________________
પ૭
સ્થાનકવાસી)માંથી કયે સંપ્રદાય મહાવીરના અસલી ઉપદેશો પ્રમાણે ચાલે છે. તેમજ સાથે સાથે એ પણ નક્કી કરીશ કે
કઈ “એ નિયુક્તિ ને માને છે તે કઈ “પિંડનિર્યુક્તિ ને માને છે. કોઈ “દેવેન્દ્રસ્તવ” અને “વીરસ્તવને ભેગાં કરી એક માને છે, તો કોઈ વળી જુદાં માને છે. કેાઈ “સંસ્તારકને ૪૫ માંનું એક સૂત્ર ગણે છે તો કોઈ નથી ગણતા. “સંસ્તારક’ને બદલે કોઈ “મરણ સમાધિ ને માને છે તો કઈ “ગચ્છાચાર પન્ના ને માને છે. આવી રીતે આ ૪૫ સૂત્રોનું માનવામાં પણ આ દેરાવાસીઓમાં મતભેદ છે.
આ લોકોમાં અત્યારે મુખ્ય કરીને પાંચ ગછ છે –તપગચ્છ, ખરતરગચ્છ, અંચળગચ્છ, સાગરગચ્છ અને પાયજંદગચ્છ. આ પાંચે ગથ્ય મૂર્તિને તે માને છે, છતાં પણ તે દરેકની માન્યતા જુદી. આ પાંચે ગચ્છો હમેશાં એક બીજાથી લડતા ઝગડતા જ હોય છે. આગળ પણ ઘણા જ કજીયા આ ગચ્છા વચ્ચે થએલા. ગુજરાત કાઠીઆવાડમાં તપાગચ્છનું જોર વધારે છે. આ તપાગચ્છ અનેક જાતના મતભેદોથી ભરપુર છે. તેના સાધુઓ ૩ પ્રકારના–પતિ, શ્રી પૂજ્યજી, અને સંગીઃ તેમાં વળી ૨ ભેદ-સફેદ લુગડાં પહેરવા વાળા અને પીળાં લુગડાં પહેરવાવાળા. પાછા વળી ૨ ભેદ-૩ થઈ માનવાવાળા અને ૪ થઈ માનવાવાળા. વળી પાછા ૨ ભેદ-મુહપત્તિ બાંધવાવાળા અને બીજા નહિ બાંધવાવાળા. તેના પણ પાછા ૨ ભેદમુહપત્તિ હાથમાં રાખવાવાળા અને બીજા મુહપત્તિ હાથમાં નહિ રાખવાવાળા. આટલા ભેદ તો દેખીતા જ છે. તે ઉપરાંત વળી સાધુઓના મતભેદોવાળી પાર્ટીઓ જુદી. આપણુમાં અલગ અલગ સંધાડાઓ હોવા છતાં જેમ દરેક સંધાડાની માન્યતા એકજ છે, તેમ આ દેરાવાસી ભાઈઓમાં નથી. આ લોકોના જ કહેવા પ્રમાણે સંવત ૧૯૯૨ના અસાડ સુદ ૧૫ સુધી તેઓની સાધુ–સંખ્યા નીચે
