApi kharI zAnti maLI nathI ane maLavAnI nathI. AtmA pAte jJAna-svarUpI che. tenAmAM anaMta jJAna, anaMta zakti ane ana Mta AnaMda rahelAM che. te AtmA peAtAnA jJAnasvarUpe jagatanA tamAma padArthone-te padArthonA guNu ane poMcA sahita jANe che ane anubhave che. te bAhya padArthAna temaja peAtAnA zarIrane sAdhanA tarIke vApare che, paNa pAte pAtAnA svarUpamAM ja AnaMda mAne che. indriyAnA Aveze ane mananA vicArarUpI taragA tenA paga AgaLa AvIne bhale athaDAya paNa te te peAtAnA ucca svabhAvarUpa khaDaka upara sthira rahe che; kAraNa ke indriyA tathA manane baLa ApanAra paNa pAte ja che; mATe jyAM AtmA peAtAnuM khaLa kheMcI le che tyAM mana tathA indriye zithila anI jAya che ane te For Personal and Private Use Only Jain Educationa International
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 pavitratAne pace AtmA para peAtAnA prabhAva darzAvI zakatAM nathI. AtmA tA indriyA, mana ane vAsanAonA sevaka nahiM paNa svAmI che. AtmAnA maLaneA zA khyAla ApI zakAya ? zrImAna zubhacaMdrAcAye jJAnAvamAM kahyuM che ke~ ahosnaMtavIryo'yamAtmA vizvaprakAzakaH / trailokyaM cAlayatyeva, jJAnazaktiprabhAvataH || A vizvane prakAza ApanAra AtmA ane tazaktivALeA che. te peAtAnI jJAnazaktinA prabhAvathI traNa bhuvanane dhrujAvavA samartha che. A Atmazaktine devA ane asurA paNa vaza thAya che, teA pachI sAmAnya manuSya ane pazuonI teA vAta ja zI ? A Atmazakti AgaLa meTA meATA narendro ane cakravattIe paNa namI paDe che. AtmAnu premasvarUpa jyAre pragaTa thAya che tyAre te svarUpa prakaTa karanAranI samIpamAM AvanArA virAdhIonA virodha TaLI jAya che, eTaluM ja nahi paNa svabhAvathI virodhI pazue paNa pAtAnA vairabhAva TALI zAnta thaI jAya che. tenA premanI prabhA AgaLa vaivirAdhanuM vAdaLa TakI zakatuM nathI. te AtmA peAtAnA jJAnabaLavaDe bhUta, bhaviSya ane vamAna traNe kALanA manAvAne hastAmalakavartI peAtAnI dRSTi samIpa eka ja samaye joi zake che. tenA zuddha hRdayamAM dareka khAdya vastunuM pratibiMkha paDe che ane tethI koipaNa jAtanA prayAsa sivAya te sarva padArtho ane manAvAne joI zake che, jANI zake che ane anubhavI paNa zake che. vaLI prabuddha AtmA svasaMtuSTa hAvAthI peAtAnA sukha vAste tene Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAta viramaNa bahAranA padArtho ke manuSyo para AdhAra rAkha paDate nathI. manuSyane potAnA AtmAnA divya AnaMdanuM bhAna jeTalA pramANamAM ochuM teTalA pramANamAM te AnaMda meLavavA mATe bAhya padArtho vizeSa rUpamAM prApta karavA Icche che ane mathe che, paNa kharA AtmajJAnIno AnaMda pitAnAmAM rahelo hovAthI te bAhya vastuonA sadubhAva ke abhAvamAM ekasarakhI prasannatA jALavI zake che. te anukULa ke pratikULa prasaMgomAM-jagata jene sukhadu:khanA prasaMge kahe che tevA prasaMgamAM-AnaMdamAM rahI zake che. AtmA amara hovAthI aMtavALI vastuonA bhAve zuM rAce? temaja saMtavALI vastuonA abhAve khinna paNa zuM thAya? anaMta kALano pravAsI AtmA A badhA saMsArarUpI nATakano prekSaka che, draSTA che-sAkSI che; paNa bhUlathI prekSaka maTI ekaTara-nATakane pAtra banI jAya che eTale lepAya che ane saMsAranATakamAM tene paNa aneka bhAga bhajavavA paDe che. AtmA, upara jaNAvyA pramANe anaMta AnaMdamaya, anaMtazaktimaya ane anaMtajJAnamaya che, chatAM zA sAru khanna, alpazaktivALe ane bahu ja nyUna jJAnavALA jaNAya che? tenI zakti, jJAna ane AnaMdane kinArAM kAraNo kayA che? jema sUryanA prakAzane vAdaLa roke che tema AtmAnA prakAzane rokanArAM vAdaLo kayA? vaLI ApaNe pite ja A AtmA hovAthI ane AtmA pite zakti, jJAna ane AnaMdanA samUhurUpa hovAthI zA sAru te zakti, jJAna ane AnaMdane ApaNane anubhava thato nathI? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe uparanA praznano uttara samajavAne mATe ApaNe eka daSTAnta laIe. hAlanuM vijJAnazAstra ApaNane jaNAve che, temaja ApaNe anubhavathI paNa jANue chIe ke ApaNI cAre bAjue havA AvelI che, paNa je vastu cAre bAjue AvelI hoya tenuM ApaNane bhAna hotuM nathI. vaLI A havAne vajana paNa che, ane te dareka varga IMca (square inch) upara paMdara ratala che. chatAM ApaNane te vajanane bhAra lAgatA nathI. paNa je kaI paNa bAjuthI havA laI levAmAM Ave ane tyAM jagyA khAlI thAya, to havAnA dabANanuM tarata ja ApaNane bhAna thAya. je eka zIzImAMthI havAnA paMpavaDe havA kheMcI levAmAM Ave, ane je te zIzA para hAtha mUkavAmAM Ave to hAtha upara havAnuM dabANa eTaluM badhuM thAya ke hAthamAMthI lehInI sere nIkaLe, kAraNa ke uparanA dabANane kinAruM havAnuM nIcenuM dabANa te vakhate hetuM nathI. te ja rIte AtmAnI pUrNa zaktio ApaNAmAM che paNa ApaNAM hRdaye bahAranA padArtho, vAsanAo ane vicArothI eTalAM badhAM bharelAM che ke te AtmAnI zaktienuM dabANa ApaNane lAgatuM nathI. je paLe hadaya uparathI pApa tarapha dorI jatI vAsanAo ane vikArono bhAra ocho thaI jaze, te ja paLe te sthaLe AtmAnI zaktio prakaTa thaI pitAne prabhAva darzAvaze. AtmAnI zaktio khIlavavAnI nathI, te te khIlelI ja che, paNa tene prakaTa thavAmAM je aMtarAyabhUta kAraNe che te dUra karavAnAM che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAta viramaNa AtmAnI zaktione prakaTa thavAmAM je aMtarAyabhUta kAraNe che tene pApasthAnake kahelAM che. te pApanA-azubha pravRttinA hetuo che. jyAM sudhI pApapravRttinA hetuo vidyamAna hoya tyAM sudhI azubha pravRtti thavAnI ane tenA pariNAme je karmarUpa vAdaLa pragaTe te AtmasUryane prakaTa thavA de nahIM mATe je AtmAnI kharI zaktio prakaTa karI svAnaMdamAM mahAlavuM hoya to manuSya aDhAra pApasthAnakenuM svarUpa samajI jema bane tema tene tyAga karavA pravRtta thavuM joIe. te aDhAra pApasthAnako jainadharmamAM varNavelA che te nIce pramANe che - (1) prANAtipAta. (2) mRSAvAda. (3) adattAdAna. (4)mithuna. (5) parigraha. (6) krodha. (7) mAna. (8) mAyA. (9) lebha. (10) rAga. (11) veSa. (12) kalaha. (13) abhyAkhyAna. (14) pazunya. (15) rati arati. (16) paraparivAda. (17) mAyAmRSAvAda. (18) mithyAtvazalya. A aDhAra pApasthAnake AtmAnA prakAzane pragaTa thatuM aTakAve che. A aDhAramAM prathamanA pAMca prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigraha mukhya che. bIjAM tera gaNe che, paNa A pAMcane puSTi ApI vadhAre prabaLa banAve che te apekSAe te tera paNa pApasthAnake che. vaLI A pAMcamAM paNa mukhya pApasthAnaka hiMsA che. te badhA danuM mULa che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke-sarva jIvo pratye. ahiMsA-prema (maitrIbhAva) karIne jIva zAntirUpa nirvANa prApta kare che. jJAnAvamAM paNa kahyuM che ke - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe ahiMsaiva jaganmAtA'-hiMsaivAnandapaddhatiH / ahiMsaiva gatiH sAdhvI, zrIrahiMsaiva zAzvatI // ahiMsA jagatanI mAtA che, ahiMsA AnaMdanI zreNI che, ahiMsA e ja uttamagati-mArga che ane ahiMsA e ja zAzvatI lakSmI che. yaMgasUtranA racanAra zrI pataMjali RSi kahe che ke jyAre manuSyane ahiMsA siddha thAya tyAre tevA manuSyanI samIpamAM virodhI prANIo paNa pitAno vaira. virodha tajI de che." ApaNe zAstromAM paNa sAMbhaLyuM che ke-jyAre mahAvIra prabhu samavasaraNamAM besI upadeza ApatA hatA te samaye sarva pazu-paMkhIo paNa pitAne svAbhAvika virodha tajI eka bIjA sAthe premabhAvathI besatA hatA. je ahiMsAne Avo prabhAva che tenuM svarUpa ApaNe samajavuM joIe, ane tenI pratipakSI hiMsAne tyAga kare joIe. prANAtipAtano artha e ja thAya che ke koI paNa jIvane tenA prANathI niyukta karavo athavA tene mArI nAkhavo. manuSyane athavA pazune sarvathI mArI nAkhavuM eTalAmAM ja hiMsA samAI jatI nathI, paNa pazu para atizaya bhAra bharo, tenI cAmaDI chedavI, tene bAMdhI rAkhI gya samaye ghAsapAchuM na ApavAM, tene sakhta cAbakAthI mAravuM, athavA aNIvALe paraNe ghaMcI tenI cAmaDImAM chidra pADavAM-A sarvane paNa hiMsAmAM samAveza thAya che. tevI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAtaviramaNa ja rIte nokaracAkarane lAta mAravI athavA zarIranA bIjA keI bhAga para mAre, athavA koIne eka paNa avayavAdika nAka kApI nAkhave te paNa hiMsA che. strIone tema ja hAtha nIce mUkAyelAM bALakone seTIthI mAravAM athavA kaI paNa zArIrika zikSA karavI te paNa hiMsA che. jyAre bALakone-kumaLA bALakone gRhamAM ke zALAmAM zikSA karavAmAM Ave che tyAre temAMthI cAra anartho upaje che. (1) bALako bIkaNa thAya che. (2) teo bhayane lIdhe asatya bolatAM zIkhe che. (3) teo mAranArA pratye dveSa rAkhe che ane (4)teo jAte paNa nirdayatAne pATha zIkhI samaya jatAM potAnA hAtha nIce AvatAM bALake tarapha ghAtakI bane che. potAnA prANa jeTalA pitAne priya che teTalA ja sAmAnA prANa tene priya che, paNa manuSya krodha, lebha ke kAmanA AvezamAM AvI bIjAone herAna karatAM, athavA bIjAonA zarIrane aneka prakArano trAsa upajAvatAM jarA paNa DaratA nathI. mAMsAhArano paNa hiMsAmAM samAveza thAya che. pazunA vadha sivAya mAMsa maLatuM nathI mATe je loko mAMsAhAra kare che teo hiMsAthI thatAM pApanA bhAgI bane che, mAMsAhArI pazunA vikAsakramamAM aDacaNa nAkhe che teTale aMze kudaratI niyama pramANe tenA pitAnA vikAsamAM aMta. rAye Ave che. pazune lAgu paDelA kSaya, cAMdI vagere reganAM jaMtuo paNa te mAMsamAM hoya che, ane tethI tenuM mAMsa khAnAra manuSyane te rego lAgu paDavAne saMbhava che. vaLI pazune jyAre mAravAmAM Ave che tyAre te pazunA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe hadayamAM svAbhAvika rIte krodha, vaira ane dhikkAranA vicAro pragaTe che, tethI tevA pazunuM mAMsa khAnAra paNa krodhI, cIDIo ane azAna bane che. mAMsa khAnArane dAru pIvAnI jarUra paDe che, eTale eka anartha bIjA anarthanuM kAraNa bane che. mAMsa bIjAM sAmAnya anAjo karatAM meMvuM paDe che. pazuono vadha thavAthI dUdha, dahIM, ghI, mAkhaNa vagere meMghAM maLe che ane khetIne paNa puSkaLa nukasAna thAya che, paNa A badhAM kAraNe karatAM sauthI moTuM kAraNa to e ja che ke pazuone ApaNA jevI ja lAgaNI hoya che. ApaNe mananI bAbatamAM vizeSa AgaLa vadhyA hoIzuM, paNa temanI sukhadu:khanI lAgaNIo lagabhaga ApaNu jevI ja hoya che mATe tevI lAgaNIvALA jIvane mArI, pitAnA bAhAsvAdanI tRpti karavI e kharekhara anartha ane mahAhiMsaka kAma che, mATe ahiMsaka banavA IcchanAre mAMsane tathA mAMsavaDe banAvelI vastuone jarUra tyAga karavo joIe. yajJanimite pazuone je vadha karavAmAM Ave che, te paNa moTAmAM moTI hiMsA che. je devI jagadambA-jagatanI mAtA kahevAya che te kadApi pitAnA bALakanA rudhirathI prasanna thAya ja nahi, ane je pitAnA nirdoSa ane niraparAdhI pazuorUpa bALakanA vaghathI saMtuSTa thAya te devI mAtAnA nAmane pAtra ja zI rIte thaI zake ? manuSya devInedivya zaktione prasanna karavA potAnI aMdara rahelI pAzava vRttione-jevI ke krodha, meha, lobha, matsara, paraniMdA, cheSa vagerene-bhega Apavo joIe. eka sthaLe kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAviramaNa yUpaM chatvA pazUn hatvA kRtvA rudhirakardamam / paTela nacate varSo, navuM na gamyaa // 2 // jo yajJastaMbha chedIne, pazuone haNIne ane lehInA kAdava manAvIneA pramANe karIne jo svage` javAtuM hoya te pachI 'narake kANu jaze ? mATe yajJanimitte je hiMsA thAya che te ajJAnamUlaka che. teneA kei paNa rIte khacAva thai zake tema nathI. zikAra e paNa hiMsAnuM eka mADhu kAraNa che. zikArI manuSya tene eka ramatarUpa gaNe che, paNa te ramatamAM bIjAenA prANa jAya che tenu teone kayAM bhAna hAya che ? zarIrabaLa khIlavavAnA aneka mArga che. nirjIva vastune nizAna karI dhanuvidyA kayAM zIkhAtI nathI ? paNa bIjA anAzAne svaccha MdavRttithI mAravAmAM zUravIrAne eka prakAranA khATA rasa pedA thAya che. paNa zAstromAM tA kahyuM che ke-- ko udyataM zastramAlokya, viSAdabhayavihvalAH / nIvA pati sarvatra, nAsti mRtyusama macam // // kaMTakenApi viddhasya, mahatI vedanA bhavet / cakrakuMtAsi zaktyAdyai- cchidyamAnasya kiM punaH 1 // 2 // - Jain Educationa International nirAzA ane bhayathI virtuLa thayelA jIvA ugAmelu zastra joIne ka Mpe che, kAraNa ke mRtyu samAna bIjo bhaya nathI. kAMTA kheMcI javAthI paNa prANIne jyAre mATI vedanA thAya che tyAre cakra, bhAlA, taravAra, barachI vagere zastrothI chedAtA ` prANInI vedanAnI tA vAta ja zI ? For Personal and Private Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. pavitratAne paMthe - prAcIna samayamAM yuddhanA prasaMge je kaMI paNa manuSya mukhamAM ghAsanuM taraNuM le te sAme prabaLa zatru tene jIvatA mUkate hate. kAraNa ke mukhamAM taraNuM lenAra manuSya pazu jevo che, mATe tene zuM mAre? to pachI tRNa khAIne ja jIvanArA, jharAnuM nirmaLa jaLa pIne tRSA zamAvanArA nirdoSa pazuonI hiMsA zikAra ke majazekha nimitte karavI ane vartamAnapatromAM te bahAdurInAM kAryo hoya tema tenAM lAMbAM varNana chapAvavA e ja sUcave che ke ApaNA samAjanuM aMtaHkaraNa A bAbatane deSarUpa gaNavA jeTaluM khIlyuM nathI. kevaLa zarIrathI ja hiMsA thAya che ema nathI. vacana ane manathI paNa ApaNe hiMsA karIe chIe. vacana upara saMyama nahi rAkhavAthI ApaNe na bolavAnuM bolIne sAmI vyaktinA jIvane duHkha ApIe chIe. zArIrika ghA karatAM paNa vacananA ghA keTalIka vAra vadhAre asahRA nIvaDe che, ane tene lIdhe keTalAMeka ozIkAM AMsuothI bhIMjAtAM haze, tene te vacane belanArane kayAM khyAla hoya che ? jIbhamAM amRta paNa che ane jhera paNa che. vANamAM ghAyala karavAnI zakti che ane ghA rUjhavavAnI zakti paNa che, mATe hiMsAnA pApathI bacavA IcchanAre vANamAM mIThAza rAkhavI. kavi bAlAzaMkara kahe che kekaTu vANI suNe jo tuM, mIThI vANu sadA kaheje; parAI mUrkhatA kAje, mukhe nA jhera tuM leje. jenazAstramAM je pAMca samitie kahelI che temAM eka bhASAsamiti che. bhASAsamiti jaNAve che ke-vANI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANAtipAviramaNa 11 sArI rIte khelAvI joie, te anyAyayukta nahi paNa nyAyayukta hAvI joie, te apriya nahi paNa priya hAvI joie, te asahya nahi paNa satya hAvI joie, je vANI peAtAne pazcAttApa upajAvatI nathI tevI vANInA ja uccAra karavA lAbhadAyaka che. manuSya, zarIrathI rhiMsA na kare, vacanathI paNa kAine nukasAna na kare, chatAM jo tenA manamAM khIjAnuM azubha karavAnI vRtti haiAya te te manaDe paNa hiMsA kare che. manathI pApakarma baMdhAya che ane manathI pApakama chUTe che, tenA para prasannacaMdra rAjarSinuM ddaSTAnta jaina Alamane suvidita che. peAtAnA mananA zubha bhAvavaDe te svarga prAptine cAgya thayA, mananA azubha pariNAmare khIjAone mAravAnI prabaLa icchA karavAthI narakanA du:khA bhAgavavAne pAtra banyA ane gheADA ja samayamAM te azubha vicArAne dUra pheMkI dai peAtAnI kharI sthitinuM bhAna lAvI AtmasvarUpanA vicAra karatAM kaivalyajJAna prApta karavA sama thayA. A traNe sthitimAM mana e ja mATu kAraNa che, mATe manathI khIjAnuM azubha citavavu, khIjAne du:kha thAya evI bhAvanA bhAvavI e paNa hiMsA che; kAraNake mana va manuSyALAM hAraLa dhamokSayoH | ' mana e ja manuSyone aMdha ane meAkSanu kAraNa che.' vaLI A sthaLe e paNa vicAravA jevuM che ke je manamAM hoya te bahAra AvyA vinA rahetuM nathI. dareka kAryanA pitA vicAra che. vicAra ghaTTa thatAM te kAryarUpe pariName che, mATe je manuSyanA hRdayamAM khIjAnuM kharuM karavAnI bhAvanA haze, te manuSya vahelA ke meADA / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 pavitratAne paMthe bIjAne nukasAna karyA vinA rahenAra nathI mATe AtmAthI e sarvanu zubha citavavuM. buhAntimAM kahyA pramANe sadA evI bhAvanA bhAvavI ke ---- zivamastu sarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSAH prayAntu nAzaM, sarvatra sukhino bhavantu lokAH // 'sarva jagatanuM kalyANa thAe, leAkeA pArakAnA hitamAM tatpara aneA, temanA dveSa! nAza pAme ane sarva sthaLe lAkeA sukhI thAo. ' 1 vaMdittAsUtramAM paNa ApaNe pratidina elIe chIe kekhaamemi sabvajIve, savve jIvA khamantu me / miti me savvabhUesu, veraM majjhaM na keNai || 'huM sarva jIvAne kSamA Apu chu, sarva jIve! mane kSamA Ape. mAre sava sAthe maitrI che, mAre kAI sAthe vera nathI,' mATe hiMsAnA pApathI vimukha thai manuSye ahiMsA dharmAMnA Azraya levA. zrI jJAnA vamAM kahyuM che ke-- tannAsti jIvaloke, jinendradevendra cakra kalyANam / yat prApnuvanti manujA, na jIvarakSAnurAgeNa // A jagatamAM jIvarakSA para prema rAkhavAthI manuSya samasta kalyANakArI pada prApta kare che. tIthaMkara, devendra ane cakravartItva jevu eka paNa pada nathI ke je dayAvAna(ahiMsaka)ne na maLe, mATe peAtAnI Atmazakti pragaTa karavAvALA dareka jIve zarIrathI, vacanathI ane manathI keAi paNa jIvane duHkha na thAya tevI rIte vartana karavuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 2 juM. mRSAvAdaviramaNa, AkhuM vizva satyathI cAle che. sUrya, caMdra, tArAe pitAnI gatimAM cAlyA kare che te paNa satyavaDe ja. rogasUtranA racanAra maharSi pataMjalie kahyuM che ke satyatiSThA vANiti jyAre manuSyamAM satya pUrNa rIte siddha thAya che tyAre te manuSyane vacanasiddhi prApta thAya che arthAt te je kaMI bole che te pramANe thAya che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahevAmAM AvyuM che ke- pUchaLyA sivAya pote balavuM nahi ane pUche tyAre asatya bolavuM nahi." Truth in the purity of speechsatya e vANunI pavitratA che paNa manuSya krodhathI, lebhathI, kapaTathI, ahaMkArathI, bhayathI, hAsyathI athavA svArthathI ke pitAnA doSe chupAvavA mATe asatya bole che. pavitra AcAravicAravALA manuSya paNa A asatyanA pAzathI sarvathA mukta hotA nathI. garIba temaja tAlevaMta, gRhastha temaja sAdhu, puruSa ke strI, bALaka ke vRddha-A sarvemAM te saMpUrNa satya bolanAra bhAgyeja jaDI Ave che. jevuM manamAM hoya tevuM ja vacanamAM bolanAra puruSa yA strI virala hoya che. Ama kahevuM te jagatane anyAya ApavA jevuM lAge, paNa anubhavathI A vAtanI satyatA jaNAI Avaze. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe asatyanA moTAmAM mATe doSa e che ke jyAM asatya jaNAyuM tyAM te kahenAra upara leAkeA avizvAsanI najarathI jue che. tenI bIjI kharI vAte pratye paNa leAkAne azraddhA prakaTe che. vyApArIe lAkhA rUpIAnA mAla dhIre che te paNa sAmAnI sAkha athavA AbarUthI. AkharU athavA sAkha asatyathI nAza pAme che. keTalAka manuSya tAlamApamAM echuM Ape che athavA vizeSa le che. keTalAka jUThA dastAvejo le banAve che athavA kheATI sAkSIe pUre che. keTalAka jamIna, janAvara athavA kanyAnI levaDadevaDamAM asatya khele che. vyApArarAjagAramAM teA jUThA sama khAvA e teA keTalAka vyApArIone sahaja thai paDyuM che. vAravAra asatya khelavAthI leAkeAnA mananI sthiti evI adhama banI jAya che, tathA temanA aMta:karaNa evAM khuThThAM-lAgaNI vagaranAM-thai jAya che ke peAte A asatya khele che tenuM paNa temane bhAna heAtu nathI, teA pachI te kheAlavAthI peAtAnA AtmAnuM ahita thAya che tenA tA khyAla ja kayAMthI Ave ? 14 lekAmAM asatya bAlavAnA rivAja che, e mAnyatAne lIdhe kAi paNa mAla vecanAra para khIjAone vizvAsa AvatA nathI. tethI eka vastu kharIdavAne manuSyane aneka dukAne bhamavuM paDe che, chatAM paNu pAtte kadAca chetarAyA haze avA manamAM saMzaya rahyA kare che. vaLI A rIte vastue kharIdatAM samaya ane zaktinA keTaleA nakAmA vyaya thAya che te kayAM leAkeA nathI jANatAM ke nathI samajatAM ? mRSAvAda-asatya kevI rIte ane zA kAraNeAthI elAya che, tenA keTalAka dAkhalAe vicArIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRSAvAdaviramaNa - keTalAka te baDAI mAranArA manuSya hoya che. teonI sarva vAte atizayoktithI bharelI hoya che. teo pitAnI dolatanA, samAjamAM potAnI sthitinA, moTA moTA manuSya sAthenI pitAnI destInA, pitAne maLelA mAnacAMdanA, pitAnA vaDile bhUtakALamAM karelA parAkramanAM ane bhaviSyamAM te kevAM parAkrama karavA dhAre che tene lagatA havAI khyAlenA saMbaMdhamAM baDAI mAratA ja hoya che. A hakIktone ardha karatAM paNa vadhAre bhAga teonI kalpanAzaktithI teoe race hoya che, ane satyanA prakAzamAM A hakIkato TakI zake tevI hotI nathI mATe satyanA upAsake AvI beTI baDAI mAravAnI TevathI dUra rahevuM. jyAre manuSya bIjAne koI vAta kahevA mAMDe che tyAre te vAtane rasika banAvavAne tenA je aMgamAM nyUnatA hoya te potAnI kalpanAvaDe bharI de che ane A rIte asatya bolavAne derAya che. bIjA prakAranA asatyavAdIo dveSathI asatya vacano balavAne derAya che. teo bIjAo saMbaMdhI apriya bAbato sAMbhaLIne temAM potAnA taraphathI kAMIka umero karIne jagata AgaLa evuM varNane mUke che ke loke te vAta sAcI mAnavAne dorAya che. teo A rIte vagarapaisAnA paraniMdA phelAvanArA pherIAnuM kAma kare che. A gunho ghaNo moTo che. ethI cAritrapratiSThAne thatI hAni na sahana thavAthI keTalAke ApaghAta karyAnA dAkhalA jagaprasiddha che. zAstramAM kahyuM che ke sahasAkAre keInI kharI paNa gupta vAta prakaTa karavI e paNa satyane aticAra che, to pachI bIjAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 pavitratAne paMthe achatI vAta jagata AgaLa mUkavI tenA jevA anartha bIjo kaceA hAi zake ? A badhAM jIlanAM pApA che. tenAthI satyanA upAsake cetatA rahevuM joie. jJAnA vakAra kahe che ke-- pRSTairapi na vaktavyaM, na zrotavyaM kathaMcana / vacaH zaMkAkulaM pApaM, doSADhyaM cAbhisUyakam // je vacana zakAbhayuM hAya, pApamaya hAya, doSavALu hAya athavA khIjAnI irSA utpanna karanAruM hAya tevuM vacana bIjAe pUchavA chatAM paNa kahevuM nahi, tema tevAM vacane sAMbhaLavAM paNa nahi, ' ApaNane AvAM vacanA sAMbhaLavAmAM rasa paDe che te ja ApaNI nirmaLatA sUcave che. ApaNe bIjAnA saMbaMdhamAM je apriya athavA aniSTa vAta sAMbhaLIe te kharI na paNa hAya ane kadAca kharI hAya te paNa te viSe na khelavu e vadhAre dayAbhayu che. keTalAka asatyavAdIe peAtAnA vacananA bhoMga kare che ane kAraNa pUchatAM eka yA bIjI mAnuM rajU kare che. satya khelavAthI ThapakA maLaze. evA prasaMgeA haiAya tyAM asatya khelavAmAM Ave che. nAkarAmAM A durguNu vizeSa hAya che. jyAM mAkhApa athavA zikSake bahu ja sakhta hoya che ane jyAM satya karatAM prazaMsAne vadhAre mAna apAya che, tyAM ghaNAM bALako athavA vidyAthI A asatya elavAne dorAya che. eka manuSya pAMca rUpIne vAste asatya khele che tenA artha e ja ke satya karatAM te pAMca rUpIAne vadhAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRSAvAdaviramaNa 17 kiMmatI gaNe che. manuSya dhAre te sarvAga saMpUrNa satya bolI zake, paNa tene vAste bhoga ApavA teNe taiyAra rahevuM joIe.' harizcaMdra satyavAdI rahI zakyA, kAraNa ke pote ApelA vacana nane khAtara bhega ApavAne tatpara hatA. Aje hajAra varSe temanuM nAma ApaNe jIbha para tarI Ave che. dharmarAjA kahevAtA yudhiSThira aNane prasaMge azvatthAmA marAyA te UMcA svare bolyA no vA kuMjare cA-eTale te manuSya heya ke hAthI hoya-eTaluM dhImethI bolyA. tarata ja temane ratha je pRthvI para cAlatuM hatuM tenuM eka cakra bhUmimAM pesI gayuM. te satyavAdI jIve asatya kahyuM paNa tarata ja tenA aMta:karaNe DaMkha dIdho. aMtaHkaraNarUpI jhagajhagatI taravAre tenA marmasthaLane levuM. A sthaLe koI prazna kare ke ApaNane kema ekadama asara thatI nathI ? kAraNa e ja ke ujaLe lugaDe DAgha lAge. ujaLI bhIMta para kALuM dhAbuM tarata dekhAya, paNa jyAM badhuM kALuM hoya tyAM jarAka kALAzane umero thAya te te zI rIte jaNAya? jeNe vrata lIdhAM hoya tene aticAra lAge, paNa je sadA aviratipaNAmAM ramaNa karatA hoya tene pApathI pAchA haThavAne vicAra ja kayAMthI sUjhe? asatyanA keTalAka geralAbha ApaNe vicAryA, te ja rIte satyanA lAbha paNa vicAravA jarUranA che.. satyathI lakane ApaNA pratye vizvAsa bese che, mAna pratiSThA vadhe che, vyApAra rojagAra paNa te sAkha-AbarUne lIdhe sAre cAle che. satyavAdI manuSyamAM satyathI eka prakAranuM baLa Ave che. asatya bolanArA acakAtA acakAtA bole che tyAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 pavitratAne paMthe A satyavAdI puruSa bedhaDaka pitAnA pUrNa jozathI pitAnI vAta rajU kare che, kAraNa ke tene pitAnA satya para pUrNa vizvAsa hoya che, paNa A badhA vyAvahArika lAbha uparAMta keTalAka AdhyAtmika lAbha paNa thAya che. prathama te tenA AtmAne apAra saMtoSa thAya che. manuSya jyAre rAtre potAnA kAryanuM nirIkSaNa karavA bese ane pitAnA aMta:karaNa sAthe ema kahI zake ke-huM Aje koI paNa bAbatamAM asatya be nathI, athavA mArA vacanathI meM koIne paNa UMdhuM samajavAne avakAza Ape nathI, te te manuSyane keTale saMtoSa thatuM haze tene khyAla kare, ane te AtmasaMtoSa tame paNa zA sAru prApta na karI zake te vicAro. vaLI niraMtara satya vicAre karavAthI ane satya bolavAthI manuSyane eka dhoraNa maLe che, ke je vaDe te aneka asatya bAbatemAMthI, jema aneka khoTA kAcanA kakaDAmAMthI jhaverI kharA hIrAne pArakhI zake che tema, satyane pArakhI zake che. te manuSya tenAM vacananI kiMmata AMkI zake che, ane tethI tene chetarAvAno bhaya raheto nathI. tene AtmA satyanA tejathI prakAze che ane keTalIka vAra to manuSya tenI pAse asatya bolatAM tharathare che. vaLI satyanuM AyuSya bahu lAMbuM hoya che. asatya thaDe samaya kadAca phAve; paNa tenuM AyuSya bahu alpa hoya che. satya to khaDaka jevuM hoya che. tenA para pracaMDa jaLakalAle athaDAya chatAM te TakI zake che, mATe AtmahitAthI manuSya satyanuM mahattva vicArI satya belavAne abhyAsa pADave joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRSAvAdaviramaNa vaLI manuSyane eka asatya chupAvavAne bIjAM aneka asatya UbhAM karavAM paDe che ane bIjA manuSyane paNa pitAnA asatyanA bhAgIdAra banAvavAnI jarUra paDe che. vaLI asatyamAM evAM bIja rahelAM hoya che ke je potAnA ja nAzanA kAraNarUpa bane che. chetaranAra ja chetarAya che" evacana sadA sarvadA hadayamAM katarI rAkhavAnuM che. asatya e cAra divasanA cAMdaraNA jevuM che. dhAro ke ApaNe evuM asatya belIe ke jethI sAmI vyaktine nukasAna na paNa thAya, chatAM ApaNane pitAne je meTuM nukasAna thAya che teno vicAra karavo ghaTe che. asatyathI athavA ApaNe je kAMI jANutA athavA mAnatA hoIe tenI viruddha belavAthI ApaNuM mana malina bane che, ane tethI AtmA para eka jAtano paDado AvI jAya che. ane ApaNe AtmAne prakAza jhIlavA asamartha thaIe chIe. ApaNu daSTi upara paDala AvI jAya che, ane amuka vastu athavA banAvamAM satya tatva zuM che te ApaNe jANuM zakatA nathI paNa- He who thinks truth, speaks truth or acts truth, acquires a power to know truth by intuition which is above all reasoning. je satya vicAre che, satya bole che ane satya vartana rAkhe che, te AntarapratibhA je buddhinI paNa pelI pAranI zakti che, te vaDe satya jANavAnI-pArakhavAnI zakti meLave che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM adattAdAna viramaNa. trIjuM pApasthAnaka-AtmAnA prakAzane rokanAruM kAraNa adattAdAna che. tene sAmAnya artha e thAya che ke bIjAe nahi ApelI vastu, tenI IcchA sivAya levI te, adata eTale nahi ApelanuM AdAna athavA grahaNa che. - jIvane bAhya vastuo meLavavAne zekha thAya che. lokenI vAsanAo ane jarUrIAto vadhavA pAmI che. je padArtho prathama mAjazekhanI cIja tarIke gaNavAmAM AvatI hatI te have dararojanA jarUrIAtanA viSayarUpa thaI paDela che. eTale vizeSa dhananI jarUra paDe che. te dhana je yogya raste maLe to te ThIka, paNa jo tema na maLe to anyAyathI, kapaTathI, bIjAne chetarIne, corI karIne athavA vizvAsaghAta karIne paNa te meLavavA ja dorAya che. ane A rIte A trIjA prakAranuM pApakarma kare che. dhana e manuSyanA bAhya prANa che, ane te javAthI manuSyanA AMtara prANano paNa nAza thavA saMbhava che. jJAnArNavamAM lakhyuM che ke: vittameva mataM sUtre, prANA bAhyAH zarIriNAm / tasyApahAramAtreNa, syuste prAgeva ghaatitaaH||1|| dhanane dharmapustakomAM jIvanA bAhAprANarUpa kahevAmAM AvyuM che, mATe tenuM haraNa karavAthI tenA prANa ja lIdhA ema kahI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 adattAdAna viramaNa zakAya. dhana javAthI manuSyanI vRtti, buddhi vagerene nAza thAya che. keTalAka manuSyo dhana javAthI gAMDA thaI javAnA tathA cittabhramavALA thaI gayAnA dAkhalA jovAmAM Ave che. kapaTathI athavA anyAyathI paradhananuM haraNa karavAthI ke corI karavAthI zA zA geralAbha thAya che te ApaNe vicArIe. tevA manuSyane moTe geralAbha to e thAya che ke koI tene vizvAsa karatuM nathI. AvuM kAma karanArane niraMtara rAjyane bhaya rahyA kare che. jyAre manuSyane paradhamataraNa karavAnI IcchA jAge che tyAre te nyAya anyAya kAMIpaNa jete nathI ane dhanane khAtara potAnA svajanone paNa ghAta karavA te taiyAra thAya che, te pachI bIjA gharanA saMbaMdhIo mATe te kahevuM ja zuM? tevA manuSyane koI saMsarga karatuM nathI ane pitAne tyAM AvyuM hoya te te jyAM sudhI na jAya tyAM sudhI sarva kaI tenA pratye zaMkAnI najarathI joyA kare che. tevA kAma karanAranuM citta sadA sarvadA bhayabrAnta rahe che ane rAtre paNa tene nidrA AvatI nathI. huM pakaDAI jaIza e vicArathI te jAgyA kare che. bIjAne duHkhI karIne koI zAnti pAmyuM nathI ane pAmI zake paNa nahi. koI corI kare, corane madada kare, cere corI lAvelI vastuo kharIda karI le, athavA sAcavI rAkhe, eAchAM adhikAM mApa karI bIjAne chetare, vastuomAM zeLaseLa kare, kaI paNa rIte jenA para potAne kharo hakake nathI te le athavA levAne prayatna kare, te te sarva zAstra pramANe A adattAdAnanA viSayamAM AvI jAya che. rAjyanuM dANa athavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe. myunIsIpAlITInI jakAta athavA vyAjabI InkamaTekSa na Apavo te paNa adattAdAna che. je manuSya A avaguNathI-deSathI mukta rahe che te mArganusArIpaNAne lAyaka bane che. kAraNa ke koI paNa jIva zrAvakadharmane yogya thAya, to temAM je 35 guNenI AvazyakatA che, temAM prathama guNa ja nyAyasaMpavimara che, arthAt dharmanA mArgane lAyaka thavA IcchanAre nyAyathI ja dhana pedA karavuM joIe. je manuSya nyAyanItithI dhana pedA kare che tenuM mana sadA saMtoSamAM rahe che. pote koIne paNa anyAya karyo nathI athavA koIne chetaryo nathI, e bhAvanAthI manamAM je zAnti rahe che te avarNanIya hoya che. jyAre keIpaNa manuSyanI athavA peDhInI sAkha baMdhAI jAya che, ke A manuSya ke A peDhI je yogya haze te ja kimata leze, to te manuSya ke peDhIne mAla ghaNe khape che; kAraNa ke vyApArane meTe AdhAra sAkha, AbarU, pratiSThA (Credit) upara rahe che. je manuSya koInI nokarI karato hoya te manuSya pitAnA vartanathI ema sAbita karI Ape ke tene pitAne pagAra uparAMta harAmanI athavA anyAyanI eka pAI paNa na khape, to tenA zeThane tenA para atyaMta vizvAsa bese che. te tene potAnI peDhI paragAma hoya to tyAM vadhAre pagAre mokalI zake che. vadhAre pagAra ApavAnuM eka moTuM kAraNa e hoya che ke te zeThane tenA para dekharekha rAkhavI paDatI nathI. dareka khAtAmAM InsapekaTara rAkhavA paDe che ane temanA bhAre pagAra ApavA paDe che, tenuM kAraNa e ja ke hAtha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuttAdAnavaramaNa 33 nIcenA leAkeA nyAyanItithI vate che ke kema ? te viSe niratara zaMkA rahyA ja kare che. nyAyathI je manuSya dhana pedA kare che, tenA paisAnA paNa sabhyaya thAya che ane te dhanathI je khArAka kharIdavAmAM Ave te khArAka paNa ucca buddhi ane zubha vicArA preranArA thAya che A khAmatane hAlanA leAkeA bhale hasI kADhe, paNa A khakhata anubhavasiddha che. manusmRti paNa kahe che kesrvessaaN zaucAnAmarthazaucaM paramaM matam / sarva prakAranI pavitratAmAM dhananI pavitratA mATI gaNavAmAM AvelI che, mATe anyAyathI dhana pedA karavAnI kAi paNa divasa AkAMkSA rAkhavI nahi. keTalIka vAra anyAyathI manuSyAne sukha pAmatA joIe chIe tyAre ApaNA manamAM e prazna UThe che ke Ama kema thatuM haze ? tenA javAba e ja che ke anyAyathI manuSya phAve che te thADA ja samayane mATe, aMte tA anyAya phrenyA vagara rahetA ja nathI. vaLI bhUtakALanuM zubha karma hAya ane kadAca te phAve te paNa tethI zuM thayuM? tenA anyAyanuM phaLa tene bhegavavuM ja paDavAnuM. temaja nyAyI manuSyane du:kha paDe che te te tenA nyAyane lIdhe paDatuM nathI, paNa bhUtakALanuM karaja te vadhAre lAbyA hAya che tethI jyAM sudhI te karaja adA na thAya tyAM sudhI te na paNa phAve. paNa tenA nyAyanuM phaLa te tene jarUra maLaze ane te maLe tyAM sudhI manuSye dharma ane nIti upara zraddhA rAkhI cAlavu joie. manuSyanA cAritranI seTI Ave samaye ja thAya che. lakSmIdevI dareka manuSyanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pavitratAne patha kaseTI kADhe che, ane je manuSya tenI kaseTImAM pasAra thAya che tene te vare che. kahyuM che ke-- vRNute hi vimRzyakAriNam guNalubdhAH svayameva saMpadaH // je manuSya vicArapUrvaka samajIne peAtAnA sannizcaye pramANe jIvana gALe che tene tenA guNlRAthI AkarSAyelI lakSmI svayameva AvIne vare che, mATe dhana pedA karavuM te nyAyanItipUrvaka prApta karavuM, A rIte vatAM prAraMbhamAM thAtuM maLe teA tethI satASa mAnaveA. AgaLa jatAM nyAyanItinI chApa paDaze, eTale vizeSa dhana enI meLe AvI maLaze. kharI rIte vicArIe te ApaNe badhA dhananA TrasTI chIe paNu mAlIka nathI. TrasTI bhAva jo dhAravAmAM Ave teA manuSya parahitArthe tenA sadupayAga karI zake che. paNa jyAM mAlIkI AvI tyAM manuSya tenAthI baMdhAi jAya che. prakaraNa 4zuM. maithunaviramaNu. maithunanA artha puruSanA strI sAthenA saMba'dha athavA strInA puruSa sAthenA saMbaMdha. jee brahmacArI che athavA sAdhue che temane vAste A saMbaMdha sarvathA varjya che, ane je leAkeA gRhasthI che temane mATe yogya niyama e che ke temaNe svadvArAsa'teASa vrata pALavuM arthAt peAtAnI strImAM satASa mAnavA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ methanaviramaNa maithunatyAga athavA brahmacarya e uttamamAM uttama vrata che. te vrata je mana, vacana ane kAyAthI pALe che te manuSya jyAM jAya tyAM vijayI nIvaDe che. kAmikavAsanAviSayatRSNA e jagatanI prabaLamAM prabaLa vRtti che. zrI gautamabudhe eka sthaLe lakhyuM che ke je viSayavAsanA je prabaLa manevikAra bIje kaI heta te lekene dharmano upadeza ApavAnuM kAma nirarthaka thAta. temanA kahevAno bhAvArtha e che ke A viSaya saMbaMdhI vrata A jagatamAM sauthI prabaLa che. jJAnArNavamAM brahmacaryanA saMbaMdhamAM lakheluM che ke - vindanti paramaM brahma, yatsamAlambya yoginH| tabataM brahmacarya syAd , dhIraM dhaureyagaucaram // 1 // je vratanuM AlaMbana karIne yogIe parabrahma-paramAtmAne pAme che ane jene dhIravIra puruSo ja dhAraNa karI zake che te brahmacarya nAmanuM mahAvrata che. vaLI te ja granthakAra jaNAve che ke - ekameva vrataM zlAghyaM, brahmacarya jagattraye / A traNa jagatamAM brahmacarya vrata ja eka pUjavA lAyaka che. brahmacarya e cAritranuM jIvana che ane te vinAnA bIjA guNa jIvanamAM zaiNa bhAga bhajave che. AvA uttama ane durghaTa brahmacaryane artha zo ? sAmAnya artha e che ke-brahmacarya pALavA IcchanAra jIva manathI keIpaNa strI bhegavavAnI IcchA karatuM nathI, ane zarIrathI paNa tenAthI sadA sarvadA vegaLe rahe che. brahmacarya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 pavitratAne patha e zabdanA artha karIe te te jIva khadhAmAM brahma AtmAne jue che ane te pramANe vate che, arthAt jene AtmadRSTie strI ke puruSa evA bheda rahyo nathI te ja manuSya pUrNa rIte te vrata pALI zake che. jyAM sudhI A puruSa che ane A strI che, e bAbata para bhAra mUkavAmAM Ave che tyAM sudhI brahmacarya pAlana ghaNuM agharuM' che. zrImad rAjacaMdra lakhe che ke-- nIrakhIne nava yAvanA, leza na viSaya nidAna: gaNe kASThanI putaLI, te bhagavAna samAna. viSayavRtti e utpAdaka zakti che. tenAmAM kAMipaNa navIna utpanna karavAnu maLa che. kudaratamAM je e zakti prakhaLa gaNAya che temAM eka svarakSaNanI zakti ane bIjI prajotpAdaka zakti che. A zakti traNa rIte pragaTa thAya che. manadvArA, lAgaNIdvArA ane zarIradvArA. manadvArA jo A utpAdakazaktinA upayega thAya te te manuSyane pustake lakhavAnuM, bhASaNeA ApavAnuM, navIna kalpanAe karavAnuM mana thAya che. lAgaNIdvArA te citrakaLArUpe, saMgItarUpe, kAvyaracanArUpe, zilpakaLArUpe pragaTa thAya che. ane te sthUla zarIramAM pragaTa thatAM sAmI jAtinI vyaktinA samAgamamAM AvavAnI icchArUpe dekhAya che. zakti enI e che, paNa te Ama traNa rIte prakaTa thAya che mATe jo manuSya te zaktine manadvArA athavA lAgaNIdvArA pragaTa karavA prayatna kare te A sthUla zarIramAM tenuM baLa ochu rahe che, ane tene vaza karavAnuM kAma sugama thAya che mATe te vRttinuM A sthUla zarIra upara jema bane tema echuM dabANa Ave tema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ maithunaviramaNa karavuM ane te mATe ucca prakAranA mAnasika viSayamAM athavA upara jaNAvelI lAgaNuo prakaTa karavAnA koI paNa mArgamAM potAnI zaktino upayoga kare e lAbhakArI che. badhA manuSya sarvathA brahmacarya na pALI zake e samajAya tevI vAta che, mATe gRhasthAe svastramAM saMtoSa mAnavo ane tyAM paNa prajotpattinA hetu sivAya sthala samAgama kare nahi. gRhasthAzrama e jIteMdriya thavAnuM zIkhavanArI zALA che. manuSya gRhasthAzramamAM rahIne dhIme dhIme potAnI vRtti para kAbU meLavatAM zIkhe che. A vRtti upara eka ja phaTake jaya meLavI zakAya nahi. manuSya te vRtti para jaya meLavavA prayatna kare temAM te keTalIka vAra niSphaLa paNa jAya, vaLI pharIthI prayatna kare, vaLI niSphaLa jAya, ema karatAM karatAM daDha nizcayathI te A vRtti para jaya meLavI zake. A vRttine kAbumAM rAkhavAnuM kAma kaThana che; e to sarva kaI jANe che ane A jagatamAM je roga ne niba. LatAo pedA thAya che, tenuM moTuM kAraNa A vRtti uparanA nigrahano abhAva che. balavAnindriyagrAmo, vidvAMsamapi karSati / Indriyano samUha baLavAna che ane te vidvAnane paNa kheMcI jAya che, mATe ja A vratane moTuM rUpa ApavAmAM AvyuM che. brahmacarya pAlana mATe ane indriyanigraha mATe nIcenA vicAro tathA AcAre upayogI thaze ema lAge che. prathama te badhA anarthonuM mULa azuddha vicAra che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe jagatamAM jeTalA jeTalA banAve bane che, kAryo thAya che te badhAnuM mULa vicAra che. makAnanI badhI janAo prathama eka ejInIyaranA magajamAM pedA thAya che ane pachI kArIgare ane majUra te nakazA pramANe AkhuM makAna banAve che, tevI ja rIte ApaNe cAritranA baMdhAraNamAM paNa vicAra mukhya bhAga bhajave che. bhagavaddagItA A saMbaMdhamAM lakhe che ke dhyAyato viSayAn puMsaH saMgastekhUpajAyate / saMgAtsaMjAyate kAma: viSayanuM ciMtana karavAthI te pratye Asakti padA thAya che ane Asakti parathI te meLavavAnI ne bhegava vAnI prabaLa IcchA thAya che ane te icchA kAryarUpe pari. Name che; mATe saghaLI anarthakArI kriyAone utpAdaka manuSyano azubha vicAra che. pazuo ane manuSyamAM eka moTo bheda che. pazuo amuka samaye ja potAnI A vRttine amalamAM mUke che, paNa manuSyane vizeSa buddhibaLa maLeluM hovAthI te tene upayoga temaja durupayega karI zake che. je manuSya potAnA vicArovaDe uccamAM ucca pradezamAM vicarI zake che te ja manuSya potAnA halakA prakAranA vicArothI pazu karatAM paNa halakI sthitie jaI pahoMce che. te vRttino temaja te vRttinA upabhegathI maLanAra sukhane vAraMvAra vicAra karavAthI manuSya evA prakAranA bhUtane jagADe che ke je bhUta tene nAza karatAM sudhI tene jaMpIne besavA detA nathI, mATe prathama te te saMbaMdhInA vicArane sudhAravAnI jarUra che. paNa A vicA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ maithunavaramaNa rAne badalAvavAnuM kAma AraMbhamAM ghaNuM kaThaNu che. zarUAtamAM jevA te saMbaMdhI vicAra Ave ke tarata manane bIjA viSaya bhaNI doravuM. eka jApAnIsa kahevata che ke -- F "We cannot prevent the birds of evil from flying over our heads, but we need not allow them to build their nests in our hair. 29 ,, ApaNe azubhanA pakSIone ApaNA mAthA para UDatA aTakAvI zakIe nahi, paNa ApaNe temane ApaNA vALamAM mALA te na mAMdhavA daie. kAma kaThina che, paNa je eka manuSya karI zakayA te bIjA paNa karI zake. Jain Educationa International A vAste uttama upAya e che ke te azubha vicAranI sAme nahi thatAM manane bIjA keAi viSaya bhaNI vALavu, ane jo A bIjo viSaya ApaNane rucikara hAya tA vizeSa sAruM. mana tyAM sthira thavA mAMDaze eTale A viSayavRttine vega echeA thavA lAgaze, paNa A kAma tarata ja thavuM joie. te khAmatamAM jarA paNa DagamagatI sthiti ke anizcaya na hAvA joie. te manuSye peAtAnI zAMta paLeAmAM je nizcayA karavA ceAgya hAya te karavA joie. paNa have tA peAtAnA hRDha nizcaya pramANe vartavuM. A pramANe lAMbe samaya vartavAthI te viSayavAsanAnA pakSIe tenA mAthA para mALe tA nahi mAMdhe, eTaluM ja nahi paNa tenI AsapAsa UDavAnuM For Personal and Private Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 pavitratAne pathe paNa baMdha karaze ane kadAca UDaze te paNa eka hAtha halAvavAthI dUra bhAgI jaze. A brahmacaryanI bhAvanAne Teko ApanArI keTalIka vicArazreNu tapAsIe. yAjJavalkaye pitAnI strI maitreyIne upadeza Ape hato ke-dareka manuSya tenA AtmAne lIdhe priya che. putra putrane khAtara priya nathI, paNa AtmAne khAtara priya che. pati patine khAtara priya nathI, paNa AtmAne khAtara priya che. patnI patnIne khAtara priya nathI, paNa AmAne khAtara priya che. kAraNa ke aMdarathI AtmA cAlya jAya che tyAre zarIra uparane meha utarI jAya che, mATe ApaNe dareka AtmA chIe, ane AtmA te puruSa nathI tema strI paNa nathI, e bhAvanAnuM ciMtana karavAthI zarIrabhAvathI utpanna thatI kAmika vRttinuM baLa ghaTavA lAgaze. tene vAste bIjAM paNa keTalAMka sAdhane zAstrakAroe darzAvyA che. prabaLa zatrune jItavAne jeTalAM sAdhane maLe te badhAMne upaga karavo joIe. brahmacArI athavA jitedriya rahevAne mATe manuSya jema bane tema ocho khorAka khAva joIe. amerikAnA DekaTaree ghaNA manuSyone tapAsI evo abhiprAya Ape che ke-manuSyane potAne jeTalA khorAkanI jarUra che tenA karatAM bamaNuM ke traNagaNe khorAka le che. jenazAstrakAro kahe che ke-manuSya UNedarI vrata karavuM arthAta udaramAM jeTaluM bharI zakAya tenA karatAM kAMIka ochuM khAvuM; kAraNa ke ati AhAra paNa viSayavRttine uttejita karavAnuM moTuM kAraNa bane che. vaLI mAdaka athavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ maithunaviramaNa vikArajanaka khorAka paNa teTale ja tyAga karavA lAgyA che. tenI sAthe zarIrane ane manane uzkerI mUke te marImasAlA ane tejAnAvALo khorAka paNa levo nahi. sAMje paNa vizeSa na khAvuM. A saMbaMdhamAM buddhadharmamAM e niyama hatA ke sAdhuoe divasamAM eka ja vAra bapore khAvuM. A viSayavRttine saMyamamAM rAkhavAne eka uttama sAdhana e che ke manuSya kasarata karI zarIrane kasavuM. vidyAthIo je samaye yuvAvasthAmAM Ave che tyAre temanAmAM utpAdaka zakti khIlavA mAMDe che ane je kasarata, ramata vagere dvArA pitAnI zaktio prakaTa kare che, to teone viSayavRtti para jaya meLavavAnuM kAma ghaNuM sarala bane che. jyAre manuSyanuM mana maradAnagIbharI ramatamAM lAgeluM hoya che tyAre agya vicAre vicAravAne tene samaya maLato nathI, kAraNa ke jyAM ALasya hoya tyAM ja azubha vicAra sthAna meLave che. jema ALasu hAtha kAMI nukazAna kare che tema ALasu magaja paNa agya bhAvanAomAM pitAnI zaktiono vyaya kare che. vaLI halakA vicAra athavA vRttivALA manuSyanI sobatathI jiteMdriya thavA IcchanAre dUra rahevuM. mitro vinA calAvI levuM te bahetara che, paNa jemanI vAtacita ane bhAvanAo viSayavAsanA tarapha preratI hoya temanI sabata to na ja karavI. A vAte ja zAstramAM satsaMgane pradhAnapada ApavAmAM AvyuM che. keI sAro mitra na maLe to pustakano Azraya le. jagatamAM sArAM pustakanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 pavitratAne pathe saMkhyA kAMI ochI nathI. vaLI halakA prakAranA nATakothI paNa dUra rahevuM e paNa A kAma vAMte eTaluM ja jarUranuM che; kAraNa ke upara bhAra daIne jaNAvavAmAM AvyuM che tema badhAM halakAM kRtyane pitA tene vicAra che. je leke A bAbatamAM nItiniyamonuM ullaMghana kare che teo jyAM tyAM apamAna pAme che, kaI temanA para vizvAsa rAkhatuM nathI. tevAM manuSyanA zarIramAM aneka prakAranA rogo ubhave che. parastrIgamanathI potAnA prANa nAza thavAne saMdeha rahe che, bIjAo sAthe moTuM vera baMdhAya che, koI vAra kedamAM javuM paDe che, ane jagatamAM je apamAna thAya che te to jiMdagIbhara tene AgaLa AvavA detuM nathI. jema parastrIne tyAga tema vezyAgamana ke vidhavA vagerene paNa tyAga kare ja joIe. zAstro kahe che ke-je puruSo anya strImAM Asakta rahe che, athavA je strIo anya puruSamAM Asakta rahe che te aneka bhavamAM napuMsakapaNuM, vidhavApaNuM ane durbhAgya paNuM prApta kare che ane jeo brahmacarya ke zIlavrata pALe che tevA puruSo ke strIo lAMbuM AyuSya, manuSyapaNuM, devapaNuM pAme che ane te sAthe majabUta zarIra, akhaMDa bhAgyapaNuM, prabaLa virya ane sAmarthya prApta kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa prakaraNa 5 muM. parigrahaviramaNa. rigraha e pAMcamuM pApasthAnaka che. tenI vyAkhyA A pramANe che. vari eTale cAre bAjuethI ane prada eTale pakaDAvuM. jenAthI ApaNe cAre bAjuethI pakaDAIe te parigraha. ApaNe samajIe chIe ke amuka vastunA ApaNe mAlIka chIe, paNa A mAlIkI meLavavA jatAM te vastuo ApaNuM mAlIka bane che. zrI pArzvanAtha prabhunA samayamAM cAra vrata hatAM, te samaye zuM parigrahaviramaNa vrata hatuM paNa temAM hAlanuM cothuM vrata samAI jatuM hatuM kAraNa ke parigrahane artha strI paNa thAya che ane parigrahamAM rUpuM, sonuM, mIlkata, nokara-cAkara, khetara vagere AvI jAya che mATe cethA vratamAM cothA ane pAMcamA samAveza thato hate paNa AgaLa jatAM ke ochI buddhinA thaze, ema dhArI mahAvIra prabhue brahmacaryane cothuM vrata karyuM ane strI sivAyanI bIjI vastuone parigraharUpa gaNI tene pAMcamuM vrata gayuM. have kayI vastuone parigrahamAM samAveza thAya che. te ApaNe tapAsIe. te parigraha nava prakAranA che, ema zAstromAM kaheluM che. (1) hIrA, mANeka, motI, nIlama, pravALa vagere sarva - dhana tathA rUpAnA ke sonAnA sIkakA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe (2) sarva jAtanAM dhAnya. (3) alaMkAra ane vagara ghaDeluM suvarNa. (4) alaMkAra ane vagara ghaDeluM rUpuM. (5) jamIna, gAma, zahera, bagIce vagere. (6) mahela, ghara, hATa ane vakhAra vagere. (7) nekara, cAkara, dAsa, dAsI vagere. (8) gAya, bheMsa, hAthI, ghoDA, anya vAhane vagere. (9) ghara vyavahArane upayogI tamAma vastuo. A nava prakAramAM jagatamAM maLI AvatI tamAma cIjone lagabhaga samAveza thAya che. A badhI vastuo ApaNane eka yA bIjI rIte upayogI lAge che, mATe te meLavavA athavA tene saMgraha karavA ApaNane ci thAya che. jyAM sudhI jagatane vyavahAra che tyAM sudhI manuSyane ghaNuM vastuonI jarUra paDe che, ane te vastuo meLavavAne dhananI jarUra paDe che. ApaNuM pitAnI AjIvikA mATe tathA ApaNuM AzritanA bharaNapoSaNa mATe dhananI jarUra che. dharmane mATe paNa dhananI jarUra paDe che. sAdhusaMta nimitte paNa dhana kharca - vAnI jarUra paDe che. tIrthasthAnane uddhAra, svadharma baMdhuenuM rakSaNa, gurnAdine satkAra, nirAdhArane uddhAra-A sarva kAryo mATe paNa dhana Avazyaka che. dhana jAte khoTuM nathI. te eka zakti che ane zaktine sadupayeAga temaja durupayeAga thaI zake che. dhanathI upara jaNAvyA pramANe lAbha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa thaI zake che tema dhanathI abhimAna vadhe che, dhana maLatAM aneka prakAranA viSayasukhanA sAdhanono upabhega karavAnI IcchA thAya che, dhanavAna bIjAo para trAsa gujAre che ane keTalAMka na karavA cagya kAmo karavA mATe paNa dorAya che. lakSmI AvI rIte anartho upajAvavAnuM paNa sAdhana hovAthI zAstrakAroe tenI niMdA karI che. vaLI dhana pedA karavA jatAM manuSya game tevAM ghara ane anItimaya kAryo karavAne acakAtA nathI. ghanane khAtara mitro-mitromAM kaleza janma che, bhAIo-bhAIo vacce kusaMpa thAya che ane manuSyanAM khana paNa thAya che. rAjyabhathI muMjarAjA potAnA bhatrIjA bhejane vadha karAvavA taiyAra thaye hato. tene mArI nAkhavA mokalelA mArAone dayA AvI ane teoe temane jIvato cheDI mUkyA. te vakhate muMjarAjAne ApavA mATe bhejarAjAe eka leka lakhIne karyo hato ke - mAMdhAtA ca mahIpatiH kRtayuge'laMkArabhUto gataH / seturyana mahodadhau viracitaH kAsau dazAsyAntakaH // anye cApi yudhiSThiraprabhRtayo yAtA divaM bhUpate! / naikenApi samaM gatA vasumatI nUnaM tvayA yAsyati // 1 // kRtayugamAM alaMkArabhUta mAMdhAtA grupati paNa gaye, jeNe moTA samudra para pUla bAMdhyA evA rAvaNane nAza karanAra rAmacaMdrajI paNa kayAM che ? yudhiSThira pramukha sArA sArA bIjA rAjAo paNa kALane zaraNa thayA che, keInI sAthe A pRthvI gaI nathI, paNa he muMja ! jarUra tArI sAthe te Avaze ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe A lekanI muMja rAjA para bhAre asara thaI. ApaNe paNa A daSTAMta parathI sAra e levAne che ke-A badhI vastuomAMthI eka paNa vastu ApaNI sAthe AvavAnI nathI, to tene khAtara ApaNe aneka prakAranAM sAcajUThAM kAme karatAM aTakavuM joIe--na karavA joIe. - tRSNAne jeTalI vadhArIe teTalI vadhe che. manuSya potAnI jarUrIAta jeTalI vadhAre teTalI vadhe che. jagatamAM amuka vastu vinA na ja cAle ema nathI. manuSyane jarUranAM sAdhana vastra ane anna be ja che. keI bAra mahine so rUpIAthI saMtoSa pAme che. bIjA manuSyane daza hajAra rUpIA paNa ochA paDe che kAraNa ke teNe pitAnI jarUrIAte eTalI badhI vadhArI dIdhI hoya che ke amuka vastuo vinA tene cAle ja nahi. tRSNA kevI rIte vadhe che, tenA saMbaMdhamAM eka kAvya nIce pramANe che hatI dInatAI tyAre tAkI paTelAI ane maLI paTelAI tyAre tAkI che zeThAIne sAMpaDI zeThAI tyAre tAkI maMtritA ane maLI maMtritAi tyAre tAkI patAIne maLI nRpatAI tyAre tAkI devatAI ane dIThI devatAi tyAre tAkI zaMkarAIne ahe! rAyacaMdramAne mAne zaMkarAi maLI vadhe tUzanAI teya jAya na marAIne tRSNAne koI divasa aMta Avato nathI. tenA upara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa eka daSTAMta ApaNe vicArIzuM ane pachI tRSNA ochI karavAne kayA sAdhanane upayoga karavo te para lakSa daIzuM. kauzAmbImAM kAzyapa nAmane purahita rahetA hatA. te maraNa pAme tyAre tene putra kapila bhaNele nahi hovAthI tenuM sthAna bIjA koI bIjA vidvAnane maLyuM. kapilanI mAtAe tenA putrane samajAvye ane zrAvasti nagarImAM tenA pitAnA eka mitra pAse bhaNavA javA sUcanA karI. kapila pAse kAMI paNa sAdhana na hatuM, mATe tenA pitAne mitra tene eka gRhastha pAse teDI gayo ane te gRhastha anukaMpAthI kapilane bhejana maLe, evI goThavaNa eka vidhavA brAhANIne tyAM karI dIdhI. kapila yuvAna hato ane te vidhavA bAI paNa yuvAna hatI. paraspara saMbaMdha vadhe ane pachI te kapila vidhavA bAIthI lebhA. vidyA prApta karavAnuM bhUlI gaye. te vidhavA bAI sagarbhA thatAM teNe tenI pAse dhananI mAgaNI karI ane jaNAvyuM ke-A gAmanA rAjAne evo niyama che ke savAranA pahoramAM je tene prathama AzIrvAda Ape tene be mAsA senuM te Ape che. A uparathI te mArga levA teNe nizcaya karyo. te cokamAM sUI rahyo. ardha rAtrie caMdrodaya thatAM prabhAta thayela jANe te uTha ane utAvaLe utAvaLa cAlavA lAgyo. piolise tene cAra jANuM pakaDa ane savAramAM rAjA pAse rajU karyo. rAjAe tenI vAta sAMbhaLI, tenI bhaddhikatA vicArI tenA para dayA karavAnA hetuthI kahyuM ke tAre je mAgavuM hoya te mAga. tene taratamAM koI paNa vicAra sUjha nahi tethI rAjAe tene pAsenA bagIcAmAM jaI vicAra karavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. pavitratAne pathe sUcavyuM. te bagIcAmAM jaI te vicAra karavA lAgyuM. rAjAe mane je joIe te ApavAnuM kahyuM che te be mAsAthI te zuM thAya? pAMca mahera mAguM, paNa pAMca to theDA samayamAM khapI jAya mATe pacIza mAruM. paNa tethI kAMI AkhuM varSa cAle nahi mATe so mAguM, hajAra mAguM, lAkha mANuM." ema vicArataraMge te caDe. pachI adhuM rAjya mAgavAnI vRtti jAgI. paNa vaLI vicAra karatAM te pAcho pharyo. pitAnI tRSNAne ghaTADavA lAge ane chevaTe te mAga ochI ochI karatAM be mAsA sonuM prathamanI mAgaNe mAphaka levA vicAryuM. chevaTe teNe vicAra karyo ke " have be mAsA senAnuM paNa kAma nathI. sukha saMtoSamAM ja che. vidyA letAM viSayamAM paDayo ane viSayanI tRSNAmAM taNAtAM A sthiti thaI mATe saMtoSa rAkhave e ja kharA sukhanuM kAraNa che" Ama vicAra karatAM tenI tRSNa samAI gaI ane te tyAgI banI gaye. mATe tRSNAne aMta nathI. tethI je parigraha e tRSNAnuM ane tene aMge upajatA aneka anarthonuM kAraNa hoya te tene tyAga karavA athavA te ocho karavA zuM karavuM? e prazna UbhuM thAya che. tene vAstu zAstrakAroe mArga batAvyuM che ke parigrahanuM parimANa karavuM. manuSyane vastuonI prApti thayA pachI tenuM parimANa karavAnuM kAma kaThaNa lAge che, mATe je samaye ApaNI pAse vastuo na hoya, ochI hoya te samaye zAMta paLemAM ApaNuM mana sAthe nizcaya kare ane pachI game tevI lAlaca Ave ane game tevAM pralobhane pedA thAya, chatAM pitAnA niyamothI calita na thavuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaviramaNa 29 bhAranA vadhavAthI jema vahANu dariyAmAM DUbatuM jAya che tema parigrahanI aneka vastuo uparanI Asaktine laine manuSyanuM mana tene vadhAre meLavavAmAM, maLelAnuM rakSaNa karavAmAM tathA meLavelI vastuonA nAza na thAya te saMbaMdhI ciMtA karavAmAM magna rahe che, ane A rIte rAtadivasa ciMtA karavAmAM tenA samaya pasAra thAya che, chevaTe khAlI hAthe Avye hatA tema khAlI hAthe cAlye jAya che, mATe manuSyAe peAtAnA mana sAthe upara jaNAvelI nava vastuenA sabaMdhamAM niyame levA, te peAtAnI nadhapeAthImAM utArI levA, ane te karatAM kAMipaNa vadhe teA tene sanmArge vyaya karavA. dhana vizeSa maLatAM peAtAnA niyameAnA judA artha karavA e mahAt doSa che. parigrahanuM parimANu karavAnA hetu e che ke keAI jIva peAtAne iSTa vastuo ane sAmagrIo prApta karI kAMika aMtarmukha thAya, tRSNAne AchI kare ane jIvananA ze uddeza che te samajI te pramANe varte. AvA niyamathI tene ghaNA ejo Ache. thaI jAya che. A parigrahanu mukhya svarUpa vastuo pratye Asakti rAkhavI te che. keTalIka vastue vinA tA sAdhuone paNa cAle nahi; teA pachI gRhasthAzramIone tA te vastuonI cAkkasa jarUra paDe, tyAre manuSya aparigrahI kema thAya ? tenA javAba zAstrakAra ema Ape che ke parigrahanuM mULa te te vastuo pratyenI mUrchA-AsaktibhAva che. mUcchA pariggaho vRtto nAtaputtreNa tAyinA || jagatanuM rakSaNa karanAra mahAvIra prabhue sUtina For Personal and Private Use Only Jain Educationa International
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe (vastuo pratyenI Asaktine) parigraha kahela che. jJAnAvamAM paNa kahyuM che ke - niHsaMgo'pi munina syAtsamUrchaH saMgavarjitaH / yato mRchaiva tattvajJaiH, saMgasUtiH prakIrtitA // 1 // muni niHsaMga hoya, paNa je vastuo pratye tene Asakti hoya te te niSparigrahI kahevAya nahi, kAraNa ke tattvoe mUcchIne parigrahanI utpattinuM sthAna mAnyuM che. e mUcchanuM moTuM kAraNa e che ke-ApaNe ajJAnathI, je vastuo ApaNa nathI tene ApaNe mAnIe chIe. e vastuomAM rahelA traNa avaguNe je ApaNe vicArIe te te vastuo pratyene mamatvabhAva ocho thAya. te vastuo kSaNika sukha ApanArI che, vaLI te duHkhagarbhita che ane trIjo moTo avaguNa e che ke te maLyA pachI tenA uparathI moha utarI jAya che ane bIjI vastuo meLavavAnI IcchA thAya che. A doSa jagatanA tamAma padArthomAM rahela che. A bAbatane vicAra karavAmAM Ave te ApaNe vastuo pAchaLa gAMDAnI mAphaka nahi bhamatAM jarA vicArazIla thaIe. manuSya vastuonI vacamAM rahevA chatAM paNa nirAsatibhAva rAkhI zake e banavAjoga che; ane mahAna AtmAo tema karI paNa zake che. paNa te uparathI sAmAnya AtmAo ema kahevA lAge ke amane A vastuo pratye nirAsaktibhAva che te te vicAravA jevI vAta che. te vastuonA vize athavA vastuone nAza thatAM tevuM kahe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ kodhaviramaNa nArAone duHkha thAya che ke kema? e temanA nirAsaktaniSparigrahI svabhAvanI kasoTI che, mATe sAmAnya jIve te jeTale parigraha ocho kare che teTalA pramANamAM sukhazAMti ane sthiratA meLave che ane parigraha vadhAratAM aneka prakAranI ciMtAo bhegavI duHkhI thAya che. chevaTe je manuSya sarva dhana ane vaibhavanI sAmagrI vacce kharuM sukha prApta karavuM hoya te teNe vicAravuM keA badhI vastuone te mAlIka nathI paNa TrasTI che. mAlIkI ja sadA sarvadA duHkhanuM kAraNa che, kAraNa ke tethI vicAre te vastuo sAthe jaDAI jAya che paNa TrasTI te badhI vastuonI vacce rahevA chatAM zAMti anubhavI zake che. prakaraNa 6 huM, krodhaviramaNa, ApaNe pAMca pApasthAnake vicArI gayA. aDhAre pApasthAnakemAM te pAMca mukhya che, ane bAkInA tera tene Teke ApanArAM sAdhane che. te jAte paNa pApanAM sthAnake che, paNa te moTe bhAge prathamanA pAMca rUpamAM prakaTa thAya che. have ApaNe krodhane vicAra karIe. AtmAne mukti tarapha jatAM rokanArA je kAraNe che temAM cAra kaSAya mukhya che. te cAra kaSAyamAM eTaluM badhuM prAbalya che ke upadezataraMgiNI nAmanA granthamAM lakhyuM che ke A kaSAyathI mukta thavuM tenuM ja nAma mukti. tyAM lakhyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe nAzAMvaratve na sitAMvaratve, na tattvavAde na ca tarkavAde / na pakSasevAzrayaNena muktiH, kaSAyamuktiH kila muktireva // mukti bhavetAMbaramAM, digaMbaramAM, tatvavAdamAM ke tarkavAdamAM nathI. temaja amuka pakSane Azraya levAthI paNa mukti nathI. kaSAyathI mukta thavuM tenuM ja nAma mukti che. A cAra kaSAmAM prathama krodha che mATe tene A prakaraNamAM vicAra karazuM. krodha eTale mana ane zarIra AtmAne vaza nahi rahetAM amuka AvezamAM AvI potAnI IcchA pramANe varte te sthiti. krodha e thoDA samayanuM gAMDapaNa che ane potAne pratikULa sthiti lAgatAM te vRti uddabhave che. ApaNane amuka vastu, sthiti athavA manuSya priya hoya, tenI prAptimAM je kaI vigha nAkhe tenA para ApaNe krodha karavA dorAIe chIe. vAghas gayA amuka vastu vAstanI ApaNAmAM IcchA-kAma hoya, te vastu meLavavAmAM jyAre vinA Ave che tyAre vinna karanAra manuSya pratye je reSanI lAgaNuM uddabhave che tene krodha kahevAmAM Ave che. krodha e agni samAna che, paNa badhA manuSyamAM te agni eka sarakho hoto nathI. krodhanA ugrapaNuM pramANe zAstrakAroe tenA cAra vibhAga pADyA che. sAthI ugra krodhane "anaMtAnubaMdhI" kahevAmAM Ave che arthAt te koinI paraMparA cAle che. tenAthI ochA ugra krodhane apratyAkhyAnI" kahevAya che. ahIM krodhanA nivAraNa mATe kAMI paNa prayatna karavAmAM Avato nathI. trIjA prakAranA krodhane pratyAkhyAnI' kahe che. te apratyAkhyAnI karatAM ocho ugra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhivahmaNa 43 che, kAraNa ke trIjI sthitimAM tene rAkavA-tenuM nivAraNa karavA prayatna karavAmAM Ave che. ane cAthI sthitinA krodhane savalana' kahevAmAM Ave che. saMjavalana krodha taNakhalAnA agni jevA maMda hAya che. te dekhAvamAM bhAre lAge che paNa gheADA samaya pachI tenuM baLa rahetuM nathI. arthAt je krodha pratikULa prasaMgA maLatAM udbhave, paNa gheADI vAramAM zAMta thaI jAya tevA che. badhI jAtanA krAdha svabhAve khATA che, chatAM tenuM ugrapaNuM jema bane tema echuM thAya tevA prayatna karavA kAraNa ke kanA aMdha mananA piraNAma upara che mATe jo mananA pariNAma bahu tIvra haze te A krodhanuM pariNAma paNa ghaNuM ja mAThuM Avaze. have ApaNe krodhanA keTalAka geralAbha vicArIe. krodha utpanna thatAM mananI zAMtinA nAza thAya che. krodhI manuSyanI vicAra karavAnI zakti cAlI jAya che. bhagavadgItAMmAM kahyuM che keH-- krodhAd bhavati saMmohaH, saMmohAtsmRtibhramaH / smRtivibhramAt buddhinAzaH, buddhinAzAtpraNazyati // * krodhathI vivekazakti cAlI jatAM samA thAya che, ane te samAhathI maraNuzaktimAM bhrama thAya che, ane smRtine bhraMza thavAthI buddhinA nAza thAya che, ane buddhinA nAzathI manuSya sarva prakAre nAza pAme che. krodhathI ghaNA samayanI tapazcaryA paNa nAza pAme che. yAgIe paNa krodhane vaza thai, nahi karavA ceAgya kAmeA kare che, nahi melavA ceAgya vacanA mele che ane nahi vicAravA ceAgya vicArA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe kare che. krodha e agni samAna che. te prathama te jyAM tene ubhava thAya che tyAM tene ja bALe che, ane pachI bIjA manuSyone nukazAna kare che. krodhamAM bolAyelAM vacane vAste, athavA te samaye karAyelAM kAryo vAste manuSya pAchaLathI game teTale pazcAttApa kare, paNa tethI kAMI lAbha thAya nahi. te vakhate manuSya mana uparane saMyama khAI bese che ane ghaNuM janma sudhI rakhaDAve tevA karmo bAMdhe che. mananI zAMti I besatAM zarIra para tenI asara thavA lAge che, AMkhe lAlaceLa thAya che, moM para ratAza AvI jAya che, mukhamAMthI dIrgha zvAsa nIkaLe che, hAtha paga pachADA mAre che ane lehI ukaLIne jherI banI jAya che. tethI cheDA samayamAM manuSyanuM mAthuM dukhavA Ave che. krodha karyA pachI keTalAka kalAka sudhI kAMI paNa cena paDatuM nathI ane AthI bIjAo sAthe je vera baMdhAya che tenAM phaLa A bhavamAM bhegavavAM paDe che, eTaluM ja nahi paNa AgAmI bhavamAM paNa tenAM phaLe gavavA paDe che. A dodhanI paNa traNa sthitio che. prathama te pitAne kAMI paNa nukazAna thayuM eTale manuSya sAmI vyakti para pitAne reSa kADhe che. manuSya dhIme dhIme tenA nukazAne anubhave che, ane temAMthI chUTavA prayatna kare che. te have pitAne thayelA nukazAna vAte kAMI paNa bolato nathI. paNa je bIje manuSya trIjA puruSane duHkha de, athavA nukazAna kare te tene pitto uchaLe che. A krodhane zAstrakAre prazasta krodha ( noble Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhaviramaNa indignation) kahe che. A krodha nukazAna karanAra para thAya che, te karatAM paNa eka evI UMcI sthiti che ke jyAM nukazAna karanAra ane nukazAna bhogavanAra bane dayAne pAtra che, ema samajI sujJa jIva banene uddhAra karavA prayatna kare che. nukazAna bhogavanAra nukazAna bhegavI karmathI chUTo thAya che, paNa nukazAna karanAra bIjAne trAsa ApI navuM karma upArjana kare che, te tene bhaviSyamAM bhegavavuM paDe che, mATe te vizeSa dayAne pAtra che. AvI rIte vicAra karIne nukazAna karanArane paNa samajAvI tene sIdhe mAge lAvavA prayatna kare egya che. have ApaNe krodha para kevI rIte jaya meLavavo teno vicAra karIe. krodha upara jaya meLavavAnuM uttama sAdhana kSamA che. kSamAkhaGgaH kare yasya, durjanaH kiM kariSyati / atRNe patito vahniH, svayamevopazAmyati // jenA hAthamAM kSamArUpI talavAra che tene durjana zuM karavAno hato ? ghAsa vagaranI jamIna para je agni paDe te pitAnI meLe zAMta thaI jAya che." vacanemAM mIThAza ane vacanamAM kaDavAza rahelI che. ApaNane game teTale krodha caDyo hoya paNa belatAM pahelAM vicAra karavAnI ApaNane Teva haze to krodha kaTu zabdarUpe prakaTa thaze nahi, eTale tene jusso ocho thavA lAgaze. jyAM sudhI manuSya bIjAe pitAne karelA nukasAnane ja vicAra kare che tyAM sudhI tene krodha kadApi zamaze nahi. ApaNuM dukhamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 pavitratAne paMthe pratye khIjAe teA nimitta mAtra che, mATe mAre bIjA zA sAru krodha karavA joIe ? A sabaMdhamAM jJAnA vamAM ApelI bhAvanA vicAravA jevI che. prAG mayA yatkRtaM karma, tanmayaivopabhujyate / manye nimittamAtro'nyaH, sukhaduHkhodyato janaH // 'je me... pUrva bhavamAM karmo karelAM che tenAM phaLa huM bhAgavuM chuM. khIjA manuSyA te sukhadu:kha ApavAmAM nimitta mAtra che, teA anya upara huM... zA sAru rASa karuM ? " vaLI je kAi mArA doSa batAve te te mArA paramamitra che, kAraNa ke eveA doSa huM pharIthI nahi karuM, teA pachI niSkAraNu mitra para zA sAru krodha karavA? vaLI je kAi krodha karAve che tenA saMbaMdhumAM evA vicAra karavA ke " meM atyAra sudhI viveka ane jJAnapUrvaka zAMtinA abhyAsa karyo che, tenI parIkSA levA mATe pratikULa manuSyA ke pratikULa prasa`gA UbhA thayA che, teA mAre te pratikULa manuSyeA tathA prasaMgeAne vadhAvI lai A zAMtinI parIkSAmAM pasAra thavu joie. '' A upara eka TUMkuM daSTAMta ApaNane krodha zamAvavAmAM ghaNuM ja lAbhakArI thaze. gajasukumALa nAmanA rAjakumAre mAtra bAra varSanI vaye zrI neminAtha prabhu pAse dIkSA lIdhI ane sa'sAranA tyAga karI zmazAnamAM ugra dhyAnamAM U~bhA rahyA. seAmila nAmanA brAhmaNanI svarUpavatI ATha putrI sAthe gajasukumALanuM sagapaNu karyuM hatuM, paraMtu lagna thayA pahelAM te saMsAra cheADI tyAgI thayA. peAtAnI putrInA sukhanA nAza thaye. tethI seAmilane krodha For Personal and Private Use Only Jain Educationa International
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ koviramaNa calyo ane te gajasukumAlanI zodhamAM nIkaLe. smazAnamAM gajasukumAla ekAgra dhyAnathI zuddha kAryotsarga sthitimAM UbhA hatA tyAM te AvI pahoMce. teNe potAne ke prakaTa karavA ane temanA para vera levA temanA mAthA para cIkaNI mATInI pALa karI ane mazAnamAMthI dhagadhagatA aMgArA lAvI temanA mAthA para mUkyA. temAM keTalAka lAkaDAnA kakaDA nAkhyA, eTale tApa sapta thaye. AthI gajasukumALane kamaLa deha baLavA lAge. somila jAte rahyo. A samaya e hato ke gajasukumALanA kAdhano pAra na Ave, chatAM te mahAnubhAva jIve somila para jarA paNa kedha na karatAM potAnA pUrva karmonA vipAkarUpa A sthitine kalpI samabhAvathI A pramANe vicAra karyo-"he jIva je tuM enI putrIne para heta te paherAmaNumAM tane ? te pAghaDI baMdhAvata, e pAghaDI thaDA vakhatamAM nAza pAmata, paNa A to teNe evI pAghaDI baMdhAvI ke je mekSapurImAM javA mATe mane madadagAra nIvaDaze." A pramANe vicAra karI jarA paNa mananI sthiratAmAM bhaMga thavA dIdhuM nahi. tenA pariNAme zAstro kahe che tema temaNe kaivalyajJAna prApta karyuM. ATalAM ghora duHkhe denAra para kSamA rAkhanArA A gajasukumALanuM daSTAMta yAda karI ApaNe bIjAo pratyeApaNane dukha denArA pratye udArabhAva rAkha. jyAre sAmA manuSya ApaNuM bagADayuM hoya, te vakhate tenA pratye kSamA rAkhavAmAM moTAmAM meTe vijaya che. tattvajJAnI senekA lakhe che ke - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 pavitratAne pathe He that does good to another man, especially if the other has done him some wrong, does also good to himself, not in the consequences, but in the very act of doing it, for the consciousness of well doing is as ample reward. je manuSya bIjAnuM bhaluM kare che ane khAsa karIne apakAra karanAra para paNa upakAra kare che, te pitAnuM paNa kalyANa kare che. tenuM zubha pariNAma Avaze e daSTithI nahi paNa tevuM kAma karavAthI ja tenuM kalyANa thAya che; kAraNa ke pite sAruM kAma karyuM che, evuM bhAna manuSyanA pitAnA zubha kAmane puSkaLa badalo che. vaLI manuSya vicAra karo ke jene vAte te bIjA pratye krodha karavA derAya che te kSaNika che. jagatanI badhI vastuo * anitya che, te te anitya vastuo khAtara AtmAnA nitya guNano-zAMtine zA sAru bhega Apo? je je mahApurupie jagatamAM apUrvatA prApta karI che te sarvee krodhane badale premamAM Ave che. jJAnAvamAM jaNAvyuM che ke - vAsIcandanatulyAntavRttimAlambya kevalam / ArabdhaM siddhimAnItaM, prAcInairmunisattamaiH // prAcIna uttama munioe kuhADA ane caMdana pratye samavRtti rAkhIne siddhi prApta karavAno AraMbha karyo che. kuhADAthI caMdana kapAya te paNa kuhADAne caMdana pitAnI sugaMdhathI sugaMdhita kare che, tevI rIte jJAnI puruSo potAne upasarga karIne herAna karanAranuM paNa kalyANa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ krodhaviramaNa karI pitAne kSamAbhAva prakaTa kare che. vaLI kSamAbhAvane prApta karavAne uttama upAya e che ke-anaMta kALane vicAra karavo. jayAM sudhI ApaNe vartamAnane tathA thoDA samaya para gayelA bhUtakALane vicAra karIe chIe tyAM sudhI bIjAe ApaNane karelA nukasAnanuM smaraNa rahyA kare che ane ApaNane kedha thavA saMbhava che, paNa anaMta kALano vicAra karatAM A badhA prasaMgenuM ugrapaNuM cAlyuM jAya che. atyAre je banAva ApaNa mAnasika AkAzane bharI nAkhe che, te ja banAva pAMcasAta varSa pachI ApaNuM AkAzamAM eka bindu samAna lAge che, to pachI anaMta kALamAM A banAve te nahi jevA lAge, mATe sukhadakhanA prasaMgomAM upAdAna kAraNa ApaNe chIe, ane bIjAo to mAtra nimitta kAraNa che, ema mAnI cittanI svasthatA jALavavI. He who cannot forgive others breaks the bridge over which he must himself pass, for every man has need to be forgiven. je manuSya bIjAne kSamA ApatuM nathI, te je pUla upara thaIne pitAne pasAra thavAnuM che, te pUlane bhAMgI nAkhe che, kAraNa ke dareka puruSane kSamA mAgavAnI jarUra paDe che. mATe kSamArUpI jaLavaDe krodharUpI agnine zAMta karavo ane AtmAnI svAbhAvika nirmaLa sthiti prApta karavA prayatna kara. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 7 muM. mAnaviramaNa. mAna e bIje kaSAya che, mAna athavA abhimAnathI manuSya pitAne bIjAo karatAM UMce gaNe che ane saghaLuM jJAna, zakti vagere pitAnAmAM AvI rahyuM che ema mAne che. mAnanuM mULa bhedabhAva che. bIjAo karatAM huM kAMI alaga chuM, bIjAo karatAM mArAmAM vizeSa uttama tattvo che; evA vicArothI hRdayamAM je vRtti jAge tene mAnavRtti kahe che. kavi bhartuhari kahe che tema - yadA kiMcijjJo'haM dvipa iva madAMdhaH samabhavam / tadA sarvajJo'smItyabhavadavaliptaM mama manaH / / yadA kiMcikicibudhajanasakAzAdavagatam / tadA mUryo'smIti jvara iva mado me vyapagataH // 1 // manuSyane jyAre alpa jJAna thAya che tyAre huM sarvajJa chuM ema pitAne mAne che, ane te vakhate hastInI mAphaka madonmatta bane che, paNa jyAre jJAnI puruSanA saMbaMdhamAM AvatA kAMIka vizeSa jJAna thAya che tyAre pitAnI mUrkhatAnuMalapajhatAnuM tene bhAna thAya che ane tyAre jema javara cAlyA jAya tema mada paNa jato rahe che. manuSyane jyAre kAMIka vizeSa jJAna thAya che tyAre ja pitAnI ajJAnadazAnuM bhAna thAya che. nyuTana jevA prasiddha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnaviramaNa 51 vijJAnazAstrIe kahyuM chuM ke "ame atyAra sudhImAM meLavelu jJAna te dariyAkAMThe paDelA chIpa ane zaMkhalA jevu che. hajI teA AkhA dirayA zeAdhakheALa mATe paDelA che. " paNa je leAkene thADuM jJAna hoya che te vizeSa uddhRta bane che. adhUro ghaDA ghaNe! chalakAya tevI A sthiti che. A abhimAna thavAnA zAstrakArA ATha prakAra vaNuM ve che. tenAM nAma kuLa, jAti, aizvarya, rUpa, tapa, baLa, vidyA ane dhana che. jo manuSya zAMta rIte vicAra kare te tene jaNAya ke' A abhimAna karavAnAM kAraNeA nathI. ApaNe eka pachI eka ATha madanA sthAnanA vicAra karIe. phulamada--kuLanuM abhimAna karavAnuM kAMi kAraNa nathI, kAraNa ke jagatamAM tamArA karatAM paNa vizeSa uttama kuLavALA jIve che. vaLI je kuLanuM abhimAna kare che te khIjA bhavamAM hulakA kuLamAM janme che. pote amuka ucca nIca kuLAmAM janma letA lete A kuLamAM AnyA che, teA pachI tene vAste ahaMkAra ze karavA ? jAtimada--A maneA khIjo prakAra che. jIva haMmeza eka ja jAtimAM janmate nathI. kama pramANe vividha jAtimAM tenA janma thAya che. vaLI peAtAnI jAti karatAM paNa khojI aneka uttama jAtie A jagatamAM vidyamAna che, teA pachI jAtimada karavAthI lAbha zA? je manuSya bIjI jAtione halakI gaNI tenA tiraskAra kare che, te manuSya tevI ja halakI jAtimAM janme che, ane A rIte kudarata tenuM abhimAna cheDAvI tene namratAnA pATha zIkhave che. je manuSyamAM peAtAnAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe kAMI ochuM satva hoya che te ja manuSya bApadAdAonI kIrti upara pitAnI mahattA sthApavAno prayatna kare che. aizvarya mada-pitAnA vaibhavano-potAne maLelI sattAne madada kare te paNa eka prakAranI mUrkhatA che. kalekaTara AkhA zaheranA amaladAre karatAM mecyo hoya, paNa gavarnaranI apekSAe tenI sattA kAMI hisAbamAM nathI. tema gavarnara AkhA IlAkA para rAjya kare, paNa vAIsaroyanI apekSAe tenI sattA chAyAmAM paDI jAya che. ane mahArAjAne vicAra karatAM vAIsaroyano adhikAra gaNapada dhAraNa kare che. A rIte ezvarya-sattAnI bAbatamAM uparanA darajajAnA sattA dhArIo jotAM manuSyane mada gaLI jAya che. rUpamada-ApaNuM saMdarya game tevuM hoya, te paNa vizeSa rUpavAnenI suMdaratA AgaLa te gauNa paDI jAya che, ane A rUpa badalAtAM vAra lAgatI nathI. yuvAvasthAmAM jaNAI AvatuM rUpa vaya vadhatAM badalAvA lAge che ane jyAM rega thayo ke sAMdarya naSTa thatAM vAra lAgatI nathI. jyAM sthiti AvI che tyAM kaye sujJa manuSya rUpane mATe abhimAna kare ? tapamada-hAlanA samayamAM manuSya thoDuM ghaNuM vizeSa tapa kare eTale abhimAna kare che. paNa prAcIna samayano vicAra kare ane keTalA keTalA mahinA ane keTalAMka varSo sudhI paNa jI tapazcaryA karatA hatA, tene je manuSya khyAla lAve te A tapane lIdhe utpanna thato tene mada utarI jAya. baLImada-je ApaNane ApaNA zarIrabaLane mada Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnaviramaNa thata hoya to vicAravuM ke ApaNuM baLa ghaNA pazuonA baLa karatAM paNa ochuM che. ApaNe nibaLatAone pAra nathI. ane ApaNuM A zArIrika baLa kaye vakhate ghaTaze te koNa jANe che ? te pachI te saMbaMdhI mada kare e kema vAjabI gaNAya? dhanamada yA lAbhamada-A mada paNa ayogya che, kAraNa ke potAnA karatAM bIjA vizeSa dhanADhya leke jagatamAM vase che. ane jo sonAthI manuSyane mada thatuM hoya te sonAnI khANe AgaLa tenuM sonuM zA hisAbamAM che? ane lakSmI caMcaLa svabhAvanI hovAthI kaye vakhate cAlI jaze te kaNa kahI zake tema che? ApaNe aneka manuSyanA saMbaMdhamAM dazAnA vArApherA joIe chIe, te pachI te saMbaMdhamAM abhimAna karavAnuM koI kAraNa nathI. jJAnamada-vidyAmada athavA jJAnamada. e siAthI bhayaMkara mada che. badhA madane ApaNe jJAnathI-samajaNathI dUra karI zakIe, paNa jyAM jJAnane ja mada thAya, vADa ja cIbhaDAM core, potAnI mAtA ja jhera Ape tyAM sthiti ghaNI zocanIya che. jeremI Telara lakhe che ke - Our learning is then best when it teaches most humility, but to be proud of learning is the greatest ignorance in the world. je jJAna ApaNane namra banAve che te jJAna uttama che, paNa pitAnA jJAna viSe abhimAna karavuM e duniyAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa4. pavitratAne paMthe moTAmAM moTuM ajJAna che, mATe jJAnane mada te kadApi kare nahi. kavi Tenisana lakhe che ke - Let knowledge grow from more to more But more of reverence in us dwell. * ApaNe bhale vizeSa vizeSa jJAna prApta karIe, paNa te jJAna sAthe ApaNAmAM pUjyabhAva Ave joIe. ApaNuM karatAM jJAnamAM AgaLa vadhelAo pratye pUjyabhAva AvatAM ApaNAmAM ziSyavRtti-namratA jAgrata thaze. have abhimAnanA geraphAyadA vicArIe. sauthI maTe geraphAyado e che ke abhimAnI manuSya vizeSa jJAna prApta karI zakato nathI. A pramANe pitAnA mAnI lIdhelA sarvajJapaNamAM mUMjhAya che, eTale tene pitAne ja mATe geralAbha thAya che. te koIne paNa vinaya karI zakatuM nathI. A rIte jJAnaprAptinuM uttama sAdhana tenI pAse nahi hovAthI te bIjAonI kRpA meLavI zakato nathI. tene mitra kaI thatuM nathI, tethI pAse paisA hoya ke sattA hoya te loke tevA manuSyanI khuzAmata kare, tenI rUbarUmAM tenA kahevAnI hAjI hA kare paNa te tenA kharA bhakta ke premALa mitra thAya nahi. arthAt abhimAnI manuSya ataDe rahe che, koI tene kharA jIgarathI hAtuM nathI, eTaluM ja nahi paNa te ghaNuM zatruo banAve che. te game tevA kAmo karIne pitAnuM mAna sAcavavA mathe che. pitAnI pAse dhana na hoya to karaja karIne paNa dhana kharacaze, ane pachI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnaviramaNa 55 devuM thavAne lIdhe AkhI jiMdagI sudhI dukhI thaze. jyAre manuSyane vinAza thavAno hoya tyAre tenAmAM ghaNuM abhimAna Ave che. te badhA pratye uddhatAIthI varte che. pride goeth before destruction vinAza pahelAM abhimAna janme che. abhimAnI puruSa potAnA guruo ane vaDIlenuM apamAna karatAM paNa acakAtA nathI. A mAnanA tyAga saMbaMdhInuM eka daSTAMta ApaNe vicArazuM. zrI RSabhadevane bharata ane bAhubaLI nAmanA be pratApI putra hatA. pitAnA aThThANuM putrane judI judI rAjagAdI soMpI, dIkSA laI pote aneka sthaLe vihAra karatA hatA. bharatane cakravattI paNAnuM sUcaka cakra utpanna thayuM. te cakavaDe teNe cha khaMDanA rAjAone vaza karyA, paNa bAhubaLIe tenI AjJA na svIkArI. baMne baMdhuo vacce tumula yuddha dIrgha samaya sudhI cAlyuM. bharate chevaTe bAhubaLI upara potAnuM eka mUkayuM. bane bhAIo hovAthI bAhubaLI para te cakrano prabhAva cAle nahi, tethI te bharatanA hAthamAM pAchuM AvyuM. bharate jyAre caka mUkyuM tyAre bAhubaLIne ghaNe krodha caDhyo hato, paNa jyAM cakra bAhubaLIne kAMI paNa IjA karyA vinA bhAratanA hAthamAM pAchuM jaIne beThuM, eTale bAhubaLInI bhAvanA pharI. teNe potAnA baMdhune mAravAne vicAra mAMDI vALyo, paNa ugAmelI muThThI pAchI mUkavI te paNa ThIka nahi, ema dhArI paMcamuSTi leca karI pite sAdhu banyA. have pitAnA pitA AdIzvara pAse javAne vicAra karyo, paNa tyAM potAnA 98 nAnA bhAIe, je prathama dIkSita thayelA che, temane namaskAra kare paDaze, e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 pavitratAne pathe abhimAnathI tyAM javAne vicAra mAMDI vALyo. temaNe vanamAM rahI ghaNuM ucca prakAranuM dhyAna karyuM, paNa kevalajJAnanI prAptimAM temanuM abhimAna naDayuM. chevaTe temanI be bahene- brAhmI tathA suMdarIe bAhubaLIne kahyuM ke "vIrA morA gajathakI utare." A zabdo sAMbhaLatAM vicAra sUjhayo ane pote abhimAnarUpI hAthI para caDhyA che tenuM temane bhAna thayuM eTale abhimAnano tyAga karI nAnA bhAIone vaMdana karavA mATe jyAM prathama pagaluM upADe che tyAM kevaLajJAnanI prApti thAya che. abhimAnane prabhAva keTale badhe che? te A uparathI ApaNane samajAya che. have A abhimAna tyAgavAnA keTalAka upAye vicArIe. jyAM namratA Ave che tyAM abhimAna cAlyuM jAya che. kahyuM che ke laghutAse prabhutA male, prabhutAse prabhu dUra, kIDI hI mIsarI cuge, gaja zira DAre dhULa. mATe hadayamAM namrabhAva rAkho ane jenI pAsethI jJAna meLavavuM hoya tene pUro vinaya kare, kAraNa ke vinayathI guru prasanna thAya che ane temanA hRdayamAMthI je jJAnapravAha vahe che te ziSyanA hRdayane unnata banAvI de che. bIjAonA guNane, jJAnane, zakitane vicAra kare, eTale tamAruM abhimAna gaLI jaze. vaLI tamArI pitAnI nirbaLatAone paNa jo tame zAMta manathI vicAra karaze te tamane abhimAna karavAnuM kAraNa raheze nahi. je potAnuM ajJAna jANe che te ja manuSya jJAna meLavavAne lAyaka bane che. jagatamAM jANavA gya ghaNuM che, e je manuSyane vicAra Ave to te jarUra namra thayA vinA rahe nahi. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - -- mAnaviramaNa A viSaya pUrNa karatAM eka bAbata khAsa vicAravA jevI che. manuSya khoTA abhimAnano tyAga karavo, paNa jene svamAna (self-respect) kahe che te te sAcavavuM; kAraNa ke svamAnavALA puruSe ghaNAM khATAM kAma karatAM aTake che. teo potAnA svamAnane lIdhe ja keTalAMka halakAM kAma karavAne vicAra sarakho paNa karatA nathI, mATe AvuM svamAna, e prazasta mAna che. jo ke chevaTanI sthitimAM te paNa prazasta krodhanI mAphaka tyAjya che, paNa zarUAtamAM te ghaNuM jIvone sIdhe mArge doravAnA kAraNabhUta bane che. A saMbaMdhamAM jJAnAvamAM kahyuM che ke - gaNariktena kiM tena. mAnenArthaH prasiddhyati / tanmanye mAninAM mAnaM, yallokadvayazuddhidam // - jyAM guNa nathI tyAM evA khAlI mAnathI zuM arthasiddhi thavAnI hatI? paNa je mAnathI A leka tathA paralekamAM zuddhi maLe, te mAna kharuM mAna kahevAya. A mAna te svamAna che. pitAnA AtmAnI zaktionuM bhAna thavAthI A mAna prakaTe che ane te manuSyane sabaLa banAvI unnatine mAge laI jAya che. jene AtmAnI anaMta trAddhinuM bhAna thayuM hoya, te bahAranI vastuo Ave ke jAya te para vizeSa lakSa ApatuM nathI. vastunA sadbhAve phelAI jate nathI; temaja vastunA abhAve dIna banI jate nathI; kAraNa ke Atmazakti e vastuo upara AdhAra rAkhatI nathI paNa aMdarathI ja prakaTa thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 8 mu. mAyAviramaNa mAyA e be akSarano zabda che paNa te ghaNe anartha upajAve che. mAyA e zabda A sthaLe kapaTanA arthamAM vAparavAmAM AveluM che. mAyA e trIje kaSAya che. tenA geraphAyadA loko vicAratA nathI ane te avaguNane mATe gaNatA nathI, paNa mAyA moTuM nukasAna kare che. jyAM manuSyanA manamAM mAyArUpI rAkSasI praveza kare che tyAM tenAmAMthI satyavRtti nAza pAme che. mAyA meTe bhAge svArthathI udbhave che. jyAM manuSyane svArtha sarate hoya tyAM te game tevuM kapaTa karavAne derAya che, aneka prakAranAM asatya bele che. bahArathI satyavAdIno DeLa kare che paNa aMdarathI meTI bhramajALa race che. vaLI manuSya pitAnI mAnapratiSThAnI hAni na thAya te mATe pitAnAM khoTAM karmo chupAvavAne paNa kapaTa athavA mAyAnuM sevana kare che. jagata AgaLa sArA dekhAvuM-lokemAM vAhavAha kahevarAvavI, lokomAM khoTI kIrti meLavavI-A ghaNu manuSyanA jIvananuM eka lakSya thaI paDyuM hoya che, ane je sIdhe mArge kIti na maLatI hoya to asatya mArgo paNa te meLavavI evI bhAvanA temanA manamAM jAge che; mATe manuSya aneka prakAranAM asatya vacana bole che. hRdayamAM kAMIka bhAva hoya ane vacanamAM kAMika darzAve che. vaLI kAryamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAviramaNa trIjA prakAranA ja bhAva jovAmAM Ave che. AvI je sthiti tene mAyA kahevAmAM Ave che. A kapaTa karavAnI Teva paDI, pachI te javI ghaNI muzkela che. manuSyeAnA krodha ke mAna ke lAla bahAra prakaTa dekhAi Ave che te chupAvavA prayatna karavA chatAM chupAtA nathI paNa mAyA eTale chetaravAnI kriyA mIjAthI samajAya nahi mATe tene vaza thayelAne sudhAravAne bIjo kAi upadeza paNa ApI zake nahiM, ane dhIme dhIme tenuM khaLa vadhavA lAge che, eTale te mAyA tA manuSyane AkhA gaLI jAya che. saMskRtamAM mAnA artha nahi ane cA eTale javu evA thAya che, mATe je eka vAra vaLagyA pachI chUTe nahi te mAyA kahevAya. mAyA-kapaTa karavAthI ghaNA geraphAyadA thAya che. meTAmAM mATe geraphAyadA e ke mAyA karanAranA jJAnacakSu para paDaLa AvI jAya che. kapaTa karavAthI tenA mana para AvaraNu Ave che. vAravAra asarala ane kapaTabharyA vicAre karavAthI mananI vakra gati thAya che ane tethI AtmA peAtAnI zaktio kharAkhara prakaTa karI zakatA nathI. mAyAvI manuSya satya jANI zakatA nathI. te khIjAne chetaravA jAya che; paNa jAte ja chetarAya che. vaLI kapaTa karanAra thoDA samaya phAve, gheADe samaya leAkeAne chetare, paNa a Mte te tenuM pApa ughADuM paDyA vinA rahetuM ja nathI, kAraNa ke aMte te truth will be out satya vastu ughADI paDaze ja. jJAnA vakAra jaNAve che ke: w chAdyamAnamapi prAyaH, kukarma sphuTati svayam Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe kukama DhAMkavAne game te prayatna karavAmAM Ave, chatAM te pitAnI meLe prakaTa thAya che. ane jyAre Ama thAya che tyAre lokone tenA parathI vizvAsa UThI jAya che. pachI game te sArAM kAma kare, te paNa leke tenAM te kAryo para avizvAsa ane zaMkAnI najarathI jue che. vaLI kapaTa karanArane asatyanI paraMparA karavI paDe che. pote amuka kapaTa karela che te chupAvavAne bIjA kapaTone tene Azraya levo paDe che. vaLI te chupAvavAne vadhAre bhayaMkara kapaTanAM kAma karavAM paDe che. A rIte tevI mAyAjALa eTalI badhI vadhI paDe che ke pote ja pote racelI jALamAM phasAya che ane kapaTa bahAra paDatAM vAra lAgatI nathI, kapaTa karanAra niraMtara Darate rahe che. tene jarA paNa zAMti maLatI nathI. kayAre potAnuM kapaTa bahAra paDaze te bhaya rahyA ja kare che ane tethI jagatamAM khoTI rIte meLavelI mAna pratiSThAnI vacamAM paNa tenuM hRdaya saLagatuM hoya che. sarva dharmanI kriyAomAM paNa phaLane AdhAra manuSyanA bhAva upara rAkhela che. je manuSya lokene batAvavAne, dhamI tarIke gaNAvAne ane dharmanA bahAnA heThaLa pitAnAM kukama chupAvavAne bahArathI dharmakriyAo kare che te kriyAomAM tene bhAva hete nathI tethI tene tenuM yogya phaLa maLatuM nathI. AvA manuSya bakavRttivALA kahevAya che. bakavRti samAlambya, vaMcakaivaMcitaM jagat // bagalA jevI vRtti rAkhI AvA mAyAvI puruSoe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAviramaNa AkhA jagatane ThagyuM che. AkhA jagatane chetaravA jatAM temaNe potAnA AtmAne chetaryo che ane pitAnuM ja ahita karyuM che. AtmA te kadApi chetarAya nahi, eTale AtmAne prakAza A manuSya para paDatuM nathI ane teonI adhegati thAya che, tyAre ApaNane samajAya che ke mAyAthI ahIM apakIrti thAya che, satya pArakhavAnI ane jANavAnI zakti buThThI thAya che, AtmAne prakAza maLato nathI ane parabhavamAM paNa durgati thAya che. tyAre A mAyA dUra karavAne karavuM zuM ? mAyA dUra karavAne uttamattama upAya saralatA athavA RjutA che. ju manuSya bhUla kare paNa potAne sarala svabhAva hovAthI banyuM hoya tevuM kahI de; tethI bIjAo tenI bhUla sudhAre. rASabhadevasvAmInA samayanA sAdhuo jaDabuddhinA paNa bAju hovAthI pitAnI bhUle joIne te sudhArI zakatA hatA. eka vAra keTalAka sAdhue gAma bahAra ziAca nimitte gayA hatA. tyAMthI pAchAM pharatAM vAra thaI tyAre temanA gurue pUchyuM ke "ATalI badhI vAra kema thaI?" temaNe javAba Ape. "rastAmAM naTe khela karatA hatA te jevAne UbhA rahyA hatA."gurue kahyuM "ApaNane-sAdhuone naTa jevA kape nahi" temaNe te vAta svIkArI lIdhI. keTalAka samaya vityA pachI teo moDA upAzraye AvyA. kAraNa pUchatAM teoe jaNAvyuM ke "ame naTI jevA UbhA rahyA hatA." gurue kahyuM: "naTa jevAne meM niSedha karyo hate te temAM naTI jevAno niSedha to AvI ja gaye, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe kAraNake naTI vizeSa rAganuM kAraNa che " te sAdhuomAM buddhi ochI hatI tethI bIjI vAra bhUla karI, paNa sarala prakRtinA rahevAthI satya vAta nivedana karI. AthI temanI bhUlo sudhAravAne mArga gurune jaDI Avya, mATe mAyAne dUra karavAne sauthI sAro mArga sarala prakRti che. mukteraviplutazcoktA, gatirRjvI jinezvaraiH // tatra mAyAvinAM sthAtuM, na svapne'pyasya yogyatA / / vItarAga sarvajJa bhagavAne muktimArganI gati sarala kahI che, tyAM mAyAvI janene svapna paNa rahevAnuM sthAna maLI zake nahi. je je mahApuruSa thaI gayA te sarvamAM A aju prakRti hatI. jevuM temanA manamAM tevuM temanA vacanamAM ane jevuM vacanamAM tevuM temanA kAryamAM. arthAta temanA mana, vacana ane kAryamAM ekarUpatA hoya che. tyAM bIlakula kapaTa hotuM nathI, tethI loko temanA vacana para vizvAsa mUkI zake che. prakaraNa 9 muM. ' labhaviramaNu. lAbha e ce kaSAya che. ApaNe traNa kavAyanuM varNana karI gayA. lebha sauthI chelle mUkavAmAM Avyo che, paNa traNa kaSAye karatAM tene prabhAva adhika che. prazamaratimAM tenA kato umAsvAti vAcaka kahe che ke - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ leAviramaNa 63 krodhAtprItivinAza, mAnAdvinayopaghAtamApnoti / zAhmAstratyayahAni, sarvajIvinAzanuM homAt // ? / / krodhathI prItine nAza thAya che, mAnathI vinayane nAza thAya che, mAyAthI-kapaTathI vizvAsanA bhaMga thAya che; paNa leAbhathI te sarva guNeAnA nAza thAya che. vaLI te lAbhanA saMbaMdhamAM kahe che ke: sarvavinAzAzrayaNiH, sarvavyasanaikarAjamArgasya / lobhasya ko mukhagataH, kSaNamapi duHkhAntaramupeyAt // sarva vinAzanA AzrayasthAnarUpa ane sarva prakAranI ApattinA mukhya mArgarUpa evA leAbhane vaza thayeaA kace manuSya eka kSaNa paNa sukha pAmI zake? lAbha e azubha prakRtinA svabhAva che. e tRSNAnuM bIjuM nAma che. te lAbhathI manuSya vastuene saMgrahavAne, temanA para peAtAnI mAlIkI sthApavAne prayatna kare che. manuSyanI tRSNAne hada hAtI nathI, tethI te aneka vastue meLavavA chatAM paNu tRpti pAmatA nathI. AtmAne peAtAne svabhAva te niSparigrahI che. te te ApavAmAM ja AnaMda mAne che paNa prakRtine-jaDa svabhAvane vaza thai ApaNe aneka vastuo upara ApaNI mAlIkI sthApavAnA prayatna karIe chIe. ApaNA upabhegamAM te ghaNI cADI vastue ane sAdhanA Ave che. ApaNI pAse 10 palaMga hAya tA paNa ApaNe eka ja palaMga para sUi zakIe chIe. ApaNI pAse pAMca meTarI hAya, paNa eka vakhate tA eka ja mATa For Personal and Private Use Only Jain Educationa International
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 - pavitratAne pathe ramAM besavuM paDe che. ApaNA aneka sthaLe baMgalAo hoya paNa eka vakhate eka ja baMgalAne ApaNe upabhega karI zakIe chIe. khAvA mATe 50 prakAranI vAnIo taiyAra hoya, paNa ApaNe te ApaNuM zarIrane mAphaka Ave ane ApaNAthI pacAvI zakAya teTalI ja vAnIo khAI zakIe chIe; chatAM jIvanI lobhavRttinI kAMI maryAdA che? vastuo maLatAM lebhanI zAMti nahI thatAM UlaTo lebha vadhe che. e ja tenuM vicitrapaNuM che. agnimAM ghI nAMkhavAthI agni zAMta nahi thatAM vRddhi pAme che, tevI ja rIte ApaNI kAmanAnI vastu prApta thatAM tevI jAtanI vizeSa vastuo meLavavA hRdayamAM vRtti udabhave che. lejanA geraphAyadA ghaNA che. manuSya lAbhane khAtara asatya bole che. game tevuM jUThuM bolatAM te jarA paNa acakAto nathI. jUThI sAkSI Ape che, jUThA dastAvejo lakhe che. lebhI manuSyamAMthI dayA to dUra ja bhAge che. svAmigurubandhuvRddhAnabalAbAlAn jIrNadInAdIn / vyApAdya vigatazaMko lobhAtoM vittamAyatte / / lebhane vaza thayele puruSa pitAnA mAlIka, guru, badhuM, vRddha, strI, bALaka tathA kSINa, durbala ane anAthAne paNa zaMkA rahitapaNe mArIne dhana grahaNa kare che. "It is the root of all evil" lebha sarva anarthonuM mULa che. AthI manuSya ghAtakI ane nAdAna thAya che. bIjAonA vaibhavanI irSA kare che, potAnA hAtha nIce mUkAelA nirAdhAranuM dhana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ labhaviramaNa harI le che, ane garIba para julama paNa gujAre che. manuSya lAbhathI potAnA pitAnI ummara pUchavA dorAya che. lebhathI ApaNe bhAgIdAra gIdha jevo bane che ane ApaNe mitra cAra bane che. kahyuM ke - arthamanartha bhAvaya nityaM, nAsti tataH sukhalezaH satyam / putrAdapi dhanabhAjAM bhItiH, sarvatraiSA vihitA rItiH // 1 // dhanane niraMtara anartharUpa mAne, tethI sukhane leza paNa satya rIte nathI; paisAdArane putra taraphathI paNa bhaya rahyA kare che, AvI rIta sarvatra phelAyela che. dhanane khAtara bhAIo laDe che, mitro chUTA paDe che ane saMbaMdhIo vacce zatrutA pragaTe che. ApaNe pAMcamA pApasthAnakane vicAra karatAM joyuM hatuM ke dhananI jarUra che. dhana sAdhana tarIke yogya che, paNa dhanane khAtara ja jeo dhana ekaThuM karavA prayatna kare che teo dhanathI maLatuM sukha paNa jogavI zakatA nathI, temAM dAnavRtti hatI nathI, temaja teo pitAne vAstu paNa teno yogya upayoga karI zakatA nathI, kAraNa ke teo dhAre che ke dhana vAparavAthI khUTI jaze. AvA manuSyanI sthiti bhramara jevI thAya che ke- madhu saMcaya karI marI rahyo, bhramara kevaLa ajANa; nA dIThuM na bhogavyuM, nAhaka khoyA prANa mATe lebhavRttine tyAga karavAne udAratAne-dAnane pATha zIkhavo joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. dAnaM bhogo nAzaH, tritayo gatayo bhavaMti vittasya / yo na dadAti na bhuMkte, tasya tRtIyA gatirbhavati // dhananA traNa mArga che--dAna, bhAga ane nAza. je dAnamAM ApatA nathI athavA jAte tenA upabheAga karatA nathI tene vAste trIjI gati khullI che. pavitratAne paMthe *, je manuSyane zAzvata ane kSaNika vastuo vaccenA viveka hAtA nathI te paceMdriyanI tRptimAM peAtAnuM sa sAma vApare che; ane tethI je dvArA te indriyAnA viSaye bhAgavI zake te grahaNa karavAne lalacAya che, ane te indriyatRptine athe duniyAnI vastu meLavavAnuM sAdhana je dhana te meLavavA prayatna kare che. paNa ApaNane vicAra tathA anubhavathI jaNAya che ke indriyajanya sukha zAzvata nathI, du:khathI bharapUra che, mATe je ApattithI bharapUra hAya te kharI saMpatti kahI zakAya ja nahi. eka kavie kahyuM che ke-- je sukhamAM fira du:kha vase, sA sukha ha du:kharUpa; je uttaMga fira gIr paDe, so uttaMga nahi bhavatkRpa. Jain Educationa International tyAre zuM dhana sukhanuM sAdhana che? dhana e sukhanuM sAdhana che, paNa dhana ekaluM ja sukhanuM sAdhana nathI. jo dhanavAna puruSA sAthI vidvAna ane sauthI sadguNI hAya te tema mAnavAmAM kAMI paNa khAdha nathI, paNa vastuta: tema nathI. manuSya pAte dhanavAna thAya te mATe kaMgAla sthitimAM rahe che. teo dhanane sAdhana tarIke nahi gaNatAM sAdhya tarIke gaNe che. A ja meTI bhUla che. ApaNI For Personal and Private Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaviramaNa jarUriyAta ane sagavaDane khAtara je dhana Avazyaka hoya, te sivAyanuM bAkInuM dhana nirarthaka ane ghaNIvAra te bojArUpa hoya che. paNa je manuSya bAkInA dhanane paropakArArthe athavA satkAryamAM upayoga kare te tenI saphaLatA che. manuSya dhanavAna thayo eTale tenA dhanane lIdhe te AkRtividyA (Drawing) athavA saMgItazAstramAM nipuNatA meLavI zake nahi. garIba manuSyanI mAphaka tene te vidyA zIkhavAne mahenata karavAnI jarUra che. temaja dhanane lIdhe jiteMdriyapaNuM, haiye Adi sadaguNe AvI jatA nathI. temaja dhanane lIdhe dhana upara vairAgya AvI zakato nathI, temaja potAnA AtmAne parigrahanI maryAdA karatAM paNa zIkhavI zakAto nathI. je manuSyane tRSA lAgI hoya to jaLa tenI tRSA chIpAve che. je manuSyane bhUkha lAgI hoya to rAka tenI bhUkha maTADe che. je manuSyane ThaMDI lAgatI hoya te garama koTa paheravAthI athavA agni pAse besavAthI te ThaMDI dUra bhAge che ane te manuSyane zAMti thAya che. paNa jo jarUra karatAM vadhAre khAya to ajIrNa thAya che, jarUra karatAM vadhAre pANI pIvAthI peTa akaLAya che ane jarUra karatAM vadhAre vastra paheravAthI tApa vizeSa lAge che. kudaratI taMgI pUrI paDI eTale kudarata saMtoSa pAme che. tenI taMgI karatAM vadhAre vastuo tene bhArarUpa jaNAya che temaja nukazAnakAraka nIvaDe che, paNa dhanamAM tema nathI. te bAbatamAM to dhana maLatAM vizeSa dhananI spRhA prakaTe che ane A lebhane koI divasa aMta Avato ja nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 pavitratAne pathe samayanA vahevA sAthe lokonI majazekhanI vRttio vadhAre prabaLa thatI jAya che ane je cIjo jarUranI che te hejamAM maLI zake tevI hoya che, paNa ApaNe lokamAM vAhavAha kahevarAvavA mAgIe chIe, lokomAM bAhya ADaMbarathI mAna pratiSThA pAmavA dhArIe chIe ane tethI ghaNI cIjo je prathama mejazekhanI cIje gaNAtI hatI te hAlamAM jarUranI thaI paDI che. ApaNuM jarUriyAto jema vadhArIe tema vadhe che. je ApaNe ITalInA temaja pArIsanA suzobhita bhavya makAnanI jevI kArIgarIvALA baMgalAo baMdhAvavA mAgIe, athavA hIrA ratnanA AbhUSaNa paheravA mAgIe, athavA arabastAnane gheDAnI laMDanathI maMgAvelI pheTInamAM besavA dhArIe, athavA sugaMdhIdAra tela sAbu vagere vAparavA cAhIe to A badhI vastuone ApaNe jarUriyAtanA peTAvibhAgamAM lAvI zakIe; paNa A badhI kharI jarUriyAto nathI. zuddha sAtvika khorAka, svaccha jaLa, sArAM dhAyelAM vastra ane TADha taDakAthI ApaNe bacAva kare tevuM ghara-A cIje sAdhAraNa rIte jarUranI gaNAya, kAraNa ke zarIranuM rakSaNa karavAmAM te cIjanI upayogitA che ane zarIra te dharma sAdhanomAM mukhya sAdhana che, mATe zarIranA rakSaNa arthe je cIjo jarUrI che te sivAyanI bIjI vadhArAnI kahIe te te agya nathI. je manuSyane jaLanI jeTalI tRSA hoya te karatAM vadhAre pIe, athavA bhUkha karatAM vadhAre khorAka khAya to tene ekavuM paDe che, ane temAM kevaLa vadhArAne bhAga-hada uparAMta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaviramaNa khAdhelo bhAga-ja bahAra nIkaLI jato nathI, paNa je rAka zarIranA piSaNa arthe jarUrano hato te paNa nIkaLI jAya che. tema madhyamasara rIte je vastuo upayogI gaNAya tenA karatAM vadhAre meLavavAnI tRSNAmAM je kaMI taNAya che te manuSya je cIjo tene sukhamAM rAkhavAne tathA tenI svAbhAvika taMgIone pAra pADavAmAM kAma lAgI hatI te cIjo paNa khAI bese che, mATe atibha te pApanuM mULa che te A uparathI siddha thAya che. lebhano tyAga karavAne nIce pramANe vicAra karo. bahAranI vastuo dhana vaibhava ApaNe sAthe AvavAnA nathI. te ghaNuM to AkhI jiMdagI paryata rahe, paNa te ApaNI sAthe kadApi sarvadA raheze ja nahIM. ApaNe AtmA chIe ane A bahAranAM sAdhano kharI rIte ApaNAM nathI. ApaNe tenI upara mAlIkI dharAvI duHkhI thaIe chIe, paNa je TrasTIbhAva rAkhIe te dhana kaI rIte duHkhanuM kAraNa thAya nahi. lAkha rUpIAnI vacamAM manuSya nirlobhabhAva rAkhI zake. ApaNI sAthe sthAyI rahenAra ApaNAM jJAna, darzana ane cAritra che; athavA sadu, cit ane AnaMda che. ApaNe khIlavelI zaktio, meLaveluM jJAna ane prakaTa karele AnaMda svabhAva-prema ApaNI sAthe rahe che. je manuSyane A AtmAnI sAthe sthAyI rahenAra sadaguNa meLavavA pratye ruci thAya te vasu ane vaibhava pratyene tene mamatvabhAva e che thavA saMbhava che, mATe lAbhanA aneka anartho vicArI tene -tyAga karavAne kAM to saMtoSavRtti dhAraNa kare ane je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe saMtoSavRtti na rAkhI zakatA he te je kAMI dhana vadhArAnuM lAge tene popakArArthe sadupayoga karo, kAraNa ke paropakAra karavA jatAM dhana pratyenI Asakti ochI thavA lAgaze mATe paropakAra athavA saMteSa khIla. A saMbaMdhamAM kavi zekasapIara lakhe che ke - My crown is in my heart, not on my head Not decked with diamonds and Indian stones Nor to be seen, my crown is called content A crown it is that seldom kings enjoy. mAro mugaTa mArA mastaka upara nahi paNa mArA hRdayamAM che. te hIrAthI ke pukharAjathI jaDele nathI. te keIthI dekhI zakAto nathI. te mugaTanuM nAma saMtoSa che. mAre mugaTe rAjAonA upagamAM bhAgyeja Ave che. manuSya potAnA AtmAnA guNe khIlavavAnA saMbaMdhamAM bhale asaMtoSa rAkhe, paNa bAhyA samRddhinA saMbaMdhamAM te amuka sthitie-hade saMteSa rAkhe, parigrahanuM parimANa kare to ja zAMti anubhavI zake, mATe AtmazAMtinA Icchaka, jAe potAnA parigrahanuM parimANa karIne lebhavRtti, para jaya meLavavo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 10 muM rAgaviramaNa dazamuM pApasthAnaka rAga che. rAga ane dveSa e vastutaH krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra kaSAyonAM be svarUpo che. Sa e krodha ane mAnano sUcaka che ane rAgamAM mAyA ane lebhane samAveza thAya che, eTale rAga dveSanuM svarUpa A cAra kaSAyamAM moTe bhAge AvI jAya che; paNa jyAre atre A be pApasthAnakene judAM gaNavAmAM AvyA che te tenuM varNana karavAnI jarUra che. rAganI vyAkhyA-rAga eTale koIpaNa vastu athavA manuSya pratye mArApaNAne lIdhe je Asakti thAya te rAga. rAgane baMdhanakartA gaNavAmAM Ave che, kAraNa ke te vRtti jyAre prabaLa hoya che tyAre manuSya nahi karavA je kAma kare che, nahi balavA gya vacana badhe che, ane rAganI vastune khAtara pitAnA badhA nizcaya ane nirNayane bhega Ape che. rAgI manuSyane AMdhaLe gaNavAmAM Ave che. kahyuM che ke - gridhA naiva thinti-rAgathI aMdha thayelA puruSe vastusthitine jANI zaktA nathI. ApaNe zAstromAM vAraMvAra sAMbhaLIe chIe ke kaNe. ndriyanI tRpti khAtara mRga, cakSurindriyanA viSayanI tRpti khAtara pataMgiyuM, rasanendriyanA viSayanA bhaMga mATe mIna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 pavitratAne pathe (mAchaluM), dhrANendriya khAtara bhramara ane sparzendriyanA upabhega khAtara hAthI maraNane zaraNa thAya che. te te jIvo te te viSaya pAchaLa aMdha banyA hoya che, temanI vivekazakti buThThI thaI jAya che, ane teo te vastuo pratyenA rAgathI derAI maraNa pAme che. ekeka Indriya pAchaLa rAga rAkhavAthI prANIonI A sthiti thAya, te je je pAMce Indri pAchaLa aMdha banyA hoya temanI kevI zocanIya sthiti thAya, te vicAravA jevo prazna che. vastuo uparane rAga manuSyane te vakhata te sukha ApanAre lAge che. paNa te vastu prApta thatAM temAMthI mehakatA cAlI jAya che, tema chatAM ghaNuM jIvo to te samajI zakatA paNa nathI ane te te vastu pratyenA rAgamAM vizeSa taNAtA jaNAya che, paraMtu vastuo sadAkALa TakatI nathI temaja je manuSya upara ApaNane rAga hoya che te paNa sadA TaktA nathI. kAM to te cAlyA jAya che athavA to temane cheDI ApaNe cAlyA javuM paDe che. te samaye viyeganuM duHkha ghaNuM lAge che. jeTalA pramANamAM amuka vastu athavA manuSya pratye ApaNe vizeSa rAga, teTalA pramANamAM te vastunA athavA manuSyanA abhAve athavA vize vizeSa duHkha thavA saMbhava che. svAmI rAmatIrthanA kahevA pramANe "jeTalA rAganA khIlA hRdayamAM UMDA utaryA haze teTalA ja te kADhatI vakhate vizeSa duHkhanA kAraNabhUta thaze." A hetuthI ja zAstrakAroe rAgane tyAga karavAnuM kahyuM che. tIrthakarenuM eka nAma vItarAga" eTale "gaye che rAga jeno" evuM ApyuM che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ raviramaNa ha3 rAga mamatvabhAvathI udbhave che. huM ane mAruM e rAganI utpattinAM mukhya kAraNA che. jyAM mamatvabhAva cAlye jAya che tyAM rAga paNa jatA rahe che ane te vastune nAza thAya te paNa vizeSa du:kha thatu nathI. A upara ApaNe eka dRSTAMta vicArIzuM. jyAre reveTrenanA mubai ilAkAmAM AraMbha thaye tyAre Treina amadAvAdathI muMbai sudhI jatI na hatI. eka Treina muMbai ane surata vacce doDe, ane bIjI Treina amadAvAda ane surata vacce dADatI hatI. amadAvAdane eka mANusa vyApAra karavA nimitte mukhAi AvyeA. te e varSanA eka putrane mUkIne Avye hateA. te vAtane khAra varSa vItI gayAM. te putra 14 varSanA thayA. te manuSyanI strIe tene lakhI jaNAvyu ke ' have putra 14 varSanA thayA che, tenA vivAha karavA joie, mATe tame amadAvAda Avajo.' teNe lakhyu ke huM AvuM chuM. Ama patravyavahAra cAlyA ja kare. strI tene teDAvavA mATe lakhe. te lakhe huM AvuM chuM. paNa vyApAranI dhamAla cheADI amadAvAda jAya nahi. chevaTe srIe lakhyuM ke--jo tame nahi Ave! te ApaNA putrane teDavA mAkalIza. tene paNa huM AvavAnA chuM ' eTale ja javAba maLyeA. chevaTe srI cIDAi ane teNe peAtAnA putrane muMbai mAkalyA, te puruSa paNa peAtAnI strInA ghaNA patrAthI prerAi amadAvAda javA upaDyo, banne eka ja divase nIkaLyA. anne rAtre surata AvI pahoMcyA. pitA ke putra eka khIjAne oLakhatA na hatA. banne eka ja dharmazALAmAM utaryo. '' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 pavitratAne pathe rAtre putranA peTamAM cUMka AvI. keTalAka dayALu utArUone A raDatA ane cIsa pADatA chokarAnI dayA AvI ane temaNe tenI sAravAra karavA mAMDI. keIke tenA bApane uThADavA prayatna karyo, paNa te kahe ke "mane jaMpavA de, evA te keTalAya mAMdA paDaze. temAM ApaNe zuM karIe?" bIja divase savAramAM te cheka maraNa pAme. badhA utArUo ekatra thayA ane tenuM poTaluM tapAsyuM. temAMthI keTalAka patre nIkaLyA. te uparathI te manuSyane ja chokare hate, ema karyuM. have tene bhAre duHkha thayuM. atyAra sudhI teNe te yuvaka upara mArApaNunuM AropaNa karyuM na hatuM, paNa have te mAre putra che ane mAre putra maraNa pAme e vicArathI tene atyaMta duHkha thayuM. A rIte mamatvathI rAga thAya che ane rAganI vastu jatAM manuSyane duHkha thAya che. rAga manuSya pratye temaja vastuo pratye prakaTe che. rAga upara jaNAvyA pramANe duHkhanuM kAraNa che ane tenAthI baMdhana thAya che, paNa rAga ane premano bheda ApaNe jANa joIe, kAraNa ke A be bhinna bhinna tatvo che ane temanAM phaLa paNa judAM ja Ave che. rAganI ane premanI vyAkhyA ApaNe yathArthe samajavI joIe. prathama jaNAvyA pramANe mArApaNAne lIdhe keIpaNa vastu athavA manuSya pratye je Asakti thAya te rAga, paNa A eka jIva che, ane te mArA saMbaMdhamAM AvyuM che, te mAre tenuM kalyANa karavuM joIe, evI bhAvanAthI je koI paNa manuSya pitAnI strI, putra athavA svajane pratye Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAviramaNa pa lAgaNI rAkhe teA te lAgaNI te prema che. A prema keI paNa rIte maMdhanakAraka nathI. jeTalA mahAna AtmAe thaI gayA te samAM AvA prema hatA. temane jeTalA svajane vhAlA hatA teTalA ja khIjA jIvA vhAlA hatA, kAraNa ke temaneA prema AtmAne laine uddabhavyo hatA. premane laIne ja mahAn jIvAtmAe. bIjAnuM kalyANa karavA prerAya che. e bhAvanAthI ja zrI mahAvIraprabhue vicAryuM hatuM ke " sarva jIva karuM zAsanarasI; esI bhAva dayA mana ulasI. '" mATe vastue tathA manuSyanI upAdhio-zarIra pratyenA rAga dUra karavA jatAM temanA AtmA pratyenI svAbhAvika lAgaNI-premanA tyAga na thAya, te saMbaMdhamAM manuSye bahu ja kALajI rAkhavI joie.. ghaNA manuSyA rAgane tyAga karavA jatAM sarva manuSyo pratyenA premanA paNa tyAga kare che ane temanAM hRdaya niSThura ane lAgaNI rahita banI jAya che. prema vagaranu jIvana e teA jIvana nahiM, paNa jIvatuM maraNa che. jIvA premathI ja AgaLa vadhe che. jinezvarAe je cAra bhAvanAe jIvAtmAnA vikAsa mATe batAvI che, temAMnI prathama traNa bhAvanA paNa premanI ja sUcaka che, prema para ja racAyalI che. te bhAvanAonAM nAma prameAda, maitrI ane kAruNya che. ApaNA karatAM vikAsamAM je AgaLa vadhelA jIvA che, je jJAnamAM, guNumAM, zaktimAM ApaNA karatAM ucca sthitie pahoMcyA hoya che tevA jIvA pratye je prema darzAvave! te prameAdabhAva. jJAna, guNa, zakti vageremAM ApaNI samAnakeATinA jIva pratyenA je prema te maitrI kahevAya che, ane ApaNA karatAM je leAkeA AvI bAbatamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 pavitratAne paMthe nIcalI pAyarI para hoya che temanA tarapha ApaNe prema kAruNya athavA dayAnuM rUpa le che. vaLI bIjI rIte vicArIe te prema athavA prazasya rAga e jIvAtmAnA vikAsane vAste ghaNuM agatyanuM sAdhana che. jenAmAM virapUjA nathI, je bIjAnI mahattA joI AnaMda pAmatuM nathI, je halakI bhAvanAo ane vicAramAM ja ramyA kare che te jIva kadApi AgaLa vadhI zake nahi, mATe rAgane tyAga karatAM bhUlathI premano tyAga na thAya tenI khAsa saMbhALa rAkhavI. ghaNA puruSe rAgane nAza karavA jatAM premane nAza karI ucca thavAne badale adhama bane che. sAmAnya manuSya karatAM vadhAre ucca pada meLavavA jatAM vadhAre nirdaya ane niSThura bane che. jeTalA mahApuruSa thaI gayA che te sarve dayAnA sAgara athavA premanI mUrti hatA ane prema-karuNAvaDe ja teo nirvANa jevA uccapade pahoMcyA hatA. - rAganuM paNa kudaratamAM sthAna che. amuka hade te ApaNane du:khajanaka thAya che. manuSya dhana, kIrti, sattA vagerenA rAgathI te meLavavA mathe che, ane meLavavA jatAM aneka zakti khIlave che. te vastuo maLatAM tenA pratyene meha UDI jAya che, te vastuo maLyA pahelAM jeTalI mehaka lAgatI hatI teTalI have lAgatI nathI, tethI tene vairAgya pragaTe che A kharo vairAgya che. vastuo athavA banAnuM asArapaNuM samajIne jJAnapUrvaka thayele vairAgya lAba kALa TakI zake che. vaLI te rAgavALI vastuonI pAchaLa jatAM je khaMta, utsAha, zakti, anubhava meLavyAM hoya che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmaviramaNa te tene tenA AtmAnA vikAsamAM madadagAra thAya che ane vastuonuM asArapaNuM jANeluM hovAthI vastuonA bhAve temaja vige te mananI samatolavRtti jALavI rAkhe che, kAraNa ke have te vastuonI kharI kiMmata AMktAM zIkhe che. paNa jeo kAcA vairAgI che, jeo rAgane anubhavyA vinA vairAgya grahaNa kare che, tene patita thavAne ghaNe saMbhava rahe che, ane evA ghaNA dAkhalA ApaNane maLI Ave che, mATe vastuonI kharI kiMmata samajavI joIe. jagatanA jeTalA padArtho che temAM traNa avaguNa che. teo kSaNika sukha ApanAra che, te sukhaduHkhagarbhita che ane vaLI te maLyA pachI pAchI bIjA sukhanI AkAMkSA rahyA kare che, mATe anaMtakALa sukha ApI zake tevA padArtha je jagatamAM hoya to pachI kaye e jIva kSaNika sukha ApavAvALA padArthamAM lubdha rahe ? manuSyane potAnI pAse rahelI Atmika dolatano khyAla nathI, tethI ja te bAhya vastuomAM sukha zodhavA mathe che, paNa anta te thAke che. kasturIo mRga potAnI nAbhimAM kastUrI hovA chatAM, tenI sugaMdha AvatAM AkhA jaMgalamAM te suvAsa meLavavA mathe che, paNa aMte thAke che tyAre potAnI nAbhi tarapha daSTi kare che. tema jIvane pitAne svabhAva AnaMda che. tene khabara nathI ke AnaMda mArA potAnAmAM che, tethI te bahAra zodhavA phare che. judI judI vastuomAM ane manuSyamAM te zodhe che. tenA pitAnAmAM te rahelo hovAthI tene bahArathI te AnaMdanI kAMIka jhAMkhI thAya che, paNa tene pUrNa AnaMda Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 pavitratAne pathe maLatA nathI. pachI te aMtarmukha thAya che. bAhya vastuo upara peAtAnA sukhane! AdhAra rAkhatA baMdha thAya che tyAre tenA peAtAnAmAM rahelA AnaMdane tene anubhava thavA lAge che. pachI tene khAdya vastuo pratye rAga AvatA nathI. vastuonA tyAga karavAthI te vastuo pratye vairAgya janme che e vAta sAcI che, paNa te vastuo pratyenA rAganA rasa cAlyeA jateA nathI. te te jyAre AtmAnI jhAMkhI thAya tyAre ja cAlyA jAya, kAraNa ke ucca bAbatanA kharA anubhava thayA vinA halakI vastuo pratyenI ruci sathA jatI nathI. chatAM vairAgyanu kudaratamAM sthAna che, kAraNa ke vairAgya e upazamanuM kAraNa che ane lAMbA samaya sudhI jo upazama sthAyI rahe te te kSayanu paNa kAraNa bane che mATe bAhya tyAga paNa amuka apekSAe iSTa che. chevaTa te ucca vastu-AtmA upara mana sthira thatAM vairAgya prakaTaze, tyAre vastuenA abhAve temaja sadbhAve samAna sthiti rahI zakaze. A bheda jo samajavAmAM Ave te rAgI ane tyAgI vaccenA jhaghaDAAnA aMta Ave. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 11 muM. dveSaviramaNa. agiyAramuM pApasthAnaka dveSa che ane zreSamAM krodha ane mAnano samAveza thAya che, jyAM krodha ke mAna hoya tyAM dveSa pragaTe che. dveSanI vyAkhyA zrImad AnaMdaghanajI Ape che ke "DheSa arocaka bhAva." jyAM aruci thaI tyAM dveSanuM bIja ropAya che, ane te bIjane vahema, zaMkA, paraspara gerasamajaNa vagere sAdhana maLatAM te bIja vRkSarUpe pariName che. dveSanuM mukhya kAraNa jue to rAga che. ApaNane amuka vastu athavA bAbata para rAga athavA ruci hAya, have tenI prAptimAM je koI aMtarAyabhUta thAya tenA para svAbhAvika rIte dveSa prakaTe che. rAjA devo kAya? rAgathI zreSa prakaTe che. Ane artha e nathI ke jenA para rAga hoya tenA ja para dveSa thAya che, paNa rAganI vastu athavA manuSyamAM je kAMI aMtarAyabhUta thAya tenA pratye dveSa prakaTe che. rAga ane dveSanA saMbaMdhamAM eka mATe bheda e che ke rAga manuSya temaja vastuo pratye thAya che, ane dveSa kevaLa manuSya pratye thAya che. je jIvane vastuo pratye dveSa thAya te to bahu ja pAmara jIva samaja. keI manuSya cAlatAM thAMbhalA sAthe athaDAya ane tenuM mAthuM kUTAya te temAM deSa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 pavitratAne paMthe tenA potAnA che, chatAM jo tevA manuSya thAMbhalA para dveSa kare tA tenI A ajJAnatA vAste ApaNA hRdayamAM dayA ja Ave. A dveSanuM mULa ajJAna che. je vatue kharI rIte AtmAnI nathI tene ApaNI mAnIe chIe, ane pachI te vastuonA kAi nAza kare, athavA te vastue keAi ApaNI pAsethI lai le tyAre tA tenA para krodha prakaTe che. dveSa prakaTavAnAM khIjA kAraNA krodha ke abhimAna che. manuSyane jyAre krodha vyApe che tyAre te dveSarUpe prakaTa thAya che. huM bIjA karatAM meATA chu, huM jJAnI chuM, tapasvI chuM, dhanavAna chu', evA koi paNa abhimAnanA vicAra AvatAM te manuSya bIjAone halakA gaNe che, bIjAe prati tiraskAranI draSTithI jue che ane A tiraskAra vRddhi pAmatAM dveSanu rUpa le che. A dveSamAMthI aneka azubha pariNAma Ave che. dveSa prathama vicAramAM prakaTe che, pachI asabhya, tiraskArabharyA vacanA ke mheNAM rUpe prakaTe che ane tethI na aTake te che kalaha-kaMkAsa ane chevaTe yuddharUpe prakaTe che. jyAM kAi paNa manuSya upara ApaNane dveSa prakaTe tyAM tenI sArI bAju jovAne ApaNe asamartha banIe chIe. tenI kALI bAjI ja najare paDe che, keAi tenA guNanu varNana kare teA ApaNAthI te sahana thatuM nathI, ane koi tenA chatA ke achatA doSanuM varNana kare te ApaNe te tarata mAnI laie chIe. dveSa prathama nAnI khAmatamAMthI janme che. pahelAM e manuSyeA vacce saheja aNumanAva thAya che, paNa samaya jatAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ dveSaviramaNa te vRddhi pAmyAM kare che, ane pachI tene kADhI nAkhavAnuM kAma ghaNuM kaThaNa thaI paDe che. - dveSathI manuSya sAmAnuM bUruM IchayA kare che. sAme manuSya duHkha pAme, mAMdA paDe, aneka rIte herAna thAya tevI vRtti dveSathI janme che. A vRtti je lAMbA samaya rahe, to ati tIvra karmabaMdha thAya che ane tethI vikAsa maMda paDI jAya che. vaLI lAMbA samaya sudhI karelA vicAronuM baLa eTaluM vadhI paDe che ke dveSanA vicAravALe bIjAne herAna karavA paNa cUkatA nathI ane lAga Ave tene nukasAna paNa kare che. vaLI dveSathI manuSya jenA upara pheSa karato hoya tenA cAritra upara aneka AkSepa mUke che. sAmAnA cAritrane evuM te kALuM citare che ke bIjA manuSya paNa kAMIka to satya haze, ema mAnavAne derAya che. je manuSya bIjAe upara dveSa rAkhe che tenA mananI asara zarIra para thavA lAge che. dveSa athavA krodhathI zarIranuM lehI jherI bane che, ane te manuSyanA zarIra para nUra AvatuM nathI. jyAre koI upara ApaNane prema thAya che tyAre ApaNAmAM "vadhAre" thaye evuM lAge che. ApaNe sAmAnI haMphathI AgaLa vadhatA hAIe ema jaNAya che, paNa jyAM keI upara dveSa thaye tyAM saMkucitatA janme che. sAmA manuSyane jotAM ApaNe AtmA aMdara ghusatA hoya, pAcho haThato hoya ema lAge che. ApaNane "ochApaNA"nuM bhAna thAya che. ApaNAmAMthI kAMI jatuM rahyuM hoya evuM lAge che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 pavitratAne pathe je dveSamAM upara jaNAvelA de hoya te te dUra karavAne ApaNe zuM karavuM? zreSano tyAga karavAnA upAya zo? kaI paNa vRtti eka phaTake dUra thaI zake nahi, paNa gya vicAre dvArA ApaNe teno tyAga karI zakIe. dveSane tyAga karavAne prathama mArga e che ke-jenA upara dveSa prakaTate heya te vyaktinA ekAda guNano vicAra karo. tenA te guNane sAru tenA para prema rAkhe. prema ane dveSa sAthe rahI zake nahi, mATe tamAre tenA guNa pratyeno prema prakaTatAM dveSa ocho thavA mAMDaze ane dhIme dhIme sarvathA nAza pAmaze. ghaNI vAra be mitro, be bhAIo, be svajano laDe che tyAre dveSa bahu ja ugra rUpamAM janme che. te te samaye dveSane nAza karavA icchanAre te manuSya prathama karelA keI upakAranuM smaraNa karavuM. je teNe karelA upakAranuM smaraNa thaze to tenA pratye aNagamo che thaze. manuSyane jyAre keI nukasAna kare che, athavA amuka manuSya nukasAna karyuM ema lAge che tyAre te manuSyanA prathamanA badhA upakAre bhUlI jaI, te apakArano ja vicAra kare che ane pariNAme dveSa janme che. paNa je te samaye bhUtakALamAM te manuSya karelA upakAronuM jarA sarakhuM paNa smaraNa kare to tenA dveSane vega ghaNe ocho thaI jAya che. A upara eka daSTAMta nIce pramANe che. eka vakhata paraduHkhabhaMjana vikramarAjA jaMgalamAM gaye ane bhUlo paDyo. tyAM rahetA eka brAhmaNe tene pANI pAyuM ane rasto batAvyA. te uparathI vikrama rAjAe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ viramaNa te brAhmaNane kaI prasaMge zaheramAM AvavA AmaMtraNa ApyuM. te brAhmaNa zaheramAM AvyuM. rAjAe tene sanmAna ApyuM, ane pitAnI sabhAmAM eka sabhAsada banAvyuM. rAjA vAraMvAra ema belyA kare ke "baMdhuo! tame A bhAIne oLakha che ? jyAre huM jaMgalamAM bhUle paDyo hato tyAre teNe mane pANI pAyuM hatuM temaja rasto batAvyuM hatuM." vaLI pAMca divasa thAya tyAre rAjA enA e zabdo uccAre te brAhmaNanA manamAM AvyuM ke "rAjA mAre khare AbhAra mAne che ke mArI mazkarI kare che tenI parIkSA karavI joIe." te hetuthI eka divasa rAjAnA putrane chAnomAne laI jaI pitAnA makAnamAM cothe mALe rAkhe. zaheramAM buma paDI ke rAjAnA chokarAne koI harI gayuM che. ghaNI tapAsa cAlI. A brAhmaNe te rAjaputranuM eka AbhUSaNa laI potAnA nokarane te vecavA sAru meka. te nekara pakaDAyA ane teNe zeThanuM nAma ApatAM polIse AvI te brAhmaNane pakaDyo. tene rAjA pAse laI javAmAM AvyuM. rAjAe hakIkta pUchI tyAre te brAhmaNe AMkhamAM AMsu lAvI kahyuM: "he mahAbhAga ! tamArA putranA zarIra paranA AbhUSaNa joI mArI buddhi kabuddhi thaI ane tethI meM te putrane mArI nAkhe." AsapAsa beThelA sAme tenI cakSuomAMthI agni karavA lAgyo, eka sAmaMte kahyuM: "AvA kRtanI brAhmaNane barAbara zikSA thavI joIe. tenA rAIrAI jeTalA TukaDA karavA joIe" bIjo be "tene lIlA kAMTAvaDe bALa joIe." trIjo kahe "tene jamInamAM dATI paMca iTAlI karI mAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe joIe. " e kahe "tene hAthInA paga taLe chuMdAva joIe." A pramANe saue pitApitAne abhiprAya Ape. tyAre rAjAe zAMta citte kahyuM -"paNa jyAre huM jaMgalamAM bhUle paDyo hato tyAre A brAhmaNe mane pANI pAyuM hatuM, ane rasto batAvyuM hatuM mATe teno A guhe huM mApha karuM chuM " te pachI brAhmaNane chUTa karavAmAM AvyuM. te pitAne ghera gayA. pitAnA gharanAM be traNa AbhUSaNe te rAjaputrane paherAvIne tene rAjasabhAmAM laIne AvyuM. rAjA tathA rAjasabhA sarve vismita thayAM. kAraNa pUchatAM teNe jaNAvyuM ke-A ApanI parIkSA mATe hatuM ane te parIkSAmAM Apa saphaLa thayA cho. A daSTAMta uparathI ApaNe e vicAravAnuM ke-je. kaI manuSya ApaNu para karelA nAnA sarakhA paNa upakAranuM smaraNa karIe to tenA pratye dveSa ocho thavA lAge che. rAjarSi bhartuharinA zabdomAM paraguNaparamANUn parvatIkRtya nityaM / nijahadi vikasantaH santi santaH kiyantaH // paranA lezamAtra guNane paNa parvata tulya mAnI nitya pitAnA hRdayamAM AnaMda pAmanArA koIka uttama jano ja hoya che. vaLI mahApuruSAe lakhyuM che ke-dveSanuM auSadha dveSa nahi paNa prema che. dveSa kadApi dveSathI nAza pAme nahi paNa tene nAza karavAne sauthI zreSTha upAya prema che. jene vaMdittA sUtramAM nitya jaNAve che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaviramaNa khAmemi sabajIve, save jIvA khamaMtu me / mitti me sababhUesu, veraM majhaM na keNai // "huM sarva jIne kSamA ApuM chuM, sarva jI mane kSamA Apa. mAre sarva sAthe maitrI che. mAre koI sAthe vera nathI." AvI bhAvanA bhAvavAvALe manuSya lAMbA samaya sudhI zreSa rAkhI zake ja nahi. te to te ja divase bIjAne kSamA Ape ane manamAMthI tenA pratyene zeSa kADhI nAkhe. te samaje che ke ApaNuM sukhaduHkhamAM bIjAo te nimitta mAtra che. je ATaluM sUtra ApaNe kAyama smaraNamAM rAkhIe te ApaNane paDelA duHkha mATe dukha ApavAnA kAraNabhUta banelA jIva pratye paNa ApaNane dveSa thAya nahi; kAraNa ke nimitta upara dveSa rAkhavAthI lAbha za? ApaNuM duHkhanA mULa kAraNabhUta ApaNe pote ja chIe. vaLI eka bIjo vicAra paNa dveSa dUra karavAmAM kAraNa bhUta banI zake. dareka AtmA pote nirmaLa che, ApaNane je kaI doSa jaNAto hoya to tenI prakRtine che, mATe je ApaNe prakRtine vicAra nahi karatAM tenI pAchaLa rahelA AtmAne khyAla lAvIe to ApaNane dareka jIva upara prema thAya ane zreSamAtra ApaNuM hRdayamAMthI cAlyA jAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 12 muM. kalahaviramaNa. vAstutaH prathamanA pAMca pApasthAnaka mukhya che ane tene Teko ApanArA 6 thI 9 sudhInAM pApasthAnake krodha, mAna, mAyA ane lebha che. e pApanAM kAryone A cAra kaSAyathI ghaNuM baLa maLe che. 10 thI 18 sudhInAM pApasthAnake te 1 thI 9 sudhInA pApasthAnakenA saMmizraNathI pragaTe che. have ApaNe 12 mA pApasthAnaka kalahano vicAra karIe. kalaha eTale kajIe-kaMkAsa, bIjAo sAthe jhaghaDe vagere. jyAM kalaha hoya tyAM kusaMpa pragaTe che ane te aneka anarthonuM mULa bane che. kalahanI utpattinuM kAraNa kayAM te krodha hoya che athavA abhimAna hoya che. pitAnA vicAro satya che, ema manuSya mAne che ane tethI te vicAronI viruddha jenA vicAro hoya tenI sAthe jhaghaDAmAM utare che, kalaha kare che. jyAM hRdayanI udAratA nathI tyAM najIvI bAbate paNa moTA kalezanuM kAraNa thaI paDe che. je manuSyane kalaha karavo hoya tene kAraNe zodhavA dUra javuM paDe tema nathI. te jyAM kAraNe na hoya tyAM paNa navA kAraNe pedA kare che. varu ane gheTAnI vAta sarvanA jANavAmAM haze. varune gheTA sAthe kaI paNa rIte kalaha kare hate. eka nadInA kinAre varu ane gheTuM baMne pANI pItAM hatAM. varue kajIo, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalahaviramaNa karavAnA uddezathI gheTAne kahyuM "tuM pANI kema DoLI nAkhe * che? mArI pAse pAchuM meluM thaIne Ave che." gheTAe kahyuM ke "tame nadInA uparanA kAMThe che, te tamArI taraphanuM pANI mArI tarapha Ave che, to pachI huM kevI rIte pANIne DoLIne bagADate hoIza?" te kalahazIla varue pratyuttara vALyo paNa teM mane cha mahinA para gALa kema dIdhI hatI?" gheTAnA bacAe kahyuM ke "mane jagyAne ja be mAsa haju pUrAM thayAM nathI te huM cha mAsa pUrve tamane gALa kevI rIte dauM?" tyAre varu bolI uThayuM "teM gALa nahi dIdhI hoya te tArA bApe gALa dIdhI haze" Ama kahI te gheTA pAse jaI tene mArI nAkhyuM arthAt kajIo karanArane te laDavAnAM se bahAnAM jaDe che. eka mIyAM sAheba pitAnA putra sAthe jatA hatA. kaI vaTemArgue pUchayuM ke "kema mIyAM sAheba ! A tamAro putra che !" mIyAe javAba Ape. "zuM mAre nahi to tArA bApane che?" pachI pelo vaTemArgu bolyA khudA tene anya rakhe." mIyAe kahyuM "terA cale te mAra DAlIe." AvI rIte jenI vRtti laDavAnI hoya te te vAtavAtamAM chidro zodhI bIjAethI jhagaDo UbhuM kare. AvA svabhAvavALA puruSe jyAM jAya tyAM potAnI bhavaDe kalaha UbhuM kare che. temanI jIbhamAM mIThAza bIlakula hetI nathI. temanI jIbha kuhADAnA ghA jevI hoya che. teo jAte kalaha kare che ane bIjAmAM kalaha karAve che. teo evI vAto kare che ke ghaNuM mitro ane saMbaMdhIo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe : vacce paNa jhaghaDAo UbhA thAya. temanA saMbaMdhamAM eka saMskRta kavie kahyuM che ke - aho khalabhujaMgasya, vicitro'yaM vadhakramaH / anyasya dazati zrotraM, anyaH prANaiviyujyate // duSTa puruSarUpa sapanI bIjAno vadha karavAnI rIta kAMIka vicitra che. te ekanA kAnamAM Dase che ane bIje manuSya maraNa pAme che. arthAt duSTa ane kalahazIla puruSe lokonA kAna evI vAtothI bhaMbhere che ke jethI bIjAne moTuM nukasAna thAya ane koI vAra to manuSyane maravAne samaya Ave. kalaha upara jaNAvyA pramANe nAnI nAnI bAbatamAMthI prakaTe che. kahevata che ke "roganuM mULa khAMsI ane kalahanuM mULa hAMsI."keInI ThaThThAmazkarI karatAM sAme manuSya cIDAI jAya ane temAMthI meTe kalaha utpanna thAya. je khAMsIne na rokavAmAM Ave to te kSayaroganuM kAraNa thaI paDe che, tevI rIte mazkarI paNa kalaha-kaMkAsanuM kAraNa thaI paDe che. kalahanA saMbaMdhamAM ApaNe eka daSTAMta vicArIzuM. dazaratha rAjAne traNa strIo ane cAra putra hatA. jyAre pote vRddha thavA AvyA tyAre kezalyAthI utpanna thayela pitAnA vaDIla putra rAmacaMdrane rAjagAdI ApavA temaNe nizcaya karyo. sarva maMtrIoe paNa te kAmane saMmati ApI. A vAtanI khabara kaikeyInI dAsI maMtharAne paDI. te karkaza ane kalakapriya svabhAvavALI dAsI maMtharAe kaikeyIne kahyuM ke"AvatI kAle rAmacaMdrane gAdI maLavAnI che. tame jANe che?" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalahaviramaNa kaikeyIe kahyuM, "hA, huM rAmane mArA bharata tulya gaNuM chuM. ane tethI mane AnaMda che." maMtharAe kAna bhaMbheratAM kahyuM. " rAma bhale AdamI che, paNa tenI mAtA kauzalyAne oLakhe che ? jyAM rAma ane kauzalyAnA hAthamAM sattA AvI, eTale tame ane tamAre bharata bhikha mAgaze mATe kAMIka te vicAra karo." A kalaha utpanna karAvanArAM vacanothI kekeyIne asara thaI. ane teNe kahyuM " tyAre have karavuM zuM?" maMtharAe tarata ja ghaDI kADhelI janA rajU karI-"tame eka vAra kahetA hatA ke dazaratha rAjAe tamane be vacana ApelAM che, te tene lAbha levAno A samaya che. Aje tamArI pAse dazaratha rAjA Ave tyAre te be varadAnamAMthI eka varadAnavaDe bharata vAte rAjyagAdI mAMga ane bIjA varadAnavaDe rAma cauda varSa jaMgalamAM jAya tevuM mAgI lejo rAjA game tevuM samajAve to paNa tamArI haTha cheDazo nahi." A halakI salAha pramANe kaikeyI hatI. tenA pariNAme rAma vanavAsa gayA ane dazaratha rAmanA viyoge maraNa pAmyA. A badhI durdazAnuM kAraNa kaikeyIne kalahazIla svabhAva nahi te bIjuM zuM? kalahanA phAyadA te ApaNe sarva jANIe chIe. kahevata che ke-kajIAthI te geLAnA pANI paNa sUkAI jAya, arthAt je gRhamAM kalaha peThe te gharamAMthI lakSamI cAlI jAya che, kAraNa ke saMpa tyAM jaMpa che ane kalaha kusaMpanuM mULa che. ektA e saravALo che ane kalaha e bAdabAkI che. temAM bannenuM baLa nAza pAme che. kalahathI kusaMpa janma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe che ane kusaMpathI rAjya, jJAtio tathA kuTuMbo nAza pAmyAnA aneka dAkhalAo mejuda che. A kalaha dUra karavAne sauthI uttama mArga to hRdayanI udAratA che; kAraNa ke je hRdayamAM udAratA nahi hoya te te kaTu vacanarUpe prakaTa thayA vinA raheze nahi ane kaTu vacana e ja kalahanuM moTuM kAraNa bane che, mATe kalahane tyAga karavA manuSya jIbha upara ghaNe saMyama rAkha. je eka manuSya krodhathI bole ane bIjo mAna rahe te jhaghaDe baMdha thavAne saMbhava che, paNa je bane vANa upara saMyama I bese jarUra kalaha utpanna thAya. be hAtha vinA tALI paDatI ja nathI. eka jaNa derI kheMce ane bIjo DhIlI mUke te dorI tUTe nahi, paNa jyAM be jaNa sAmasAmI derI kheMce tyAM te tUTI javAne saMbhava che. je manuSyamAM namratA che te ghaNuM kalahane dUra haThAvI zake che. vANInI kaDavAza ja moTe bhAge kalahanuM kAraNa bane che. je manuSyanI vANImAM mIThAza hoya che to tene Thapake paNa bIjAne lAbhakArI thAya che. A vANInI mIThAza athavA kaDavAzane AdhAra hRdayanA bhAva upara hoya che. je hadayamAM bIjAne ghA mAravAnI athavA bIjAne parAsta karavAnI athavA harAvavAnI vRtti na hoya te vANuM paNa tevI ja nIkaLe che ane game tevo vigraha aTakI jAya che. zatrune hasIne mitra banAvI zakAya, e lokoktimAM apUrva satya raheluM che, mATe kalahane dUra karavA mATe vacana satya ane priya hovuM joIe. keIka satya vAta bIjAne kaDavI lAge, paNa te kahevA kahevAmAM bahu phera hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalavaramaNa jagatamAM ApaNe badhA musAphA tarIke AvyA chIe ane amuka sAdhya tarapha javAne badhA kUca karIe chIe. mAmAM eka bIjAnI madadathI ApaNe AgaLa vadhavAnuM che. eka bIjAnI huthI ApaNe pragati karavAnI che, teA pachI kalaha karavAthI lAbha ze! ? jo kAi sAthe bane te maitrI karA ane na bane te tene raste tene javA de, paNa tenI sAthenA saMbaMdha teADavAthI athavA jhagaDA karavAthI lAbha ze? kalahazIla vRttivALAne Artta ane rodra pariNAma rahyAM kare che. tene kadApi zAMti vaLatI nathI. te kadApi kalyANakArI pavitra vicAra karI zakatA nathI. Atma abhyAsIe-svaunnati icchaka dareka jIve A kalahanI vRtti dUra karI sarva jIva sAthe haLImaLIne rahevuM; kAraNa ke temAM ApaNane temaja sAmAne zAMti thAya che ane zAMti sAthe sAcI zakti janme che tathA vikAsa ghaNI tvarAthI thavA lAge che. prakaraNa 13 muM. abhyAkhyAnaviramaNu, abhyAkhyAna e teramuM pApasthAnaka che. abhyAkhyAna eTale khIjAne mAthe ALa mUkavu, kaiAinAmAM je doSa na hAya te doSa tene mAthe caDhAvavA, sAMbhaLelI vAtA parathIleAkeAktithI amuka puruSa ke strI AvAM ja che ema mAnI besavuM ane te vAta bIjAomAM phelAvavI A sarva abhyAkhyAnamAM samAi jAya che. Anu keTaluM ane kevuM bhayaMkara pariNAma Ave che tenA ghaNA thADAne ja khyAla hAya che. jIbhavaDe ApaNe For Personal and Private Use Only Jain Educationa International
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne paMthe je pApa karIe chIe temAM moTAmAM moTuM abhyAkhyAna che, te vaDe ApaNe bIjAnA cAritranI corI karIe chIe. A abhyAkhyAna athavA bIjAne ALa devAnI vRtti zA kAraNathI ane kevI rIte udabhave che? tene ApaNe vicAra karIe. keI manuSya sAmAnya rIte bIjA manuSyane halakA gaNe che, eTale temanuM ghasAtuM bolavuM, e tene kAMI khoTuM ke bhUlabhareluM lAgatuM nathI. te mAne che ke bIjAne halakA pADavAthI potAnI pratiSThA vadhaze. tene bIjAnA guNe athavA zaktio pratye IrSyA Ave che ane te pitAnI IrSyA ghaNuM vAra bIjA para khoTA Aropa mUkIne prakaTa kare che. tenAmAM prada guNane abhAva hoya che. vaLI manuSyane bIjA upara deSa mUkavAmAM athavA bIjAnA doSe varNa vAtA heya te te sAMbhaLavAmAM rasa Ave che. A rasa ghaNuM ja halakA prakAra che. ane je manuSyane AvA bIjAonA cAritra para mUkAtA AkSepa sAMbhaLavAmAM rasa paDato hoya te jIvAtmAne pitAnA vikAsa vAste ghaNuM karavAnuM che. keTalAkane samayano zI rIte sadupayoga kare te sujhatuM nathI ane tethI teo A pramANe bIjAonI badabaI karyA kare che. pitAnA A kartavyanuM kevuM mAThuM pariNAma Avaze, tenI te bicArAone khabara paNa hotI nathI, paNa A abhyAkhyAna-athavA bIjA para khATuM ALa caDAvavuM-e ghaNuM ja moTe doSa che. tenAM pariNAmane je ApaNe vicAra karIe te jarUra ApaNane lAge ke jyAM manuSyanA cAritra upara AkSepa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAkhyAnaviramaNa mUkavAmAM Ave, jyAM tenA vartana upara cheTuM ALa mUkAya tyAM te manuSyanI sthiti ghaNuM duHkhada thaI paDe che. AvA AkSepo jemanA para mUkAyA hoya teone rAtadivasa UMgha paNa na Ave. "loke mAre viSe khATe abhiprAya dharAvaze te mAruM zuM thaze? mArI kIrti jaze pachI huM kevI rIte jIvIza?" AvA vicAro karavAmAM tenI rAtri pasAra thaI jAya che. ane tenuM ozIkuM tenA AMsuvaDe bhIMjAya che. jyAM prathama he malakAtuM hatuM tyAM have kaTAkSa ja najare paDe che. A sthiti zuM ochI dusahya che? manuSya upara je beTe AkSepa mUkAya-ane je te manuSya bahu ja lAgaNu-svabhAvavALo hoya to tenA duHkhane pAra rahetuM nathI. je jagatamAM jIvatI naraka hoya che te samayanA te manuSyanA mananI sthiti che. jyAre ghaNu beTA AkSepa mUkavAmAM Ave che tyAre keTalIka vAra to vIra AtmAo paNa DagI jAya che, tathA nirAzA ane zAkane vaza thAya che, te pachI sAmAnya pAmara AtmAonI to sthitinuM zuM varNana thaI zake? jemanI pratiSThAne nikAraNa hAni pahoMcI hoya, tevA manuSyanI sthitimAM tamArI jAtane mUke eTale tamane A abhyAkhyAnanuM-bIjAne mAthe beDuM ALa mUkavAnuM-keTaluM ghera pApa che tene khyAla Avaze. evA dUchAta vAMcavAmAM Ave che, temaja ghaNAnA anubhavamAM paNa hoya che ke manuSe cAritrapratiSThAnI hAni thatAM ApaghAta paNa karI bese che. A pramANe sAmAne nukasAna thAya che, eTaluM ja nahi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe paNa A abhyAkhyAnanuM pApa karanArane potAne azAMti rahe che, tenI vANuM asatyamaya bane che. te bIjAnA doSa javAmAM ane kahevAmAM, bIjAomAM rahelI sArI bAbate joI zakato nathI. tenA manamAM paranA deSanAM kALAM citre rame che, te tevAM ja kAryone janma Ape che. abhyAkhyAnanA mAThA pari. NAmane khyAla ApyA pachI te tyAgavAnA upAya vicArIe. prathama te manuSya vANuM upara saMyama rAkhavo. koIne paNa doSa jAhera karatAM pahelAM bahu vicAra karavAnI jarUra che. bIjAo ApanI sanmukha kaI de jaNAve, to te ekadama mAnI levA nahi. tevA manuSyone kahevuM ke "tame kahe che te vAta kharI nA paNa hoya, ane kadAca heya te paNa te viSe na belavuM e vadhAre hitakArI che." ghaNuM leke amuka manuSya upara Aropa mUke che, mATe ApaNe paNa te mUko e mUrkhatA che. ghaNA amuka pApa kare che, tethI kAMI pApanI ochAza thatI nathI athavA karma tene cheDI detuM nathI. bIjAnI mUrkhatA kAje ApaNA mukhathI jhera levAmAM lAbha ze? ApaNe bIjAnA AzayenI tulanA karavAmAM ghaNIvAra bhUla karIe chIe. ApaNe amuka kArya joIe chIe, paNa te kArya karavAne tene Azaya jetA nathI ane tene mAthe niSkAraNa deSa mUkI tene phajeta karIe chIe. A rIte moTuM pApa ApaNe zira Ave che. eka manuSya kalAlanI dukAnamAMthI nIkaLe mATe te dArU pIvA mATe ja garyo hato, ema mAnI levuM e moTI bhUla che. kadAca tenA gharamAM keIne vAgyuM hoya ane tene vAste dArUnI jarUra hoya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAkhyAnaviramaNa te te levA mATe kalAlanI dukAnamAM tene javuM paDayuM hAya. amuka puruSa eka strInI sAthe saMdhyAkALe vAta karato Ubho che, tame tyAM thaIne jAo che, tame te puruSane oLakha che, te strIne oLakhatA nathI. tame kalpanA kare che ke te puruSa halakA AzayathI ja te strI sAthe vAta kare che. kadAca te tenI bahena ja hoya ane tamArI kalpanA taddana asatya Thare, mATe keIne mAthe paNa deSa ApatAM ghaNe vicAra. kare kahyuM che ke - kAne suNuM na mAnIe, najare dIThI se saca; najare dIThI na mAnIe, nirNaya karI so sacca. koInA saMbaMdhamAM kAne sAMbhaLelI vAta na mAnavI, paNa je najare jovAmAM Ave to te mAnavI, paNa kavi AgaLa vadhIne kahe che ke-najare dIThelI vAta paNa khoTI paDavAno saMbhava che mATe tene nirNaya kare ane nirNaya karyA pachI je bAbata satya Thare tene satya mAnavI. eka vAra eka kSatriyaputra pitAnI patnI tathA bahenane gharamAM mUkI paradeza gaye. te cAra varSe AvI gAma bahAra utaryo. tenA manamAM potAnI strInA zIlanI parIkSA karavAnI IcchA thaI, tethI te rAtrie pitAne ghera AvyuM ane joyuM ke pitAnI strI eka pathArImAM sUtI che ane tenI bAjue eka puruSa sUte che. tenA krodhane pAra rahyo nahi. te banne upara taravAra kADhI ghA karavA jato hato tevAmAM sthAnamAMthI taravAra kADhatAM thaelA khaDakhaDATathI te puruSa jAgI uThyo. te puruSa te bIje kaI nahi, paNa tenI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 pavitratAne paMthe sagI bahena hatI. te divaseAmAM cAranA bhaya hatA ane jyAM ekalI strIe hAya tyAM cAranA vizeSa trAsa hAvAthI dararoja rAtre tenI bahena puruSanA pAzAka paherI sUi rahetI hatI. AvA manAvA ghaNIvAra ane che, mATe kAi para ALa mUkatAM pahelAM ghaNA vicAra karavA. khIjAmAM DhASa hAya tA te kahevAnI paNa jarUra nathI, tA pachI achatA doSanA Aropa mUkavA e teA meTAmAM mehu pApa che. ApaNe ghaNI vAra bIjAnuM ghasAtuM khAlIe chIe. te puruSa ke strInuM cAritra evuM ja hAvuM joie ema paNa bedarakArIthI kheAlIe chIe, paNa tethI je pariNAma Ave te puruSa ke strIne zeAsavuM paDe che, tene ApaNane khyAla hAtA nathI. jo ApaNane tevA khyAla Ave tA ApaNe tevI bhUla kadApi karIe nahi. je manuSya A abhyAkhyAnanA pApathI mukta rahe che te ghaNI zAMti anubhave che. te kAinu ghasAtuM khelate nathI. tene mana sattASa rahe che ke teNe kAI upara paNa khATu ALa mUkyuM nathI, athavA paranA DhASA leAkeA AgaLa jaNAvavAnI bhUlA karI nathI. tema A vAta chAnI rAkhajo, evuM kahevAnA samaya tene AvatA ja nathI; kAraNa ke te tevI khAkhatA kahevA ke sAMbhaLavA cAkhkhI nA ja pADe che. jo manuSya abhyAkhyAnanA pApathI sadA khacavuM DAya tA mIjAnA dvASa nahi sAMbhaLavAnI ke nahi kahevAnI dRDha pratijJA karavI joie. je manuSya tevI vAtA sAMbhaLatA nathI tenA AnaMdanA pAra rahetA nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 14 muM. vaizunyAvaraNu, caudamuM pApasthAnaka paeNzunya che, ane te paNa temA pApasthAnaka abhyAkhyAnanI mAphaka halakA svabhAvanuM sUcaka che, paizunyamAM cADIcugalI, ekanI vAta bIjAne kahevI ane enI pUTha pAchaLa niMdA karavI e sarvanA samAveza thAya che. vaizunyane aMgrejI bhASAmAM back-biting kahe che, jene artha pITha karaDavI evA thAya che. arthAt A durguNane vaza thayelA jIva leAkeAnI pUMThe pAchaLa temanI badaeAi karyA kare che ane temAM eka jAtanA halakA rasa le che. jema aneka halakA prakAranAM vyasanA hAya che tema A pArakI bAbateAnI cADIcugalI karavAnu paNa keTalAkane vyasana paDI jAya che ane pachI te tajavAnuM kAma ghaNuM kaThaNa thai paDe che. cADI karanAra manuSya vagarapaisAnA krIe che. ane te jyAM tyAM ekanI vAta bIjAne ane bIjAnI trIjAne kahetA kare che. AvA manuSya meTe bhAge khIjAonA DhASAnI, ni`LatAonI, khAsIonI, bhUlAnI vAtA karyo kare che. te jANe che ke leAkeA tenI vAtA sAMbhaLIne tene zAbAzI Apaze, paNa tene viSe leAkA zuM dhAre che ? teneA tene khyAla paNa hotA nathI. Ave manuSya samayanA upayAga kema karavA te jANatA nathI, tethI ja te potAnA samayanA meTAmAM mATe durupayeAga kare che. te pArakI vAtA sAMbhaLe che, temAMthI kAMI je dveSabharyuM hAya te yAda rAkhe che ane pachI te tenA jevA ja navarA ha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 pavitratAne paMthe manuSya AgaLa lalakArIne manamAM rasa le che. lokomAM pitAnI vAtathI veravirodha vadhe che tenuM tene bhAna paNa hetuM nathI. te lekenI khuzAmata karavA bIjAonA de saMbaMdhI vAte saMgrahI rAkhe che, te vagara paisAnA gejheTanuM kAma kare che. sAmAnya gejheTa(vartamAna patromAM te zubha azubha sarva samAcAra hoya che paNa A gappIgejheTane meTo bhAga to anekanAM chidrothI bharelo hoya che ane te evI te saphAithI bIjA AgaLa rajU kare che ke leke jaldI te mAnI le che. je manuSya pitAnA samayane sadupayoga kare hoya te tene AvI cADIcugalI mATe samaya ja maLato nathI. A cADIyugalInA geraphAyadA aneka che. tenA para keI vizvAsa rAkhatuM nathI, kAraNa ke je manuSya bIjAnI vAta ApaNI AgaLa kahe che te ApaNI vAto bIjA AgaLa kema nahi kahe? ema dhArI leke tene avizvAsapAtra mAne che. cADIcugalI karanAra manuSya jyAM tyAM kalaha vadhAre che ane mitromAM, sanehIomAM, saMbaMdhIomAM phATaphuTa paDAve che. te ApaNane khabara paNa na paDe tevI rIte ApaNI pITha pAchaLa-ApaNI gerahAjarImAM ApaNA viSe aneka halakI bAbato bole che. te manuSya ApaNA mukhe mIThuM bole che, paNa pAchaLa ApaNI niMdA kare che ApaNA avaguNa gAya che. vaLI tevA manuSyanI vANamAM moTe bhAge deSa ja hoya che. je doSane saMgraha karI vaheMcavA mATe nIkaLyo hAya, tenI pAse ApaNe kayAMthI zubha bAbatonI AzA rAkhI zakIe ? teno vyApAra ja tevI jAtane che. AthI tenA vacanamAM sadoSatA Ave che ane tenuM vAtAvaraNa paNa azubha bane che. ApaNe je DIvAra tevA manuSyanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaizuviramaNa 99 vAtAvaraNamAM rahIe, ane jarA pramAdI banIe tA ApaNane paNa majAnI niMdA karavAnuM mana thaI jAya; kAraNa ke tevA manuSyanuM vAtAvaraNu cepI rAga jevuM hAya che, mATe Atma abhyAsI manuSya jAte keAinI cADIcugalI ke ni MdA na karavI, eTaluM ja nahi paNa je tevI vAteA karatA hAya tenI sAbata cheADavI. jo ApaNAmAM zakti hAya ane tene sudhAravAnA khAsa hetuthI tenI sAthe thADe samaya sabaMdhamAM AvIe tA te judI vAta che, bAkI teA zarUAtanA abhyAsIoe te tevA manuSyeAnI vAta sAMbhaLavAthI dUra rahevu e ja zreyaskara che. je manuSyane AvI pArakAnI cADIcugalI karavAnI Teva paDI hAya tene te tyAga karavAne madadagAra thAya tevA keTalAya vicAro atre ApavAmAM Ave che. tevA manuSye vicAra karavA ke-A Teva ghaNI kharAkha che. te vANInA asaMyama sUcave che. je vAta ApaNe amuka manuSyane jAte kahI na zakIe te tenI pUThe pachavADe kahevAnA ApaNane ze| adhikAra che ? vaLI A cADIcugalI karavAmAM samaya nakAmA jAya che-samayanA durupayeAga thAya che. leAkeAmAM vizvAsa ghaTe che ane aneka zatrue niSkAraNa UbhA thAya che, teA tevI vAtA karavAthI lAbha zA? khIjAe amuka bhUla karI hAya--tenuM jIvana sadASa hAya, teA paNa tevI vAtA bIjA AgaLa kahevAthI zu lAbha thavAnA hatA ? dareka manuSya peAtAnA karmane vAste pAte jokhamadAra che. AvA vicAra karI te Tevane TALavI. jo vAtA karyA vinA na ja cAlatu hoya teA jagatamAM aneka zubha khAkhatA che, tenA saMgraha kare. vamAnapatrAmAMthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavitratAne pathe temaja mahApuruSanA cAritramAMthI vIratA, dhairya, karuNA, dayA, kSamA, udAratA, prema ane maitrIbhAvanAM daSTAMta ane banAvo ekatra kare, te samaraNamAM rAkhe ane lokone jaNAve ke jethI tamane tathA sAMbhaLanArAne bannene utsAha ane preraNAzakti Avaze ane tamArI pazunyanI Teva jatI raheze. lokonI gupta vAte mitra thaI, nehI banI sAMbhaLavI ane pachI tevI vAte bIjA AgaLa kahetAM pharavuM e zuM mitradroha nahi? e zuM ocho vizvAsaghAta che? pazunyavRttine tyAga karavAne manuSya hadayathI udAra banavuM joIe. Atma abhyAsI manuSya bIjAonI nirbaLatA pratye ghaNuM ja udAra bane che, ane je kadApi sapta bane to te potAnI nirbaLatA ane khAmIo pratye sapta bane che. AvI rIte-AvA prakAranA vicAro karIne manuSya pazunyanA adhama deSathI mukta thAya che. pArakAnA deSarUpI malina jaLamAM je ApaNe ApaNuM vastra dheIe to te kevI rIte nirmaLa thAya? mATe udAra vRttithI dareka banAva, dareka manuSya ane dareka saMsthAnI zubha bAju juo, tene Teke Ape tethI zubha vRddhi pAmaze eTale azubha ApaApa cAlyuM jaze. paizunyane-bIjAnI cADIcugalI karavAnI Tevano tyAga karavAthI manuSyane behada zAMti maLe che. mana vizeSa nirmaLa banatuM jAya che, jyAre mana niMdAmAM nathI parovAtuM tyAre kAMI zubha kAmamAM rokAya che, eTale samayane sadupaga thAya che, vANuM ane mana upara saMyama Avato jAya che ane hRdaya nirmaLa thatAM aMtarAtmA vizeSa tejathI jhaLakavA lAge che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 15 muM. ratiarativiramaNa. paMdaramuM pApasthAnaka ratiarati che. rati-arati eTale anukULa ke pratikULa prasaMgamAM je sukha-dukhanI lAgaNI thAya tene ratiarati kahe che. A sthiti sAmAnya manuSyane svAbhAvika che. sukha Ave te jIvavAnI vAMcchA kare che ane temAM rati mAne che, duHkha Ave te maravAnI IcchA kare che ane te duHkhada prasaMga vAste tene arati prakaTe che. jenazAstramAM cAra prakAranAM dhyAna kahelAM che, ArtA, raudra, dharma ane zukaladhyAna. temAMnAM prathamanA be rati aratinI sthiti sUcave che. temAMnA prathama AdhyAnanA cAra bheda che. jIva aniSTa padArthonA saMgathI athavA ISTa padArthanA viyogathI, athavA te rogathI, athavA te AgAmI zuM dukha Avaze evA vicArathI potAnA cittamAM aneka prakAranI ciMtA karI duHkhI thAya che. ridridhyAnanA cAra prakAra A pramANe che-hiMsAmAM, asatyamAM, cerImAM athavA viSayasevanamAM AnaMda mAna . A AnaMda athavA rati ghaNA ja halakA prakAranI che. je manuSya AvI bAbatamAM rati le che te manathI ghara karma bAMdhe che, ane khATAM kAma karIne anaMta duHkhane bhaktA bane che. potAnA zarIrane, Indriyone ane potAnI vRtti tathA manane je vastuo ace temAM manuSya rati mAne che ane je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 pavitratAne paMthe na ruce te pratye arati thAya che. manane svabhAva ja evo paDI gayela che ke kaI paNa padArtha, manuSya ke banAva jotAM kAM to tenA tarapha prIti dharAve che ke kAM to te pratye aprIti thAya che. rati ane arati e kharI rIte kahIe te rAga ane dveSanAM maMdasvarUpa che. koI paNa vastu viSe rati thatAM dhIme dhIme te pratye rAga thato jAya che, ane je arati athavA aruci thaI to temAMthI bIjA kAraNe maLatAM te arati zreSanuM rUpa le che. zrImad AnaMdaghanajI te eTale sudhI kahe che ke "zreSa arecakabhAva" jyAM aci thaI tyAM dveSa ja samaja. - ratiarati manuSyanA manane eka kSaNavAra paNa zAMta besavA detI nathI. amuka banAvothI manuSyane kAM to harSa thAya che ke kAM to kheda thAya che. amuka manuSyane joI kAM to AnaMda thAya che ke kAM to viSAda thAya che. eTale mananA kalele niraMtara cAlyA kare che ane te ApaNA manane jarA paNa sthira thavA detA nathI. rati ke arati bemAMnuM eka kallela to dareka paLe ApaNane ghasaDatuM ja hoya che. A sthitimAM mananI zAMti kyAMthI hoya ? A manuSya bahAranA saMyegone vizeSa AdhIna bane che. AtmA moTe bhAge nimittavAsI hovAthI tevA manuSyane je je sukhaduHkhanA prasaMgo maLe te pramANe te harSazeka dhAraNa kare che. sukha ke dukha, lAbha ke geralAbha, vijaya ke parAbhava A bemAMnuM je eka kAraNa maLe che, tethI rati ke arati janme che ane te sthAyI hoya ema mAnI jIva harSa ke zeka dhAraNa kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 ratiativiramaNa A ratiaratinI sthitithI mukta thavuM hoya te manuSya pANInA kallola parathI khaDaka upara thoDI vAra paNa UbhAM rahetAM zIkhavuM joIe. kalelo tenA paga sAthe athaDAze, paNa tene ghasaDI jaze nahi. te kalelenA svarUpane have draNa bane che. te kalaeNlarUpa nahi banatAM kalAnuM hArda samajavA prayatna kare che. teNe sauthI prathama to e vicAravuM joIe ke Nothing is eternalin this universe. A vizvamAM koIpaNa sthAyI nathI. bhagavadgItAmAM lakhyuM che ke - mAtrAsparzAstu kaunteya ! zItoSNasukhaduHkhadAH // AgamApAyino'nityAMstAMstitikSasva bhArata ! // he arjuna ! zIta, uSNa, sukha, duHkha vagerene ApavAvALA IndriyenA sparze AvavA ane javAvALA hAI anitya che mATe tene tuM sahana kara. arthAt jagatanA bAhya padArtho jemAM ApaNe ATaluM badhuM sukha ke duHkha mAnIe chIe te sarve sthAyI nathI, paNa kSaNe kSaNe badalAya che. zrImad rAjacaMdra eka sthaLe lakhyuM che ke - vidyuta lakSamI, prabhutA pataMga, AyuSya te te jaLanA taraMga; puraMdarIcApa anaMga raMga zuM rAcIe jyAM kSaNano prasaMga ? lakSamI vijaLI samAna capaLa che, sattA pataMga jevI asthira che, AyuSya e pANInA kalela samAna che, kAmanA raMge te meghadhanuSya jevA che. jyAM AvA kSaNika sukha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 pavitratAne paMthe ApanArA prasaMge heAya tyAM manuSya zuM rAce athavA rati kare ? tema ja duHkhada prasaMge viSe zAka paNa zuM dhare ? kAraNa ke koIpaNa vastu sthAyI nathI. sukha paNa sthAyI nathI tema duHkha paNa sthAyI nathI. te upara eka TUMka daSTAMta che. eka rAjA hatA. tenA kaMThamAM eka mAdaLIuM hatuM. te zA hetuthI nAMkhavAmAM AvyuM hatuM ane temAM zuM hatuM te te jANatuM na hatuM, paNa vaMzaparaMparAthI te utarI AvyuM hatuM. te rAjA para eka bIjo baLavAna rAjA caDhI Ave teNe Ane harAvyo. rAjA tenA keTalAka sAmata sAthe jaMgalamAM nAsI gaye. jaMgalamAM eka vRkSa nIce besI vicAra karatAM tenI dRSTi pitAnA kaMThamAMnA mAdaLIyA para paDI. teNe te bhaMgAvarAvyuM, te temAMthI jIrNa tADapatrane eka kakaDe nIkaLe. tenA para lakhyuM hatuM ke maf mmiSyati This too shall pass away-A paNa jatuM raheze. teNe vicAra karyo ke have zuM jatuM raheze? mArI pAse zuM rahyuM che ke te cAlyuM jAya ? vicAratAM tene lAgyuM ke A mAre parAbhava (hAra) cAlyo jaze ane mane vijaya maLaze. A vijayane vicAra tenA manamAM kuratAM tenAmAM navuM citanya AvyuM. teNe pharIthI sainya ekatra karyuM. te rAjAne harAvyuM. vijaya meLavyuM. tene have phulAI javAno saMbhava hato. tenI dRSTi pAchI mAdaLIyA para paDI. teNe vicAryuM ke A paNa cAlyuM jaze. A vijaya paNa jaze. A uparathI sAra e nIkaLe che ke-sukhanA prasaMgamAM e vicAra kare ke A sukha paNa cAlyuM jaze mATe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratiativiramaNa 105 phulAI javuM nahi. tema ja duHkhanA prasaMgamAM e vicAra kare ke A dukha paNa cAlyuM jaze, mATe ati dIna na banavuM, paNa samatolavRtti jALavavI. jyAM sudhI manuSya bAhya saMgeno-manuSyane-vastaene vicAra karyA kare che tyAM sudhI rati ke arati thavAnI ja, tyAM sudhI sukha dukha thavAnuM ja. paNa AtmAnI anaMta kALanI jiMdagImAM A jiMdagI e eka divasa che, evuM vicAratAM sarva banAve gaNu thaI jAya che. te manuSya sukha-duHkhamAM mananI sthiratA jALavI zake che. kavi kAlidAsa kahe che ke kasyaikAntikaM sukhamupanataM duHkhamekAntato vA / nIcairgacchatyupari ca dazA cakranemikrameNa // . kene ekAMta sukha maLyuM che? athavA kene ekAMta ' duHkha maLyuM che ? ApaNuM dazA cakranI dhArA pramANe upara nIce cAlyA ja kare che, AvajA kare che, mATe je ratiaratithI mukta thaI zAMti meLavavI hoya to sukha duHkha ApanArA padArthonI anityatA vicArI manuSya tenA draSTA banavuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 16 mu paraparivAdaviramaNa soLamuM' pApasthAnaka parapariyAta che. tenA sAmAnya atha pArakAnI khAkhatAnI vAta. paNa te mATe bhAge niMdAnI hAvAthI paraparivAdaneA artha parinaMdA ema thAya che. pArakI niMdA karavI, pArakAnA sabaMdhamAM ghasAtu khelavu, athavA khIjAenA sabaMdhamAM nakAmA gappAM mAravAM, e manuSyane svabhAva thai paDyo che. manuSyane temAM eka jAtane rasa ane utsAha Ave che. jyAM zAMta, vairAgI, hitakara, paranA guNeAnI vAta cAlatI haiAya tyAM manuSya kaMTALI jAya che, temAM tene rasa AvatA nathI. paNa jyAM mIjAnAM dUSaNlRA carcAtAM hAya, khIjAnI khamAI thatI hAya tyAM manuSyane sphurti Ave che, ane pAte pazu te vAtamAM bhAga levA mAMDe che, ane kheATIkharI aneka bAbate temAM umerIne vAtane rasamaya banAvavA prayatna seve che. jo manuSya peAtAnA ja kAryamAM lakSa Ape, bIjAone madadanI jarUra hAya ane pAte te ApI zake tema lAgatu hAya te| te ApavA mATe bIjAnA kAmamAM rasa le, te sivAya jo pAte peAtAnA vicArA, vacanA ane kAryo para lakSa Ape te peAtAne ghAja lAbha thAya. paNa manuSyamAM bIjAnA kAmamAM mAthuM mAravAnI icchA ghaNI prakhala jaNAya che. khIjAo karatAM peAtAnu jJAna vadhAre che, athavA peAtAne sArI AvaData che te khatAvavAne ane A rIte peAtAnA ahukArane pASavA jIvA pArakI mAkhatAmAM mAthu mAratA jaNAya che. bIjo manuSya zuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ para parivAdaviramaNa 107 kahe che, kare che athavA mAne che tenI sAthe ApaNane kaze saMbaMdha nathI. te viSe ApaNe cheka taTastha rahetAM zIkhavuM joIe. jyAM sudhI te manuSya bIjA manuSyanI vacamAM na Ave tyAM sudhI svataMtra vicAra karavAne, svataMtra zabdo balavAne, svataMtra kArya karavAne tene saMpUrNa hakka che. ApaNane je yogya lAge te karavAnI ApaNane svataMtratA hovI joIe, e hakaka ApaNe mAgIe chIe, te pachI ApaNe bIjAne teTalI ja svataMtratA bhegavavA devI joIe; ane jyAre bIjo koI manuSya tevI svataMtratAno upabhega karatA hoya tyAre tenI niMdA karavAne ApaNane jarA paNa adhikAra nathI. je ApaNane ema lAgatuM hoya ke amuka manuSya amuka khoTuM kAma kare che, ane je ApaNe sabhyatAthI ane khAnagI rIte tene ApaNA vicAro darzAvavAnA prasaMga laIe te tene samajAvI zakavAne saMbhava che, paNa ghaNI bAbatamAM te Ama karavuM te paNa agya rIte mAthuM mAravA jevuM kAma che. je ApaNe trIjA manuSya sanmukha jaI te bAbata jaNAvIe to tenI niMdA karI kahevAya ane niMdA te te moTe durguNa che. niMdAnA vicAramAtrathI ghaNe anartha pedA thAya che. dareka manuSyamAM guNa temaja avaguNa rahelA che. prabhu sivAya kaI paNa jIva pUrNa nathI. "thoDA ghaNA avaguNe sA bharyA re, keInA naLI cuve, koInAM neva re." te pachI ApaNe tenA azubhanuM ciMtana karI sAmAnA deSane puSTi ApIe chIe. je tenAmAM te avaguNa hoya to te puSTa thAya che ane na hoya te paNa tenuM vAraMvAra ciMtana karIne doSanuM bIja tenAmAM ropavA jevo prayatna ApaNA vicA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 pavitratAne paMthe rathI thAya che. vaLI jagatanuM vAtAvaraNa bagaDatuM jAya che. jagatamAM paradoSadaSTi vadhe che, paNa sA karatAM moTe geraphAyado to ApaNane thAya che ke ApaNuM vAtAvaraNa malina bane che. pArakAnA deSarUpI malina jaLamAM snAna karavAthI ApaNI zuddhi kevI rIte thaI zake? vaLI ApaNe vicAra karavAthI aTakatA nathI, paNa ApaNe bIjAnA deSanI karelI zodha loke AgaLa atizakitanA sAthiyA pUrI, mIThuM maracuM bhabharAvI, lalakArIe chIe ane teo paNa temAM bahu ja rasapUrvaka bhAga le che. teo te vAta bIjAone jaNAve che. AvI rIte seMkaDe manuSyo te kamabhAgya manuSyanI niMdA karavAmAM bhAga le che ane teno doSa sudhAravAnuM kAma ghaNuM kaThaNa bane che. niMdAthI koI sudharyuM nathI athavA sudharavAnuM nathI. ApaNe dhArIe to premathI-dilasojIthI ekAMtamAM keInI bhUla jaNAvI, tene ApaNe banAvI, tenI bhUla kadAca sudhArI zakIe. . vaLI niMdA karavAmAM samayane durupayega thAya che, kemAM veravRttio ane kalaha jAge che, mana ghaNuM kaluSita bane che. niMdA karanAra para kaI vizvAsa rAkhatuM nathI. te bIjAnA doSo ja zodhate hovAthI tenA jJAnacakSu para yaDala AvI jAya che ane tene sarvatra deSa ja jaNAvA lAge che. te bIjA saMbaMdhI vicAro karavAmAM eTalo badho magna thaI jAya che ke te pitAnuM bhAna bhUlI jAya che. niMdA tyAga karavAnA ghaNAM sAdhana che. dareka manuSyamAM guNe tathA doSo rahelA che. guNa upara prIti rAkho ane guNone puSTi Apa, eTale durgaNe cAlyA jaze. je manu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ paraparivAdaviramaNa 109 vyane upayogI kAma karavAnA nathI te manuSya ja AvAM niMdAnAM kAmamAM rasa laI zake. je manuSya dhAre to- vicAra kare te-upagI kAmanI khoTa nathI. manuSya pitAnuM zarIra sudhArI zake, navarAzanA samayamAM sArAM pustaka vAMcI zake, zubha bhAvanAonuM ciMtana kare, kaI mAMdA manudhyanI mulAkAta le, koI sevA karatI saMsthAo sAthe joDAI tenA hitArthe kAma kare, pitAnA putraputrIo tathA anya kuTuMbIjanA hitanA savAle vicAre ane te pramANe varte. je manuSya AvA koI kAmamAM pitAne samaya vyatIta kare, te tene paranI niMdA karavAne ke gappAM mAravAne avakAza ja maLe nahi. samaya ghaNe alpa che ane kArya karavAnAM ghaNAM che, mATe sujJa manuSya to te ala5 samayane sAthI zreSTha upayoga kare che. teo anupagI ane upayegI kA vacce prathama viveka kare che. anupayegI kAmone tyAga karI teo upayogI kAma kare che ane AgaLa jatAM upayogI ane vizeSa upayogI kAmo vacce bheda pADI vizeSa upayogI kAma karavA prerAya che. pitAnAthI banatuM vizeSamAM vizeSa upayogI kAma karavAne je manuSya prayatna kare, to tene niMdA mATe ke gappAM mATe ke pArakI kuthalI mATe samaya kyAMthI maLI zake? niMdA tyAga karavAne eka bIjo upAya e che kepArakI niMdAnI vAta sAMbhaLavI baMdha karo. bIje koI pArakAnI niMdA karato hoya te te sAMbhaLavA nA pADe. A rIte niMdA sAMbhaLavAno rasa ocho thaze, to pachI niMdA karavAmAM te rasa raheze ja kyAMthI? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 pavitratAne paMthe je koInuM zubha kAma juo tene anumodana Ape, paNa bIjAnA khoTA kAmanI niMdA na karatAM udAra bano. jyAM tyAM niSkAraNa koInI niMdA karavAthI sAmAne ke' ApaNane koIne paNa lAbha thato nathI. niMdA e jIbhanuM moTAmAM moTuM pApa che. niMdA e doSadaSTinuM pariNAma che. je te manuSya pArakA kAmamAM mAthuM mAre che te teno hetu moTe bhAge bIjAne madada karavAno nahi, paNa bIjAonAM chidro ane nirbaLatAo jANa vAno hoya che. je manuSya niMdAnA pApathI bace che, tene samaya ghaNe maLe che. te bahu sArI rIte AtmanirIkSaNa karI zake che. te aMtarmukha thaI potAnA guNadoSa sArI rIte tapAsI zake che ane A rIte AtmasudhAraNA karavA tene ghaNe avakAza maLe che. te manuSya svAdhyAya paNa sAre karI zake che. svAdhyAya eTale svano adhyAya, eTale AtmAnA svarUpanuM ciMtana-"huM keNa chuM? mAruM svarUpa zuM? mAruM kartavya zuM? mAruM sAdhya zuM?' AvA vicAra karavAmAM je te potAno samaya pasAra kare to tene aMdarathI ghaNuM jANavAnuM maLe. bahAranuM ramaNa-TaNa jyAre baMdha thAya athavA ochuM thaI jAya tyAre aMdaranuM raTaNa thavA lAge che, te pachI je manuSya paraMparivAda-pArakA saMbaMdhI nakAmI vAte, kuthaLIo-gappAM-niMdA vagerene tyAga kare che, tenI vANu para temaja mana para apUrva saMyama Avato jAya che ane manane bahAranI paristhiti para ochuM dhyAna ApavAnuM hovAthI te aMtarmukha bane che ane tyAM tene apUrva zAMtino anubhava thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 17 mu. mAyAmRSAvAdaviramaNa sattaramuM pApasthAnaka mAcAmRSAvAda che. mAyAnuM AThamuM pApasthAnaka ane mRSAvAdanuM bIjuM pApasthAnaka maLI 17 mu` mAyAmRSAvAdanuM pApasthAnaka udbhave che. mAyAmRSA vAda eTale kapaTa asatyayukta, bIjA zabdomAM kahIe ta DhAMga--daMbha che. zrImad yazeAvijayajInA zabdo pramANe A mAyAmRSAvAdane doSa viSane vadhAravAnI sthiti, athavA sapane chaMcheDavAnI kriyA che. DhoMganI utpattinu kAraNa e che ke manuSya hAya tenA karatAM sArA dekhAvA icche che, peAtAnuM ajJAna ane peAtAnA doSa DhAMkI pAte jJAnI ane nirdoSamAM khapavA mAge che. A kAraNathI-leAkeAnA khATA bhayathI pete aneka rIte asatya khele che ane kapaTakriyA kare che, pAte elevu eka asatya athavA kareluM eka khATu kAma chupAvavA manuSya jUThanI para parA seve che ane pachI te asatya ane kapaTa eTaluM madhu vadhI jAya che ke tenAthI te chupAvI zakAtu nathI ane tenI dazA ghaNI dayAjanaka thAya che. DhAMganA eTalA badhA geraphAyadA che ke tenA pUrA vicAra paNa AvI zake nahi, chatAM keTalAka geraphAyadA varNa vavAmAM Avaze. DhoMga lAMbe samaya TakatA nathI. aMte kapaTa pakaDAya che tyAre tenI keTalIka satya khAkhatA hAya te paNa DhoMga legI taNAI jAya che ane te sarvathA pApI ke asatyavAdI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 pavitratAne pathe hate, ema ke mAnavAne derAya che. DhagathI tenA AtmA para paDala AvI jAya che. vAraMvAra asarala ane kapaTamayavakra vicAro karavAthI tenuM mana paNa tevuM ja vakra bane che, eTale AtmAnA sIdhAM kiraNe te manadvArA prakaTI nIkaLatAM nathI. tethI tene AtmA satya ane asatya vastu vacce bheda pArakhI zakato nathI. satyavAdI ja aneka asatya bAbatomAMthI kayI satya bAbata che, te ekadama samajI , zake che. je manuSya bIjAne chetaravA jAya che te jAte ja chetarAya che, kAraNa ke eka manuSya apramANikapaNe thaDe samaya vyApAramAM bIjAne chetare, paNa jyAre tenuM kapaTa pakaDAya tyAre loke tenI sAthenI levaDadevaDa ochI kare, eTale tenI Avaka ochI thAya. Ama Akhare te DhoMga athavA kapaTane Azraya lenAra manuSya vyavahAramAM paNa pAcho paDe che ane ATale samaya kapaTa ane apramANikapaNAno Azraya laI potAnA manane je nukasAna karyuM tenI to kiMmata AMkI zakAya ja nahi. jyAre Dhaga pakaDAya che tyAre te DhegI manuSya parathI sarvane vizvAsa uThI jAya che. manuSya Dhaga kare, asatya bole, kUDakapaTa kare, paNa temAM tenuM hadaya DaMkha mAryA vinA rahetuM nathI. kapaTI manuSya niraMtara bIkaNa hoya che. game teTalo nirbhayatAne DeLa kare, paNa sUryanA prakAzita kiraNa AgaLa jema dhumasa vikharAI jAya che tema satya ane pramANika manuSyanI tejabharI AMkha AgaLa tenuM mukha DhIluM paDI jAya che, tenuM teja jhAMkhuM paDI jAya che. AkhuM vizva satya para racAyuM che, mATe satyanA niyamone bhaMga karI jagatane cheta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAmRSAvAdaviramaNa 113 ranAra manuSya lAMbe kALa vijaya pAmI zake nahi. kudarata potAnA niyamono bhaMga lAMbA samaya sahana karI zake ja nahi, mATe Atma abhyAsI manuSya kapaTa ane asatyane pitAnA hadayamAMthI dezavaTo Apavo. upadezasaptatikA nAmanA granthamAM mAyAkapaTanI kevI durdazA thAya che, te upara eka daSTAMta ApeluM che. zrI tilakapuramAM dharma buddhi ane pApabuddhi nAmanA be vaNika rahetA hatA. dharma buddhi saralasvabhAvI temaja parahitaciMtaka hato ane pApabuddhi kapaTI, mAyAvI ane vizvAsune chetaranAre hatuM. baMnene vepAra nimitte maitrI thaI. leke ema kahetA hatA ke-kASTha ane karavata je A pega che, tathApi potAnA uttamapaNAthI dharmabuddhie te pApabuddhine tyAga karyo nahi. banne jaNa vepAra nimitte bIje deza gayA ane vyavasAya karI dareka hajAra sonAmahoro kamAyA. te banne pitAnA gAma tarapha pAchA vaLyA. jyAre pitAnuM nagara pAse AvyuM tyAre pApabuddhie dharmabuddhine kahyuM--"mitra! ATaluM badhuM dhana nagaramAM kema laI javAya? mATe keTaluMka ahIM ja dATI mUkIe, pachI gya avasare te laI jaIzuM, kAraNa ke dhanane aneka prakAre rAjA, bhAgIdAra ane cArathI bhaya hoya che." Ama sAMbhaLI dharmabuddhie pAMca se sonAmahora eka vRkSa nIce dATI. tene vizvAsa pamADavA pApabuddhie paNa temaja karyuM. pachI teo potapotAne ghera gayA. pApabuddhi rAtre chAnAmAne bannenuM dATeluM dhana laI gaye. eka divasa pApabuddhine dharmabuddhi AvI kahevA lAge 8 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 pavitratAne pathe ke "mitra! cAle have ApaNe te dATeluM dhana kADhI AvIe." tyAM jaIne joyuM te khADe khAlI jovAmAM AvyuM. pApabuddhi ghaNe vilApa karavA lAgyA ane chevaTe teNe dharma buddhi upara AkSepa mUkatAM kahyuM: "he duSTa ! te ja A kAma karyuM che, kAraNa ke ApaNuM be vinA bIjuM koNa A vAta jANatuM hatuM? " dharmabuddhi kahe-" huM kadI evuM kAma karuM nahi. koI pApIe te kAma karyuM haze. " Ama bane vacce vivAda thayo ane vAta rAjasabhAmAM gaI. baMnenA sAkSI viSe pUchavAmAM AvatAM pApabuddhi bolI uThyo kemAro sAkSI devatA che. rAjAe kahyuM-prabhAte tenI parIkSA thaze. pApabuddhie rAtre potAnA pitAne saghaLI hakIkata kahI ane jaMgalamAM jaI vRkSanA netara(pila)mAM bharAI besavA jaNAvyuM. ane rAjA pUche tyAre "pApabuddhi niSkalaMka che ane dharmabuddhi taskara che," ema kahevAnuM sUcavyuM. prabhAte rAjA pradhAna vagere amaladAro tathA dharmabuddhi pApabuddhi vagere loko tyAM hAjara thayA. savAla pUchatAM pApabuddhinA pitAe goThavele javAba Ape. leke Amatema jovA lAgyA paNa koI manuSya najare paDaye nahi. dharmabuddhie tarata ja samayasUcakatA vAparI jaNAvyuM ke A keTarane bALI nakhAve eTale deva ke manuSya pratyakSa thAya." keTara bALavAnI zarUAta karI ke tarataja pApabuddhine pitA te keTaramAMthI gabharAto gabharAta bahAra nIkaLyo. prazna pUchatAM teNe sarva satya nivedana karyuM. leke tathA amaladAra varga tene tathA tenA putrane dhikkAravA lAgyA. rAjA pApabuddhine bhAre zikSA karavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAmRSAvAdaviramaNa 115 taiyAra thayo paNa dharmabuddhie tene tema karatAM vAryo. rAjA vagere dharmabuddhinI prazaMsA karavA lAgyA. mAyAmRyAvAda A bhavamAM paNa duHkha Ape che. have mAyAmRSAvAda tajavAne sauthI zreSTha upAya satya ane saralatA che. jo ke satyavAdI ane sarala manuSyone prAraMbhamAM kadI duHkha paDe, keTalIka aDacaNAmAMthI pasAra thavuM paDe, paNa aMte satyane jaya thAya che. satyavAdI ane sarala prakRtivALo jIva ghaNuM tvarAthI pitAne vikAsa karI zake che. te nirbhaya bane che, te niraMtara zAMti jALave che ane tevA manuSyanuM zarIra paNa nirogI rahe che. paraspara anukUla AMdelane tenA zarIramAM cAle che, tethI reganA virodhI AMdelane javA mAMDe che. niSkapaTI ane satyapriya manuSya hajAro asatya bAbatomAMthI, satya bAbato kaI che te turata ja pArakhI zake che. satyane saguNa AvatAM badhA durgaNe nAza pAmavA lAge che, kAraNa ke je manuSyane satya bolavAnuM hoya che te keTalAMka pApa te karI zake ja nahi. tene to satya hoya te ja bolavAnuM hoya che, tethI ghaNA prakAranI kuTilatAthI te bacI jAya che. - je manuSya asatyathI, kapaTathI athavA DhaMgathI bIjAne chetaravA prayatna kare che tene potAne aMtarAtmA avarAya che, tethI te aMtarAtmAno avAja sAMbhaLI zakatA nathI athavA te tenI jhAMkhI pAmI zakatuM nathI, mATe jema bane tema manuSya heMgane tyAga karI sarala prakRtivALA banavuM. jyAM saralatA che tyAM pavitratA che ane jyAM pavitratA che tyAM ja prabhuno vAsa che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 18 muM mithyAtvazalyaviramaNa A mithyAtvazalya e aDhAramuM ane chelluM pApasthAnaka che. te chelluM che. paNa sauthI prathama sthAna bhegave tevuM che. upATha yazavijayajI kahe che ke-trAjavAmAM eka bAju sattara pApasthAnaka mUke ne eka bAju A 18muM mUke to A vadhe tema che. teno artha e thAya che ke manuSyanA hRdayamAM jyAM sudhI mithyAtvarUpI viSa pravezeluM hoya che tyAM sudhI te manuSya kaI paNa kAma tathAvidha bhAvathI karI zakato nathI. mithyAtva eTale satyane asatya mAnavuM athavA asatyane satya mAnavuM te. mithyA eTale jU DuM. vastune vastusvarUpe oLakhavI te jJAna ane vastune avasvarUpe oLakhavI te mithyAtva che. sAdhune asAdhu tarIke ane asAdhune sAdhu tarIke, mArgane unmArga tarIke ane unmArgane mArga tarIke, dharmane adharma tarIke ane adharmane dharma tarIke-TUMkamAM vastune avaLe rUpe samajavI e sarva mithyAtva che. jyAM sudhI mithyAtva athavA ajJAna hoya tyAM sudhI sabhAva saMbhave nahi ane asadajJAnarUpI viSa hRdayamAM peThuM hoya tyAM sudhI aneka prakAranI zaMkAo ane prazno thayAM kare che. tevI sthitimAM manuSya 98 nizcayathI kAMI paNa kAma karI zake nahi ane zraddhApUrvakanA jJAna vinA cAritra saMbhavI zake ja nahi. A mithyAtva utpanna thavAnAM be mukhya kAraNe che: eka ajJAna ane bIjuM durAgraha. je manuSyane rUpAnuM jJAna na hoya te caLakatI chIpane rUpA tarIke mAnI le che, jene sAcA hIrAnuM jJAna na hoya te pukharAjane hIra gaNuM leya. tema savastunuM jJAna jIvane na hoya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa 127 te asadRvastune sadRvastu tarIke mAnI leya che. AnuM nAma mithyAtva athavA asatya jJAna. A mithyAtva jJAnathI nAza pAme che. satya vastu jANatAM manuSya asatyane tyAga kare che. mahAvIra prabhu pAse je dvi-brAhmaNe dIkSA laI gaNadhara thayA te sarvane jJAna nahotuM ema nahi, jJAna te hatuM, paNa temAM keTalAka deSa hatA; teo jJAnanuM satya tatva jANavA Atura hatA tethI satya jJAna maLatAM teoe pitAne ajJAnavALe mata choDI dIdhe, mATe mithyAtva athavA ajJAna dUra karavAne sAro upAya sajJAna che. lokone saddajJAna ApavAmAM Ave te ghaNuM ja pitAnI bhUle sudhAravA taiyAra hoya che. IMglAMDamAM eka evuM vicAraka pakSa che ke je pitAne Agnostic kahevarAve che. tene artha "ajJAnavAdI" e thAya che. teo kahe che ke "amane amuka bAbatanA purAvA Ape, eTale ame te vAta mAnavAne taiyAra chIe." AvA manuSya jJAnanI jijJAsu kahevAya, ane temane jJAna ApavAmAM Ave che te pitAnI bhUla kyAM che? te samajI te dUra karavA prayatna kare. paraMtu keTalAka evA manuSyo hoya che ke-jeo durAgrahI hoya che. temane samajAvavAnuM kAma ghaNuM kaThaNa che. teo prathama pakaDelI vAtane kadApi mUkatA nathI. tAtasya kUpo'yaM iti bruvANAH kSAraM jalaM kApuruSAH pibntiA bApane kUve che, ema kahI kAyara puruSe bIje miSTa jaLa maLatuM hoya chatAM khAruM jaLa pIe che. temanAmAM vivekazakti hetI nathI. e te samaya jatAM duHkha pAmIne jJAna prApta kare. durAgrahIne sudhAravAno bIjo mArga ja nathI. eka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 pavitratAne pathe kavie kahyuM che ke ajJane sukhe ArAdhI zakAya che ane vizeSajJane te tethI vadhAre sukhe ArAdhAya che, paraMtu durvidagdha manuSyane te kaI rIte samajAvI zakAtuM nathI. tatvavidyA upara zraddhA enuM nAma ja samyagadarzana, ema jainazAstrakAre kahe che. jJAna ane cAritranI vacce A zraddhAnA AMkaDAnI khAmI jyAM tyAM daSTigocara thAya che. keTalAka manuSya jANe paNa te pramANe vatI zakatA nathI, kAraNa ke tenA dilamAM te jJAna viSe pUrNa zraddhA hatI nathI. jyAM zraddhA AvI eTale te pramANe avazya kArya thavAnuM. kadAca manuSya potAnA jJAna pramANe AcaraNa na karI zake, paNa je tene te jJAna para zraddhA hoya to vahemoDe te pramANe vartavAne. A jJAna te Right belief-sAcI zraddhA che. teTalA vAte kahevAmAM AvyuM che ke-rAtri sinita cAritrathI bhraSTa thayelA paNa siddhi pAme, arthAt atyAre pitAnI mAnyatA pramANe ja AcaraNa na rAkhI zakatA hoya, chatAM je temanI mAnyatA satya hoya te dhIme dhIme temanI mAnyatA kAryamAM utaraze ane teo ISTasiddhi karI zakaze. paNa je manuSya satya zraddhAthI Dage to te sarvathA Dagya samaja, tenI siddhi thatI nathI. A bAbata para jenazAstrakAre ghaNe bhAra mUke che ane te vyAjabI paNa che. saccaritranuM mULa satazraddhA che ane tenuM mULa sajJAna che, mATe ja kahevAmAM AvyuM che ke tane yathArtha samajI te para zraddhA rAkho ane jyAM sajJAna prApta thayuM eTale mithyAtva cAlyuM jaze, hRdayamAM apUrva baLa Avaze, kAraNa ke ajJAna jatAM jIvane AtmAnA astitva para, AtmAnA amaratva para, karmanA niyama para, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 mithyAtvazalyaviramaNuM punarjanmanA siddhAMta para, sAdhuo, upAdhyAye, AcAryo, ahaMte, siMddho:para tathA potAnAmAM rahelA apUrva baLa para vizvAsa Avaze-zraddhA prakaTaze; pachI sarva muzkelIo dUra thaze. AmAnA balunamAM zraddhAne pavana bharAze, pachI najIvI derIo tUTatAM vAra lAgaze nahi ane baluna pitAne UMce UDavAne mArga leze, mATe ja kahevAmAM Ave che ke samyagadarzana thatAM-ta para pUrNa zraddhA thatAM jIvane ghaNe mArga kapAI jAya che ane tene pAchA paDavAnuM bhAgyeja thAya che. te jIva have nirvANa sudhI vahetA jharAmAM paga mUke che. tyAMthI AgaLa vadhyA kare che. zraddhA parvatane paNa halAve che. zraddhA e paramabaLa che. zraddhA eTale dRDha nizcaya. manuSyane jyAM satta para zraddhA thaI eTale tenuM jIvana unnata thayA vinA rahetuM nathI. zrI haribhadrasUrie dharmabindumAM kahyuM che ke rAjadaNDabhayAtpApaM, nAcaratyadhamo jnH| paralokabhayAdmadhyaH, svabhAvAduttamo jnH||1|| adhama puruSa rAjadaMDanA bhayathI pApakarma karatuM nathI, madhyama prakArano manuSya paralakanA bhayathI khoTuM kAma karato nathI ane uttama puruSa te svabhAvathI ja tevA kAmathI alaga rahe che. je uttama puruSa che te to jJAnadaSTithI pitAnAAtmAnA svabhAvane samaje che ane pApakarma karatuM nathI, paNa madhyama prakArane manuSya je tene dharmanAM to para zraddhA hoya to pApakarma kare nahi. parabhavamAM azubha kAryonAM azubha phaLa bhegavavAM paDaze, evI tene pUrNa pratIti hoya to tenAthI khATAM kAma thAya ja kevI rIte? kepTana para zraddhA rAkhI ApaNe vahANumAM besI samudrane oLaMgI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 pavitratAne pathe jaIe chIe tema jJAnI-sarvajJa mahAtmAo-tIrthakarenAM vacane para zraddhA rAkhI temanAM vacana pramANe ApaNuM jIvana gALI ApaNe paNa Atmazreya sAdhI zakIe. teo niSkAraNa jagadubaMdhu hatA. temane asatya bolavAno hetu na hato. teonuM ucca ane paropakArI jIvana ja A bAbatanI sAkSI pUre che. ane je ApaNe temanA kahyA pramANe vartavA mAMDIe te ahIM ne ahIM ApaNane temanA vacananI satyatA jaNAI Ave che, te pachI je bAbatamAM ApaNuM mati kAma na karatI hoya, tevI bAbatamAM temanA vacana para zraddhA rAkhI vatIe te lAbha thavAne mATe saMbhava che. je kAma ApaNuM naitika bhAvanA ke aMtaHkaraNa viruddha hoya tevuM kArya game tevo mahApuruSa kahe te paNa ApaNe karavAnuM nathI, paNa jyAM dharmonAM satya para zraddhA rAkhavAthI baLa, utsAha, ugratA ane samabhAva prakaTa thatAM hoya tyAM tevI zraddhA rAkhavI e vAjabI che. zraddhAthI mAnelI satya vAte dhIme dhIme ApaNe anubhavajJAnamAM Ave che ane pachI daDha zraddhA utpanna thAya che. sAcI zraddhA thayA pachI mithyAtvanuM zalya (tIra) hRdayamAMthI hameza mATe cAlyuM jAya che ane ApaNe paNa jezapUrvakazaktipUrvaka ApaNA kharA uddagAro kADhI zakIe chIe, pachI ApaNane samyagdarzana thaze ane ApaNuM jIvana taddana badalAI jaze. A mithyAtva-ajJAna gayuM ane satya tattva para zraddhA utpanna thaI eTale bIjAM pApasthAnakane tyAga karavAnuM kAma ghaNuM sugama thAya che. ane ApaNuM pUrvanAM karma ghaNu nibiDa (tIvra) hoya te alpa samayamAM ApaNe AtmakalyANa karI zakIe chIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa have mithyAtvanA 21 prakAre jANavAnI jarUra hovAthI teo pikI prathama saMtAAzrI daza bheda kahe che. saMjJA mithyAtva eTale vastu amuka chatAM tene bIjA rUpamAM kahevI-mAnavI te. 1. dharma-jJAna darzanacAritrAdi,tene adharma mAna. 2. adharma-hiMsA, asatya, maithunAdi temAM dharma mAnavo te. yajJayAgAdimAM tema ja kanyAdAnAdimAM je punya mAnavAmAM Ave che tene A prakAranA mithyAtvamAM samAveza thAya che. 3. samArga-zrAvaka ne sAdhunA vrata niyamAdine umArga mAnave te. 4. umA-kAyakaleza, kaMdamULabhakSaNa, rAtrijanAdine mArga mAna te. 5. asAdhu-maMcana tathA kAminInA bhegI, saMsAramAM Asakta evAne sAdhu mAnavA te. 6. sAdhu-maMcana temaja kAminIthI nyArA, paMca mahAvratadhArI munirAjane asAdhu mAnavA te. 7. jIva-cetanA lakSaNavALAne ajIva mAna, jIvane paMcamahAbhUtanuM kArya mAnavuM, jIvanuM astitva ja na mAnavuM te. 8. ajIva-pagalika padArthone keI kAraNane laIne temAM vRddhi, hAni thatI dekhI jIvarUpa mAnavA te. 99 mUrta--mUtamAna rUpI evA karma vagerene amUrta mAnavA te. 10. amU-jIva, AkAza vagerene mUrNa mAnavA te. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 pavitratAne page ... athavA mukata je sarva karmone khapAvI mene prApta thayelA che tene amukta mAnavA ane amuta-je hariharAdi-kharI muktine nahIM pAmelA-saMsAramAM janmAdi dhAraNa karavAvALA temane mukta mAnavA te. A daza prakAranA mithyAtva saMjJAne AzrIne che. have mithyAtvanA bIjA mukhya pAMca bhede kahe che - 1. abhigrahika-pitapotAnA matano Agraha-ame grahaNa karyo che te dharma ja sAce che, bIjA badhA kheTA che ema mAnavuM che. e Agraha jenadhamIne jaina dharma pratye hoya to te mithyAtva gaNAtuM nathI, paraMtu tyAM Agraha hato ja nathI. tyAM te je sarva deSa rahita hoya te deva, je kaMcanakAminInA tyAgI tathA gurunA guNethI saMyukta hoya te guru ane je dayAsaMyukta hoya tema ja adharmanA koI paNa prakArane jemAM samAsa na hoya te dharma. Ama khullI mAnyatA hoya che. tyAM amuka ja deva, amuka ja guru e peTe Agraha heta nathI-tene te guNanI sAthe ja saMbaMdha hoya che. 2. anabhigrahika-badhA dharma sArA, badhAne mAnIe, koIne nidIe nahIM, badhA devane page lAgIe, badhA gurunI bhakti karIe, AvI mUDhatAvALI mAnyatA te anabhigrahika mithyAtva che; kAraNa ke tene suvarNa ke lehanI parIkSA ja karatA AvaDatI nathI ane geLa kheLa banene te sarakhAbhakSya mAne che. 3. Abhinivezika-AmAM satya mArga jANyA chatAM kaI prakArane Agraha baMdhAI javAthI asatya mArganI-asatya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. mithyAtvazalyaviramaNa hakIkatanI prarUpaNAnuM karavApaNuM che. A mithyAtva bahu ja viSama che. jANIbujhIne asatya prarUpaNa karanAra samajAvyuM samajatuM nathI, kemake tene te samajavuM ja nathI. jema vartamAna kALe keTalAka DhaMDhakapaMthI sAdhue zAstrAdhArathI jinapratimAne pUjanika tathA vaMdanika jANe che-mAne che, chatAM pitAnA kumArgane tyajI zakatA nathI tema. 4. sAMzAcika-jinavacanamAM zaMkA karavI te. zaMkAnA be prakAra che. eka mithyAtvarUpa zaMkA che ke jemAM "Ama sarvare kahyuM che, paNa te to kAMI satya lAgatuM nathI." AvI vicAraNA hoya che. bIjI zaMkA kharuM tattva samajavAnI AkAMkSArUpa che. temAM "pitAnA alpajJApaNAthI amuka vAta barAbara samajAtI nathI tethI te gItArtha guru pAse samajavA gya che." evA prakAranI vicAraNA che. A zaMkA mithyAtvarUpa nathI. 5. anAgika avyakta evA ekeMdriyathI AraMbhIne asaMsI paMceMdriya sudhInA jIvane je mithyAtva hoya che te. A pAMca bhede karmabaMdhanA mukhya hetu tarIke anAdi kALathI cAlyA AvatAM prasiddha che. have lokika ne lokottara devagata, gugata ne parvagata mithyAtvanA cha bheda kahe che - 1. lekika devagata mithyAtvarAga, dveSa, mahAdi deSavALA hariharAdi devene deva tarIke mAnavA te. - 2. lAkika gurugata mithyAtva-kaMcanakAminInA bhegI, saMsAramAM Asakta, kaMdamULabhakSaNa, rAtribhejanAdi pApakriyAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 pavitratAne pathe pravRtti karanAra bAvA, jegI, sAdhu, saMnyAsI vagere kuliMgadhArIone guru tarIke mAnavA te. 3. lekika parvagata mithyAtva-hALI, baLeva, navarAtri vagere aneka mithyAtvIonAM parvane parva tarIke mAnI tenuM ArAdhana karavuM te. 4. lokottara devagata mithyAtva-kera deva vItarAga sarvadeSavimukta tenI A lekanA sukhane mATe, putrAdinI, dhanAdikanI, strI vagerenI prAptinI IcchAe bhakti karavI athavA mAnatA karavI te. - pa. lokettara gurugata mithyAtva-paMcamahAvratadhArI, saMsArathI virakta zuddha munimahArAjanI A leka saMbaMdhI pUrvokta sukhAdikanI prApti mATe bhakita karavI te athavA pAsasthA, durAcArI ane mAtra yativezadhArIne guru tarIke mAnavA ne tenI bhakita karavI te. 6. lekejara parvagata mithyAtvajJAna paMcamI, mana ekAdazI, pisa dazamI, paryuSaNAdi parvonuM ArAdhana athavA AMbila, upavAsAdi tapa A lokanA sukhanI IcchAe te te parvAdikane divase karavo te. A cha prakAro paikI pAchalA traNa prakAranA mithyAtva dhamI kahevAtA mANaso-zrAvaka, zrAvikAo paNa seve che, paraMtu te pariNAme bahu hAnikAraka che; tethI uttama chAe Ihaleka saMbaMdhI pagalika sukhanI vAMchA tajI daIne mAtra mokSasukhanI icchAe ja zuddha deva,gurunuM ne kAra parvanuM ArAdhana karavuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa 115 ' A kula ekavIza ( 10+5+6 ) prakAranA mithyAtva je taje ne gurunA caraNane bhaje te prANa pApathI lepAya nahIM, ane mithyAtva javAthI matsaradrohAdika anya de. paNa tenAthI dUra jAya che. evA samaktidhArI, yukta AcAravaDe sadAcAravALA ane zAsananI unnati karavAvALA prANuo bhakti karavA gya che. temanI sevAbhakti karavAthI tevA guNe pitAne paNa prApta thAya che. have kartA mithyAtvane upamAdvArA prarUpe che. kartA kahe che ke-A jagatanA anya vyAdhio to auSadhavaDe paNa dUra thAya che, paraMtu mithyAtva to parama rAga che. te jema tema dUra thato nathI. vaLI bIjo aMdhakAra te dIpakathI dUra thAya che, paraMtu mithyAtva te parama aMdhakAra che te jema tema dUra thato nathI. anya aMdhakAramAM pagalika vastuo dekhAtI nathI, paraMtu A parama aMdhakAra te zuddha mArga tathA AtmasvarUpane jaNAvA detA nathI. mithyAtva parama zatru che. sAmAnya zatru hoya te bahu vinAza kare te sukhanAM sAdhanone ke chevaTa eka bhava AzrI prANano vinAza kare, paNa A parama zatru te anaMta janmamaraNa Ape che, ne anaMtA bhamAM anaMtI duHkhanI rAzi prApta karAve che. parama zastra te mithyAtva che, anya zastra te dehane ghAta karI zake che, paNa A parama zastra te AtmAne-AtmaguNane vighAta kare che. parama naraka te mithyAtva che. ratnaprabhAdi sAta narakamAM janArane to amuka kALe chUTako thAya che, paraMtu mithyAtvarUpa narakamAM saMcarelAne te anaMtakALe paNa chUTake thatuM nathI. parama dairbhAgya, parama dAridra, parama saMkaTa, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 pavitratAne paMthe parama kAMtAra ne parama dubhikSa e badhI upamA midhyAtvane ghaTe che. kharuM durbhAgIpaNuM mithyAtvanuM ja che, kharI dAridratA tenI ja che ke jenI pAse dharmarUpI dhana aMzamAtra paNa nathI. parama saMkaTa sidhyAtva ja che ke je anAdikALanuM che ane tene kayAre aMta Avaze te kahI zakAtuM nathI. parama bhayaMkara-mahAna aTavI ke jemAM bhUle paDelo mANasa aTavAI aTavAIne marI jAya paNa bahAra nIkaLI zake nahIM evI aTavI te mithyAtva che. temAM bharAyelA-phasI paDelA prANane anaMta kALe paNa chUTake thato nathI. kharekhara mahAna duSkALa te mithyAtva che, kAraNa ke anya duSkALa te parimita kALanA hoya che ane temAM dehane bhojana maLatuM nathI, paraMtu A duSkALa te aparimita kALane che ne temAM AtmAne svaguNanuM bhakSa maLatuM nathI. AvA sarvadaSasaMpanna mithyAtvane kaI paNa upAye tajavAthI ja kharuM sukha pAmI zakAya tema che te lakSamAM rAkhavA gya che. 18 pApasthAnakamAM mRSAvAdane lagatAM 6 pApasthAnaka ( aDhAra pApasthAnakamAM 6 pApasthAnako mRSAvAdane lagatAM che. te cha pApasthAnakonuM zI rIte mRSAvAdapaNuM che te samajavAne vicAra karIe. 1. prathama to mRSAvAda eTale asatya bolavuM. AmAM asatya mAtra khoTuM bolavuM tene kahyuM nathI, paraMtu je belavAthI anya jIne kheda thAya ke tenuM aniSTa thAya tene Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvazalyaviramaNa 127 paNa asatya kahyuM che. eTalA mATe pacca, hita ane mita e traNa vizeSaNavALuM satya balavAnuM zAstrakAroe kahyuM che. te "satya satya ja nathI ke je belavAthI anya jIvane kheda thAya" tethI tevuM vacana belavuM nahIM. 2. kalaha-A bAramuM pApasthAnaka che. kalahathI jIvo pitApaNAne bhUlI jAya che ane belavAmAM viveka rAkhI zaktAM nathI. eTaluM ja nahIM paNa pachI satyAsatya bolavAne viveka paNa sAcavI zakatAM nathI. eTale A pApasthAnakanuM mRSAvAdapaNuM svataH siddha che. 3. abhyAkhyAna-eTale bIjAne kalaMka ApavuM te. sAcI vAta paNa je anyane kalaMkarUpa thAya tevI hoya ane te je pUrI khAtrI karyA vinA belAya te te paNa kalaMkarUpa che. A pApasthAnakanI Teva paDyA pachI khoTuM ke sAcuM kalaMka ApavuM tene niyama raheto nathI. tethI emAM mRSAvAdapaNuM AvI javAne atyaMta saMbhava che. 4. paizunya -cADI khAvI te. keInI gupta rAkhavA jevI hakIkta ke je bahAra paDavAthI tenI apakIrti thAya ane bIjA prakAre paNa hAni thAya te tenA virodhIne kahevI tenuM nAma cADI khAvI kahevAya che. AmAM sAcA khoTAnI vivakSA ja karavAnI nathI. e cADI te sAmA mANasane duHkha upajAvavA athavA hAni karavA mATe ja khavAtI hevAthI mRSAvAdarUpa ja gaNavAnI che, eTale enuM mRSAvAdapaNuM siddha ja che.. 5. paraparivAda- pArakI niMdA karavI te. AmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 : pavitratAne paMthe - ' pArakA guNa grahaNa na karatAM enA doSa ja grahaNa karavApaNuM heya che. keTalIka vakhata zreSabuddhine kAraNe guNane paNa deSarUpe jovAya che ane tene niMdArUpe kahevAmAM Ave che. AvI Teva je manuSyane paDI hoya che te bIjAnA guNa joI zako nathI, eTaluM ja nahIM paNa sAMbhaLI paNa zakto nathI. tenI pAse je koI anyanA guNAnuvAda kare te te dUdhamAMthI purA kADhavAnI jema temAMthI deSa zodhI kADhe che. kahyuM che ke "deSa najarathI niMdA heve, guNa najare heya rAga. eTale guNane doSa jovAmAM-zeghavAmAM ApaNI najara ja kAma kare che. AvI TevavALAne moTI hAni te e thAya che ke enAmAM kaI paNa guNa TakI zakto nathI. enI daSTi ja badalAyelI rahe che eTale AmAM pitAthI ja pitAne AtmA bhAre thAya che eTale tene pragaTapaNe mRSAvAda kahI zakAya tema che. 6. mAyAmRSAvAda-AmAM te mRSAvAda pragaTapaNe ja kahela che, paNa temAM mAyA zabda vadhAre che, tethI zAstrakAra tene vaghArelA viSa jevuM kAtIla viSa kahe che. ene vakelA vAghanA bALakanI ane avaLA pakaDelA zastranI upamA ApI che ke jethI AtmAne pArAvAra hAni thAya che. upara pramANe che pApasthAnaka mRSAvAdane lagatAM ja che. te saMbaMdhamAM mukhya te vANI vyApAra che, paraMtu tene ubhava aMta:karaNanI malinatAmAMthI thAya che eTale te sarvathA tyAjya che. emAM kAyavyApAranI gaNatA che, vANuMvyApAra mukhya che. -- samAsa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ -prabhu-prArthanA - dehA. he prabhu ! he prabhu ! zuM kahe, dInAnAtha dayALa; huM to doSa ana tanu, bhojana chu karuNALa. zuddha bhAva mujamAM nathI, nathI sarva tuja rUpa; nathI laghutA ke dInatA, zuM kahuM parama svarUpa ? 2 nathI AjJA gurudevanI, acaLa karI uramAMhi; Apato vizvAsa ; dRDha, ne paramAdara nAMhI. 3 joga nathI satsaMganA, nathI satsavA jega; kevaLa arpaNatA nathI, nathI Azraya anuyAga. 'huM pAmara zuM karI zaku ?' evo nathI viveka; caraNa zaraNa dhIraja nathI, maraNa sudhInI cheka. aciMtya tuja mahAcanA, nathI prakullita bhAva; aza na eke nehanA, na maLe parama prabhAva. acaLa rUpa Asakti nahi, nahi virahanA tApa; kathA alabhya teja premanI, nahIM tenA paritApa. bhaktimArga praveza nahIM, nahiM bhajana draDha bhAna; samaja nahi nija dharmanI, nahi zubha deze sthAna. 8 kALadoSa kaLithI thaye, nahi maryAdA dharma; tAya nahi, vyAkuLatA, juo prabhu muja karma. 9 sevAne pratikuLa je, te dhana nathI tyAga; deheM driya mAne nahIM, kare bA para rAga. 10 ( R. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuja viyoga karatA nathI, vacana nayana yama nAMhi; nahi udAsa anabhaktathI, tema gRhAdikamAMhI. 11. ahaM bhoSathI hita nahi. svadharma sadegcaya nAMhI. nathI nivRtti nirmaLapaNa, anya dharmanI kahI. 12, ema anata prakArathI sAdhana rahita huMya; nahIM eka saddaguNa paNa, mukha batAvuM zuM ya ? 13 'kevaLa karuNa-mUrti che, dInabaMdhu dInAnAtha; pApI parama anAtha che, graho prabhujI hAtha. 14 ane te koLathI mAthakayo vinA bhAne bhagavAna sevyA nahi guru saMtane, mUkayuM nahi abhimAna, 15 saMtacaraNa Azraya vinA, sAdhana, karyA aneka | pAra ne tethI pAmIcA, UgyA na aza viveka, 16 sahu sAdhana adhina thayAM, ho ne kAI upAya satuM sAdhana samajyA nahi, tyAM e dhana zuM jAya ? 17. prabhu prabhu laya lAgI nahi, paDyo na saddaguru pAya; dIThA nahi nija doSa to, tarIo kANu upAya 18 adhamAdhama adhika patita, sakaLa jagatamAM huM caka e nizcaya AvyA vinA, sAdhana karazo zu ca. 19pUDI yuDI tuja pahepa kaje pharI pharI mA e. ja; | sa(zaru satasvarUpa tuja e dRDhatA karI deja. 20 : SEii tamArA hA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only