________________
૨૩
જેનામી સાહિત્ય નાશ કમ છુપાવી દીધું
ઉતારી પાડવાની દરેક કેશીશ કરી. તે વખતની સ્થિતિનું આત નામ માત્રજ દિગ્દર્શન છે, તે પણ જેનેના હરિફેએ જેને ઉપર જે જે અત્યાચાર કર્યા છે, તેનું અનુમાન આ ઉપરથી હેજે થઈ શકે છે.
જૈનધર્મનું સાહિત્ય મળતું નથી. રખેને બચી રહેલું સાહિત્ય નાશ પામે, તે બીકથી જેનોએ પિતાનું સાહિત્ય ભંડારો (લેંયરા)માં છુપાવી દીધું. કેટલાએ અમૂલ્ય હસ્ત લિખિત ગ્રંથ કીડાના ખેરાક બની ગયા. આજે પણ જે બહુ મૂલ્ય જૈન સાહિત્ય બચી રહેલું છે, તે વિદ્વાનોને મળી શકતું નથી. કેમકે આ સાહિત્યભંડારેના માલિકે બીજાઓને પોતાના ગ્રંથ બતાવવામાં પક્ષપાત અને વિરોધ કરે છે. તે અત્યાચારવાળા જમાનામાં આવી રીતે કરવાની જરૂર હતી, પરંતુ (આજના શાંતિમય વાતાવરણમાં) આગળની પદ્ધતિ કાયમ રાખવાથી જનધર્મને નુકશાન જ થશે. યુરોપીઅન વિદ્વાનેને જૈનધર્મ સંબંધી ભ્રમ
કેમ થયો? આ ઉપરથી આ વાત તે સ્વાભાવિક જ હતી કે, પુરાતત્ત્વની શોધખોળ કરતી વખતે હિન્દની ભાષાનું જ્ઞાન રાખવાવાળા યુરેપીઅન વિદ્વાનોના હાથમાં સહુથી પહેલું બ્રાહ્મણનું સાહિત્ય આવ્યું, કે જે સાહિત્યમાં ડગલે ને પગલે પક્ષપાત અને ઉપહાસ ભર્યો પડયે હતો.
આ વિદ્વાનને જેન સાહિત્ય ન મળવાથી, જૈનધર્મના વિષયનું જ્ઞાન મેળવવામાં બ્રાહ્મણોના ગ્રંથની મદદ લેવી