Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sources bhagarimA jo .) : - ke che bhAvI bAramAtirthaMkara anuvAdaka:-munibhAtucaMdavijaya.. 8 (bhA ja ke * worker thaka * * , ka * - ka. * * * che FOR S
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka navuM prakAzana..... prAkata virAna pAkhALAthI prAkRta bhASA , gyAsIe have mAthe rahyA na' AvRtti pUrNa thatAM anekavidha sudhArA-vadhArA sAthe tRtiyAttinuM prakAzana kAya khUNa" yuM che te abhyAsIoe vahelAsara maMgAvI lejA dhyAna rAkhavA kaMku mata : rUA. 5-90 (paraTeja alama) purva prakAzita 6 abhidhAnA sitAmaNISa- A kASanAM traNa cAra-pUrvanAM prakAzane karatAM anepha pariziSTa, abhidhAna kamIjI, eka zilAMcha, paMcavarga parihAra, nAkhabAlAdi, tathA viratUta anukramaNikAdi vividha sAmagrIyuta ca drodaya guja2 DhIkAyukata, A prakAranuM vastrAvavA ema che. 10-77 (paraTeja alaga) prAthamika abhyAsIone prathama eka kama sahAyaka ananAra A kathAsadehane hAcananI abhyAsane khAsa jarUra lAge che. re ke ata: rU. 3-47 (paraTeja alaga) briAptisthAna- jasavaMtalAla giradharalAla zAha 30/4 DozIvADAnI poLa, A dAvA
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * che. pUjyapAda vijayanemi- vikArasUri namo -zrImadAcArya munirAri vicita- bhAvi jinezvara zrI amamasvAmi caritra bhA. 1 ( gujarAtI bhASAMtara) bhASAMtarakta munizrI bhAnucaMdravijayajI kIMmata 4-00 yazendu prakAzana 1963 4 graMtha 14
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAza jasavaMtalAla gIradharalAla zAha 147, taLIne khA. DozIvADAnI piLa, amadAvAda. prAptisthAna 1. jaina prakAzana maMdira 309-4 DozIvADAnI poLa, khatrInI khaDakI-amadAvAda 2. ratIlAla bAdaracaMda DozIvADAnI piLa-amadAvAda. 3. sarasvatI pustaka bhaMDAra, hAthIkhAnA, ratanapoLa-amadAvAda 4. zrI semacaMda DI. zAha ' jIvananivAsa sAme-pAlItANuM. 5. zrI megharAja jaina pustaka bhaMDAra . goDIjInI cAla, kIkAsTrITa, muMbaI-2 prathamavRtti vIra saMvata 2489 I. sana 1963 vikrama saMvata 2018 dhanateraza. sarva hakaka prakAzaktA che: -maNIlAla chaganalAla zAha navaprabhAta prInTIMga presa ghIkAMTAreDa :: amadAvAda,
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNa jeonI zitaLa chAyAe, vANIe, snehanI lAgaNIoe mane saMyamamArganI ArAdhanAmAM sthira banAvyuM evA pa.pU zAMtamUrti samayajJa, bhodakSitAraka AcArya mahArAja zrImad vijayavijJAnasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA kara kamalamAM. Apane zizu JbhAnacaMdra vanaencoccalmannalas
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya-nivedana jagatanA samasta jIvanuM kalyANa karavAnI bhAvanAvALA bhUta-bhaviSya ane vartamAnakALanA sarva tIrthakara bhagavaMtone namaskAra thAo. pitAnA janmanA trIjA bhavamAM zisthAnaka tapanuM vidhipUrvaka ArAdhana karIne jagatanA sarva jIvonuM kalyANa karavAnI bhAvanA hRdayamAM rAkhIne tIrthakara nAmakarma jeoe upArjana karyuM che. tevA tathA tIrthakara nAmakarma bAMdhyA pachI yathAyogya samaye te pada bhogavatA samasta pRthvItala para vicarI, jagatanA sarva jIvone upadeza ApI, temAMnA lagabhaga ghaNA jIvonuM utkRSTa jIvana banAvanAra te tIrthakara kahevAya che. jaina zAstramAM bhUtakALamAM ghaNuM tIrthakara thaI gayA che. bhAvimAM paNa anaMta tIrthakara thaze ane vartamAnamAM zrI sImaMdharasvAmi pramukha 20 tIrtha kare che. te te tIrthakare jagatanA samasta jIvonA hRdayanA bhAva sArI rIte jANe che. ane prakAze che. sAmAnya rIte utsarpiNa ane avasarpiNInA cha-cha vibhAga karavAmAM AvyA che. temAM cha vibhAga-ArA caDatA kALanA ane che vibhAga-ArA paDatA kALanA kahyA che. AvA dareka vibhAga-ArAmAM ra4-24 tIrthakare ja jagatanA jIvonA kalyANa karavAne te te samaye jyAre jyAre teo je kALamAM kyAta hoya te te kALamAM pitAnuM zAsana pravartAve che, ane temAM prathama sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikArUpa-zrI caturvidha zrI saMghanI sthApanA kare che ane te zrI saMgha kema AgaLa vadhe, AgaLa vadhIne zAsananI zobhA kema vadhAre, te te rIte teone potAnA sadupadezadvArA AgaLa lAve che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema rAjA pitAnI prajAnuM nyAyapUrvaka pAlana kare che ane tethI ja te nRpa zabda kahevAne mATe lAyaka bane che ane "na zakti ti e vyutpattithI eTale samasta prANIonuM rakSaNa kare te rAja. A vyutpattine siddha kare che. sAmAnya rIte dareka kALamAM, dareka ArAmAM lagabhaga badhA ja dharmomAM 24 nI saMkhyAvALA uttama purUSa hoya che, paNa keI kALamAM tethI vadhAre uttama purUSo prAya: hotA nathI. jemake, viSNu lekamAM 24 avatArarUpe te 24 ne mAne che. musalamAna leke te te uttama 24 payagaMbare mAne che. tema je 24 tIrthakarone mAne che. AgAmI kALanA ra4 tIrthakaro paikI A zrI 12 mA amAma nAmanA zrI tIrthakara bhagavaMtanuM jIvana caritra pUjya AcArya zrI muni suMdarasUrijIe zlekabaddha banAvela che, te caritra lekabaddha hevAnA kAraNe sAmAnya jJAnI che tene yathAyogya svayaM bAdha na pAmI zake te sAhajika che. AvA alpajJAnI chenA bedhane mATe suMdara ane saraLa chatAM romAMcaka zalithI tene gujarAtImAM anuvAda karavAmAM Avyo che. A anuvAda pUjyapAda AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrInA praziSya zrI bhAnacaMdravijyajIe khUba parizramadvArA taiyAra karela che. teone Avo suMdara prayAsa kharekhara prazasya che. A anuvAdamAM bhAvi-jinazrI amasvAmInA dareke dareka bhavanuM- te te bhavomAM teoe kevA kevA kAryo tathA janahita Adi je je karyuM che, te saMpUrNataH sArI rIte samajAvyuM che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. bhAnucaMdravijayajI mahArAjazrIe Avo suMdara anuvAda A graMthane tayAra karI leka bega banAvyo che te badala samasta vAcaka gaNuM teozrIne prayAsa A anuvAda vAMcI saphaLa banAvaze tevI AzA rAkhavAmAM Ave che. prAnta A anuvAdamAM kaMI paNa nAgama viruddha lakhAyuM hoya athavA daSTidoSathI yA presa doSathI je kaMI truTI rahI hoya te sudhArI vAcaka gaNa ane kSamA Apaze. eja - prakAzaka. zrI vividha pUjA saMgraha | (bhAga 1 thI 11) paM. vIravijayajI, paM. rUpavijayajI, zrI lakSamIsUrijI u. yazovijayajI Adi aneka pUrvAcAryoviracita tathA arvAcIna muni mahArAjAonI banAvelI pUjAone saMgraha, pRSTa 856 dviraMgI bhAvavAhI jekeTa suMdara kAgaLa pAku bAIDIMga, mUlya rUA. 6=00 vividha pUjA saMgraha bhAga 1 thI 6 rUA. 3=50 * i >> i 1 thI 9 rUA. 5=00 jaina dharmanA dareka bhASAnAM dareka viSayanA pustako | mATe pUcho : jaina prAzana maMdira 304, dezIvADAnI piLa amadAvAda-1
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ nevedya mArA saMyama jIvananA zaizavakALa daramiyAna kathAo vAMcavAmAM sAMbhaLavAmAM AvatI. samayanA pasAra thavAnI sAthe evI sAMbhaLelI, vAMcelI, dhArmika, sAmAjIka ane naitika jIvana utthAnanI kathAne navA vAghA paherAvIne meM vAMcakA samakSa mUkI che. paNa, A pustaka tamArA hAthamAM Ave che. te te mArA khvananI aneka viTaMbanA mAMhenuM eka che. kAraNa ke jyAre lakhavA mATe pa. pU. samatha vyAkhyAnakAra, kaviratna, panyAsa pravara yAbhadravijayajI mahArAje mane preraNA ApI, tyAre mane lAgyuM, ane meM kahyuM paNa kharUM ke A mahAna graMthanA daza hajArathI adhika zlokAnuM bhAMSAMtara gujarAtImAM karavuM. te te! mArI kti bahAranI vAta che. vaLI cAturmAsamAM aneka prakAranI pravRttimAM bhagIratha kArya thavuM muzkela che. paraMtu tenI anahada lAgaNI ane mamatAe mArA upara jIta meLavI, meM zrI amamasvAmi (mahAkAvya)nuM bhASAMtara karavAnA vicAra amalamAM mUkayo, jema jema bhASAMtaranuM kArya AgaLa vadhatuM cAlyuM. tema tema te graMthamAM AvatA tamAma kathAnakAmAM atyaMta maneAhara AnaMda anubhavavA lAgyo, jenuM vana huM karI zakuM tema nathI. paNa mArA A prayAsane sarvAMgI nicADa vAMcakA ja Apaze. huM siddhahasta lekhaka nathI, tema meM A karavAmAM jarApaNa chUTachATa lIdhI nathI. prathama sudhI lakhAI chapAI be mahinAnA alpa samayamAM bahAra paDe che. mahAkAvyanuM bhASAMtara bhAga saga 1 thI 5
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ te te ghaNe alpa samaya kahevAya jethI khalanA thavAne saMbhava rahela che. sujJa vAMcako A pustakamAM rahelI kSatio darzAve te bIjI AvRttimAM vega sudhArA vadhArA karI zakAya. mArA A alpa prayatnane vAMcako vadhAvI leze. eja zubhaMbhavatu. vilA-pAralA muMbaI bhAnacaMdraviye 2019 dhanateraza. amAruM navuM prakAzana zrI jinendra darzana vIzI, anAnupUrvI (bIjI AvRtti) saMpUrNa parikara sAthenA vIza bhagavAna tathA gautamasvAmI, siddhacaka, vIza sthAnaka, ghaMTAkarNa, mANibhadra, padmAvatIdevI, cakezvarIdevI tathA aMbikAdevInA pUrNa raMgI citra sAthe, bhAre ArTa pepara upara sughaDa chapAI sAthe, kiMmata 1=50 nayA paisA. vadhu lenArane egya kamizana ApavAmAM Avaze. juja nakale sIlIkamAM rahI che. navI AvRtti sudhArA-vadhArA sAthe, 44 citra sAthe pAMcapada tathA navapadanI anAnupUva sAthe TUMka samayamAM bahAra paDaze. jaina prakAzana maMdira 7094 dezIvADAnI poLa, amadAvAda.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImadAcAya muniratnasUri viracita cAcIna tADapatrIya bhAvijinezvara zrI amamasvAmi caritra gujarAtI bhASAMtara prathama sa badhA kSetromAM eka kALamAM haMmezA bhavyAtmarUpI kamale| ne vANIrUpI kIraNeAthI jJAnarUpa lakSmIne ApavAvALA tIrthaMkararUpI sUrya sarvAtmAone pavitra kare, kastUrIthI banAvelI pAnanI rekhAonI zezabhAnI jema viratirUpI jaTAAnA vizALa samudAya jemanA ane khabhA upara rahelA che. evA AdIzvara bhagavaMta ApaNuM kalyANa karA. rAjyakAlamAM jeonI sevAmAM navinidhio rahelI che. evI rIte sayamakALamAM paNa sa`pUrNa kamalanA svaccha patrAe anukaraNa karyuM che evA zrI zAMtinAtha bhagavatane mArA namaskAra thAe. hamezA navIna AnaMdane ApavAvALA, za kha ane cakrothI zeAlatA caraNavALA, navIna zreSTha purUSarUpa zrI neminAtha bhagavAna Icchita lakSmIne ApavAvALA thAva. meghamAlI daityanA vintyAtsavanA avasare svaya zeSanAge (dharaNendra) vijayane jaNAvanAra ane Azcaya ApanAra phaNArUpI chatrathI uMce upAcA, evA zrI pArzvanAtha prabhu, jayavatA vo.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasarganA samUhane nAza karavAvALA, jeone manahara vANIrUpI siMhanAda, sarva ThekANe phelAyela che, kAmAdi anaMta verIono ghAta karavAvALA zrI vIra bhagavAna tamane kevalalakSmI prApti mATe thAo. - lakSmInA nivAsa sthAnarUpa bane caraNakamale jenA rahelA che. evA padmanAbha svAminI ame stuti karIe chIe. jeonA caraNakamalane sarva Idroe pitAnA mastakanA alaMkAra banAvyA che. vaLI bAre sUrya (bAra saMkrAMti) nA tejane dhAraNa karavAvALA evA sarva guNasaMpanna amama nAmavALA bhAvI bAramA tIrthaMkara tamArI anupama kaivalyalakSmIne munindronI vaMdanA tathA praNAmathI paNa utkRSTa lakSmIne prApta karavAvALA bhAvI tIrthakara zrI asamasvAmine mAro namaskAra thAo. | kavi hRdayarUpa samudramAM niraMtara rahevAthI jANe ke pANInA parapoTAne samudAya bhego na thayo hoya? e kAraNathI navina kevaDAnA phulanI aMdaranA patronI samAna sapheda kAMtivALI sarasvatI devI vijayane prApta kare che. zrI jinezvara devenI vANIthI alaMkRta, samaye samaye paMDita purUSane janma ApanAra, moTA moTA parvatethI paNa kSobha nahI pAmanAra, navina siddhAMtarUpa samudra "yAvaeNka divAkare" sudhI jayavaMta varto. gautama Adi agyAra gaNadharanI stuti karUM chuM.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeoe dvAdazAMgI banAvI gurU (bhagavAna mahAvIra svAmi) nI tripadI (upanaI, vigaI, yuvaI) nI samasyAne pUrNa karI. - zrI zayyabhava svAmi tamArA kalyANane mATe thAva, jeoe sarva aMgamAMthI paripUrNa dazavaikAlika sUtranI racanA karI. - zrI bhadrabAha svAmi tamArI prItine mATe thAva, jeoe amRtamaya daza niyuktionI racanA karI, zaMkAne dUra karavAvALA, vizeSa atizayavALA vacanethI jinamudrAne dhAraNa karavAvALA kSamAkSamaNa zrI jinabhadra svAminI stuti kevI rIte karI zakAya? vAcaka zrI umAsvAtijInA vacananA ghaMTAravane suMdara kAra kenA hRdayamAM Aje paNa dhvanita nathI thatuM? zrI jinezvaranA siddhAMtarUpa AkAzamAM udayane prApta karyo che. pitAnA vacanathI kavirAja paMDita rAjAonA tejane haraNa karyuM che. evA zrI siddhasena divAkarasUrinI stuti paNa kevI rIte thaI zake ! zrI haribhadrasUrIzvarajInI huM stuti karUM chuM. jeoe 1444 caudase cummAlIsa graMthanI racanA karIne mAtAnI mAphaka "mahattarA" jinavANanI rakSA karI. Aje paNa upamiti bhava prapaMca kathA graMthanI racanAvaDe karIne jeone vijayaDaMkA vizvamAM vAgI rahyA che. te kavi zreSTha siddharSi vijayane prApta kare.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. mahAna zrutasAgara jemAMthI taraga leAlA kathAnuM jharaNu pragaTa thayuM, evA zrI pAdaliptasUri jayava'tA 'varto. zatavAhana ane leAja rAjAnA nAmarUpI mAnasareAvaramAM haMsanI samAna, nivAsa karavAvALA zrI mAnatuMgara tathA devabhadrasUri avazya stuti karavA ceAgya che. gurjararAja paramAta kumArapAla mahArAjAnA gurU, cAravidyAnA pradhAna raciyatA, tresaThazalAkA purUSAnuM varNana karavAvALA, pratibhAsa'panna, mahAkavi jee stuti karavA yogya che evA zrI hemacandrAcAya nI samAna vANImAM khIjA kAI thaI zakanAra nathI. danazAstrAne zuddha karavAmAM huMsasamAna, apU abhyadayavAlA zrI candraprabhasUri Atmasiddhine prApta karA. caitra mahInAmAM navIna majarIe vRkSanA alakArarUpa ane che. tema sajjanAnA kAnane viSe alaMkArarUpa tilakama'jarInI racanA karI. evA mahAkavi dhanapAla kene priya nathI ? jeonI vANIne vaibhava grantha sarjana tathA mahA kAvyanI racanAomAM navInatara che. evA AcAya bhagavate vijayane prApta kare, bIjAo taraphathI maLatA dASAne dUra karI kaviyAnI kRtione niSkalaMka anAve evA sajjanA vaMdanIya che. sajjana purUSA purUSottamarUpe viSNusamAna che. zatruna
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ one dUra karavAmAM zaMkara svarUpa che. padmAsana rUpI Asana svarUpe brahyA che. tevA sajajanene kenI upamA ApavI? athavA sarvottama purUSa che. amRta varasAvavAvALA, kalAvAna evA pUrNacaMdrathI paNa sajajana purUSe zreSTha che. kAraNa ke caMdramA kAlakUTa jherano bhAI che. kemake baMnene samudra sAthe saMbaMdha che. zreSTha kavionA mArgamAM prasthAna karavAvALA paMDitene pratikuLa zabda dvArA, dhana lAbhane ApanAra khala, paNa prazaMsanIya che. jema gIo (jItendriya)nI upara strIyonI netra bANa (kaTAkSa)nI kAMI ja asara thatI nathI. tema rasathI bharelA padethI yukta kavionI racanAomAM khalanI ceSTAo kAMI asara karI zakatI nathI. sukumALa pada racanA jemAM Azraya kare che. evA suMdara kAvyarUpa zarIranI racanA karavAmAM kavionI suMdara kuzaLatA vijayane prApta kare. ( zreSTha kavio zukala pakSanA caMdramAnI jema vRddhine pAme che. kukavio kRSNa pakSanA candramAnI jema kSINatAne pAme che. - kavionI zuddha kRtio kapuranI mAphaka sajajane dvArA hRdayathI grahaNa karAya che. tyAre azuddha kRti kapALamAM lagADelI kastUrInI mAphaka chevAI jAya che, uDI jAya che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina pratimAnI pratiSThA jema AcAya mahArAjathI thAya che. tema bhAvane pragaTa karavAvALI kavionI kRti paoNMDita samAjamAM pratiSThAne pAme che. griSma RtunA dIvaseAmAM AmraphalamAM jema rasanA paripAka thAya che. tevI rIte vAkayamAM sundara rasanA paripAka karavAvALA zreAtAjane lAMkhA kALane mATe vRddhine prApta karo. kRpA, jJAna, teja, lAvaNyatA, zAMta guNavALA zreAtAo ane kavio, puNyathI prApta thAya che. jeonI kRti ( kAvya ) leAkeAttara zabda tathA anA gauravathI yukta che. tevA granthakAra sarasvatI devInA hAthamAM rahelA karyAMkaNanI samAna lAMkhA kALasudhI pRthvInI upara Anandane prApta kare. evI ja rIte prAcIna kavionI ghaNA arthothI suMdara, mANikayanI samAna racanAo sahRdaya AtmAonA kAnane zeAbhAvI rahela che. gheADA athavALI hovA chatAM paNa nimala jAInI phulamALAnI jema sugaMdhane ApavAvALI, sajjanAnA kaThane alakAranI mAphaka zaiAbhA ApanArI A mArI kRti paNa mAnya thAo. nAyakanA guNAthI gavAyela, kavionI sAdhAraNa kRti paNa Avazya Azcayane ApavAvALI bane che. e pramANe vicArIne bhAvI zrI amamasvAmi tIrtha - karanA guNeA gAvAnA bahAnAthI manAvI che, A racanA avazya sajjanene sevavA yogya thaze, pahela bhavamAM kula
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUtra be bhAIo hatA, bIjA bhavamAM rAjalalita ane gaMgadatta nAmanA vaNika bane bhAIo hatA, trIjA bhavamAM baMne deva thayA, cothA bhave balarAma ane zrIkRSNa thayA, pAMcamA bhavamAM nA bhAI vAlukA pUtra thayo, chaThThA bhAvamAM rAjakulamAM saMpUrNa sAta sAgarepamanA AyuSyavALA zrImAna amamasvAmi nAme bAramA tIrthaMkara thaze. balarAma pAMcamA bhave brahmadevalokamAM deva banIne, cha} bhave amamasvAminA tIrthamAM muktipadane prApta karaze. A caritra saMkSipta vAMcanAvaDe A rIte kahevAyuM. vistAra vAMcanAthI tenuM varNana AgaLa kahevAze. zrI amama svAminA yathArtha samayanuM jJAna kyAMthI thayuM? e zaMkA barAbara nathI, kAraNake dvAdazAMgImAM zrI tIrthaMkara paramAtmA, tathA gaNadhara bhagavatethI Ane nizcaya karavAmAM Avela che. jemAM kRSNa vAsudevane tIrthakara nAmakarmathI oLakhavAmAM-kahevAmAM AvelA che. temane jIva trIjI narakamAMthI (vAlukAprabhAmAMthI) nIkaLI,zrI puMDra nAmanA dezamAM zatadvAra nagaramAM zrI bhadrA nAmanI rANI, ane sammati nAmanA rAjAnA putra, bhAvI utsarpiNamAM zrI tIrthakara bhagavAnanI cAvIzI thavAnI che temAM leksasvAmi zrI "agama nAmanA bAramA tIrthaMkara bhagavAna thaze, jeoe amasvAmine teramA tIrthakara kahyA che. te vAta satya nathI. paNa teo zrI siddhAMtanI AzAtanA kare che. phakta kevalI bhagavaMte tattvane jANe che. e
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ nizcaya karIne mArAthI karAyelA "amama caritrane vidvAnajane jarUrathI sAMbhaLaze - dvIpamAM cakavatipaNAne dhAraNa karanAra, vizAla jabuvRkSathI zobhAyamAna, saMpUrNa pUrNimAnA caMdramAnI jema goLAkAra ekadvIpa che. zrI zeSanAganI vistRta phaNuMenA goLAkAra chatranI jema, A dvIpamAM suvarNakalazanI zebhAne dhAraNa karanAra, aneka divya ratnathI bharapura suvarNacala (meru) virAjamAna che. dIpaka upara rahelA kAjaLanA DhAMkaNanI jema jagatanI lakSmIrUpa merU parvata upara kAjaLaghera AkAza zobhe che, putramAM potAnI jema, kSetramAM mAnadaMDanI jema, nadIomAM jaLanI jema, rAzIo vaDe, pRthvInuM vibhAjana karatA sUrya caMdra kIraNanI jema manuSyalakanI lakSmInA darpaNa samAna merUparvata zobhAyamAna che, te jaMbudvIpamAM hImAlayanA dakSiNa bhAgamAM ghaNuM vAdaLA svarUpa AgamothI siMcAtA evA manuSyone puNyarUpI dhAnya ApavAvALuM bhArata varSa nAme suMdara kSetra che. gaMdAnI jema siMdhu nadI, nandakanI samAna gaMgA nadI, ane zAraMga dhanuSyanI samAna hImAlayane dhAraNa karatAM sanAtana viSNunI samAna bhArata varSa kSetra zobhI rahyuM che. jemAM RSabhakuTanAmane parvata hamaNAM paNa cakravationA pitAnA hastakamalathI, lakhAyelI nAmanI paMktio motIonA hAranI jema dhAraNa karIne zobhI rahela che. jyAM rUpA tathA maNine kIraNethI bhasmanI zebhAne dhAraNa karanAra gaMgA tathA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMdhune Azrita vaitADhaya nAmane parvata che. bhalamanasAI rAkhanAra purUSone jema strI khaMDita kare che tema, bahArathI uMcA zikhare vaDe zebhata, hadayathI kuTanitimAM catura, bharata kSetranA be vibhAga karIne pitAnI patnirUpa gaMgAsiMdhu dvArA bharatakSetranA cha TukaDA karanAra vaitADhaya parvata zobhI rahyo che. saurASTranuM varNana chae khaDemAM dakSiNa dizAnA ardha bhAratanA madhya khaMDamAM cha darzanamAM zreSTha evA jainendra darzananI samAna atyaMta uttama madhyakhaMDa che. saMpattiothI bharapura ane ApattiothI rahita, ativistAra yukta devalokanA eka bhAga saza saurASTra nAme deza che. praveza ane nirgamana karavA mATe pavitra saMghanA vizALa eka rUpa che, sajajanenA kAnane amRtasamAna evA tIrthaMkara paramAtmAne yazogAna Aje paNa gavAya che. Aje paNa tIrthaMkara paramAtmAnA vihArathI bhayabhIta banelA dukALa tathA bhaya te bhUmimAM pravezI zakatA nathI. jyAM Aje paNa punamanA divase thatA utsavo vimaLAcala upara mUktie gayelA muninI yAda Ape che. zrI puMDarika svAminuM smaraNa karIne zatruMjaya parvatamAMthI nIkaLatA ane khaDakhaDa avAja karatAM jharaNAMo jANe ke rUdana karatA ane AMsu sAratAM hoya tema vahI rahyA che. jyAM abhUta tIrtha gIranArajInA pagane pazcimane samudra pitAnA pANIthI puNyAthI AtmAnI jema prakSAlita kare che. giranAranI vanarAjIomAM devAMganAo bhagavAna nemi
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare jANIne tathA karI dezethI amathI bolAra nAthanA zRMgAra rasane zAnta karanAra, karUNArasa pradhAna cAritrane yAda ApatI gIte gAya che, traNa lekamAM vikhyAta evA kRSNanuM caritra ghera ghera aneka mUkhethI bolAya che. jyAM vahANa dvArA dUra dUra dezathI rannene samudra, lAvI. rAjarANuone, tathA sarve strIone alaMkArathI vibhUSita kare che. pratyeka gAmamAM pratyeka gAmanA vADAmAM, cAritravata strIone najadIkamAM lavaNa samudra hevAthI lAvaNyamaya dekhAya che. jyAM sarevaramAM rAtrie kamalanI sugaMdha hatI nathI. paraMtu hamezA lakSmInI sugaMdhathI teo pamarATane . anubhave che. caMdramAnI jema parivAra samajIne ApavAmAM Avela soraTha rAga sarvane AnaMda Ape che. jyAM sarasa vizAla stanavALI vezyAonI jema dareka mArgamAM rahelI pANInI paraba musApharone AkarSe che. gAmanI bahAra anAjanA DhagalA gAmanA lokothI karavAmAM Avela che. te DhagalAo sUryodaya ane sUryAsta vakhate vizrAmasthAnanI jema zobhe che. sajajana mANasanA mananI jema svaccha, sat kavionA kAvyonI jema susvAdiSTa, udAra purUSanI saMpattinI jema nadIonAM pANI sarvene mATe sAmAnya che... kInAre ubhA rahelA vRkSe sUryanA tApathI jANe ke saMtapta banI snAna karavA mATe pANImAM "na, paDyA hoya tema pratibiMbita thayelA dekhAya che. jyAM parvata upara tIrtha, dara jagyAe nidhAna, dareka gAme vilAsinI strIo,
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane pratyeka vanamAM muni vRnda zobhe che. jyAM pratyeka jana upara moTA moTA keTa, nagaramAM gagana cukhImaMdira, pratyeka mArgamAM bharavADanI strIo musApharone bolAvI bolAvI dUdha dahIM, odanAdithI Atithya kare che. kALA maga, kaMku, ghI, kAcI sepArI, tathA tAMbula patrothI paripUrNa che. meranI pIMchI rUpa chatrane dhAraNa karela vRkSanI haLa. nAyakanI jema dekhAya che. videzamAM paNa sarvanA meM lAlA karanAra nAgaravelanA pAna saurASTra dezane yazasvI banAve che, potAnI meLe unna thayelI nAgaravelanA pAnanI velIo vaDe baMdhAyela sepArIne jhADa jyAM che. tyAM bALaka hIMcakA khAya che. samudra kinArA pratyeka udyAnamAM nAgara velaDIne maMDapamAM kumArIkAo kIDA karatI vakhate nAga kanyAnI jema dekhAya che. kaviothI kaMTALelI sarasvatI kAzmirathI cAlIne A dezamAM na AvI hoya tema bAlAo apUrva prakAranA "duhAonI racanA kare che. jyAM cAraNe rAjAenI sabhAmAM hAthI mAphaka garjanA karatAM rAjAnI stuti kare che ane duzmana rAjAonA pakSane dUra karatAM, mithyA-IonA mithyAtvane nAza karanArI, birUdAvalI gAya che. ajJAna te aMjanAcala parvata upara jaIne rahyuM che ane kavioe AkAzane patra banAvyuM che. zeSanAganI phaNAorUpI hajAra hAthathI lakhavAvALA kavio bhagavAnanA guNo lakhavAnA pArane pAmI zakatA nathI. evA mahAna vidvAne
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 saurASTramAM rahelA che. te saurASTra dezamAM nIraMtara nadIonA zitala jaLathI siMcAyelA, najIkanA vRkSethI zebhatA, suMdara parivArathI zobhita kuzasthala nAme eka gAma che, jema bheMsamAM luccAI, pAmara mANasamAM ajJAnatA, kInArA para rahelA vRkSenuM asthirapaNuM, vRkSene kharAba jamInanI saMgata, dahInI geLImAM maMthana karavAmAM AMkhanuM pharakavuM, vanamAM khAkharAnA jhADa A badhuM svAbhAvika che paNa mAMsahArI kaI manuSya hatuM ja nahI. samAjamAM badhAM ja zAkAhArI hatA, jyAM keraDAnA choDathI atyaMta DhaMkAyela pIla hatA, te vRkSanA audha upara nizcita hatA eTale koI paNa mANasa bIjAnI vastu pUchavA sivAya lete paNa nahI. potAnI bheMsanuM rakSaNa karavAmAM kuzaLa, pitAnI strInA anurAgI, lAvamaya, dhRtanuM bhajana karavAvALA, gevALe sUkhapUrvaka rahetA hatA, jyAMnA kauTuMbika loke, dIrgha naitravALA, jovAmAM dhanuSya samAna vaka AMkhevALA, lAMbA kAnavALA, goLa stanavALA, bharAvadAra zarIravALA pitAnA bAhubaLathI kSetrane dhAraNa karatA hatA. * caMdra ane zuranI kathA tyAM kSatriya kuLamAM mastakanA alaMkAra sama, tejasviemAM agragaNya caMdra ane zura nAme be bhAIo che, jevuM nAma che tevAja guNa che. te bannemAM bAlyAvasthAthI ja anupama, atyuttama, prema hato, te bane paraspara eka -bIjAnA pratibiMba samAna hatA, candra svabhAvathI zAMta,
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 kSamAvAna, satyapriya, pApakArI tathA kRpALu hatuM, paraMtu zUra svabhAvathI kura hatA. gAyonA vADAmAM bharavADa gAya deha che te samaye nIkaLatI dUdhanI dhArAo vAgatA zaMkhanI. mAphaka jANe ke musApharone bolAvI rahI che. te banne bhAIe kaI vakhata najIkamAM uMcI nIcI jamInavALA rastA upara ghurakatA kutarAnI sAthe moTI phALa mAratA, te kaI vakhata pUMchaDAne UMcA karI uMcA kudakA mAratA na pakaDI zakAya tevA vAcharaDAonI sAthe, to kaI vakhata dUdha pIne rUcha pUrNa thayelA lokonI sAthe, te kaI vakhate bharavADenA dekhatA; kaI vakhata varasAdathI bhIjAyelA ane haLanA agrabhAgathI kheDAyelI jamInanI sugadhIvALA, netrane AnaMda Ape tevA navapallavita dhAnyanA kayArAone joI harSita banelI strIonA manahara gItathI guMjatA, lakSmInuM je sthAna khetare tenI tarapha sukha pUrvaka jatA hatA, koI koI vakhata vRddho dvArA prAcIna samayanI kathAo sAMbhaLavA AnaMdathI besatA, ane samaya pasAra karatA, kapuranI kAMtinI jema ujajavala daMtapaMktithI hasate zuddha manavALe caMdra potAnA bhAI zurane kahevA lAge, he vatsa ! ApaNA pUrvajothI svIkArAyelI AjIvikAomAM ApaNuM bane mATe khetI karavI sarva zreSTha che. kemake sarvenI IcchA bhInna bhInna hoya che. kevaLa khetI ja svataMtratA pUrvaka badhI abhilASAone ApavAvALI ane daridratAne nimULa vinAza karanArI che. ane vArtAomAM hoMziyAra vidvAnonA samudA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ camAM kahevata che ne "mahAmahIne kheDUte dvArA sudhArelI bhUmi suvarNamaya phalane ApavAvALI che. mATe gADI joDe ane tyAM jaIne majurethI khetI karAvIe," jevI ApanI AjJA, A pramANe kahIne premapUrvaka zUra taiyAra thaye, gADImAM besI banne bhAIoe prasthAna karyuM, thoDuM dUra gayA pachI akhaMDa maMgala dvAranI bhUgaLa (argalA) samAna, hAthInI sUMDhanA samAna dhIme dhIme cAlavAvALI "cakaluMDA" nAme moTI sAMpaNane banne bhAIoe joI dayAthI bhIjAcelA cittavALA "caMdra, e gADI hAMkatA" zUrane kahyuM vatsa? -je. A kevuM Azcarya che. kAjalana jevI kALI, pRthvIrUpa gaNikAnI veNa samAna bicArI sAMpaNa rastA upara kevI rIte cAlI rahI che. are ! pagalAM paDavAnA bhayathI DaratI ane ALasathI dhIme dhIme cAlatI tyAMne tyAM ja dekhAya che. he AyuSyamAna ! mArUM vacana mAnIne sAMpaNanI rakSA kara, tenI bIjI bAjuthI gADI calAva, te sAMpaNe amRta samAna vANI sAMbhaLIne manamAM vicAravA lAgI. are ! A te vinA saMbaMdha bhAI vinA kAraNe mitra, dayALu ane vAtsalya bhAvane dhAraNa karanAra che, vadhAre te zuM kahuM? tenI amRtamaya vANIthI huM jIvaMta rahI, bIjA bhavamAM paNa huM tene nahI bhUluM, zUre kahyuM Arya! huM zuM boluM kAraNa ke ApanI vANInuM ullaMghana thaI zake nahI. paraMtu gADAnA vAMkAcUkA cIlAthI dabAyelI sAMpaNanA zarIramAMthI "Tsa, zabda ke nIkaLe che. tene sAMbhaLavAnI khuba IcchA che. vaLI ApanI vANInA ullaMghana karavAthI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 canAra pApanuM prAyazcita huM karIza, A pramANe kahIne pApI zUre baLadane jorathI doDAvyA, ane sAMpaNunI pAse paheAMcyA, vyAkuLa banelI sAMpaNa vicAravA lAgI ke A zatru che, me tene kAMI aparAdha karyo nathI, .banne bhAionA manamAM, vicArAmAM keTalA badhA taphAvata che. mane te eka ja vakhate amRta ane jherane svAda malI gayo. khInna manavALI, abhAgaNI evI huM marAI gaI, A pramANe zaMsaya karatI moTAbhAInA nA, .kahevA chatAM janma ane kathI nAnA zUrathI cUrecUrA karI nAkhI, te sAMpaNa tarata ja pIDAthI mUti khanI krodha rahita paNe manuSya Ayu bAMdhIne marI gaI, gADAnA paiDAthI mRtyu pAmelI sAMpaNanA zarIramAMthI nIkaLelA 'Tasa, zabdane sAMbhaLI ' zUra, satuSTa anyA, pApIone dhikkAratA candra atyaMta du:khI thayA ane belyA ! bhAI! tArI AcaraNA malecchane zeAle tevI che, paralokanI virUddhanuM kAya karatA evA te sajjaneAthI nindrita mAganuM anusaraNa karyuM che. atiduSkara pApanA kAdavamAM paDI lAMbA kALa sudhI apayazarUpa kalakane prApta karyu" che. kemake vRkSamAM kalpavRkSa, nakSatrAmAM candramAnI samAna, sarva dharmomAM jIvadayA mUkhya che. agaNita pUNyazALI, tathA dayAthI prApta thatA purUSa tIrthomAM jagama tI che. kAI paNa kAraNa vInA karelA viredha A janmamAM tathA khIjA janmamAM paNa prANIone phaLa ApavAvALA thAya che. te pachI mRtyunI te zu vAta karavI, A sajAtI cAMDalAne paNa mAravA ceAgya nathI, kAraNake nAga pacamInA divase zudra (cAMDAle)
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa sarpanI pUjA kare che. sarpa bhiSaNa hovA chatAM paNa viSNunA maMtrI tathA zaMkaranA AbhUSaNa rUpa che. mATe sarpa mAravA gya kema gaNAya? tane dhikkAra che. ratnathI paNa amulya, prANIonA prANanI sAthe kutuhala daSTithI jugAra, khelavAne taiyAra thaye che te sAMbhaLa. eka vakhata ApaNA gAmamAM jaina sAdhu AvyA hatA, temAMthI mukhya sAdhue avasarane ucita dharma saMbhaLAvyo, he saumya? saMsAramAM badhA jIvo sukhanI IcchA rAkhe che, paNa mokSa vinA sukha nathI, karma kSaya vinA mokSa nathI, dharma dhyAna ane zukaladhyAna dvArA ja karma kSaya thAya che. dharmanuM mUla dayA che. mATe sarva prakArathI dayAnuM pAlana karavuM joIe, paraspara virUddha vacane bolavAvALA pAkhaMDIoe paNa dayAnI bAbatamAM vivAda karyo nathI. ane kahyuM che ke dharmane zravaNa kare, sAMbhaLIne hRdayamAM utAre, ke jethI ApaNuM hAthe bIjAnuM kharAba na thAya, je hIMsA kare che, aNagamatuM bole che, pArakAnI nindA kare che, te marelA maDadAnA khokhA jevA che. je mUrkhAo ghaTacaka nyAye karI jIvanI hIMsA kare che. te leke dayALu hovA chatAM, temanuM ajJAna doSita che. uttama purUSane durlabha rAjya lakSmInI prAptithI paNa adhika priya, pitAnA AtmA karatAM bIjAnA AtmAonI rakSA kare che. duHkhanI vAta che ke nIca mANase tene mAre che. jIvahIMsA karanArA bIjA bhavamAM kurUpa, bhAgyahIna, durbhAgI, duHkhI, pAMgaLA, kaDhIA,
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ laMgaDA thAya che. "dAmanake kaI bhavamAM dayAnuM pAlana karI, thoDIka virAdhanA karI hatI, virAdhanAthI duHkhI thayo ane jIvadayAnuM pAlana karavAthI kalyANane bhAgI banyo. meM vacamAM pUchayuM ke he muni ! Ape hamaNAM kahyuM te "dAmanaka keNa haste te kRpA karIne jaNAve mAre tenuM caritra jANavuM che. dAmanakane pUrvabhava ane nandakanI kathA sAkSAt sarasvatInI rAjadhAnIrUpa munizvara muhapattine upayoga ApI 'dAmanakInI kathA kahevA lAgyA, kAzI dezamAM svarga ane IMdrApurInI samAna ati vizAla kSetravALI nagarI che. jeNae jinamaMdiranA zikharo upara rahevAvALI dedIpyamAna sUvarNa kaLaze tathA AkAzamArge viharatA vidyAdharanI IcchAne tRpta karavA mATe dhajAo pharakAvI hatI, pitAnA guNothI sajajanenA saMsargamAM nahI paNa mAnasarovaranA saMsargamAM hatI. vArANasI nagarI AvA ghaNA guNethI alaMkRta ati addabhuta hatI. jyAMnA mandiromAM dararoja sadhyA samaye thatI AratInA dIvAonA kAjaLa samAna AkAza zobhatuM hatuM. jenI najIkamAM pApathI mukta karAvanArI, gagana gokhe pahoMcavA mATe uchaLatA jalasamUhathI bharapura gaMgA nadI zobhe che, temAM yamarAjanI samAna atyanta kara cittavAlA, ghaNA mAchImAro dararoja AvIne mAchalIone pakaDe che,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ varuNanI AjJAthI jagatane kampita karavAvALA pavananI senA laI varUNanA sAmanta hemaMta Rtu AvI, sUryanA kIraNe ochA hovAthI hImagrasta rAtrIo maTI thavA lAgI. vArANasInI ramaNIonA bhAlapradeza para vilAsa karavAvALA kezapAzane kaMpAvanAra hImAlayane pavana cAre taraphathI AvatA hate. sadhyA samaye ThaMDIthI A banela "nandaka, nAme mAchImAra" jALa, laIne gaMgA nadIthI ghera jaI rahyo hato, te vakhate AtapanAmAM lIna, urdhvamUkha munine joyA, ane belI uThayo, "A dhanya che ke AvuM suMdara tapa kare che." A mahAtmA muninA cAritrathI huM Azcarya anubhavuM chuM, jaMgama tIrtha jevA A muninA caraNakamalathI pavitra baneluM A gaMgAtIrtha Aje jagatamAM yazasvitAne pAme che. have sadhyA vakhate te "dAMtanI banne paMktio, ne vINA vAdananuM zikSaNa ApavAvALo pavana rAtamAM munine keTalI pIDA Apaze, hImathI kamalanI jema muni ekadama karamAI jaze. mArI pAse paNa phakta eka ja kapaDuM baceluM che. tenAthI kevI rIte huM munine AcchAdita karuM, ha, paNa! mArI pAse jALa che, tenAthI muninA zarIrane DhAMkI dauM jethI karIne muninI AkhI rAta zAMtithI pasAra thaze, khUba harSollAsita banI mAchImAre puNyatara vRttithI jAla vaDe muninA zarIrane DhAMkI dIdhuM. samAdhirUpa lakSmInI avirata upAsanA karavAvALA munine mATe rAtamAM "jAla, khUba ja upayogI banI, mAchImAra AnaMdathI munine hRdayamAM
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 dhAraNa karato ghera gayo, jaladIthI sUI gayo, sUtA sUtA uMgha AvatI nathI. ane munizvaranI ciMtAmAM tenuM mana raheluM che. "mane te ahIM khATalo, daDI, rajAI, strIAliMgana, agni, ane cotaraphathI baMdha evuM makAna hovA chatAM sakhta ThaMDIthI zarIra thajI uThe che, te pachI jalapravAhathI yukta sakhta ThaMDImAM ubhA rahelA vRkSanI jema te munizvarane kema haze ? jema jema rAta vadhatI jAya che. tema tema TADha paNa potAnI mAjhA mUke che. "nandaka, paNa munizvaranA vicAro karato khATalAmAM paDayo che. * manarUpa sagaDImAM saLagatA dhyAnAgnimAM upAsanA karatAM te saMyamInI pAse TADha kema karIne jAya? are ! mArA puNyane paripAka abhUta che. kemake meM matsya hiMsA rUpa pApamAM kAraNabhUta "jALa, ne dharmanuM upakaraNa banAvyuM, mAchImArane moDI rAte uMgha AvI ane svapnamAM munizvarane sakhta ThaMDImAM nadI kInAre sthira rahelA munine joyA, ane" te kema haze, evI vicAraNA karI. te nandaka mAchImAra prAtaH-kALa thatA pahelA mAchalI lAvavAne mATe munizvara rUpI alakArathI zebhatI gaMgA nadInA kinAre gayo. vicAramAM ane vicAramAM ghaNA samaya sudhI ghaDIkamAM munizvara tarapha, te ghaDImAM nadImAM ramatI mAchalIo tarapha jete nadI kInAre besI rahyo. udayAcalathI uSArANI sUryodayanA vadhAmaNuM ApavA gagananA gekhe AvyA. ane avaninA AtmAne kartavya parAyaNatAnA samAcAra Apyo. gheDIka
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAramAM sUryanArAyaNe gaganamAMthI pitAnuM meM bahAra kADhavuM ane pitAnuM prathama kIraNa, vAdaLA vinAnA caMdramAnI kAMti samAna munizvaranA upara nAkhI prathama namaskAra karyo. sUryodaya pachI kAusagga pALIne kAmadhenunI jema AzirvAda rUpI dharmalAbha ApI munizvara beThA, jANe ke eka vakhatamAM badhe dharma kahetA hoya tema gaMgA nadInA kinArA vAsIone vANI dvArA, vAtsalya bhAvane varasAvatI ahiMsA pradhAna hRdayaMgama dezanA munizvare ApI. kSapazama hovAthI muninA vacane tamAma AtmAone khuba ja rUcIkara banyA, svAti nakSatramAM chIpalAmAM paDeluM pANInuM biMdu motI banAve che. tema "nandaka, mAchImAra munizvarane dharmopadeza sAMbhaLI belI uThaDyo, he bhagavan! pApI evA mane dhikkAra che? are ! mAruM peTa bharavA mATe karaDe jInI hiMsA karuM chuM mATe AjathI mAre jIva hiMsA na karavI, te abhigraha Ape. Aje mArA prabaLa puNyathI samudramAM jahAjanI jema Apa mane malyA che, munizvare kahyuM ke mahAbhAga! tamArA jevA ke mATe A abhigrahanuM pAlana nahI thaI zake. kemake prakRtinI samAnavRtti (AjIvikA) manuSyone mATe dukhethI choDavA gya che. nandake kahyuM che svAmina! jitendriyane mATe zuM A kaThIna che? huM prANAte paNa ApanI pAsethI lIdhela niyama nahIM choDuM, A pramANe bhAvAvezamAM AvelA "nandaka, mAchImAre jIvahiMsA na
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 karavAno abhigraha lIdhe, munie tene niyamanA yathAvidha pAlana karavAne upadeza Ape, mAchalIonA vadhasthAna rUpa je jALa, te phADI nAkhI munine namaskAra karI nandaka ghera Avye, ghera AvyA bAda, "tamane lajajA nathI AvatI ke savAranA paheramAM ghera AvyA," A pramANe tenI strI balavA lAgI ane nindA karavA lAgI, are ! tane khabara nathI ke vyavasAyathI ja jIvana cAle che. are tuM zuM bole che! A pramANe nandake tenI strInA bolavAthI karIne tamAma hakIkata kahI saMbhaLAvI, kodhamAM AvelI strI belI uThI he dubuddhi A te zuM karyuM ! re nIca! muMDa pAkhaMDIoe tane Thage che. mAchalI pakaDyA vinA tuM bhIkhArI banI bhIkSA mATe rakhaDIza! te tArI AjIvikAnI sAthe sAthe jAlane paNa choDI dIdhI. nandakanI strInA jerathI nikaLatA vacane sAMbhaLI AjubAjunA badhA mAchImAre tyAM bhegA thaI gayA, teNIe nandakanI tamAma hakIkata mAchImArone kahI, mAchImAree kahyuM ke he bhadra! A ucita nathI, te samaja, arthamAM nukazAna karAve tene dharma na mAnI zakAya, nIca pAkhaMDIoe AjIvikAne ucheda karAvI tane dharmanI zIkhAmaNa ApI che. mATe AvA dharmanI ApaNane jarUra nathI, suvarNa kAna chedavAnA kAmamAM AvatuM hoya te te suvarNanI ApaNane jarUra nathI, vaLI kulAcAra paNa dharma che, mATe ApaNe kulAcAra mAchalAM pakaDavAne hevAthI mAchalAM pakaDavA te ApaNe dharma che. pitAnA kulAcArane cheDavAthI dharma kema karI zakAya, te mATe uTha, ane AvA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 dharmane moha choDI de. ane amArI sAthe nadI upara cAla, badhI vAtane choDI daI, ApaNI sAta peDhIthI cAlyA AvatA mArgamAM sthira bana, nandake kahyuM zuM pApAcAra vinA AjIvikA nahI cAle? zuM drAridra kulamAM dhanika janma lete nathI! zuM regIonA kulamAM nigI nathI janmate ? . zuM bApanA kutarAne khabhA upara caDhAvAya khare ke? are mUrkha leke ! tame badhA leke ! tame badhA A zuM bele che! tame paNa A dhaMdhAne choDI de, tyArabAda meTethI buma mAratA mAchImAree haTha pUrvaka bALakanI jema "nandaka" ne uThAvI matsya hatyA rUpa vidyAnuM ghara je nadI che tyAM laI gayA, dustara bhavasAgaramAM DubADatA hoya tema, nandakanA hAthamAM mAchImAroe baLajabarIthI jALa ApIne pheMkAvI, jALamAM mRtyunA bhayathI mUrzita banelI ane taDaphaDatI mAchalIone joI dayAnA AMsuone varasAvatA nandake mAchalIone choDI dIdhI, te badhI mAchalIomAM eka mAchalInI pAMkha TuTavAthI nandaka khuba duHkhI thaye, pharIthI mAchImAree "nandakanI pAse jALa nakhAvI, ane "nandake " pahelAnI mAphaka mAchalIone choDI mUkI, tyAre mAchImAra khInna banIne belyA ke tuM jIve ke mare, have pachI ame tane kAMI kahevAnA nathI, mUrkha mANasanI upekSA karavI joIe, ema vicArIne mAchImAre, pitAnA sthAne gayA, tyArathI deSarahitapaNe vratanuM pAlana karatA nandaka potAnA kuTuMbanuM pAlana kare che. ' sthAne gayA, e ema vicArI nathI, ane
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 dAmanakanI kathA - mahIlatanA AbhUSaNarUpa magadha nAme deza che. madhyAhune tapatA sUryanI jema sarva dezanA mAthA birAjamAna che. te dezamAM lakSmInA bhavanarUpa, haMsathI sevAtA kamalarUpa rAjagRha nAme nagara che. zatruone zAMta karanAra tArAcaMda nAme rAjA rAjaya kare che, jenA hAthamAM zUratArUpI sUryanI chAyA samAna talavAra zobhe che, te rAjAne sarve aMge mAM netra samAna ane sarve kAryomAM mukhya nagaramAM zreSTha evA samudradatta ane mANibhadra nAme be zreSTi mitre che. mANibhadrane zahiNI nAme strI hatI, pUrvanA traNAnubaMdha tathA manuSyAya bAMdhIne mAchImAra "nandakane jIva rahiNanI kukSIne viSe utpanna thaye, pUrNa dIvase janma thayo, pUrva janmamAM pahelA karelI jIvahiMsAnA pApodayathI janmatAMnI sAthe ja tenI mAtA rahiNInuM mRtyu thayuM. jyAre traNa varSane thayo tyAre nagaramAM phelAyelI mahAmArIne bhayaMkara rogamAM tenA pitAjInuM avasAna thayuM, dAvAgninI mAphaka tenA kulamAM phelAyelI mahAmArIe ghaNAne mArI nAkhyA. pUrva janmamAM pALelI dayAnA vipAkathI AkhA kuLamAM te ekale bALaka bacI gaye, mahA mArIne aTakAvavA mATe gAmanA bhadrika lekee tenA gharanI cAre bAju meTI divAla ubhI karI, bahAra nIkaLavAne raste nahI hovAthI gharamAM rahI gayelA, bhUkha ane tarasathI vyAkula banelA catura bALake hAtha vaDe je kAMI khAvA gya vastuonI prApti thaI tenAthI bhajana karI pANI pIne pitAnA prANanI rakSA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI, khAvA ryogya vastuo khUTI javAthI bahAra nIkaLavAne mArga te bALaka zedhavA lAge, Ama tema pharatAM pharatAM te bALake kutarAthI karAyelA meTA bila (dara) ne joyuM. aneka prakAranA dukhothI vyAkuLa banele te bALaka pitAnA puNyadaye bIlamAM piThe. jema pAMjarAmAMthI pakSI uDI jAya tema te bALaka jaldIthI bahAra AvI gaye. samAna vayanA bALakanI sAthe svecchApUrvaka ghaNu samaya sudhI ramata ramya, sadhyA samaye te bALaka Azraya sthAnane zodhate eka vyApArInI dukAne beThe, teja vakhate pitAnA mahelanI agAzImAMthI samudradatta zreSThie te bALakane je, zreSThi bALakane joI vicAramAM paDyo, ke dhULamAM daTAyelA rasamAna mane hara AkRtivALo dhULathI mele thayelo A keIne bALaka che. tyAre zreSThie pitAnA nekarane pUchayuM. "A koNa che? kone kare che? tenI dukhI paristhiti kema? zeTha mANibhadrane tyAM nekarI karato . mANasa temanA mRtyu bAda nokarI choDIne samudradatta zreSThine tyAM nokarI rahela hatuM te be ke te svAmina ! A mANibhadra zreSThine putra che. sevakanA vacane sAMbhaLI samudradattanI AMkhamAMthI AMsu paDavA lAgyA. mANibhadra zeThanI yAda AvI, vyathita hRdaye bolyA, mANibhadra mAro bAlyAvasthAthI anupama mitra hate. hAya ! te ekAeka parivAra sahita kevI rIte marI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ gayo ? ane A bALaka potAnA guNethI mane atyaMta vahAluM lAge che, temAM paNa mANibhadrane putra che. mATe mAre te bahumAna karavA egya pAtra che. tyArabAda bALakane maMgAvI pitAnI godamAM zraSTie besADI AliMgana karyuM. harSAvezamAM AMkhamAMthI unAM AMsuo paDavA lAgyA jANe ke dhUlathI kharAba thayelA bALakane navaDAvatA hoya tevuM lAgatuM hatuM, he vatsa ! mahAmArInA bhayathI lekee tArA gharane keTathI DhAMkI dIdhuM hatuM. hAya! mArA mitra kuLanA taturUpa tuM bacI gaye, te kaIne khabara nathI, mArA putra sAgaradatta tathA putrI viSAnI samAna tu che. - e pramANe kahIne bALakane laI samudradatta zreSTi agAzImAMthI utarI gharamAM gaye, pitAnI strI tathA sevakavarga ane Aptajanene kahyuM ke A mAro bALaka gaurava levA jevo che, AtmAnI samAna tenI rakSA karajo, suMdara rIte lAlanapAlana karAto bALaka bAlasvabhAvathI tenI caMcaLatA vadhI gaI, tenAthI badhA trAsI gayA, ane paraspara maMtraNa karI, "pArake mANasa ApaNane zA mATe herAna kare che ? jema paDezamAM vAgatA vAjiMtranA nAda bIjAne trAsa rUpa bane che tema A bALaka paNa ApaNane trAsa rUpa che. mATe tene bAMdhIne kayAMka mUkI daIe, A nizcaya karI pazuone bAMdhavAnI jagyAmAM tene laI jaI paMDitajI jema pitAnA kharAba vidyArthIne bAMdhe che, tevI rIte doraDAthI bALakane bAMgle, zreSTi jyAre pUche ke bALaka
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ kayAM che, tyAre parijane javAba ApatA ke, te, ramavA gaye che. keI koI vakhata te bALakane lAvI zreSThine batAvatA paNa hatA, doraDAthI tene bAMdheluM tethI te bALakane loko dAmanaka kahetA, baMdhanamAM baMdhAyelA te dAmanakamAM dhIme dhIme vinaya ane viveka AvavA lAgyA, thaDAka samayamAM dAmanakane baMdhanamAMthI mUkta karavAmAM Avyo. aneka prakAranA kArya karato, sahaja kamaLatAvALe dAmanaka thoDA ja vakhatamAM parijana tathA svajanamAM priya banI gaye. eka vakhate gocarI mATe be munio zreSThinA ghera padhAryA, munie dAmanakane joyo. avadhijJAnanA upayogathI dIzA onuM avalekana karI, moTA munizvare dhImethI nAnA munine kahyuM ke je bIjAothI piASAyele A bALaka je dekhAya che. te A gharane mAlIka thaze. bIjA khaMDamAM beThelA zreSTie bArImAMthI munizvaranA vacano sAMbhaLyA, tarata ja zreSThinuM mUkha paDI gayuM, AghAtathI ane ciMtAthI mUkha upara karacalIo paDI gaI, zeThe vicAryuM hAya ! A samaya vagarane vAghAta kema? zuM nokara gharano mAlIka banaze ? A huM zuM sAMbhaLuM chuM? jJAnI ane satyavAdI mahAmunizvaronI vANI kadApi asatya hotI nathI. hAya ! huM haNAI gaye? mArAM jIvatA A kema bane ? meM sApane dUdha pIvaDAvyuM, meM jherI vRkSane pANI pAyuM, Ane mATe karIne meM zatru ubhe karyo che. are ! A zuM vicAruM chuM? zuM mArAmAM strInA jeTalI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 kAyaratA, kema ? mArI buddhi traNe leAkamAM paheAMcI vaLe tema che. tenI sAme A kAMI visAtamAM nathI. A gupta zatru upekSA karavA yogya nathI paNa vadha karavA yogya che. mATe guptatAthI AnA 'vadha' karavA joie, nahitara leAkamAM mArI AbarUne kalaka lAgaze, tyArabAda zreSThie yamadAsa' nAme vadhasthAnAdhikArI-cAMDAlane ekAMtamAM beAlAvyo, ane kahyuM ke meM tane eka kAma mATe khelAvela che. tuM mArUM kArya kara, ugharANInA bahAne kAla apeAranA huM jene tArA ghera meAkaluM, teneA ekAMtamAM vadha karaje, ane tenI eka AMgaLI kApIne mane batAvaje, ke jethI tenA mRtyunA mane vizvAsa Ave, tane InAmamAM ghaNuM dravya ApIza, tArA upara mArA vizvAsa che, te mATe A vAtanuM rahasya gupta rAkhaje, cAMDAle zreSThinI vAtaneA svikAra karyAM. cAMDAlanA gayA pachI mAyAvI zreSThie dAmanaka pratye atyaMta prema batAvye, ane te divasane khUba ja du:khIta hRdaye zreSThie pasAra karyAM, bIjA divase apeAranA samaye niya zreSThie ugharANIne bahAne dAmanakane cAMDAlanA ghera mekalyo, jevI ApanI AjJA, kahI dAmanaka niHzaMka khALakanA khela hAya tevI rIte niyatAthI gayA, marelA pazuothI vyApta, zmazAnanA yuvarAjarUpa, sAkSAt yamarAjanI rAjadhAnIrUpa, narakanA pratiSi'khasamAna, meAtanA zarIrarUpa, lAhIthI bharapUra, hiMsAnA tAMDavasamAna, hADakAMnA
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 -paraspara athaDAvAthI thatA avAjethI vyAkula evA cAMDAlane ghera dAmanaka Avyo, yamadAse dAmanakane joI manamAM vicAra karyo. are ! AnI kAMti, lAvaNya, ane AkRti kevI sarasa suMdara che, rUdra e jevI rIte kAmadevane aMta karyo tevI rIte huM Ane jIvana aMta kevI rIte karuM, eka te pahelethI ja jIva vadha rUpa ImpanethI mAre pApAgni saLagI rahyo che. te pachI narahatyArUpI ghInI AhUtIthI te agnine zA mATe prajavalita banAvuM, eTalAmAM dAmanake ugharANInI mAMgaNI karI, yamadAsa tene ekAntamAM laI jaI dhIrethI be, mAre zeThanI sAthe keIpaNa jAtanI letI detI nathI, paNa zeThe ekAntamAM tamAre vadha karavA mATe Adeza Apyo che. AnaMdita dAmanaka bolyo ke mArA prANa zeThane AdhIna che, kemake kutarAnA kAna tyAM sudhI ja bace che ke jyAM sudhI tene mAlIka sahana kare, huM paNa taiyAra chuM; kartAnI (mAravAnuM sAdhana) tamArA hAthamAM che. mane mArI AjJAnuM pAlana kara, temanI AjJAnuM pAlana karanAra kaI paNa vyakti mane priya che. yamadAse vicAra karyo are ! AnuM sAhasa kevuM che? AnI kulInatA kevI che? AnI bhASA keTalI mIThAzavALI che? tane mAravA mATe mArA hAtha upaDatA nathI. A kirapANa paNa dayALutA dAkhavatI heya tema tane mAravA IcchA karatI nathI, tane mAravAnI vAta karatAM zreSThinI jIbha kema upaDI. tamAre aparAdha
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamane jotAM ema lAge che ke evo nahi hoya ke jenI zikSA mRtyudaMDa hoya, vinitAnA mastakAlaMkArarUpa ane. sAtvikatAnA draSTAMtarUpa evA tamane mArIne narakamAM paNa mane sthAna prApta nahI thAya. | mATe he vatsa ! tuM evI jagyAe cAlyo jA ke zraSTine tAre bheTa ja na thAya, tuM jIvaMta che. evI gaMdha paNa Avaze to ApaNuM baMnenuM kalyANa nathI, paraMtu. zreSThine vizvAsa Ave mATe tArI eka AMgaLI Apa, ane dAmanake pitAnI AMgaLI ApI, dayALu hovA chatAM yamadAse AMgaLI kApI lIdhI, pAchaLanA rastethI dAmanakane vidAya karyo, zreSTine yamadAse AMgaLI batAvIne pitAno upahAra (bheTa) lIdhe. zreSThi potAnA zatrunA vadhathI prasanna thayo, ane bIcAro "dAmanaka' ToLAthI chUTA paDelA hara AnI jema Amatema bhaTakavA lAge, yAtAyAta karate dAmanaka gADAnA baLadanI jema vanamAM pharavA lAge. tyArabAda tyAMthI pharate pharato zreSThinA gokuLamAM Avyo, je ke najIkamAM kIDA karatI gevalaNanA gItathI. kheMcAIne Avyo hato, pahelAM rAjagRhamAM joyele hovAthI dAmanakane gevALAe zeThane mANasa samajI oLakhyo.. ane sanmAna karyuM. dUdha, dahI Adi bhejana karAvyuM, ane tyAMja rAkhyo, dAmanaka paNa bAlyAvasthAmAM mAtAnA marI javAthI dUdha IcchApUrvaka pIvA nahI malyuM hovAthI ahIM A IcchA mujaba dUdha ane dahIno AhAra levAthI, thoDAka
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30. dIvasamAM rUSTa puSTa banyo, gepIonA netrane aMjana rUpa yauvanane dAmanake prApta karyuM. sAkSAt zarIradhArI kAmadeva - samAna atyaMta suMdara dekhAvA lAgyo. eka divasa samudradatta zreSTi jovA mATe gokuLamAM AvyA, sadhyA samaye vRddha zevALAe, pratyeka gAya tathA dareka manuSyo zreSine batAvavAmAM AvyAM, ekAeka zreSTie mANibhadra putrane joyo, ane vicAravA lAgyo ke "zuM A te ja haze dAmanaka ke bIje ? nA...nA...nA...A dAmanaka kyAMthI hoya? kAraNa ke dUcho te meM vadha karAvyuM che. kadAca ema paNa hoya ke A yuvAna bIje hoya, te paNa mAruM citta Akula vyAkula thAya che. ThIka tenI kApelI AMgaLI jeuM-sarala svabhAvI dAmanake AvI zreSThine praNAma karyA, govALoe paNa tenuM nAma laIne "A Apano che, ema kahyuM. zreSTie paNa kapAyelI AMgaLI jaI manamAM nizcaya karyo, ane vicAravA lAge, ke zuM A svanuM che? zuM A matibhrama che? zuM A Indra jAla haze? zuM mArA jIvatAM huM zatrune Aje mArI samakSa jaI rahyo chuM mArA gokuLamAM rahIne baLadamAM sAMDhanI mAphaka sarve gevALemAM baliSTha thaI gayuM che. vAgha jevA yamadAsa cAMDALanI pAsethI mRgalAsamAna dAmanaka kevI rIte bhAgI chUTayo haze? athavA muni vacana kaI divasa mithyA na thAya, A pramANe aneka saMkalpa, vikane karatA duchAzayI zreSTie, sabhyatAthI damanakane kahyuM.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. tapAsa na thavAthI huM ja nahotuM, tuM kadAca ahI dAmanaka! meM tane ghaNA divasathI je nathI tuM kuzala che ne? Ava dAmanaka najIka Ava ! huM tArA mATe khuba ja utsuka hatA, vatsa! tane te vakhate cAMDAlanA ghera mokalyo hatuM, tyArathI meM tArI khuba ja rAha joI. gharamAM, gAmamAM, khaLAmAM, khetaramAM, vAvamAM, sarovaramAM, jaMgalamAM tArI tapAsa karI paNa kyAMya tAre meLApa thayo nahI, tAre meLApa nahI thavAthI huM vyAkula ba. - gharamAM tArA vinA gamatuM nahotuM, tuM kadAca gokuLamAM hiIza, tema mAnI tArI tapAsa karavA mATe huM ahIM Avyo chuM, zuM mArAthI ke parijanemAMthI keIe tArA svamAnane bhaMga karyo che ke jethI atyaMta reSamAM AvI tuM paribhramaNa kare che. tuM hamaNuM kyAM rahe che? jo ke tuM gekuLamAM AvI gaye te te te ThIka karyuM che, tuM mane kahe ke tuM have kyAM ? mane sAMbhaLavAnI khUba ja IcchA che. dAmanake vicAra karyo. atyaMta AdaramAna paNa zaMkA nirmANa kare che. mAre vadha karAvavA taiyAra thayelA zraSTi hamaNAM mArI upara ATale badhe sneha kema varasAvI rahyA che? are? A zeTha mArA mATe A vicAra kare ja nahi. kAraNake mAtA pitAnA viyega pachI mane ucherIne mATe karanAra zuM Avo vicAra kare khare ke? ugharANI nahI ApavAnI dAnate cAMDAle mane ThagI lIdho lAge che. tyArabAda cAMDAlanA tamAma vRtAMtane dAmanake zeThane kahI batAvyo, zreSTie manamAM vicAra karyo ke bhAgya
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 dAmanakanA pakSamAM che. ane vizvAsaghAtI duSTa cAMDAle mane ThagI mArA zatrune bacAvyo, te have cAMDAla tuM paNa kyAM jaIza ! ThIka che. A badhI vAtone huM pahoMcI vaLIza,. A pramANe vicArate zreSTi belI uo he vatsa ! tu amArA puNyadayathI bacI gayo. cAMDAla jevA pApIone akRtya jevuM kAMI hatuM ja nathI. cAMDAlenA hAthamAMthI chaTakavuM khUba ja muzkela che. tAre zaMkA karavAnuM kAMI kAraNa nathI kAraNa ke tene mAravAthI mane kAMI lAbha thavAne nathIzeThe govALane paNa kahyuM ke - tame dAmanakane tamArI sAthe rAkhe te tame e ghaNuM sAruM karyuM, gokuLa te mAruM bIju ghara che tema A dAmanaka mAre bIjo putra che. A pramANe zreSTie pitAnI melI murAda pAra pADavA mATe dAmanakanA manamAM vizvAsa unna karyo, gevALAne pAchA kAme mokalI zeTha pitAnA sthAne Avyo.. jema tapelI bhUmi para sApa taraphaDIA mAre, tevI rIte pathArImAM zreSThi taraphaDIA mAravA lAgyo, rAtabhara tene zAMti nahatI, dAmanakane mAravAnA vicAre manamAM tene satAvatA hatA, rAtrInA chelA pahere teNe upAya zodhI kADho. savAranA dAmanakane prema pUrvaka belAvI kahyuM ke he vatsa! mArA aMgata kAryomAM tuM hamezAM pAvara che, mATe eka mAruM aMgata kArya che, ane vaLI gupta paNa che, mATe tuM rAjagRha nagaramAM sAgaradattanI pAse jA, jevI ApanI AjJA, zreSTie lekha lakhIne Apyo ane kahyuM
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33. ke "jaladIthI jA, lakheluM kArya jaldIthI patAvI pAche Ava, zraSTinI AjJAne mastake caDhAvI, lekhane kapaDAmAM bAMdhI, dhanuSyane khabhe dhAraNa karI dAmanaka rAjagRhanA mArge javA nIkaLyo, jamaNI AMkha, jamaNuM aMga ane jamaNe hAtha, pharakavAthI zubha zukanane mAnI dAmanaka pANInA relAnI jema pura jhaDape upaDayo, rAjagRhI nagarInI samIpamAM manoramya udyAna che tyAM dAmanane praveza karyo. dUrathI madhya bhAgamAM kAmadevanuM gaganacuMbI maMdira dekhAyu ane anurAga rUpa samudranA mejAnI samAna lAla vijAethI suzobhita, padyarAga maNimaya kAmamaMdira joyuM, ane dAmanaka tyAM gaye, tenA eka bhAgamAM jaIne sUI gaye A bAju samudradattanI putri "viSA, tyAM AvI, managamatA patine prApta karavAnI IcchAthI te dararoja kAmadevanI upAsanA karavA maMdiramAM AvatI hatI, viSAe sUtelA dAmanakane je, ane manamAM kAmadevane saMzaya Avya, viSAnI AMkhe dAmanakanA rUdaya, kaTha, eTha, mUkha vigere jevA lAgI, dAmanakanA tamAma avayavonI sundaratA joIne Azcarya ne anubhavatI, jANe ke kAmadevanA bANathI hRdayamAM vidhAyelI hoya tema mAthAne halAvavA lAgI, ghaNA dIvase bAda dADhI mUchavALA, mAMsathI bharapUra zarIra vALA purUSane joI vicAravA lAgI ke AnA je koI paNa haju sudhI jovAmAM AvyuM nathI, vaLI bAhaveSa tathA AbhUSaNa sivAyanuM saudarya khIlatA kamala jevuM che.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 tenA lAvaNyarUpa pakamAM magna evI mArI gAya rUpI daSTine kevI rIte bahAra kADhI zakuM. tenA zikArI jevA premabaMdhane, mArA mRga rUpI manane bAMdhI lIdhuM che. tenA zarIra Adi avayava upara vaLelA prasvedanA biMduo kahI rahyA che. ke bhAre zramita banIne hamaNAM ja ahIM AvI sutela musAphara che. - A yuvAna koIpaNa jAtane hoya tenI sAthe mane koI saMbaMdha nathI. te pachI kulAdithI mane zuM? paNa managamata yuvAna mAro svAmi thaze. prema keI nimittanI apekSA rAkhato nathI, pAMcAlikAnI samAna thaMbhanI pAse nizcala ane minimeSa ubhI rahelI viSAe yuvAnanA vastramAM gAMTha jeIkautukathI gAMTha kholIne "lekha che, tapAsya, banne tarapha pitA tathA bhAInuM nAma jovAmAM AvyuM. pitAnA akSarane joI lekhamAM zuM haze? kutuhalatA pUrvaka lekha kholIne viSA vAMcavA lAgI, svarga jevA gekuLamAM dararoja utsavothI birAjamAna samudradatta taraphathI rAjagRha nagaramAM mAnanIya agragaNya putra sAgaradattane jaNAvuM chuM ke ame sarve sakuzaLa chIe, ane mekalAvela mANasane AvatAnI sAthe tarata ja jarUrathI viSa, Apaje. putra! A kAryamAM vikalpa ke vilaMba jarApaNa karIza nahI. kAryane jaladIthI siddha karavAnuM che. huM paNa AvatI kAle tyAM AvI jaIza, lekhanA arthane vicAratI viSA viSAdathI belI uThI. he tAta ! vRddhA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasthAmAM paNa ApanI buddhi kema bagaDI che? nRzaMsabole, A manuSya ratnane mAravAthI tamAruM karyuM kArya siddha thavAnuM che? bhAgye ja AvA putra ratnane strIe janma Ape che. pitAjIe jhera ApavAnuM lakhyuM che. te AjJAMtibhAI jarUrathI jhera ApI deze, zuM A patrane phADI pheMkI dauM? athavA bIje lakhIne mUkI dauM,athavA akSarane badalI nAkhuM, ke jenAthI bIje artha nIkaLe, are ! samajI gaI 'viSamanI jagyAe "viSAma' karI nAkhuM, ghaNuM puNyathI AvI buddhi jaDI AvI, A suMdara jIvaze ane mAre svAmi paNa banaze, eka ja kiyAthI AMbAnA jhADane siMcana paNa thaze, ane pitAjI tRpta paNa thaze, AMkhamAM AMjelA kAjaLane AMsuthI bhIjAvI nakha vaDe 'viSa nI jagyAe "viSA ? karI nAkhyuM. jenAthI viSa Apaje tenA badale "viSA. Apaje A artha banI gaye, lekha hato tevI rIte vastramAM bAMdhI dIdhe, viSAM kAmadevanA maMdiramAM pUjA karavA gaI pUjA thayA pachI bolI ke he deva ! Ape mArI upara prasanna thaI yuvAnane batAvyo che te have Apa prasanna thaIne A puNyAtmAnI sAthe mArA lagna thAya tevuM varadAna Ape, balIne viSA ghera AvI. dAmanaka uMghamAMthI uThIne zreSThinA ghera gaye, sAgaradati madhura vacanothI dAmanakane satkAra karyo, dAmanake sAgaradattane samAcAra tathA lekha ApyA, lekha vAMcI artha samajIne vicAravA lAgyuM ke, "lekha laI AvanArane tarata ja viSA Apaje."
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvI pitAjInI ekAeka AjJA kema? Avo vicAra kare yukta nathI, kAraNake kulanene mATe vaDIla taraphathI maLelA AdezamAM vikalpa kare ucita nathI. svapnamAM paNa pitAjI khoTuM vicAratA nathI. AvanAra vyakti viSAnA pati tarIke rUpa, zIla, kulAdikamathI sarvathA egya che. lekhane pitAnA pAse rAkhI sAgaradatta viSAne kahyuM hena! pitAjIe tArA lagna mATe AvanAra vyaktine mokalAvela che. A sAMbhaLI manamAM hasatI viSAe maryAdA ne zaramathI mAthuM nIcuM karyuM, jatiSione bolAvI AdarapUrvaka lagnane mATe pUchyuM. jyotiSioe kahyuM ke Aje A rAtrinA samaye lagna uttama che. je Aje te baMnenA lagna na thAya te be varSa sudhI lagna zuddhI AvatI nathI. AjanA grahabala uttama addabhuta abhyayane ApanAra che. graha cagenuM vivecana thaI zake tema nathI, sAgaradatte tiSionI pUjA karI vidAya karyA, suMdara divasa hovAnA kAraNe pitAjIe AnaMdapUrvaka AjJA ApI jaNAya che. zreSThiputre tarata ja dravya vyaya karIne sulabha vastuo maMgAvI lagnanI taiyArI karI. strIoe maMgaLa gIte gAyAM, rAtre suMdara vaSavALI viSAnA dAmanakanI sAthe lagna thayAM, savAra thatAM ja prasanna citta zreSThi ghera AvyA, dUrathI
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 mANasone kolAhala, viSAnI vidAyagIrInA karUNarasavALA lagnanA gItanA zabdo zeThe sAMbhaLyAM, keLanA thAMbhalAthI yukta taraNe, sAthIothI yukta dvAre, lagnanI zerI, sajAvelA maMDapa,AvelA sajajanone apAtAM pAne kuTuMba parivArane apAtI bakSIse vigere zeThe joyuM. ane manamAM zeTha Azcarya pAmyA, navadaMpatine zeThe joyA, lagnane veza ane maMgalasUtra dhAraNa karelA dampatie zeThane namaskAra karyA. bahArathI hasatA ane aMtaramAM udvegathI chalakAtA zreSTie pitAnA putrane ekAMtamAM bolAvyo, ane pUchyuM he vatsa! A zuM! tyAre sAgaradatte kahyuM ke pitAjI Apa jANe che, huM zuM jANuM! sAgaradatte vicAryuM ke smaraNa zaktine abhAva pitAjI mATe aniSTakAraka che. mArA pitAjI dIrdhAyuM che, A pramANe vicAra karI kahyuM. he - tAta! gaI kAle lekhamAM ApelI AjJAne ApazrI bhUlI gayA ke zuM? zreSTie kahyuM he vatsa ! lekhamAM meM tane zuM Adeza Ape hato ? - zreSThiputre kahyuM "viSAne Apa, vatsa! lekha kayAM che? pitAjI" sAgaradatte pitAnI pAsethI lekha kADhI pitAne Ape. lekha vAMcI zreSTi khinna banya, ane cintA karavA lAge, hAya ! viSanA badale viSA kevI rIte banyuM, kadAca meM ja A pramANe lakhyuM haze. A mArI moTI bhUla che. nA...nA....A viSayamAM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI ke mArA putranI bhUla nathI. A bhUlamAM bhAgye ja mArUM pratikuLa che. pitAnA mananI vyAkuLatA zreSTie putrane jaNAvI nahI. kAraNa ke gUDha rahasya keI dIvasa keIne kahevuM joIe nahI, e nizcaya karI praSTie putranI prazaMsA karI, kahyuM ke tArA sivAya ATalI utAvaLathI A kAryane bIje kaMI karI zake nahI. mATe tuM dhanyavAdane pAtra che. vRddhAvasthAnA kAraNe kAle ja tane jaNAveluM kArya huM bhUlI gayo chuM. have AjathI badhe kArabhAra tAre ja saMbhALavAne che. huM nizcita banuM chuM. tyArabAda zreSTi citrazAlamAM jaI kodharUpI vaDavAnala vALe, ciMtArUpI samudramAM baLavA lAge, A durAtmAne mAravA mATe meM ghaNA upAye karyA, paNa bhAgyane doSa ke ekapaNa prayatna saphaLa thaye nahI. vaLI he dAmanaka! te te ghAnI upara visphaTakanI garaja sArI che. tuM maryo nahI paNa jamAI banyo. keTalI vidhinI vicitratA che ke muninA vacana kadApi paNa asatya heI zakatA nathI, ane hoya paNa nahI. nakhathI chedavAnI vastu have kuhADA vaDe chedavA gya banI che. huM hAthI samAna ane dAmanaka vRkSa samAna che. tene huM nirmula karIne ja zAMti meLavIza, viSAne vaidhavyadazA prApta thAya te sAruM che. paNa A duSTa jIvato rahe te khoTuM che. . kAraNa ke dIvAnA jhAMkhA prakAza karatAM aMdhakAra vadhAre sAre che. A nagaramAM yamadAsa ane kAlapAza
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmanA be cAMDAle che, temAM aMmadAsa pahelethI ja avizvAsu nIkaLyo. have kAlapAzane kahuM ke dAmanakane dUrathI vadha kare, kAraNake dAmanakane dekhavAthI cAMDAlane dayA Avaze, mATe dUrathI vadha karAvIne kuLadevI caMDikAne bheTa dharuM, Avo nizcaya karIne samudradatta zreSTie pitAnI patnIne kahyuM ke he priye! putrInA anurUpa ApaNane jamAI malyo hevAthI, ApaNuM mane ratha pUrNa thayA che. lagnane utsava nidine pUrNa thayela hovAthI te baMnene ApaNuM kuladevI canDikAnA maMdire darzana karavA te baMnene mekalavAnA che. nivedyanI taiyArI kare, kahIne zreSTi cAMDAlenA ghara tarapha cAlya, gAmanI bahAra dUra ubhA rahI. kAlapAza cAMDAlane bolAvya, ekAntamAM kahyuM ke tuM mArUM eka kAma kara, mAre zatru che tene tuM mArIza te tane eka hajAra suvarNa mudrAo ApIza, tenA maravAthI mArA aMtaramAM zAMti thaze, tuM dhanuSya laIne mAlyavanamAM jaje, saMdhyA samaye hAthamAM kulanI DALI laIne caMDikAnA maMdiramAM eka yuvaka ane eka strI jatAM haze, temAM yuvakane evI rIte mAraje ke maratI vakhate eka zvAsa paNa na laI zake, "jevI ApanI AjJA " - A pramANe kahIne kALAza cAMDALa pitAnAM ghera ga, nIcavRttivALA zreSTie putri sahita dAmanakane bolAvI kahyuM ke mitra putrane jamAI banAvIne ame khubaja bhAgyazALI banyA chIe, A nagaranI bahAra amArI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuladevI caMDikAnuM maMdira che tyAM tame tamArA hAthamAM kulanI DALI laIne viSAnI sAthe caMDikA devIne namaskAra karaje. ane amArA kulanI maryAdA che ke namaskAranI vedI uparathI uThIne tame ekalA devanI pUjA karaje, mAre putra A badhI bAbatathI ajANa che. mATe huM tene tamArI sAthe nathI mokalI zakato, kAraNa ke ajANa evA sAgaradattathI kAMI bhUla thaI jAya to mahA aniSTa thavAno saMbhava che. mATe tame baMne jaNA jaldIthI jAo. "jevI ApanI AjJA " kahIne sasarAe Apele naivedyane thALa viSAne ApI, pote phulanI DALI laIne caMDikAnA maMdiramAM javA mATe dAmanaka nIka, viSAne zaMkA thaI ke pitAjIe kapaTane bIje pAse kema na pheMkyo hoya ? mAruM mana kare che, viSA belI uThI ke he Aryaputra ! Apa pAchA pharo, pitAjIne "A vicAra mane sAro lAgato nathI, dAmanake kahyuM ke he priye ! tuM dhIraja dhara, caMdramAMthI koI divasa aMgAra vRSTi thAya ja nahI. te pramANe vAta karatAM banne jaNa cAlavA lAgyA, rastAmAM sAgaradatte baMnene joyA, ane pUchayuM ke tame baMne jaNa kyAM jAya che ? dAmanake badhI vAta karI tyAre sAgaradatta hasyo ane belyo, ke devI pUjanane mATe pitAjIe saMdhyAsamaya ane caMDikAnuM bhayAnaka sthAna AvA samaye kema nakkI karela haze, tame baMne jaNa navavivAhita, aparicita ane sahAyatA vinAnA che mATe
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 ' ghera pAchA vaLeA, devInA maMdire kAle jajo, dAmanake zreSThi putrane kahyuM' ke tamAre AvuM na belavuM joI e, koIpaNa sa'jogAmAM * zreSThinI AjJAnuM ullaMghana karIza nahI.' bIjI khIMka te cheAkarAone hAya, cAMDAlanI pAse meAkalavAmAM Avye tyAre paNa geAkuLamAM jaI hRSTa puSTa anyA, tamArI pAse AvyA tyAre mane zrI malI, atyAre paNa mane kAI ne kAI rIte sArUM phUla malaze, evA mane vizvAsa che. sAgaradatte kahyuM ke te emaja che te tamArA badale huM jA chuM. ApaNA maMnnemAM bhedabhAva kayAM che ? tame ahIMA uMcA Asane beseA, dAmanakane besADI hAthamAM DALI laIne sAgaradatta viSAnI sAthe cAlyA, viSAe vicAra karyo ke pitAjIe kAI ghAtakane rAkhyo haze te meMTA anatha thaze, vaLI gherathI nikaLyA pachI atyAra sudhImAM sArA nimitta ke zubha zukana malyA nathI, te paNa bhavitavyatAne vaza manIne mAlyavanamAM praveza karyAM. pahelethI susajjita manIne vRkSanI pAchaLa chUpAyelA kAlapAze tene oLakhyo nahI. ane mANu mAryuM. sAgaradatta cakkara khAIne nIce paDayo ane mRtyu pAmyA. rakSA karArakSA kareA, nA pAkArA pADatI, viSA caMDikAnA madiranA pattharAne rAvaDAvatI hAya tema rAvA lAgI, tenA karUNa AkraMdathI leAkeA bhegA thaI gayA, ane nagaramAM zreSThi putra mRtyu pAmyA, evI vAta phelAI gaI, 6
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 te sAMbhaLIne zreSie vicAra karyAM ke ghaNuM sArU thayuM. ke leAkeAmAM mArA putranA mRtyunI prasiddhi thaI, bhAgyathI duSTAtmA e vakhata khacI gayA, paNa Aje te marI gayA, kAraNa ke meAra paNa trIjI vakhata pakaDAI jAya che. vidhAtAnA mAthA upara paga mUkIne me munivacanane khATu pADayuM che. have huM nizcitatAthI rAtrI bhara uMghI jaIza. A samAcArathI mane lAge che ke me' trIjo janma dhAraNa karyo che. zreSThi banAvaTI zeAkane dhAraNa karI khelavA lAgyA huM dAmanaka ! have tame kayAM malaze ! A pramANe khelatA zeTha cAlatA cAlatA AvatA hatA tyAre mAlyavana najIkamAM peAtAnA ja Asane beThelA priyaputra dAmanakane joyA, candrasamAna kAMtivALA dAmanakane joI zreSThi malina mUkhavALA anI gayA, dAmanakane pUchyuM. sAgaradatta kAM che ? zuM tame tyAM nathI gayA ? dAmanake zreSTha samudradattane badhI hakIkata kahI batAvI, zreSThi vicAre che ke jamAInI jagyAe putra mAryA gayA che. hAya ! vidhAtA ! jAte jaIne tapAsa karU, kemake ghaNI vakhata janasamudAyanI vAtA khATI Dare che. A AzAthI pretavana samAna mAlyavanamAM dAmanaka sAthe zreSThi gayA, viSAnA Akane sAMbhaLyu, putranuM zaSa joyu, hAya ! daiva ! A zuM thayu. dhikkAra che mane nirbhAgIne, vatsa ! sAgaradatta ! tuM mane cheDI kayAM cAlyeA gayA, vatsa ! tane khakhara nathI ke tArA sivAya huM eka kSaNa
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvI zakuM tema nathI, putra! "Ava" tArA darzana Apaze te upekSA kema kare che. A pramANe vilApa karatA zoka ane duHkhathI zreSTinuM hRdaya phATI gayuM ane mRtyu pAmya, viSAnuM AkaMda vadhI gayuM. he tAta! nagaramaMDana ! ekAeka amArA kuLane nAza kema thayo, kuTuMba parivAra paNa AvIne raDavA lAge, pitA putranA agni saMskAra karI parivAra pitapatAnA ghera pAchA vanyA. - prAtaHkAle mahAjanee rAjA tArAcandrane vinaMti karI ke amArA svAmi samudradatta putra sahita kAle marI gayA che. mATe have amArA svAmi koNa ! rAjAe mahAjanane kahyuM ke tenA saMbaMdhImAMthI je kaI guNavaMta hoya tene te sthAne besADe, mahAjane kahyuM ke rAjana ! tenA getramAM bIjuM koI nathI, paraMtu mRtyulokamAM zreSTha evo tene eka jamAI che. rAjAe dAmanakane bolAvI vaMza tathA kulekhatti harSollAsathI te sthAne besADyo, zreSThinuM dhana-bhavana-gekuLa Adi dAmanakane samarpaNa karyuM, rAjAe khuza thaIne paitRka, padavI ApI. - tyArabAda dAmanaka zreSThi potAnA ghera gaye, eka divasa viSAe ekAMtamAM "lekha, saMbaMdhI vAta karI tyAre zreSThinI potAnA pratyenI zatrutAne vizvAsa Avya, AnaMdamAM divase vyatita thAya che. eka divasa eka vyaktie AvIne kahyuM ke ghaNI vakhata pahelAM zeThanA vahANe samudranI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ saphare gayA hatA, tene Aja dina sudhI patto malya nahote, te vahANe ApanA puryodayathI Aje malyAM che. jethI Apa mahAna puNyazAlI che, samAcAra ApanArane bheTa ApI vidAya karyo. pote jevAne mATe gaye, cekamAM ghaNA lokone joyA, ane vahANanA mANaso dvArA banelI hakIkata jANI, ke sukha duHkhAdimAM bhAgya jenA pallAmAM beTheluM hoya che. tene tevuM phaLa prApta thAya che. ekAeka anubhUta arthane kahevAvALI gAthAo sAMbhaLI prasannatAthI eka lAkha senaiyA InAmamAM ApyAM. bIjI vakhata sAMbhaLI bIjA lAkha, trIjI vakhata sAMbhaLI . ne trIjA lAkha ApyA, A rIte udArAzayI dAmanake, traNa lAkha InAmamAM ApyA. rAjAe vAta sAMbhaLIne dAmanakane belA, kahyuM ke he zreSTina ! bIjAne dhana ApI zakAya che. paNa te eka vastu sAMbhaLIne traNa lAkha ApI mArI ane tArI baMnenI pratiSThA nAza karI che. guNamAM dAna suMdara che. sarva zreSTha che. paraMtu ucittatA savAna ApavuM joIe. tyAre dAmanake kahyuM ke rAjana ! traNa lAkha te ati alpa che, je meM sAMbhaLyuM che tene mATe sarvasva ApuM te paNa alpa che. . kAraNa ke A gAthAo sAMbhaLatAM ja bhUtakALanI vAte smaraNa thaI gaI, A pramANe dAmanake rAjAne pitAnuM AkhuM caritra kahyuM, rAjAe paNa vimita banIne tenI prazaMsA karI,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane tene satkAra karyo, dAmanaka pitAnA ghera Aje tyArabAda haMmezA paropakAramAM lIna rahevA lAge, yAcakone yatheccha dAna Apata, viSAnI sAthe vilAsa ane viSaya sukhe bhegavavA lAge, A pramANe dAmanakanI kathA kahIne kRpAnidhAna "canTe nirdaya evA zUrane kahyuM ke anvayavyatirekathI jenA mATe meM kahyuM hatuM teja A pavitra cAritravALA dAmanaka che. pUrva janmamAM karelI hiMsAthI bAlyAvasthAmAM vaMzane nAza thaye, ane muni uparanA vAtsalyabhAvathI zreSTinA ghera ucharyo, traNa vakhata mAMchalAne grahaNa karyA ane nadImAM choDyA, tethI traNa vakhata mRtyuthI dAmanaka bacyo, mAchalInI pAMkha TuTavAthI tenI AMgaLI kApavAmAM AvI, ahiMsAno abhigraha hovAthI te kulIna, nigI, zrImAna, kalAvAna, AyuSyamAna, yazasvI, tathA rUpavAna thaye. te mATe he vatsa ! jIvahiMsAnA vipAka ghaNuM kaSTadAyaka che, jIvadayAnuM phaLa paNa ghaNuM utkRSTa hoya che. A pahelAM to dAmana ghaNu kaSTa joyAM, paraMtu pAcha- , nathI anupama sukhanI prApti karI, kuramAM kura evA tArA mATe zuM zuM thaze te te sarvajJa bhagavaMta ja kahIM zake. viziSTa phaLane ApavAvALI kRpALu evA "caMdra" zUrane ghaNuM kathAo saMbhaLAvI, baLada gADuM khetara pAse pahoMcyuM, utarIne bane bhAIo potapotAnA kAryamAM paDyA, caMdra kahyuM ke he zUra ! huM tane pharIthI paNa ghaNI kathAo
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 kahIza, paNa hamaNAM ApaNe kArya karIe, zUra paNa bhAInI sarasa kathAo sAMbhaLI hadayAta bane. khetaranuM kAmakAja patAvI banne bhAIo samayasara ghera AvI gayA, svabhAvathI dAnadharmavALA, zIla saMyamavALA, bane bhAIe ghaNu samaya sudhI, eka bIjA pratye zAMtipUrvaka rahetA hatA. pitAnA kAryamAM rAgavALA evA bane bhAIo pratye IrSAvALI vRddhAvasthAe vArtArahita banAvyA, vRddhAvasthAthI dAMta gayA, zarIra jarjarita banyuM chatAM banene prema ajoDa hato, yauvanAvasthAne zodhatAM hoya tema kammaramAMthI vAMkA vaLI gayA chatAM sneha sthira hatA. AkhA kuTuMbane bhAra zurane suprata karI, pitAnuM AyuSya pUrNa karI, svabhAvathI Arta ane raudra dhyAna rahita, zuddhAzayI "candra" samAdhipUrvaka maraNa pAmyo, bhAIne virahamAM jhuratA ane jorazorathI rotA evA "zare baMdhune agnisaMskAra karyo, ghara, khetara, khaLAM, AdimAM pratidina bhAInuM smaraNa karate zUra ghaNA samaya sudhI zeka kare che. svajanathI pratibadha pAmIne zeka ocho thaye, tyAre pitAnI pUrva prakRti mujaba bhAIne premane badale bhrAtRputra pratye premavaMta banya, anukrame zUra paNa mRtyu pAmya, candra ane zUranA mRtyu bAda navIna dIpakarUpa tenA putrae gharane AnaMdathI bharyuM. Iti dAmanaka kaMthA tathA caMdra-zUra prathamavAra * : Iti prathamasarga :
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarga bIje. have manuSya tathA deva bhavanA saMbaMdhathI paNa adhika manohara e ja candra tathA zUra be sahedara bhAIonI kathA kahevAya che. jabudvIpanA bharatakSetranA madhyakhaMDamAM svargIyatulya sAdhanathI saMpanna, lakSmIthI samRddha, kurUjagala nAme deza che. temAM pRthvInA alaMkArarUpa hastinuM nAme nagara che. jenI samRddhithI aMjAIne IndrapurI tathA bhegavatI svarga ane pAtAlamAM cAlI gaI, jyAM caMdrakAMta mamaya jevA devamaMdiranI prabhAthI aMjAIne rAtrIe chUpAyelA caMdrane bhUlI, pitAnA priyatamane zodhavA mATe devamaMdiranI AsapAsa rahiNI bhramaNa karI rahI che. jyAM strIonA maNi kuMDalavALA kapala maMDalamAM gharSaNa na thAya, kAraNa ke temAM pratibiMbita thayela caMdramAne joI haraNa AkAzanA caMdramA tarapha dRSTipAta karato nathI. jinamaMdiranI dhvajApatAkAo matinI kAMtinA jharaNA maMdAkinI (AkAzagaMgA)nI zobhA Ape che. jyAM pratyeka gharamAM paraspara koIpaNa jAtanA vikhavAda vinA, sukhI, paraspara prItI dharAvanArA dharma-artha ane kAmane seve che, tyAM pitanA vaibhavathI kuberanA vaibhavane tucchakAra karavAvALe lalitAMga nAmano yuvAna che, purU
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 pimAM uttama, dhanika tathA vidvAne mAM zreSTha hovA chatAM mokSa prApti mATe vItarAga paramAtmAonI adbhuta prakAre pUjA karanAra tarIke prasiddha che, rAjahaMsanI mAphaka sArAsArane vicAraka che. haMmezAM gurU caraNakamalanI sevanA kare che, tyAM jIrNa caMdanasamAna, caMdana nAme vRddha zreSTine rAjAe nagarazeThanI padavI ApelI che. te vRddha candana zreSTinA sthAne rAjAe adhika guNavAna lalitAMgane pratikhrita karyo, rAjAe hamezAM keIna thatA ja nathI. padabhraSTa thavAthI caMdananA mitre paNa duzmana banyA, vRddhAvasthA AvavA chatAM potAnI pratiSThAnI IcchA khAtara, lalitAMganI sevA karavA mAMDI, hAya ! bhAgyanI vicitratA gahana che. te ja vakhate akAma nirjarAthI marI gayelI cakaluMDA sAMpaNa candana zreSThinI patni caMpAnI putrI rUpe utpanna thaI pitAe mahotsavathI ratisamAna suMdara putrInuM nAma lIlAvatI rAkhyuM, bAlyAvasthAthI atyuttama buddhi hevAthI te brAhmI, vasumukhI, bAlaviduSInA nAmathI leka prasiddha banI candramAnI jema dInapratidina meTI thavA lAgI. dararoja avanavI kaLAne zIkhatI kalAnipuNa banI, tenuM amRta paripUrNa kuMbharUpa lAvaNya, suvarNa kamaMDalayukta kAmarUpI mahA muninA tapavanarUpa yauvana vigerethI paripUrNa banI, atizaya ThaMDInI ziziraRtu zarU thaIjethI strIonA mukhAraviMda kAnti rahita banyA. rAtrI lAMbI thatI
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaI ane divasa nA bana gaye. jANe ke strIoe purUSo para vijaya prApti karI. samayane AdhIna pratApI purUSa paNa zuM karI zake ? kemake sUryanA prabaLa prabhAvamAM paNa himavarSAthI pakvInI strIonI kharAba durdazA thaI, rAtanA samaye hImAlayanA ThaMDA pavananA susavATAthI garIba mANaso dAMta kacakacAvavA lAgyA, jANe ke daMta vINAvAdana thavA lAgyuM, bIje dIvase ThaMDIne sakhta susavATAthI kaMTALIne lalitAMga zreSThi bIjA lekanI sAthe sUryanI AtApanA levA mATe mahelanI agAzI upara beThA, najIka rahelA sarovarane joIne zreSThi bolI uThayo, keIpaNa mANasa A sarovaramAM kaTha sudhI pANImAM jaIne rAtabhara rahI zake che? - caMdane kahyuM zeTha! je rahe tene zuM malaze, lalitAge saMkecarahitapaNe kahyuM. eka lAkha sonaiyA, Aje rAtanA huM sarovaramAM rahIza, evI pratijJA karIne caMdana gaye. ane be nirdhanatA keTalI vicitra che savAra thatAMnI sAthe caMdane AvI lAkha senaiyAnI mAMgaNI karI, nahI ApavAnI IcchAthI bIjA (lalitAge) e kahyuM. AmAM sAkSI koNa che, bole ! caMdane kahyuM ke mAruM zarIra sAkSI che. lalitAge kahyuM ke eka prahara paNa sarovaramAM rahevAthI tamArA jevuM zarIra banI zake che. mArA paheregIre tamane joyA nathI, kAraNake teo nahotA, te pachI tamAre vizvAsa koNa kare!
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdane kahyuM ke huM. bIjI rIte vizvAsa ApuM chuM, tamArA mahelanA suvAnA oraDAmAM rAtrInA cAre prahara dIvA khaLatA hatA, lalitAMga hasatAM hasatAM khelyA, ke huM samajI gayA chuM, tame saLagatA dvIpakanI jyeAtanA maLe karIne sutrI vItAvI che. 'hA,' jI, 'hA', karanArA zeThanA mitrAe zreSThinA vacananu samarthana karyuM. anne bAjuthI vilakSa (lAkha seAnayA rahita-vailakSyayukta) caMdana zreSThi ekAeka uDIne ghera gayA, lAMbA zvAseAzvAsa lete tUTelA khATalA upara jaIne paDyo, pANImAM rahevAthI thayelI pIDA karatAM paNa lalitAMganA kapaTanuM duHkha vadhAre hatuM. lIlAvatIe pitA sAme joIne duHkhanuM kAraNa pUchyuM, cakrane AdithI aMta sudhInuM vRtAMta kahyuM, putrIe kahyuM he pitAjI! Apa duHkha manamAM na dharaze,, lAkha seAnayA ApaNA hAthamAM ja che, ema samajo, paraMtu Apa prathamanI jema ja premathI raheA, ane koI divasa paNa Apa ApanAM apamAna janita duHkhane lakSita manAvatA nahI, e pramANe lIlAvatIe pitAne samajAvyA, khATalA uparathI uThADIne upacAra dvArA zreSThine svasthatA prApta thaI, caMdana zreSTha pAchA kAma mATe lilatAMgane tyAM gayA, ekadA durjananI jema leAkeAne bhaya pamADanAra, grISma RtunI zarUAta thaI, jemAM musAphara atyaMta tarasathI pIDAtA hA, hA, zabde khelatAM pretanI samAna leAkeAnI pAse pANInI yAcanA karavA lAgyA, navIna ceAgI samAna tenI zakti mATe elA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ keNa samartha bane? jeNe vRddhAvaskIniMhanADI, saubhAgyAtizaya prApta karAvyuM, evI grISma Rtu zarU thaI . bAlapaMDitA lIlAvatIe pitAjIne samajAvIne lalitAMganA ghera mekalyA, caMdane lalitAMgane ekAMtamAM lAvIne kahyuM ke he praSTivarya! Aja Apa mArA ghera bhejana mATe padhAre. kAraNa ke padanuM gaurava karavuM e amArUM kartavya che. lalitAMga zreSTie AmaMtraNane svikAra karyo, caMdane AvI pitAnI putrIne sUcanA ApI, teNe paNa mIThuM vadhAre nAkhI snigdha bhojana banAvyuM, bahumUlya Asana ApI bAjumAM rahelA maMca (pANInA ghaDA mUkavAnuM sAdhana) upara ThaMDA pANIthI bharelA pANInA be ghaDI mUkyA, samayasara caMdana lalitAMga zreSThine laI potAnA ghera Avyo, lIlAvatIe sanmAna karyuM, ane bhojana karavA beThA.. lIlAvatIe zreSTi pAse bhejana sAmagrI mUkI, lalitAMga prasanna cittathI bhajana karavA lAgyo, bhejya vastumAM atizaya mIThuM (khArUM) tathA unALAnI bhayaMkara garamI hevAthI, adhuM bhejana ryA bAda tarasathI vyAkula banelA lalitAge pAnI mAMga karI * viduSi lIlAvatIe kahyuM ke pANIthI bharelA ghaDA te ApanI sAme ja paDayA che, temAM pANI che. Apa ApanI IcchA mujaba pANI pI zake che. lalitAge kahyuM he suMdarI!. pANIthI bharelA ghaDAo jeIne pANInI tarasa kevI rIte. maTI zake che? lIlAvatIe hasIne kahyuM Apa nigamamAM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiziyAra che, mATe Ape ApanA vacananI virUddha bolavuM te ucita nathI, A pramANe bolavuM te te mUrkhanuM kAma che. jevI rIte dIpa zikhAne jevAthI ThaMDInI pIDA zAMta thAya che, tevI rIte pANIthI bharelA ghaDAne joI ApanI tarasa paNa maTI zake che, tyAre apratima banI zreSTie kahyuM he bhadra! tame yathArtha kahyuM che, have huM tamane eka lAkha senaiyA jarUra ApIza. - bAlapaMDitA lIlAvatIe kahyuM ke lAkha senaiyA AvyA pachI ja Apa pANI pI zakaze, zreSTie kahyuM ke tamane jema ucita lAge tema kare, eSTie pitAnA mANasanI pAse gherathI eka lAkha senaiyA maMgAvIne lIlAvatIne ApyA, ane pANI pIdhuM, tyArabAda lalitAMga ghera gaye, lIlAvatIe mArA svamAnane nAza karI baLajabarIthI eka lAkha senaiyA lIdhA, krodhamAM Avele lalitAMga zreSTi badale levA mATe vicAra karavA lAge, ke je AnI sAthe lagna karUM to ja mArA kabajAmAM lIlAvatI AvI zake, te sivAya tene kabajAmAM levI muzkela che. A pramANe vicArIne lalitAMga zreSTi candana pratye adhika prema batAvavA lAgyA, ane tenI putrI sAthe pitAnA lagnanI mAgaNI karI, caMdana zreSine lalitAMga upara vizvAsa nahI hovAthI kahyuM ke putrIne pUchIne pachIthI jaNAvIza, A pramANe kahIne nIti kuzala caMdana pitAnA ghera gaye, putrIe pitAjIne pUchayuM he pitAjI! zuM Aje lalitAge
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApanI upara pharIthI apukAra karyAM che ke jethI Apa ATalA badhA udAsa banyA che, ane cintAtura tathA du:khita dekhAe che! pitAe anelI tamAma hakIkata lIlAvatIne kahI saMbhaLAvI, lIlAvatIe khuzIthI mArA lagna lalitAMga sAthe karA kahyuM ke Apa gabharAtA nahI, huM khukha ja sAvadhAna chuM, Apa sAvadhAna manI nirbhayatAthI ucita samaye tenI pAse jAo, ane te khuba ja Agraha kare, yAcanA kare tyAre ja Apa svikAra karajo, caMdana lalitAMga zreSThine tyAM gayA, ane lalitAMganA ati AgrahathI tene peAtAnI putrInA vivAhanI hA, kIdhI. zubha divase lalitAMga tathA lIlAvatInA lagna thayA, lagna Ada lIlAvatI pitAnA ghera AvI, ane dararoja pitAnI pAse patinA gharanA samAcAra maMgAvavA lAgI, eka dIvasa pitAe kahyuM ke he vatse ! tArA pati vyApAranI icchAthI kAzI javAnA vicAra kare che. ane taiyArIo kare che. koI paNa kAraNathI gharanA pAchaLanA bhAgamAM uparathI sAMkaDA vaccethI pahALA, aMdarathI sa'pUrNa aMdhakAramaya eka mATA kuvA khAdyAya che. putrIe kahyuM ke mArA pati krodhita anelA che. te, mane kuvAmAM phekI peAte kAzI jaze, mATe tene pratikAra karavA paDaze. huM pitAjI! ApanA gharathI kuvA sudhI eka suMdara bheAMyarUM (suraga) Apa satvara banAvaDAvA ke jethI AphatanA samaye huM sahIsalAmata rahI zakuM.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ putrIne kahevAthI pitAe meTI suraMga (bhoMyarA, vATe rastA,) banAvaDAvI. lalitAge lIlAvatIne pitAnA ghera belAvIne saMbaMdhIo tathA parivAranI samakSa kahyuM, ke tuM moTI paMDitA che mATe narakanA jevA A kuvAmAM praveza kara. ane tyAM sUkha pUrvaka raheje, kapAsa kAMtare ane koI paNa prakArathI mArA traNa putrane janma Apaje, ane svajana derInA mAMcAthI darareja bhejana Apaze, A pramANe kahIne eka bhAra kapAsa sahita lIlAvatIne kuvAmAM pheMkIne potAnA veranuM zamana karyuM. tyArabAda rAjAne, prajAjanene, baMdhuvarga ane mitrone malIne bIjAne nagarane bhAra suprata karI pitAnA mitra gaMga sAthe tathA anya parijane sAthe baLada ane UMTanI pITha upara aneka prakArane mAla laI zubha divase kubera samAna moTA moTA vyApArIonI sAthe lalitAMga kAzI cAlyuM. A bAju bAlapaDitA lIlAvatI suraMgadvArA pitAnI pitAjIne ghera pahoMcI, ane kahyuM ke A piMjarA pAse kapAsane pIMjA, katA, keI Aptajana pAse dararoja jene maMgAvI lezo, huM mArI ISTa siddhi mATe zeThanI pahelAM ja kAzI pahoMcIza, pitAjInI AjJA ane joItI sAmagrI laIne, catura evI caturikA nAmanI gaNikAne sAthe laI jhaDapI vAhana dvArA bIjA raste kAzI gaI, ane vezayAnA mahellAmAM paisA ApI makAna tathA tamAma prakAranI sAdhanasAmagrI lIdhI. tyAM tene potAnA gAmanuM nAma puSpapura ane pitAnuM nAma kiyasuMdarI batAvyAM
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 55 bhamarAo jema ketakInI AjubAju bhamyA kare che. tema aikyasuMdarInI AjubAju yuvAnava, zrImaMte, keTecyAdhIze, pharavA lAgyo, paNa te keInI tarapha draSTipAta karatI nathI, AkhA nagaramAM te purUSa draSiNI che, tevA samAcAra phelAI gayA hatA. trilakyasuMdarI pitAnA pati lalitAMganA AgamananA samAcAra jANavA utsuka hatI. bIje dIvase lalitAge kAzI pahoMcI nagaranI bahAra potAne mukAma karyo. rAjAne jevA mATe bheTa saugAda laIne rAjamahela javA lalitAMga nIka, aikyasuMdarI (lIlAvatI) e pitAnA patinuM kAzI nagaramAM Agamana jANuM atyuttama zrRMgAra karIne vimAnamAM beThelI devAMganAnI jema potAnA AvAsanA gavAkSamAM beThI. - raste jatA, lalitAMga zreSThie joI jatAnI sAthe ja kAmabANathI lalitAMga viMdhAI gaye, aikyasuMdarIe tenA tarapha joyuM paNa nahI. zreSTi duHkhita rUdaye jematema karIne rAjamahAlamAM pahoMcyuM. rAjAne bheTazuM ApyuM. rAjAe tenuM rAjagaurava karyuM paNa AMkhane amRtasamAna AnaMda ApavAvALI, traNe lokamAM rahelI gaNikAomAM zIraratna samAna, zaMkarajIthI bhasmibhUta thayelA kAmadevane navajIvana prApta karAvanAra saMjIvanI auSadhI jevI te pAkSI (lejyasuMdarI) aMtarane adbhuta rIte gamI gaI, ane sAthosAtha marahaeNSiNa paNa lAgI.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pramANe vicArate kAmAtura lalitAMga pitAne ghera AvyuM, ane suMdarI mATe tapAsa karavAnI mitra gaMgane vAta karI, gaMge kahyuM ke te narakreSiNI che. kSaNamAtra vicArIne lalitAMga che ke eTalA mATe ja teNIe mArA sanmukha joyuM paNa nathI, pitAnI buddhithI gaMgadatta suMdarIne prApta karavAno vicAra karavA lAgyA. - tyAM zreSThi kahevA lAgyuM, ke guptatAthI ghaNuM dhana ApI teNInI ceTTI (akkA) ne malavuM ke jethI karIne te akA ApaNane nAradveSanuM kAraNa batAvaze. purUSaSanuM kAraNa jANyA pachI tene upAya jANI zakAya, lalitAMganI vAta ane vicAraNA mujaba gaMgada e pramANe karyuM. lIlAvatIe caturikAne pUchayuM. sakhi ! A keNa che? zuM Ape che? ane zuM pUche che? caturikAe kahyuM AvanAra purUSane ghaNuM pUchavA chatAM te potAnuM kAMI ja batAvate nathI, ane kevaLa ApanA naraTheSIpaNuM mATenuM kAraNa pUche che. zailekyasuMdarIe kahyuM. he sakhi ! huM samajI gaI chuM; nizcayathI lalitAMgane mitra che. have tane pUche che. huM tane je karyuM tema tuM kaheje, caturikAne samajAvI, zIkhavADIne gaMgadattanI pAse mokalAvI, gaMgadate ghaNI AjIjIpUrvaka kahyuM tyAre caturikA belI ke pugdhapura nagaranI prasiddha, nRtyAMganA kamalazrInI putrI zailejyasuMdarI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7 che, huM tenI prANa priya vizvAsapAtra sakhI chuM. anukrame tene yauvanAvasthA prApta thaI. - eka dIvasa huM tenA ghera gaI tyAre te dukhita rUdaye lAMbA zvAsozvAsa letI pathArI upara paDI hatI, meM tene AvI sthitinuM kAraNa pUchayuM, tyAre teNIe kahyuM ke he caturikA ! tArAthI keIpaNa vastu, vAta chupAvavI yogya nathI. mATe huM tane kahuM te sAMbhaLa, rAtanA aMta bhAgamAM mane svapnAmAM lAgyuM ke huM koI moTA nagaramAM gaI chuM; kautukathI tyAMnA kAmakelIvananI samAna udyAnamAM jaIne naMdanavana vATikAmAM kIDA karatA Indra samAna madhura AkRtivALA. "he kAzyapa kulabhUSaNa ApanI jaya ho." he gajapura zreSTi ! zreSTi ! lalitAMga ! tamArUM kalyANa thAva:. A pramANe yuvAnonA parivAravALA eka yuvAnane stuti karAve che, teNe sAtvika tathA sthAyi bhAvathI mane AliMgana ApyuM. ane huM kAmadevanA bANathI vidhAI gaI. te purUSane Aje paNa mArI sAme jouM chuM tyAre te purUSa vizvamAM zreSTha ane huM temanAmAM ja tanmaya banuM chuM; AthI vadhAre zuM kahevuM? svapnanI vAtamAM kadAca sajajanane mArA upara vizvAsa na Ave te paNa mAre te agnimAM baLavuM athavA tenI sAthe lagna karavAM, teja nizcita che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre meM (caturike) kahyuM ke te maMjapura nagaramAM zreSThi putra lalitAMgane svamamAM joyA che. te pachI kaI Apta vyaktine tyAM mokalAvI nizcaya kare, tenI anumatithI meM paNa teja rIte karyuM. tapAsa karavA janAra mANase pAchA AvIne svamanI vAta sAcI che tema kahyuM. svamanI vAta satya jANIne mArI sakhI khuba ja harSita banI, jANe ke amRtapAna karyuM, A pramANe sukhI banI. jyArathI svapnane banAva banyuM che. tyArathI mAMDIne mArI sakhI svapnAmAM paNa lalitAMga upara vizvAsa rAkhI, manane kAbumAM rAkhe che. bIjo koI paNa puruSane zatrunI samAna mAne che. mAtAnI parAdhInatAthI, svapna draSTa purUSane prApta na karI zake, kamalazrInA khuba samajAvyA chatAM paNa teNIe potAne Agraha choDaze nahI. mAtAe krodhAvasthAmAM teNIne kADhI mUkI, teNI gajapura javA cAlI nokaLI, huM paNa teNInI sAthenA atyaMta nehathI teNInI sAthe ahIM AvuM chuM. ahI AvyA bAda jANavAmAM AvyuM ke lalitAge gajapuranagaramAM eka kanyA sAthe lagna karI lIdhA, tyArathI aikyasuMdarI kaI prakArane nirNaya karI zakatI nathI. ane divase vitAvI rahI che. nava yauvanane prApta thayAM chatAM vezyAdurlabha kaumArya vratanuM pAlana karI rahI che. caturikAnI vAta sAMbhaLI gage kahyuM ke -
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ suMdarInA bhAgyathI lalitAMga hamaNAM gajapura nabarathI vepAra mATe ahI A Avela che. daivayeAge teNInA pratye tene anurAga paNa che. he sumukhi ! je kAraNathI tamArI sakhI ahIM A rahI che. te navIna strIne paraNI tarata ja lalitAMge teNIne kuvAmAM nAkhI che. huM jAuM chuM. ane mArA mitrane amRta vRSTi samAna A vAta kahuM chuM; gaMge AvI lalitAMgane sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. zraSTi anahada harSita banyA, mAyAvI vezyA (lIlAvatI athavA jhailAkaca suMdarI)ne ghera gayA, anahada rAgAnya baneleA zreSThi teNIne ALakhI paNa na zakayo, ailAkacasuMdarIe peAtAnI kalA kuzalatAthI lalitAMgane vadhAre vadhAre mAhupAzamAM khAMdhyA ke svapnamAM paNa tene bIjI zrInA vicAra paNa na AvyeA, dhana dvArA kharIdAyelA mATA mahelamAM banne jaNA lAMkhA samaya sudhI maLelA dunyavI sukhanA upayoga vilAsa ane vAsanAnI tRpti mATe karyAM. traileAkacasuMdarI tathA lalitAMganA anahada premanI jANe ke IrSA karatA hAya tema caturikA ane gagane prema anahada vadhI gayeA. aneka prakAranA bahAnA nIce traileAkaca suMdarIe lalitAMga pAsethI anala dhana khe'cavA mAMDayu. sAthe nanda, Ananda ane sunanda nAmanA traNa putrAne janma ApyuM. tyArabAda zreSThi paNa manaphAvatA dhananI prApti karIne traileAkacasuMdarI sahita traNe putrAne laI gajapura nagara Avye; pravezanA samaye teNIe kahyuM.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fo he nAtha ! mane vezyA samajI ApanA kuTu'bIjane jarUrathI ApanI sAme roSa karaze. mATe Apa putra sahita mane khIjAnA gharamAM rAkhA, pachIthI yukti prayukti dvArA Apa ghera melAvI lezeA, kemake kulavatAne mATe vezyA pati anavu kalakata che. lalitAMgane paNa baileAkacasuMdarInI vAta gamI ane lalitAMga peAtAnA ghera gayA, mAyAvI vezyA athavA lIlAvatI peAtAnA putra sahita pitAjIne ghera gaI, lIlAvatI, putrA tathA kapAsanA sutara sahita suraMga dvArA kuvAmAM gaI. lalitAMga paNa rAjAne namaskAra karI nagarajane sahita pAtAnA ghera AvyA, ane kuvA pAse piravAra sahita jaI ne melyA, ke have te candana putrI marI gaI haze ? kuvAmAM kAI kAdarAnuM bhAjana le che ke nahI ? sevaka dvArA javAba malyA ke 'le'che. A pramANe kahevAthI lalitAMge lAkaDAnI mAMcIne kuvAmAM nAkhI, khAla paDitA lIlAvatIe sutarane mAMcI upara mUkyuM. leAkeA sutara joI ne Azcaya pAmyA, khIjI vakhata mAMcIne nAkhavAthI lIlAvatIe peAtAnA moTA putra nanda 'ne mAMcI upara besADavo, mAMcI jyAM bahAra AvI ke tarata ja tAta ! tAta ! kahIne lalitAMga zreSThine 'nanda ' vaLagI paDaco, tyAre zreSThi ane parivAra tarka sahita AzcayamAM magna khanI gayA, trIjI vakhata mAMcI nAkhyA pachI Ananda' nAmanA putra AvyA, ane pitAnA kheALAmAM "
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ beThe, ethI vakhate "sunanda sahita pAtAla kanyA sadRza. sucana evI lIlAvatI bahAra AvI. tene joI lalitAMga be he priye ! rolekyasuMdarI! tuM traNe putra sAthe ahIM kevI rIte AvI? bola ! mane ghaNuM Azcarya lAge che. - te bolI nAtha! huM te lIlAvatI chuM; te pachI svajananI sAme bIjA nAmathI bolAvI mane zA mATe kalaMkti kare che?. tamArI AjJA mujaba meM pratijJAnuM pAlana karyuM che. viSAda, Azcarya, dukha ane harSathI vyAkula lalitAge kSamA ApI, gharanI svAminI banAvI. lalitAMga zreSThie pitAnI preyasI lIlAvatIne zarIra, dhana, mana, ghara vigere sarvasva samarpaNa karIne pitAnI prANapriyA pArvatine dehAdha ApanAra zaMkaranI mazkarI karI, paraMtu satI lIlAvatInI pati bhakti dhIme dhIme ochI thavA lAgI. eka dIvasa svapnamAM teNIe joyuM ke tene keIe be phaLa ApyA che. temAMthI meM eka rAkhyuM ane eka phekI dIdhuM che, sUryodaya thatAMnI sAthe ja pitAnA pati lalitAMgane lIlAvatIe vAta kahI. te vAre lalitAge kahyuM ke he priye! tane be putre thaze. temAMthI ekane tuM ucherIne meTe karIza jyAre bIjAne tuM tarachoDIza. svakhanA anumAnathI tane be saMtAna thaze. have "candrane jIva manuSyAya bAMdhIne madhyama
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 guNethI lIlAvatInI kukSImAM guphAmAM siMha utpanna thAya tema utpanna thaze. pUrvabhavenA saMbaMdhathI jANe amRtapAna na karyuM hoya tevI pUrNa ullAsathI ghaNA yatnapUrvaka lIlAvatI garbhanuM pAlana kare che. lIlAvatIne utpanna thayelA tamAma dehade lalitAMga pUrNa kare che. . jema prAcIe candrane janma Ape, pitAe janmatsava kIdhe, ane putranuM nAma rAjalalita rAkhyuM, saundarya, bairya, cAturya, lAvaNya, vinayAdi guNethI, te putra bAlacandranI jema vadhavA lAgyuM, anukrame rAjalalita pAMca varSane thaye, tyAre mahotsava sahitapitAe bhaNavA mATe, upAdhyAyane seM, teja arasAmAM, lIlAvatInA udarane viSe kura, "sura" nAmane jIva utpanna thaye, pUrva janmanA verathI, garbhAdhAnanA dIvasathI teNune gharamAM, udyAnamAM, vanamAM, dIvase ke rAtre kyAMya tene cena paDatuM nathI, teNIne vicitra prakAre peTa pIDA zarU thaI. jema jhera pIdhuM hoya ane mUrzita avasthA prApta thAya tevI rIte piTanI pIDAthI lIlAvatI mUrzita thatI hatI, bhUkha, tarasa ane nidrA cAlI gaI, mana zUnya banI gayuM. garbha naSTa karavA mATe athavA garbhapAta karavA mATe caturikAne kahevAthI ghaNA upAye javA chatAM paNa vaDavAnala jema pANIthI vadhatuM jAya tema garbha paNa vadhate ga. pUrNa samaye putrane janma zre, tene jotAnI sAthe lIlA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatI kedhapUrNa lAla netra karIne vihuvala banI, caturikAne kahyuM ke he sakhi? A mAre zatru che. jo huM tene svayaM mArIza to tenA zarIre DI pIDA thaze. mATe tuM tene khetavanamAM laI jaIne mUkI Ava, ke jethI te bhUkha ane tarasathI pIDAIne marI jaze, kAgaDA ziyAlathI bhakSita bane, athavA tene baLada gADAnA javA AvavAnA rastA upara mUkI Ava ke jethI gADAnA piDAnI nIce kacaDAIne mare, tenA zarIranA kacaDAvAnA citkArane je avAja thAya tene zAMtithI sAMbhaLaje. A pramANe lIlAvatIe caturikAne AjJA karI, putrane peTImAM mUkIne pharIthI belI, caturikA Ane laI jAva ane keIne paNa khabara na paDe tevI rIte badhu kAma karIne satvara pAchI Avaje, caturikA mAthA upara peTI laIne jevI cAlI nIkaLI ke tarataja lalitAge AvIne pUchayuM he caturikA? A zuM che? tyAre caturikAe kahyuM ke Apane batAvavAnuM nathI. bhAgyayoge peTImAM bALaka 2DayuM. lalitAge peTI laI kholI to temAM bALakane joI krodhamAM dhamadhamatA lalitAge kahyuM pApI? A zuM! tyAre caturikA belI tenA bhAgyathI athavA ApanI prANapriyAne pUcho, lalitAMga kAzila banyuM. ane ekAntamAM caturikAne pUchyuM tyAre caturikAe saugAda ApI, lalitAMgane badhI vAta karI, lalitAge kahyuM ke AmAM lIlAvatIne deSa nathI paNa pUrva janmanA verane deSa che. A bALaka ane
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApI de, ane tuM jaIne kaheje ke tamArA kahyA mujaba badhuM ja kArya thaI gayuM che. A vAtane gupta rAkhaje. caturikAnA pAchA gayA bAda bALakane laI lalitAMga pitAnA mitra gagane ghera AvyA. tyAM tenI patni sevatine taratanI suvAvaDa AvelI hovAthI, gaMga ane sevatIne ekAntamAM tamAma hakIkata kahI batAvI. ane huM bALaka tamane suprata karuM chuM. tenuM rakSaNa karaje. A pramANe kahIne lalitAge revatInA meLAmAM pUtrane mUkyo, dararoja lalitAMga gaMganA ghera jaIne putranI saMbhALa laI Avate, sneha varasAvata, gaMgane ApavAthI putranuM nAma gaMgadatta rAkhavAmAM AvyuM. - dhIra ane gaMbhIra evA moTA putra rAjalalitane ekAMtamAM lAvIne lalitAge kahyuM ke mAtAthI chUpAIne tArA nAnA bhAIne malato jate raheje, pUrva janmanA nehathI rAjalalita vinA gaMgadatta ramata paNa nahI. moTe bhAI nAnA bhAI mATe dararoja avanavI ramatothI ramADato hate, gherathI jurA judA prakAranI khAvA lAyaka vastuo lAvI, khavarAvato hate. | nAnAbhAIno prema moTAbhAI pratye anahada hatuM, dhIre dhIre gaMgadatta sAta varSane thaye. paNa tenI mAtA lIlAvatIne tene khyAla ja na hote caturikAnI vAtathI te AnaMdita hatI, pUrvajanmanA dveSathI tene tyAga karyo chatAM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kao Mian putra jIMvata rahyo, lakSitAMganI AjJAthI gaMgadatta jIvaMta che tevI vAta kAI e kahI na hatI, eka divasa kaumudI mahAtsava AvyA, te avasare AvelA sagAsabaM dhIone jamADavA mATe aneka prakAranA uttameAttama pAka anAvavA mAMDavA, bhAjana samArabha joI ne rAjalalitane bhAI yAda AvyeA, rAjalalite lalitAMgane kahyu ke huM pitAjI! Aje tA huM mArA bhAI ne lAvIza, lalitAMge kahyuM ke he vatsa ! thAbhI jA, tArI mAtA tenA mATe bahu kharAba che. mATe ga gadyattane lAvI mRtyu sanmukha mUkIza nahI. rAjalalite kahyu' pitAjI! Apa mane AjJA Ape, ane jarA sarakhI paNa cintA karazeA nahI. huM evuM kA karIza ke jenAthI badhuM ja sArU thaze, zreSThinI AjJA maLavAthI ane mAtAne bhejana samArabhanA kArya mAM magna joI ne gagadattane rAjalalita laI AvyA ane paDadAmAM rAkhyA, dhImethI sAvaceta pUrNAMka bhAjana maDapamAM lAvye, pahelethI kANuM pADelA vetrAsanamAM gagadattane besADI tenI pAse rAjalalita kheDA. lalitAMga peAtAnA parivAra sahita bheAjana mATe kheDA, lIlAvatIe pIrasavA mAMDayuM. mAtA dUra gaI eTale leAkeAnI diSTa na paDe tevI rIte rAjalalite gagadatta tarapha bheAjya vastuo kI. ane gaMgadatte vetrAsanane khaseDI pakSInI mAphaka ApelI vastue laI lIdhI, eTalAmAM tAraka nAmane sanmAna
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavA yogya eka mahemAna Avya, zreSTie "Asana, Asana, kahI bUma pADI. paNa tamAma Asane mahemAnethI rokAyelA hovAthI lIlAvatI vetrAsana tarapha gaI, rAjalalite tenA upara besIne Asana rekI lIdhuM, lIlAvatIe krodhamAM AvI, rAjalalitane uThADI trAsana uThAvyuM, to temAM pUrvajanmanA vairI gaMgadattane joI lIlAvatI kAla rAtrInA jevI bhayaMkara banI, re pApI ! tuM Aja sudhI kevI rIte jIvate rahyo? ' - e pramANe bolatI lIlAvatI gaMgadattane mAravA lAgI, moTo kolAhala utpanna thaye, leke bhajana karatAM karatAM adhuM mUkI uThI gayA, "are mArI nAMkhe, kahIne lalitAMga paNa deDI gaye, rAjalalita raDavA lAge, Aptajane bumo pADavA lAgyA, vastu sthitithI ajANa mahemAno "A zuM thayuM, tema bolavA lAgyA, mArathI mUcchita banelA bALakane mAtAe gharanI pAsenA khADAmAM pheMkI dIdhe, zreSTi lalitAMga mUcchita bALaka gaMgadattane laI Avya, rAjalalita pANI lAvya, lalitAge pANIthI bALakane joI svaccha banAvya, eTalAmAM sAkSAt dharma samAna avadhijJAnI "municaMdra, nAmanA munizvara AhAra mATe AvyuM. te zreSie "namaskAra, karI munizvarane pUchayuM, ke neha egya putra tarapha mAtAne ATale badhe TheSa kema che? patra
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ kadAca duSTa hoI zake che. paNa mAtA duSTa hoI zakatI nathI. munizvare kahyuM ke pUrva bhavamAM karelA zubhAzubha karmonuM pariNAma che. tenA vipAkathI jIva sukha ane duHkhane anubhava kare che. jagatanA tamAma prANIo keI upara prema te keI upara cheSa kare che. temAM pUrva janmanA karelA upakAra athavA apakAra kAraNabhUta rahelA che. * jene jevAthI prema vadhe che ane krodha ocho thAya che tene pUrva bhavane baMdhu jANo, jene jevAthI krodha vadhe che ane premano kSaya thAya che. ene pUrvabhavane verI samaja joIe, je kAMI vartamAnamAM sukhaduHkha ke rAga dvaSa anubhavIe chIe te badhA pUrve karelA karmone vipAka che. bIjAe te kevaLa nimitta mAtra bane che. A baMne pUrva bhavamAM sagA bhAIo hatA, ane lIlAvatI cakkalaMDA nAme bhayaMkara sAMpaNa hatI. maTAe tenI rakSA karI, ane nAnAbhAIe gADAnA piDA nIce kacarI nAkhI, mATe ekanA pratye prema ane bIjAnA pratye dveSa thaye tenuM mUkhya kAraNa A che. lIlAvatIe gaMgadattane jIvathI mArI na nAkhe, tenuM kAraNa paNa eja che ke gaMgadattanA jIve pUrvabhavamAM sAMpaNane dveSathI nahI paNa kautukathI mArI hatI, eTale tene karmamaMda hatuM, tIvratara nahote, jIvamAtranI gati, karma pariNAma tathA pudgalenA Avartane kahevAmAM tIrthakara paramAtmA sivAya bIjA keI samartha nathI. kRpA, dharmanuM
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 mULa che. zAstronu adhyayana smRtiramaNInI kRti che, ane hiMsA pApanI mATI khANu che. aviveka ra'gasthalI che. bhavarUpI velanI vRddhinA kAraNabhUta mahAkanda che. tenA dRSTAMta tarIke A anne bhAI e che, muninA vacanA sAMbhaLavAthI banne bhAI Ane jAti smaraNa jJAnanI prApti thaI ane vairAgyathI anne jaNAe dIkSAnI anumita mAgI, sasAranI asAratA jANI zreSThi lalitAMge annenuM anukaraNa karyuM, munizvare kahyu ke huM teA AhAra levA mATe Avela chuM. kAInA ghera rokAvuM ane kAInI kathA kahevI te amArA sAdhu dharma tarIke ucita nathI. paNa gaurava lAghavatAneA vicAra karI meM A bannenA pUrva bhava kahyo che. dIkSA tA gurU mahArAja Ape che, jeA kusumAkara nAmanA udyAnamAM che. Aje ja zrI candraprabhasurIzvarajI padhAryA che. hAthI jevI rIte pANIne sUMDhamAMthI cheDe che. tevI rIte vaibhava sahita lIlAvatIne cheADI nanda, sunanda ane Anandane gharanA vahevAra suprata karI ane putrA sahita lalitAMgakusumAkara udyAnamAM AvyA, zrI candraprabhasUrijIne vadanA karI, temanA caraNamAM namaskAra karI, amRta samAna svacchadezanAnuM pAna karyuM. teoe hAtha eDI sUrIzvarajIne vinaMti karI ke he bhagavata ! ame bhayAnaka sasArathI gabharAyelA chIe, mATe sa'sArathI rakSaNa pharavA mATe amene ApazrI sa sAra tAraNa dIkSA Ape,
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurUjIe dIkSA ApI, ane traNe jaNAe gurUmahArAjanI sAthe vihAra karyo, anukrame anazana karIne lalitAMga mUni kALadharma pAmyA, baMne bhAIo saMyama mArgamAM sthira rahyAM ekAdazAMgane abhyAsa karyo, baMne munioe tapasyAo AdarI, ratnAvalI Adi ghora tapa karyA, bAra varSa sudhI saMleSaNA karyA bAda vidhi pUrvaka anazana AdaryuM. ekadA gaMgadatta muninA cittamAM upazama sukhanI alA rUpa duHkarma nimitte vicitra durbhAvanA pragaTa thaI. mAre janma kema vyathA ga. bIjAnI vAta to zuM karuM paNa mArA e TheSa karIne mane tyajI dIdhe, koyala pitAnA iMDAne koI dIvasa sevatI nathI tema mane janma ApI mAtAe tarata ja tyajI dIdhe, bIjAthI poSaNa pAmI meTa thaye, svajana taraphathI lAlana pAlana dvArA sukhane anubhava svamamAM paNa "na' malyo, he Arya lalita ! bAlyakALamAM mane keTaluM bhayaMkara duHkha paDyuM hatuM. - Arya lalite tene durgAnathI dUra rahevA mATe samajAvyuM, paNa Arya gaMgadatta kAMI sAMbhaLyuM nahI ane belyo ke A tapanuM phala je mane male to huM AvatA bhavamAM moTo bhAgyavAna banuM, Arya lalite kahyuM ke niyANuM bAMdhavuM te sAdhune mATe egya nathI. " AvA suMdara tapathI te sAdhAraNa sukhanI IcchA rAkhIne muniomAM teM tArI mUrkhatA jAhera karI che. zramaNa avasthAne naSTa karI AgAmika bhavamAM zudraka rUpa
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ co duHkhane prApta karavAnI ceSTA nA karIza, Aya gaMgadatte Aya lalitanA vacaneAnA tiraskAra koM. para`tu bIjA muniee kSudraka kathAnI jijJAsA batAvavAthI A lalite kathAnI zarUAta karI. lakSmIthI bharapura IndranI amarAvatIne lajjALu manAvIne svargamAM meAkalanAra pAreta' nAme eka nagara che. jenI caitya dhvajAe khIjA nagarane AkAzamArge saMdeze ApI rahI che. ratnakalazeA tathA zatAvidha sUvaNu maya zikharAthI caityA advitiya zAbhAyamAna che. te nagaramAM TiTimanI samAna jvalana nAme eka brAhmaNa rahetA hatA. tenI daridratA pArAvAra hatI, amaryAdita garIbAImAM brAhmaNa jIvatA hatA, tene tenA jevI vAlinI nAme strI hatI, vAlinInA bhayathI lakSmI tenI pAse AvavAnA prayatna karatI ja nahotI, dAridrarUpI vRkSane ghaTATopa anAvavAmAM majarI samAna vAlinIe padara kanyAone janma ApyA hatA. pati-patninA utkRSTa pApAye karIne tamAma prakAranA kulakSaNAthI yukta, durbhAgyava ta, kurUpa pUtrane javAlinIe janma ApcA. putranuM nAma kSudraka rAkhavAmAM AvyuM. tenI ATha varSanI uMmara thaI tyAre Akasmika rAgathI jvAlinI maraNa pAmI, nizcayathI bhAgya paNa dULanA ghAta kare che. javalana vilApa karavA lAgyA. tenI sAthe zudraka tathA padara putrIe vilApa karavA lAgI, eka teA daridratA, paMdara putrIo, strInuM maraNa, A badhI trividha bhaya kara
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtAnI para parAthI jvalana gherAI gayA, raDatAM bALakone paNa joI zakatA nahAtA, AzvAsana paNa kevI rIte ApI zake. AvuM jIvana jIvavu* mArA mATe ceAgya nathI, pANImAM paDIne marI javuM vadhAre sArU che. AvA vicArA javalana karavA lAgyA, dareka putrIne telasetikA ApIne peAte zudrakane sAthe laI ne dakSiNa dIzAmAM vindhyAcala tarapha cAlI nIkaLyeA, cAlatAM cAlatAM rAjapuranagaranI najadIkamAM eka vRkSanI chAyAmAM vizrAma karavA beThA, tene nagaramAMthI nandanavanamAM ghaNA nAgarikone jatAM joyA, javalananA pUchavAthI khabara paDI ke tIkRta, aneka guNAthI yukata, evA suprasiddha dhama dheASasUri nAmanA sadgurU mirAjamAna che, meAkSanA sAdhaka, niSparigrahI evA AcAya mahArAjane joI parigrahathI lajjA pAmelA saptaSi Ae potAnuM sthAna AkAzamAM nizcita banAvyuM. cAra jJAnathI yukta AcArya bhagavaMtane vaMdanA karavA mATe janasamudAyane jatA joI kautukathI jvalanapaNa tyAM gayA. tyAM duHkhAgnine zAMta karavAvALI meghasamAna dezanAnu zravaNa karyuM.. AcAya bhagavaMta pAse jaI ne beThA. AcAya mahArAje pUchyu ke tamA keNu che ? tamArA mUkhanI prasannatAthI lAge che ke tameA kAI bhavyAtmA lAge che, jvalane peAtAneA tamAma vRttAMta kahI sa-
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zA, AcArya mahArAje kRpAthI kahyuM ke he mahAbhAga! AtmahatyA ! karavI te mahApApa che. vadhAre zuM kahIe, leke pitAnI mUrkhatAthI karma upara krodha kare che. karmanA - kartA upara koI karatuM nathI. ApaghAta karIne maravAthI karma to AtmAnI sAthe jAya che. mATe karma kSayanA mArgane vicAra karavo joIe. tene upAya te jinezvara praNita dharmamAM raheluM che. tene cheDI tuM mATI mUrkhatA karI rahyo che. manuSyajIvana Adi sAmagrI pharIthI maLavI ghaNI muzkela che. mATe vratane grahaNa kare, ane tenA phaLane grahaNa kare, vicAra karIne javalane kahyuM ke bhagavana! Apa satya kahe che, paraMtu huM hamaNAM dIkSA lauM te A bALakanI zuM dazA thAya ? athavA tene paNa pravajyA ApI, mArI upara upakAra kare, gurujIe banene dIkSA ApI javalana munie talavAranI dhAra samAna vratanuM lAMbA samaya sudhI pAlana karyuM. paraMtu zudraka muni upara pitAne prema kAyama rahyo, kevala kuTila zudraka dararoja navanavI vastuonI mAMgaNathI, javalanamunine herAna kare che. aNagamatuM khAvAthI piTamAM pIDA thAya che. tapathI plAni pedA thAya che. ' be traNavAra sArI sArI vastuo lAvIne ApatA hatA, evI rIte zudrakane jyAre je je vastunI AvazyakatA hoya tyAre javalanamuni lAvIne ApatA hatA, malamUtrAdivALA vastrone dhetA hatA, jJAnAbhyAsamAM tene kaMTha ane .
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tALavuM sukAtA hatA, keza leAcamAM kSamatA nahotI, tethI muMDana karAvavuM paDatuM hatuM, dIvasanA tathA saMghyA samaye sUI rahevuM tene mATe Avazyaka hatuM, putranI IcchA mujaba vihAra karavA, javalanamunine pharajIAta hatuM, du:khanA jevA kAI snehI nathI. A vAta zu' mithyA thaze; gurUjIe kahyu` ke javalan! A bALaka upara vadhAre sneha karavA ceAgya nathI, tame tenA snehamAM paDI, tamArA cAritranI virAdhanA karI che, tyAre javalanamunie kahyuM ke te vAta huM jANu chuM, paraMtu akhaMDa sneha vicitra che. gurUjInA vacanathI du:khita thayelA javalanamunie ekAntamAM zudraka munine kahyu.. he vatsa ! tamArA lIdhe mAre gurUno ThapakA sAMbhaLave paDe che. jema khaTAzamAMthI kerI peAtAno svabhAva adalIne mIThI ane che. tema tameA paNa tamArA svabhAva adalI nAkhA, jevI rIte nimnaka peAtAnI prakRtine badalI zako hatA, tyAre zudraka munine kahyuM ke nimnaka koNa hatA, te sAMbhaLIne javalana munie kahyuM. anti nagarImAM AmraSi nAme brAhmaNa hatA, tene mAlukA nAme patnI hatI, ane nimbaka nAme putra hatA, mAlukAnA mRtyubAda atizaya du:khI thayelA AmraSie peAtAnA putra nimmaka sahita bhadrezvarAcAya nI pALe vrata grahaNa karyuM. krUra ane kalaha priya nimnake alpa samayamAM sa munayAnI sAthe kaleza karavA mAMDayo, munioe guru mahArAjane kahyuM ke Apa nimnakane samudAyathI dUra karo,
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 athavA amane badhAne dUra kare, ame tenI sAthe rahI zakIe nahI, tyAre gurUjIe nimnakane doSita kahI kADhI mUko, snehane lIdhe AmraSTie tenu anukaraNa karyuM. e ja nagarImAM khIjA gacchanA AcAya mahArAja pAse ane jA rahyA, tyAM paNa nimnakane kADhI mUkavAmAM AvyeA, tyAM paNa pitAe tene cheDo nahI. ghaNA ghaNA gacchamAMthI tene A rIte kADhI mUkavAmAM AvyA, nimbaka DhASAthI lAka prasiddha banyA, eka divasa AmraSirAtA rAtA mUti banI gayA, bhAnamAM AvyA tyAre putre sUcchita avasthAnuM kAraNa pUchyuM. pitAe kahyuM ke he vatsa ! tArI bhulethI ane tArA avaguNAthI mane have kayAMya sthAna malatuM nathI, have hu zuM karUM ? kayA jAuM ? tyAre pazcAtApa karatA ane svanindA karatA nimnake kahyuM. pitAjI Apa ekavAra keAI gacchamAM praveza karAveA pachI Apa ApanA putrane jue, sAMbhaLI putrane sAthe laI ARSi dIkSAcAryanI pAse gayA, ane putrano vicAra guru mahArAjane jaNAvyeA, gacchavAsanI yAcanA karI, te bannene joI sAdhuone guru mahArAje kahyuM ke Aje A banne atithi che. mATe rahevA mATe vastI Ape. guru mahArAjanA AdezathI munionI anumatI laI ne anne jaNA tyAM rahyA, gheADAka dIvaseAmAM nimbake bhaktithI munigaNamAM prema saMpAdana karyAM. munie kahyu ke huM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimbaka! have te tuM tArI prakRtithI AMbA samAna miSTa banI gaye, AvI rIte nimbaka Amra tarIke prasiddha banya A kathAnA zravaNathI paNa zudrakanA cittamAM saMvega bhAva pragaTa na thaye, phakta kathA jANIne eka kathAnaka tarIke aMgIkAra karI, zudrakanI buddhi atI tIvra hatI, kathAonA zravaNathI bahu kathAmRta banI gayo hato, eka divasa teNe kahyuM ke he pitAjI! have huM yauvanAvasthAmAM AvI pahoMcyo chuM mATe Apa mAro vivAha eka strInI sAthe karAvI Ape, A sAMbhaLI javalana munie anazana grahaNa karyuM ane kharAba svamAnI mAphaka zudrakane bhUlI kAladharma pAmI devaleka gayA, tyArabAda sAdhuo jyAre zudrakane kAma batAve tyAre pitAnA guNone yAda karI raDate hate, pratyeka munienI sAthe tene virodha thaye, chevaTe guru mahArAjAe tene kADhI mUkyo, zudraka ekale gAmegAma ane nagaramAM pharavA lAgyo, aneka prakAranI kathAone saMbhaLAvate zudraka. khyAtanAma banI gaye, eTale tenA cittamAM harSonmatta ba, jyAM jyAM bhejana samAraMbha hoya tyAM tyAM vagara AmaMtraNe javA lAgyo, eka dIvasa keI bhejana samAraMbhamAM AhAra karyA pachI rasane driyanI lupatAthI bIjI vakhata AhAra karyo ajIrNa thayuM, ane be praharamAM khuba pIDA thavAthI mRtyu pAmyo. pUrva dezamAM "karAlA", nAme mahA bhayAnaka aTavI -jaMgala che. jyAMnI vanazrInI zebhA, naMdanavananI bhAthI
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ati adbhUta che. tyAM eka vRkSa upara manahara vistRta bakhelamAM premavALA jAtivaMta pipaTanuM joDakuM rahetuM hatuM. zudraka marIne pipaTanI aMganA (strI) nI kukSImAM utpanna tha, pUrNa samaye janma thaye, mAtApitA taraphathI malatA suMdara bhejanathI rUSTapuSTa bane, eka divasa bhale e ( zikArIoe) AkhA vanane gherI lIdhuM. ghaNuM pazupakSione teoe zikAra karyo, kariyugala paNa uDIne bhAgI gayuM. piTanuM baccuM pitAnA pUrva karmanA vipAkane anubhavavA mATe te ja vRkSa upara rahI gayuM, tene pakaDavA mATe bhIle jabuvRkSa upara caDyA, bhayathI gabharAIne te bacce jaMbuvRkSathI badarIvanamAM paDyuM, paDavAthI tene kAMTA vAgyA, jenAthI tenI eka AMkha kuTI gaI, ane eka paga bhAMgI gaye, jenAthI te bacce kANuM ane laMgaDu banyuM. - badarIvRkSanI bakholamAM saMtAI jatAM bhIloe tene joI lIdhuM. bhale e jhADa uparathI utarIne tene pakaDI lIdhuM, bhAravAnI IcchAvALA bhIloe tene kapaDAmAM bAMdhyuM. paNa baccAnA pUryodaye eka vRdhe kahyuM ke A jAtavAna popaTanuM bacuM che, Ane moTuM karI nagaramAM vecIzuM te ghaNuM dravya maLaze, Ane mAravAthI mAMsa paNa alpa maLaze, vRddhanI vAtane mAnI bhale te baccAne pallImAM laI gayA, tyAM tene khavaDAvI pIvaDAvIne rRSTapuSTa baneluM te bacce, acce maTIne pipaTa ba, bhale e zikSaNa ApyuM, vANI dvArA pipaTa bolavA lAge, tenI vakatRtvAdi guNothI
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ ASAIne bhalee tenuM nAma ! nAsikya, rAkhyuM, suda pIMchA, lAla cAMca, gaLe suMdara kaThe, joI bhIle harSita thayA, tene vecavA mATe nagaranA cAra rastA upara pAMjarAmAM. rAkhe, sarva guNothI yukta hovA chatAM, koNe tathA laMgaDo hevAthI te popaTane kaI kharIdatuM nathI, khinna vadane nirAzAne anubhavatA, bhale jamavAno samaya thavAthI jamavA jatI vakhate dhana, nAmanA zreSThinI dukAna upara pAMjarAne mUkatA gayA, te ja samaye udyAnamAM rahelA dharmaghoSasUrIzvarajI nagaranA caityamAMthI caityavaMdana karI dhana zreSThinI. dukAna pAsethI udyAnamAM jaI rahyA hatA, paricita sAdhuenI sAthe pUrvajanmane gurU mahArAjane popaTe jeyA, ane jAtismaraNa jJAna prApta thayuM.. ciMtA karavA lAge, hA? mane dhIkkAra che, ke nidita tiryaMcagati mane prApta thaI, are ! mArA pUrvanA daSTa kRtyathI mArA mATe A te sArI gati che? bhayaMkara kAnA vipAkarUpe mane naraka gati prApta thavI joIe. ApaNA vidhAtAnI dayA che. ke huM kANuM chuM paNa AMdhaLe nathI, laMgaDe chuM paNa pAMgaLe nathI, have vadhAre ciMtA karavAthI zuM vaLaze ? . have te mane A bhIle laI jaze, mArI nAkhaze mATe AtmarakSA mATe kAMIka vicAra karUM, pipaTe dhana zreSThine. kahyuM ke tame yathArtha bole, tame zrAvaka che ke mithyAdaSTi? mane ghaNuM moTuM kAma che. te sAMbhaLI Azcarya pAmato
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ de aves e Frezelele Cora zreSTi balya, ke huM zrAvaka chuM; zreSTine zrAvaka samajI pipaTe pitAne pUrepUre vRttAMta kahI batAvyuM. ane kahyuM ke tame sAdharmika che, te vAtsalya kare, mane tamArA ghera laI jAo, pelA durAtmAo te mane kAMto mArI nAkhaze athavA mithyASTionA hAthamAM vecaze. banne bAjuthI mAruM mRtyu thaze. mATe jinadharma pavitrita tamArA - gharamAM rahevuM vadhAre sAruM che. vaLI zrAvakanA dAsa banavuM vadhAre uttama che. zAstromAM kahyuM che ke jina dharma rahita cikavatipaNuM nakAmuM che. paNa jinadharmayukta garIbI vadhAre sArI che. zeThe kahyuM ke asatI piSaNathI mArA vratane bhaMga thAya che. mArI strI dhanavatI mithyAdaSTi che. mAre putra bakula vidharmI dhurandhara che. zrAvaka te phakta huM eka ja chuM. mATe mArA kulanI prazaMsA zA mATe kare che? popaTe kahyuM ke huM sAdharmika hovAthI tamane asatISaNane deSa kema lAge? suzrAvaka te prANathI paNa adhika sAdharmika upara vAtsalyabhAva dharAve che. vaLI huM tamArA baMdhu vargamAM zrAvaka dharma aMgIkAra karAvIza. ane Ihalaukika asAdhAraNa upakAra karIza. jyAM pipaTanI vAta zeThe mAnya karI tyAM te bhale bhejana karIne pAchA AvI gayA. - zreSTie bhalene pUchayuM ke tame A pipaTane kayAMthI lAvyA ane kayAM laI jAo che, bhale e badhI vAta kahI saMbhaLAvI, ane kahyuM ke A pipaTane kaI lenAra hoya
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ te ame thoDI kImatamAM paNa vecavA tayAra chIe, zeke bAhya tiraskAra daSTithI eka dInAra ApI popaTane laI lIdhe, bhalenA javA pachI zeThane putra bakula Avyo, piopaTane joI AnaMdita bane, mitronI sAthe piTane laI potAnA ghera AvyA, sonAnA saLIovALA phaTakamaya pAMjarAmAM devanI mAphaka popaTane rAkhe, dhanavatI paNa pipaTane joI AnaMdita banI, ane suMdara khAvAnuM paNa ApavA lAgI. . saMdhyA samaye putra, patni tathA AptajanonA parivAra sahita dhanazreSTi pipaTanI vAta tathA upadeza zravaNa karavA lAgyA, pipaTanI vANIthI badhA Azcaryacakita ane mugdha banyA, bIjA dIvase ghaNA zrotAo ekatrita thayA. popaTe navI navI kathAothI dhanavatI, bakula tathA AptajanonA parivArane pratibaMdhita karyA. zreSTie dharmaghoSasUrijIne pitAnA ghera padhAravA vinaMti karI, AcArya bhagavaMta dhana zreSThinA tyAM padhAryA. kSamApanA, vaMdana karyA bAda parivAre yathocita dharmano svikAra karyo. temanA parijanoe paNa mAMsAdi abhakSyane tyAga karyo. tyArathI zreSTi sahita A parivAra divasamAM sAtavAra caityavaMdana, sAdhu mahArAjanI vayAvacca, darzana, pUjana, vaMdanamAM niyamita banyA, deza virati dharmane pAmyA, ane popaTanI kathAo paNa sAMbhaLatA rahyA, anukrame kAmadeva aMganAnI maitriNa, paMcama AlApa
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadezaka RturANI vasata AvI. sarpane AzrayasthAna ApanAra malayAcalane DI pavane, kuberanI dIzAmAM peAtAnu AzrayasthAna manAvyuM. eka vakhate potAnA mitrA sahita akula upavanamAM gayA, te ja vakhate zradeva sA vAhanI kanyA ratnavatI potAnI sakhIo sahita hiDAlA krIDA karatI hatI, bakula teNIne joI vismita banyA, ane vicAravA lAgyA, ke A kAI devAMganA che ? nA, nA, A tA kAI nAgakanyA jevI lAge che ? hA, A te caMcalAkSI che. A pramANe aneka vikalpo karavA lAgyA, te vAre ratnavatI hIMDAlA uparathI utarI viNA vagADavA lAgI. samAnavayavALI, sakhIyAthI viTaLAyelI ratnavatI sAkSAt sarasvatI samAna lAgatI hatI, teNIne jotAnI sAthe ja bakula vyAkula banI gayA, jANe ke koI tattvaciMtaka caiAgI dhyAnamAM na heAya tevA te lAgatA hatA. krIDA saMbadhInA vicArAne cheDI bakula ghera AvyA ane mitrAne vidAya karI pe|te zayanagRhamAM palaMga upara jaI ne sUta. alpa pANImAM mAchalIe jema azAMtine anubhavatI taraphaDIA mAre tema akula paNa azAMtine anubhavatA, pAsA pheravatA hatA, jamavAnA samaye zeTha zeThANIe kheAlAvye tyAre te khelyA ke mArI tabIyata sArI nathI. mATe mAre bhAjana karavuM nathI. tyArabAda zeTha pote bakula pAse gayA, tene thayelA AMtara rAga jANyA, zeThe mitrAne lAvyA ane putranI khAkhatamAM pUchyuM'. mitrae upavanamAM banelI
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ hakIkata jaNAvI dIdhI. zeThe pharIthI putrane samajAvyuM ane duHkha lagADavAnuM keI Avazyaka kAraNa nathI, te pramANe zeThe bakulane kahyuM. bakule uThIne bhejana karyuM, bhejana pachI badhujanene laI dhanazreSTi zUdeva sArthavAhane tyAM gaye, zaradeve zreSThino satkAra karyo, tyAre dhanazreSTie AdarapUrvaka kahyuM ke he sArthavAha ! ApaNA baMnenA saMbaMdhe prathamathI ja ghaNA. sArA che. paraMtu have te saMbaMdhane ApaNe vadhAre majabuta banAvIe, bakula mAro putra che. ane ratnavatI ApanI putrI che. snA ane caMdramA samAna baMneno samAgama thAya tema mArI bhAvanA che, sArthavAhe kahyuM ke dareka bAbatamAM ApaNe samAna chIe eTale tamArI vAta ThIka che. paNa ! vidhamane mArI putrI na ApavI tevI mArI pratijJA che. Apa zrAvaka che, huM bhagavAna sUryadevane upAsaka chuM, samAna dharmavALAone mATe vivAha saMbaMdha sukhada hoya che. jyAre dharmanI bhinnatA vivAha saMbaMdhamAM bhinnatA rakhAve che. devanI vAta sAMbhaLI dhanazreSTi khinna vadane potAnA ghera pAchA AvyA, bakulanI paNa sthiti viSama banI gaI, dhana, dhanavatI, badhujana vigere pharIthI udvigna banyA, gharanA badhAnI AvI sthiti joIne popaTa (nAsikaya) bolya. he bhAI! Aje gharanA badhAnI hAlata cintAtura
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama che. dhanazraSTie saghaLA vRttAMta popaTane kahI sa'bhaLAvyA, pApaTa khuzI thayA, vicAravA lAgyA ke upakAra karavAno avasara prApta thayA che. mATe AvI taka zA mATe jatI karavI. te vAre pApaTa else ! huM zrAvaka ! ciMtA karavAnI keAI jarUrIAta nathI. asAdhya kArya hAvA chatAM paNa tamArU A kA siddha thayuM. samo, sUryano ananya upAsaka zUradeva che. teNe sUryanuM mATuM maMdira banAvela che. te madiramAM padmarAga maNInI banAvelI sUryanI mUrti che. tenI upAsanA zUravIra dararoja vidhipUrvaka savAra, sAMja ane madhyAhUna ema traNe kALa kare che. ketakInA patrAthI sUnA mastaka upara sugaTamAM banAve che. tema mane gupta rIte rAtanA te mugaTa mUkI do ane prabhAta kALe mane tyAMthI laI Avajo, A pramANe pApaTanA kahevAthI zeThe te pramANe karyuM. rAtrI paDI ane zUradeva madiramAM sUrya devanI pUjA karavA mATe gayA, praveza karatAMnI sAthe pApaTa belve, ke tame saparivAra kuzala te chene ? huM sU chuM. tamArI adhika bhaktithI khuzI thaI tane jovAne mATe ane kAMIka AjJA ApavA mATe huM ahI AvyA che. zUradeve kahyuM ke he deva ! huM kRtakRtya chuM, ApanI kRpAthI mArA AtmAne sasAramAM zreSTha mAnuM chuM. sAMbhaLavA Icchu ane Apane Adeza hamaNAM ja sAyAvI popaTa bAlyA he vatsa ! teM gaI kAle eka
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ anucita kArya karyuM che. dhanazreSThinI vinaMti chatAM te bakulanI sAthe ratnavatInA vivAha na karyo, te te ThIka nathI karyuM, tAre pitAne vinaMti karIne tArI putrI ratnavatI tene ApavI hatI, bakula mAre avatAra che. ane ratnAvatI tArI kanyA che. A baMnenA saMbaMdhane asvIkAra karIne te ekadama anucita karyuM che. haju paNa kAMI bagaDayuM nathI. . tuM dhananI pAse jaI Agraha karIne paNa bakulanI sAthe ratnAvatInA vivAha kara, maMdiramAM banelI binAthI zaradeva Azcarya pAmyo, ghera jaIne potAnA bhAIonI sAme A vAta mUkI, te badhAne sAthe laIne dhanazreSTine ghera javA nIkaLe, dhanazreSTie prAtaHkALamAM popaTane lAvI pAMjarAmAM mUka, popaTe bakula tathA zreSThine potAnI pAse belAvI banelI hakIkata kahI batAvI. ane kahyuM ke kArya siddha thayuM samaje, paraMtu A rahasyane kAyama mATe gupta rAkhaze, nahIMtara ratnatI na karavA jevuM karI nAkhaze, lekamAM tamAre apayaza thaze. strIonI sAme te koI divasa rahasya khelavuM nahI. kemake strIo dvArA bahAra paDeluM rahasya vinAzane notare che. potAnI patni dvArA rahasya khulI javAthI, kAkagha rAjAne kaSTano anubhava karavuM paDaze. kaMkaNa dezamAM samudranA kinAre sopAraka nAme nagara che. jema yAtrikono meLe tIrthamAM bharAya che. tema
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 aneka nagarathI musApharI. AvatA ne meLA jevA dekhAva lAgatA, tyAM dehadhArI vizvakarmAnA jevA eka rathakAra hatA, tene kAkAsa nAme dAsI putra hatA. tenI utpatti dvijAtithI thaI hatI, rathakAre peAtAnA putrAne nAnA prakAranA zilpAnu zikSaNa ApyuM. kAkAsa baherA-muMgAnI mAphaka tenI pAse besatA ane peAtAnI buddhimattAthI kAkAsa badhA zilpAmAM niSNAta banyA, paraMtu rathakAranA bIjA putroe kaMIpaNa jJAna prApta karyuM nahI. rathakAranA mRtyu bAda rAjAe jema sUryanA asta khAda guNAdhika dIpakane rAkhavAmAM Ave che. tema dAsI putra kAkAsane rathakAranI jagyAe niyukta karyAM. A bAju avantimAM paramAta rAjA thayA, judI judI kalAone jANavAmAM catura evA zrAvakA tenA sevaka anyA, temAM eka pAkazAstra niSNAta hatA. jenAthI rAMdhavAmAM AveluM bhAjana karyAM bAda eka praharamAM peTamAM pacI jatuM, khIjo tela mA~na karavAmAM ati kuzala hatA, trIjo zayyA karavAmAM atinipUNa hatA, ceAtheA lakSmInA bhaMDArano adhyakSa hatA, tenI vicitratA e hatI ke bhAMDAgAramAM praveza karavA chatAM paNa khIjo mANasa kAMI karI zakatA na hatA, avanti nareza aputrIA hAvAthI viSayAthI virakta banI, pravajyA grahaNa karavAnI IcchAthI rAjakAryAmAM Adara rahita banyA. 1 ... A bAjI pATalIputra nareza jitazatrue meTI enA vaDe avantI upara AkramaNa karyuM. bhAgya ceAge ava
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ntane rAjA zUlarogathI pIDAtuM hatuM, anazana karI mRtyu pAmI, devaleka gaye, nagarajanoe nagarane anAtha jANuM pATalIputra narezane avanti nagarI arpaNa karI, rAjAe cAre zrAvakone bolAvyA, ane temane pUchI temanA pitAnA sthAne niyukta karyA, bhaMDArIe rAjya bhaMDAra batAvyuM, paNa rAjAne khAlI dekhA, zayyA nipuNe evI zayyA banAvI ke sUtelo mAnavI mAMdA mANasanI mAphaka pratimuhUrta jAgI jatuM hatuM, pAkazAstrIe evI rasoI banAvI ke jenAthI khAdheluM anAja pacatuM nahI. cothA aMgamardake evI rIte tela pagamAM lagADayuM ke jenAthI pagamAM khUba ja baLavA lAgyuM, aMte e cAre zrAvake e svAmi viyegamAM vrata grahaNa karyA. kAgaDAnA jevA kALA raMganA te rAjAnuM nAma nagarajanoe kAkajegha rAkhyuM. " A bAju pAraka nagaramAM duSkALa paDavAthI rathakAra kekAsa AjIvikA mATe avani AvyuM, rAjAne pitAno prabhAva batAvavA mATe te lAkaDAnA kabutarethI dararoja anAjanA koThAramAMthI gandhazALInA dANA maMgAvI bhegA karate, nokaronI pharIyAdathI rAjAe kokAsane Adara pUrvaka bolAvI sUtradhArAdhipa banAvya, hamezAM kalA, unnatine ApanArI hoya che. kekANe rAjAne mATe lAkaDAmAMthI suMdara garUDa banAvyo, te khIlIthI yukta hovAthI jIvaMtanI jema AkAzamAM uDato hato. - rAjA, rANuM ane kokAsa traNe jaNA garUDa upara besI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkAzamAM pharatA hatA, kAkajaMgha rAjAe bIjA rAjAone vismaya pamADyA, bhaya batAvIne potAnI AjJAmAM rAkhyA, eka divasa rANIe ekAMtamAM rAjAne pUchayuM ke lAkaDAno garUDa AkAzamAM kevI rIte AvajA kare che? kokAse niSiddha, karyA chatAM rANI uparanA atyanta premAdhIne rAjAe be kASTanI khIlIo batAvI dIdhI, rANIe potAnI sakhIene batAvI, eka IrSALu sakhIe garUDane pAchA AvavAnI khIlI kADhI lIdhI, rAjAe harahaMmezanA niyama mujaba garUDa upara besI musApharI zarU karI, pAchA vaLavAnA samaye bIjI khIlI na maLavAthI ghaNuM prayAso karavA chatAM garUDa pAcho vaLyo nahIM. AkAzamAM vAtA mahAvAyuthI tenI pAMkha kapAI gaI ane garUDa kaliMga dezanA sarovaranI najIkamAM paDyo, tene barAbara karavA mATe kekArsa, nagaramAM zastra levA gaye, keIe jaIne kaliMganA rAjAne kahyuM ke jenA baLathI kakaja ghe badhA rAjAone pitAnA tAbAmAM rAkhyA hatA, te kaMkAsa, ahIM AvI gayo che. bhAgya palaTAya che tyAre mitra paNa duzmana bane che rAjAe kekAsane pakaDI maMgAvI sainike dvArA khuba ja mAra marAvyo, tenAthI kaMkAse, rAjA -rANInA samAcAra paNa AvyA, kaliMga narezanA hukamathI rAjArAne pakaDI lAvyA, kaliMga nareze traNe jaNane rAka Apa baMdha karyo. - paraMtu nAgarikoe apakIrtinA bhayathI kAkaDI, (kAka
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIDI) ApI, kaliMga rAjIe kekAsane Adeza Apyo ke mArA se putrane mATe zatadhUma mahela banAva, vaLI tArA vijJAnanA balathI huM paNa AkAzamAM uDu ane badhA rAjAne mArI AjJA manAuM. kokAse paNa rAjAnA vacanano svikAra karyo, guptatAthI kAkajagha rAjAnA putrane sucanA ApI ke amUka dIvase tenA putra sahita kaliMga narezane mArIza, tuM senA sahita guNavezamAM ahIM hAjara raheje. rathakAra ke kAse mahelane banAvya, putra sahita rAjAne mahelamAM ekalI kekAe khIlIo kheMcI lIdhI, mahela kakaDabhUsa karato paDayo, rAjA sahita tenA se putrane mAryA. kAkajaghane putra samayasara AvI pahoMcyuM, rathakAra sahita mAtApitAne baMdhana mukta karI. harSollAsa pUrvaka avanti nagarI padhAryA ane AnaMdotsava ujavyo. AvI rIte strI taraphathI rahasya khullu thavAthI kAkajaMgha rAjAne atyanta duHkhane anubhava thaye, vaLI adhika zuM kahuM? je rahasya khulI jAya ane mane maraNane zaraNa thavuM paDe te paNa tamArA upakAranI sAme mArA matane huM utsava mAnIza. sAMbhaLavA pramANe sAtvikamAM agragaNya deDhamitra gaNAya che. teNe atyanta durlabha potAnA prANane mitranI khAtara tRNu samAna garyo hato. dhanazreSTi ane bakule pUchayuM ke e daDhamitra ke? tyAre pipaTe (nAsika) kahyuM; svarga samAna daMtapura nAme eka nagara che. tyAM daMtavakra nAme rAjA che, kAmadevanA divyazAstra samAna satyavatI rANI che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ . jyAre te garbhavatI thaI tyAre garbhanA prabhAvathI teNIne hAthIdAMtanA banAvelA mahelamAM krIDA karavAne dehada utpanna thayo, tenAthI teNI aMdhArIAnA caMdramAnI mAphaka kSINa thatI gaI, ekAMtamAM rAjAnA atyanta AgrahathI rANIe kahyuM. tyAre rAjAe vicAryuM ke A kAryamAM vilaMba tha na joIe, tema jANa nagaramAM DhaDhare pITAvyo. ke he vyApArI gaNa! tame loka hAthIdAMta kharIdIne lAvI Ape, jenI pAse haze ane nahI Ape te prANadaMDanI zikSA karavAmAM Avaze. vepArIoe hAthIdAMta Apyo ane rAjAe mahelane prAraMbha karyo. te ja nagaramAM dhanamitra nAme eka mahAjana rahetA hato. tene daDhamitra nAmane zarIre judo ane AtmAthI eka sadaze e mitra ha. dhanamitrane dhanazrI ane padmazrI nAme be patnio hatI. te bannemAM padmazrI tenI atyanta premapAtra hatI. bane sahapatniomAM kalaha utpanna thayo. temAM dhanazrIe pazrIne kahyuM ke pati prema eTale garva zA mATe kare che, zuM satyavatInI mAphaka tArA mATe pativallabhayazane vadhAravAvALuM hastidata mahela banAvAya che padmazrIe kahyuM ke tuM ATalI IrSA zA mATe kare che? je hadita mahela nahI bane te huM marI jaIza, A pramANe bolI te cAlI gaI. ke dhanamitra padmazrIne gharamAM na jevAthI vyAkula banyo, ane parijanone pUchavAthI padmazrI kyAM hatI tyAM dhanamitra
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 gayo, bAhu pasArIne potAnI pAse belAvI kAraNa pUchayuM. tyAre padmathIe hastidanta mahela banAvavAnuM kahyuM. zreSTie jaNAvyuM ke A kArya rAjaAjJA virUddhanuM che. paraMtu padmazrIe javAba Apyo ke A kArya rAjaAjJA virUddhanuM che. - tyAre padmazrI belI. mArI pratijJA bhayaMkara pralaya Ave to paNa badalAze nahIM. eTalAmAM daDhamitra paNa tyAM Avyo, ane padmazrIne khUbakhUba samajAvI, paNa teNIe pitAnI jIda na choDI, daDhamitre dhanamitrane kahyuM ke padmazrI pitAnI IcchA pUrNa nahI thAya to avazya maraze. teNInA vinA tAruM jIvana mRtyu jevuM che, ane tArA vinA mArA paNa e ja hAla che. A prakAre anarthanI paraMparA ubhI karavI tenA karatAM guptatAthI A kArya karavuM joIe. huM jaMgalamAM jAuM chuM. bhale pAsethI hAthI dAMtanI kharIdI karuM chuM ane guptatAthI ahIM mekalavAnI vyavasthA karuM chuM. je dvArA tamAruM kArya siddha thAya, dhanamitrane pitAnA mitranI vAta pasaMda paDI, ane svIkArI. ' daDhamitra jaMgalamAM gayo, bhale pAsethI hAthIdAMta kharIda karI. bhIlanI sahAyatAthI hAthIdAMtane majabuta bAMdhI baLadagADAmAM nAkhI, etaraphathI ghAsa bharI zaheramAM lAvyo. kaI azubha saMyoge eka baLade ghAsamAM pitAnuM mUkha nAkhI ghAsa kheMcyuM. ghAsanA kheMcavAthI hAthIdAMtane eka TukaDo nIce paDyo. keTavAle hAthIdAMta joyo, badhA gADA tapAsatAM ghaNe hAthIdAMta prApta thayo, keTavAle daDhamitrane
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjJAbhaMga karyonA Asapasara rAjAnI samakSa hAjara karyo, rAjAe phAMsInI sajA karI. A vAta sAMbhaLI dhanamitra paNa rAjAnI pAse paheAMcyo, ane khelyo ke he rAjana ! mArA AdezathI dRDhamitre A kArya karyuM che, me' AjJA karI che mATe gunAnI sajA bhogavavA mATe huM taiyAra chuM; teNe te mArI AjJAnuM pAlana karyu che. tethI te sajA segavavAne mATe yogya nathI. dRDhamitrane khelAvI rAjAe pUchyu. te dRDhamitre javAba Apyo ke huM A zreSThine jANatA nathI eTaluM nahI paNa koI divasa nAma paNa jANyuM nathI. teA pachI te mArA svAmi ane hu` teno dAsa kevI rIte hAI zakuM. huM. rAjyagrAhya dISakanI sAme pataMgI samAna ApanI sAme chuM; rAjA bannenI vAta sAMbhaLI vismita banyA, bannene abhayadAna ApI praza'sAkarI, rAjAe kahyuM ke tamArA annemAMthI konI stuti karU, kAraNa ke anenAM prANa mitra kArya karavAmAM tRNu samAna dekhAyA che. chatAM paNa jagatane camatkAra rUpa kArya karavAvALA deDhamitra adhika stuti karavA yogya che. danta prAsAdanI anumati ApI banne mitrAnu sanmAna karI mAna sahita vidAya karyAM, anne jaNA ghera AvyA, bAda huM zreSThina ! A prANa te! javAnA hatA ja. paraMtu je mitranA kAryamAM prANa cAlyA jAya te! AnAthI viziSTa
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAbha zuM hoI zake? ATalAmAM zUdeva, dhana zreSThinA tyAM AvI pahoMcyo. dhanavatIe svAgata karyuM, zUradeve, zarUthI aMta sudhInI hakIkta kahI saMbhaLAvI, ane kSamA yAcanA karI, bakulane pitAnI kanyA ApI, banne jaNAe daivane bAlAvyA, teoe grahabalathI yukta lagna divasa Apyo, banne jaNAe mahotsava pUrvaka dhAmadhUmathI bakula, ratnAvatInA lagnanuM magaLa kArya karyuM. | iti amama caritra, bIesaI
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa trIjo. tyArabAda vRddhonA upadeza ane AzirvAda tathA mAtApitAnI anumodanA prApta karyA bAda patinI sAthe prItipUrvaka ratnavatI sAsare AvI, vahue jinezvara bhagavata, gurUmahArAja vigerene praNAma tathA pUjana karyAM pachI zeThanA AdezAnusAra harSoMthI peApaTane paNa namaskAra karyAM, pApaTe tene zikhAmaNa ApI, he vatse ! tuM tArA dhamamAM tatpara anaje, dharma. laukika ane leAkeAttara sukhane ApanAra che. sAMpaNanI jema hiMsAne ane jheranI mAphaka asatyane cheDaje. khIjAnA dhanane mATI samAna mAnaje, parapuruSane mATIsamAna mAnaje, uddhatAI ne zatrusamAna, narakanI samAna kusaMgathI Daraje, zmazAnanI samAna pIzutAthI ane rAkSasanI samAna durAtmAthI Daraje, kalyANi ! saujanya tathA vinayane vadhAraje, cAturya tathA dAna ApavAnI vRttine prApta karaje, sAsu sasarAne mAtApitAnI samAna mAnaje, nAkarAne putranI jema mAnaje, patine devatulya ane khIjAene paNa AtmAnI samAna mAnaje, paraMtu ratnavatIne popaTanI zikhAmaNathI kAMI upadeza lAgyA nahI. vizeSamAM peApaTanI mazkarI karavA lAgI, abhimAnathI ratnavatI peAtAnA taraNAM samAna ane manohara potAnA zvasuranA kulane phUlanI mAphka mAnavA
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 lAgI, eka rAtanA zayyA upara sutelA bakulane uThADavA mATe peAtAnA paganI ThAkara ratnavatIe mArI ane melI ke saubhAgya (sukha)nA baLe ATalA badhA gava zA mATe karA che ? huM kAMI mIThuM vecavA tamArA gharamAM AvI nathI. hatI. paNa ratna paraMtu bhagavAna sUryanA AdezathI tamArA ghera AvI chuM; tyAre ratnavatInI vAtathI bakula khaDakhaDATa hasI paDayo. ekAeka bakulanA hasavAthI karIne zakAzIla anelI ratnavatIe hasavAnu' kAraNa pUchyu. pahelAM te bakule nA kahI. kAraNake pApaTe vAta karavAnI nA, kahI vatInA AgrahanI sAme bakule popaTanI vAta kahI dIdhI, hAya ? A duSTa pakSIe kevA bhaya'kara ana karyo ? A mArA vairIne huM' avazya mArIza ema manamAM vicAratI ane mananA kaluSita bhAvane chupAvatI, ratnavatI kheAlI, jeNe tane pati Apyo che te tArA "deva samAna che. A pramANe popaTanI praza'sA karavA lAgI, paNa aMdarathI khIlADInI jema popaTane mAravAnA samaya jovA lAgI, paraMtu pApINIne ghaNAM samaya sudhI mAravAnA avasara prApta thayo nahI.. nagaramAM lakSmI nAme dhanazreSThinI mahena rahetI hatI. eka divasa teNe putranA lagnamAM AvavA mATe zreSThi kuTuMbane AmaMtraNa ApyuM. lakSmIe potAnI bhAbhIne kahyuM ke tamArI putravadhune taiyAra karIne mAkalA. dhanavatIe ratnavatInAM khaMDamAM jaIne putravadhune taiyAra thavA kahyuM. te vAre peApaTa upara verane badale levAnA avasara prApta thayele
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNI kahyuM ke mArA mAthAmAM bhayaMkara duHkhAvo thAya che. eTale huM nahI jaI zake, ahI rahIne ghara sAcavIza. dhanavatie pitAnA pati dhanazreSThine kahyuM, tyAre chie ratnapatIne bolAvI, gharanA rakSaNanI zikhAmaNa ApI, parivAra sahita prasthAna karyuM. badhAne javA pachI rAkhavALA ghaDAne potAnI pAse rAkhI pIMjarAmAMthI pipaTane utArI, pitAnA hAtha upara rAkhe, hAya ! A zuM ! A pramANe vicAratA pipaDhanA pIMchAne ukhADatI, ratnAvalI ghA upara rAkha nAkhatI belavA lAgI. re mUDha! nIca! have tArA karelA kRtyane anubhava kara ! dukha! tArI caturAI leke jANe che. te have te caturAIthI tAruM rakSaNa kara ! pipaTe vicAra karyo, ke te rahasyano bheda khulluM thaI gayuM che. tenuM ja A kharAba pariNAma che. re jIva! pUrva janmamAM te mAthAnA vALane leca karavAmAM kAyaratA batAvI hatI. have A saMpUrNa zarIranA vAlano leca kare che. ane uparathI rAkha paNa nAkhe che. vaLI tenA karatAM vizeSa vadhAre duHkhada vANIrUpa rAkhano upaga karaze. narakamAM je je kaSTone anubhava karyo che tene te A kareDame bhAga che. te pachI beda zA mATe kara, zarIrane pIDA thAya che. temAM he AtmAna tane zuM ? zarIra ane tuM ane judA che, mATe tattvanuM ciMtana kara ! te A prakAre AtmAne bhajate popaTa vicAravA lAgyo
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke dhRSTatAthI bacavAnA upAya che. samaya pasAra karyA vinA koI upAya nathI, samaya pasAra karavAthI je koI bIjA AvI jaze te prANa bacI jaze, AvuM vicArIne popaTa jorathI bolya! paMDita nathI paNa paMDita suMdarI hatI. jeNIe pitAnA patine uSTra viMgela (uMTanA lIDA)ne" vyApAra karAvyuM, tyAre ratnAvatIe vicAra karyo ke pahelAM pipaTa pAsethI kathA sAMbhaLuM pachI je kAma karavuM che te karIza, teNIe pipaTane kahyuM he pipaTa ! suMdarI koNa hatI! teNe kahyuM ke tuM mane duHkha na Ape te huM tane vAta karuM. tyAre ratnAvatIe popaTanI vAta kabula karI. zrI nivAsapura nAme nagaramAM "nanda, nAme eka dhanavAna hatA, vyabhicAriNIomAM agragaNya sundarI nAme tene patni hatI, bhAIothI tene vyabhicAriNI kahevA chatAM paNa nandane vizvAsa na Avyo, "nanda, badhA kAme choDIne phakata sundarInuM meM jovAmAM Asakta raheto hato, sundarIe "nanda, ne kahyuM ke he svAmi! strInA mukhane jevA vALAthI lakSmI dveSa rAkhe che. nanda kahyuM priye! ApaNe vyavahAra cAlu che. gharanA kAmamAM adhikArI vigere tahenAtamAM che. hamaNAM kaI bhAMDa paNa bahAra javAvALa nathI. - amATe tArA premanA pAnarUpa utsavane anubhava karUM chuM; tyAre sundarIe kahyuM ke strInA vacanamAM tamane vizvAsa nathI. paNa kahuM chuM ke madhyadezamAM jaIne uSTra vila
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 ( uMTanAlIDA ) ne vahepAra karI, te tamane moTA lAbhane ApavAvALA che. tamArI upara mane ghaNA prema che. te paNa mATA lAbhane mATe tamane meAkalI rahI chuM; tamane jo koI A kAma karavA nA, kahe tA, tene tame! kahejo ke svapnamAM indugAvA devIe kahyuM che, nande A pramANe potAnA madhuAne kahI, nokarA dvArA ( uSTa vi MgAla ) uMTanA lIDAne bhegA karAvI, guNIe bharAvI, tyAra bAda zubha muhUrte nanheM prasthAna karyuM, sundarI ghaNe dUra sudhI mUkavA gaI, ane kahevA lAgI he svAmin! have huM jAuM chuM; kemake strI pravAsamAM baMdhanarUpa bane che. tamArA vinA gharamAM mane gamaze paNa nahI. huM kevI rIte rahI zakIza, mArA mATe kAI paNa prakAre kalyANa lAgatuM nathI. ekaeka gAlakanA bhAva ekaeka dInAra thAya tyAre vecIne Avajo, te pahelA mane jovAne mATe adhIrA na banatA. sundarInA viyogathI mAnasika pIDAthI pIDAtA vyAkula anIne zubha zukanathI prerAI nanhe, prasthAna karyuM, suMdarI peAtAnA ghera AvI, zreSThi prabhAsa nagara pahoMcyA, tyAM cAra rastA upara sAmAna mUko. badhA vyApArIo ekaThA thayA, guNI kheAlIne vyApArIe mAla jovA lAgyA, mAla bhInA heAvAthI paraspara tAlIe ApatAM hasavA lAgyA, ane potapAtAnA ghera gayA, nande, peAtAnA mAla vakhAramAM nAkhyo ane vAsasthala tarapha prayANa karyuM. tyAM dhRta zizamaNI mUladeva nandanI pAse AvyA, bhAgyaceAge bannenI
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ khuba ja suMdara mitrAcArI thaI, mUladeva daraja nandanA ghera AvatuM, paraspara dhananI levaDadevaDa vadhatI gaI, sAthe sAthe mitrAcArI paNa khuba ja vadhI gaI eka divasa mUladeve nandane, ahIM AvI rahevAnuM kAraNa pUchyuM. nanda tamAma hakIkata kahI sAMbhaLAvI, potAnI strI je suMdarI che. tenA guNenuM varNana karyuM. mUladeve kahyuM he mUDha ! tArI strI vyabhicAriNuM che. teNIe kapaTathI tane pravAsa karavA mokalela che. mUladevanI vAta sAMbhaLI kAnane baMdha karI, nanda kahyuM ke sundarInI bAbatamAM A pramANe bAlavAthI pApanA bhAgI banaze, mUladeve kahyuM ke rAgI purUSe doSane paNa guNarUpe jue che. vaLI koIne upadeza paNa mAnatA nathI. A eka satya vastu che. he nanda! tuM tArI AMkhethI tene cAritrane joI vizvAsa karaje, huM tenuM cAritra tane avazya batAvIza, huM koI paNa rIte tArA mAlanA bhAva vadhI jAya, te mArga kADhuM chuM. mArI sAthenI mitratAnuM phala AvuM haze. te mUladeva dhUrta, divya zaNagAra paherIne be dIvA pitAnI pAse rAkhI yAtrika garUDa upara besIne rAtrIe nagaramAM paribhramaNa karavA lAge. loke hAtha joDI namaskAra karatA pUchavA lAgyA, he svAmina ! Apa kRpA karIne Apane paricaya Apaze, tyAre te bolyo ke huM A nagarane dhanajaya nAme yakSa chuM, huM tamane lokone kAMIka kahevA mATe Avyo chuM, te tame sarva sAMbhaLe.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 AvatI kAle rAtanA zizumAra nAmanA duSTa rAkSasa sarve bALakAne mArI khAI jaze, leAkAe bhayathI gabharAtAM pUchyuM ke he nAtha ! Apa rakSaNanA kAI upAya batAve, tyAre te melyA ke he nagarajane ! te rAkSasa mantratantrathI sAdhya tema nathI, paNa tenA mATe eka ameAgha upAya che. dareka baccAMnA gaLe ekaeka uSNuvi'gAla (uMTanu' lIDuM) AMdhavAmAM Ave te Apatti Avaze nahI, A pramANe kahI mULadeva dhR adRzya thaI gayo, leAkeA ciMtAtura anavA lAgyA ke anuSna (uMTa vinAnA) dezamAM ubtavi'gAla (uMTanA lIMDA) maLaze kayAMthI ? are ! have dhyAnamAM AvyuM ke A vastu nanda,nI pAse taiyAra che, te leAkAe nandane vina Mti karI, tyAra pahelAM mUladeve badhI vAticata nandane kahI dIdhI hatI. nande nagara nivAsIone eka eka dinArathI ekaeka uvi'gAla (u'TanA lIDA) vecI nAkhyA, tyAre dhRtArAe kahyuM ke he nanda ! tArU kA siddha thaI gayuM che. tyAre te khelyo ke hA, tamArI kRpAthI tathA satya vacanavALI suMdarInA adbhUta prabhAvathI mArU kAya thaI gayu che. tyAre mUladeve kahyu` ke huM nanda ! jo vAta e pramANe che te hu tane sundarInA satItvane batAvuM. dInArAthI guNIe bharIne have tamArA nagaramAM jaI e, A pramANe anne jaNAe nIkaLyA, ane kALanA prabhAvathI vizvanA dIpakarUpa sUnA asta thayo, tenAthI cAre tarapha aMdhakAra phelAI gayo, te
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99 samaye banne mitra zrInivAsapuramAM nandanA ghera kATika vezamAM gayA, mUladeve sundarIne kahyuM ke he dhama zIle ! ame ane videzI pravAsIe chIe, rAtrI paDI gayelI che, mATe amane rahevA mATe prakhadha karAvI Ape. sundarInI AjJAthI te anne jaNA dvAranI uparanA eraDAmAM rAtrI rahyAM, mULadeve nandane jAgatA rahevAnA IzArA karyAM, AgaNAmAM jAra purUSAthI lAvavAmAM AvelI madirAnuM pAna sundarIe karyuM. gheADIvAra pachI teNI hasavA ane nAcavA lAgI, ane jAra purUSa teNIne AliMgana karavA lAgyo, nanda bolyo ke he mitra! je jovAnuM hatuM te joI lIdhuM. have ApaNe cAle, mULadeva khelyo ke nanda ! tuM zAMta rahe, utAvaLa karIza nahI. tyArabAda sundarI gAvA lAgI. je gItAnA bhAvArtha evA hatA ke mArA pita vyApAranA mATe videza gayela che. te seA varSa jIve paNa kadApi ghera pAcho Ave nahI. nanheM kahyu. saumya ? tame mane ghaNuM jJAna prApta karAvyuM che. AvI strIone tathA temanI sAthe anurAga karavAvALA purUSAne dhikkAra che, strIe kajIAnuM ghara che, veranu' mULa che, Asakta hoya ke virakta hAya teA paNa strI jhera samAna che. A pramANe strIonI nindA karatA nanda, uDIne bahAra gayo ane mUladevane ghaNuM dhana ApavA lAgyo, mUladeve dhana levAnI nA kahI, mUladevane vidAya karI nande gharamAM
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 jaI sundarInA hAtha pakaDI bahAra kADhI mUkI, bhAione bheTI (AliMgana karI) dhana soMpI, strIonA sparza ne paNa pApa samajI gherathI nIkaLI gayo, ghaNAM pradezeAmAM paribhramaNa karatAM nanda, sAmantasUrijInI mAse tane grahaNa karyuM. vidhipUrvaka vratanu pAlana karIne sadgati prApta karI. A pramANe pApaTe kathAnI samApti karI, tyArabAda ratnavatIe pharIthI pIchAMne kheMcavA mAMDavA, ane rAkha nAkhavA lAgI, belI ke tuM paDita che te tuM tArU rakSaNa kara, pApaTe kahyuM ke huM paDita nathI, paDitA teA vasa'tazrI hatI, jeNe sarvAMgIlane jItI potAnI yazaHpatAkA pharakAvI, hepeApaTa! vasantazrI kANu hatI! pApaTe kahyuM ke tuM mane pIDA na kare, te huM te kathA kahu, ratnavatIe peApaTanI vAta mAnya karI. peApaTe vasantazrInI kathA zarU karI. vasantazrInI kathA pRthvInA suvarNa alaMkArarUpa kAMcanapura nAme nagara che. te nagaramAM potAnA guNAthI dedIpyamAna kRpa, nAme rAjA zirAmaNI che. te ja nagaramAM vivekI,upazama bhAvavALe, satyavAdI, kRpALu, potAnA guNAthI prasiddha, devanandI nAmanA Nika rahetA hatA, tenA paDeAzamAM drohI, lAlI, ThagAre ane peAtAnA avaguNAthI prasiddha leAbhanandI nAme viNaka hatA, vaLI tyAM dhRtArAmAM sarvoparI ekachatra rAjyavALA sarvAMgila nAme eka brAhmaNa paNa rahetA hatA, vyabhicAriNI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 strIo jevI rIte satI strIonI IrSA kare che. tevI rIte lebhanaMdI devanadInI IrSA karato hato. eka divasa koI bahAnAthI lebhanaMdI ane sarvAgila eka bIjAnI adekhAI karavA lAgyA, eka divasa devanandIne tyAM muMja nAme eka kArpeTika AvyuM, tene kahyuM ke A pAMca bahumUlya ratnane tamArI pAse mUkavA Avyo chuM. devanandIe kahyuM ke meM bIjAnI thApaNa nahI rAkhavAne niyama karela che. mATe tame bIjA sthAnanI tapAsa kare, nA, kahevA chatAM paNa te dararoja AvavA lAgyA, lebhanaMdIne paNa A vAtanI khabara paDI gaI bIje divase kArpeTikane jate joI lebhanaMdI moTA AgrahathI pitAnI dukAne laI Avyo, sarvAgile lebhanaMdInA caritrane jANavA mATe pitAnI putrI kapilAne kAMIka lAvavAnA bahAne lebhanandInI dukAne mekalI, teNIe kIMmata ApIne pUjAnI sAmagrI mATe mAMgaNI karI, lebhanandIe pitAnI dhArmiktAne DhoMga ane damAma batAvavA mAMDayo, huM brahmasvanuM dravya lete nathI mATe vinAmUlya tuM dravyo laIjA.. ( A pramANe kahIne lebhanaMdIe pUjAnA sAmAna Ape, ane kapilA sAmAna laIne ghera AvI. pitAjIne saghaLA samAcAra ApyA, brAhmaNe vagara kiMmate ApelA sAmAnane mATe vicAra karyo, ane pUchayuM kapilA! tenI dukAne koI hatuM ke? kapilAe kahyuM ke eka kArpeTika hatuM,
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 "hA, huM samajI gaye, kArpeTikane ThagavAne lebhanaMdIe prayatna karyo, kamalA paNa hAthanI tALIo pADatI pitAjInI vidvatAnA vakhANa karavA lAgI. ane kahevA lAgI ke huM jyAre tyAM gaI te vakhate ratnane thApaNa tarIke mUkavAnI vAtacIta cAlatI hatI, brAhmaNe vicAra karIne kamalAnA hAthamAM eka taraNuM ApI, samajAvI lebhanaMdIne tyAM mekalI, A bAju lebhanaMdInA vivekathI kArpeTika (kapaDAM vecanAra) ghaNe prasanna thaye, ane ratnanI thApaNa levA mATe lebhanaMdIne Agraha karavA lAgyo, tyAre lebhanaMdI aneka prakAranA bahAnA kADhI asvIkAra karavA lAgyo. kArpeTikanA atyaMta AgrahathI lobhanaMdIe ratna levA mATe hAtha laMbAvya teja vakhate kapilA tyAM AvI, pUjAnI sAmagrIne pAchI ApatI kapilA lebhanaMdIne kahevA lAgI. ke pitAjI kiMmata ApyA vinA kaI vastu letA nathI. vaLI hAthamAM taraNane batAvatI belI ke pitAjI kaNavRttine mATe tamAre ghera AvyA hatA te vakhate tamArA ' makAnanA chAparA uparathI A taraNuM uDIne temanA mAthA upara paDayuM. pitAjIne khabara nahI hovAthI te taraNuM ghera AvyuM. jyAre khabara paDI tyAre te taraNuM mane piTImAM tamane ApavA mATe mUkI rAkheluM hatuM. Aje prasaMge pAta temane yAda AvatAM mArI sAthe mekalAvI Apela che. te tame laI le.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 A pramANe lebhanaMdInA hAthamAM taraNuM mUkIne kapilAe cAlavA mAMDayuM. tyAre kApeTika (kApaDIA ) e vicAryuM ke bIjAnA taraNane nahi rAkhavAvALe nizcaya lebhI nathI. A vaNika karatAM vadhAre guNavaMta che. A vaNikane cheDI te puNyAtmA brAhmaNanI pAse jAuM. lebhanandIe lAMbA karelA hAtha ema ja rahI gayA ane kArpaTika kapilAnI pAchaLa pAchaLa brAhmaNanA ghera gaye, brAhmaNe kapilAnI pAchaLa AvelA kArpeTikanuM svAgata karyuM, kapilAne Asana lAvavA kahyuM. Asana upara besADI manda hAsyapUrvaka sarvAmila brAhmaNa bolyA he saumya ! Apa koNa che ? kayAMthI Ave che? ApanuM nAma zuM che? kyAM javAnA che? kArpeTike potAnI saghaLI hakIkata kahI saMbhaLAvI, ane ratnanI thApaNa mATe Agraha karyo, kapaTI sarvAgile vAta sAMbhaLI kapALa upara karacalIo pADate AvezamAM AvIne belyo ke tame A zuM vicAra kare che. brAhmaNane thApaNa rAkhavAne koI adhikAra nathI. keInI thApaNa rAkhavI te mahAna doSanuM kAraNa che. ane duHkha dAyaka che. mATe tamAre mane A bAbatamAM Agraha kare nahI. tamane devagurUnA saugada che. tame atithi che, gaurava karavA egya che, mATe mArA ghera bhejana karIne jaje, kApeTike kahyuM, Apa mArI thApaNa svIkAre pachI ja huM ahIMthI uThIza, A pramANe
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ now kahIne brAhmaNanA caraNamAM pitAnuM mAthuM jhukAvyuM, tyAre brAhmaNa be he kapilA ! huM vatathI baMdhAyela chuM. mArA vatane bhaMga na thAya te mATe "A, jema kahe tema kara, ane kapilAe kApeTika pAsethI thApaNa grahaNa karI. kArpa Tike sarvAmilane kahyuM ke Apane jIvanabhara mATe jANI chuM. brAhmaNa be he kapilA ! atithine sAkSI rAkhI thApaNane mUkaje, pachI AdarapUrvaka bhajana karAvaje. | bhajana kArya patI gayA pachI brAhmaNanI rajA laIne kArpeTika pitAnA sthAne javA nIkaLyo, tenA javA pachI brAhmaNe bIjI dizAmAM navuM ghara lIdhuM. pitAnI patni tathA putra vadhUone potapotAnA piyara mokalI ApI, pune kAryanA bahAnA nI bahAra gAma mokalyA, putrIene sAsare mokalI ApI, duSTa sarvAgila brAhmaNe pitAnI kurUpatA vadhAravAne mATe zreSTha hajAmane belAvI eka AMkha kaDhAvI nAMkhI ane kahevA lAge ke "AkAza devIe mArI AMkha laI lIdhI, ghara baMdha karIne sAvadhAnI pUrvaka rahevA lAge, bhAIo, mitra, tathA mahemAnone bhegA thavAnuM baMdha karI dIdhuM. A pramANe pApI brAhmaNe pitAnA veza tathA parivAranuM parivartana karI nAkhyuM. ane paDezIone kahevA lAgyuM ke A vAta tame koIne kaheze nahi ke huM "ahiMyAM rahuM chuM." A pramANe pApI sarvAgila brAhmaNa divasa pasAra karavA lAge. A bAju kAMcanapuramAM teja arasAmAM eka adbhuta
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 ghaTanA banI, te ghaTanA he ratnAvatI! tuM sAMbhaLa! popaTa balya, ke devanaMdIne dhanada nAme dhArmika putra hato, ane lebhanaMdIne varUNa nAme pApI putra hatuM, sagavazAta baMnenI paraspara apUrvaprIti hatI, paraMtu guNadeSamAM paraspara jamIna AkAza jeTale phera hato. chatAM eka bIjAnA guNadoSanI asara ekabIjA upara paDI nahotI. dhanadane pitAnA guNo anusAra "sumati ane varUNane pitAnA deza anusAra" durmati, nAme leke ALakhavA lAgyA, ane bolAvavA lAgyA, baMne jaNAe ekAMtamAM besI vicAra karyo ke ApaNe pitAjInI saMpattine upaga karavo nahI. vahepAra karIne pisA kamAvavA joIe, je mAnavIo paradeza jaIne dhana prApti karatA nathI teo kuvAnA deDakA jevA che. mATe ApaNe ka dhana laIne videzamAM jaI vahepAra karIe, zubha divase baMne jaNAe pitAnI AjJA laI paradeza javA prasthAna karyuM. lATa, Adi dezamAM jaIne ghaNuM dravya prApta karyuM. thoDAka divasamAM potAnA nagaramAM baMne jaNA pAchA AvyA, nagaramAM praveza vakhate "gadheDI no avAja sAMbhaLI apazukana thayA, khinna citta nagaranI bahAra vaDanA thaDanI pAse beThA. banne jaNAe pitAnA dhanane vaheMcI levAne vicAra karyo. saMkaTa samaye kAmamAM Ave te mATe baMne jaNAe ekamata thaI vaDanI pUrva dizAmAM khADo khodI adhuM dhana dATayuM ane nizAnI rUpe tenI upara paththara
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 mUkayA, bAkInu adhuM dhana bane jaNAe sarakhA hisse vaheMcI lIdhuM, prAta: samaye baMne jaNA potapAtAnA ghera gayA, gheADAka samayamAM ghaNuM dhana kamAIne AvavAthI baMnenA pitAne khUba ja AnaMda thayA. tyArabAda sumati, e peAtAnA dhananu yathAcita rakSaNa karyuM, jyAre dumatie jugAramAM peAtAnA dhanane kharcI nAkhyu, sumatie jugAra ane dutinI nindA karI, chevaTe krutinI upekSA karI, eka divasa kunde nAmanA jugArInI sAthe jugAramAM dumati pAMcaseA seAnaiyA jItyA, sAnaiyAnI mAMgaNI kadatAM kunda krutine nagaranI bahAra smazAna pAse ubhA rAkhI, pote smazAnamAM gayA, ane pAMcaseA seAnaiyA lAvIne dutine ApyA, dutine Azcaya thayuM. ane smazAnamAM dhanaprAptinuM kAraNa pUchyuM. pahelAM tA kundedumatinA praznanI upekSA karI. paNa atyaMta AgrahathI kunde kahyuM ke eka muni smazAnamAM rahe che te mane dhana Ape che. lAbhI krutie muninA dana karAvavAnI prAnA karI. kunde, kAussaggamAM rahelA muninA dana karAvyA, kahyuM ke he vatsa! kalpadruma, kAmadhenu ane cintAmaNi ratna samAna, A muninA prabhAvathI mane dhana maLe che. ane hu AnandrathI mArA samaya vyatita karUM chuM. duOtie munine namaskAra karI ghaNA samaya sudhI munine joyA karyu. bAda te pAtAnA ghera AvyeA.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 tyArathI sarve kAne cheDI, ALasa rahita haMmezAM muninI upAsanAmAM durmati magna banya, he bhagavana! karuNAvatAra ! Apa kundanI upara je rIte prasanna thayA. che, tevI rIte mArI upara Apa prasanna thAo, A pramANe vAraMvAra durmati munine prArthanA karato ubho che. teja vakhate munie kAussagnamAMthI nivRtta banIne kahyuM he bhadra!. munio pAse dharmanI yAcanA karavI joIe, jenI ArAdhanAmAM sarva vastuonI prApti rahelI che. dhananI mAMgaNI karavI eTale lavaNa samudranI pAse mIThAnI mAMgaNI karavA jevuM che tuM kundanI vAtothI ThagAyela che. tethI tuM mArI pAse AvI mAMgaNI kare che. te mithyAbhASine kAMI ja meM ApyuM nathI, te te phakta meM je vratane grahaNa karyuM che. tenA kAraNane jANe che. durmatie pUchyuM ke he bhagavana ! ApanA vrata grahaNanA kAraNane te kevI rIte jANe che?" tyAre sAdhue vAtanI zarUAta karI. ahIM kamala nAme kaMjusa ziromaNuM eka dhanADhya hate, eka divasa pitAnA vimala nAmanA putranI sAthe ekAntamAM vAtacita karI ke, he vatsa ! lakSmI caMcaLa che mATe tenA rakSaNane upAya karIe. gharamAM rAkhelI lakSmI rAjA tathA cAra vigerenA bhayamAM rahelI che. mATe bahAra koI jagAe rAkhavI joIe. A pramANe vicAra karIne putranI sAthe bIkano mAryo lakSmInA kuMbhasahita cAre tarapha dRSTine pheravate rAtrInA smazAnamAM AvI pahoMcya, gupta sthAnamAM moTo khADe.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 khAdhyA, suvarNathI bharelA cha ghaDA khADAmAM ati muzkelIe geAThavyA ane khADA mATIthI bharI dvIdhA, bhAgyayeAge A tArAe (kunde) seAnAnA kubha laIne gherathI nIkaLelA pitA putrane joyA, guptarUpe te temanI pAchaLa pAchaLa AvI pitA putranA kAne jANavAne mATe zvAsa rokI mRtakanI mAphaka bhUmi upara sUI rahI pitA putranI ceSThA jovA lAgyA, kamale peAtAnA putrane cAre tarapha pharIne jaeNvA mATe kahyuM. te vAreM putre kahyuM ke pitAjI! Apa te atyaMta catura che, A smazAnamAM tame kAine khelAvA te paNa kANu AvI zake. tyAre pitAe kahyuM ke he vatsa ! te paNa tapAsa karavAmAM ApaNane kayAM nukazAna che. putra cAre tarapha jovA lAgyo, mRtakAvasthAmAM kundane joI pitAjIne kahyuM ke koI marelA kATika (kapaDAvALA) che. te vAre pitAe kahyuM ke he putra! muMDadu khanIne kAI jete na hoya ! mATe tu zastradvArA tenA kAI eka agane kApI le, ke jenAthI jIvata ke mRtakanI khakhara paDe, vimale jaIne pitAjInA kahevA mujaba charIvaDe tenA eka kAna kApI lIdhA, ane pitAjIne kAna batAvyo teA paNa kamalane vizvAsa na Avyo, tethI peAtAnA putrane pharIvAra meAkalI nirdayatAthI bIjo kAna, nAka ane hATha kapAvI lIdhA, kunde nizcetana bhAvathI badhuM sahana karyuM. dhananA abhilASi manuSyA badhuM ja kaSTa sahana kare che.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1de tyArabAda tene male jANe nizcita manathI pitA: putra ghera AvyA, pitA putranA gayA pachI kunda badhA. ghaDAo bahAra kADhayA, bIjI jagAe khADe khodI te ghaDAone dATI dIdhA, ane khADAone mATIthI vyavasthita hatA tevI rIte purI dIdhA, kunda dhananA baLe karI, rAjAethI paNa adhika vilAsa karavA lAgyo, tenA ApelA dAnathI yAcaka varga saMtoSa pAmI tenI prazaMsA karavA. lAgyo, madirApAna tathA vezyAonI sAthe vilAsamAM tenA divase pasAra thavA lAgyA, kamala paNa dararoja smazAnamAM. AvI nidhisthAnane jete hato. kundanA vilAsanuM varNana sAMbhaLI bhayabhIta banela kamala putranI sAthe nagaramAM tene jovA nIkaLyo. kundanA kapAyelA aMge jaIne atyanta vyathita banyo, putrane kahyuM ke A to te nahi heya ne? ke jenA aMge kApyA che. putre kahyuM ke AvI zaMkA mArA manamAM paNa thAya che. kemake tenI AkRti maLatI Ave che. bAdamAM banee jaIne smazAnamAM joyuM to khADo khAlI hato, kamala te ja vakhate mUcha khAIne jamIna upara paDI gaye, bAda putre karelA upacArathI zuddhimAM Avyo. ane rAjAnI pAse jaIne vinaMti karI ke kundane mArUM sarvasva luMTI lIdhuM che. rAjAnA koTavAlee kundane bAMdhI rAjA samakSa hAjara karyo, ane kunda bolI uThayo. ke mane zA mATe kayA gunAsara pakaDavAmAM Avyo che ?'
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 rAjAe kahyuM ke te A zeThanuM sarvasva luMTI lIdhuM che. tyAre kunda kahyuM ke meM tenuM dhana lIdhuM che te vAta taddana satya che. . paraMtu he rAjana ! teNe paNa mAruM kAMIka lIdhuM che. mArI vastu mane pAchI apAve, to huM tenA dhanane pAchuM ApuM. huM je pAchuM na Ape te ApazrI game te daMDa mane karI zako cho. tyAre rAjAe kahyuM ke he kunda! tAruM A zeThe zuM lIdhuM che. kude rAjAne tamAma hakIkata kahI saMbhaLAvI, je sAMbhaLIne kamalanuM mUkha paDI gayuM. ane rAjasabhAmAM beThelA badhA Azcarya pAmyA, kamala lajjALuM banIne pitAnA ghera gayo, rAjAe kundane choDI mUkyo, mAnahAni tathA dhanahAnithI kamala atyanta duHkhI thayo. saMsAra upara vairAgya Avyo, putrane tamAma saMsArane bhAra zeMpI pite dIkSA lIdhI, e ja huM kamala chuM ane tArI sAthe jugAramAM hArI janAra e ja kunda che. te kunda mArA vratagrahaNanuM kAraNa jANe che. mATe kunda tane chetaryo che. muni pAsethI bhUtakALa sAMbhaLI nirAza banele durmati ghera Avyo. sAdhunI kathA sAMbhaLIne durmatine jarA paNa viveka Avyo nahi. paNa duniti mATe tene kathA kAraNabhUta banI. kAraNa ke sApanA mUkhamAM paDeluM svAti nakSatranuM pANI jhera bane che, durmatie vicAra karyo ke huM kundanA je bhAgyavAna kema na banuM? - sumatine jItavA mATe kaI kapaTa khelI tenA dhanane laI lauM, huM paNa lebhanandIne putra durmati chuM te vAta
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 jagata jANe che. agAu dATelA dhanane te jagyAethI kADhI bIjI jagyAe khADe chedI vyavasthita mUkayuM ane bane khADA prathamanI jema ja hatA tevA banAvI dIdhA, bIje divase sumatine kahyuM ke huM jugAramAM hArI gayuM chuM ane meM mAruM mastaka dAvamAM mUkayuM che. mATe ApaNA dATelA dhanamAMthI mane mAro ardho bhAga ApI de, jethI huM mArA dhanane upayoga karI zakuM. sumatie kahyuM ke te dhanane hamaNAM temane tema rahevA daIe, huM tane dhana ApuM chuM. tenAthI tuM tene pratikAra kara. tyAre durmatie kahyuM ke tArA nyAya mArgo upArjana karelA dhanano durvyayamAM upayoga karuM te narakathI paNa vadhAre mArI ardhagati thAya. mATe mane te dATelA dhanamAMthI mAre ardho bhAga joIe che. baMne jaNA gherathI nIkaLIne jyAM dhana dATayuM hatuM tyAM jaIne khADo khodayo, to khADe. khAlI nIkaLyo, durmati chAtI kuTavA lAgyo, ane jorathI bUme pADato bhUmi upara paDI gayo, ane bolavA lAgyo ke ahIMA dATelA dhananI koIne khabara nathI. mATe A dhana he sumati ! teM ja laI lIdhuM che. tyAre sumatie kahyuM ke he bhAI! Avo mitra droha huM karato nathI ane kadApi karyo paNa nathI. te vAre durmatie kahyuM ke te zuM meM te dhanane laI lIdhuM che? he bhAI sumati! kadAca kAryavaza te A dhana kADhI lIdhuM hoya te temAM tAre doSa nathI, paNa deSa te tyAre ja
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11ra kahevAya ke tuM jyAre mAre ardho bhAga ApavAnI nA kahe tuM lebhamAM paDIne mitrAcArIne naSTa na kara, he sumati ! je tuM mane dhana nahi Ape to huM rAjAnI pAse pharIyAda karIne paNa tArI pAsethI dhana prApta karIza. tyAre sumatie kahyuM ke he durmati ! saMpattine nAza thavAthI sahu keInI buddhi calAyamAna thAya che. tevI rIte tArI paNa buddhi te kAraNathI kharAba thaI gaI che. mATe tane jema ThIka lAge tema kara, tyAre durmati belyo che sumati ! je huM karuM chuM te tuM jAte raheje. ema bolIne durmati sIdhe rAjA pAse jaIne kahevA lAgyo ke ame bane jaNAe vaDa vRkSa nIce dhanane dADhyuM hatuM, paNa sumatie ekalAe jaIne badhuM dhana laI lIdhuM che. mATe Apa mane nyAya Apo. rAjAe sumatine bolAvIne pUchyuM. tyAre zaMkA rahitapaNe banelA banAva pratye pote kAMI jANatA nathI tema sumatie kahyuM. kadAca Apane vizvAsa na hoya te Apa saugaMdane Adeza Ape. rAjAe kahyuM ke dhana dATatI vakhate koNa sAkSI hatuM, tene hAjara karo. durmatie kahyuM ke te ja vaDanuM jhADa sAkSI che. rAjAe kahyuM ke zuM vRkSa paNa bolI zake che! avazya bolI zake che. tyAre rAjAe kIdhuM ke have vAda vivAdanuM keI kAraNa nathI. kAle savAre tyAM jaIne vaDanA jhADane pUchavuM joIe, AkhA nagaramAM Azcarya thayuM. rAjAe vaDanA jhADanI najIkamAM moTo maMca banAvaDAvyuM.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ - '113 A bAju durmatie ghera AvI, rAjasabhAmAM banelI tamAma hakIkata potAnA pitA lebhanaMdIe kahI batAvIne kahyuM ke he pitAjI! ApanI sahAyatAthI mArI jIta thaze. Apa vRkSanI bakhelamAM pahelethI jaIne besI jAva, ane ucita samaye sumatie dhana laI lIdhuM che evI rIte beTI sAkSI Apa Ape, sumatinI hAra thavAthI huM badhuM ja dhana Apane samarpaNa karIza, tyAre lebhanandIe kahyuM he vatsa ! bhAgyathI tuM te mArAthI paNa vadhAre catura nIkaLyo. ' A pramANe kahIne lebhanaMdIe lebhane vaza banI putranI vAtano svIkAra karyo. rAtrie bahAra jaIne vaDanI bakholamAM besI gaye. prAtaH kALamAM jevI rIte hajAra kiraNethI yukta sUrya jema AkAzamAM Ave che. tevI rIte hajAro sAmaMte tathA nAgarika sahita rAjA maMca upara Avya, sumati paNa jinezvara bhagavaMtane namaskAra karI, paMcaparameSThinuM smaraNa karIne jJAtijanonI sAthe vaDanA jhADanI pAse Avya, durmati paNa pitAjI bahAragAma gayA che. A pramANe belate late lokone jaNAvate chate. vaDanA jhADa pAse AvI pahoMcyuM, kAMcanapuranI tamAma janatA nagara bahAra AvI gaI hatI. tethI nagara zUnyakAra dekhAtuM hatuM. A bAju kAraNavazAt traNa varasa bahAra rahIne kArpeTika (kapaDAvALe) paNa pitAnI mUkelI ratnanI thApaNa levA teja samaye nagara samIpa AvI pahoMcyuM,
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 vaDanA jhADanI pAse janasamUhane joI tene ghaNuM Azcarya thayuM. keI nagarajanane pUchavAthI moTA Azcarya sahita jevA mATe te paNa janasamUhamAM jaIne beThe. rAjAnI AjJAthI adhikArIoe vaDavRkSane vinati karI ke, tame vanaspatinA mastakarUpa AbhUSaNa che. pRthvInA divyAlaMkAra samAna che, vRkSa jAtinA gurU che, mATe pakSapAta karyA sivAya yathArtha uttara Apaje. tyAre bakholamAMthI lebhanandI be, he rAjana ! he pramANika nAgarike ! tame badhA zAMta citte sAvadhAna banIne sAMbhaLe, eka kALI bhayaMkara rAtrie ahIM AvIne sumatie ekalAe dhana laI lIdhuM che. evuM meM spaSTa rUpathI joyuM che. joke e tALIo pADI, durmati vijayI banya, rAjAe sumatine krodhAvezamAM kahyuM ke he sumati ! cetanA vinAnuM vRkSa te kheTuM bolatuM nathI ne ? te vAre sumatie manamAM vicAra karyo ke vaDamAMthI avAja te lebhanaMdIne Ave che. mATe AmAM kapaTanItine avazya prAga thayela che. mATe AnI sAme phUTa nItine upayoga ryA vinA chUTake nathI. tyAre sumatie rAjAne kahyuM ke he rAjana ! jarUrathI meM dhana kAvyuM che. paNa jyAre huM kADhIne ghera jaI rahyo hato tyAre rastAmAM nagaranA rakSakone joI bhayathI pAchA gaye, ane vRkSanI bakholamAM dhanane mUkyuM. . bIje divase jyAre huM dhana levA gaye tyAre moTA
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 kuphADA mArate kALe nAga joI huM bhAgI gaye, tyArabAda jyAre jyAre huM dhana levA gaye, tyAre tyAre mane nAganA darzana thayA, mATe sapane mAravA mATe A jhADane Aga lagADI do, sarpa garamIthI bhAgI jaze. ApaNane dhananI prApti thaze. "ghaNo sAro upAya che ? ema nagarajo bolavA lAgyA, ane sumatinI prazaMsA karavA lAgyA, phakta durmatinuM mukha plAna thayuM ne kAMI ja belI zakaye. nahI. rAjAnA kahevAthI vaDanA jhADane Aga cAMpavAmAM AvI, bakhelamAMthI lebhanaMdI bUmo pADavA lAgyA, tyAre rAjAe pUchayuM ke A zuM ? sumatie kahyuM ke he rAjana ! agninI vAlAthI duHkhI banIne jhADa bole che. tyAre pharIthI avAja Avyo ke "Apa mArI rakSA kare" huM khATI sAkSI bharavAvALe pApI lebhanandI chuM; zabda sAMbhaLatAM rAjAe Aga bujhAvavAnI AjJA karI. Aga bujhAI gayA pachI lebhanandIne bahAra kADho, lebhanandIe badhI vAta jAhera karI. rAjA krodha, Azcarya ane AnaMdamAM magna banI gaye, durmatinI anAryatA upara, lebhanaMdInI zakatA upara, ane sumatinI saduvRtti upara loko Azcarya anubhavavA lAgyA, rAjAe durmati tathA lobhanandIne mRtyu daMDanI sajA karI, jyAre sumatie baMnene abhayadAna apAvyuM, vaLI rAjAe sumatine hAthI upara besADI vaibhavapUrNa nagara praveza karAvI bahumAna karyuM. AgathI kalAnta banelo lobhanandI thoDAka divasa bAda svastha banyuM.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 muMja kArpeTika banelI ghaTanAne vicAra karavA lAge ke lebhanandIe lAbhane vaza banI AvuM kharAba ane nidhi kArya karyuM che. mArA durbhAgyathI brAhmaNanI cittavRtti te. badalAI nahi heya ne? saMsAramAM haMmezAM AvI kharAba ghaTanAo banatI ja hoya che. Aje mAruM hRdaya kaMpe che, Ama vicAra karate kArpaTika nagaramAM pahoMcI brAhmaNanA ghera gayo paNa ghara sumasAma hatuM. pADezIone pUchavAthI keIe javAba Ape nahI. mananI dRDhatAthI kArpeTika brAhmaNanA gharane zodhavA lAge, ghaNI mahenate brAhmaNanuM ghara jaDyuM. ghaNuM samaya sudhI ubhA rahevA chatAM dvArapAle gharamAM javA detA. nathI. eka divasa gharamAM javAno mArga malI gaye. muMja kApeTikane jotAnI sAthe brAhmaNa gabharAIne bIje bhAgI javAne vicAra karavA lAgyo, zaMkAzIla muMja kArpeTike tene namaskAra karyo ane kahyuM ke eka AMkha kema naSTa thaI gaI? junuM ghara tame kema tajI dIdhuM ? kapilA Adi parivAra kyAM gaye ? dvArapAlanI vyavasthA kema? sAMbhaLIne brAhmaNe kodhita banIne kahyuM ke tame kIna che? huM tamane oLakhate nathI, tyAre kArpeTike kahyuM ke tame AvI asaMgata vAta kema kare che. huM muMja kArpeTika chuM; jeNe tamArA tyAM thApaNa mUkI che. ane tame jene AdarapUrvaka bhajana karAvyuM che. te huM muMja kArpeTika chuM,
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ tene paNa tame oLakhI zakatA nathI, huM mArI thApaNuM levA Avyo chuM. mane mArA pAMca rane ApI de, eTale huM jato rahuM. brAhmaNe kahyuM ke "tamane bhrama thaye lAge che, koI bIjAnI pAse tame thApaNa mUkI haze, mArI pAse zA mATe levA AvyA che ? muMja kArpeTike kahyuM ke bhrama te tamane thayuM che, ke jethI tame mane bhUlI gayA che, kRpA karIne mane mArA pAMce ratna ApI de, brAhmaNe kahyuM ke "jyAM gAma ja na hoya tyAM simADe kyAMthI hoya? tuM mane oLakhato nathI, huM sarvAgila chuM. mArI pAse tArI dhUrtatA cAlavAnI nathI. brAhmaNanA kahevAthI dvArapAle muMja kArpaTikane mArI kADhI mUke, khUba ciMtAtura banIne jANe pizAca vaLage heya tema nagaramAM Amatema bhaTakavA lAge, rakhaDato kArpeTika eka divasa nadI kinAre gaye tyAM bhAgyage kamalano putra vimala ma, kArpeTike pitAnI tamAma vAta vimalane kahI. kArpeTikanA kahevAthI vimale pitAne vRttAMta kahyo. - suvarNanA cha ghaDAnI vAta kahI ane e ja kAraNathI puNyAtmA mArA pitA vrata grahaNa karI Atma kalyANa kare che, A sAMbhaLI muMja kApeTika khuba ja vyathita banya, ne kahevA lAgyuM ke kyAM jAuM? konI pAse jAuM? mAruM rakSaNa koNa karaze ? mane koI sahAyaka dekhAte nathI A pramANe bolavA lAgyo, pArakAnA dukhathI duHkhita
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 banavAvALA vimale muMja kApeTikane AzvAsana ApyuM ane kahyuM ke huM tane tene upAya batAvuM chuM te tuM sAMbhaLa- A nagaramAM vasaMtazrI nAme vRddha vezyA che. jenI buddhi sAme bRhaspati paNa pANI bhare tevI buddhizALI che. sarvAgilanI dhUrtatAthI bacavAne mATe vasantazrInI he kAryaTika! tuM sevA kara, ke jethI karIne te tArI upara prasanna thAya, vaLI vasaMtazrI tArI upara prasanna thaze te ja teNe pitAnI buddhi vaDe kapaTanA samudra rUpa sarvAgilane harAvaze. "jheranI sAme jhera, ne prayoga jevI rIte karavAmAM Ave che tevI ja rIte "dhUrtanI sAme dhUtAraNa auSadharUpa banI zake che. " tyArabAda muMja kApeTika vasantazrI vezyAnA ghera jaIne teNanI sevA karavA lAge, dhIme dhIme tene pitAnI vAta kahevA mAMDI, vasantazrIe muMja kArpeTikanI vAtane svIkarI kahyuM ke he vatsa! havethI tAre mArI sevA karavA mATe AvavAnI jarUra nathI. AjathI navame divase tuM mArA dekhatAM sarvAmila pAse thApaNanI mAMgaNI karaje, te vakhate tArI thApaNa sarvAmila Apaze. je thApaNa nahi Ape to tenuM mUlya jarUrathI ApI deze, e pramANe vasantazrIe kArpeTikane ravAnA karyo ane pite rAjAnI pAse gaI samAjanenI samakSa rAjAne vinaMti karavA lAgI he rAjana! meM kevala pApamaya jIvana gujArela che. have
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 mane Atmazuddhine mATe tIrthayAtrA karavA javAnI bhAvanA che. mATe Apa mane AjJA Ape. rAjAe kahyuM ke kalyANa mArgamAM huM virodha nathI karate, tuM tArI IcchAne pUrNa kara, vasantazrI rAjasabhAmAMthI nIkaLIne pitAnA ghera AvI. tIrthayAtrAne mATe ucita sAmagrInI taiyArI karavA lAgI. nagarajanene khabara paDI gaI ke "vasantazrI tIrthayAtrA karavA jAya che" vaLI vasaMtazrIe cAmaDAnI pAMca beTI peTIo taiyAra karAvI, temAM gupta rIte moTA pattharonA TukaDAo bharAvyA, nakakI karelA divase haSTa puSTa majurathI upaDAvIne kapaTayAtrAnI zarUAtamAM teNe sarvAgila brAhmaNane ghera gaI. vasantazrIe jatAnI sAthe brAhmaNane namaskAra karyo. namratAthI kahyuM ke he bhUdeva ! huM dharma kArya mATe bahAra jaI rahI chuM. mATe mane tame kAMIka sahAyabhUta bano, A pAMce peTIone thApaNa tarIke tamArA tyAM mUkavAnI IcchA rAkhuM chuM, AnI aMdara pAMca lAkhanA mulyavAna ratno che. tIrthayAtrAethI pAchA AvyA bAda A amulyaratno mArI AjIvikAnuM sAdhana che. vadhArenuM je dhana mArI pAse che, tenAthI huM dharma kAryo karIza, mane bIjAonI upara vizvAsa nathI. kAraNa ke tame bIjAnA gharanuM eka taraNuM paNa grahaNa karatA nathI. mATe A kaSTa tamane ApavA mATe AvI chuM, eTalAmAM muja kArpeTike AvI potAnI thApaNa sarvAgila
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 pAse mAMgI. brAhmaNa uThIne muMjane bheTI paDyo, namratAthI tenA pAMca ratna ApI dIdhA, ane kahevA lAgyo ke jevI rIte mArI AMkha cAlI gaI tevI rIte mArI jIMdagI paNa cAlI jAya. ane thApaNa rahI jAya, te mArI durgati thAya mATe tame tamArI thApaNa barAbara saMbhALI le, muMja kApaTikanA harSano pAra paNa na rahyo. vezyAe paNa sarvAgilanI khuba prazaMsA karI, muMja kArpeTikane kahyuM ke huM paNa sarvAgilanI pAse mArI thApaNa mUkavA mATe AvI chuM kAMcanapura nagaramAM sarvAgila samAna keI paNa pramANika mANasa nathI. vasantazrI vezyA pitAnI piTIone thApaNa tarIke svIkAravA sarvAgilane khuba ja vinaMti karavA lAgI tathA tenI prazaMsA karavA lAgI. brAhmaNe vasantazrInI thApaNa svikArI aMtaramAM AnaMda mAnyo, vasantazrIe kArpeTikanI sAthe prasthAna karyuM. thoDAka gAu gayA bAda banne jaNA nagaramAM pAchA pharyA, nagaramAM AvatAnI sAthe bane jaNa potapotAnA mArge alaga gayAM, vasantazrI lekene kahevA lAgI ke mArI tIrthayAtrA naSTaprAyaH banI gaI, kAraNa ke prasthAna samaye ane pachI paNa ghaNuM je apazukano thavA lAgyA, jenAthI mane mArA prANunAzano zaMsaya thayo jethI AgalA varSe tIrthayAtrAne nirNaya karI huM pAchI AvI. - thoDAka divaso pachI thApaNa levA mATe sarvAgilanI pAse vasantazrI gaI. ane pitAne thayelA kharAba zukana kahyA, ane thApaNa pAchI ApavAnI vAta karI, brAhmaNane
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 kAI upAya nahI jaDavAthI pAMce peTIo pAchI ApI, vasatazrIe peAtAnI dAsIone kahyuM ke nItinuM ullR ghana 'nahI' karavuM joie. mATe peTIe kheAlIne levI. peTIAne khAlI tenA aMtara bhAgane joI vasantazrI cIDAIne melI A brahmabaMdhu ! nIca ! ratnane laI lIdhA ane paththarA mUkayA ? khIjAnI mAphka vasantazrIne tuM ThaMgI nahI zake. " caNAnI mAphka marI na cavAya " te dhyAna rAkhaje, have te tane tenI majhA batAvuM chu. ema kahI peAtAnI dAsIone kahyuM ke A anyAyIne uThAvI rAjasabhAmAM laI cAleA, dAsIoe sarvAMgila brAhmaNane uThAvI rAjasabhA tarapha prasthAna karyuM. nagarajano brAhmaNanI A sthiti joIne hasavA lAgyA, paraMtu zatrune saDakaTamAM joIne leAbhanandI paNa tenI pAchaLa pAchaLa cAlyo. rAjAnI pAse phirayAda thaI, brAhmaNane rAjAe pUchyuM chatAM brAhmaNa nirUttara rahyo. rAjAe tene doSita TharAvyeA, niSpakSapAta niNaeNya malavAthI sabhAjaneAnI anumati meLavI vasaMtazrI nAcavA lAgI, tenI pAchaLa muMja kApa`Tika nAcavA lAgyo, te bannenI pAchaLa lAbhanandI paNa nAcavA lAgyo, sarvenI pAchaLa sarvAMgila brAhmaNa paNa nAcavA lAgyA, A adhAne nAcatA joI rAjA tathA sabhAjano Azcayakita anyA. kAraNa pUchavAthI dareka jaNe peAtAnuM kAraNa matAvavAnu zarU karyu. vasantazrIe peAtAnI hakIkata batAvI. muMja kATike
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1rara pAMca ratnonI prApti batAvI. lebhanandIe potAnA upara vijaya meLavanAra sarvAgilane parAjaya. sarvAgile pitAnI khinnatA dUra karavAnuM kAraNa batAvyuM. rAjAe vasantazrI tathA muMja kArpeTikanuM bahumAna karyuM ane lebhanandI tathA sarvAgilane dezanikAlane Adeza karyo. A badhuM patI gayA pachI rAjAe devanandIne lAvyA ane rAjyanA bhaMDArInuM pada saMbhALavAnI AjJA karI tathA Agraha karyo, devanadIe saMsAranI asAratAne batAvI ane pitAne dIkSA levAnI bhAvanA batAvI, bAdamAM rAjAe sumatine khajAnAno . adhikArI banAvyo. - zrI zIlaguNasUrinI pAse devanandIe dIkSA grahaNa karI, niraticAra cAritra vratanuM pAlana karI, sadgatine prApta karI, kathAnI pUrNAhUtI karI, vizrAMti levAne nAsika vicAra karyo, tyAM ratnavatI pipaTanA pachAne kheMcatI upara kSAra rAkhane nAkhatI belavA lAgI. he zuka! tahArUM pAMDitya kayAM gayuM? tyAre pipaTa bolyo ke pAMDityapaNuM to mahA. satI sucanAmAM che. jenA baLe teNIe kAmAMkurAdine khADAmAM nAkhyA, ranavatIe kathA sAMbhaLavAnI IcchA pradarzita karI, tyAre pipaTe kahyuM ke je tuM mane pIDA na Ape te huM tane kathA kahuM. ratnAvatIe pipaTanI vAtane svikAra karyo ane kathA kahevAnI zarUAta karI. avanita dezamAM devanI amarAvatIne abhimAnane dUra karanAra ujayinI nAme nagarI che. te nagarInA mastakanA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 123 alaMkArarUpa naravAhanA nAme rAjA che. pAlaka nAmane rAja-. putra te rAjAne sevaka che. satI ziroratna samAna sucanA nAme tene patni hatI. pravartinI malayazrInA upadezathI teNIe zrI vimalAcAryanI pAse dvAdaza vrata grahaNa karyA hatA, rUpa ane guNathI apsarAone jItavAvALI hevA chatAM uttama ziyalaguNayukta hatI. eka divasa pAlaka ciMtAtura vadane rAjasabhAmAMthI uThIne ghera AvyuM, tyAre sucanAe potAnA patine pUchayuM ke Apa ATalA badhA ciMtAtura kema che. tyAre pAlake kahyuM ke priye ! ApaNuM sarahadanI najIkanA rAjA upara AkramaNa karavA mATe rAjA sainya sahita prayANa karaze. samaya vinAnI laDAI hovAthI. huM cittAtura chuM. kAraNa ke tane sAthe laI javAya nahI. ane tArI yauvanAvasthA hovAthI ahIM mUkIne javuM. ucita nathI. tyAre sulocanAe kahyuM ke he nAtha ! je Apane A prakAranI cintA hoya to Apa mane ahIMyAM mUkIne laDAImAM jAva, mArA upara jarA paNa avizvAsa karatA nahI. Apa. eka kamalanI mAlA lAvIne mane Ape, jenAthI ApanA cittamAM thaDe vizvAsa utpanna karAvuM. pAlake tarata ja eka mAlA lAvIne ApI, sucanAe te mAlAne sparza karIne kahyuM ke A mAlA jyAM sudhI malIna na thAya tyAM sudhI. Apa mArA ziyalavatane akSaya mAnajo, pAlake te mALA. laI lIdhI, ane Azcarya anubhavatA pAlake rAjAnI sAthe.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 prayANa karyuM, pratidina mALAne vikasita ane pitAnI patni pratyenuM bahumAna vadhAravA lAgyuM, rAjAe bahu jaladIthI virodhI rAjAne parAjita karI pitAnA khaMDIA rAjA banAvyA. - tyAra bAda pAchA pharatI vakhate bAra ejananA vistAravALI TekA nAmanI mahAbhayaMkara aTavImAM since paDAva nAkhe. rAjAe mAlIne kula lAvavA mATe kahyuM te vAre mAlIe kahyuM ke rAjana! bAra ejananI aTavImAM kyAMya puSpo maLatAM nathI, khIlatAM paNa nathI, tyAre rAjAe nAgavalInA patrathI ISTa devatAnI pUjA karI, ane puSpa zaMgAra karyA vinA rAjA sabhAmaMDapamAM Avyo, sAmanta sacivAdi puSpamAlA sivAya AvI rAjAne namaskAra karI pitapotAnA sthAne beThA. eTalAmAM mALAnI sugaMdhathI sabhAkhaMDa sugaMdhita banAvato pAlaka paNa AvI pahoMcyo, rAjAne krodha Avyo. rAjA taraphathI puSpanuM kAraNa pUchavAthI pAlake kahyuM ke A mALA ujjayinI nagarathI lAvavAmAM AvelI che. tyAre rAjAne khuba ja Azcarya thayuM. pAlake zarUthI aMta sudhI tamAma hakIkata kahI saMbhaLAvI, rAjAe sucanAnI khuba ja prazaMsA karI. pitAnA rAjyanA AbhUSaNa tarIke sulecanAnI prazaMsA karI. teNunI mAtAnI kukSIne apratima kahI, teNIne jaMgama tIrthanI padavI ApI, vijayapaTa tenA gaLAmAM prathama bAMdhavAne vicAra karyo, tyArabAda sAmanta"
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 sacivAdie sucanAnI prazaMsA karI, kAraNa ke rAjAne. mAnya te sarvane mAnya hoya che. eka divasa rAjA sabhAmaMDapamAM kAmAMkura, azaka, kesara Adi manniethI svacchanda vArtAlApa karI rahyo hato, ekAeka rAjAe sulocanAnI prazaMsA karI, te lokoe kahyuM ke rAjana ! A vAta vizvAsa karavA gya nathI, kAraNa ke phalIbanuM kAmIpaNuM, vidvAnanuM sukhI thavuM, dhanavaMtane namratA, prabhunI kSamA zilatA, kapaTIne saraLatA, yAcakane mAnya ane strInuM satIpaNuM asaMbhaviMta che, nAgara jAti kadAca zuddha thAya, agni kadAca zAMta bane, samudranuM pANI kadAca svAdiSTa bane, paraMtu strI kadApi kALe satI (I zakatI nathI. mATe jo Apa Adeza Ape te teNInA zIyalane naSTa karIne AvI jAuM. paraMtu A kArya karavAmAM dravya (lakSmI) nI jarUra paDaze, rAjA paNa kautukAdhIna banI gaye, ane kAmAMkurane joItA lAkha senaiyA ApI vidAya karyo. tyAMthI nIkaLI nagarImAM AvI sulocanAnI bAjumAM makAna kharIda karI rahevA lAge. haMmezAM jharUkhAmAMthI sulocanAnI tarapha jete hatuM, paraMtu sulocanAnI daSTi kaI divasa kAmAMkura tarapha paDatI nahotI, kAmAMkura sulecanAne kAmAtura banAvavA icchatA hatA. paNa sucanAne joI kAmAkura kAmAtura banavA lAgyo. tene bhejana, zayana snAna upara abhAva thavA lAgyuM. chevaTe kAmAkure puSTilA nAmanI tApasIne lAlaca ApI kahyuM ke sucanAthI mAre
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 meLApa karAvI Ape. tApasIe jaIne kahyuM ke he vatsa! smara vihvaLa kAmAMkura nAmane prativezI tArI sAthe ramavAnI IcchA kare che. mATe he kRzadarI ! svAMgadAnathI tenA jIvananI - rakSA kara, kAraNake jIvadayAne zAstramAM mahAna dharma batAve che. tAre janma ane yauvanAvasthAne cheTo nAza thaI rahyo che. parapurUSanA saMgama sukhathI tuM zA mATe alipta che? tuM mArI sAthe tenA ghera cAla! ema kahI tApasIe sucanAne hAtha pakaDyo, sucanAe manamAM ja vicAra karyo ke A tApasI pote ja kharAba che. ane bIjAone paNa kharAba karI rahI che. AnuM kahevuM na mAnavuM te paNa ThIka nathI, mATe jaIne te yuvakane paNa zeDo pratibodha karUM. chevaTe tApasIe sulecanAne kAmAkaranA ghera lAvI kAmAMkuranI pAse besADI, pite tyAMthI nikaLI gaI, kAmAkure ekAntamAM harSollAsathI pUrNa banI sucanAne kahyuM ke he kRzodari! kAmAgnie mArA rUdayane bALI mUkayuM che, mATe tuM tArA saMgamAmRtathI mArA aMgone zitala banAva, sulocanAe kahyuM ke mahAbhAga ! tame paradArika duHkhane kaI divasa vicAra karyo che kharo. ke ? bIlADI dudha upara jema najara rAkhe che tevI rIte kAmAMdha parastrInI IcchA kare che. paraMtu pitAnI upara paDanAra yamarAjanA daMDane kaI divasa vicAra karatA nathI. A badhI kAmadevanI lIlA che, te kAmadeve kaIne cheDayA nathI. kAmadevanA pratApathI prajApatie putrInI sAthe, kamaThe putra nA kAmakaLI gaI ke kALamAM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhunI sAthe ramaNatA karI, lalitAMga yuvAne bIjI strInI sAthe kAmanI IcchA karavAthI lAMbA samaya sudhI duHkhano anubhava karyo. A jagata upara lakSmInI lIlAthI bharapUra vasantapura nAme nagara che. manuSyamAM Idra samAna mUrtimAM sAkSAt kAmadeva samAna, lakSmIthI viSNu samAna, zatAyudha nAme rAjA hato. tene lakSmIdevI samAna caMdramAthI adhika lAvazya yukta, lalitA nAme rANI hatI. jenI kalpavRkSa samAna prasiddhi hatI, ekadA motInA hArathI vibhUSita kalpavRkSa samAna potAnA rUpa ane guNathI dizAone suvAsita karatA lalita aMgavALA lalitAMgane eka divasa rANIe joke, tene joI rANI vicAravA lAgI ke je vidhAtA mane pakSiNI banAve to huM uDIne tenI pAse cAlI jAuM. tenI ceSTA joIne tenI pAse rahevAvALI dAsIe vicAryuM ke kamalamAM bhramaranI jema rANInI dRSTi lalitAMgamAM rahelI che. ceTIe kahyuM ke devI ? lAvaNya sudhApUrNa candramAmAM kumudinInI jema lAvaNya yukta te yuvAnamAM prema thave te yukta che. rANue ceTI (dAsI)nI khuba ja prazaMsA karIne kahyuM ke tenI sAthe mAre saMga karI Apa, dAsIe yuvAnanuM ThekANuM zodhI kADhI rANIne kahyuM ke A nagaranA samudra sArthavAhane A sundara putra che. kulIna che. mATe Apa tenA nAmathI premapatra Ape, rANIe eka patra lakhIne dAsIne A, dAsIe ekAntamAM lalitAMgane te patra Ape, ane lalitAge vAMce.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 he narottama ! jayArathI tame mArI daSTi upara AvyA. che, tyArathI dareka jagyAe dareka samaye jyAM tyAM kevala huM tamane ja dekhuM chuM. mATe ApaNA saMgane mATe Apa mArI upara prasanna thAva, lalitAge mastaka halAvatAM kahyuM ke he bhadre ! kyAM huM vaNika putra ane kyAM aMtaHpuramAM rahevAvALI tamArI rANI, siMhanI kezavALI, phaNIdhara maNI, zaMkaranI caMdrakalA meLavavA jema durlabha che. tema rAjaramaNa manuSyane meLavavI durlabha che. dAsIe kahyuM ke A bAbatamAM tame ciMtA karaze nahi, mArI sahAyatAthI tame aMtaHpuramAM koI na joI zake tevI rIte praveza karI zakaze, "avasare mane bolAvajo" A pramANe dAsIe jaIne rANIne vAta karI, teja arasAmAM nagaramAM kaumudI mahotsavane prAraMbha thaye, jemAM zaMgArI purUSe aneka prakAranA zaMgAramAM sajaja banI caMdramAnuM anukaraNa karatA hoya tema te pharavA lAgyA. strIoe paNa tilaka karI citra nakSatranI mALAone dhAraNa karI tenI sugaMdhathI suvAsita ane vikasita banI, rAjA paNa te mahotsavathI vyagra banI zikAra karavA bahAra jaMgalamAM gayo, aMtaHpuramAM keInI vastI nahi hevAthI dAsIe lalitAMgane bolAvyuM, ane navina yakSanI pratimA lAvavAmAM Ave che tema kahI lalitAMgane sadhyA samaye aMtaHpuramAM praveza karAvavAmAM Avyo, paraspara utkaMThita lalitArANuM tathA lalitAge latAvRkSanI mAphaka ekabIjAnA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 gADha AliMganamAM sukhano anubhava karyo, rAjamahelanA rakSakenA manamAM parapuruSa pravezanI zaMkA AvI, eTalAmAM rAjA paNa zikArethI AvI gaye, kaMcukIoe pitAnI zaMkA rAjAne kahI, rAjA hAthamAM zastra laIne aMtaHpura tarapha cAlya. caturadAsI rAjAnA vicArane jANI gaI. tarata ja rANune IzArata karI, rANI tathA dAsIe te yuvakane uThAvI bArInA rastethI kacarAnI jema pheMkI dIdhe, gharanI pAchaLanA bhAgamAM AvelA kuvAmAM paDyo, ane parvatanI guphAmAM jema cora tathA pakSI rahe che tema kuvAmAM rahevA lAge, dudhathI bharapura narakanI samAna te kuvAmAM pUrvenA sukhanuM smaraNa karato aneka prakAre pazcAtApa karatA samaya pasAra karavA lAgya, ATha mahinA pachI varSA Rtu AvI, varasAdanA pANIthI te kUvo bharAI gaye, kuvAmAM tarIne upara Avyo. nAlIkA dvArA gAma bahAra AvyA, tyAM acAnaka kuladevatAnI mAphaka tene tenI dhAvamAtA malI gaI, lalitAMgane oLakhe ane ghera AvI, aneka upacArothI ghaNA divaso pachI pUrvavat lalitAMga svastha banya; mATe lalitAMganI dazAnuM smaraNa karIne tame para strI kAmanAthI virakta thAo, jyAre kAmAMkura potAnA AgrahamAMthI jarApaNa calAyamAna na banyuM, tyAre sulocanAe manamAM vicAra karI bIje upAya karavAnuM nakkI karyuM ane kAmAMkuranI mAgaNIne svIkAra karyo.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 ' tyAre kAmAMkure eka lAkha saiAnayA ApyA, sulAcanAe ha pUka te sAnaiyAnA svIkAra karyAM, ane peAtAnA ghera rAtanA kAmAMkurane AvavAnu` kahI, suleAcanA ghera AvI mATA khADA kheAdAbyA tenI upara atyaMta suMdara palaMga upara gAdalAM na khAvI gAlIcAthI suthebhita anAvyA, gharane suzeAbhita banAvyuM, rAta paDI, dIpakanI yAtathI Akhu` makAna jhaLahaLI rahyuM hatuM, te vakhate kAmAMkure suleAcanAnA gharamAM praveza karyAM, gharanA dvAre paga dhoI kAmAMkura suleAcanAnA kahevAthI eraDAmAM rahelA palaMga upara jaI ne beThA, tevA tarata ja nIcenA khADAmAM paDayA, ghaNA samaya vahI javAthI tenA gharanA mANaseA kAmAMkurane zodhavA lAgyA, paNa kayAMya patto lAgyo nahIM. A bAju rAjA mAlAnI sugaMdhIne dararoja vadhatI joIne vyAkula anyA, kAmAMkura na te Avyo ke nathI tenA koI samAcAra, mane lAge che ke pratijJAnuM pAlana nahi thavAthI bIkane mAryo ahI Avye nahi, rAjA vicAratA hatA, vaLI rAjAe be lAkha seAnAmauAra ApI azAkane suleAcanA pAse mokalavAmAM AvyA, azoke vizALA nagarImAM AvI suleAcanAne vinati karI, sulAcanAe viSaya sukhane tuccha batAvyA, ane kahyuM ke dhananI IcchAthI DhezAntaramAM bhramaNa karatA mAnavI sAthenI pAchaLa aTavImAM AbyA, luTArAoe sAne luMTavAnA prayAsa
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 karyo te vakhate te mAnava sAthI chUTA paDayo, ane bhayabhIta mRganI mAphaka mahAna jaMgalamAM bhAgI chUTayo. eTalAmAM bhAgyanA ceAge eka hAthI tenI pAchaLa paco, sAme eka kuvA dekhAyo, teNe vicAra karyo ke hAthI Aje mane mArI nAkhaze, kuvAmAM paDavAthI kadAca khacavAne sabhava che. mATe kuvAnuM zaraNa levuM sArUM che. Ave vicAra karI jhaDapathI te kuvAmAM paDayo. paDatAnI sAthe tenA hAthamAM kuvAnA kAMThe rahelA vaDanI kuvAmAM paDatI e vaDavAI A AvI ane trizakunI jema te vaDavAione pakaDI kuvAmAM laTakatA rahyo. hAthI peAtAnI zUDhathI te mANasanA mastakane pakaDavA mahenata karatA hatA, paNa jevI rIte bhAgyahIna mANasa dhanane prApta karI zakatA nathI, tevI rIte hAthI paNa tenA mastakane na pakaDI zakayo. te mANase hAthInA bhayathI kuvAmAM najara nAkhI tA eka vicitra ajagarane joyo, te manuSyane gaLI javA mATe kuvAnI jema meAM phADIne paDaco hatA, vaLI yamanA bhAI jevA cAra sarpone joyA, te sarpo paNa tene karaDavA mATe jIbheA lAMkhI karatA hatA. te mANase pakaDelI vaDavAione uparathI sapheda ane kALA raganA be uMdarA kApI rahyA hatA, mANasane nahI pakaDI zakavAthI krodhita banelA hAthIe vaDanA thaDane jorathI halAvavA mAMDayuM. vaDavRkSanA hAlavAthI madhamAkhIo jhADa uparathI uDIne tenA zarIrane karaDavA lAgI, vaDa uparanA madhapuDAmAMthI
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 madhanAM TIpAM kapALa upara paDavA lAgyA, dhIme dhIme te TapAne pravAha mukha sudhI pahoMcyo ane mukhamAM madhanAM TIpAMne svAda AvavA lAge, madhanA AsvAdamAM te mANasane sarvottama sukha lAgyuM. he sabhyadhUrya ! A daSTAntane bhAvArtha e che ke kuve te manuSya janma che. ajagara naraka che. manuSya e sAMsArika jIva che. aTavI te saMsAra che. hAthI te bhayaMkara mRtyu che. sarpo te kodhAdi che. vaDavAIo te AyuSya che. tene kApavAvALA kALe ane dhoLe uMdara te kRSNapakSa ane zukalapakSa che. ane mAkhIo te aneka prakAranA rege che. madhanuM TIpuM te viSayajanya sukha che. e kyo vivekI AbhA AvA bhayAnaka saMsAramAM harSa mAne ? AvA saMsAramAM kaI kRpALu deva athavA vidyAdhara tene bacAvI zake. ATaluM kahevA chatAM paNa azaka mA nahi. tyAre azokanI mAgaNane svikAra karI, sucanA be lAkha sonAmahore laI pitAne ghera AvI. bAda rAtrinA vakhate azaka sucanAnA ghera Avya, kAmAMkuranI jemaja azoka paNa khADAmAM paDaze, je azaka khADAmAM paDyo, te. tarata ja mUcchita banI gaye. - jyAre zuddhimAM AvyuM. tyAre tene avAja jANIne kAmAMkure kahyuM ke bhadra! tArI paNa Aja dazA banI? eka bIjAe pita pitAnI vAta karI. azokanA kuTuMbIo azakane zodhavA nIkaLyA. paNa kayAMya azAkane
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 meLApa thaya nahI, ghaNe. samaya thayo hovA chatAM rAjAe kesarane pUchyuM ke azokanA kAMIpaNa samAcAra nathI. prAyaH te paNa pratijJAna bhaMga thavAthI ahIM AvI zako nathI. kesare kahyuM ke deva ! Apa mane AjJA Ape, huM jAuM chuM, rAjAe pahelAM kesarane "na, javA mATe khuba samajAvyo, paNa kesaranA Agrahane vaza banIne rAjAe traNa lAkha sonAmahore ApI vidAya karyo, teNe paNa tyAM jaIne sulocanA pAse vilAsanI mAMgaNI karI, teNIe kesarane ziyalanuM mAhAtmya batAvyuM ane kahyuM ke ziyalanI rakSA karanAra mANasane devatAo paNa pUje che. ane lekamAM uttama khyAtine prApta kare che, temAM eka strI purUSanuM dRSTAMta che. - pazcima samudranA kinAre suvarNa ane lakSmInI latAethI samRddha kaccha nAme deza che. temAM paramAnaMdane prApta karAvanAra AnaMdapura nAme nagara che. te nagaramAM dharmarUpI kallAnAM je " durga" nAme brAhmaNa hato, te pUrvAvasthAmAM vaibhavazALI hatA, bAda karma saMge daridri banI gaye, te brAhmaNa pitAnA sthAnane choDI " sthala" nAmanA nAnA gAmaDAmAM gaye, tyAM brAhmaNe lokonA mUkhathI mahA prabhAvika tejasvI,sthalezvara nAmanA devanuM nAma sAMbhaLyuM. brAhmaNa rAjatvanI bhAvanAthI sthUlezvaranI sevA mATe gaye. paraMtu dAridrAvasthA hovA chatAM paNa yathArtha sevA karavAnuM vicAra karavA lAgyuM, ke jagatamAM cha dravyo hovA chatAM "kaNAdane dravyane prathama sthAna vyartha ApyuM che. trikAla snAna,
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 trikAla pradakSiNA, traNa prakAranI zuddhi karIne brAhmaNe vizeSa prakAranI bhakitathI devanI pUjA karavA mAMDI. eka mahinAnA aMte deve prasanna thaine varadAna mAMgavA brAhmaNane kahyuM. brAhmaNe cira sthAyI, akSaya dravyanI yAcanA karI, deve kahyuM ke brAhmaNa akSaya dravyane mATe ceAgya pAtra nathI ane thaI zakatA paNa nathI, tyAre brAhmaNe kahyuM ke akSaya dravyapAtra kANu che. ? deve kahyuM ke kacchama`Dala sUnya ' sukaccha ' gAmamAM bahula ane zyAmA nAmanA Abhira dupati jee custa zrAvaka che. ane A leAkamAM teja satpAtra che. mATe tuM jaI ne temanI sevA pUjA kara. A pramANe ghaNu' dravya ApIne deve brAhmaNane vidAya karyAM, Azcaya yukta khanI devane namaskAra karI, 'sukaccha gAmamAM AvyA. ' , ahula ane zyAmAnI ghaNuM dravya mUkI pUjA karI, ane bhAjana karAvyuM, brAhmaNe peAtAnuM vRttAMta atAvI aMjalI joDIne Ahira da'patine pUchyu ke' deve, Apa bannene kayA guNeAthI pUjanIya kahyA, Apa kRpA karIne mane samajAve, mane sAMbhaLavAnI khubaja utkaMThA che, ahule kahyuM ke ame banne ziyalaguNathI devAne paNa pUjanIya chIe. ahIMA sadguNAthI yukata zreSTha evA padmadevasUri gurU mahArAja AvyA hatA. teoe peAtAnI amRtamayI dezanAthI dha svarUpanu nirUpaNa karyu ane sarve AbhirAne zrAvaka manAvyA, ame
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 bane teja vaMzanA chIe mATe amArA banemAM jainatva che, amArA bAlyakALamAM varSARtu (mAsA)mAM atre munizvare rahyA hatA, teoe draSTAMta ApIne viSayasukhane tuccharUpe samajAvyuM hatuM, ghaNAloke temanI pAse saMsArataraNa dIkSA grahaNa karI, te sAMbhaLI huM paNa dIkSA levAnI bhAvanAthI temanI pAse gayA, teoe kahyuM ke gRhastha paNa brahmacaryanuM pAlana karI uttama gatine prApta karI zake che, bIjA zAstromAM paNa kahyuM che ke he yudhiSThira ! eka rAtrIne upavAsa karanAra brahmacArInI je gati thAya che te gati hajAra ya karavAthI paNa prApta thatI nathI. brahmacaryazIyala sava vatemAM uttama che. dhyAnamAM sarvotkRSTa che, strInI sAthe ekavAra maithuna sevana karavAmAM sADA . nava lAkha jInI hiMsA thAya che. gahasthAzramamAM rahIne paNa brahmacaryanA pAlanathI te manuSya vidvAna, yazasvI, tejasvI, rUpavAna, balavAna, ane cirAyu tathA mUkitagAmI banI zake che, vihAranA samaye munionI pAse brahmacarya vratane abhigraha lIdho. bAdamAM bhavitavyatAnA coge zyAmAnI sAthe mArA lagna thayA, prathama divase tene kAmukatA jAgI, meM tene nA kIdhI. bIje divase teNI e mane niSedha karyo, A rIte ame * bane jaNA vRdhAvasthAe pahoMcyA chIe, keIpaNa divase ame kAmavikArane AdhIna banyA nathI. ziyala guNanA kAraNe te deva amane bannene bahumAna Ape che, purUSane mATe zIyala guNa cuDAmaNaratna samAna che. tyAre" durge
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahyuM ke huM zrAddhavarya! grahasthAzramamAM rahIne brahmacaryanuM pAlana karavuM asaMbhavita che. nAradajIe kahyuM ke ekAMta sthAna, avasara, prArthanA karavAvALA purUSane strI nahI malavAthI strInuM satitva kAyama rahe che. bale kahyuM ke he vipravarya! mahAna pUryodaya vaDe ja strI purUSanuM citta vizuddha brahmacaryamAM daDha bane che. lakSmI paNa brahmacaryathIja zobhe che. brahmacarya sivAya moTuM keI AbhuSaNa nathI, mATe ziyalane mahImAM ghaNe moTe che. muktimAM javAno mArga che. mATe manuSya haMmezAM ziyalanuM pAlana karavuM joIe. A pramANe premapUrvaka ziyalano mahimA sAMbhaLI, durge te bannene praNAma karI, tyAMthI prasthAna karyuM. e pramANe devathI nirdiSTha zrAvakane pratyakSa paricaya karI, jaina munio supAtra che, te nizcaya karyo, ane tyArathI jaina dharmamAM viziSTa rUpe anurAgavALa brAhmaNa banya, kathA samApta thavA chatAM tene keI jAtane bodha thaye nahI tyAre sulocanAe traNa lAkha senaiyA laI lIdhA ane kesarane pahelA benI mAphaka khADAmAM nAkhe, mUcha zAMta thayA pachI, tenA vilApathI kAmAkura tathA azoke tene oLakhe, te bannenI vAtacita uparathI kesare paNa banene oLakhyA. traNe jaNA eka bIjAnA gaLe vaLagI khuba raDavA lAgyA, ane pita pitAnI vitaka kathAo kahI nigedanA jIvonI mAphaka AhAra vihAra karatA chatAM
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 duHkhathI kayAreka kayAreka mUchane pAmatA, vaLI zudhimAM AvatA ghaNe samaya pasAra karyo, tyArabAda pUrvajethI A sthApita che, te pramANe karIne khAvAnuM rakSaNa karavA lAgI, ghaNA dhanane vyaya karIne te jagyAe mATe mahela bAM, rAjAne jyAre kesarane paNa meLApa tathA patto na lAge tyAre rAjA paNa duHkhI banI vizAlA nagarI Avya, rAjAne nagara praveza thayA pachI pAlaka, pitAnA gharanA dvAre AvyuM, tyAM te AzcaryathI paDozIone mahelanA viSe pUchavA lAgyuM ke mArA gharanI jagyAe koNe A moTe mahela banAvyuM che. paDezadvArAthI samAcAra malyA ke A mahela tamArI patnie banAvyo che. A samAcAra sAMbhaLI " pAlaka, pitAnA mahelamAM Avya, ekAeka pitAnA patine joI harSathI amineSa nayanevALI mahAsatIe premathI Atithya karyuM ane pati pAse AvIne beThI, mahelanA samAcAra pUchavAthI sucanAo khADAmAM paDelA traNa jaNAne tathA cha lAkha senaiyAne batAvyA. mAlAno prabhAva sAMbhaLI te leke tamArI parIkSA karavA AvyA hatA, ATalu dravya te leka pAse kyAMthI AvyuM ! kaho kena, kaho tArA zabdathI lAge che ke rAjAe dhana ApI te lekene tArI pAse mekalAvela che. A pramANe tarka vitarka" pAlaka, karato hato, tevAre sucanAo svAmine kahyuM ke tame nimaMtraNa ApI rAjAne eka divasa jamavA ApaNA ghera lAva, ke jenAthI AgaLa
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 kAma saraLatAthI patI jAya, pAlake bIje divase rAjAne prArthanA karI ke Apa prasanna thAo. sukhapUrvaka digavijya karIne pAchA pharelA rAjAo pratye sevake ucita kArya karavuM joIe, mATe Apa mArA ghera bhejana mATe padhAro, mArI vinaMtine Apa asvikAra nahI kare tevI mane AzA che, rAjAe kahyuM ke tamArI AjIvikA ghaNI alpa che. mATe mane jojana karAvavuM azakya che, mATe tuM zA mATe AvuM kAma kare che. tevAre pAlake kahyuM ke ApanI kRpA mArA mATe kalpavRkSa samAna che, rAjAe kahyuM ke thoDA Apta janonI sAthe bhojana mATe AvIza. pAlake ghera AvI sucanAne vAta karI. sucanAo pitAnA patine kahyuM ke rAjAne ucita tamAma bhajana sAmagrI taiyAra che. samayasara rAjAne bolAvI lAvo, paraMtu ahIMA AvI koIpaNa prazna karaze to huM pite ja temane javAba ApIza, samayasara "pAlaka, rAjAne bolAvavA gaye. rAjA sucanAnA ghera Avya, rAjAnA manamAM pahelethI ja sucanAne jovAnI IcchA hatI ja, sucanAe rAjAne satkAra karyo, rAjAe sucanAne nayanabharIne nirakhI lIdhI, rAjA saparivAra bhajana karIne mahAsatInA prabhAvathI Azcarya pAmya, bhejana karyA pachI rAjAe pAlakane paDyuM ke AvI asaMbhavita vyakti kyAMthI prApta thaI?
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 kemaka mAruM bhojana, A mahela, vigere te lakSmIne prabhAva che. paNa te nizcitatAthI kahe ke AvI sAkSAt lakSmI kyAMthI prApta thaI? pAlaka, kahyuM ke he deva! jenA ziyalanA prabhAvathI mArA mastake rahelI A mALA Aje paNa karamAI nathI, ane jenA mahimAnI prazaMsA meM zibIramAM kahI hatI, sarve satIomAM zreSTha evI mArI prANapriyA sucanA che, Apa pite ja tene bolAvI te. bAbatamAM pUche, huM te bAbatamAM kaMI jANato nathI, rAjAe pAlakanI sAme sucanAne bolAvI ane kAraNa pUchayuM tyAre sulocanAe kahyuM ke Apa te mArA pitA samAna che, ApanAthI koI vastu chUpAvavAnI jarUra nathI, mArA ziyalanA prabhAvathI traNa pizAcene meM sAdhyA che. te mArA gharamAM rahe che. ane teo abhilASA mujaba mane dhana Ape che. rAjAne nizcaya thaye ke ziyalanA prabhAvathI ja A badhuM baneluM che, ane rAjAnA manane saMdeha dUra thaye, rAjAe manamAM vicAra karyo ke kAmAkura Adi traNe jaNA. kapaTathI dhana laIne cAlI gayA che, mATe sucanA pAsethI A pizAco laI jauM ke jethI mane yatheccha dhana prApti thAya, tema vicArIne rAjA bolyA ke he sucanA! A traNe pizAce mane Apa, kAraNa ke te tene jevI rIte Ape che tevI rIte mane paNa Ape te mArI upara upakAra karIne traNe pizAce mane Apa, sucanAe kahyuM
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ "ke, emAM zuM? mArA prANa mAMge te paNa ApavA taiyAra chuM. paraMtu A pizAca divasanA cAlatA nathI mATe rAtanA huM tene laIne ApanA mahelamAM AvIza, atyanta pavitra jagyAmAM tene sthApita karavAthI mArI samakSa te pizAco pAse Apa je kAMI mAgaze te kArya tarata ja siddha thaze, tyArabAda jaldIthI rAjA pitAnA mahelamAM Avya, ane bIjA devone te jagyAmAMthI khaseDI bIjI jagyAe sthApita karyA bAda devamaMdirane caMdana mizrita kasturIthI sugaMdhita banAvI, tamAma kAryone cheDI rAjA rAha joto beThe hate, saMdhyA samaye sucanAe pitAnA pati dvArA durbaLa zarIravALA traNe jaNAne khADAmAMthI bahAra kaDhAvyA, ane kahyuM ke have huM tamane rAjAnI pAse laI javAnI chuM. mArA kahyA mujaba tame rAjAnI sAme kAMI belatA nahI. nahI te pharIthI tamArI vicitra hAlata thaze. te lekee dhImA avAje sucanAnI vAtane svikAra karyo. bAdamAM traNe jaNAne snAna karAvI, kasturI AdithI suvAsita banAvI puSpothI susajijata banAvI anupama prakAranA vezane paherAvI, sucanA rAjakulamAM AvI. tyAM jaI devAlayamAM traNe jaNane besADavAmAM AvyA, Asane upara besADIne dvAra baMdha karI sucanA bahAra nIkaLI gaI ane bolI he rAjana! pizAco ApanI sevAmAM hAjara che. rAjAe hAtha joDI pizAcene
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 prArthanA karI ke he deva ! sucanAnI mAphaka Apa paNa mArI upara prasanna thAva, A pramANe rAjAe vAraMvAra prArthanA karI, paraMtu te lekee satInA bhayathI kAMI uttara Ape nahI, rAjAe sucanAne kahyuM ke he deva! kema nathI belatA, zuM huM ayogya chuM. athavA kAMI avidhi thaI che? satIe kahyuM. e duSTa pizAca! tame kema nathI bolatA ! A pramANe nahi belI tame rAjAnuM apamAna kema kare che ? tyAre ekAeka aTTahAsya karatA te leke bolyA ke he deva! ame pizAca nathI paraMtu ApanA sevaka kAmAMkura, azoka tathA kesara chIe. A zuM che? A pramANe belato rAjA Azcarya pAmya, sulocanAnI AjJAthI te traNe jaNA devAlayamAMthI bahAra AvyA, rAjA viSAda, kautuka, ane AnaMdanA atirekamAM AvI gaye, te lekee AdithI aMta sudhIne vRttAMta kahI batAvyuM, tyAre rAjA lajijata banI sucanAnA caraNamAM mastaka jhukAvIne namI paDyo, pitAnI tathA traNe jaNA taraphathI mAphI mAMgI. sulocanAe kahyuM ke Apa koIpaNa prakArane bhaya rAkhaze nahI. te traNe jaNAe pitAnI jAtane kRtakRtya mAnI ane kahyuM ke devI! have ame zuM karIe. satIe teone AhaMtu dharmane upadeza Ape, rAjAe bahumAnathI. candana, puSpa, vastra, suvarNAdithI pati sahita sulocanAnI pUjA karI, "pAlaka' ne maMDalAdhipatinI padavI ApI,.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 maraNa pa'ta mulAcanAnI upAsanA karI, kathA pUrNa thavAthI ratnavatIe nAsikaya ( popaTanA )nA pIMchAone kheMcavAnI zarUAta karI, ane tenI upara kSAra yukta rAkha nAkhavA lAgI, A pramANe ratnavatIe nAsIkathanA pAMcaseApI'chA kheMcI kADhavA, peApaTe paNa pAMcase vArtAo kahI, eTalAmAM popaTanI pIDAthI du:khI thayelA hAya tema cadramA pazcima dIzAmAM DukhI gayA. ratnavatI peApaTane khALavA agni levA gaI tyAre pApaTanA puNyAye agni bujhAI gayA hatA, teja vakhate lakSmInA tyAMthI dhana zreSThi pAtAnA ghera pAchA AvyA. kamADa ughADavA mATe putravadhUne buma pADI, dhana zreSThinA avAja sAMbhaLI ratnavatI cikata khanI, ane popaTane upADI gharanI pAchaLanA bhAgamAM pheMkI dIdheA ane jaladIthI rAkhanA vAsaNane tathA pIchAone dUra karI asvasthatAnI mAyA karatI ratnavatIe dvAra khAlyu, eTalAmAM AkAzamAM bhamatA khAja pakSI mAMsanA leAcA samajI pepaTane cAMcamAM laI AkAzamAM uDI gayA, zrRSTie gharamAM praveza karatAnI sAthe pAMjarA tarapha draSTipAta karatAM popaTa nahi dekhAvAthI pUtravadhUne pUchyuM ke nAsikala ( pApaTa) kayAM gaye, ratnavatIe kahyuM ke pitAjI ! huM kAMIja jANatI nathI. mAthAnI pIDAthI kAle mane khuba ja dukhatuM hatuM. tyAre zreSie kahyuM ke tame gharanI rakSA kevI karI ? pApaTa cAlyA gayA teA pachI A pramANe kahIne zreSThi
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 saparivAra tenI tapAsa karavA lAgyuM. Ama tema pIMchAone joI vicAryuM ke jarUra bilADIe Ane mArI nAkhyo lAge che, he vivekaziromaNI ! he vidvamukha! hevAmikaMThAbharaNa ! he brAhmakarNa kuMDala ! he vAgmin ! pipaTa tuM kyAM cAlyA gaye, tuM mane jaladIthI tArA darzana Apa A pramANe zekAtura banI zeTha vilApa karavA lAge. hAya ! kalyANa baMdhu nAsikya (popaTa)nA sivAya mAruM ghara smazAna jevuM ane nagara mahAbhayAnaka jagala jevuM lAge che. have huM konA upadezathI mArA duHkha dagdha AtmAne zAta karIza ! tenA guNonuM vAraMvAra smaraNa thavAthI bakula paNa vyAkula ane vyathA anubhavato hato, dhanavatI zeThANuM paNa moTA avAje raDatI hatI, ghaNuM divasa pachI 'duHkhanuM esaDa divaso' e kahevata mujaba popaTanA guNene saMbhAratA du:khanuM zamana karatA gayA, maMgaLa mATe caityamAM mahA pUjA Adi vividha prakAranA dharmakAryo karyA. A bAju vegathI uDIne IcchA mujaba pradezamAM jatA bAjapakSInI cAMcamAMthI bhavitavyatAnA cage "nAsikya" (pipaTa) chUTI gaye, pUpathI bharelA karaMDIomAM paDe, ane jIvato rahyo, daivayogathI te nagaranA svAmicandracuDa rAjAnA putra "tasalikumArane joI, pipaTe spaSTavANIthI tene belA, kumAra paNa kautukathI tenI pAse Avya, pipaTe tene paricaya pUchI pitAno vRtAMta kahI
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ batAvyuM. ane kahyuM ke he kumAra! tamane mArI eka prArthanA che. ke Apa bilADI vigerethI mArI rakSA kare, ane auSadhithI mArU duHkha maTADe, rakSaNa karavuM te kSatriyane dharma che, huM paNa tamane upakArano badalo avazya ApIza.. kumAre pipaTane pitAnA ghera lAvI suMdara senAnA pAMjarAmAM rAkhe. uttamauSadhi tathA pathyathI piteja tene upacAra karyo, pharIthI navA pIchAM AvavAthI navA janmane prApta karyo hoya te popaTa dekhAvA lAge, pahelAnI jemaja pipaTe kathAo kahevA mAMDI, telI kumAre ghaNuM utkaMThAthIkathAo sAMbhaLavA mAMDI, dhImedhIme kumAre samyakatva prApta karyuM, ane paramAhaMta banyo, kathAnA rasane svAda AvavAthI kumAra anya kAme mUkIne bahumAna pUrvaka dararoja pipaTanI upAsanA karavA lAgya, ekadA candracuDa rAjA regathI gherAI gayo ane bhayaMkara mAMdagInA bIchAne paDa hatuM, vaidyoe ghaNuM upacAra karavA chatAM ArAma thaye nahI. tyAre mannione pUchyuM ke kumAramAM sahuthI gya kumAra koNa che? maMtrIoe pitAne anukuLa evA judA judAM kumAronA nAma ApI vivAda ubho karyo, tesalikumArane duHkhI jeIpipaTe duHkhanuM kAraNa pUchayuM. he kumAra ! Aje ApanuM mUkha duHkhI kema jaNAya che ? tesalikumAre kahyuM ke bhAgyavazAt pitAjI potAnI jIMdagInI aMtima paLe vitAvI rahyA che. vaLI eja khabara nathI. paDatI. ke kumAremAM rAjA keNa thaze, mArA manamAM kaI ja nathI
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 eTale rAjayalakSmI mane prApta thavAnIja nathI, AvI paristhitimAM bIjo rAjA manaze teA mArI hAlata vicitra manaze. kAraNa ke ahIA rahevAthI du:khaneA anubhava karave paDaze, je rAjA banaze tenI AjJA svikAravI paDaze ke jenAthI laghutA thavAnA bhaya rahelA che, mATe mitra, bhAI, pitA, svAmI, guru tathA devanI samAna tamane A vRttAMta kahu` chuM ane mArA bhAra haThAvI lau chuM. prasannatAthI peApaTe kahyuM ke saumya ! mATInA banAvelA mAranI aMdara mane mUkI deje, ane gupta rIte rAjAnA nivAsa sthAnamAM mane cheDI de ke jethI huM adhu' kharAkhara karI laIza, mArA bhAgyathI mane Aje pratyupakAra karavAnA avasara prApta thayo che. tyAra bAda buddhimAna teAsalikumAra rAtamAM te pramANe karI ne ghaNA samaya sudhI pitAjInI zuzruSA ne mATe tyAM rokAIne peAtAnA ghera pAche! Avyo, maMtrIonA judA judA vicAra| hAvAnA kAraNathI kayA putrane rAjA banAvavA te cintAmAM rAtrInA rAjAne uMgha AvI nahI. tyAre popaTe kahyu ke he rAjana! huM. ApanI kuladevI chu Apane ciMtAtura joIne huM ahI A AvI chuM. tAre teAsalI nAme je kumAra che. tene ja tuM rAjA manAvaje, temAM tArA vaza ghaNI unnatine prApta karaze. A sAMbhaLI rAjA vismita anyo, ane Anati 10
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 banI uMghI gayo. prAtaHkAlamAM AvI tosalikumAra pitAnA ghera pipaTane laI gayo. sUryodaya thatAMnI sAthe rAjAe tosalikumArane bolAvI rAjA banAvyuM. rAjA samAdhipUrvaka paralekanA pathe sidhAvyo. salikumAre rAjAne zeka pAje. zrAddha karyuM. tyAra bAda jaIne pipaTane kahyuM ke Apa rAjyane grahaNa kare. huM te ApanA sevaka tarIke ApanI sevA karIza, tasalikumAranA AgrahathI pipaTe rAjyane svikAra karyo. sarve nAgarikonI samakSa pipaTane rAjyAbhiSeka karyo. rAjasiMhAsananI upara besADyo. navA sAmrAjayanI ghoSaNA karI, te nimitte nagaramAM meTo utsava tha. | sarva sAmate paNa navA rAjAnI sevA karavA lAgyA. pipaTe paNa tIrthakara bhagavaMtanI tathA gurUjananI yathocita pUjA karI. pitAnA rAjayanI sImA paryata ahiMsAnI ghoSaNA karI. jethI rAjAnI AjJA tathA kIrti daze dizAemAM phelAI gaI dUra dUrathI lAke rAjAnA darzana karavA mATe AvavA lAgyA. kIra nRpe dhanazreSTine putra sahita bolAvavA pratihArane mokalyo. A pratihAre jaIne dhanazreSine rAjAne Adeza kahyo. zreSTi vicAramAM paDe ke navA rAjAe mane putra sahita kema belA haze ? cintAtura dhanazreSThi putra sahita rAjyakulamAM AvyuM, zreSie kahyuM ke he vatsa! A nAsikya te nahi hoya ne? putra kahyuM ke pitAjI ! te te marI gayA che ! he putra A kANe ane laMgaDe che! putre kahyuM ke pitAjI! pRthvI samAna vastuothI bharapura
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 che. pitAe kahyuM ke he putra! bhAgyanI gati ghaNI vicitra hAya che, putre kahyuM ke he pitAjI ! A badhA bhrama che. A pramANe dUrathI popaTane dekhI pitAputra tarkavita karyAM, pApaTanI yAda AvavAthI dhanazreSThie AMsu bharelI AMkhe bheTagu' mUkI kIrarAjAne namaskAra karyA, dhanazreSThine Asana upara besADI zuSka rAjAe AdarapUrvaka kahyuM ke he kalyANina ! tameA saparivAra kuzaLa tA ne ? tamArI AMkhamAMthI AMsu kema vahe che ? tyAre dhanazreSThie zukanI kathA kahI. te vAre zuka rAjAe kahyu ke tame mane nAsikaya mAne. huM tamane maLavA mATe khukha ja adhIra hatA, AvA ApaNe bheTIe, bakula ! tamane ghaNA divase Adya joyA, dhanavita te AnaMdamAM che ne ? kalyANInI putravadhU ratnavatIe mArA upara ghaNA upakAra karyo che ke jenI kRpAthI Aje huM rAjya lakSmInA anubhava karU chuM. e sAMbhaLIne AnaMdamAM tameLa banelA pitAe putra sahita zuka rAjAnA caraNamAM mastaka namAvyuM. ane Ali'gana karyuM. zreSThinA pUchavAthI zuka rAjAe peAtAnA tamAma vRttAMta sabhAjane samakSa kahI saMbhaLAvyA, ane kahyuM ke sama hovA chatAM huM ratnavatI upara krodha karatA nathI, tame paNa krodha karatA nahI. zAstramAM AjJA che ke strI brAhmaNa, ane tapasvIonA hajArA aparAdhe hAvA chatAM vadha, madha athavA agavicchedya AdinA daMDa ApI
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zakAya nahI. ke kevaLa pake| ApI zakAya che, zuka rAjAe dhanazreSThine kahyuM ke huM tamane nagarazeThanI padavI ApuM chuM.... tenA tame svikAra karI, saMsArathI vairAgya pAmelA dhanazreSThie nagarazeTha pattu levAnI 'nA kahI, tethI nagarazeTha pada akulane ApyuM. zuka rAjAe bannenA satkAra karI peAtAnA sthAne javA bhAvabhArI vidAya ApI. ghera jaIne te banne jaNAe ratnavatIne phITakAra ApI kADhI mUkI, tethI te peAtAnA pitAne ghera gaI, zUradevane pahelathI khabara hArvAthI teNIne tyAMthI paNa kADhI mUkI. tyArabAda gAmA gAma bhaTakatI ratnavatI eka madiramAM gaI, tyAM sada'za thavAthI marIne narake gaI, dhanazraSTie samudraghASa sUrinI pAse dIkSA lIdhI. dhanavatI tathA khakula zrAdhdha dharmanu pAlana karI sadgatine pAmyA, sAta divasa eka chatrarAjaya karI guNanidha tAsilakumArane rAjya suprata karI anazana karI zukarAjA sahasrAra devalAkamAM maddhika deva thayA. tyArakhAda tyAMthI cyavI manuSya janma prApta karI vrata grahaNa karI kevalajJAna pAmI meA jaze, A pramANe kahI. moTAbhAIe kahyuM ke huM gaMga ! tuM cAritradhanu kharAbara pAlana kara, A pramANe zudraka muninI vratabhaMga kathA sAMbhaLI gagadatte kahyu. huM A ! Apa zA mATe prayatna kare che. ? huM A badhuM samajI zaku chuM. paNa mArA cittane sthira rAkhI zakatA nathI.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 A rIte sanmArgathI vimukha gaMgadattanI upekSA karIne lalita muni vairAgyanI carama keTI upara sthIra banI gurUmahArAja pAse AlocanA karI sakAmanijerAe kALadharma pAmyA, nAnA gaMgadatta vratanI virAdhanA karI. akALa nirjarAe mRtyu pAmI banne jaNA sAtamA devalokamAM ratnAMgada, hemAMgada nAme te baMne devoe sattara sAgaropama sudhI anupama sukhane bhegavyuM amamavAmi caritra trIjo saga samApta
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarga 4. amamasvAmi caritra vatsadezamAM anupama zebhAyamAna sUryaputrI yamunAne kinAre kauzAMbI nAme atyaMta ramaNIya nagarI che. tyAM sAkSAt brahmAsamAna vidyAothI yukata kIrtirUpa mali kusumathI dizAone suvAsita karanAra, yuddhamAM zatruone mahAta karanAra, zAstrAstramAM atyaMta kuzala, dAna ApavAmAM sAkSAt bIje kaNa sumukha nAme rAjA che. ekadA kaviothI khubaja varNavAyelA haturAja (vasanta) nuM Agamana thayuM. sAkSAt Indra naMdanavanamAM jato hoya tevI rIte rAjA sumukha paNa hAthI upara svArI karIne krIDA karavAnI IcchAthI yamunA tIre AvelA ramaNIya ughAna tarapha cAlya, rAjAe mArgamAM candrazALAmAM vAra zALApatinI priyA vanamAlA ne joI rAjA vicAra karavA lAgyuM ke keIne zrApathI svargamAMthI utarI AvelI kaI devAMganA te nahI hoyane? vanalakSmI athavA vasaMta lakSmI mArI sAme te AvI nathI ne ? vanamAlAnA sauMdaryane joI rAjA sumukha kAmAtura banI gaye. AgaLa vadhavAnI IcchA thatI nathI paNa mantrInI preraNAthI vagara IcchAe yamunA udyAna
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 sudhI pahAMcyA. paratu AmravRkSa, bakula tathA Ase|pAlavanA maneAhara udyAnamAM tenuM citta lAgatuM nathI dhArAgRha latAma'Dapa, keLanAma'Dapa, caityama'Dapa, paNa vanagRhanI mAphaka rAjAne saMtApadAyaka anyA. heziyAra mantrie rAjAnI ceSTA ane maneAbhAva jANIne udAsinatAnuM kAraNa pUchyuM ! rAjAe sAmAnyataH kAI suMdara strInuM kAraNa batAvyuM. hasIne mantrIe kahyuM ke he bhUnAtha ! ratinI ramaNIyatAne haraNa karavAvALI vIra zALApatinI priyAe ApanA cittanuM haraNa karyu che. mATe huM teNIne lAvI Apane samarpaNa karavAnA prayAsa karUM chuM; rAjA tyAMthI nIkaLI peAtAnA mahelamAM Avyo, mantrIe '* AtreyI' nAme tApasIne A kArya mATe niyukta karI, tApasI vanamAlAnA ghera gaI, vanamAlAe uThIne tApasIne praNAma karyAM; AtreyIe kahyuM ke hima paDavAthI kumudinInI jema zyAma ane malIna thAya che. tema tuM Aje malIna kema dekhAya che ? vanamAlA belI he mAtAjI! ApanAthI mane kAi vAta chupAvAnI jarUra nathI, huM bhAgyaviANI chuM; kemake pRthvI upara rahevAvALI hiraNI, caMdramAmAM rahelA mRganI IcchA kare che. tevI rIte huM rAjAnI IcchA rAkhI rahuM chuM. huM hIna jAtinI chuM mArA mATe rAjAne cAga svapnamAM paNa asa'bhava che. * AtreyI 'e kahyu' he vatse ! tuM zA mATe ciMtA kare che. mArI pAse apUrva zaktivALA maNi, mantra, tathA
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 auSadhi che, huM IcchuM teA svargamAMthI Indrane ane pAtAlamAMthI zeSa nAgane tArA mATe lAvI zakuM chuM. te pachI rAjAne tArA mATe prApta karavA te saheluM che. kAle huM tane rAjAnI sAthe meLavI ApIza, nahitara * agni praveza karIza, tuM cintA na karIza, vanamAlAne AzvAsana ApI AtreyIe mantrIne vAta karI, mantrIe rAjAne samAcAra ApyA, sandhyA samaye candvoya pachI 'AtreyI' e vanamAlAne kahyuM ke * tArA mATe meM rAjAne snehALa anAnyeA che. tuM mArI sAthe cAla, ke jethI candramA ane kaumudInI jema tamArA saMcAga akhaMDa ane ' vanamAlA rAjamahelamAM AvI, rAjAe niHsAca manI teNIne aMtaHpuramAM rAkhI, bIjI rANIone anAdara karatA rAjA vanamAlA sAthe haMmezAM aneka prakAranI kAmakrIDAone karatA, peAtAnA jIvanane, cauvanane ane rAjyalakSmIne saphala mAnavA lAgyA, Indra samAna rAjAe IndrANItulya vanamAlA sAthe pava tAdyAnamAM aneka prakAre krIDAe karI, A mAjI vanamAlAnA pita peAtAnI patninA virahathI agnithI maLelA jhADanA DuMDAnI mAphaka atyanta duLa ane zyAma thaI gayA che. mALakanI jema dhULa, mATIthI kharaDAyelA zarIravALA, phATelA kapaDAMvALA, verivakhera vALavALA, dArUDIAnI jema huM vanamAlA ! huM manasvini ! tuM kayAM cAlI gaI, me tArA zuM aparAdha karyAM ! A pramANe vilApa karatA bhUtanI
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 jema nagaramAM Amatema pharavA lAgyA, chekarAe tenI pAchaLa tAlIo pADIne tenI mazkarI karatA hatA, dayALu leAkAe tene samajAvyeA ke rAjAe tArI patninu haraNa karyuM che. temAM tArUM kAMI cAlI zake tema nathI, mATe have tuM cintA DI de, paraMtu te kAMI ja samayai nahi, A pramANe du:khI hAlatamAM ghaNA samaya vyatita thayeA. eka divasa vanamAlAnI dhUnamAM rAjya bhavananA AMgaNAMmAM te AvI pahAMcyA. vAnaranI jema leAkeAe tene cAre taraphathI gherI lIdheA, leAkeA jorathI tALIo pADavA lAgyA, rAjA tathA vanamAlAe mahelanA jharUkhAmAMthI vicitra sthitimAM vilApa karatA tene joI ane pazcAttApa pharavA lAgyA. ane paraspara vicAravA lAgyA ke ApaNe cAMDAlathI paNa krura kArya karyu che. malecchAthI paNa adhika anAya evA amane bannene dhikkAra hai, vizvAsaghAtiomAM agragaNya evA ame anne jaNAe jagatamAM amArI apakIrti nA nagArA amArA hAthe ja vagADacA che, amArA bannenA bhaya kara kRtyathI A purUSanuM jIvana viSamaya, duHkhakara banI gayuM che. amane narakamAM paNa sthAna malavuM muzkela che. ki'pAkanA phUlanI jema viSama viSayeAne cheDI catanya pUrNa AtmAmAM lIna rahenArA jItendriya AtmAo dhanya che, mArI kSatricatAne dhikkAra che. rAjA teA anyAya karavAvALAne krUDa ApavAvALA hAya che. jyAre meM teA dharma, zila, kula
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 ane ziSTAcAra vigere sarva cheDIne mahAna anyAya karyo che, jyAre vanamAlA vicAra karavA lAgI ke "dareka strIe" patine gurU mAnavA joIe, A zAstra vacanane meM lepa karyo che, pati drohiNe evI mane dhikkAra che. che. A pramANe pitAnI dukAzIlatA tathA nirdayatAthI AtmAnI nindA karatA zubhadhyAnane prApta karatAM, kAma bhegathI virakta banelA evA banne jaNa upara AkAza- - mAMthI vijaLI paDI ane baMnenA zarIra baLIne bhasma thaI gayA, aMta samaye zubhadhyAna tathA parasparanA sneha pariNAmavALA hovAthI "harivarSa" kSetramAM joDakA svarUpe utpanna thayA, mAtA pitAe "harI" ane "hariNa" teonA nAma rAkhyA, tyAM daza prakAranA kalpavRkSethI prApta thatA bhegone bhegavavA lAgyA, A bAju "varaka" paNa atizaya duHkhita banI ajJAna tapa karIne saudharma devalekamAM kIbISiyA tarIke traNa pApamanA AyuSyavALe deva thaye, te pitAna, harine ane hariNIne pUrva bhava avadhijJAnathI jANIne te banne pratye atyaMta krodhita ba, teNe vicAra karyo ke mArA A banne zatruo svarga samAna A lekamAM sukhI kema? zaktimAna havA chatAM kSetranA prabhAvathI A bannene mArI zakAya tema nathI. - vaLI ahIMthI marIne te banne devalekamAM jaze, je huM teonA apakArane badale na laI zakuM te mArUM devatva ane mArI divya zaktio vyartha che, mATe pUrvabhavane
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 1papa badale levA te bannene huM bharatakSetramAM laI AvuM. Ama vicAra karIne yamarAjanI jema lAla vikarALa netravALe te. deva banenuM kalpavRkSa sahita haraNa karIne bharatakSetramAM caMpakadyAnamAM lAvyo, DIvAra pachI caMdrakIti nAmanA apUtra rAjAnA mRtyuthI khAlI paDelI rAjagAdI mATe yogya rAjAnI tapAsamAM mantrIo navIna rAjAnI zodhamAM, pharatA hatA, tyAM mantrIonI najara hari upara paDI, eTalAmAM suMdara kuMDala tathA mUktAhArathI zubhatA potAnA tejathI dIzAone tejasvI banAvatA, eka deve maMtrione kahyuM ke tamane rAjA vinAnA atyaMta duHkhI jANI, upakAranI. AkAMkSA rAkhyA vinA navina meghanI jema huM AvyuM. chuM. harivarSathI hariNuM tathA kalpavRkSa sahita atyaMta kAmAtUra evA harine caMpakadyAnamAM lAvIne meM mUkyA che. rAjya lakSaNethI yukta e bannenI tame sevA kare. maMtrIoe devanI vANIne svikAra karyo. devane praNAma karI, dhUpAdi tathA stutivaDe maMtriee devanI. bhakti karI. meTA satkAra samAraMbhathI, maNi ane ratnathI yukta evA ratha upara besADI, hari tathA hariNIne te lekee caMpApurImAM praveza karAvyuM, amarAvatImAM IndranI jema rAjamaMdiramAM ratnanA siMhAsana upara besADI harine rAjyAbhiSeka karyo. A pramANe narakamAM prasthAna karavA yogya uttama sthAna ApI deva svasthAne go, se dhanuSyanI kAyAvALA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ harie bahu parAkramathI ghaNuM rAjAone jItI temane khaMDIA banAvyA tathA temanI kanyAonI sAthe pANI grahaNa karyuM. Idra IndrANInI jema bhegone bhegavatAM daMpati yugala samaya pasAra karavA lAgyA, IndrANIe jema jayantane janma Ape, tevI ja rIte harivallabhA hariNue samayAnusAra pRthvIpati nAme putrane janma Ape, bhega lupa hari marine patni sahita narakamAM gaye. A aghaTita banAva (sugalikane bharatakSetramAM lAvavAne) zrI zItalanAtha jInezvaranA tIrthamAM ba, hari rAjAe campAnagarImAM lAkha varSa sudhI rAjya karyuM, tyArathI tenA nAma uparathI harivaMza kAyama rahyo. harirAjA pachI pRthvIpati rAjA thaye, pRthvI patie pitAnA mahAgiri nAmanA putrane rAjyAbhiSeka karI vairAgyavaMta banI suMdara tapanI ArAdhanA karI svargamAM devapaNAnI prApti karI, mahAgirie pitAnA hemagiri nAme putrane gAdI upara besADI pravajyA grahaNa karI, tapanI ArAdhanA karI. karma kSaya karIne zAzvata sukhanI prApti karI. | hemagirie pitAnA putra vasugirine rAjya bhAra suprata karI saMyama grahaNa karI karmane khapAvI muktisAmrAjyanI prApti karI, vasugirie rAjya kArabhAra pitAnA moTA putra "giri'ne suprata karI dIkSA grahaNa karI, karmakSaya karI. anaMta sukhanI prApti karI, girirAjAe paNa Indragiri nAmanA putrane rAjyane bhAra suprata
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 karI, bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI sUralakSmIne prApta karI, A pramANe harivaMzamAM uttama cAritrathI jagatamAM vikhyAta evA asaMkhyAtA rAjAe thayA, tee zrI jinadhama nuM pAlana karI keTalAka mekSe gayA, ane keTalAka devalAke gayA. A hirava'zamAM vIzamA tIpati zrI munisuvrata svAmi utpanna thayA, ahI A saMkSiptathI temanA be bhavAnuM. varNana karavAmAM Ave che, ja budvIpanA bharatakSetramAM madhya khaMDamAM capA nAme eka nagarI che. amarAvatInI samAna te nagarImAM airAvaNa hastinI gati sadRza, vajrapANI, IndranI samAna, sura zreSTha nAme rAjA thayA, peAtAnA pratApathI ghaNA rAjAone jItI lIdhA, eka divasa AzvArUDha anI zikAra karavA mATe rAjA - nagarathI bahAra nIkaLyo, parizramathI thAkele rAjA Indra jema nandanavanamAM jAya che tema sUrazreSTha rAjavI najadikanA udyAnamAM gayA, tyAM atyaMta praNeyI mitranI jema pavane rAjAne Ali'gana kayuM,teja udyAnamAM sphaTikamaya, mUrtimAna puNyasamAna zilAtala rUpa Asana upara beThelA, darzanamAtrathI hRdayane AnaMda ApavAvALA, tana nAmanA munindrane joI vidvAneAmAM agragaNya rAjAe bhaktithI praNAma karyAM. cAra jJAnathI paripurNa munizvare dharmalAbha ApI rAjAne dezanA ApI, he rAjana ! manu yatAne prApta karI, duSkarma dura karavA mATe tathA bhava-
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 varane zAnta karavA mATe auSadharUpa jInendra prarUpita zvanI upAsanA karavI joI e. samudranuM zeASaNa karavAvALA agastya munie paNa bhavAbdhinu zASaNa karavA mATe dharmanuM zaraNa grahaNa karyuM. yuddhamAM zatruone lAkhkhAnI saMkhyAmAM mAravAvALA paNa abhyaMtara kAma krodhAdi zatruone nAza karavA mATe dharmavIranI sahAyatA Icche che. jeo samasta pRthvIne RNu mukta karavAnI IcchA rAkhe che teo paNa dharUpI zrIma'tanA AzarA grahaNa karI, kama rUpI RNamAMthI mukta ane che. svalpa ApavA jevA ke kalpavRkSa, kAmadhenu, ciMtAmaNI ratna, A badhuM zAzvata sukha ApanAra jinezvara praNita dharmonA caraNanI raja samAna che. jema tamAma varNamAM kSatriya mUkhya gaNAya che. tema sa purUSArthomAM dharma prathama gaNAya che. manuSyarUpa kalpa vRkSanA puSpa svarUpe dhama rahelA che. meAkSa, devapaNu' ane cakravati paNa anukrame uttama, madhyama ane adhama svarUpe mAnavAmAM Ave che. durlabha manuSyatvane prApta karI je AtmAo dharma ArAdhanA nathI karatA, teo durgatine prApta karI, atyaMta du:khI thAya che. rAjAe amRta tulya vANInuM Adarapurvaka pAna karI sa`sArarUpI sarpanA viSathI utpanna thanArI je mUrchA te mUrchAne kSaNavAramAM choDI dIdhI, rAjabhavanamAM AvI. putrane rAjyAsana suprata karI, gurU mahArAjanI
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 pAse pravajyA grahaNa karI, tIvra tapasyAthI tapatA rAjarSi anukrame agyAra aMgarUpa samudranA pAragAmI banyA, gurU mahArAja dvArA batAvavAmAM AvelA vIsa sthAnakanuM zravaNa karyuM, rAjarSie vIsasthAnakamAMthI ghaNuM eka sthAnanI ArAdhanA karIne tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. | zrI nandana gurUnI sAthe bhumaMDala upara vihAra karatA karatA lakSamInA dhAmarUpa lakSamIpura nAmanA nagaramAM padhAryA. ahIMyA potAnuM eka mAsanuM AyuSya jANIne gurUmahArAja pAse rAjarSie AlocanA lIdhI, aticAranI AlocanA karI, anazana grahaNa karyuM. gurUmahArAjanI pAse zraddhApUrvaka sarva jIvone khamAvyA. pApasthAnakenI niMdA karatA. zarIra pratyene meha choDI, namaskAra mahAmaMtramAM lIna banyA. zubha dhyAna tathA bAra bhAvanAne bhAvatA kALadharma pAmIne prANuta nAmanA dazamA devalokamAM mahAprabha nAmanA vimAnamAM vIsa sAgarepamanA AyuSyavALA deva tarIke utpanna thayA, tyAM devothI sevAtA, zuddha samyakatvane dhAraNa karatAM nIce bhegane sukhapUrvaka upabhoga karatA AyuSyane bhogavI rahyA che. saMpUrNa gaLAkAre AvelA jaMbudviIpamAM aneka viziSTa prakAranA dezothI yukta rAjAsamAna bharatakSetra birAjamAna che. temAM yuvarAjapade magadha nAme deza che. lakSmInA vilAsa bhavana 3pa te magadha dezanA zrRMgArane kAraNe svastika samAna rAjagRha nAme nagara che. tyAM harivarSarUpa udayAcala upara
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 udaya thanArA sUryanI samAna pratApI sumitra nAme eka rAjA rAjya kare che. jenA bhayathI zatrue bhAgIne jagalamAM cAlI gayA che. yuddhamAM jenI talavAranI tAkAta joI zatrue peAtAnA bhaMDAra suprata karatA hatA. vaLI zatrue bIkanA mAryAM tharathara ka MpatA hatA, gaLAmAM zAbhatA ratnajaDita hAranA madhyamAM adbhuta maNInI jema te rAjA samyakRtva ratnathI zAbhatA dezavIrati vratanuM vahana karatA hatA, tene bhuvananA alakArarUpa sAkSAt pA (lakSmI)devInI samAna padmAvatI nAme rANI hatI. tenA ziyalaguNathI jitAyelA pUrNa caMdre viSAdathI peAtAnA peTa upara kala'karUpI kIrapANane phekela che. sahuthI vicitra vAta tA teja che ke teNIe strI cuDAmaNInu birUda prApta karyuM che. eka samayamAM mAtAnI mamatA, pitAnI chAyA ane patnine! prema ApI zakatI hatI. . zrI ceAgya sarva guNAthI bharapura padmAvatIne joI pRthvI paNa gaurava anubhavatI hatI, rAjA vividha prakAranA bhAge padmAvatInI sAthe bhAgavavA lAgyA. A mAjI AyuSya pUrNa thavAthI sUrazreSTha devane jIva padmAvatInA udaramAM zrAvaNa pUrNimAnI madhyarAtrie zravaNa nakSatramAM cadramAnA ceAga thaye chate zUbha lagnamAM, traNa jJAna sahita prANata devalAkathI cyavIne sa kramaNa thayA, padmAvatIe pAchalI rAtrIe hAthI, vRSabha, siha, lakSmIdevI, puSpana mAlA, pUrNa caMdra, sUrya, dhvajA, kaLaza, kamalathI vikasita
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAsavara, kSIrasamudra, devavimAna, ratnane Dhagale, nirdhama (dhumADA vinAne agni) A cauda mahAsva zrI tIrthakara janma sUcana karanArA che. te samaye traNe lokamAM sarva jIvone sukhakAraka prakAza utpanna thaye, rANue jAgIne tarata ja zayyA chaDI rAjA tarapha pite joyelA svapnane kahevA gaI ane rAjA samakSa svapnanuM nivedana karyuM, rAjA potAnI buddhi pramANe svapnanI vyAkhyA karavA lAgyuM, teTalAmAM sUrya samAna tejasvI, kamala samAna kAMtivALA, caMdramAnI samAna zitala, evA munizvara AkAzathI utarIne mahelamAM AvyA, rAjAe vaMdana, namaskAra karyA, siMhAsana upara besADyA, harSita banelA rAjavIe svapnanuM phaLa kahevA mATe munizvarane vinaMti karI. mahAmunie dharmalAbha ApI kahyuM ke he rAjana ! ' tame bane ( rAjA-rANI) traNe bhuvanamAM dhanya purUmAM agragaya che, kemake rANIne AvelA svapnathI sUciMta thAya che ke cauda bhuvanamAM, (cauda rAjalakamAM) Indrane pUjavArogya, mailokyanA AnaMdarUpa kaMdane mATe navIna meghanI samAna vIsamA tIrthaMkara paramAtmA Apa bannenA putra thavAnA che. A pramANe kahyuM ane rAjA rANu harSita banyA. svapnanuM phaLa kahI munizvara AkAzamArgo uDI * gayA. IdranA Asana kaMpAyamAna thavAthI Indra paNa AvI dhanI vyAkhyA teja pramANe karI sUryodaya thatAMnI 11
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 sAthe khyAtiSioe AvIne teja pramANe svapnanuM phaLa batAvyuM. pUrva dizAnA khIjanA cadramAnI jema rANIe garbha ne dhAraNa karyAM ane dinapratidina vRddhi pAmatA gayA, dAda rUpe suMdara tratAne dhAraNa karyAM.... Indre puMsavanAdi kA karyuM. kubere ratnAdikanI vRSTidvArA rAjAnA bhaMDAranI vRddhi karI. zravaNa nakSatramAM caMdramAnA yoga prApta thaye te vazAkha vada 8 nI madhyarAtrIe rANIe lakSmIkuLa gRha rUpa putrane janma ApyA. jarAyu, leAhI Adi malIna vastuthI rahita eka hajAra ATha lakSaNayukta evA tribhuvana divAkarane janma ApyA, te vakhate nArakInA jIveAne paNa vicitra prakAranA haSa utpanna thayA, khIjA aneka AtmAone Anandva thAya temAM navAI nathI ! daze dizAo hasavA lAgI, AkAzamAM deva duMdubhInA nAda vAgavA lAgyA, pRthvI upara sugadhita jalavRSTi thaI, pavana paNa anukuLa thayA. chappana kuimArikAnA Asana kapAyamAna thayA. avidhajJAnathI prabhunA janma jANI prabhunI mAtA pAse AvI namaskAra karI pAtAtAnu kArya karavA lAgI. jemake: sava vAyu, suga'dhI jalavRSTi, dapa Nu, cAmara, dvIpaka vigere kAryo karavA lAgI. nAlaccheda karyAM, prabhunI mAtAne snAna karAvI, vasa tathA ASaNa paherAvyA, gAziSa caMdana tathA rakSA
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 bhasmanI taiyArI karI, prasUtigRhamAM dikumArikAoe pita pitAnuM kArya karIne mAtA sahita putrane zamyA upara suvADyA, prabhunA guNenA gIte gAvA lAgI, tyArabAda Asana kampAyamAna thavAthI ane avadhijJAnathI saudharmAdhipati pAlaka vimAnAdhizvare prabhune janma jANI temanA hukamathI hariNagameSI devavaDe thayelA ghaMTAravane sAMbhaLI de ekatrita thayA, ekatrita thayelA dethI parivarele saudharmendra rAjagRhamAM AvI prasutigRhamAM praveza karI prabhune tathA temanI mAtAne traNa pradakSiNa ApI stutipUrvaka namaskAra karIne mAtAne avasthApinI nidrA ApI, prabhunA kRtrima rUpane mAtAnI paDakhe mUkI iMdra pAMca rUpa karyA. eka rUpe hAthamAM prabhune lIdhA, be rUpe cAmara dhAraNa karyA, cethA rUpe chatra ane pAMcamA rUpe hAthamAM vaja dhAraNa karyuM. ( A pramANe Indra tathA devethI stuti karAyelA evA prabhune sumerU parvata upara lAvyA, siMhAsana upara besADayA, pitAnA bIjA rUpe sahita iMdra pote beThA, tyArabAda AsananA , kaMpavAthI karIne prabhunA janmane jANI aSNutAdi anya tresaTha Indro paNa potAnA divya vimAna vaDe tyAM AvyA, vaLI Abhigika deve vaDe lAvavAmAM AvelA mAgadha, varadAma ane prabhAsa tIrthanA pANIthI prabhujIne janmAbhiSeka karyo, snAtra pUjana pachI Indra prabhujInI stuti karI, pahelAMnI mAphaka pAMca rUpane dhAraNa karI, prabhujIne sumerU parvata uparathI lAvI, mAtAnI pAse mUkyA, mAtAne
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 mUkelI avasvApinI nidrA harI lIdhI, Indra ghASaNA karI ke traNe leAkamAMthI je kAIpaNa prabhunI mAtAnuM aniSTa karaze te tenA mastakanA sAta TukaDA thaze. Indra prabhunA jamaNA a'guThe amRta mUkayu. te a'guThA prabhunA mUkhamAM mUko, kAraNa ke tIrthaMkara paramAtmAe strInA stana pAna karatA nathI. Indre pAMca apsarAone dhAI tarIke mUkIne nadIzvara tarapha prayANa karyuM.... ane khIjA Indro paNa merUpava ta uparathI pAtapeAtAnA sthAne gayA, prAtaHkAlamAM jyAre rANI padmAvatI nidrAmAMthI jAgyA tyAre divya aMga tathA suMdara vastra yukta putrane joI atyaMta harSita banI dAsIoe rAjAne putra janmanA vadhAmaNAM ApyA, rAjAe Sita banI yAcakone dAna ApyuM. janma mahAtsava karyo, khAramA divase pUrvI DhADho anusAra rAjAe putranu nAma munisuvrata rAkhyu zyAmAMga hAvA chatAM prabhue caMdramAnI jema sakala vizvane pAtAnA guNAthI zItaLatAmAM tarakheALa banAvyu. traNa jJAnathI yukta heAvA chatAM prabhue Alake cita ajJAna ramatAthI peAtAnI khAlyAvasthA pUrNa karI, vIza dhanuSya pramANa kAyA sahita yauvanAvasthA vALA zyAmaraga ane apUrva kAMtivALA zarIrane dhAraNa karyuM. te vakhate temanA zarIrane jaci'tAmaNInA sthaMbha sadRza upamA ApavAmAM AvI hatI, traNe leAkanA rAjyane prApta karanAra pAtAnA putrane yuvAna jANI rAjAe yuvarAja pade sthApita karyo, K
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 vivAha ceAgya jANIne prabhAvatI Adi rAjaputrIo sAthe temanuM pANIgrahaNa karAvyuM. saudharmendranI AjJAthI kubere anAvelA mahAprAsAdamAM mAtApitAnI AjJAthI peAtAnI patnio sahita yuvarAja AnaMda pUrvaka rahevA lAgyA. jItendriya hAvA chatAM karmAdhIna mAnIne peAtAnI prabhAvatI Adi strIonI sAthe zreSThatara bhAgene bhAgavavA lAgyA. : " ' " anukrame prabhAvatIe sUrya samAna pratibhAzALI pUtrane janma ApyA, jenuM ' suvrata ' evu' nAma rAkhavAmAM AvyuM. putra rAjyabhAra vahana karavA ceAgya thAya tenI rAha joI ne ja * sumitra" rAjA divaseA pasAra karatA hatA, sADA ATha hajAra vyatita thayA bAda ekadA zrI 'sumitra rAjAe putrane kahyuM ke have mArU citta rAjya pAlanamAM lAgatuM nathI, mATe tamA rAjyabhAra vahana kare, ane muktipaMthanA Azraya karavA mATe mane vanaprayANa karavA khuzIthI rajA ApeA, he putra! snehavaza thaIne tamAne kAMIka kahu chuM. te sAMbhaLeA, pRthvIne bhAra tamArA upara nAkhavAthI zeSanAga nizcita banIne rahe, tema guNeAne upArjana karo, hRdayane sadguNa rUpI hArathI vibhUSita karajo, jenuM hRdaya sadguNu hArathI rahita hAya che te nirmAma purUSa naSTa ane che. satantra svataMtra hovA chatAM kadApi manviAnu apamAna karatA nahI. IcchA mujaba dAna Apo. kItipAtra banajo, kumArane A pramANe zikhAmaNa ApI zrI
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumitra rAjAe zubhalagna rAjakumArane siMhAsana para sthApita karyA. aneka prakAranA mAMgalika vAdyataMtuonA dhvani pUrvaka tIrthajalathI paripUrNa suvarNa kaLaza vaDe abhiSeka karyo, jyAre suMdara vastra tathA AbhUSaNothI temane zaNagAravAmAM AvyA, te vakhate sAkSAt suvarNa daMDanA dhAraka pitRvetrI samAna dekhAvA lAgyA, merUparvata upara railokya sAmrAjya prApti rUpe devee prathamathI ja jemanA abhiSeka karyA hatA chatAM have zA mATe abhiSeka thaI rahyAM haze ? tema jANIne AkAza duMdubhi nAdathI hasavA lAgyuM. sAmrAjya prAptinA zubha avasare prabhue dayAmaya banI, krIDA pakSIrUpa zatru rAjAone kArAgAra rU5 piMjarAmAMthI mUkta karyA. IndranI AjJAthI aneka prakAranA vizvamene batAvatI asarAo savAra-bapora ane sAMjanA prabhunI sAme saMgIta karavA lAgI. - aneka prakAranA utsavamAM ghaNA divaso vyatIta thayA bAda prabhunA mAtA-pitAe vratane grahaNa karyuM. AyuSya pUrNa karIne mAhendra devalokamAM gayA. prabhu nirmohI hovA chatAM paNa mAtA-pitAnA viyegathI kheda pAmyA. svayaM bhavasthitine jANavA chatAM paNa prabhue rAjya kAryamAM pitAnuM dhyAna kendrita karyuM. prajA paNa prazaMsA karavA gya hatI ke je prajA hamezAM prabhunA smaraNamAM lIna hatI, prabhunA puNyanI paNa zuM stuti karIye? je ke teo svayaM prajAnI dareka pravRttimAM satata dhyAna rAkhavAvALA hatA.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 A pramANe pandara hajAra varSa sudhI rAjyapUrA vahana karI prabhue peAtAnA jJAnathI bhAgarUpalanA upabhega karavAthI ka sthitine atyanta kSINa mAnI te vakhate prakAzamAna candrarUpa mukhavAlI kAjaLagherAM zyAmala netravALI, haMsanI gativALI, huMsanA dhvanithI maneAhara nakSatra mAlAone alaMkArarUpe dhAraNa karanArI, zaMkarajInA aTTahAsya (tAMDava)nI samAna sapheda kAza puSpane cAmaranA rUpamAM dhAraNa karavAvALI, zaradaRtu suvratarAjAnI ArAdhanA mATe AvI pahoMcI. ane munisuvratasvAmIe sa`sAranA tamAma padArthomAM anityatAnu ciMtana karavA mAMDayu, anityatAne kamapiraNAma rUpa rAjAnI dAsI mAnI, sahuthI prathama anityatAnA svAmI ka pariNAmane haNavAnA saMkalpa karyAM. A pramANe vairAgyavAsita prabhu manamAM vrata levAne vicAra karavA lAgyA, te vAre brahmaleAkathI pAtapeAtAnA vimAnamAM esI nava leAkAMtika devAe AvIne prabhune namaskAra karyAM, ane kahyuM ke he prabhu! Apa bhavAbdhi (saMsAra )ne pAra karavA mATe tIrtha (caturvidha sa gha)nI sthApanA kare. A pramANe kahIne jeonA kalpa che tevA nave leAkAMtika devA svasthAne cAlyA gayA. mAda prabhu jema vAdaLamAMthI jaladvArA paDe che tema teoe dAna ApavAnI zarUAta karI. tIrthaMkara paramAtmAne gRhasthajIvanamAM e meTI upamAo hAya che (1) mahAbhAgI, (2) mahAdAnI, sa'yamane
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMgIkAra karyA bAda (3) mahAtyAgI, (4) mahAtapasvI ane kevaLajJAnanI prApti thayA bAda tIrthakara nAmakarmane udaya thayele gaNAya te vAre (5) mahAmAhaNa (6) mahApa (7) mahAnirdhAmaka (8) mahAsArthavAha A pramANe ATha mahAna upamAo hoya che. nagArAothI rAjyamAM uSaNAo karAvavAmAM AvI. dararoja eka karoDa ATha lAkha senaiiyAnuM dAna prAta:kALathI madhyAhna sudhI eka varSa sudhI ApyuM. IndranA hukamathI alakAdhIza kubera suvarNa, cAMdI, rUpu, maNI, Adi prabhunA mahelamAM lAvIne mukatA hatA. cAre bAjuthI yAcake AvatA hatA, teone manavAMchita prabhu ApatA hatA. A pramANe traNa aThThAsI koDa ane aThThAsI lAkha sonAmaheranuM dAna ApyuM. A pramANe munisuvratasvAmi vizvanA daridrayane dUra karIne bhava dene choDAvavA mATe vrata levA mATe utsuka banyA, ane kSatriya dharma pAlaka pitAnA pUtra suvatakumArane rAjya gAdI upara sthApana karyo, pita pitAnA Asane kamyAyamAna thavAthI Ikoe prabhu dIkSAno avasara jANIne hapUrvaka teo tyAM AvyA AvIne prabhu tathA suvratAdi rAja one namaskAra karI, vrata rAjayAbhiSeka mATe Adeza mA. prabhunI AjJAthI saudharmendra mukatAphala samAna ujjavala suvarNa kalazethI ane tIrtha jalethI abhiSeke satva karyo, prabhune divya vastrAlaMkAthI vibhUSita karyA, aparAjIta vimAnanA jevIja anupama zobhAyukata hajajAre deva tathA manuSyathI.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ ucakavA gya IndrathI taiyAra karavAmAM AvelI aparAjIta zibikA upara ArUDha banI pUrvAbhimUkha siMhAsana upara birAjamAna prabhu rAjagRha nagarano madhyabhAgamAMthI saMyama grahaNa karavA nIkaLyA, te vakhate devatAoe prabhunA mastaka upara sapheda chatra dhAraNa karyuM hatuM. be bAju cAmara DhaLatA hatA, apsarAo mAMgalika gIta gAvA lAgI, suvratAdi rAjapurUSa tathA azrutAdi devendroe temanI pAchaLa cAlavA mAMDayuM. A pramANe moTA devendroe temanI pAchaLa cAlavA mAMDayuM. A pramANe meTA mahotsava pUrvaka prabhu nilaguhA nAmanA udyAnamAM AvyA, zibikAmAMthI utarIne AbhUSaNane utArI, InDe ApelA devaduSyane khabhe mUkyuM. phAgaNa zukala dazamI tIthine divase caMdramAne zravaNa nakSatra sAthe suga prApta thaye chate chaThThatapathI yukta prabhue divasanA pAchalA bhAgamAM paMcamuSTi leca karIne siddhAnta sAkSIe cAritra grahaNa karyuM. te vakhate hamezanA duHkhIArA nArakInA jIvane paNa eka kSaNane mATe apUrva sukhane anubhava thaye, bIjA deva ane manuSyanA sukhanI te vAta ja zuM karavI ! te vakhate prabhune mane dravya prakAzane karavAvALuM mana:paryavajJAna prApta thayuM. prabhunI sAthe saMsAra para saMvega bhAva AvavAthI eka hajAra rAjAoe pravajyA grahaNa karI, prabhunI tuti ane praNAma karIne suvrata rAjA parivAra sahita
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 nagaramAM pAcho Avyo, dro naMdIzvara dvIpa jaIne adAI mahatsava karIne pitAnA svasthAne gayA, devethI parivarelA IndranI jema, tArAothI parivarelA candranI samAna muniye sahita prabhu tyAM ja pratimA dhAraNa karIne rahyA. - te samaye andhakAranA samUhane dUra karavAmAM samartha evA prabhunA tapa tejane joI lajajALu banela sUryanArAyaNa astAcaLe jaIne samudramAM DubI gayA, ane prasanna candra mukhavALI, snA, caMdananA vilepana karelI nakSatra mAlAothI suzobhita yAminI kAminIe praveza karyo, kAmIjanenA cittane mATe vRddhA samAna, prabhunA cittamAM bha pamADavAmAM asamartha thavAthI, svayaM AthamI gaI bIje divase rAjagRhI nagarImAM brahmadatta nAmanA rAjAne ghera bhavAbdhitAraNa pAraNuM karavA mATe prabhue praveza karyo, pitAnA AMgaNAmAM jagama kalpatarU samAna prabhune birAjamAna thayelA joIne romaroma romAMcane anubhavato AkhamAMthI varasatA harSAzrujalathI prabhunA paganuM prakSAlana karate, mAthAne bhUtala sudhI sparza karIne prabhune vaMdanA karI, te rAjAe suMdara paramAnnathI prabhunA pAtrane tathA harSollAsathI manane saMpUrNa bharI dIdhuM. te vakhate devatAoe AkAzamAM devadundubhine nAda gajavI mUkyo, ane ahedAnamAM A pramANe ghoSaNA karavA lAgyA, sugadha jalanI vRSTithI pRthvIne sugaMdhamaya banAvI, puSpavRSTithI alaMkRta karI, tathA ratnothI zRMgArika ane vastravRSTithI suvAsita banAvI, te samaye
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 surAsura narezvare tyAM AvI Azcarya cakita banIne brahma-- datta rAjAnI prazaMsA karavA lAgyA, ane kahevA lAgyA ke tamArA sivAya svarga ane muktinI saMpadAo keNa prApta. karI zake ? - kemake trilekanA nAtha prabhu svayaM dAna pAtra banyA bIjA rAjAonI lakSamI vadhyA che. A pramANe brahmadatta rAjAnI prazaMsA karIne sarve jaNa potapotAne sthAne gayA, zrI brahmadatta rAjAe paNa tIrthaMkara paramAtmAnI caraNa rekhAthI aMkita banelI pRthvI upara ratnothI tIrtha samAna pIThikA sthApita karI, bhagavAna paNa nirmama banIne piMjarAmAMthI mukta banelA pakSInI jema, tyAMthI anyatra vihAra karI gayA, jyAM jyAM gayA, tyAM tyAM ekendriya vAyue (pavane) paNa pratikuLatA na batAvI, te pachI paMcendriya siMhAdi janAvaronI to vAta ja zuM karavI, mahA muzkelIe. kSaya thaI zake tevI karmanI velIone taparUpa agnimAM saLagAvatAM thoDAka divasomAM sajajanothI guNavaMta tarIke pUjAvA lAgyA. pavanothI merUparvatanI jema upasarga parisothI na kampAyamAna thAya tevA, meharahita, bhayarahita, kramazaH paMcendri upara vijaya prApta karyo, bhUtala upara pratyeka | deza, pratyeka vanamAM mauna dhAraNa karIne vihAra karavA lAgyA, prabhue chadmasthAvasthAmAM agyAra mahInA sudhI vihAra karI,
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 jyAM dIkSA lIdhI hatI, te jagyAe nilaguhA udyAnamAM padhAryAM, chaTTha tapathI yukta, campaka vRkSanI nIce, zAnta rasathI jharatA, pratimA dhAraNa karI, dhyAnamAM rahelA che. phAgaNa vada bArasanA zravaNa nakSatramAM candramAnA ceAga thaye chate zukala dhyAnamAM lIna banelA prabhue ghAtIkamanA kSaya karyAM, ane leAkAloka prakAzita navIna sUryanI jema prabhune kevalajJAna ane kevaladAnanI prApti thaI, sana saCdazI, bhagavAne traNe bhuvanane pAtAnI jyeAti vaDe trasa re kaNAnI jema joyuM. prabhune kevalajJAna prApta thayuM. te samaye devendronA Asana kampAyamAna thayA, avadhijJAnanA upayAga sUkI indre prabhune kevalajJAnanI prApti thayelI jANI. tyAre tamAma devA Indra sahita sapUrNa Rddhi, siddhi sahita prabhu pAse AvyA, te samaye AkhuM nabhamaMDaLa adbhUta prakAzamaya khunI gayu.. IndranA AdezathI vAyukumAroe pRthvIne pramArjana karI, meghakumAroe sugandhI jayamA chaMTakAva karIne puSpavRSTi karI, nyantaradeve e rajatamaya, suvarNa maya tathA ratnamaya traNa prakAranuM samavusaraNa banAvyuM. devAthI parivarelA prabhue pU dvArathI samavasaraNamAM praveza karyAM, caityakramane pradakSiNA ApI, pUrvAbhimUkha 'siMhAsana upara "namastIrthAya " tIne namaskAra karIne beThA, anya dIzAomAM devAe prabhunA traNa rUpe banAvyA, catuti sa*sAra tAraka evA prabhu catumu kha anyA, zrI
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 sUta rAjAe paNa dUta dvArA jANI prasanna banI, te. tene sADA tera lAkha senaiyA bakSIsa ApyA, pote tyAM. AvI pradakSiNA daI "namuzkaNuM" thI prabhunI stuti. karI, devendrone praNAma karIne beThA, prabhue sarva jIvone pariNAma thAya tevI vANImAM sarvavirati tathA dezavirati dharmanI prarUpaNuM karI. prabhunI dezanAnuM zravaNa karIne ghaNA AtmAoe. pravajyA grahaNa karI, ghaNuM AtmAo dezavirati, dharmane pAmyA, ghaNA AtmAoe samyaktvane svikAra karyo, tripadInuM zravaNa karI dvAdazAMgInI sUtrathI racanA karavAvALA IndrAdika aDhAra gaNadharanI sthApanA karI, prabhue sAdhvI zreSTha AryA anilAne mahattarA. pada ApyuM. gaMgadatta Adi zrAvakagaNuM ane vijyA pramukha zrAvikAgaNa e rIte prabhue caturvidha saMghanI. sthApanA karI, te vakhate prathama pirasI pUrNa thaI ane dezanA paNa pUrNa thaI, rAjAnI AjJAthI jyAre upahAra devenI sAme mUko, tyAre ardho bhAga dee grahaNa karyo, e bhAga rAjAoe grahaNa karyo, bAkIne bhAga. bIjAoe grahaNa karyo, tyArabAda prabhu uttara dizAnA . dvArathI devonI sAthe nIkaLI devachaMdAmAM gayA, bIjI pirasInI zarUAtamAM gaNanAyaka "Indra" prabhunI pAdapITha upara ArUDha thaIne dezanA ApI, "Indra' gaNadharanI. dezanAnI pUrNAhUtI bAda vajANuM sutratAdi prabhune nama
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 skAra karIne pitAnA sthAne gayA, temanA tIrthamAM varUNa yakSa (traphsa) (zaMkara) caturmukhAdi uptanna thayA. purUSadattA tathA gaurI te bane zAsana devIo unna thaI. janmathI cAra, karmakSayathI agIyAra, devatAI ogaaNusa ema kula trIsa atizayothI yukta jaghanyathI savA koDa devatAothI parivarelA prabhu vihAra karatAM karatAM pratikAnapura padhAryA, tyAM IzAna khuNAmAM dethI nirmANa karAyela samavasaraNamAM praveza karI siMhAsana upara ArUDha thaIne prabhue kalyANakArI dharma dezanA ApI, janapada tathA nAgarIkenI sAthe rAjyagaNa AvyA, dezanA zravaNa karI potapotAnI zakti mujaba prabhunI vANIne Adara karyo. (vrata lIdhA). eka gheDAnI upara upakAra karavAnI apekSAthI eka aherAtrimAM sATha jana bhUmi vihAra karI devo sahita bhRgukaccha (bharUca) nagaramAM AvyA, - unata zikharothI zobhatA mahAkAya bhavanomAM leke devatAI sukhe bhegavatA hatA, evA bharUca nagaranI najadIkamAM keraTeka nAmanA udyAnamAM zrI vazamA tIrthAdhipati munisuvrata svAmi samesaryA, udyAna pAlake nagaramAM jaI lokone tathA jitazatru rAjAne vadhAmaNI ApI. - rAjAe tene ghaNuM dhana ApI nagaramAM DhaMDhero pITAvyuM, rAjAe vastrAlaMkArathI deha suzobhana karI pitAnA manorama jAtinA azva upara svAra thaIne zrI jinezvara bhagavaMtanA -darzana-vaMdana ne mATe prasthAna karyuM. samasta aMtaHpura ane nagarajano paNa rAjAnI sAthe
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 AvyA, rAjAe azva uparathI utarIne prabhune pradakSiNa dIdhI, vaMdana karyuM. vidhipUrvaka dharma dezanAnuM zravaNa karyuM, te vakhate citrAmaNamAM citrelA citra samAna eka citte manollAsamAM tarabaLa banelA rAjAnA gheDAe prabhunI dharmadezanAnuM zravaNa karyuM. te ja samaye gaNAdhIza Indra gaNadhare pUchyuM ke he bhagavana ! A samavasaraNamAM teNe dharma prApta karyo. te vAre prabhu bolyA ke rAjAnA ghaDA sivAya bIjA keIe dharma prApta karyo nathI, rAjAe AzcaryathI pUchyuM ke he bhagavana ! zraddhAsaMpanna, zuddhacitta, A mAro azva pUrva bhavamAM koNa hato ? jinezvara bhagavate kahyuM ke he rAjana! tame eka citte sAMbhaLe, huM tamane tene pUrva bhava kahuM chuM. - pazcima videhamAM pazcinI khaMDa nAme nagaramAM, jinadharma nAme eka zrAvaka ziromaNi rahetuM hatuM. tene zivamI ane bhadrika pariNAmavALo sAgaradatta nAme eka mitra hatuM. teNe jinadharmanI sAthe jaIne sAdhunA mukhathI sAMbhaLyuM ke je jinabiMbanI racanA karAve che tene mATe jJAna durlabha nathI, teNe suvarNamaya jinabiMba banAvIne caityamAM pratiSThApita karAvyA, makara saMkrAtinA divase nagaranI bahAra sAgaradattanA banAvelA zivamaMdiramAM ane - mitre gayA, tyAM tene pUjakathI mUkavAmAM AvelA ghInA ghaDAnI nIce asaMkhya jIvone kacaDAtA joI dayAthI tene
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ bacAvavAno vicAra karyo, ane pUjArIne jIvadayA pALavA mATe kahyuM. te vakhate "zuM tamane kaheta ka5DAvALA bhikSakoe upadeza Ape che?" Ama bolI eka pUjArIe pagavaDe tamAma jIne kacaDI nAkhyA, sAgaradatta pUjArIne laI tenA meTA AcArya pAse gaye, tyAM paNa sAgaradattanI upekSA thaI, tyAre sAgaradatte manamAM vicAryuM ke A pUjArI tathA tene AcArya keTalA badhA nirdaya che? ke je pitAnA ziSya parivArane durgati prApta karAve ? huM gurUbuddhithI temanI pUjA kema karI zake. A pramANe vicArIne teNe zivadharma choDI jaina dharmano svikAra karyo, tyArapachI vyavahArane mATe campAnagarI gayA. teNe caityavaMdana karI muMja rAjAne joyo. meM sAdharmika bhAvathI tene satkAra karyo, tethI muMja rAjA tathA tenAmAM na . dharma pratyenI zraddhA acaLa banI, jyAre sAgaradana pite pitAnA nagaramAM jaI rahyo hate. tyAre rastAmAM ekAeka bimAra paDI gayo, jethI tenA svajane e dharmanI khUba ja nindA karI, jenAthI sAgaradatta atyaMta duHkhI thaye, svajanoe rUdra jApa karavA mATe - sAgaradattane kahyuM ke jenAthI te rogamukta thaI zake, teNe paNa rUdra jApa karyo, bhavitavyatAnA ge te rogamukta - thaye tyArathI jinadharma pratye Adara ocho thavA lAge, kevaLa dAkSiNyatAthI prAmAdi vyavahAranuM pAlana - karavA lAgyuM.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 A pramANe samyaktvane cheDI, mahA parigrahI manI marIne azvayonimAM utpanna thayA. rAjan ! pUrva bhavamAM teNe je jinabimba banAvyA, tenA prabhAvathI, mArI vANInuM zravaNa karI kheAdha pAmyA che, jAtismaraNa jJAna prApta karI, marIne AThamA sahasrAra nAmanA devalAkamAM jaze, ane A jagyAe mArI pratimA sahita suMdara caitya nirmANa karaze, ane azvAvabeAdhatIne prasiddha karaze, prabhunI vANI sAMbhaLI rAjAe kSamA yAcanA karIne te azvane cheDI mUko, nagaramAM udghASaNA karAvI ke A azvane kAie pakaDavA nahi, 'AMdhavA nahi, mAraveza nahi, tenI upara kAie besavuM nahi, vAhanamAM tene upayoga karavA nahi, tenI IcchA mujaba nagarajanAe tene pharavA deveA. bhagavAne tyAMthI khIje vihAra karyAM, anya paNa sacitta ghAsa-pANIne tyAga karI, kevala acitta AhAra pANI karavA lAgyA. anukrame marIne sahasrAra nAmanA AThamA devalAke gayA, teNe andhAvamedha kSetramAM AvI unnata caitya tathA vIzamA tI pati zrI munisuvratasvAminA mi'banI sthApanA karI, Aje paNa bharUcamAM azvAvaaiAdha tI prasiddha che, A pramANe kevaLajJAna utpanna thayA pachI, sADA ATha hajAra varSamAM agyAra mAsa ochA, eTalA samaya sudhI bhUtala upara prabhue vihAra karyAM, temane trIsa hajAra tapasvI zramaNa, pacAsa hajAra tapasvI sAdhvIonI sa'padmA hatI, pAMcaso sAdhu cauda pU`dhara hatA, avadhijJAnIonI saMkhyA 13
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 aDhArase hatI, paMdarase mana paryAvajJAnI hatA, aDhArase kevalIo hatA, be hajAra munio vikiya labdhivALA hatA. - vAda karavAmAM labdhivaMta evA bAraso sAdhuo hatA, eka lAkha bahotera hajAra zrAvakane parivAra hato, traNa lAkha zrAvikAone parivAra hato, prabhu eka mahinAnuM pitAnuM AyuSya jANune eka hajAra munio sahita sa metazikhara parvata upara AvyA ane badhAe mAsopavAsanI zarUAta karI, Asana kaMpAyamAna thavAthI IndrAdike AvyA, prabhune namaskAra karyo. jeTha vada navamI tIthIne divase zravaNa nakSatramAM caMdrano roga prApta thaye chate, mAsepavAsanA aMtima divase zukala dhyAnanA chellA be bhedanuM cintana karatAM, karma kSayathI anaMta catuSTayane prApta karI prabhu nirvANa pAmyA yAne muktine pAmyA. tyArabAda teonA pUtra mahA parAkramI suvrata rAjAe lAMbA samaya sudhI rAjagRhamAM akhaMDa sAmrAjyanuM pAlana karyuM. kAzIdezamAM gaMgA nadInA sAmA kInArA upara vArANasI nAme nagarImAM IlApati suvratavaMzamAM utpanna thayela "dakSa" nAme rAjA rAjya kare che, temane IlAdevI nAme rANuM che, IlAdevIne satvazIla "aila" nAme putra tha, tathA yathArtha nAmavALI "maneramA" nAme putrI utpanna thaI tenA sauMdaryanuM varNana keNa karI zake ? caturmukha brahmA paNa jenI stuti karavAmAM asamartha
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 che, evI manoramAM bAlyAvasthAne cheDI yauvanAvasthAmAM AvI pahoMcI, jyAre tenA lagnane samaya Avye tyAre dakSarAjA" pite ja maneramA pratye kAmAtura banyuM. teNe aneka guNothI yukta evI manoramAne pitAnuM ja kanyA ratna mAnyuM, ane tevI ja rIte upaletA tarIke paNa pote pitAne mAnavA lAgyuM, jemake bhAratIno bhoktA brahmA pite pitAnI jANe che. dakSa rAjAe potAnA aMtaramAM nizcaya karIne mAyA kapaTathI mantrIone pUchayuM ke mArA gharamAM utpanna thayelA ratnone bhoktA koNa? tame sarve vicAra karIne mane kahe, te vAre mantrIoe kahyuM ke samasta pRthvI upara utpanna thayela ratnanA adhikArI Apa ja che, te pachI gharamAM utpanna thayelA ratnanI te vAta ja zuM karavI ? " A pramANe kapaTathI mantrIonI sammati meLavIne rAjAe maneramAnI sAthe lagna karyA, aneka prakAranA upabhega kya, tyArathI lekamAM dakSa prajApatinI prasiddhi thaI rAjAnI duzcaritratAthI vyAkula banI "IlArANuM " pitAnA putra "ela" tathA nAgarikanI sAthe dezAntara cAlI gaI, IlAvardhana nagarane rAjA "ala" banya. teNe vaMga dezamAM tAmralipti nAme nagarI banAvI, narmadA nadInA kinAre mAhiSmatI nagarIne vasAvI, pitAnA putra kuNimane tyAne rAjA banAvyuM, ane pote svargavAsI thayA, kuNime vidarbha dezamAM vardhA nadInA kinArAnA alaM
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArarUpa kuDinapura nagara vasAvI rAjayapAlana karyuMA pramANe temanA vaMzamAM aneka pratApI rAjAo thayA, anukeme harivaMzamAM mukatAratna samAna abhicandra nAme atyaMta guNavaMta rAjA thaye, jeoe vidhyAcala bhUmimAM cedi dezamAM muktimatI nagarI vasAvI, tene "vasu" nAme buddhimAna, dhImAn putraratnanI prApti thaI teja nagaramAM kSIrakadamba nAme eka vedapAThaka brAhmaNa adhyApana karAve che. adhyApaka tarIke jagaprasiddha che. teNe rAjaputra vasu, nArada tathA pitAnA putra parvatane yathAvidhi abhyAsa karAvyuM, ekadA rAtrinA viSe pitAnA gharanA uparanA bhAgamAM sUtA hatA, te vakhate AkAzamArge jatA be vidyAcAraNa munio vAta karatA hatA ke sUtelAmAMthI be narake jaze, ane eka svarge jaze. jAgratAvasthAmAM upAdhyAye sAMbhaLI manamAM vicAra karyo ke mArI pAse vighAbhyAsa karIne be zikhe narakagAmI banaze? mane dhikkAra che. paraMtu mAre jANI levuM joIe ke A traNamAM svarge koNa jaze ane narakamAM keNa jaze. savAramAM e traNene lAkhanA rasathI bharelo leTane eka eka kukaDo darekane ApI kahyuM ke tame khUba dUra ekAMtamAM jyAM tamane kaI joI zake nahIM tyAM jaIne tene mArI nAkhaze. vasu ane parvata ekAMta jaMgalamAM keIna joI zake te jagyAmAM jaIne kukaDAne mArI nAkhyA, pAchA AvI gurUjIne vAta
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 karI, gurUjIe manamAM ja nirNaya karyo ke A banne narakagAmI che. ane bannenI gurUjIe nindA karI, nAradajIe ekAnta sthAnamAM jaine gurUjInA vacananuM tAtpa samajavA mATe ciMtana karyuM, ke jyAM kAIpaNa dekhAtuM na hoya, tyAM jaine mAro, gurUmahArAjanA Adezano amala thaI zakatA nathI, evuM kAI sthAna nathI, ke jyAM siddhanA jIvA, lAkapAla, khecarAdi dekhatA na hAya, A te gurUjIe mArI buddhinI parIkSA karavA mATe ja AvI ceAjanA banAvI lAge che. A pramANe nizcaya karIne te pAche Avye, gurUmahArAja samakSa peAtAnI bhAvanAo pragaTa karI, gurUjIe tenI khUba ja prazaMsA karI. paratu peAtAno putra narakagAmI thaze, te jANIne peAtAne khUba ja vairAgya AvyA, peAtAnA sthAne patane besADI peAte dIkSA grahaNa karI, rAjA abhicaMdra paNa sa'sArathI vairAgya pAmI vastune rAjyagAddI suprata karI kSIrakada ba tathA rAjA abhicaMdre pravajyA grahaNa karI, jagatamAM vasu rAjAnI satyavAdI tarIke khyAti phelAI gaI, meLavelI pratiSThAne sAcavavA mATe atyanta sAvadhAnIpUrvaka vasurAjA rahevA lAgyA, eka samaye eka zikArI ja*galamAM zikAra karavA mATe gayA, teNe eka mRgane mAravAne mATe khANu mAryu.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 paraMtu bANa vidhya parvatanA zikhara sAthe athaDAI nIce paDayuM, tenuM kAraNa jANavA mATe teNe zilAno sparza karyo, te zilA atyanta tejomayI hatI, teNe vicAra karyo ke A zilAratna avazya vasu rAjAne gyA che. tyAMthI AvIne zikArIe rAjAne vAta karI, rAjAe te zilAne pitAnA siMhAsanamAM jaDAvIne te siMhAsana upara besIne nyAya ApavAno vicAra karyo, prajAjane te uMca siMhAsana upara beThelA rAjane deva samAna mAnavA lAgyA, ane kahevA lAgyA ke vasurAjAnA satyavratathI AkarSAI devatAo paNa prAtihArya (dvArapAla)nuM kArya kare che. e jANuM zatru rAjAo paNa tenAthI bhaya pAmavA lAgyA. eka samaye nArada upAdhyAya zrI parvata pAse gayA, parvata potapotAnA ziSyone vedane pATha bhaNAvatuM hatuM, nAradajI paNa sAthe besI sAMbhaLavA lAgyA, "ajairyaSTatrama " ahIMA parvata upAdhyAye ajapadano artha bakare batAvyuM, te vAre nAradajIe temane kahyuM ke bhAI! tame bhUlI gayA lAge che, gurUjIe te Aja zabdanI vyAkhyA karatI vakhate kahyuM hatuM ke traNa varSanA junA (jene vAvavAthI paNa na uge tevA dhAnya) zALAne "aja' kahevAya che. te zuM tame bhUlI gayA? tyAre parvate kahyuM ke pitAjI(gurUjI) e ajano artha meSa (bakare) kahela hatA, te vAtane tame bhUlI gayA cho, nighaDDamAM ajapadane artha meSa batAvavAmAM Avela che. te he devAnupriya ! tame ATaluM paNa nathI jANatA ?
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 nAradajIe paNa krodhamAM AvIne kahyuM ke zabdanI e vRttio thaI zake che, eka vRtti mukhya hoya che. jyAre khIjI vRtti gauNa hoya che. te ahI'A gauNavRtti levI joI e, eTale ja ajapada dhAnyanA arthamAM ja ahIM levuM joI e, ziSyonI sAme pratiSThA bhaMga na thAya te mATe pate nAradajInI vAtano svikAra karyo nahI. ane teNe jidda karI, ke gurUjIe ajapadano atha bakaro ja matAvela che. he nAradajI ! tame yuktithI gurU vANIno bhaMga karI rahyA che, mATe tameA jarUrathI narakagAmI banazeA, athavA vyatha vivAda zA mATe karA che, rAjAnI pAse jaI ne temanI samakSa niNu ya karAvIe, ApaNA bannemAMthI jeno parAjaya thAya tenI jIbha kApI levI. ApaNe banne vivAda karavAvALA chIe, mATe ApaNI vacce mAdhyasthI tarIke vasurAjA sahaadhyAyI hAvAthI kharAkhara che, nAradajIe pata paDitanI vAtano svikAra karyo. veDhAne jANavAvALI gurUpatni ( patanI mAtA ) e paryaMtane ekAntamAM kahyuM ke putra ? te krodhamAM AvI A zuM karyuM? nAradajInI vAta satya che. vaLI vasurAjA paNa satyavAdI che. A paristhitimAM tArA vijaya kema thaI zake ? parvatanI mAtAe vicAra karyo ke putrano parAjaya nizcita che. jIbha kapAze. mATe teNI putranA mAhathI vasurAjA pAse gaI. rAjAe gurUpatninuM apU sanmAna karyAM. rAjAe praNAma karyAM. teNIe AzirvAda ApyA, tyAre rAjAe vinati karI ke Aje mArA puNyAya che ke gurUtulya ApanuM mane
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 184 darzana thayuM. Apa mane AjJA kare ke ApanuM kevI rIte ane kevA prakAre svAgat ane satkAra karUM. gurUpatnie kahyuM ke he vasu! tuM mane putramayInI bhikSA Apa, tyAre rAjAne Azcarya thayuM ke parvata mAre saha adhyAyI gurUputra jIvaMta hovA chatAM AvI yAcanA kema ? tyAre gurUpatnie nAradajI ane parvatanI vAtane spaSTa rIte rAjAne kahI. tyAre vasurAjAe kahyuM ke khoTuM kema belI zakAya? | mArA prANa cAlyA jAya, mAruM rAjya cAlyuM jAya, te paNa huM khoTuM bolIza nahI. khoTuM bolIne mArI jIbhane huM kalaMkita nahIM karuM, temAM paNa gurU vANune tiraskAra tathA khoTI sAkSI mahApApa che, jyAre gurUpatnie nirAza banIne cAlavA mAMDayuM tyAre vasurAjAe vicAra karyo ke bhayaMkara kaSTanuM kAraNa che. have huM zuM karuM, ekate gurUpatninuM kahyuM nahi karuM te mArI apakIrti phelAvaze. bIju AtaMtrANa vrata che. mArI pAsethI gurUpatni nirAza banIne cAlI jAya te paNa juThuM bolavA karatAM vadhAre duHkhadAyaka che. A pramANe vicArate vasurAjA bolI uTho ke "Apa cintA na karatA, Apano manoratha pUrNa thaze, mArA kheTA bolavAthI ApanA putranuM kalyANa thAva," tenI vANIthI AnaMdita banI gurUpatni pitAnA ghera pAchI AvI, pitAnA putra parvatane badhI vAta jaNAvI.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArabAda nAradajI ane parvata bane vAdavivAda karavA mATe rAjya sabhAmAM upasthita thayA, sarva zAstra pAraMgata mahAkulina, vasurAjAne madhyastha rAkhavAmAM AvyA, moTA meTA vidvAna sabhAsade vivAda sAMbhaLavAne mATe utsuka banIne rAjya sabhAmAM AvyA hatA, badhAe rAjAnI prazaMsA karI ane kahyuM ke Apa uttama satyavAdI , avazya satyanI rakSA karaze, evI amane khAtrI che, ane jaNAe potapitAnI vAtane sabhA samakSa kahI batAvI, saha adhyAyI hovAthI rAjAne gurUpaThita artha karavAnuM jyAre kahyuM tyAre rAjAe parvatano pakSa mAnya rAkhI artha karyo, vasurAjAe beTI sAkSI ApI tenAthI devatAoe krodhAyamAna banIne sphaTika zilA bhAMgIne bhUko karI nAkhI, vasurAjA dharatI upara DhaLI paDyo, nAradajI tenI nindA karatAM potAnA sthAnake gayA, devatAothI bharAyele vasurAjA marIne narakagAmI banyo, nAgarikoe krodhamAM AvI parvatane nagara bahAra kADhI mUkyo, to paNa pitAnI vAtane mAnya karAvavA mATe sahAyaka zodhavA lAgyo. ' vasurAjAne aizvakI ane kauravI nAme be rANIo hatI ane bRhadvasu, citravasu, vAsava, arka, mahAvasu, vizvAvasu, rati, sUrya, suvasu, bRhadradhvaja e daza putra hatA, jemAMthI ATha putre vasurAjAnA mRtyu vakhate ja devatAothI mAryA gayA hatA, bAkInA be putre bhAgI gayA hatA, temAMthI suvasu nAgapurano rAjA banyo, ane bRhadu
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhvaja mathurAnA rAjA banyo, temAM anukrame subAhu, dIrdhabAhu, lagbAhu, bhAnuka, madhu, subhAnu, bhIma, vigere rAjAo thayA, bhImathI harivaMza rUpa AkAzamAM candramAnI jema sArvabhauma, yadu, nAme rAjA thayA. temane zUra nAme putra thayo, zura rAjAne zaurita tathA suvIra nAme be putro thayA. rAjyapada upara zauri ane yuvarAjapada suvIrane suprata karI, zUra rAjAe pravajyAM grahaNa karI, te devaleka gayA, zaurine andhakavRSNi Adi ghaNA putra thayA ane suvIrane bhejavRSNi Adi putra thayA, zauri rAjAe pitAnA bhAI suvIrane mathurAnuM rAjya ApyuM. kuzA dezamAM yamunA nadInA kinAre zauripura nagara vasAvyuM. | suvIre paNa bhejavRSNine mathurAnuM rAjya ApI sidhu dezamAM sauvIra nAmanuM nagara vasAvyuM, zaurie zauripuranuM rAjya pitAnA putra andhakavRSNine ApI supratiSa muninI pAse dikSA grahaNa karI, tapegnithI samasta karmone bALI nAkhI kevaLalakSmIne prApta karI, siddhi gatie gayA. mathurA nagarImAM ati parAkramI bhejavRSNine ugrasena nAme putraratnanI prApti thaI, andhakavRSNine devI subhadrAthI kalpavRkSa samAna samudra vijyAdi daza putra thayA, jeo dazAha nAmathI lekamAM prasiddha thayA, kulacandrikA samAna kuntI ane mAdrI nAme be putrIo utpanna thaI pitAe
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuntInA vivAha hastinApuranA pAMDu rAjAnI sAthe dhAmadhUmathI karyA, ane "damaghoSa"nI sAthe mAdrInA vivAha thayA. ' eka samaya avadhijJAnI supratiSTha muni zauripuranA udyAnamAM AvyA, udyAnapAlakee muninA AgamananA samAcAra maMgalamaya jANune andhakavRSNine ApyA, andhakavRSNi rAjA mahAmunirAjane vaMdana karavA mATe gayA, pitA ane dAdAne dIkSA gurU supratiSa munine rAjAe namaskAra karyo, pradakSiNA ApI, yathAsthAne beThA, tyAre saMsArathI mukta karAvanAra zama, saMvega, nirveda, vairAgyarasathI bharapUra dezanAnuM zravaNa karI munizvarane pUchayuM he mahArAja ! mArA badhA putro lekottara guNovALA che. paraMtu saubhAgyAdi guNothI rahita kema che? munie avadhijJAnano upayoga karI "AnakadundubhinA pUrvabhavamAM karelA karmano vipAka che. jabudvIpanA madhyabharatamAM bharata nAme deza che. temAM pRthvInA kAnanA kuMDala sadaza nandIgrAma nAme nagara che. tyAM dAridrathI bharapura sema nAme eka brAhmaNa che. tene semilA nAme strI hatI, puNyahInamAM agragaNya evo naMdISeNa nAme putra hato. naMdISeNa jyAre garbhamAM hato tyAre tenA pitA marI gayA, janmatAnI sAthe mAtA paNa ... mRtyu pAmI. mAsIe tene pAlana karavA mAMDyo, thoDAka samaye mAsI paNa mRtyu pAmI, pagathI mAthA sudhInA tamAma avaya kadarUpA hovAthI kuchInI jema te atyanta niMdanIya banya, durbhAgyanA doSathI keIpaNa zubha lakSaNa tene prApta thayuM ja nahotuM.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 kevala durbhAgyathI bharapura nandISeNa sarvatra deSita ane - jana samAjamAM apriya thaI paDyo hate, bIjAonA kAryo karI dravyapArjana karato naMdISeNa pitAnI AjIvikA calAvavA lAge, gadAnI samAna kadarUpatA ne ati bhayaMkara daridratAthI kaMTALe, udvega pAmele, naMdiSaNa paradeza javAne mATe taiyAra thaye, atyaMta duHkhI joI tenA mAmAe eka divasa tene belA ane kahyuM ke mAre sAta kanyAo che. temAMthI kaI paNa ekanI sAthe tAruM lagna karAvIza, tuM ciMtA na karIza, bIje javAno vicAra paNa cheDI de, mArA ghera tArI IcchA mujaba annavastrano - upabhegA karate raheje. A pramANe samajAvI "mAmA e naMdISeNane pitAnA ghera rAkhe. vivAhanI AzAthI mAmAne ghera nekaranI samAna rahevA lAgya, eka divasa tenA mAmAe pitAnI sauthI heTI dIkarIne naMdISeNa sAthe lagna karavA mATe kahyuM. paraMtu teNIe spaSTa zabdomAM "nA" kahI dIdhI. ane naMdIpeNa sAthe mArA lagna karaze te huM mAre prANa tyAga karIza, mAmAnI putrIne AvA zabdo sAMbhaLI naMdISaNa atyaMta dukhI thaze, tyAre mAmAe tene kahyuM ke he naMdIpaNa ! tuM jarA paNa ciMtA karIza nahI. bAkInI cha putrImAMthI koI paNa ekanI sAthe tArA lagna karAvI ApIza, paraMtu dareka putrIone pUchavAthI badhI ja putrIoe naMdISaNa sAthe lagna karavAnI "nA" kahI. tyAre naMdISeNanI AzA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 TuTI paDI. tyArabAda tenA mAmAe dhana kharcAne paNa koI kanyA sAthe paraNAvavAnuM AzvAsana ApyuM. paraMtu have naMdISeNanA manamAM jarApaNa AzA na hatI, tethI jhera khAIne maravAno vicAra karyo, ane keIne paNa kahyA . sivAya mAmAnA tyAMthI bhAgI chUTayo. rakhaDate rakhaData naMdISeNa ratnapura nagaranI bahAra udyAnamAM Avya, latAothI zobhatA vRkSanI jema strIothI AliMgita purUSone joI naMdISeNa adhika duHkhI thaye, ane jhADa upara gaLe phAMse nAkhI maravA mATe taiyAra thaye, jyAre jhADa tarapha maravA mATe jaI rahyo hato, tyAre jhADanI nIce birAjamAna prazama rasAmRta, samudrarUpa, jJAnaratna nidhAnayukta, tapanA tejathI sUryasamAna, jaMgama tIrtha svarUpa, eka mahA munizvarane joyA, mahA munizvaranA darzana thatAMnI sAthe ja naMdISaNane apUrva prakArano AnaMda prApta thaye, munizvarane vaMdana karyuM. jamIna upara beThe, munizvare jJAnabaLathI tenI bhAvanA jANIne kahyuM ke he naMdISeNa ! duHkhathI Adra banIne mUrkha ! tuM zA mATe mRtyu IcchI rahyo che. * AvI rIte maravAthI prANIo duHkhathI mukta thatA nathI. duHkha ane durbhAgyAdi to pUrvajanmanA azubha karmone vipAka che. tuM AtmahatyA karIne duHkha mukta thavA taiyAra thayA che paNa! navuM duHkha zA mATe upasthita kare che. azubha karmanA vipAkane te kevala dharma maTAvI zake
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19o che. dUra karI zake che. duHkharUpa dAvAgnine zAMta karavA mATe dharma" varSA RtunA meghanI samAna che. manuSya rUpa vRkSanuM phala "dharma" che. ane dharmanA be bheda che. gRhastha dharsa ane sAdhu dharma. paraMtu bannemAM sAdhu dharma jaldIthI phaLa ApanAra bane che, muninA dharmopadezathI naMdISeNanA cittane moha cheDavA lAge, teNe muninI pAse saMyama aMgIkAra karavAnI bhAvanA pragaTa karI. munie tene yogya jANI dIkSA ApI nadISaNa munie agyAra aMgano abhyAsa karyo. tapadvArA labdhionI prApti karI, chaThTha Adi aneka tapedvArA karmamalane dUra karavA lAgyA, eka divasa vaiyAvRtyanuM svarUpa gurU bhagavaMtane pUchayuM gurU bhagavaMte kahyuM ke vaiyAvRtyane aMtaraMga tapano prakAra batAvavAmAM Avyo che. te dvArA utpanna thayela puNyano nAza thato nathI. zAstrAbhyAsa, tapa ane parisaha upasargo sahana karavA te badhu darekathI banI zake che. paraMtu viyAvaccanuM tapa te koIka ja puNyavAna karI zake che. gurU mahArAjanA vacana sAMbhaLIne naMdISeNa munie vaiyAvacca karavAno abhigraha dhAraNa karyo, vaiyAvacca dvArA pUrva janmanA karelA karmono cheda karavA lAgyA, eka samaye Indra" avadhijJAnane upaga mUkI vicAryuM ke bhAratakSetramAM sarvathI viziSTha tapasvI keNa che? te vAre naMdISaNa mahA tapasvI jANa sabhAmAM naMdISeNa munizvaranI "Indra"
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 prazaMsA karI. koI eka daivathI Indre 'karelI praza'sA sahana na thaI zakavAthI muninI parIkSA karavA mATe devaleAkamAMthI nIkaLIne ratnapuramAM AvyeA. asvastha eka munine udyAnamAM mUkI khIjA muninuM rUpa dhAraNa karI, nagaranI madhyamAM AvyA, bhUtAvaha jevA ane bhiSaNa svarUpavALA dekhAtA devasvarUpa munie upAzrayanA dvAre AvIne kahyuM ke nadISeNu kayAM che? mahAmuni nadISeNa teja vakhate AhAra lAvI gurU bhagavaMtane batAvI tapanuM pAraNu karavA mATe beThA hatA, eTale AvanAra mAyAvI sAdhune joyA nahAtA, jyAre mAyAvI muninI tarapha STi gaI tyAre hAthamAM AhAra mATe lIdhelA pahelA kavaLa pAtramAM pAche mUkI mAyAvI sAdhune khelAvavA mATe tenI pAse jaine kahevA lAgyA. huM yatindra ! Apa Aveza padhArA. paraMtu mAyAvI sAdhue nadISeNanI nindA karavAnI zarUAta karI, kahevA lAgyeA ke tArA rAkSasI peTane abhigraha zuM thaI zake? para`tu jema vaDavAnalathI samudrane kAMI ja nukazAna thatuM nathI tema mAyAvI sAdhunA kaTu vacane ane nindAthI nadISeNu munine kAMI ja asara thaI nahI. ulaTu mAyAvI munine prasanna karavA mATe tenI najadIkamAM jaI kahyuM ke mArA akA mATe mane mithyA duSkRta heA, he kSamAsAgara ! Apa mArA aparAdhane kSamA Apaze. peAtAnA durvAMcanathI . jarA paNa calita nahI thayelA nadISeNu munine joI pAtAnI pratijJA TuTI jaze evI khIka mAyAvI sAdhune
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ satAvI rahI hatI. pharIthI teNe vicAra karyo ke zastranA jevI tINa kaDavI vANIthI tenA hRdayane ghA mAruM ane rUkSa kriyArUpa tenI upara rAkha nAkhuM. A pramANe vicArI mAyAvI sAdhu be ke he nIca! te durbala plAnanI vaiyAvacca karavAnI pratijJA karI che. teno jarA paNa khyAla karyA sivAya tuM raMkanI mAphaka peTa bharavA beThe che. nirlajaja ! tuM to tAruM peTa bharavA beThe che. jyAre bahAra te bhUkha ane tarasathI pIDita atisAranA rogathI vyApta sAdhu Avela che. naMdISeNa AhArane pAtramAM DhAMkI vaiyAvacca karavAnA harSathI pulakita banI, pANu mATe jyAM bahAra gayA tyAM ja mAyAvI munie kahyuM ke zrAvakanA gharanuM pANI nahi cAle. amegha labdhivaDe naMdISeNa munie zuddha pANInI prApti karI lIdhI, tyAMthI nIkaLIne banne jaNA durbaLa glAna ane rogISTa muninI pAse AvyA. tyAM te banne jaNAe naMdISeNa munine kaDavA vacanonI jhaDI varasAvavA mAMDI. huM rogathI piDAuM chuM jyAre tuM te tAruM peTa bharavA beTho hato. zuM tuM mane mArI nAkhavA mAge che? zA mATe meDuM karyuM? tArI sAdhutAne tathA vaiyAvaccanI pratijJAne dhikkAra che. ' tAruM mukha jovAmAM paNa bhayAnaka pApa che. he nirdaya ! tuM mArI sAmethI dUra bhAgI jA, tuM te kAgaDAthI paNa kharAba svabhAvane che. tArAthI pratijJAnuM pAlana kema thaI zake ? nadiSaNa mahAmunie kahyuM ke mane
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 kSamA kare, Apa zAMta thAva, huM Apane hamaNuM ja svastha karuM chuM. A pramANe kahI pite mAyAvI sAdhune pANI pIvaDAvI hAthanuM AlaMbana ApI kahyuM ke he sAdhe! Apa uThe, huM have Apane sthAnamAM laI jAuM. glAnamunie kahyuM ke pApI ! tuM mane joI zakatA nathI. ke huM cAlI zakuM tema nathI. tArI vaiyAvaccanuM pAlana karavuM ati kaThaNa che. tene krodha joIne naMdiSaNa munie pitAnA khabhA upara te mAyAvI munine besADI jaladI cAlavA mAMDyuM. tyAM pharIthI mAyAvI sAdhue nindA zarU karI ke nIca ! pavananI jema jhaDapI cAla kema cAle che? dhIme dhIme cAla, naMdipeNa muni dhIme dhIme cAlavA lAgyA, mAyAvI sAdhue naMdipeNanA khabhA upara viSTa karavA mAMDI, kahyuM ke tuM zA mATe aTakate aTakata cAle che? tuM dhIme dhIme kema cAle che? mAyAvI sAdhune jaladIthI sthAnamAM laI javAnI ciMtAmAM nadiSeNa mahAmuni vyagratA anubhavatA hatA. nadiSeNa muni pitAnI pratijJAnA pAlanane mATe viSTAne caMdana tathA kharAba vacanone hitazikSA tarIke mAnavA lAgyA, "Indra" avadhijJAnathI nadiSeNa muninA cittane vizuddha samajIne puSpavRSTi karI, mAyAvI munie paNa kSamA yAcanA karIne kAMIka mAgavAnuM kahyuM. te vAre nadiSeNa muni bAlyA ke sarva prakAranA kalyANane ApavA 13
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 vALA dharma mane malI cukyo che, te tethI vadhAre mane zuM joI e ? HH khAra hajAra varSanuM niraticAra tapa karI, anazana grahaNa karyuM, anta samaye pAMtAnA durbhAgyanuM smaraNa thayuM. te samaye A tapanA prabhAvathI huM ghaNI strIone bhartAra anuM " A pramANe niyANuM AMdhI kALadharma pAmI devalAkamAM utpanna thayA, tyAMthI cyavIne huM rAjan! tapa ane tyAgathI zrIvallabhavasudeva tamArA putrapaNe utpanna thayela che. "" upara anyakavRSNuie samudravijayane rAjagAdI pratiSThita karIne pAte vratane grahaNa karyu. bhAjavRSNuie paNa temanu' ja anukaraNa karyu. banne jaNAe kalyANa mAnI sAdhanA karI, bheAjavRSNuinAM pUtra ugrasena mathurAmAM rAjA anyA, temane dhAriNI nAme rANI hatI. rAjAe eka divasa bahAra jatI vakhate mAseApavAsI munizvarane joyA, munizvarane abhigraha hatA ke mAsakSamaNunA pAraNe eka ja ghera je kAMI AhAra maLe tenAthI pAraNuM karavuM. bIjA ghera javuM nahi. A pramANe dara mahIne eka gherathI je kAMI maLe te AhAra laI ne pAraNuM karatA hatA. ugrasena rAjAe mAsepavAsI munine vinati karI ke he mahAtapasvI yatindra ! A mAsakSamaNanA aMte Apa mArA tyAMthI AhAra grahaNa
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 karIne pAraNuM kare, paraMtu sagavazAta rAjA A vAtane mAsakSamaNanA pAraNA vakhate bhUlI gayA. | munizvara ugrasena rAjAnA mahelamAM jaIne gocarI vinA AzramamAM ja pAchA pharyA, ane bIjA mAsakSamaNanI zarUAta karI, rAjAne vAta yAda AvI ane pazcAtApa karyo, pharIthI pAraNuM mATe rAjAe munizvarane AmaMtraNa ApyuM. pharIthI rAjA paNuM bhUlI gaye. bhAvI karmanA udayathI tapasvIne krodha Avyo, "tapanA prabhAvathI marIne rAjAne mAravAvALe thAuM." evuM niyANuM bAMdhI anazana karI mRtyu pAmI ugrasena rAjAnI rANI dhAriNInA udaramAM garbhapaNe te jIva utpanna thaye. dhAriNI rANIne pitAnA patinuM mAMsa khAvAne dehada utpanna thaye, teNue rAjAne vAta karI, rAjAe maMtrIone vAta karI, maMtrIoe buddhipUrvaka rAjAne eka jagyAe ekAMtavAsamAM rAkhyo, ane sasalAnA mAMsane lAvI dhAriNuM rANIne ApyuM. dhAriNI rANIne dehada pUrNa thaye, patinA mAMsa bhakSaNathI baheza banelI "rANI zuddhimAM AvI tyAre pati mRtyunA AghAtathI ati kalpAMta karavA lAgI, ane maravA mATe taiyAra thaI | mannioe tene AzvAsana ApyuM. ane kahyuM ke AjathI sAtamA divase rAjA tamane malaze, A pramANe sAtamA divase teNIne rAjAnA darzana thayA, meTe mahotsava karAvya, garbhAvAsa samaya pUrNa thayethI mUla nakSatramAM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdramAno vega prApta thaye chate poSa mAsanA kRSNa pakhavADIAnI caturdazInI rAtrIne samaye viSTigamAM teNIe putrane janma Ape. patinA mAMsa bhakSaNanA dehadathI ja dhAriNI te garbhathI gabharAvA lAgI, agAuthI ja teNIe eka kAMsAnI peTI' taiyAra karAvI rAkhI hatI, temAM tarata janmelA bALakane mUkI pitAnI tathA rAjAnA nAmanI mudrikA mUkI peTIne ratnothI bharI dIdhI, ane dAsI dvArA jamunA nadImAM peTIne taratI mUkI dIdhI. ane rAjAne kahevaDAvyuM ke putrano janma thatAMnI sAthe ja putra mRtyu pAmyA che. subhadra nAmanA rasavaNike yamunAnAM jalamAM vahetI piTIne joI bahAra kADhI, peTane kholIne jue che te temAM ugatA sUryanA je tejasvI bALaka je, ane mudrikAnA uparanA nAma vAMcI rasavaNika Azcarya anubhavavA lAgyA. peTI sahita bALakane vaNika ghare lAvya, pitAnI patni "nindu" ne premathI putranA svarUpe samarpaNa karyo, te banne jaNAe te bALakanuM nAma "kaMsa" rAkhyuM. pUNyanA cage bALaka dUdha, dahIM, ghI Adino AhAra karatA meTa thavA lAge, kumArAvasthAmAM kalaha premI "kaMsa" bIjA bALakane mAravA lAgyuM, jethI leke tenA pAlaka mAtA pitAne Thapake ApavA lAgyA, jyAre te daza varSano thaye tyAre kumAra vasudevane atyaMta priya mitra banyuM, tamAma prakAranI kIDAo, kalAo zikSaNa vigere bane
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 jaNuM sAthe ja zikhyA, bane jaNuM yauvanAvasthAe AvIne UbhA. vasurAjAnA maraNa bAda teno putra bRhadradhvaja nAmano putra bhAgIne mathurA nagarImAM cAlyo gayo hato, tene rAjagRhamAM potAnuM rAjya sthApana karyuM. tenI sattAna paraMparAmAM apratiratha ane bRhadratha nAmanA rAjAo anukame thayA, temano putra trikhaMDa bharata kSetranA adhipati prativAsudeva alaMdaya anuzAsanavALe "jarAsaMgha" nAme thaye, eka vakhata teNe dUta dvArA samudravijaya rAjAne hukama karyo ke vitAvya parvatanI najIkamAM zrI siMhapura nagaranA nAyaka "siMha svarUpa" siMhara, rAjavIne bAMdhI mhArI samakSa hAjara kare, je tame tene bAMdhIne lAvaze te tamane mArI jIvayazA putrI tathA eka samRddha nagarI ApIza. jarAsaMghano Adeza atiduSkara hevA chatAM kArya karavA mATe vasudeva taiyAra thayA, samudravijayanA rokavA chatAM paNa ati AgrahI vasudeve maTI senA sahita samudravijayanI AjJA laI prayANa karyuM. vasudeva jhaDapI prayANa karIne zatrunI sImA sudhI AvI pahoMcyA, siMha samAna balavAna siMharatha rAjA paNa sAme AvyuM, ane senAo vacce tumula yuddha thayuM. samudranA taraMgenI jema vijayalakSmi paNa caMcaLa banI gaI vijayamALA konA kaMTha bhAvaze te paNa muzkela hatuM.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 banne jaNAe vijayamAlA paridhAna karavA athAga prayatno AdaryA, kaMsa sArathI vasudeve siMharathane mAravAnI IcchAthI bANa vaDe DhAMkI dIdho. rathathI utarIne "kase cakathI pApaDanI jema siMharatha rAjAne kacaDI nAkhe, ane uThAvI pitAnA rathamAM nAMkhyo, vijayalakSmine prApta karI. vasudeva zauryapura AvI gayA, siMharatha rAjAne baMdhanAvasthAmAM samudravijayanI AgaLa hAjara karyo. samudravijaye ekAMtamAM vasudevane kahyuM ke nimittiAoe jarAsaMghanI putrI jIva zAne nirlakSaNa batAvI che. te pitAnA tathA zvasuranA kulane nAza karavAvALI che. jarAsaMgha dvArA kArya upara prasanna thaIne tane ApavA mATe taiyAra thaze. mATe AvI lakSaNa vinAnI kanyA na levI paDe teno upAya zodhI kADhaje, vasudeve kahyuM ke siMharatha rAjAne "kese bAMdhela che. mATe te kanyA "kaMsane ja ApavI joIe, rAjAe kahyuM ke "kaMsa vaNikaputra che. te kevI rIte jarAsandhanI kanyA sAthe lagna karI zake ? "hA, paNa zuravIratAthI kSatriyanI jema ja dekhAya che, tyAre vasudeve kahyuM ke tame te vaNikane bolAvI saugaMda pUrvaka pUche ke te putra kone che? rAjAe rasavaNika subhadrane bolAvI pUchavAthI vaNike kaMsanI sAme patrikA tathA bane mudrikAe batAvI zarUAtathI banelI tamAma hakIkata kahI saMbhaLAvI, rAjAe nizcarya karyo ke "kaMsa" ugrasena rAjAno putra che.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 mATe ja ATalA zUravIra che. temAM jarA paNa zaMkA natho. kasanI sAthe samudravijaye rAjagRhI jaIne 'kasa 'nI viratAnu varNana karyuM.. adhanAvasthAmAM rahelA siMharatha rAjAne jarAsaMdhane samarpaNa karyAM, jarAsa`ghe peAtAnI putrI jIvayazAnuM lagna * kaMsa 'nI sAthe karyu. pitAnI upara krodhAveza AvavAthI jarAsaMgha taraphathI maLeluM sainya peAtAnI sAthe laI ne 'kaMsa' mathurA AvyA, 'kase' zaninI jema pitAnA pratye krodha pragaTa karyAM, kemake pUrve karelA kama avazya phula svarUpe bhAgavavA paDe che. peAtAnA pitAne alavAn samajI kase chaLakapaTa vaDe kArAgAramAM nAkhyA, kaMsane atimuktAdi bhAIo hatA, temAM pitAnuM duHkha sahana na karI zakavAthI atimukte pratrajyA grahaNa karI, rasaNika subhadrane zauya - purathI khelAvI kaMsarAjAe kRtajJatApUrvaka suvarNAdi bahumUlya vastuovaDe satkAra karyAM. dhAriNIe ekAMta sthAnamAM peAtAnA patine cheDI devA mATe putrane khUba ja samajAvyA, paraMtu kaMsa kAMIpaNa samayeA nahI ane ugrasena rAjAne paNa baMdhanamukta karyo nahi. jarAsaMgha pAsethI satkAra pAmIne samudravijaya peAtAnA nagaramAM AvyA, bhAInI sAthe AnandapUrNAMka rAjyalakSmIno upabhAga karavA lAgyA, vasudevane yauvanAvasthAmAM joI ne tathA pUrvabhavanA tapanA prabhAvathI meLavelI (kharIdelI) saubhAgyalakSmI adhika pramANamAM vRddhi pAmI, vasudevanI vadhatI
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 jatI saudaryaMtAthI loko tene candra, azvinIkumAra, sUrya, kAmadeva, nalakubera, sudhArasa, AdinI upamAe ApavA lAgyA, ugra hAvA chatAM paNa rAjA vasudevane svacchandatApUrNAMka viharavA devA lAgyA, vasudeva paNa mitrAnI sAthe udyAnomAM jaI aneka prakAranI krIDAe karavA lAgyA. udyAnamAM AvatA jatAM vasudevane joI nagaranI yuvatio atyanta mugdha banI kAryo cheADI tenA tarapha doDavA lAgI, vaLI vasudevane jevA utsuka banelI strIe, AbhUSaNAno bhAra na lAgatA hAya ! tema AbhUSaNAnA tyAga karI doDavA lAgI chatAM paNa vasudevane joI zakatI nahi. tyAre peAtAnA vizAla stana ane nitamba pradezanI nindA karatI. A'A' ArA' doDA doDA, traNe lokane mAhita karanAra rUpane nuA, A pramANe nagaramAM cAre tarapha strIono kAlAhala macI gayA, keTalIka :mugdhAe vasudevane jovA mATe potAnA saMtAnane bhUlI vAMdarAnA baccAne kammara upara besADI doDatI leAkeAmAM hAMsIrUpa banI, maMtrathI mugdha banelI hAya tevI rIte nagaranI mugdhAe pAtAnA ghara kAma cheDI daI vasudevanA rUpane nIrakhavA mATe pAchaLa pAchaLa bhaTakavA lAgI, A pramANe samudravijayanA nAnA bhAI hAvA chatAM moTAbhAInI samAna vasudeve akhaDita sukhano upabhAga karavA mAMDayA. eka divasa nagaranA moTA moTA mahAjana bhegA
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 thaI ne samudravijayanI pAse AvyA, ane nivedana karyuM' ke niSpApa, kulina, svabhAvathI nirmIla, hAvA chatAM paNa vasudevanA saundace nagaranI tamAma strIonA cittane samudranA tara'gAnI jema DAlAyamAna karyu che. jANe ke strIo ThagAI na hA? vAgjharlR na hai| ? dAsI na heA? kharIdelI nA ? bhUta na heA ? AkaSa Na ma`trathI AkarSAyelI na heA ? evI rIte mArgomAM jatA AvatA kumAra vasudevane joI pAgala ( gAMDItUra ) khanI jAya che. vadhAre tA hame tamane zuM kahIe ? svapnamAM paNa e strIe vasudeva jue che ane pathArIe cheDIne cAlI jAya che, saubhAgyakeAzathI bharapura evA vasudevane joI rati-kAmane, gaurI-zakarane, arUdhatI vaziSThane paNa cheDI devA taiyAra thaI zake che. mATe A pramANe vasudevathI kadAca amArI strIe apaharaNa thaI jAya tA hame badhA zuM brahmacarya nuM pAlana karIe ke vanamAM cAlyA jaI e ? have te! khIjo kAI upAya dekhAtA nathI. rAjAe mahAjanane AzvAsana ApI kahyuM ke huM kumArane rAkIza, tame cintA karazeA nahi, paraMtu tamArI ane mArI vAta kumArane kAI kaheze nahi. rAjAonI rAjyalakSmI janatAne anukuLa ane vazIbhUta hAvI joie, e pramANe vicArI samudravijaye devadula bha, prANapriya andhu vasudevanA sukhapUrvakanA svecchA vihArane rAkavAnI vAta karI, satkArapUrvaka mahAjanone vidAyagIrI ApI. // ceAtheA sa` sapUrNa !
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa pa samudranI gaMbhIratAthI paNa adhika gabhIratAne dhAraNa karavAvALA samudravijaya rAjavI prAtaHkAlanA kAya thI paravArIne vastrAbhUSaNAthI alaMkRta banIne IndranIsamAna peAtAnI rAjasabhAmAM beThA hatA, te samaye vasudeva namaskAra karavA mATe rAjasabhAmAM AvyA, rAjAe premathI peAtAnI pAse laine kahyu` ke vatsa ! pUrNa caMdramAnI samAna suMdara kAntivALA tame Ama tema zA mATe phIne tamArA zarIrane ane kAMtine nisteja banAvA che, mATe tamA mArI pAse raheA. dIvasanA sUryanA pracaMDa tApamAM kayAMya jaze nahI. karelA vidyAbhyAsanuM ciMtana tathA navIna kalAnu adhyayana karavuM joIe, kalAviMdAnI sAthe vAdavivAda karavAmAM tameAne qha ja AnaMda Avaze. candrikA ane amRtanI jema mArI AMkhAne tArA mUkha candramAMthI paramaprIti prApta thaze. vinayi ane sarala evA vasudeve prakRtithI athavA aMgamarADa dvArA paNa koIpaNa prakArano avinaya karyAM sivAya rAjAnI vANIno svikAra karyo.bhAInA mahelamAM rahetA vasudeva aneka prakAranA kutuhaladvArA AnaMda karavA lAgyA, kalAono abhyAsa karatA ghaNA divase vyatita thayA. eka visa kuJjikA nAmanI mAlane kumAre pUchyu ke A sugadhita puSpA tathA dravyo keAnA mATe lAvI che?
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 mAlaNe kahyu ke huM kumAra ! zrI zivAdevIe mahA-rAjAzrI samudravijayanA mATe A mekalAvela che. Dara A vastu mArA mATe paNa che." A pramANe belI kumAre te vastue mAlaNunA hAthamAMthI jhuMTavI lIdhI. cIDAI ne mAlaNe kahyuM ke " tamArA AvA kAryathI kaMTALIne rAjAe tamane vAMdarAMnI mAphka niyatraNamAM rAkhyA che. te vAre kumAranA pUchavAthI karIne mAlaNe tamAma hakIkata kahI. batAvI, tyAre kumAre vicAryuM ke jo rAjAne mArA mATe AvA prakAranI dhAraNA che, te pachI mAre ahI rahevuM paNa nakAmuM che. A pramANe manomana mathana karatA kumAre mAlaNane vidAya karI, divasano nAtha ane jagatane prakAza ApanAra sUrya sadhyAnI pele pAra nIkaLI gayA hatA, kAjaLagherI ghAra. adhakAra rAtrIe peAtAnuM sAmrAjya avani upara sthApyu hatuM te vakhate vasudeva rUpaparAvatanI cuTIkAne bhUkhamAM rAkhI kAI joI na zake tevI rIte khIju rUpa dhAraNa karIne nagaramAMthI prasthAna karyuM.... nagaramahAra smazAnamAM jaI ne vasudeve adha saLagelA . lAkaDAnI eka citA banAvI eka anAtha zamane agni saskAra karI citAnI maLelI rAkhanI zAhI manAvI patra upara lakhyu. ke "lekAe mATAbhAinI pAse mArA guNeA ne doSa rUpa varNavyA che, mATe jIvavA karatAM maravu vadhAre zreSTha
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 che. A samajI huM agnimAM baLI maryo chuM. mAre deSa heya athavA na paNa heya te paNa mArA meTA bhAI tathA samasta nAgarike mane kSamA karaje." che. A pramANe patra upara lakhIne kapaDAnI sAthe eka thAMbhalA upara labaDAvI dIdhuM. pote smazAnamAMthI auSadhInA baLe brAhmaNanuM rUpa dhAraNa karI judA raste cAlI nIkaLyA. prAtaHkALe rAjamahelamAM tathA AjubAju vAsudevane nahI jevAthI dAsIoe rAjAne vinaMti karI ke he rAjana ! sukumAra vasudevane Ape rAtanA kayAMya javA mATe AjJA ApI che ke mahelamAM, bIjI jagyAomAM,virAmasthAnamAM, mitrenA gharamAM, keI paNa jagyAe teo jovAmAM AvatA nathI. vinaya ane catura evA kumAra vasudeva rAtrInA kayAMya jatA nathI. koI paNa manuSyanI tAkAta nathI ke temanuM haraNa karI zake? mAno yA na mAno paNa temanA manohara guNenI gaMdha keI deva gAne AvI hovI joIe ane temane sutelA joI teo temanuM haraNa karI gayA lAge che. - prANathI paNa adhika priya pitAnA nAnAbhAInI vAta sAMbhaLI rAjA samudravijaya atyaMta duHkhI thayA, mUcchita banIne jamIna upara DhaLI paDyA, zIvAdevI Adine khabara paDI. rAjAne zItapacAra karI zuddhimAM lAvyA, maMtrioe AvI samudravijaya rAjavIne dhIraja ApI kahyuM ke he rAjana! vizagunA samAna parAmavALA ApanA bhAIne deva, dAnava mAnava kAMI ja karI zakatA nathI, kAmadevanI samAna
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 atyaMta kAmakalA premI pitAnI IcchAthI nagaramAM athavA nagaranI bahAra kyAMya pharatA haze, haju prAtaHkALa hamaNuM ja thaye che DIvAra pachI he rAjana ! Aptajanone nagaramAM ane nagara bahAra mokalI tapAsa karAvIe, mantrIenI vAtane badhAe saMmati ApI. ' rAjAe sUryodaya bAda eka prahara vyatita thayA bAda Aptajanone tapAsa karavA mATe mokalyA, hAthI, ghoDA ratha , vigere ucita vAhano para besIne te loke nagaramAM ane nagaranI bahAra kumAra vasudevane zedhavA lAgyA, kaI jagyAe vasudevano patto na lAgavAthI kalAnta rUdaye rAjAnI pAse pAchA AvI pitAno vRttAMta kahevA lAgyA. ' ' ' te vakhate kumAra vasudevane eka mitra eka vanamAMthI bIjA vanamAM zodhato zeAdhate smazAnamAM AvI pahoMce, tyAM saLagatI cItA joIne thAMbhalA upara bAMdhelA vastra upara najara gaI, tenI sAthe bAMdhelAM patrane chaDI vAMcI mitranuM mRtyu jANe roto rote rAjA pAse Avye, vAta karI ane patra Ape, rAjAe rUdhAtA kaMThe patra vAMcI yAdavanI sabhAmAM lakhANa vaMcAvyuM, ane kahyuM ke vasudeva keTale svamAnI ane kamala hRdayavALe che, he baMdhu! teM A zuM karyuM. tuM te keLAnA komaLa phaLa karatAM paNa atyaMta kamaLa nIkaLe, tAruM parAkrama batAvatA pahelAM ja te to tArA prANa cheDI dIdhA, vaDIle tathA nAgarike tarapha kSamApanA karIne, lakhIne te te agni praveza karyo. tame .
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 te tamArI tathA rAjyakulanI ane nagarajanonI kItine pradarzita karI che. he baMdhu! Aja tamArA vinA sAmrAjyanI tathA rAjyakulanI zobhA asta pAmI gaI che. tArA vinA saubhAgya cAlyuM gayuM che. karUNu kSINa thaI gaI che. gurUtA naSTaprAyaH banI gaIvinaya viveka te bhAgI gayA che, kSamA te dekhAtI ja nathI, sarve kalAo naSTaprAyaH thaI gaI, hamArI sAthe tamArA sivAya puNya paNa rahevA taiyAra nathI, tamArI upara he kumAra ! atizaya prema hovAthI vinitatA, sujanitA, nIti, satya, A badhuM hovA chatAM paNa priya ane miSTa vacane tamArI sAthe ja cAlI gayAM che. kulanArIo nagaranI yuvatio, tamAruM smaraNa karIne dhAra AMsue raDI rahI che, paraMtu tamArI kIrti tamArA vinA zaMkarahita banIne samasta vizvamAM vadhI rahI che. paNa hAya! Aje samasta jagata jirNodyAnanI jema mane AnaMda ApI zakatuM nathI, vizvarUpa mahelanA mukuTanA maNInI jema ApaNe harivaMza che. temAM tame atizaya guNavAna dhajAnA vastra samAna hatA, Aje te harivaMza tamArA vinA nisteja ane bhArahita banyuM che. nirbhAgya dhuraMdhara mUrkha chuM, ke mAtApitAnI priya thApaNa tathA guNa ane lAvaNyanA khajAnArUpa nAnA suku- mAra bhAI vasudevane sAcavI zake nahi. A pramANe nAnA bhAIne aneka guNanuM smaraNa
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 207 karatAM bIjA nAnA bhAIonI sAthe hRdayamAM zokane dhAraNa karatAM samudravijaya rAjA codhAra AMsuo vaDe rovA lAgyA, rAjAnA revAno avAja sAMbhaLI vasudevanA Akasmika mRtyunA banAvathI nAgarike paNa zakAtura banI bolavA lAgyA ke "Aje hamArA saubhAgyano samudra sukAI gaye, kalAkeza khalAsa thaI gayo, vasantanA caMdramAnuM tathA kAmadevanuM sAmrAjya vadhI gayuM. Aje sphaTika ratna samAna zRMgAra rasa bhaMgAra banIne kuTI gaye, jema zeraDImAMthI rasa cAlyA jAya che tene saMsAramAMthI sAra cAlI gaye, ane asAratA vadhI gaI che, parastrIsahodararUpa kumAranI vAtamAM thoDAka dene jotAM ame te de rAjAne batAvI kumAkaranA mRtyumAM kAraNarUpa banyA. A pramANe pazcAtApa rUpa vilApa karatAM leka kSaNa mAtra te nicetana banI gayA, kumAra vasudevanA samAcAra jANa nagaranI strIo atyanta zokAtura ane kalAnta ciravAlI banI jamIna upara ALoTavA lAgI, duHkhAbdhine dUra karavA mATe pitAnA banne hAtha uMcA karI, vALane chUTA mUkI, bhUtAvaLa samAna dekhAvA lAgI. he kAmadevane lajajALuM banAvanAra ! nAtha! saubhAgya suMdara ! pharIthI ApanuM darzana kyAre thaze? A pramANe uMcA avAje AMsuothI kapaDAMne bhIjAvatI vilApa karavA lAgI, jenA avAjathI jANe ke patthara paNa jovA lAgyA, ane vajA paNa jIrNa thavA lAgyuM.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 A pramANe zauryapura karUNarasathI vyApta banI gayuM. thoDA eka mANase te kalpAMta karatAM karatAM maraNane zaraNa banyA, ghaNAeka prajAjano tapa tathA kiyA karavA lAgyA. moTA moTA vidvAnothI pratibaMdhita banI antamAM saMsAra asAra che tema ghaNA mAnavA lAgyA, saMga ane viyoga eka bIjAnI pAchaLa rahelA che ane banne duHkhanA kAraNa rUpa che, ema jANu yAdavanI sAthe vasudevanuM mRta kArya patAvI vasudevanA guNone saMbhAratA zokamukta banI potAnA rAjyapAlanAdi kAryamAM otapreta banyA. pharIthI doSarahitapaNe, kSatriya maryAdA saMpanna, sajjanarUpa cakravAka pratye prItivardhaka zaura teja vadhavA lAgyuM. vasudevanuM varNana:- rAtrI pUrNa thayA bAda zaMka, saMtApa, ane duHkharahitapaNe sukumAra vasudeva sIdhA mArge cAlyA jatA hatA, eTalAmAM rathamAM besIne pitAnA pIyara jatI keI strIe pitAnI mAtAne kahyuM ke mAtAjI ! vadhAre dUra javA mATe mArgamAM. cAlatA ane thAkelA brAhmaNane ApaNA rathamAM besADI le ke jethI anAyAse maLelA lAbhathI puNyanI. prApti thAya, te vRddhAe paNa putrInuM kahyuM mAnIne brAhmaNane rathamAM besADI pitAnA gAma AvI, kumAra paNa tyAM snAnAdi kriyAthI nivRtta thaI bhejana karI sAMjanA yakSamaMdire gaye. tyAM leke nA mukhathI evuM sAMbhaLyuM ke vasudeva citAmAM baLI maryA che. ane yAdavoe tenI mRtakriyA
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 karI lIdhI che, saMtASI ane majabuta mananA vasudeve rAtrI tyAM ja pasAra karI. savAranA kautuka jovAnI icchAthI pRthvI upara paribhramaNa karavAnI bhAvanApUrvaka tyAMthI nIkaLIne 'vijayakheTa' nagaramAM gayA, tyAM sugrIva rAjAnI adbhUta guNAthI yukta zyAmA tathA vijayasenA nAmanI be kanyAone kalAyuddhamAM jItIne te bannenI sAthe lagna karI, rati prItinI sAthe krIDA karatA kAmadevanI jema aneka prakAranI krIDAone karatA vasudeva ghaNA lAMbA samaya sudhI sukhapUrvaka rahyA. senAmAM saMjayanI jema, vijaya senAmAM zUravIratAthI krura banelA hoya tema 'akrura' nAmanA putra ratnanI prApti thaI, kA~thI prerita vasudeva tyAMthI nIkaLIne siMhAnI garjanAthI gAjatA bhayakara jagalamAM AvI paheAMcyA, pANI pIvAnI IcchAthI jalAvata nAmanA sareAvaramAM pANI pIvA mATe gayA, eTalAmAM eka pahADa samA paDachaMda zyAmavaNu vALA gajarAja doDatA doDatA vasudeva tarapha ALye, hAthInI kalAmAM nipuNa evA vasudeva siMhanI jema tenI upara caDhI gayA, mahA muzkelIthI na jItI zakAya tevI vastune kalA pAraMgatA kSaNa mAtramAM jItI zake che. arcimAlI tathA pavana'jayanAmanA e vidyAdhare e potAnA svAminA hukamathI vasudevanu haraNa karI, kuMjarAvata nAmanA udyAnamAM laI jaI mUkI dIdhA, te udyAnamAM azanivega nAmanA vidyAdhara patie suMdara aMgAvAlI zyAmA 14.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 nAmanI peAtAnI kanyA sAthe vasudevano vivAha karyo. zyAmAnA viNAvAdanathI prasanna thayelA vasudeve varadAna mAgavAnuM kahyuM, tevAre zyAmAe kahyuM ke "haMmezane mATe ApaNe sAthe ja rahIe " eka khIjAno viyAga na thave joI e, A pramANe zyAmAnA vacana sAMbhaLI vasudeva bAlyA ke hu zyAMmA ! AvuM varadAna mAMgavAnuM kAraNa zuM ? tyAre zyAmAe kAraNu batAvyu. ke-- vaitADhya parvata upara kannara gIta nAmanA nagaramAM arci'mAlI nAmanA vidyAdhara rAjA hatA, temane javalanavega ane aneivega nAmanA be putrA hatA, arcimAlIe jvalanavegane rAjya ApI sayama aMgikAra karyo, jvalanavegane vimalA nAme atyaMta premALa ane guNavaMtI rANI hatI, agAraka nAme putra hatA, azanivegane suprabhA nAme patnI hatI, ane zyAmA nAmanI huM temanI putrI chuM. javalanavega yuvAna rAjAne rAjya ApI svage gayA, sahaja zatru aMgArake thADAka divase pachI vidyAmale karI kUTanItithI pitAnu rAjya laI lIdhuM. rAjya vaheANA mArA pitAjI aSTApada upara cAlI nIkaLyA, tyAM temaNe aMgirasa nAmanAM cAraNa munine pharIthI rAjya prAptine mATe pUchyuM. tevAre munie kahyuM ke tamArI putrI zyAmAnA patinA vaibhavathI karIthI prApta thaze. je koI jalAvata sarAvaranA hAthIno nigraha karaze te ja zyAmAno pati thaze. sAdhunA vacana upara vizvAsa hovAthI mArA pitAjI
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM rahevA lAgyA, ane te vizva mAM tapAsa mATe mekalavA lAgyA, hAthIne zI rInA upara beThelA Apane joI te bane vidyAre Apane ahIM A laI AvelA che. ane ApanI sAthe mArA lagna pitAjIe karyA che. pahelAnA vakhatamAM dharaNendra ane nAgendra vaDe ahIMA evI vyavasthA karAyelI che. jInamaMdiranI samIpamAM strI sahita rahelA keIne paNa mAravA nahI. je mAraze te te vidyAdharanI vidyA cAlI jaze. ane avidyAdhara haze tenI pAse te vidyA Avaze. eTale ja svAmina ! meM ApanI pAse "aviyoga"nuM varadAna mAMgyuM che. ahIM rahevAthI dUSTa e aMgAraka Apane kAMI nahi karI zake. A vRttAMta jANIne vasudeva tyAM ja rahevA lAgyA. eka kAjaLagherI kALarAtrIe duSTa aMgArake vasudevanuM haraNa karyuM. jyAre zuddhimAM AvyA tyAre vicAryuM ke koNa mArUM haraNa kare che ? pachI jyAre AMkha ughADIne vasudeva jue che te zyAmA samAna mUkha joIne oLakhe che. pAchaLathI "ubhe rahe" ubhuM rahe, bolatI hAthamAM talavArane dhAraNa karavAvALI, mUkharUpI caMdramAMthI AkAzamAM prakAza karavAvALI zyAmAnA jevI ja bIjI zyAmAne IzyAmAnA rUpamAM rahelA aMgArake teNInA be TukaDA karI nAkhyA, be zyAmAone laDatI joI vasudeva samajI gayA ke A mAyA che. vasudeve aMgArakane jorathI mUThI mArI, mArathI trAsI gayelA aMgArake vasudevane AkAzamAMthI choDI dIdhA, vasudeva
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 pakSInI jema AkAzamAMthI campApura nagaranI bahAranA sarovaramAM AvIne paDyA, haMsanI jema sarovaranI bahAra AvI najIkamAM AvelA vanamAM maNidipaka cityamAM praveza karyo, mahAtIrtha samajI bhaktibhAvathI namra banelA vasudeve vAsupUjya svAmine harSathI namaskAra vaMdana karyuM. kRtArtha banI tyAMthI nIkaLIne bAkI rahelI rAtrI vItAvI, sUryodaya thatAnI sAthe eka brAhmaNanI sAthe campAnagarImAM AvI pahoMcyA. nagaramAM ThekaThekANe gAMdharvalakathI AvelA hoya te pramANe nagaranA yuvAna purUSone hAthamAM vINuM laIne pharatA joyA, vasudevanA pUchavAthI brAhmaNe kahyuM ke sAkSAt kubera samAna cArUdatta nAme nagara zreSThi che. jema ratnAcalane ratnanI kImata nathI, samudrane pANInI kImata nathI, tevI ja rIte cArUdatta zeThane dhananI kaI kIMmata nathI. aDhaLaka dhana saMpatti cArUdatta zeThanA caraNamAM ALoTe che. tene gAndharvasenA nAme eka putrI che. atyaMta vinaya guNanI khANa samAna che. sakala kalAonI adhiSThAtri samAna che. rUpamAM te jANe IdrANI, apsarAo ane vidyAdhara patnie tenI AgaLa dAsI tulya ane zyAma jaNAya che. padavAkya pramANa zAstramAM pote adhika prasiddha thaI cUkelI che. gAMdharvakalAmAM te sarasvatI samAna che, teNInI gAMdharvakalAne jItavAmAM asamartha evI sarasvatI hAthamAM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 viNA ane pustaka laIne pharI rahelI che, teNInI pratijJA che ke je kaI purUSa gAMdhava vidyAmAM mane jIte te ja mAre bhartAra ane, eTalA mATe ahIMnA samasta yuvA tathA ahAranA dezamAMthI AvelA yuvake gAMdhava vidyAbhyAsa karatA najare dekhAya che. sugrIva tathA yazAgrIva nAmanA e gAMdhava paDatAnI sAme dareka mahIne parIkSA levAmAM Ave che. Aja sudhI jeTalA yuvake parIkSAmAM beThA che eTalA tamAma yuvake parIkSAmAM parAjita khanelA che brAhmaNe A pramANe kumAra vasudevane saghaLe vRttAMta kahIne pAtAnA nagara tarapha prayANa karyuM. kAMIka nAvinya karI batAvavAnI icchAvALA vasudeve mUkhamAM zuTIkA rAkhI, jenA prabhAvathI te ja vakhate mukhya vAmana brAhmaNanuM rUpa dhAraNa karI, vizeSa guNavAna sugrIva nAmanA upAdhyAyanA paga pakaDIne hAtha joDI vasudeve prAthanA karI ke he paDitava ! hu. gautamageAtramAM utpanna thayelA skendila nAmanA brAhmaNa chuM. gAMdhava senAnI icchAthI ApanI pAse gAMdhava vidyA zikhavA mATe ghaNA dUra dezAMtarathI huM AvyA chuM. te ApazrI mane ApanA ziSya anAvaze, evI mArI vinati che. upAdhyAyajIne khuba ja AjIjI karavAthI upAdhyAyajIe peAtAnI sAthe rahevA mATe paravAnagI ApI. upAdhyAyajIne mUrkha banAvavA mATe gadheDAnA jevA avAjathI
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 gAvA lAgyA, vINAne ulTI pakaDI, tuMbaDAmAM paga bharAvI taMtIne jorathI kheMcI ke jethI daMDa tUTI gaye. suMdara evI gAndharva vidyAnI kuja vAmananA rUpamAM rahelA vasudeve khuba ja nindA karI ane pitAnI prazaMsA aneka prakArathI karavAmAM lIna banI gayo. sarva vidyArthIomAM avetana hAsyAspada banyo. hasavAnuM ane AnaMdanuM pAtra mAnI sarva vidyArthIoe tenuM gaurava karyuM. vAdane divasa Avyo. bane upAdhyAyonI sAmenA Asane upara nagarane ane bIjA dezomAMthI AvelA tathA gAMdharva vidyAmAM pAraMgata vaLI gAMdharvasenAne harAvavAnI IcchAvALA vidyAthIe AvIne vinayapUrvaka besavA lAgyA. skaMdila paNa lAMbA samayathI gAndharvasenAne parAjita karavAnI IcchAthI vidyArthIothI hAMsIpAtra banIne, sugrIva upAdhyAyanI strI vaDe snehapUrvaka bahumUlya vothI susajijata, nepathyadhArI, caMdana AdinA vilepanathI carcita, puSamAlAthI bhita, alaMkArathI alaMkRta rathamAM besIne vAdasabhAmAM hAjara thayo. A" "Ao" Aja tame tamArI vidyAthI avazya gAMdharvasenAne jItavAnA che, A pramANe bolatA badhA yuvake tenI mazkarI karavA lAgyA, meTA maMca upara kalpita mahAsana upara tene besADyo, adhyApakee tathA paMDitAe tene mATe satkAra karyo, sabhAnI vacamAM, sAhelIothI zobhatI, suMdara mALAothI yukta, dAsIo dvArA
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 jenA guNa gavAya che tevI gAndharvasenA, DAbA hAthamAM viNane dhAraNa karI, sAkSAt devI sadaza dekhAtI zibikAmAMthI utarIne sabhAmAM ratnAsana upara AvIne beThI, ne brAhmInI jema vINA vagADavA lAgI. gAndharva vidyAnA racayitA zrI bharatamunie jANe ke strI rUpa dhAraNa na karyuM hoya tevI te sAkSAt devI svarUpamAM lAgatI hatI, teNInI viNAvAdana kalAthI saMtoSa pAmelA ane AnaMdita thayelA tamAma yuvakoe tAlIe pADI teNIne dhvani pikAryo, teNIne vijetA tarIke jAhera karI, ahe! gAndharvasenAnuM viNavAdana adbhuta ane alaukika che, ame tamAma "vAdI e tenI sAme amArI hAra kabula karIe chIe ane teNInI chatane jAhera karIe chIe. tyArabAda nagaranA ane paradezathI AvelA viNavAdanamAM prauDha banelA yuvAnoe hasIne vRSNinandana (vasudeva)ne kahyuM ke kalApaTu skendila! gadharvasenAne jItavAne mATe tuM tArI kalA kema nathI batAvate, te lekenA kahevAthI vicakSaNa zaktizALI vasudeve mukhamAMthI guTIka kADhI pite IcchAnusAra devAthI ane tapalakSamIthI paNa adhika evA rUpane prakaTa karyuM. vizvanA lecanane lebhAvavAne yogya rUpa joIne, candramAnI jyoti sadaza rUpa joIne, kSIrasAgaranA khAbocIAnI jema gandharvasenA kSebhita banI gaI,
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 abhimAna rahita AzcaryathI ati sabhAjane paNa are A keNa che? zuM kaI deva che? zuM koI asura che? A pramANe tarka vitarka karavA lAgyA. vasudeve viNAnI mAMgaNI karI, badhA sabhAjane pitapitAnI viNA ApavA taiyAra thayA, paraMtu vasudeve dareka viNane khAmI bharI batAvI, tyArabAda gAndharvasenAe pitAnI marNamaya viNuM vasudevane ApI, te viNAne svikAra karI kumAre kahyuM ke subra? bole zuM gAuM? tyAre gAdharvasenAe kahyuM ke navamacakI mahApadmanA meTAbhAI mahAmuni zrI viSakumAranA trivikrama kathA caritranuM varNana karo. sabhA samakSa vasudeve vINA vagADavAnuM ane caritranuM varNana zarU karyuM. A jaMbudvipanA pUrva videhamAM sukaccha vijaya dezamAM zrInagara nAme nagara che. lakSmIthI kubera samAna tyAM prajApAla nAmanA rAjavI rAjya kare che. ekadA rAjAe vidyutane utpAta che, ane rAjya uparathI vairAgya bhAva unna thaye. samAdhiguptarSinI pAse pravajyA grahaNa karI. lAMbA kALa sudhI tapasyA karIne kAladharma pAmI ayyatendra thayA. Aja jabudvIpanA bharatakSetranA hastinApura nAmanA nagaramAM IkvAku vaMzamAM vilAsanA ghara samAna pakvottara nAme rAjA hatA. IndranI patni samAna tene javAlA nAmanI
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 paTTarANI hatI, te rANIe siMhanA svapnathI sucita viSaNukumAra nAmanA prathama putraratnane janma Apyo: te prajApAla rAjAno jIva agruta devalekamAMthI cyavIne cauda mahAsvapnothI cakravatinA vaibhavane batAvavA vALo mahApadma nAme javAlAdevInA bIjA putra ratnapaNe utpanna thayo. anukrame bane bhAIe moTA thavA lAgyA, sarva prakAranI kaLAo zIkhyA, temAthI sauthI moTAbhAI dhIra, udAra ane saMpUrNa aMge pAMga vikasita dehavALA, zAMta, rasa nimagna, kAma krodhAdi aMtarverIne jItavAmAM udyamavaMta banyA. rAjA potare vijigISa guNethI yukta mahApavane yuvarAja pade sthApyA. avanita nagarImAM zrI varmA nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene buddhimAnomAM ziromaNuM namuci nAme maMtrI hate, eka vakhate zrI suvratasvAmInA ziSya AcArya zrI suvatasUri vihAra karatA karatA te nagaramAM samesaryA, rAjamahelanA jharUkhAmAMthI rAjA zrIvarmAe sarvasamRddhi sahita munine vaMdana karavA mATe jatA nAgarikane joyA, rAjAe mahAmaMtrI namucine pUchyuM ke-nagarajane kyAM jAya che? maMtrIe kahyuM ke nagaranI bahAra AvelA zramaNa gurUdevane vaMdana karavA mATe jaI rahyA che, "he rAjana! zuM ApanI IcchA dharma zravaNa karavAnI che ke ? rAjAe! hA, kahI tyAM javAne pitAne nizcita vicAra kahyo tyAre maMtrIe kahyuM ke rAjana ! Apa mAdhyastha raheze. ApanI samakSa
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 te lekene vAdamAM nirUttara karIza, rAjAe maMtrInI vAtane svikAra karyo: rAjA, maMtrI ane parivAra zrI suvatAcAryanI pAse AvyA, ane vaMdanA karI ucita sthAne beThA. A prasaMgepAta rAjAe munine dharma sthiti viSe prazna karyo, kAgaDAnI samakSa haMsa jema mauna seve che. tema munie mauna dhAraNa karyuM. eTalAmAM jainonI nindA karanA maMtrI koMdha lAvIne be muMDa! tuM zuM jANe che? tuM te be pagavALo baLadIo che? anArya maMtrIne paNa AcArya bhagavaMte kahyuM ke he saciva! je tamAre vAda sAce haze te vaidanI mAphaka huM tene mATe prayatna karI tamane zaMkAmAMthI mukta karIza, eTalAmAM eka kSullaka munie AcAryane kahyuM ke he prabhe! A abhimAnI paMDitanI sAthe huM belIza te egya gaNAze. ApanI sAme huM vAdamAM tene jItI laIza, te pUrva pakSa kare huM tenuM khaMDana karIza, maMtrIe pUrva pakSamAM kahyuM ke "jeno pAkhaMDI azauca havAthI dezavAsane mATe egya nathI. te vAre zubhalaka munie kahyuM ke vedamAM kahyuM che ke pANIne ghaDe, khAMDaNIo, preSaNIo, cale, pramArjanI e pAMce grahasthane mATe vadhasthAna che. e pAMcenI je sevA kare che. te trayI bAhya che tenAthI varjita evA hame leka trayI bAhya kema hAI zakIe ? eTale nirdoSa evA munione sadeSa evA te lekemAM nivAsa kare te anucita che. A pramANe kSullaka
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 muninI proDha yuktiothI mUgo banI maMtrI rAjAnI sAthe pitAnA nivAsasthAne gaye. rAkSasa samAna maMtrI rAtanA munione mAravA mATe cAle, paraMtu zAsanadevIe tene rastAmAM ja khaMbhita banAvI dIdhe, savAranA ke maMtrIne taMbhita thayele joIne Azcarya cakti banI gayA, ane rAjasahita badhA nAgarike jena dharmane svikAra karyo. A pramANe apamAnita thayele maMtrI lajajALu banIne rAjya choDI hastinApura cAlI gaye, kemake svamAnabhaMga mANasoe sthAna choDI bIjA sthAnamAM cAlyA javuM joIe. yuvarAja mahApa tene pitAnA rAjyo mahAmantrI banAvyo, tyAre siMhabala rAjAe meTI senA taiyAra karI, yuvarAja upara caDhAI karI, dhamAM AvI kumAre nigIone Adeza. Ape ke siMhabalane pakaDIne ahIM lAve, paraMtu te lokee bhayabhIta banIne rAjAne nA kahI. tyArabAda namucie kahyuM ke rAjana ! je tamAro Adeza hoya to huM tene bAMdhIne ApanI pAse laI AvuM chuM; khUzI thaIne mahApa tene bIDuM ApyuM. ane prakAre mahAbaLavAna namucie pavana vegathI AvIne tenA kIlAne toDI baLathI siMhabalane bAMdhI lAvI yuvarAjane samarpita karyo. - kumAre namucine varadAna mAgavA mATe kahyuM tyAre. namucie kahyuM ke he svAmin ! Apa mane bhUlazo nahI. samaya Avaze tyAre huM ApanI pAsethI varadAna mAMgI laIza, kumAra te maMtrInI upara samasta rAjyane bhAra soMpI. acyatendranI mAphaka rAjya lakSmInA vikAsamAM potAnA.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 - divase vitAvavA lAgyA, daDha samyaktvane dhAraNa karavAvALI kumAranI mAtA javAlAdevIe navIna sUryarathanI samAna jaina ratha banAvyo, mithyAtva draSTivALI kumAranI patni lakSmIdevIe spardhAvaza brAhamya ratha banAvyo, lakSmIe rAjAne ekAntamAM prArthanA karI ke brAhamya rathane nagaramAM prathama pherava, ane pachI ApanI AjJAthI jaina ratha paNa pheravo. ' javAlAe paNa rAjAne AjJA karI ke " prathama jaina rathayAtrA nahIM karavAmAM Ave te huM anazana karIza." mAdhyastha vRttivALA rAjAe bane rathayAtrAe baMdha rakhAvI. mAtAnA duHkhathI dukhita banela mahAparva rAjya choDIne rAtorAta hastinApurathI bhAgI chUTayo, cAlatAM cAlatAM eka mahA bhayAnaka jaMgalamAM teNe praveza karyo. pharatAM pharatAM teNe eka tApasa Azrama je, tApasee ati suMdara tenuM Atithya karyuM ke jethI mahApadma pitAnA gharanI jema rahevA lAgyo. A tarapha nAmathI ane balathI kAlarAjAnA AkramaNa karavA vaDe karIne campAnareza janamejaya yuddhamAM hArIne bhAgI gayA, jagalanA kapAvAthI karIne jema mRgalAo nAsI jAya tema aMtaHpuranI strIo daze dizAomAM bhAgI gaI, caMpAnagarInA rAjAnI putrI madanAvalI bhAgyavazAt te tApasAzramamAM AvI gaI kumAra ane madanAvalI eka bIjAne jevAthI paraspara anurAgavALA thayA, kumAra pratye potAnI putrI madanAvalIne anurAgavALI jANI mAtA nAgavatIe saMketathI kahyuM ke
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 nimittiAnA vacanane yAda karI tu capaLatA na kara ! nimittiAee janma samaye kahyuM hatuM ke cha khaMDa bharatakSetranA adhizvaranu` strI ratna tuM khanIza, mATe strItva sulabha capalatAthI kAI purUSanI sAthe anurAga na kara, koIpaNa divasa ratna manuSyanI mAMgaNI kare nahI. paNa manuSya ratnanI mAgaNI kare che. mATe zAMta manI tApasanI jema tAre rahevuM joI e, samaya Ave cakravati tArI sAthe lagna karaze. viplavanI zakAthI AzramanA kulapatie kumArane kahyuM ke he vatsa ! tamAruM kalyANa thAva! tame jyAM javA mATe IcchA rAkhata! hA tyAM jaladIthI prayANa karA, tApasanA vacana sAMbhaLI vicAyu ke eka samayamAM e cakravarti e sAMbhaLI zakatA nathI, mATe bhAvImAM huM avazya cakravati thavAno chuM. A maDhanAvaLI mArI patnI banavAnI che. evA nizcaya karIne tyAMthI nIkaLIne sindhu sadana paTTaNamAM gayA, nagaranI bahAra udyAnamAM strIone vasatAtsava AnaMda. pUrvaka cAlatA hatA tenA kAlAhalane sAMbhaLI rAjAne paTTahasti AlAna stambhane ukhADI nAMkhI bephAma mastIe caDhayA, upara besavAvALAne nIce pachADI mazakanI jema kacaDI nAkhyA, hAthInA pratikAra kAi nahI karI zakavAthI te hAthI nagaranI strIone mArI nAkhavAnI icchAthI udyAna tarapha bhAgyA, pratikAra karavAmAM asamatha nagaranI strIo bhayathI vidhrUvala banI mUDhanI jema ubhI rahI. ane meTA svare rAvA lAgI, kumAre temanA svara sAMbhaLIne nagaranI strIone bacAvA mATe siMhanI mAphaka doDI siMhanAdathI.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 hAthInI tarjanA karI, hAthI paNa reSamAM AvI kumAranI tarapha deDa, strIoe bumarANa macAvyuM ke hamane bacAvavAvALA ke I mahApurUSane hAthI mArI nAkhe che. ghaNe zerabakera sAMbhaLI nagarajane paNa AvI pahoMcyA. rAjAe kumArane AvA prakAranA duHsAhasathI reka, paraMtu kumAre mAnyuM nahIM. ane rAjAne kahyuM ke kulIna purUSe kAryane zarU karyA pachI te kAmane choDatA nathI. ane vAsAra muThInA prahArathI hAthIne mAryo, jyAM kumArane pakaDavA mATe hAthI deDakyo, tyAM ja kumAra cAlAkI pUrvaka hAthInI pITha upara caDhI beThe ane maMDukAdi AsanathI, capeTAthI, paganAghAtathI hAthIne vaza karyo, lekee muktakaMThe kumAranI prazaMsA karI. rAjAe rUpa tathA zauryathI rAjakumAra mAnI pitAnI so kanyAonI sAthe tenA lagna karyA, hAthaNIonI sAthe rahetA hAthInI mAphaka se strIonI sAthe satata kIDAone karate kumAra cittamAM madanAvalInuM maraNa karate hate, eka divasa rAtanA pitAnA palaMga upara sUtelA kumAranuM vegavatI vidyAdharIe haraNa karyuM. kumAra jAgratadazAmAM AvyA tyAre vidyAdharIe kumArane samajAvyA, ke Apa kodha na karaze, ane ApazrI ekAgracitta mArI vAtane sAMbhaLe. vaitADhaya parvata upara sUradaya nAme eka suMdara nagara che, Indradhanu nAme vidyAdhara IndranI samAna tyAMnA rAjA che.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 223 tene zrIkAntA nAme patni che. jayacandrA nAme putrI che. pitAne cagya pati nahi malavAthI jayacandrA purUSaSi banI che. eka divasa bharatakSetranA tamAma rAjAonA citro tene batAvavAmAM AvyA, temAM eka paNa rAjA tene pasaMda paDyo nahI. bIje dIvase meM ApanuM rUpa citramAM derIne batAvyuM. citra dekhatAnI sAthe teNInA cittamAM kAma saMcAra thavA lAge, teNIe nizcaya karyo ke huM je lagna karIza to pottara putra mahApatranI sAthe ja karIza, nahitara prANa tyAga karIza, meM tenA mAtA pitAne ApanI pratyene anurAga batAvyo, te bannee te kArya mATe anumodana karyuM. temanI AjJAthI huM vegavatI nAme vidyAdharI vivAha mATe Apane tyAM laI jAuM chuM. mATe ApazrI ke karaze nahI. mahApadrakumArane sUradayapuramAM prAtaHkAla thatAMnI sAthe ja vidyAdharIe zrIIdradhanuM vidyAdharanI pAse lAvIne mUkyA, becarendra Indradhanue potAnI putrI jayacandrAnuM pANagrahaNa mahApadmakumAranI sAthe karAvyuM. teNanA vivAhanA samAcAra sAMbhaLI jayacandranA mAmAnA putra vidyA tathA bAhubaLanA abhimAnI zrIgaMgAdhara tathA mahIdhare jayacandrAnI IcchAthI mahApadma upara AkramaNa karyuM. sasarAnA lazkaranI sahAyatAthI ane pitAnA parAkramathI te bannene parAjita karI bhagADI mUkyA, asAdhAraNa puNyanI rAzIe ApelI divyazaktivaDe hajAre yakSethI sevAtA, cauda mahAsvamothI,
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224. cakAdi cauda mahAratnathI sevAtA zrI mahApadma cakravartie. anukrame cha khaMDa bharatakSetrane vijayetsava karyo, prathama jovAmAM Avela strIratna madanAvalIne smaraNa karate cakavati pharIthI e ja tApasa AzramamAM AvyA, tApasee tene. Adara satkAra karyo, pharatAM pharatAM tyAM AvelA janamejaya rAjavIe pitAnI kanyA madanAvalI mahApadma cakravatine ApI, A pramANe cakavatinI saMpUrNa lakSmIthI yukta mahApadma hastinApuramAM AvyA, prasanna citta mAtApitAne namaskAra karI, AnaMda prApta karyo. pitAnA caritrarUpa amRtanA siMcanathI temanA karNane tRpta karyA. A vakhate namucine jItavAvALA munisuvrata svAminA. ziSya zrI suvratAcArya zreSTha sAdhuo vaDe parivarelAM tyAM AvyA, sarvasamRddhithI saparivAra zrImad pakvottara rAjAe najIka AvI AnaMdapUrvaka vaMdana karyuM. AcArya bhagavate rAjAne saMskArarUpa mahAbhayAnaka aTavImAM paribhramaNa karavAthI lAgelA thAkane dUra karanArI dezanA ApI, teonI dezanAthI vairAgyane prApta thayelA rAjAe gurUmahArAjane prArthanA karI ke jyAM sudhI huM putrane rAjyakArabhAra suprata karIne na AvuM tyAM sudhI Apa anyatra vihAra na karatA. AcArya mahArAje kahyuM ke rAjana ! pramAda cheDIne udyama kare jarUrI che. rAjA AcArya mahArAjane vaMdana karI harSollAsa pUrvaka pitAnA mahelamAM AvyuM, rAjAe Aptajanone belAvI
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 pitAnA moTA putra viSakumArane pitAnI dIkSA levAnI bhAvanA jaNAvI ane rAjyasana para besavA jaNAvyuM. viSNukumAre kahyuM ke tame badhA mArA kalyANane karavAvALA nathI. rAjyabhAra vahana karavAthI aniSTha ane bhayaMkara bhavavRddhinuM kAraNa bane che. mane rAjya joItuM nathI, huM te pitAjInA mArge javAno chuM. tyArabAda rAjAe mahApadmane bolAvI pitAne tathA vikumArano dIkSA mATeno vicAra jAhera karyo, mahApadma sammati sUcaka mauna dhAraNa karyuM. pavottara rAjAe mahApadmano cakravartipada ane rAjyapadano abhiSeka karyo, mahApadmakumAre rAjyapadane prApta karI mAtA taraphathI banAvavAmAM Avela jaina rathayAtrA mahAtsava nagaramAM abhUta rIte karyo. suvarNa, puSpa vigerethI mAtA javAlAdevInI pUjA karIne kahyuM ke mAtAjI! Apa AjJA Ape ke huM ApanuM kayuM kArya karuM? mAtAe kahyuM ke he vatsa ! rathayAtrAthI vadhIne AgaLa kaI priya vastu nathI, tane dharmavIra joIne mArA mananA manoratha pUrNa thayA che. dAnavIra, yuddhavIra putrane janma ApavAvALI mAtAe ghaNuM hoya che. paNa dharmavIra putrane janma ApanArI mAtA virala ja hoya che. rAjAnA AgrahathI suvrata sUri rathayAtrAnA divasa sudhI paznottarAdi sAdhuonI sAthe tyAM ja rahyA hatA. cakavati mahApadma rAjAe sthAne sthAne navina jInamaMdirathI pRthvIne bhAyamAna banAvavAnI zarUAta karI, pitAnI, 15
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 226 vizanI ane jinazAsananI unnattimAM ja pitAnI pravRtti cAlu rAkhI hatI, pakvottara rAjaSi uttama vratanuM samya prakAre pAlana karI kevalajJAnanI prApti karI ane siddhigatie pahoMcyA. tapanA prabhAvathI viSNukumAra munine vAyuthI paNa vegavAna, samudranA taraMgothI paNa adhika zaktizALI evI ghaNuM labdhionI prApti thaI. teozrI labdhi dvArA merUparvata jevaDuM ane paramANu jevaDuM paNa zarIra banAvI zakatA hatA, atyaMta zaktizALI hovA chatAM pitAnA tapavyayanA bhayathI anucita samaye ane sthAne pitAnI labdhino vyaya karatA nahotA. ane suvatAcArya sahita ghaNu sAdhuenI sAthe pite hastinApura cAturmAsa padhAryA, teonA AgamananI vAta sAMbhaLI mancI namucine pUrvanuM dhira yAda AvyuM ane badale levAnI IcchAthI mahApadma rAjAne kahyuM ke yuvarAja padanA vakhate Ape je varadAna ApyuM hatuM te varadAna mane have joIe che. te ApazrI mane Apaze. kemake satpAtramAM rAkhelI vastu yuganA aMtamAM paNa vinAza pAmatI nathI. rAjAe varadAnamAM mAMgavAnuM kahyuM. namucie varadAnamAM rAjyanI mAMgaNI karI. satyavAdI rAjAe namucine rAjya ApI dIdhuM. ane pite antaHpuramAM jaIne cagInI jema niSkriya banIne rahevA lAgyA. jyAre namucine rAjyAbhiSeka thaye te samaye -
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 tAMbare sivAya tamAma prajA ekatrIta thaI hatI, badhA ja AvyA paNa vetAMbara nahi AvavAthI krodhita thayelA namucie suvatAcAryanI pAse jaIne kahyuM ke are! lekavyavahArathI ajJAta ! tapavananI rakSA paNa rAjA ja kare che. tapasvIonI paNa rakSA rAjA kare che. mATe tapasvIoe paNa rAjAnA abhiSeka samaye AvI maMgala Azirvacana avazya ApavA joIe. ane dararoja tapasyAne chaThTho bhAga paNa Apa joIe. paraMtu tame loko te pramANe nahIM karatAM nizcita rIte mAro virodha karyo che. mATe virodhI banIne mArA rAjyamAM tame nahI rahI zake, jaldIthI tame mArA rAjyanI hada choDIne cAlyA jAva, je tame nahI cAlyA jAva te tamene sarvane huM mArI naMkhAvIza, AcArya mahArAje kahyuM ke amAro AcAra nahI hovAthI ame abhiSekamAM AvI zakyA nathI. temAM virodhanuM koI kAraNa nathI. ame leke svabhAvathI ja keInA virodhI nathI, temAM paNa sajananI rakSA karavAvALA rAjAnI sAthe to virodha hoI zake ja nahi, pharIthI namucie kodhathI kahyuM ke he AcArya ! mithyA vacanonA ADambarathI kAMI ja vaLavAnuM nathI. ATha divasamAM mArA rAjyanI hada choDIne cAlyA jAva, nahi jAo te coranI jema gunegAra mAnIne tamane zikSA karavAmAM Avaze. A pramANe kahIne namuci pitAnA sthAne gayo, AcArya mahArAje potAnA sAdhuone kahyuM ke
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 padmarAjAnA moTAbhAI muni che. jeoe cha hajAra varSa sudhI ugra tapa karela che. teo hamaNAM mandarAcala parvata upara che. temanA vacanathI ja namuci zAMta banI zake tema lAge che kAraNake te paNa padyarAjanI jemaja namucinA. svAmI hatA, temane laI AvavA mATe cAraNa labdhivALA sAdhu ja jaI zake tema che. kemake saMghanA kArya mATe labdhine upayoga karavAmAM koIpaNa prakArano deSa nathI. eka sAdhue kahyuM ke huM AkAzamAge merU parvata upara javA mATe tayAra chuM paraMtu pAchA AvI zakAya tema nathI. mATe ApazrI ucita Adeza Apa, gurUjIe kahyuM ke AvavAnI cintA karatA nahIM. viSNukumAra tamene laI Avaze. te sAdhu munirAja garUDavege merU parvata upara viSNukumAranI pAse gayA, sAdhune AvelA joI viSNukumAre vicAra karyo ke saMghanuM keIpaNa mahAna kArya AvI paDayuM che. mATe ja varSAkAlamAM munirAja ahIMA AvyA che. sAdhue pitAnuM AvavAnuM kAraNa batAvyuM. ane tarata ja baMne mahAmunie hastinApuramAM AvyA. gurUmahArAjane vaMdana karI, sAdhuonI sAthe namucinI pAse gayA, namuci sivAya rAjAdi sarve jaNAe vinamrabhAve munione vaMdanA karI. * viSNukumAra munie sAdhudharmanA kahevA mujaba namucine kahyuM ke-"A badhA munie kArtika mahInA sudhI
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara9 atre rahevAnA che, sAdhuo varSotrAtumAM ghaNA jIvanI utpatti thAya che. tamArA zaheramAM teonA rahevAthI koIpaNa prakAre tamane nukazAna thavAnuM nathI. paraMtu dinapratidina zobhAmAM vRddhi thavAnI che. bharatezvarAdi rAjAoe pahelAnA samayamAM munionI sevA karI hatI, to tame ochAmAM ochuM rahevA puratI te jagyA Ape, namucie javAba Apyo ke tame adhika prayAsa na karaze, huM koIpaNa prakAre teone ahIMA rahevA daIza nahi. tyAre viSNukumAre kahyuM ke teone udyAnamAM rahevA jagyA Ape. viSNukumAra muninI zaktine nahI jANate namuci bolyA ke nIca! garIbanI mAphaka jagyAnI mAMgaNI zA mATe kare che. zvetAMbarone mATe mArA rAjyamAM sthAna nathI. tamane jIvavAnI IcchA hoya to mArA rAjyamAMthI cAlyA jAva, nahitara sarvene vadha karIza, namucinI vANI sAMbhaLI viSNukumAra munine bhayaMkara krodha AvyuM. paraMtu pitAnA mukhanA bhAvamAM jarA paNa pheraphAra na karatAM kahyuM ke he saciva! ochAmAM ochI traNa DagalAM bhUmi Apa, tyAre namuci jagyA ApavA mATe taiyAra thaye, ane kahyuM ke traNa DagalAM bhUminI bahAra koI sAdhu Avaze to huM mArI nAkhIza. tyAre viSNukumAra munie kahyuM ke-astu, traNa pAda bhUmi Ape, A pramANe balI vikumAra munie potAnI labdhivaDe zarIrane moTuM banAvyuM, dhanuSya, vaja, talavArane
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 hAthamAM dhAraNa karI, mugaTa, kuMDala ane mAlAothI vibhUSita paganA pachADavAthI karIne bhUmine dhrujAvatA. kutkAranA avAjathI khecarane dhrujAvatA, taraNAMnI mAphaka parvata paDavA lAgyA, daze dizAomAM hAhAkAra thavA lAge, traNe lekamAM mahAbhayaMkara evuM rUpa viSNukumAra mahAmunie dhAraNa karyuM. traSi munio, vidyAdhara vagere mahAmuninI prArthanA karavA lAgyA, viSNukumAra munie pUrva-pazcima samudranI madhyamAM rahelI bhUmi upara pitAnA paga mUkyA, te vAta jANe pavarAja pitAnI bedarakArIthI bhayabhIta banIne prajatA zarIre muninI pAse AvI hAtha jeDI, namaskAra karI potAnA uSNAzruthI munizvaranA pAdanuM prakSAlana karatA belyA ke Apane vijayI jeIne svayaM mArA pitAjI ahIMA hAjara hoya tema mane lAge che. mane AvI khabara nahotI ke A duSTa maMtrI zrI saMghanuM ane munionuM AvuM bhayaMkara apamAna karaze.' duSTa maMtrI mRtyu daMDanA daMDathI paNa adhika deSita che. sajananA cittamAM kutUhala utpanna karatA viSakumAra munie potAnA zarIrane mUla svarUpamAM lAvIne mUkayuM. viSNukumAra munie rAjA dvArA prabaMdha karAvI namuci maMtrIne dezanikAla karAvyuM, tyArathI traNalekamAM ayyata muni trivikrama tarIke oLakhAvA lAgyA. A pramANe saMghakArya karIne, tapathI ghAtakarmane kSaya karIne mahAmuni viSNukumAre kevalajJAnanI prApti karI. anukrame aghAtikane kSaya karI muktinA paMthe sidhAvyA.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 mahApadma cakravati paNa saMsArathI nirveda pAmIne sugurU pAse saMyama grahaNa karI kevalajJAnanI prApti karI muktie gayA, mahApadma cakavati yuvarAja pade tathA mAMDalikapade pAMca pAMca varSa rahyA, pakhaMDa sAdhavA mATe traNaso varSa, cakavati pada upara aDhAra hajAra sAta varSa ane saMyama mArgamAM daza hajAra varSa e pramANe trIsa hajAra varSanuM AyuSya mahApadma cakravatie bhegavyuM. prAyaH teTaluM ja AyuSya zrI viSNukumAra mahAmunie paNa bhagavyuM hatuM. "tatva tu kevalI gamya " tyArabAda vasudeve kAmadevanI senA samAna gandharvasenAne kahyuM ke huM kalyANi ! mArI jema tame paNa te caritrane viNavAdana dvArA kahe. catura hovA chatAM paNa sAtvika bhAvodayathI kaMpita zarIravALI hovAthI vasudevanI spardhA karI zake tema nahI hovAthI gandharvasenAe sabhA samakSa pitAne parAjaya svikArI lIdhe, gandharvasenAe kahyuM ke Apa vedAntarane dhAraNa karavAvALA brahmA che ! athavA bhUmileka upara rahevAvALA addabhUta kalAsRSTA che ! athavA gAMdharva svarNa nirmANa pArada nArada che ! ApanI sAthe mArI pratibhA keI divasa kAma nahI karI zake, A pramANe kahetI gAndharvasenAe niHsaMkocapaNe pitAnI jAta ane kuLane chUpAvavAvALA vasudevanA gaLAmAM varamALA nAMkhI. sabhAmaMDapamAM beThelA tamAma sabhya AnaMdathI vibhera
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 6 anI gayA, banne paDitA satASa pAmyA, sabhAjanAe hathI moTA avAjo karyo, cArUdatte badhA vAdIone sanmAna pUrvaka vidAya karI, gaurava sahita vasudevane peAtAnA mahelamAM lAvyA, vidhipUrvaka lagna karatAM pahelAM cArUdatte vasudevane pUchyuM ke vatsa ! kayA gautranuM nAma bAlIne kanyAdAna ApuM.' vasudeve hasIne kahyuM ke huM tAta ! ' Apane je ThIka lAge te gautranuM nAma ApazrI khelI zake che.' te vAre zreSThie kahyu` ke vatsa ! tamArA hasavAnu` kAraNa huM samajI chuM ke gAndhasenA vaNikaputrI che. tema mAnI tamA tenuM apamAna karaze nahI. teNInI vistRta kathA hamaNAM kahevAno samaya nathI paNa samaya AvethI Apane jarUra kahIza, A pramANe kahIne cArUdatte vasudeva ane gAndhu senAnA lagna karyAM, sugrIva tathA yogrIva nAmanA banne paDitAne paNa sateASapa mI cArUdatte peAtAnI be putrIe zyAmA tathA vijayA ApI, ghaNe! samaya vyatita thayA bAda eka divasa zreSThie kahyuM ke he AyuSyamAn Aje tame zarUAtathI laIne Aja sudhInA gandhasenAne vRtAnta sAMbhaLe ghaNA samaya pahelAM A nagaramAM bhAnu nAme dhanADhya zreSThi rahetA hatA, aDhaLaka dhanano mAlIka hatA. tene subhadrA nAme bhaktiparAyaNa strI hatI, sarva prakAranI sampatti hovA chatAM santAna sukha nahI hovAthI teo du:khI rahetA hatA, strI purUSa brahmacaryanuM banne atyaMta pAlana kare te
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 -vastu sarva zreSTha che. paNa je mithunAdinA sevana karavA chatAM vadhyatvanI prApti thAya che tyAre te niMdanIya bane che. - eka vakhate bhAgyavazAt cAraNa munine te bane pati patnie putrane mATe pUchyuM tyAre "avazya putra prApti thaze." e pramANe kahIne muni vihAra karI gayA, anukuLa samaye hRdayamAM AnaMda ApavAvALA putraratnanI prApti thaI vaMzavRddhinI sAthe vAddhanAdi utsava karyo, bAramA divase tenuM nAma cArUdatta rAkhavAmAM AvyuM. dhAvamAtAethI pAlana karAto te putra jema bagIcAmAM vRkSe meTA thAya tevI rIte moTo thaye, yauvanAvasthAe pahoMce. eka divasa mitranI sAthe nadInI retImAM sukavinI samAna keI vyaktinA pagalAM joyAM, te joyAM ane vicAryuM ke janAra vyaktinI sAthe rahevAvALI kaI kAminI hovI joIe, tapAsa karavAno nirNaya karI badhA mitre je bAju pagalAM jatAM hatAM te bAjue AgaLa vadhyA, ghaNe dUra gayA pachI keLanuM vana dekhAyuM. badhA mitre vanamAM gayA. ghaNe dUra sudhI patharAyelA vanamAM tapAsa karatAM vananA madhya bhAgamAM keLanA pAnanuM banAveluM ghara jovAmAM AvyuM, jenI madhyamAM puSpauyA hatI, tenI samIpamAM eka vRkSanI sAthe lekhaMDanI khIlIthI jaDAyelA eka manuSyane joyo. cArUdattanuM hRdaya dayAthI bharAI AvyuM, te purUSane mukta karavAnI cintA tenA duHkhI hRdayane saMtApI rahela hatI, baMdhanAvasthAmAM rahelA purUSanI pAse talavAra paDelI hatI.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 cArUdatte te talavAranA myAnane kheAlIne joyuM te temAM traNa auSadhIo hatI, auSadhIonA prabhAva acinha hAya che tema jANIne eka auSadhI ghasIne tenA aMga upara lagADavAthI khIlI nIkaLI gaI, khIjI auSadhI ghasIne lagADavAthI ghA rUjhAI gayA, trIjI auSadhIe zreSTha vaidyanI mAphaka tene sacetana banAvI dIdhA, teNe prANadAnanA upakAra karavAvALA cArUdattanI sAme banne sagAbhAI e hoya tevI rIte potAnA saghaLA vRttAMta kahI matAnyA. zivamandira vaitADhatha upara rahevAvALA khecarAdhIza mahendravikramano hu. putra chu. mArUM nAma amitagati che. eka vakhata mArI potAnI icchAthI dhUmazikha ane gaumu'Da nAmanA mitronI sAthe krIDA karatA karatA ame himavata pa ta upara gayA, tyAM hiraNyarAma nAmanA tapasvI mAmAnI sundara aMgAvALI sukumAlikA nAmanI putrIne joI. tenA pratye anurAga utpanna thavAthI kAmAdhIna banIne ghera gayA. mUDha cittavALA mane joI ne mArA mitra dvArA pitAjIe kAraNa jANI lIdhuM. te kanyAne khelAvI teNInI sAthe mArA lagna pitAjIe karAvI ApyA, pitAjInI chatrachAyAmAM aneka prakAranAM sukhA ameA banne bhAgavatAM hatAM. bhAgyavazAt dhUmazikha sukumAlikA pratye anurAgI banyA, teonI ceSThAethI mane khabara paDI gaI, chatAM mitra hovAthI dAkSiNyatA vaDe meM tene rokayo nahI. ane tenI sAthe ame ahIMA AvyA, keLanuM ghara banAvI priyAnI sAthe krIDA
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23ya karavA lAgyo. mArI A sthiti dhUmazikhe karI che, mArI. prANapriyA sukumAlikAnuM haraNa karIne bhAgI gayo che. kaI paNa jAtanA ApaNA saMbaMdha nahi hovA chatAM eka nAno bhAI mAnI tamee mane cheDA che, mATe bele huM zuM tamAruM kArya karyuM ke jethI ApanA upakArane , kiMcita badale vALI zakuM. tyAre cArUdatte kahyuM ke he mitra ! tamArA darzanathI huM kRtArtha chuM. AnaMdamAM tallIna chuM. cArUdattanA kahevAthI amitagati khecara pitAnA sthAne ga, udAracarita cArUdatta paNa pitAnA ghera AvyA. - pitAjInI AjJAthI cArUdatte pitAnA sarvArthanAmanA mAmAnI atyanta rUpavatI kanyA "mitravatInI sAthe lagna karyA, kevaLa kalApremi hovAthI Akho divasa pharavAmAM, navina vastuo jevAmAM pitAne samaya vitAvate hato, mAtAe khinna thaIne "bhAnuM praSTine kahyuM ke nAtha! mugdha putrane viSaya mArge pravRtti karAve. tenI manodazA vicitra che. "merUnA jeTalI lakSmI hoya to paNa nakAmI che." mATe putrane vilAsamAM ane upabheganA mArge vALe, tyAre zreSTie kahyuM ke jaMgalanA pazupakSioe pitAnI strI sAthe upabheganuM zikSaNa keNuM ApavA jAya che. zeThANanA vAraMvAra AgrahathI zeThe cArUdattane bhejanAdi vividha prakArathI AkarSaNa karyo, lalitA nAmanI kuTTInIne bhejana mATe pitAnA ghera nimaMtraNa ApyuM. bhejanAdithI nivRtta thaIne zeThe lalitAne pitAnA putra
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 saMbaMdhInI hakIkata kahI batAvI, ane viSaya vividhya zikhavavAne mATe vinaMti karI. lalitAe zeThanI vAtane svikAra karI cArUdattane pitAnI sAthe AvavA kahyuM te vAre cArUdatte pitAne pUchyuM tyAre pitAe tene javA mATe kahyuM. "pitAjInI AjJA ziremAnya che." samajIne cArUdatta kuTTInInI sAthe udyAnamAM, sAgarakInAre, dararoja paribhramaNa karavA lAgyAM. eka divasa lalitA kAmarAjanI senA jevI ginInI jema prasiddha, kaliMga senAnI putrI vasantasenAnA ghera cArUdattane laI gaI, pahelethI ja saMketa karyA mujaba vezyAe atyanta hAvabhAva tathA hAdithI jema bArIka vastra zarIre coMTI jAya che tevI rIte daDharAga cArUdattamAM utpanna karyo, vaizyAmAM cArUdattane atyaMta Asakta jANI lalitA tyAMthI nIkaLI gaI, bhAnuSTi tathA subhadrAnI pAse AvI saghaLI hakIkata kahI batAvI, te banne jaNAe AnaMda pAmI lilitAne pAritoSika ApI teNIne vidAya karI. kharekhara saMsAramAM mAtA-pitAnI kevI kAmabuddhi hoya che! kaliMgasenAe eka divasa ekAntamAM pitAnI putri vasantasenAne kahyuM ke vatsa! tuM te pite kalAomAM nipuNa che. te pachI vezyAomAM je vastunI adhika AvazyaktA rahelI che te vastu sthiti huM tane samajAvuM chuM te tuM saMbhALa. garUDa pakSio jevI rIte sarpa jAtine khAya che. tevI rIte vezyAoe paNa pitAnAmAM mohAMdha
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 banelA purUSanuM bhakSaNa (sarva laI levuM) karavuM joIe.. mAtA-pitAe cArUdattane bAra varSamAM sola karoDa sonAmahera upabhega mATe ApI, jevI rIte kavi rasamaya bhAvanAthI ekacitta banIne kamANIne vicAra nathI karatA. tevI ja rIte kAmAMdha purUSe paNa koI divasa arthakSayane vicAra karatA ja nathI. mAtA-pitAnA mRtyunA samAcAra, viSayI ane laMpaTa cAdarUttanA kAnane sparza paNa na karI zakyA. mRtyu vakhate bhAnuzreSTi ane subhadrAe putravadhU mitravatIne zikhAmaNa ApelI ke jethI te kulIna mitravatIe DuMka dhana cArUdattane mokalAveluM, tyArabAda kaliMgasenAthI AjJA apAyelI dUtI dhana levA mATe mitravatInA dvAre gaI, mitravatIe potAnA zarIra uparanA tamAma AbhUSaNe utArIne tathA kapAsa kAMtavAnA (reTIAdi) tamAma sAdhane eka peTImAM bharI, te piTI dUtIne ApI, dUtIe dravyane aMta AvI gayela che jANIne dayAthI te peTI mitravatIne pAchI ApI, ane pratie jaIne vasantasenAne kahyuM ke he mAtA! dhana samApta thayuM che. have cArUdattane ahIMthI kADhI mUke. devatAo paNa himAdrine cheDI hemAdrine seve che. te pachI artha lubdha cittavALI vezyAone te kahevAnuM hoya ja nahI ? cArUdatta pratye anurAgavALI vasantasenAe tene choDavAnI nA, kahI tyAre kaliMgasenAe tenuM pUba ja apamAna karyuM. apamAnita cArUdatta tyAMthI nIkaLIne ghara tarapha cAle,
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 pitAnA jirNa thayelA makAnane paNa pite oLakhI na za, ghaNA divaso bAda ghara pAse AvavAthI pite pitAne brAntimAM che tema mAnIne ajANa mANasanI jema ke eka bhadrapurUSane pUchayuM ke A ghara kevuM che? te puruSe hasatAM hasatAM kahyuM ke mUkha! tuM zuM paradezI che! zuM tuM nathI jANatA ke vizvavikhyAta bhAnuzreSTinuM A maMdira che? cArUdatta mauna rahyo. te vAre bhadrapurUSe kahyuM ke he saumya ! tuM sAMbhaLa, bhAnuzreSThine kulAMgAra cArUdatta nAme putra hato. vezyAnA ghera rahIne bAra varSomAM sela kareDa senaiyAno upabhega karyo, te pApIne khabara paNa nathI ke mArA kuTuMbanuM ke mArA gharanuM zuM thayuM haze. tenuM nAma levuM te paNa - pApa che. Ama kahIne te mANasa cAlyA gaye, zakAtura cArUdatta pitAnA gharamAM gaye, mitravatIe AnaMda ane harSapUrvaka cArUdattane snAna tathA bhejanAdithI satkAra karyo, pUrva dizAne cheDI sUrya pazcimamAM jAya che te paNa pUrva dizA tenA pratye prema rAkhe che. kAraNa ke bIje divase sUrya tyAMthI ja jagatane prakAza Ape che. tevI ja rIte pitAne pati pitAne tyajI gayela hovA chatAM paNa mitravatI pitAnA pati cArUdatta pratye anahada premabhAva hadaya pUrvaka batAve che. rAtrie cArUMdattanA pUchavAthI mitravatIe
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 , mAtA-pitAne sarva vRttAMta kahI batAvyuM, tyAre cArUdatta zakAtura banI raDavA lAgyA. - mitravatIe tene samajAvyuM, ane kahyuM ke he Aryaputra! tame strInI mAphaka zA mATe raDo che ? kareDAnI saMpattine upArjana karanAra pitAjInI mAphaka tame paNa vibhavazALI banI zake che, cArUdatta kahyuM ke he kAjo ! dhana vinA dhananI prApti thaI zakatI nathI. hAthI vaDe ja. hAthIne vaza karI zakAya che, tema dhana hoya te ja dhananI prApti thaI zake che. mATe huM te nirdhana chuM. to zuM karI zakuM? koI upAya dekhAto nathI. mArI buddhi paNa kima kAma karI zake ! - mitravatIe kahyuM ke he nAtha ! tame cintAmAMthI mukta thAo, kuTTInIe je AbhUSaNe mane pAchA ApyA che. te AbhUSaNa ApazrI le. ane tene vecI nAkhI vyApAra karIne dravya prApti karo, pitAjInI samAna pratiSThita bane, purUSArtha kare ke tarata ja lakSmI tamArI dAsI banIne tamArA tyAM Avaze. - gRhalakSamI mitravatie dravya ane purUSArtha karavA mATenI hiMmata ApI eTale cArUdatta avirata purUSArtha karavA mAMDyo, cittanI sthiratA pUrvaka baMdha karavA mAMDyo, pitAnA mAmA ane mitravatInA pitA hovAthI sasarAnI sagAIe bane jaNAe kapAsane dhaMdho zarU karyo, ekadA kapAsanI kharIdI mATe bane jaNa uzIrAvarta nagara gayA.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 tyAMthI tAmralipti nagara tarapha jatI vakhate dAvAgnithI kapAsanA badhA ja gADA baLI gayAM, durbhAgI samajIne mAmAe ( sasarAe ) paNa tene cheDI dIdhA. ekalA cArUdatta azvArUDha anIne pazcima dizA tarapha cAlyA, bhAgyavazAt azva paNa rastAmAM marI gayeA. cArUdatta page cAlatA cAlatA bhUkha, tarasa ane mAnA zramathI vyAkula khanI priyaMgu nagara AvyeA. apeAranA samaye khAramAM cAra rastA upara pharatA pharatA pitAnA mitra surendradattanA bheTA thayA, teo cArUdattane peAtAnA ghera laI gayA, bheAjanAdithI tene satkAra karyo, putranI samAna cArUdatta rahevA lAgyA, kAI eka vika pAsethI vyAje lAkha seAnA mahera lIdhI, sAgaradattanA nA kahevA chatAM cArUdatte vahANeA taiyAra karI samudra mAge prayANa karyuM. ghaNA divaseAnI musApharI bAda yamunAdvipa nAmanA eka beTa upara cArUdatta paheAMcyA, tyAM yavikrayanA vyavahAra karatAM ATha karoDa sAnaiyA kamAyA, khuzI thatA cArUdatta tyAMthI peAtAnA deza AvavA mATe nIkaLyA, paraMtu durbhAgya vazatAthI pIDita cArUdattanuM vahANu rastAmAM DubI gayuM, zubha pUchyAyanA vipAke karIne tene eka lAkaDuM maLyuM jenA AdhAre cArUdatta taratA tarate sAtamA divase udumbarAvatI velA nAmanA pradezamAM AvI paheAcyA, nadImAM snAna karI, zarIrane svaccha manAvI AgaLa cAlavA lAgyA.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 241 - rAjapura nagaranI samipamAM eka Azrama je, tyAM cArUdatte dInakaraprabha nAmanA eka parivrAjakane je, parivrAjake karelA upacArathI khuzI thayelA cArUdatta pitAne samasta vRttAnta kahI batAvyo, tene svastha thayA pachI eka divasa parivrAjake kahyuM ke he vatsa! dhanane mATe tuM zA mATe ATalI badhI cintA kare che. tuM cAla mArI sAthe A parvata upara tane siddhakeTIvepIrasa prApta karAvI ApuM. te rasa kalpavRkSa samAna aneka vakhata keTI suvarNane prApta karAvavAvALe che. jenAthI tame IcchA mujaba upabhega bhegavI zakaze, A pramANe parivrAjakanI vANuM sAMbhaLI cArUdatta khuzI thaye. ane parivrAjakanI sAthe cA, mAMcI ane tuMbaDInI sahAyatAthI parvatanA zikhara uparathI maTI guphAmAM utaryA, aneka prakAranI zilAothI vyApta te guphA durgapAtALanA nAmathI prasiddha hatI. tenuM dvAra jagatamAM bhayaMkara evA yamarAjanA mukha jevuM hatuM. dhUrtarAja tridaMDIe maMtranA baLathI te guphAmAM rahelA dvArane khelyuM, sAhasa karIne jyAre banne jaNa tenI aMdara gayA. te cAra hAtha vistAravALe eka kuvo je, tridaMDIe prasanna thaIne cArUdattane kahyuM ke mahAbhAgyathI ApaNe bane AnandapUrvaka ahIM AvI pahoMcyA chIe. - te he vatsa! "huM A mAcInA derane grahaNa karUM chuM tuM mAMcI upara besI kuvAmAM jA, ane tuMbaDI vaDe rasane grahaNa kara." kArya siddha thAya tyAre mAMcInI derI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 tuM halAvaje. eTale huM tane upara kheMcI laIza. tridaMDInA kahevA mujaba cArUdatta mAMci upara besI hAthamAM tuMbaDI rAkhI kuvAmAM utaryo, eTalAmAM aMdarathI avAja AvyuM kuvAmAM AvIza nahI." tyAre cArUdatte kahyuM ke tame koNa che? mane kema reke che? huM bhAnuputra cArUdatta vaNika jAtine chuM. rasa grahaNa karavA mATe tridaMDI dInakaraprabhanI AjJAthI AvI rahyo chuM tyAre kupamAM rahelA mAnavIe kahyuM ke he Arya ! huM paNa ApanI mAphaka dhanAthI hato, mane paNa tridaMDIe rasanA mATe kuvAmAM utAryo. - meM rasa kADhI tuMbaDI tene ApI ane manuSyanuM balidAna ApIne rasa kADhavo joIe" A niyamane AdhIna teNe deraDuM choDI dIdhuM. pApI tridaDI bhAgI gaye, AlaMbana vinAne huM kuvAmAM paDyo. mArA zarIranuM bhakSaNa "rasa" dvArA thaI rahyuM che. huM atizaya duHkhI chuM tuM aMdara AvIza nahI. mArA jevI dazA tArI na thAya mATe huM tane kahI rahyo chuM. have mAruM mRtyu najadIka che. mATe tuM mane tuMbaDI Apa, hu rasa bharIne te tuMbaDI tane pAchI ApuM chuM. tuM bahAra nIkaLyA pachI te tuMbaDI tridaMDIne Apaje, te pahelAM ApIza nahI. kuvAmAM rahelA mAnavIe tuMbaDIne rasathI bharI mAMcInI nIce bAMdhI dIdhI. bhAnuputra cArUdatta mAMcIne halAvI, tridaMDIe pahelAM rasanI tuMbaDI mAMgI, paNa cArUdatte te tuMbaDI ApI nahI. pApI tridaMDIe cArUdattane bahAra kADhyo nahI. cArUdatta
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 chaThI cA bhADIka kSaNa tridaMDInI dhRSTatA, duSTatA jANIne rasane kuvAmAM pheMkI dIdhe. mAMcInuM deraDuM tridaMDIe choDI dIdhuM, cArUdatta mAMcI sahita aMdara paDo, tridaMDI bhAgI gayo. bhAnuputra cAdara kuvAnI vedikA upara paDavAthI mUchita banya, DIka kSaNe bAda zuddhimAM AvyuM. ane jorathI zvAsozvAsa levA lAge. nIcethI te vyakitae kahyuM ke he sAdhu! tuM rasamAM nathI paDe, paNa vedikA upara paDe che. mATe duHkhI thaIza nahIM. cArUdatte kahyuM ke bhAI! jyAre bahAra nIkaLavAne kaI upAya nathI to pachI vedikA upara paDavAne artha za? maravAnuM to nizcita che. rasamAM paDelA purUSe kahyuM ke huM tamane bahAra nIkaLavAno upAya batAvuM chuM. te tame sAMbhaLe. jyAre rasa pIvAne mATe moTI gAya Ave che tyAre tame tenuM pUchaDuM pakaDIne bahAra nIkaLI jaje, tame AkhuM baMdha karIne tene AvavAnI rAha jue, tenA vacanathI prasanna thayele cArUdatta paMcaparameSThinuM smaraNa karatA sukha pUrvaka rahevA lAgyA, ane rasamAM rahele mAnavI mRtyune zaraNa thaye, bIje divase bhayaMkara avAja sAMbhaLI cArUdatta DarI gaye, paNa pachIthI rasamAM mRtyu pAmelA purUSanA vacanane yAda karI maTI gAyanuM Agamana jANI lIdhuM. rasa pIne jyAre gAya bahAra javA lAgI te vAre cArUdatte sAvadhAnI pUrvaka tenuM pUchaDuM pakaDI lIdhuM. ghaNI jagyAe zarIra upara vAgavA chatAM paNa pUchaDuM choDayuM nahI.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahAra AvyA bAda pUchaDuM cheDayuM. aneka jagyAe pachADa lAgavAthI tathA zarIra upara lAgavAthI cArUdatta bebhAna banI gaye, DIka vAramAM jaMgalanA zitala vAyu vaDe te zuddhimAM AvyuM, tyAMthI cAlavA mAMDayuM. eka jaMgalI pADAe tenA upara AkramaNa karyuM, cArUdatta vAMdarAnI mAphaka kudIne eka zilA upara caDhI mRtyuthI bacavAnI koziza karI, jaMgalI pADAe zilAne teDavAne prayatna karyo. - teTalAmAM eka ajagare AvI pADAne bharaDe dIdhe, ajagara ane pADAnI vaccenA yuddhanI taka sAdhI cArUdatta prANa rakSAne mATe bhAgI chUTayo, jaMgalanI bahAra nIkaLe, ane najIkanA gAmamAM bhaTakavA lAgyuM, te samaye tenA mAmA (sasarA) no mitra rUdradatta malya, rUdradatta cArUdattane bhejanAdithI satkAra karyo, jenAthI cArUdatta svastha bane, eka divasa rUdradatte kahyuM ke he vatsa! zarIrane kaSTa ApavAvALA ja manuSyo lakSamI prApta karI zake che, mATe ApaNe samudranI madhyamAM rahelA, svarNabhUmi nAmanA kapamAM jaIe, te dviIpa vahepArIo mATe ratnanI khANa samAna che. cArUdatta rUdradattanI vAta mAnIne "alatA " Adi ghaNI vastuo laIne rUdradattanI sAthe svarNabhUmi dvIpamAM javA nIkaLe. rastAmAM ISavega nAmanI nadIne pAra karI, parvatamAlAonI vacamAM thaIne vetravanamAM banne jaNa pahoMcyA.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 anukrame banne jaNA kaMkaNadezamAM AvyA, jyAMthI mArga vAhane mATe nirUpayogI hevAthI phakta bakarA mATenA rogya mArgathI prasiddha hatuM, tyAM te banne jaNAe be bakarAne kharIdI AzAmAM ane AzAmAM atidustara mArga kApI bahAra nIkaLyA, rUdradatte kahyuM ke he vatsa ! AnI AgaLane mAga page karI jaI zakAya tema nathI. mATe A banne bakarAne mArI nAkhI tenA mAMsane bhAkhaMDa pakSI dekhe tevI rIte rAkhIe ke jethI te bhAraDa pakSI mAMsa khAvAnI lAlace ahIM Ave eTale ApaNe bane jaNa tenI pAMkhamAM bharAI jaIzuM. te pakSIo ApaNane svarNadvIpamAM laI jaze. jyAM ApaNA banenA artha prApti mATenA manoratha pUrNa thaze. tyAre karUNArasa bhaMDAra cArUdatte kahyuM ke he mAmA ! Apane A vicAra ati kharAba che. kRtana vicAra che, je bakarAenI sahAyatAthI ApaNe bane A durgabhUmine pasAra karI ahIM sudhI AvI pahoMcyA chIe. te bakarA ApaNuM bhAI jevA che. upakArI che. sAdhuonI samAna mauna dhAraNuM karelA A bakarA mArA mATe sarvathA pUjya che. bIjI vAta e che ke mane mAro prANa priya che tema tene paNa tene prANu priya che. badhA ja dharmazAstroe dayAne mahAna dharma batAvela che. mATe mAmA! tame AvuM akArya na kare ! A durthavasAyathI dUra rahe, kemake vivekI AtmA pitAnI mAphaka
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarve jIvonA AtmAne pitAnA AtmAnI jema mAne che. karmathI ane nAmathI raudra svarUpI rUdradatte kahyuM ke A bakarA tamArA nathI. A bAbatamAM tamane bolavAno koI adhikAra nathI. A pramANe kahIne krodhAvezamAM AvI pitAnA bakarAne pahele mAryo, dhanAthI AtmAone dhikkAra che. ke kartavyanuM bhAna rAkhatA nathI. bhayathI kaMpate bIje bakare vaka najare cArUdatta tarapha jete ubho rahyo ane kAMIka kahetuM hoya tema najara pheravatuM hatuM ? dayALu cArUdatte kahyuM ke he bhadra! huM tane zaidra mudrAvALA rUdradattathI bacAvI zaktA nathI. tArU mRtyu te avazyabhAvI bhAva nirmANa jevuM che. bhavitavyatAne AdhAra upara koIpaNa deva tamArI rakSA karanAra nathI, karmanI gatine keIroI rokI zakyuM nathI. ane rokI zake tema paNa nathI. mATe te ArtadhyAna choDI de, cAre zaraNa aMgikAra kara, duSkRtyenI niMdA kara, sukRtyanI anumodanA kara, sarva jene aMtarathI micchAmi dukkaDa Apa. kaSA, viSaya . ane zarIrAdinI mamatAne cheDI che. aDhAra pApasthAnakane sarvathA cheDI, anityAdi bAra bhAvanAmAM layalIna bane, khAsa karI mRtyu samIpa laI janAra rUdradatta pratye dveSabhAvanA rAkhazo nahI, bakarAe paNa mastaka nIcu karIne jANeke sAMbhaLelo dharma aMgIkAra karyo hoya tevI rIte animeSa najare sthira ubho rahyo, tene saMbhaLAvavAmAM Avato sudhAsAra namaskAra mahAmaMtranuM pAna
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 karavA lAge. A pramANe sthira ane zuddhacitta bakarAne rUdradatta mAryo, marIne te bakaro devagatimAM utpanna thayo. tyArabAda rUdradatta charI (cAku laIne bakarAne sAphasUpha karavA lAgyuM, svarNabhUmimAM javAvALA be bhAkhaMDa pakSIoe marelA bakarAnI bhasyAone uThAvI jemAM bane jaNa judI bhastrAmAM hatA. rastAmAM cArUdattanI bhasrAne bIjA bhAkhaMDa pakSIe levAno vicAra karyo jethI banne vacce ghora laDAI thaI. te vAre cArUdatta jemAM che te bhastrA eka moTA sarovaramAM paDI. cArUdatta aMdara beThA beThA te bhastrAne charIthI kApI pote bahAra nIkaLe, agAdha pANIthI bharapura te sarovaramAMthI tarIne cArUdatta bahAra AvyuM. * ghaNA samaya sudhI sarevaranA kinAre vizrAMti lIdhA bAda AgaLa musApharI karavAnI zarUAta karI. siMhethI vyApta bhairavasamAna bhayAnaka jaMgalamAM cArUdatte praveza karyo, saMsAranI samAna dustara evA jaMgalamAM bhaTakatA cArUdatte kaI pahADa je, ane tenA upara gaye to kAtsargamAM lIna evA mahAmunine joyA, puNya vinA tIrthanI prApti thatI nathI tema jANI harSollAsa pUrvaka mahAmunine vaMdana karI cArUdatta beThe, munizvare kAryotsarga pALIne AzIrvAda rUpI dharmalAbha Ape, ane belyA he cArUdatta ! AvI bhayaMkara durgabhUmimAM tuM kevI rIte AvyuM ? - AkAzamAM vihAra karatA vidyAdhare, deva, dAnava sivAya ahI koIpaNa manuSya ke bhUcara prANIo AvI
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' - 248 ' zakatA nathI. cArUdatta vicAravA lAge ke vidhAtAne vilAsa paNa ajaba prakAra che. "kyAM mahA bhayaMkara ghora jaMgala" kyAM A mahAmunizvara" A mahAmunizvara mane kyAMthI eALakhe ? pharIthI muni belyA he kalyANina ! sidhunA kinArA upara je khecarane choDavela hatA, te huM ja amitavega nAmane vidyAdhara chuM. strI haraNa karavAvALA dhUmazikhanI pAchaLa huM paDyo, tene meM aSTApadanI pAse pakaDa hatuM. mArI strIne mArI bIkathI cheDIne te bhAgI gaye hatA, ane aSTApada upara cAlyo gaye hate. mArI prANa priyAne laIne mArA nivAsasthAne Avyo, zAnta svabhAva hIraNyakuMbha ane svarNakumbha nAmanA be cAraNamuni nagaranA zivamaMdiramAM samesaryA, pitA mahendra vikrama temanI dezanA sAMbhaLI vairAgya vAsita banyA, mane rAjya ApI pitAjIe temanI pAse dIkSA lIdhI, maneramAthI mAre tyAM siMhayaza ane avarehagrIva nAme be putra thayA, ane vijayasenA nAmanI patnithI sarva gAndharva vizAradA gAndharvasenA nAmanI putrI thaI. anukrame bane putrane rAjya ane yuvarAjapada ApIne dharma zravaNa dvArA upadeza prApta karI meM dIkSA grahaNa karI che. kSIradadhisamudranI madhye kumbhakaMTha nAmanA dvIpane viSe alaMkArarUpa AkarkoTaka nAmanA pahADa upara gurUmahArAjanI AjJAthI tapasyA karuM chuM. he cArUdatta ! meM tane mAre jIvana vRtAMta kahyo. have tuM tAre vRtAnta mane kahe. A
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 249 pramANe muninA pUchavAthI cArUdatta paNa adithI aMta sudhI pitAne jIvana vRtAMta kahyo. eTalAmAM amitagati munindrane vaMdana karavA mATe samAnarUpa ane sampativALA temanA bane putre AkAza mArgethI utaryA, munizvarane vaMdana karIne beThA, rUpanI samAnatAthI zarUdatta bane bhAIone oLakhI lIdhA. | munie paNa putrone cArUdattane paricaya karAvyo. te bane e paNa "tAta, tAta" kahIne bhaktithI namaskAra karyo, te ja vakhate AkAzathI eka vimAna nIce AvyuM. temAMthI nIkaLIne eka deve prathama cArUdattane namaskAra karyo, pachI harSathI traNa pradakSiNA ApI mahAmunizvarane namaskAra karyo, vaMdanamAM vyutkama thavAthI vidyAdharoe kahyuM ke ame Azcarya thAya che ke Ape prathama munine vaMdana na karatAM gRhasthane kema karyuM? deve kahyuM ke mahAbhAga! Apa bannenuM kahevuM yukta che. paraMtu A cArUdatta mArA dharmAcArya tathA pUrvajanmanA upakArI che. mATe prathama vaMdanane pAtra che. tyAre baMne bhAIoe pUchayuM ke kevI rIte ? tyAre deve pitAnI kathA kahevAnI zarUAta karI. vAraNa yugala nAmanA nagaramAM sUryavaMzarUpa AkAzamAM candramAMrUpa ayodhana nAme eka rAjA hatA, somavaMzamAM utpanna thayelI ane sAkSAt ratinA avatArasamI ! aditi, nAme rANI hatI, te bannene sulasA nAme putrI hatI. pitAe teNIne svayaMvara racyuM.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 jeTalA rAjAone bolAvavAmAM AvyA hatA te badhAmAM sagararAjA sarva zreSTha have, eka divasa kIDAnA upavanamAM kadalIgRhane viSe besIne aditie pitAnI putrI sulasAne kahyuM ke vatsa! yugAdinAthane bharata ane bAhubalI nAme be putra hatA, teone AdityayazA ane somayazA putre thayA, te bannenA nAmathI anukrame sUryavaMza ane caMdravaMzano prAraMbha thaye, sUryavaMzI tArA pitAnI bahena satyayazA candravaMzI mArAbhAI tRNabindune paraNI hatI. satyayazAnI kukSIthI utpanna thayela tRNabinduno putra madhupiMga nAmane rAjA che. te tAro pati thavAne gya che. te tArA pitAne bhANeja che. tenI sAthe tArA lagna thaI to pachI zA mATe tAro svayaMvara tArA pitAe racce haze ? mArI salAha mAnIne tuM bIjA rAjAone cheDI madhupiMgane ja tAro pati banAvaje, sulasAe mAtAnI vAtane svikAra karyo, aditi, khuzI thaI, banne mA-dikarI pitApitAne sthAne cAlyAM gayA, sagararAjAnI pratihAriNI mandodarI koI kAmanA mATe tyAM AvI hatI, teNIe banenA rahasyane jANI lIdhuM. maEdarIe jaI sagararAjAne vAta karI, tyAre sagararAjAe vicAra karyo ke mArI hayAtimAM sulasA mArA sivAya madhupiMganI sAthe lagna kema karI zake ? dhIkkAra che mArI jIMdagIne " madhupiMga te saghaLAM
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 prakAre rAjalakSaNathI rahita che. te deSathI tene tyAga thaI zake che. tyArabAda zighrakavi vizvabhUti nAmanA purohite "rAjalakSaNa saMhitA" nI racanA karI junA patramAM lakhIne purANanI mAphaka bahumUlya vastramAM lapeTIne peTImAM saMhitA rAkhI. bIje divase sagaranA AdezathI sabhAmAM beThelA saghaLA rAjAonI sAme purohite saMhitA bahAra kADhI, sagararAjAe pahelethI ja zarata mUkI hatI ke je grantha likhita lakSaNathI je kaI rAjA hIna haze tene prathamathI ja sarvathA tyAga karavAmAM Avaze, amArA badhAthI vadhyane egya gaNAze. - tyArabAda purohite saMhitA vAMcavA mAMDI, jema jema saMhitA purahita vAMcatA gayA tema tema nirlakSaNa madhupiMgala lajijata banato gaye, madhupiMgala pitAnA mUkhane zaramathI nIcuM rAkhI sabhAnI bahAra cAlyA gaye, sulasAe sagaranA gaLAmAM varamALA nAMkhI, sagara ane sulatAnA lagna thayA bAda badhA rAjAe potapotAnA sthAne cAlyA gayA, madhupiMgala pitAnuM apamAna thavAthI rAjyalakSmIne tyAga karI ajJAna kaSTatapa tapIne mRtyu pAmI mahAkAla nAme vyaMtara thaye, virbhAgajJAnathI sulasAne lagna sagaranI sAthe thayelA jANI tene potAnA apamAnanuM smaraNa thayuM. kodhathI sagara tathA bIjArAjAone mAravAthI IcchAthI zutimatI nadInA kinArA upara rahetA nAgarikethI kADhI mUkAyelA duHkhI parvata ne je, brAhmaNarUpa dhAraNa karIne
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 252 savinaya che ke huM kSIrakadamba paMDitane zAMDilya nAmane mitra chuM. gautama paMDitanI pAse tamArA pitAjI ane huM bane sAthe bhaNatA hatA, nAradajI vaDe Apano tiraskAra sAMbhaLIne huM tamArI vAtane samarthana karavA mATe ahIM Avyo che. mannadvArA jagatane mahita karI zakuM chuM. A pramANe kahIne mahAkAla vyaMtare parvata paMDitanI sahAyatAthI kudharmanI ArAdhanA dvArA lokone narakagAmI banavAne mATe mehAMdha banAvyA, te mahAkAla vyaMtare jagatamAM rega ane bhUtAdi dene batAvavA mAMDyAM. sarve jagyAe parvatanA matane doSa rahita batAvya, zAMDilya (mahAkAla vyaMtara)nI AjJAthI parvate paNa rega zAMti karI lokene pitAnA mArga upara caDhAvyA, duSTa mahAkAlavyaMtare sagararAjAnA aMtaHpuramAM, rAjya parivAramAM tathA nagaramAM bhayaMkara rege phelAvyA. sagararAjAe paNa pavane belA, parvate zAMDityanI AjJAthI reganI zAnti karI, sautrAmaNImAM zurApAna karavuM joIe, mAtRmegha yajJamAM mAtAnuM, pitRmegha yajJamAM - pitAnuM balidAna ApavuM joIe, A pramANe sAgarane kahI kurUkSetrAdi tIrthomAM aneka ya karAvyA, yajJamAM marelA AtmAone mahAkAla vyaMtare mAyAthI vimAnamAM beThelA batAvyA, lekene parvatanA siddhAMtamAM zraddhA besI gaI, ane leke yajJamAM jIvahiMsA karavA lAgyA. A pramANe joI nAradajIe divAkara vidyAdharane kahyuM
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 253 ke yajJamAM balidAna ApavA mATe lAvavAmAM AvelA pazuonuM tame haraNa kare, mahAkAle virbhAgajJAnathI pazuenuM haraNa karanAra vidyAdharane oLakhe, mahAkala vyaMtare vidyAdharanI vidyA naSTa karavA mATe rASabhadeva prabhunI pratimA rAkhI. jenAthI te khecara cAlyA gayA. nAradajI paNa bIjI jagyAe cAlyA gayA, mahAkAla vyaMtare mAyAthI sulasA sahita sagarane yajJamAM bALI nAkhI pite AnaMda mAnato cAlyA gaye, A pramANe mahAkALanA baLathI parvata dvArA pravartelI jIva hiMsAvALA ya Aje paNa loko karI rahyA che. A pramANe paraMparAthI AvatA mannene, zAstronA pAThane vikRta rIte raju karavAvALAo paNa ghaNuM che. manneno uddhAra karI pippalAde atharvavedanI racanA karI, tenI utpatti A pramANe che. kAzInagaramAM subhadrA ane sulasA nAmanI viduSio vedavedAMta pAraMgata, tarka tathA zAstrAmAM niSNAta ghaNuM ziSyAothI parivarelI be paritrAjikAo rahetI hatI, te nagaranA ghaNA vAdIe te bannenI sAthe vAda karatAM hArI. gayA hatA. - eka vakhate yAjJavalkaya nAmanA pArivAja, paNa te banenI sAthe vAda karavA mATe tyAM AvyA, temAM sulasA hArI gaI ane yAjJavalkayanI dAsI banI, yAjJavalkaya ane sulasA ane kAmAdhIna banI gayA, anukrame te banethI eka putrane janma thayo, lokApavAdanA bhayathI taratajanA
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 janmelA bALakane pIpaLAnA jhADa nIce mUkI, te bane jaNa nAsI gayAM. samAcAra jANI subhadrA tyAM AvI, navajAta zizunA mUkhamAM paDelA piMpaLAnA phaLane khAte joI teNIe te bALakanuM nAma pippalAda rAkhyuM, leke mAM teNIe kahyuM ke gaMgA nadIne kinArA upara meM tene je eTale huM ghera lAvI chuM, teNIe ghaNA prayatna karI tene mATe karyo, vedAdi zAstromAM pAraMgata banAvyuM. * eka divasa kaMTALIne subhadrA bolI ke tuM bIjAne putra hovA chatAM zA mATe mane ATale badhe saMtApa karAve che? tyAre pippalAde kahyuM ke he mAta ! huM teno putra chuM? subhadrAe sAcI hakIkata kahI dIdhI, tyAre sulasA ane yAjJavalkayanI upara kodhita thaIne teNe atharvavedanI racanA karI, te mahAvidvAna hate. eka vakhate sulasA tathA yAjJavazya vAdamAM pipalAdanI sAthe hArI gayA, jyAre pippalAde jANyuM ke Aja mArA pitA che eTale mAtR-pitRmegha yajJanI ghoSaNA karI, te banene vadha karyo, huM pipalAdane vADulI nAme ziSya thaye, pazumeghAdi aneka ya karAvato marIne narake gayA, tyArabAda huM pAMca vakhata pazuyonimAM utpanna thaye. ane dareka bhavamAM bIjI jAtio dvArA huM marAte hatuM, tyArabAda huM DhakaNa dezamAM bakaro banya, pUrvanA pAdiyathI cArUdatta zeThanuM vAhana banya, teoe mane bacAvavAno khuba ja prayatna karyo, te paNa huM temanA dvArA dharmazravaNa
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra55 karIne rUdradattanA hAthe marI, saudharma devalekamAM deva tarIke utpanna thaye, tethI A dayALu cArUdatta mArA dharmagurU che. eTale meM temane pahele namaskAra karyo che. meM kamanuM ulaMghana karyuM nathI. tenI vANI sAMbhaLI te vidyAdharoe kahyuM ke upakArI cArUdattanuM je jIvana che te ja zreSTha jIvana che. kemake mArA pitAjI jeo hAlamAM muni avasthAmAM che. tenI upara paNa dIkSA pahelAM cArUdatta upakAra karyo hato, ane tamArA paNa prANadAtA che. deve cArUdattane prArthanA karI ke ApanA upakArano badale huM vALI zakatA nathI te paNa Apa mane avazya kAMI paNa kArya karavAnuM kahe "tamArA mATe A lokamAM kaThInamAM kaThIna kAma karavA taiyAra chuM." cArUdatte kahyuM ke "jyAre koI kAma mATe huM smaraNa karUM tyAre tamAre hAjara thavuM, " deva pitAnA sthAne gaye. - vidyAdharo cArUdattane vaitADhaya parvata upara zivamandira nagaramAM laI gayA. vidyAdhara tathA tenI mAtA taraphathI satkAra pAmele cArUdatta AnaMdapUrvaka rahevA lAgya, vidyAdharoe pitAnI bahena gandharvasenA cArUdattane batAvI kahyuM ke dIkSA letI vakhate pitAjIe AjJA karI che ke "gAndharvavidyAmAM jItanAra pRthvI upara rahevAvALA vasudevanI sAthe gAdharvasenAnuM lagna thaze." e pramANe jJAnIonuM kathana che. tame pRthvI upara rahevAvALA cArUdattane A kanyA Apaje. kAraNake tenI sahAyatAthI vasudeva sAthe tenA lagna
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 thaze, mATe ApazrI ApanI sAthe amArI bena gandharvasenAne sAthe letA jAva.' A pramANe kahIne teo javA nIkaLyA, tyAM deva pitAnA vimAna sahita cArUdattanI pAse Avyo, deva tathA parivAra sahita vidyAdharae AkAza mArge vimAna dvArA cArUdattane campApurI pahoMcADyA, te deve suvarNa, motI, ratno vigere khuba ja dhana ApyuM. rAjA tathA nagarajanonI sAme dAsIo dvArA stuti karAtA cArUdattane pitAnA gharamAM praveza karAvyuM, he sAdhe! huM jAuM chuM. A pramANe kahIne vidyAdharo sahita te deva pitAnA sthAnake gaye. AkhA jagatane AnaMda ApavAvALA kalAnidhi caMdramAnI jema pitAnA pati cArUdattane joI mitravatIe harSollAsa pUrvaka svAgat karyuM. mAmA (sasarA)e savAre sUryodaya vakhate AvIne prasannatApUrvaka cArUdattanA Agamanane vadhAvI lIdhuM. nadInI jema nAnI veNIne bAMdhIne virahathI duHkhita ane kRza vasantasenAne paNa icachAnusAra dhana ApI vidAya karI, he vasudeva! huM te ja cArUdattA chuM ke je cArUdattanuM meM jIvana vRttAMta tamene kahyuM. A gandharvasenA e ja che ke je amitagati vidyAdharanI putri che. mATe meM Apane kahyuM hatuM ke Apa Ane vaNikaputrI samajIne apamAnita karaze nahI. ane ATalA mATe ja teNIe viNavAdanamAM jIte tene paraNavuM evo niyama rAkhyuM hatuM, ane dara mahIne kalAvidenI parIkSA eTalA
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra53 - mATe ja thatI hatI, Apane atre bolAvavA mATe ja meM A badhuM karyuM hatuM kemake nimittIAe ApanuM Agamana ahIMA thaze ja tema agAuthI jaNAvI dIdhuM hatuM. cArUdatte A pramANe gandharvasenAnuM vRttAMta kahI batAvyuM. jenAthI vasudeva prabhAvita banyA, ane bahumAnapUrvaka gandharvasenAnI sAthe kIDAo karavA lAgyA. vasantotsavane mATe gandharvasenAnI sAthe ratha upara ArUDha thaI udyAnamAM jatI vakhate vasudeve mAtaMgathI parivarelI rUpayauvanA mAtaMga kanyAne joI, gAndharvasenAe paraspara banene savikAra joIne kepadaSTithI sArathIne ratha jaladIthI calAvavA mATe kahyuM. vasudeva upavanamAM jaIne gandharvasenAnI sAthe pharIne tathA aneka prakAranI kIDAone karI caMpApurImAM AvyA, tyAM te mAtaMganA ToLAmAMthI AvI vRddhamAtaMgIe AzIrvAda ApI vasudevane kahyuM ke - - prAcIna samayamAM dIkSA grahaNa karatI vakhate zrI rASabhadeva prabhue rAjyanuM vibhAjana karI potAnA so putrane judA judA deze ApI dIdhA, te vakhate nami-vinami prabhunI sAthe nahAtA, prabhue dIkSA lIdhI tyArabAda teo banae rAjyanA mATe vratastha prabhunI sevA karavA mAMDI, te bannenI prabhubhaktithI prasanna thaIne dharaNendrae te bannene vaitADhaca parvata upara vidyAdhara zreNIothI ujIta AdhipatyavALuM rAjaya ApyuM. ghaNA samaya sudhI rAjyadhurA vahana karyA bAda 17
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 peAtAnA putrAne rAjya ApI AdinAtha prabhunI pAse sayama aMgIkAra karI te banne kakSaya karIne muktie gayA. miputra mAtaMga saMyama grahaNa karI devalAka gayA, temanA vazamAM prahasita nAmanA khecarendra ati prasiddhine pAmyA, hiraNyavatI nAmanI huM temanI patni chuM. mArA putra sihadaCnI putrI nIlayazA jeNIe Apane rastAmAM joyA tyArathI teNI kAmavikArathI ghavAyelI che. tene Apa acAve, atyAranI veLA ati zubha che, kAraNa ke teNI vilamba sahana karI zake tema nathI, vasudeve kahyuM ke huM vicAra karIne javAba ApIza, mAtaMgI cAlI gaI. unhALAnA divaseA hatA, vasudeva ane gAndhasenA jalakrIDA karIne sUI gayA, bharanidrAmAM sUtelA vasudevane hAtha pakaDI ' uThA, uThA, ' kahI kAI adRzya vyaktie uDADayA. kAI preta temano hAtha pakaDIne smazAnamAM laI gayuM. hiraNyavatIe kahyuM ke huM dazA ! te vakhate tameAe kAMI vicAra karyo nahI. have teA hu. Apane anurodha karU chuM' ke Apa vicAra karI, te ja vakhate sakhIonI sAthe nIlayazA paNa AvI. pitAmahI hiraNyavatIe kahyu ke vatse ! le tAre pati, nilayazA te ja vakhate vasudevane laI AkAza mAge uDI gaI. prAta:kAle hiraNyavatIe kahyuM ke A hI'mAna, nAme paMta che. cAraNamuniethI sevita A parvata upara
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 jvalanaputra aMgAraka khecarendra nisteja banIne vidyAo sAdhe che. tenI vidyAo mahAmuzkelIo siddha thAya tema che. paraMtu tamArA darzanathI tenI vidyAo jaldIthI siddha thaze, paropakAra premI tamAre tyAM jaladIthI javuM joIe. tyAM javuM ThIka nathI tema kahevA chatAM paNa teNe vasudevane tyAM laI gaI. vaitADhya parvata upara zivamandira nagaramAM zrI siMha daMSTranI vinaMtithI vasudeve nilayazAnI sAthe lagna karyuM. te vakhate "meTA, kalaravane avAja AvavAthI vasudeve pUchyuM te pratihArIe kahyuM ke A parvata upara ati vizAla zakaTamUkha nAme eka nagara che. nIlavAn nAme te nagarano rAjA che, tene nilavatI nAme rANI che. nIla nAme pUtra che. ane nilaMjanA nAme pUtrI che. te banne bhAI bahene pratijJA karI hatI ke ApaNuM sneha vRddhinA kAraNarUpa ApaNA putra pUtrInA vivAha paraspara karavA, ApanI A patni nilayazA te nilAMjanAnI putrI che. nilayazAnA mAmA nilane nilakaMTha nAme pUtra che. nile pUrva pratijJA anusAra potAnA pUtranI sAthe vivAha karavA mATe nilAMjanA pAse nilayazAnI mAMgaNI karI, nIlayazAnA pitAe bRhaspati munine pUcheluM ke A mArI pUtrIne bhartAra keNa thaze ? te vAre bRhaspati munie kaheluM ke yaduvaMzI ardhA bhAratanA adhipati kezava, (kRSNa) nA pitA sAkSAt devasvarUpa vasudeva tenA pati thaze.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 rAjAe vidyAbaLathI Apane ahIM bolAvI pitAnI sAthe ApanA vivAha karAvela che. te kanyA levA mATe AvelA "nIla"ne jItI lIdhuM che. tene A kelAhalA che. vasudeve tenI sAthe aneka prakAre kIDAo karatAM eka varSa vitAvyuM, tyArabAda tenI sAthe vidyA sAdhanane mATe, ane auSadhIonA saMgrahane mATe "hImAna" parvata upara jaIne AkAzamAM vidyAdharane joyA, vasudeva pitAnI patnine kahyuM ke tame mane vidyAdAna Ape, ane mArA vidyAgurU bane, teNIe te vAtane svikAra karyo, teNIe kadalIgRha banAvyuM. eka divasa DaratI evI nilayazAe eka "merane joyo. AnI kalA keTalI suMdara che. A pramANe kahIne kaututhI te merane levA mATe teNI miranI pAchaLa pAchaLa ghaNe dUra sudhI cAlI gaI. * tyArabAda te dhUrta mara adRzya banI gaye, tenI pAchaLa doDatA vasudeve sAMjanA eka gekuLamAM gayA, tyAM gepIoe temane satkAra karyo. ane sukhapUrvaka rAta vitAvI, prAta:kALe teo dakSiNa dizA taraphanA eka gAmamAM gayA, tyAM teoe vedane dhvani sAMbhaLI eka brAhmaNane pUchyuM. tyAre brAhmaNe kahyuM ke dazagrIvanA. samayamAM divAkara nAmanA eka vidyAre pitAnI pUtrI nAradajIne ApI hatI. A gAmane nAyaka sUradeva paNa, teja vaMzane che, tenI kSatriya patnIthI samazrI nAme pUtrI che. sarve vedamAM pAraMgata thayelI sAkSAt sarasvatI samAna
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 dekhAya che. tenA pitAnA pUchavAthI karAla nAmanA tiSie kaheluM ke tene vedamAM je purUSa jItaze te purUSa teNInI sAthe lagna karaze. te mATe ahIMnA yuvake brahmadatta nAmanA vedapAdhyAya pAse niraMtara vedAbhyAsa kare che. te sAMbhaLIne vasudeve paNa brAhmaNanuM rUpa dhAraNa karyuM. ane upAdhyAyanI pAse jaIne potAnI jAtane gautama gotranA skendila nAmanA brAhmaNa tarIke oLakhAvI, vedAbhyAsanI IcchA pragaTa karI. upAdhyAye pitAnA pUtranI mAphaka tene vedAdhyayana karAvyuM. thoDA divasamAM vasudeva vedarahasyajJAtA banI gaye, vAdamAM samazrIne jItI tenI sAthe lagna karyA, kutuhala pUrvaka teNInI sAthe vasudeva udyAnamAM gayA, tyAM temaNe IdrazarmA nAmanA IndrajAlikane je, tenI citrakarI vidyA joIne vasudeve te vidyAnI mAMgaNI karI, IndrazarmAe ne mAMgaNIne svikAra karyo, ane kahyuM ke sayA samayathI sUryodaya sudhI sAdhanA karavAthI - A vidyA siddha thAya che. temAM aneka vidane Ave che. mATe sahAyakanI jarUra raheze. "paradezI chuM. sahAyaka kayAMthI lAvuM? A pramANe vasudevanA kahevAthI teNe kahyuM ke huM priyAnI sAthe tamane sahAyatA karIza. tenAthI utsAhita banI vidyA grahaNa karI jApanI zarUAta vasudeve karI, rAtanA IdrazarmAe vasudevanuM haraNa karyuM. upasarga samajIne vizvAsa pUrvaka jApa cAlu rAkhyA, prAtaHkAla thatAnI sAthe ja IndrajAlika
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26ra IndrazarmA vasudevane choDI bhAgI gaye IndrazarmAne pakaDavA mATe vasudeva pAchaLa pAchaLa gayA paNa sAMja paDI gaI tyAre tRNazeSa nAmanA sannivezamAM vasudeva gayA. rAtrIe bahAranA devamaMdiramAM sUI gayA, eka rAkSase AvI vasudevane uThAvyA, tenI sAthe hAthe hAtha, muThThI muThIe, bhUjAe bhUjAvaDe yuddha karIne vasudeve te rAkSasane kRtAnta karIne ati zithila banAvyo, prAtaHkALa thatAnI sAthe leke ekatrita thayA, vasudevanI sAthe rAkSasane joI leke harSamAM AvI vasudevanI stuti karavA lAgyA. sItAjInA uddhAra mATe rAkSasane mArI vizvamAM ane bhayadAna ApavAvALA Apa sAkSAt "rAma che" e pramANe bolatAM nagarajane vAjIMtranA nAdathI AkAzamAM kalaravanA. paDaghA pADatA nagarajanee vasudevane nagara praveza karAvyuM, jANe ke lagna karavA mATe ja na AvyA hoya tevI rIte te lekee vasudevane pAMcase kanyAo batAvI, paraMtu temaNe te vAta tyAMthI aTakAvI zarUAtathI rAkSasa sudhIne vRttAMta pUchayo. kaliMga dezabhUSaNa zrIkAMcanapura nagaramAM prathama jitazatru nAmanA rAjA hatA, temane potAnA dezamAM "amArIpaDaha vagaDAvI hatI, paraMtu dAsa nAme temane putra mAMsabhakSaNamAM ati pAvara hatuM, mAMsabhakSaNa sivAyanuM bhajana tene rUkSa lAgatuM hatuM. teNe pitA pAse dararoja eka meranuM mAMsa khAvAnI AjJA mAgI. rAjAne vicAra
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 na hovA chatAM paNa mastrionA dabANathI, rAjAe tene paravAnagI ApI, tene rasa dararoja tenA mATe vaMzagiri parvata mALAmAMthI eka "mera lAvI tenuM mAMsa rAMdhIne ApatA hatA. eka divasa tenA mATe lAvavAmAM AvelA merane bilADI khAI gaI tyAre raseIoe marelA bALakanuM mAMsa rAMdhIne tene ApyuM. Aje mAMsa ATaluM badhuM svAdiSTa kema lAge che? dAsanA pUchavAthI rayAe sAcI vAta kahI batAvI, te vAre dAse prasanna thaIne kahyuM ke AjathI mArA mATe "maranA, badale manuSyanuM ja mAMsa banAvaje, raIAe te pramANe nahIM karavAthI sAdAsa piote ja bALakanuM haraNa karavA lAgyA, jyAre rAjAne sadAsanI kAryavAhInI khabara paDI tyAre tene dezanikAla karyo, tyArathI sodAsa rAkSasa svarUpe durgamAM AvIne rahe che. dararoja pAMca cha manuSyone mArIne khAvA lAge, tenA durbhAgyathI ja Aje sedAsa marAyo che, tyArabAda te lekenI vinaMtithI te kanyAonI sAthe vasudeve lagna karyA. rAtrIbhara tyAM rahIne prAtaHkALe acala grAmamAM gayA. tyAM teoe jJAnInA AdezathI sArthavAhanI kanyA mitrazrInI sAthe lagna karyA, tyAMthI vedasAmaka nAmanA nagaramAM gayA, tyAM tene IndrajAlika IndrazarmAnI patni vanamAlA malI, A diyara A pramANe kahIne potAnA ghera laI gaI. A vasudeva che. e pramANe pitAnA pitAne kahI, kuzalAdi samAcAra pUchIne tenA pitAe kahyuM
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264. hatuM ke ahiMA kapila nAme rAjA che, atyanta ujajavala lAvaNyamayI kapilA nAme tene putrI che. jJAnIe rAjAne kahyuM hatuM ke ApanI kanyAne pati vasudeva thaze, te pote ja ahIM Avaze, tenuM lakSaNa e che ke te kuliMga vedana nAmanA ghoDAnuM damana karaze, mArA jamAI IdrazarmA tamane levA mATe AvyA hatA, paraMtu tenA Agamana pahelAM ja Apa ahIM padhAryA che. vasudeve azvadamana karI kapilA sAthe lagna karyA, rAjA tathA tenA putra aMzumAne vasudevano satkAra karyo, ghaNA divasa tyAM rahyA bAda kapilAnI kukSIne viSe "kapila" nAmanA putrane janma thaye, eka divasa vasudeve hastizALAmAM jaI eka hAthIne AlAna thaMbhathI cheDI tenA upara beThA, ekAeka te hAthI AkAzamArge javA lAge, vasudeve muSTithI mAryo, sarovara kinAre vasudevane phekI daI hAthI pitAnA mULa svarUpa vidyAdharanA rUpe cAlI gaye, nIlayazAnI IcchAvALe vasudevathI hArI gayele nIlakaMTha hAthInuM rUpa dhAraNa karIne Avyo hato. vasudeva tyAMthI sAlaguhA nAmanA nagaramAM gayA, tyAM bhAgyasenanI pAse dhanurvidyA zIkhyA, bhAgyasenanI sAthe laDAI karavA mATe ghAsanA nAme rAjA Avya, vasudeve laDAImAM meghAsanane jItI lIdho, bhAgyasene padmAvatI ane meghANene azvasenA nAmanI pitAnI kanyAo "vasudevane ApI. pitAnI banne vallabhAonA AgrahathI tyAM ghaNA
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 265 lAMbA samaya sudhI rahI tyAMthI malayAcalanA alaMkArarUpa bhadrIla" nAmanA nagaramAM AvyA, tyAM AvI puNya rAjAnI putrI purUAnI tarapha atyaMta anurAga utpanna thavAthI teNInI sAthe lagna karyA, tenAthI utpanna thayela puDDIka nAmanA putrane rAjya upara besADyo, tyAM pahelAMne varI aMgAraka nAme vidyAdhara haMsanA svarUpe Avyo, vasudevanuM haraNa karI gaMgA nadImAM pheMkI dIdhA, gaMgA nadI pAra karI, DIvAra vizrAMti laI IlAvardhana nAmanA nagaramAM gayA, eka sArthavAhanI dukAnanA oTalA upara jaIne beThA, te divase sArthavAhane traNa lAkhane vahepAramAM naphe thaye. vasudevanA prabhAvathI Azcarya anubhavato sArthavAha pAlakhImAM besADI vasudevane pitAnA ghera lAvya, ratnAvatI nAme pitAnI putrI sAthe tenA lagna karyA. bIje divase mahApura nagaramAM Indra mahatsava thavAne che te sAMbhaLIne zvasuranI sAthe vasudeva rathamAM besI mahApura nagaramAM AvyA, nagaranI bahAra meTA prAsAde joIne zvasurane pUchyuM ke A zuM bIjuM nagara che? zvasure kahyuM ke ahI madatta nAme rAjA che. tene caMdramAne lajajALu manAve tevI mukhakAMtivALI samazrI nAme putrI che. tenA svayaMvarane mATe A prAsAde (mahela) banAvyA che. paraMtu AvelA rAjakumAro rAjakumArIne mATe egya nahI hovAthI teone vidAyagIrI ApI dIdhI che, te sAMbhaLIne vasudeve IndrasthaMbhane namaskAra karyo, jyAre antaHpuranI strIo
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 IndrasthaMbhanI pUjA karavA jaI rahI hatI, teTalAmAM eka hAthIe AlAnastha bane tADI vasudevane rathamAMthI pheMkI dIdhA, ekalavAyI strIone joI vasudeve hAthIne paDakAra karyAM, krodhathI dhamadhamatA te hAthI vasudeva tarapha doDyo, paraMtu mahAbaliSTha vasudeve te hAthIne kSaNavAramAM mahAta karyAM, gabharAI gayelI te strIone jyAM tyAM paDI javAthI vAgyuM hatuM. te strIone najIkamAM rahelA sthAnamAM laI jaI upacAra karAvI dAsIenI sAthe mahelamAM mekalI ApI. kubera sAvAha vasudevane zvasura sahita peAtAne ghera lAvyA, nAna bhAjana vigere kAryothI nivRtta thaIne badhA beThA hatA, te vAre rAjapratihArI maneAhArIe kahyuM ke Apa se|mazrInA svayaMvaramAM padhArA kAraNake teNIne khakhara che ke Apa tenA pati thavAnA che, kemake 'sarvANu' sAdhunA kaivalajJAna mahAtsava vakhate AvelA devAne joI teNIne jAtismaraNa jJAnanI prApti thaI hatI, tyArathI teNI cAginInI sAna mauna dhAraNa karIne rahetI hatI, bIje divase teNIe mane ekAMtamAM kahyuM ke zukra kalpamAM eka deva hatA, huM temanI patni hatI, temanI sAthe aneka prakAranA bhAgonA upabhAga karyA, mArI sAthe teo nadIzvarAdi dvIpAnI yAtrA karIne pAcho vaLatA hatA, tyAre brahmalAka najIkamAM AvatA temanu cyavana thayuM. e kevaLI muniAne joI meM temane pUchyu ke mArA pati svathI cyavIne kayAM gayA, tyAre teoe kahyuM ke tamArA pati hariva'zamAM vRSNui rAjakulamAM utpanna thayA che.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 tuM paNa eNvIne sema rAjAnI putrI thaIza, IndrA tsavanA samaye hAthInA tophAnamAMthI je tamane bacAvaze teja tAro pati thaze. te banene praNAma karI huM mArA sthAnamAM AvI, tyAMthI cyavIne huM emadatta rAjAnI sAmagrI nAme putrI unna thaI chuM. teNInA mukhathI A vAta sAMbhaLI meM rAjAne vAta karI, eTale te kAraNathI sarve rAjakumArane semadatta rAjAe vidAya karyA che. Ape tenI hAthInA tephAnamAMthI rakSA karI che. eTale rAjAne vAta upara vizvAsa AvI game che. Apane rAjamahelamAM laI AvavA mATe mane rAjAe meka che, to Apa zrI mArI sAthe mahelamAM padhAro ane rAjakumArI sAthe lagna kare, pratihArInA kahevAthI tenI sAthe vasudeva rAjamahelamAM gayA, samazrI sAthe dhAmadhUma pUrvaka lagna karavAmAM AvyA, lAMbA samaya sudhI bhegopabhoga bhogavyA, eka divasa vasudeva uMghIne uThaDyA tyAre sAmagrIne nahI jevAthI vyAkuLa banI traNa divasa sudhI zunya manaska banI gayA, cothe divase upavanamAM pharatAM pharatAM teNIne pUchayuM ke "mAre zuM aparAdha hato ke tu traNa divasa sudhI adrazya rahI." teNIe kahyuM ke ApanA mATe traNa divasa sudhI mauna rahIne viziSTa prakAranI kIyA ane niyamanuM pAlana karatI hatI, Apa A devatAnI pUjA karI pharIthI mArI sAthe lagna kare, mArA vratane A niyama che.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 vasudeve te pramANe pharIthI lagna karyuM. devIne prAsAda che ema kahIne teNIe madirA pIvarAvIne nirjara kanTaNiNInI jema teNI vasudevanI sAthe bhega ramaNatA karatI hatI, rAtanA sutI vakhate teNIne juduM rUpa joI vAsudeve pUchyuM ke tuM keNa che? teNIe kahyuM ke vaitADhaya parvata uparanI dakSiNa jhaNImAM suvarNapura nAme nagaramAM citrAMga nAme rAjA che. aMgAravatI tenI priyatama che. tene mAnasavega nAme pUtra che. huM tenI pUtrI chuM. mAruM nAma vegavatI che. huM kemArya vratanuM pAlana karuM chuM. citrAMga vidyAre pitAnA pUtra mAsavegane rAjya suprata karI dIkSA aMgIkAra karI che. mArA bhAIe ApanI priyA samazrInuM haraNa kareluM che. bhoga mATe ghaNuM prArthanA karavA chatAM paNa teNIe mAnasa veganI mAgaNane vikAra karyo nathI. ane Apane lAvavA mATe mane kahevAmAM AvyuM ane huM Apane levA mATe ahIM AvI chuM. Apane sutelA joI huM kAmAtura banI gaI. eTale meM ApanI sAthe A pramANe mAyAjALa karI, have Apa mArA pati banI gayA che. savAranA badhAe vegavatIne joI ane teNIe pitAnuM ahIM AvavAnuM kAraNa samajAvyuM. vasudeve kAmAMdha mAnasa vega becarane mUThI mArI mAryo, te khecare vasudevane gaMgA nadImAM pheMkI dIdhA, gaMgAmAM vidyAsAdhanA karatA caMDavegane khabhA upara vasudeva paDayA, jenAthI caMDa
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 269 veganI vidyA, sAdhya banI, caMDavega vidyAsAdhake khuzI thaIne vasudevane AkAzagAminI vidyA ApI, caMDaveganA gayA bAda vasudeva gaMgAnA kinAre ekAgra cittathI vidyAsAdhana karI rahyA hatA. te vakhate vidyutaveganI pUtrI vidyAdharI madanavegA kAmAtura banIne vasudevane vaitADhya parvata upara laI gaI, udyAnamAM vasudevane puSpazaiyA upara mUkIne teNuM amRtadharA nagaramAM gaI. prAtaHkAle madanagAnA bhAI dadhimUkha, daMDavega ane caMDavege AvI vasudevane namaskAra karI pitAnA nagaramAM sanmAna sahita praveza karAvyuM, ane madanagA sAthe vasudevanA lagna karavAmAM AvyA. eka divasa vasudevane namaskAra karIne dadhimUkhe kahyuM ke tilakapatana nAmanA nagaramAM trizikhara nAme rAjA che. mArA pitA vidyuvega pAse teNe pitAnA pUtra sUryane mATe abhimAnathI madanavegAnI mAMgaNI karI, mArA pitAe tene potAnI kanyA ApavAnI nA kahI, kAraNa ke bhAgyavazAt eka vakhata mArA pitAjIe madanagAnA vivAhane mATe eka cAraNa trASine pUchyuM hatuM. temaNe harivaMzamAM metI samAna vasudevanuM nAma kahyuM hatuM. teoe kahyuM hatuM ke caMDavegane gaMgAnadImAM vidyA sAdhatI vakhate tenA khabhA upara paDavAthI vidyA siddha thaze, ane khabhA upara paDanAra ja vasudeva haze. A vAtane jANI vidyutavege khAsa karIne sUryakanI vAtane asvikAra karyo. - baLavAna trizikhara krodhamAM AvI, mAtA ane
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 - pitAjIne bAMdhI laI gayuM che. te Apa ApanA zvasurane baMdhanamAMthI mUkta karAvI amane badhAne AnaMdita banAvo. hamArA vaMzamAM Adi purUSa nami ane temanA putra, pautre thayA che. tenA vaMzamAM arijayapuranA svAmi meghanAdAdi thayA. sUbhUma cakavatie temanA jamAIne brAhma, AgneyAdi divyAstronI sAthe be zreNionuM rAjya ApyuM. temanA vaMzamAM rAvaNa rAjA thayA, temanA bhAI vibhISaNanA kuLamAM mArA pitA vidyutavega thayA. - A pramANe vaMzaparaMparAthI AvelA zAne Apa grahaNa kare. A pramANe kahIne dadhImUbe divyA vasudevane ApyA, vasudeve vidhipUrvaka uttara kiyAethI tene sAdhya karyA. madanagAnA lagna vasudevanI sAthe thayelA sAMbhaLI krodha rUpI parvatanA zikhara upara beThelA trizikhare svarNa mukha mAyAvI ratha upara besIne yuddhanuM Avhana ApyuM. dadhimukha sahita vasudeve yuddha karyuM. ane IdrAstrathI tenA mAthAne kApI nAMkhyuM. tenA nagaramAM jaI vasudeve pitAnA sasarA vidyutavegane mukta karyA. bAdamAM vidyAdharanI sAthe caityonI yAtrA karI tyAMthI pAchA AvI madanagAne vegavatI kahIne bolAvI, jenAthI te kopAyamAna thaI vizikharanI patnI suparNakhAe madanagAnuM rUpa dhAraNa karI vasudevanA gharane saLagAvyuM. vasudevane laI teNe AkAzamAM uDI gaI potAnA patinA mRtyune
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 271 badalo levA mATe uparathI vasudevane pheMkI dIdhA, paraMtu rAjagRha nagaranI bahAra ghAsanI gaMjI upara paDyA, jarAsaMgha rAjAnI prazaMsA sAMbhaLI tenA nagaramAM gayA, tyAM jugAra ramI kareDa seniyAnI jIta meLavI, jItanA sonaiyA yAcakane ApI dIdhA. jarAsaMghanA sevake vasudevane bAMdhI rAjyasabhAmAM lAvyA, rAjasabhAmAM vasudeve kahyuM ke huM niraparAdhI chuM, mane kema baMdhanAvasthAmAM nAMkhavAmAM AvyuM che." - e prazna pUchavAthI te lokoe kahyuM ke kaI jJAnIe jarAsaMghane kahyuM che ke "je kaI purUSa jugAramAM phoDa suvarNamudrA jItIne yAcakone Apaze tene putra Apane mAraze." rAjAnI AjJAthI he bhadra! tuM niraparAdha heivA chatAM paNa tane mAravAmAM Avaze. ( A pramANe kahIne vasudevane kothaLAmAM nAkhI mAravAnI IcchAthI parvatanI tarapha laI gayA, vegavatInI dhAvamAtA bhAgyavazAt joI gaI. ane kothaLA sahita vasudevane laI uDI gaI ane vegavatInA AvAsamAM AvI, vasudeva vegavatInA pagaravane jANI kothaLo phADI bahAra AvyA. " nAtha, nAtha" belatI ane raDatI vegavatI vasudevane bAjhI paDI, vegavatIe badhI hakIkata batAvI dIdhI, ane kahyuM ke jyAre sUparNakhAe tamArA nivAsasthAnavALA
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 gharane saLagAvI nAkhI AkAzamAMthI tamane nIce pheMkI. dIdhA, te vakhate Apane bacAvavA mATe mArA bhAI mAnasaveganuM rUpa dhAraNa karI huM nIce AvI, teNe mAre pIche pakaDo, huM mArA rakSaNa mATe caityamAM gaI, ane munine vaLagI paDI, jenAthI mArI vidyA naSTa thaI gaI tyArathI pRthvI tathA dhAvamAtAnuM Azraya svIkAryuM che. dhAvamAtAdvArA ApanA darzana thayA, vasudeva tathA vegavatI AnaMdapurvaka tApasAzramamAM rahevA lAgyA. kaI eka kanyAne baMdhanAvasthAmAM nadImAM pheMkI dIdhelI joIne dayALu vasudeve vegavatInI preraNAthI te kanyAne bahAra kADhI svastha banAvI. teNue vasudevane kahyuM ke vaitAdya parvata upara gaganavallabha nAme eka nagara che. naminA vaMzaja vidyudaMSTra nAme rAjA che. temaNe pratyavidehamAM pratimAstha munine jeyA, utpAbhUtanI bumarANa macAvI becane lAvyA, dharaNendra AvIne virodhIonI vidyA naSTa karI nAkhI, te lekenI vinati sAMbhaLI dharaNenke kahyuM ke kevaLajJAnanA mahatsava mATe huM Avyo hato tethI tamane mAryA nathI. jyAre becaree kalpAMta karatAM karatAM kAlAvAlA karyA, tyAre kahyuM ke tamArI vidyAo keI sAdhupuruSa athavA uttama purUSanA vegathI siddha thaze, kahIne dharaNendra svasthAne gayA. vighuTuMbanA vaMzamAM utpanna thayelI ane vidyAone
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 sAdhatI ketumatInA lagna puMDarikanI sAthe thayAM, ApanA prabhAvathI mArI vidyA siddha thaI che. huM paNa vidyudaMSTranA vaMzanI bAlacandrA nAme kanyA chuM. Apa mArI sAthe lagna kare, vasudeve tenI sAthe lagna karyA, tyAre bAlacandrAe kahyuM ke vidyAsiddhI karavAmAM sahAyabhUta evA Apane huM zuM Apu? vasudeve kahyuM ke tame vegavatIne vidyA Ape, vegavatIne laI teNe gaganavallabha nagaramAM gaI, vasudeva tApasAzramamAM pAchA AvyA. te vakhate tApasa banelA ane niMdA karatA be rAjAone jeI niMdA karavAnuM kAraNa pUchayuM. tyAre teoe kahyuM ke zrAvasti nagarImAM eNuputra nAmanA rAjA che. temaNe pitAnI putrI priyaMgusuMdarInA svayaMvaramAM rAjAone belAvyA, te kanyAe te badhA rAjAomAMthI koInI pasaMdagI karI nahi tethI te badhA rAjAoe ekamata banI tenI sAthe yuddha karyuM. paraMtu siMhasamAna parAkramI eNIputre badhAne jItI lIdhA, jema siMhanI bIke mRgalAo bhAgI jAya tema te badhA daze dizAmAM bhAgI gayA, keTalAka te jaMgalamAM gayA, te keTalAka pahADanI guphAmAM bharAI gayA. ame banne jaNA bhAgIne tApasa banI gayA chIe. vasudeve te bannene upadeza ApI AhaMdudharma pravajyA grahaNa karAvI, vasudeva zrAvastI nagarImAM AvyA ane 18
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 udyAnamAM eka vicitra devamaMdirane joI aMdara gayA te temAM eka gRhastha, kaSi ane traNa pagavALA pADAnI mUrti joI AzcaryathI pUchayuM ke A zuM ? vasudevanA puchavAthI brAhmaNe javAba Ape ke ahIMA jitazatru nAme rAjA che. tene mRgadhvaja nAme putra hatuM, ane nagaramAM kAmadeva nAme eka dhanavAna zreSTi hate. te eka divasa pitAne gokuLamAM AvyuM, daMDaka nAmanA gokuLanA adhikArIe kahyuM ke A bheMsanA pAMca putrane meM mArI nAkhyA che. A chaThTho putra ati suMdara che. teNe bIkanA mAryA mastaka jhukAvI mArA caraNamAM praNAma karyA che, jAtismaraNa thayeluM hovAthI meM te pADAnuM rakSaNa karyuM. mATe Apa paNa tene abhayadAna Apo. - zreSie daMDakanI vAtane mAnya rAkhI pADAne zrAvasti nagarImAM lAvyA, rAjA taraphathI paNa abhayadAna ApavAmAM AvyuM. nagaramAM te pADAne chUTa mUkavAmAM AvyuM, mRgadhvaja kumAre eka divasa tene paga kApI nAkhe, rAjAe kumArane kADhI mUkyo, rAjakumAre vairAgyavAsita banIne pravajyA grahaNa karI, aDhAra divase te paDe marI gaye, dikSA lIdhA bAda bAvIsamA divase mRgadevaja munine kevaLajJAnanI prApti thaI, surAsura narendroe bhaktithI AvI mahotsava karyo ane vaMdanA namaskAra karyo. pitAjIe pADAnI sAthenA veranuM kAraNa pUchayuM. kevaLI bhagavaMte kahyuM ke azvajhiva nAme prativAsudeva hatA,
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 temane nAstika ane dhanindaka harizmazra nAme matrI hatA, rAjA humezA dharmArAdhanamAM cittane sthira karatA, mannemAM pUrNimA ane amAvAsyA jeTaluM aMtara hatuM, tripuSTa ane acalathI marAyelA ame bhavabhramaNa karI rahyA chIe, azvagrivanA jIva hu" ApanA putra thayeA, jyAre matrInA jIva pADA banyA che. pUrvajanmanA vairabhAvathI me tenA nAza karyo che. pADA marIne leAhitAkSa nAme bya tara thayA che. mane vaMdana karavA mATe ahI' AnyA. he rAjana ! saMsAranA nATaka ativicitra che, te vyaMtare prAsAda anAvI mRgadhvaja RSinI ane trIpAda pADAnI ratnamaya mUtie sthApita karI che. kAmadevanA vaMzamAM hamaNAM kAmadatta nAme zreNI che, tene adhumatI nAme atyaMta suMdara putrI che, tenA lagnane mATe jJAnIe kahyuM hatuM ke je purUSa devagRhanA mukhya dvArane kheAlaze te tenA pati thaze. brAhmaNanA mukhathI vAta sAMbhaLI vasudeve tenA dvAra . khAlI nAkhyA, ane kAmadatta zreSThIe AvI haSa thI peAtAnI putrInA lagna vasudevanI sAthe karyAM, Azcayane jovA mATe priyaMgusuMdarI sahita eNIputra rAjA paNa AvyA, vasudevane joI priyaMgusuMdarI kAmAdhIna banI gaI, dvArapAle AvI vasudevane rAjakanyA khelAve che. te pramANe samAcAra ApyA, ane peAtAnA sthAnake gayA. te vAre vasudeve eka nATaka joyu. temAM 'nima'nA
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ putra vAsava khecara hAthI upara svArI karI, gautamanA Azrame gaye. tyAM adbhuta rUpa ane lAvaNyamaya gItamanI patni ahalyAne joI kAmAtura banelA vAsava khecare tenI sAthe saMbhaMga karyo. * te duSkarmathI vAsava khecaranI vidyA nAza pAmI, ane gautama tApase krodha karI tenuM liMga kApI nAkhyuM. vasudeve nATaka joIne priyaMgasundarI pAse "nA" javAne nirNaya karyo, rAtanA badhumatInI sAthe vArtA vinoda karatA sUI gayA, uMgha uDI javAthI rAtanA eka devIne joI A koNa haze? te prakArano vicAra karavA lAgyA. te vAre devI belI vatsa ! tuM zuM vicAre che? A pramANe kahIne vasudevane hAtha pakaDI devI azakavanamAM laI gaI, ane kahevA lAgI. A bharatakSetramAM candanapura nagaramAM "amegharatna" nAme rAjA hatA, temane cArUmatI nAme rANI hatI, ane cArUcandra nAme pUtra hatuM, anaMgasenA vezyAnI putrI kAma patAkAnI sAthe cArUcaMdrane prema hate. eka samaya yajJamAM tApase AvyA, temAM kauzika tathA tRNabindu phaLe laIne AvyA hatA, A phaLe kakyAMthI AvyA? A pramANe rAjAnA pUchavAthI te banne tApasIe kahyuM ke harivaMzamAM AvelA kalpavRkSamAMthI A phaLe AvyA che. sabhAmAM nAcatI kAma patAkAe cAracaMdra tathA kauzikanA mana raMjita karyA.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 277 yajJa pUrNa thayethI yuvarAje kAma patAkAne pitAnA adhikAramAM rAkhI, tApasa kauzike rAjAnI pAse pharIthI kAma patAkAnI mAMgaNI karI, rAjAe kahyuM ke teNI zrAvikA banI che. ane kumAre tene grahaNa karI che. mATe have te bIjA patine grahaNa karI zake nahI eTaluM ja nahi, manathI paNa nahi Icche. A pramANe rAjAnA kahevAthI kauzika tApasane krodha Avyo. ane zrApa Ape ke jyAre tame strI sevana karaze te vakhate ja tamAruM mRtyu thaze, cAracaMdrane rAjya ApI rAjAe tApasI dIkSAne svikAra karyo, ane vanamAM cAlI gayA, paraMtu rANIne prathamathI garbha rahele hevAthI pUrNa mAse putrane janma ApyuM. tenuM nAma RSidanA rAkhyuM. cAraNazramaNopAsanAthI teNe zrAvaka dharma agikAra karyo. teNI yauvanAvasthAmAM AvI tyAre tenI mAtA ane dhAvamAtAne svargavAsa thaye, rAjA zilAyudha zikArane mATe tyAM AvyA. kAmathI mehita banIne tenI sAthe viSayabheganI mAMgaNI karI. teNIe kahyuM ke "huM RtuvaMtI chuM." je garbha rahI jAya te tene upAya zuM karo ? rAjAe kahyuM ke huM zrAvasti nagarImAM zatAyudharAjAne pUtra zilAyuddha chuM; je tamane putraratnanI prApti thAya te tame tene laIne mArI pAse Avaje ke jethI huM tene rAjyagAdI ApIza. teNIe amegharatna tApasane vAta kahI batAvI,
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 anukrame pUtrane janma Ape ane tenuM mRtyu pAmane javalanaprabha nAganI mUkhya mahiSI banI, "ameghara" tApasa te bALakane laI khuba ja kalpAMta karavA lAge, javalanaprabhanI devIe avadhijJAnathI jANIne hariNInA rUpe AvI dararoja dUdhapAna karAvavA lAgI, te bALaka meTe thaye ane "eNIpUtra" nAmathI prasiddha thaye, kauzika marIne pitAjInA AzramamAM netraviSa sarSa baLe, te mArA pitAjIne karaDyo, meM pitAjIne caDhelA jheranuM nivAraNa karyuM. tyArabAda te marIne "bala" nAme deva tha, traSidattAnA rUpamAM meM zilAyuddha rAjAne zrAvasti nagarImAM jaI te eNIpUtrane saMye, paraMtu rAjAne vismRti thavAthI tene svikAra karyo nahI. meM pUtrane tyAM mUkI AkAzavANIthI pahelAMnI banelI tamAma vAta kahI batAvI, rAjAe pUtrane svikAra karyo, tene rAjyagAdI suprata karI zilAyuddha rAjavIe pravajyA. grahaNa karI, aMte svarge gayA, tyArathI "eNIpUtra" zrAvasti nagarInA rAjA tarIke prasiddha thaye. saMtAnanI IcchAthI adamatapa karIne mArI ArAdhanA karI, meM tene priyaMgusuMdarI nAmanI pUtrI tene ApI, svayaMvaramAM teNIe koI rAjapUtrane svikAra karyo nahI. te Apane ja paraNavAnI IcchAvALI che. mATe Apa mArA AdezathI tyAM jAo, ane eNIpUtranI te pUtrInI sAthe lagna kare, Apane jarUra hoya te bIjuM kAMI mArI pAse
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 mAMgI le, vasudeve kahyuM ke huM smaraNa karUM tyAre tamAre AvavuM. vasudevane vacana ApI te cAlI gaI, vasudeve tyAM jaIne priyaMgusuMdarInI sAthe lagna karyA. vaitADhya parvata upara gadhasamRddha nagaramAM "gAndhAra piMgala nAme rAjAnI pUtrI mazkarI karatAM suvarNapuramAM somazrIne mitrAcArInA bhAve belI ke "huM tArA patine laI AvuM, teNI zrAvati jaIne tyAMthI vasudevane lAvI samazrIne samarpaNa karyA, vasudeva samazrInI sAthe anya svarUpe rahevA lAgyA. A vAta jANIne mAnasavege temanI upara AkramaNa karyuM. bannemAM bhayaMkara vivAda nirmANa thaye, bane jaNe siMha rAjAnI pAse gayA, sUryaka Adi paNa AvI gayA, banne jaNe pitApitAnI vAta kahI saMbhaLAvI, mAnasa vega sUryakAdinI sAthe maLIne laDAI karavAne mATe taiyAra thayA, vegavatInA mAtA aMgAravatIe be dhanuSa ane be tRNa (tIra) je ke te divya hatA te ApyA, tenA baLathI vasudeve badhAne jItI lIdhA, somazrInI sAme mAnasavegane majabuta baMdhanathI bAMdhI lIdhe, paraMtu potAnI sAsu aMgAravatInA kahevAthI tene choDI dIdhuM. tyAMthI badhA mahApuranagaramAM AvyA. sUrya ke ghoDAnA rUpamAM vasudeva upara AkramaNa karyuM. vasudeve muThIonA ghAtathI khuba mAryo, vasudevane gaMgA nadImAM pheMkI dIdhA, gaMgA nadI pAra karIne vasudeva tApasAzramamAM AvyA, tyAM teNe kaMThamAM hADakAnI mALA nAkhelI eka strI joI
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 tApane pUchavAthI khabara paDI ke A strI jarAsaMghanI pUtrI naMdISeNa che. ane chatazatru rAjAnI patni che. koI tApase maMtra taMtrathI teNIne buddhihIna banAvI hatI, vasudeve vidyAzaktithI tenI upara thayelI maMtrIka ane taMtrika kriyAne dUra karI, jitazatru rAjAe prasannatAthI pitAnI bena ketumatInuM lagna vasudeva sAthe karyuM. dUta dvArA jarAsaMghane khabara paDI ke ApanI pUtrI svastha banI gaI che. tyAre jarAsaMghe Adara satkAra sahita vasudevane bolAvyA. nimittaAnA kathanAnusAra naMdiSeNane svastha karanArane pUtra jarAsaMghane mAraze, e phreSathI jarAsaMghanA rakSaka vasudevane mAravA mATe tayAra thayA, eTalAmAM gRdhasamRddha dezanA rAjA gadhArapiMgale mekalelI bhAgIrathI jarAsaMghanA. rakSaka pAsethI jhuMTavIne vasudevane "gandhasamRddha, nagaramAM lAvI, ane prabhAvatInI sAthe vasudevanA lagna thayA. A pramANe pUrva janmanA tapadvArA bAMdhelA niyANanA ge vasudeva hajAro vidyAdhara pUtrIonA bhartAra banyA, vaLI kauzala vidyAdharanI pUtrI kauzalyAnI sAthe paNa lagna karyA. | iti pAMcame sarga saMpUrNa che zrI amamasvAmi prathama bhAga saMpUrNa
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ yo, zinanAM prakAzanA 9 alhA nI namadAsuMdarI le: unAnuna dravijayajI mahArAja zIyalavatI dhanya nArInA jIvana saurabhathI zaNagArAyelI kathA: diranI bhAvavAhI saMdara je keTa sAthe paNa bAIDIMga rU. 32 ja kukhata : 2-4o je RA grupanI kathA 4 pAdaka: muni jjanacaMdravijaya', rAja jemAM bhAraparvanI kuAe rAtI bhASAmAM patromAM kAre ki. rUA. 6-77 3 sAgaranAM motI. le. muni nAnucaMdravijayajI mahArAja je saMskRtie AryAvartAnA mAnavajAtane Adarza amRtapAna karAvI zAMti ane sukhanA bhAge ! batAvyA che rakhevI kathAone su huM phi. rUA. 40. 4 sirisiricAlakahA (zrIla kathA) rakSarasaH gujarAtI bhASAMtara khatrAkAre lejara pepara uparuM mUlya rUA. 9-00 zrImadAsAyavijayarano kharasUri dhiracita-sirisirivAlakaNa! ( zrIpAla mULa prAkRta blAke, ji rakta ane avacUrNi, saMskRta TIppaNu bhA. 1-2 kiM. rUA. 12-00 pratAkAre lejara pepara upara 'dha taiyAra prAptisthAnajasava talAla giradharalAla zAha 3094 DozIvADAnI poLa, amadAvAda-1
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2-5o amArAM nUtana prakAzano 1 vividha pUjA sahu bhA. 1 thI 6 3-7 jemAM prAcina pUrvAcArya viracita pUjAonA saMgrahu che, 2 vividha pUjA cahu bhA. 1 thI 9 pa-00 3 vividha pUjA samahuM bhA. 1 thI 11 6-09 6 nitya svAdhyAya stotrAdi sa 4-50 che jena sajhAya ALA (sacitra) 3-o) 6 devavadanamALA (kathAo sahita) 7 paMca pratikramaNa vidhi sahita 8 be pratikramaNa vidhi sahita 1-25 9 jinendradazana covIzI (parikarayukata) 10 navasmaraNa (sacitra) 1- 11 navamaraNa (pokeTa) 1-00 12 snAtra pUje 2 sAmAyika sUtra 0-26 2 sAmAcisa sUtra (citra) 3 devasirAI (..) 4 ce pratikramaNa vidhi sahita 5 paMcapratikramaNa vidhi sahita 3 vividha pUjA saMgraha bhAga 1 thI 7 -60 vividha pUjA saMgraha bhA. 1 thI 10 paMcapratikramaNa mULa -@0 te sivAya jainadhama nA tamAma prakAranAM pustako, pratA vigere maLI, vadhu vigata mATe sucipatra pagA. jasavaMtalAla giradharalAla zAha . jaina prakAzana maMdira, 3 094 DozIvADAnI poLa, amadAza6-1 TAITala: 4 pIrIyala prinTarI, ghIkAMTA roDa, nahAvAda. D-25 ha 2-17 2-17 S19