________________
૩૮
વાળી છે, કેમકે તેથી તે એમજ નક્કી થશે કે, મહાવીર અને પાટલીપુત્રની સભાના વચલા બસોથી વધારે વર્ષો સુધી જેનો પાસે કઈ સાહિત્ય જ નહોતું.
આવી જ રીતે એમ માનવું પણ અસંગત છે કે, પાટલી પુત્રની સભા પહેલાં અને મહાવીર નિર્વાણ બાદ કઈ બીજા જ સિદ્ધાંતને પ્રચાર હતો અને પછી ઉપરની સભાએ એક નો જ સિદ્ધાંત ઘડી કાઢયો. જે તે સમય પહેલાંના સિદ્ધાંત ગ્રંથો મોજુદ હોત તે તે બાબતનો ઉલ્લેખ આ સિદ્ધાંતમાં જરૂર કર્યો હોત, (કે જે સિદ્ધાંત પાટલીપુત્રની સભામાં રચાયાનું કહેવામાં આવે છે.) અને સાથે સાથે તે હેતુ પણ લખત કે જે હેતુથી જુના સિદ્ધાંત-ગ્રંથની બદલીમાં નવીન ગ્રંથો રચવા પડ્યા. પરંતુ જૈન સાહિત્યના સમસ્ત સંગ્રહમાં આ બાબતનો ઉલ્લેખ ક્યાંય પણ મળતો નથી. એટલા માટે પ્રોફેસર જેકૅબીની કલ્પનાને હું સ્વીકાર કરી શકતો નથી.
આની સાથે એ પણ યાદ રાખવું જરૂરનું છે કે જેના ગ્રંથમાં સ્પષ્ટ લખ્યું છે કે, પાટલીપુત્રની સભામાં જૈન સિદ્ધાંતને ફક્ત સંગ્રહ જ કરવામાં આવ્યું હતું, તેની રચના કરવામાં આવી નહોતી. તે સિવાય પ્રોફેસર જેકોબીની દલીલો એટલી મજબુત નથી કે, જૈન ગ્રંથના સ્પષ્ટ લેખોનો અસ્વીકાર કરી શકીએ.
મહાવીર અને પાટલીપુત્રની સભાના વચલા કાળની આ રીતે પૂર્તિ કરતાં કેવળ એક જ પરિણામ નિકળે છે કે, જૈન સિદ્ધાંત-ચન સંગ્રહ પાટલીપુત્રમાં થયે હતો, તે
