________________
(૬) જૈન સૂત્રમાં અનેક મોટાં શહેરનાં વર્ણન લખ્યાં છે, તેમાં યોની મૂર્તિઓ અને યક્ષાના મંદિરની હકીકત અનેક વાર આવે છે, પરંતુ જેન મંદિરે કે તીર્થકરની મૂર્તિઓની હકીકત ક્યાંય પણ આવતી નથી. આ વાત બહુજ અગત્યની છે, અને મૂર્તિપૂજા શાસ્ત્ર વિરૂદ્ધ છે તેનું એક મોટું પ્રમાણ છે. જે તે વખતે મૂર્તિપૂજાને પ્રચાર હોત તે શાસ્ત્રોમાં જરૂર તે હકીકત આવત.
(૭) મહાવીરે દીક્ષા લીધા પછી અનેક નગરમાં વિહાર કર્યો હતો. સૂત્રમાં જે જે ઠેકાણે મહાવીરના વિહારનું વર્ણન આવે છે, તે તે ઠેકાણે યક્ષોના મંદિરનું વર્ણન આવે છે, પરંતુ જેન મંદિરે કે મૂર્તિઓને ઉલેખ કયાંય પણ આવતો નથી. સૂત્રમાં એમ પણ લખ્યું છે કે, મહાવીર એવા ઉદ્યાને (બગીચાઓ) માં ઉતર્યા કે જે ઉદ્યાનોનાં નામ તેમાં રાખેલી યક્ષેની મૂર્તિઓના નામ ઉપર રાખવામાં આવ્યાં હતાં. પરંતુ કોઈ પણ જૈન શાસ્ત્રમાં એવું કયાંય નથી લખ્યું કે, વિહાર કરતાં કરતાં મહાવીર એવાં મંદિરમાં ઉતર્યા કે જે મંદિરમાં તીર્થકરની મૂર્તિઓ હતી, અથવા મહાવીરે એવા ઉદ્યાનમાં વિશ્રામ કર્યો કે જે ઉદ્યાનનું નામ તેમાં રાખેલી જેનમૂર્તિઓના નામ પર હાય.
આ વાત ખાસ યાદ રાખવા જેવી છે અને મહાવીરના વખતમાં મૂર્તિપૂજાને અભાવ હતો, તેનું એક અકાય પ્રમાણે છે. જે તે વખતે જેન મંદિર હોત, તો મહાવીર પિતાનાજ જૈન મંદિરમાં ઉતરવાનું ચગ્ય સમજત. મહાવીર યક્ષોના