________________
ભગવાન રાષભદેવ મનુષ્ય જાતિના પહેલા ગુરૂ હતા.
જૈન શાસ્ત્રો મુજબ ભગવાન્ ઋષભદેવ સ્વામી મનુષ્ય જાતિના પહેલા જૈનધર્મ ગુરૂ હતા. અને આ વાતની સાક્ષી ખુદ બ્રાહ્મણનાજ ગ્રંથો આપે છે. “ભાગવત પુરાણ” ના ૫ મા કંધના ૩–દ અધ્યાયમાં લખ્યું છે કે, દુનિયાની શરૂઆતમાં બ્રહ્માએ સ્વયંભૂ, મન અને સત્યરૂપાને ઉત્પન્ન કર્યા. ઇષભદેવ તેમનાથી પાંચમી પેઢીએ થયા, જે ઇષભદેવે જૈનધર્મનો પ્રચાર કર્યો. “વાચસ્પત્ય” ગ્રંથમાં ઋષભદેવને જિનદેવ કહ્યા છે, અને “શબ્દાર્થ ચિન્તામણું ” ગ્રંથમાં રાષભદેવને આદિ જિનદેવ કહ્યા છે. - હવે આ ઉપરથી આપણે એ અનુમાન કાઢીએ કે, પહેલા જૈન તીર્થકર અને જૈનધર્મના સ્થાપનાર રાષભદેવ કે જેને “ભાગવત પુરાણ”માં સ્વયંભૂ તથા મનુની પાંચમી પેઢીએ બતાવ્યા છે, તે માનવ જાતિ માત્રના પહેલા ગુરુ હતા; તો મારે વિશ્વાસ છે કે, આમ કહેવામાં કઈ જાતની અત્યુક્તિ થતી નથી.
જૈનધર્મ અનાદિને છે. પરંતુ આ ઉપરથી એમ ન સમજવું કે, જૈનધર્મને પ્રચાર ઋષભદેવના વખતથી જ થયે અને તે પહેલાં જૈનધર્મ હતે જ નહિ. કારણ કે જેનેનું માનવું એમ છે કે, યુગોને ક્રમ (જેને જેને ઉત્સર્પિણું અને અવસર્પિણું કહે છે) અનાદિ કાળથી ચાલ્યો આવે છે અને અનંત કાળ સુધી રહેશે. આ પ્રત્યેક યુગમાં ૨૪ તીર્થકરો જન્મ લેતા રહે છે અને જૈન ધર્મનો પ્રચાર પણ કરતા રહે છે.
તે જ
સ હપ અને અનંત
રહે છે અને
