________________
પડી. હું પહેલેજ કહી ગયું છું કે, બ્રાહ્મણે પાસેથી એવી આશા તો ન જ રાખી શકાય કે તેઓ પિતાના જૈન હરિફના સિદ્ધાંતોની નિષ્પક્ષપાતપણે આલોચના કરે.
યુરોપીઅન વિદ્વાન બ્રાહ્મણોના ગ્રંથમાં જે રીતને વિકૃત થએલ જૈન ધર્મ જે, તેજ રીતના કુત્સિત અને ધૃણાસ્પદ વિચારે તેઓના દિલમાં જૈનધર્મ વિષે થયા. તેઓએ અશુદ્ધ સામગ્રી ઉપર જ તર્ક કરવા શરૂ કર્યા અને તેથી તેઓ સત્ય મેળવી ન શક્યા.
હજુ હમણાજ કેટલાક વર્ષોથી કેટલાક વિદ્વાનોએ પ્રેફેસર જેકેબીની સરદારી નીચે રહી આપણું થોડાક ગ્રંથો જેવાનું શરૂ કર્યું છે, અને આપણું સારે નશીબે, તેઓની મહેનતથી જૈનધર્મ વિષે જે ભ્રમણા બીજાઓમાં ફેલાયેલ હતી, તે છેડે અંશે પણ તેઓએ દૂર કરી છે. પરંતુ હજુ ઘણું બાકી છે. જૈન સાહિત્યનું ક્ષેત્ર બહુજ વિશાળ છે, જ્યારે તે ક્ષેત્રમાં કામ કરવાવાળા બહુ જ થોડા છે. એટલા માટે જૈનધર્મના વિષયમાં ફેલાયેલી છેટી ભ્રમણાઓને દૂર કરવામાં અને જૈનધર્મને તેની અસલની જાહોજલાલી પર પોંચાડવામાં અત્યારે પણ ઘણું જ સમયની અને પરિશ્રમના જરૂર છે. - આ એક બહુજ ખેદની વાત છે કે, જેનેને સમાગમ યુરેપીઅન વિદ્વાનેને ન થવાથી, જૈનધર્મ સંબંધી તેઓનું જ્ઞાન અશુદ્ધ અને પક્ષપાતથી ભર્યું પડયું છે. આ જ કારણ છે કે તેઓ, જૈન ગ્રંથને અનુવાદ કરતી વખતે, તે ગ્રંથને અસલી અભિપ્રાય કે અર્થ ન સમજી શકયા