Samkitna Sadsath bolni Sazzaya Vachna

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 28

પ્રતિકાર ન કરે, ગુસ્સો ન કરે તો તેવા વખતે આપણે એવું કહેવાની જરૂર નથી કે ‘વાંક પોતાનો હોય તો બોલે શેના ?’ સામો માણસ ભગવાનની આજ્ઞા હોવાથી ન બોલતો હોય એના બદલે આપણે કહીએ કે વાંક છે માટે બોલતો નથી, તો આપણને દોષ લાગે ને ? માટે એટલું પણ બોલવું નથી. લોકો આપણા દોષ જુએ, બોલે તો ચિંતા નથી કરવી. સામો માણસ આપણી નિંદા કરે ને લોકો સાચું માની લે ત્યારે તેના આદેયનામકર્મનો ઉદય પણ કામ કરતો હોય છે. કારણ કે એના વિના લોકો તેની વાત સાચી ન માને, ગ્રાહ્ય ન માને. આથી નક્કી છે કેપાપની પ્રવૃત્તિ પણ પુણ્યના ઉદયથી ફળે છે. આપણે બીજાના પુણ્યપાપની ચિંતા કરવાને બદલે આપણા પુણ્યપાપની ચિંતા કરી કામે લાગવું છે.
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજ્ઝાય – ૪૬
ઢાળ ચોથી : ત્રણ શુદ્ધિ
ત્રણ શુદ્ધિ સમકિત તણી રે, તિહાં પહેલી મનશુદ્ધિ રે, “શ્રી જિન ને જિનમત વિના રે જૂઠ સકળ” એ બુદ્ધિ રે. ચતુર ! વિચારો ચિત્તમાં રે. (૨૦) “જિનભગતે જે નવિ થયું રે, તે બીજાથી કેમ થાય ? રે !’’ એવું જે મુખે ભાખિયે રે, તેની વચનશુદ્ધિ કહેવાય રે. ચતુ૦ (૨૧)
છેઘો ભેઘો વેદના રે જે સહેતો અનેક-પ્રકાર રે, જિન વિણ પર-સુર નવિ નમે રે, તેહની કાયાશુદ્ધિ ઉદાર રે. ચતુ૦ (૨૨)
દસ પ્રકારના વિનય પછી સમ્યક્ત્વની વિશુદ્ધિ માટે ત્રણ પ્રકારની શુદ્ધિ જણાવી છે : મનશુદ્ધિ, વચનશુદ્ધિ અને કાયાશુદ્ધિ. તેમાંથી મનશુદ્ધિ એટલે શ્રી જિનેશ્વરભગવંત અને તેમના શાસન સિવાય આ જગતમાં બીજું બધું જ જૂઠું છે - નકામું છે - નિરર્થક છે : એમ માનવું. આ દુનિયામાં તારક જો કોઇ હોય તો તે શ્રી જિન અને શ્રી જિનાગમ છે. તે સિવાય
આ દુનિયામાં કોઇ વસ્તુ સારી લાગે તો સમજી લેવું કે આપણું મન શુદ્ધ નથી. જેમ વ્યાપારી માણસને પૈસો જોઇએ છે તો તે પૈસાને, તેના ઉપાયભૂત ધંધાને છોડીને બીજું બધું નકામું માને છે તેમ સમકિતીને મોક્ષ જોઇતો હોવાથી, સાધુપણું જોઇતું હોવાથી તે અપાવનાર ભગવાન અને તેના શાસન સિવાય બીજું બધું નકામું લાગે છે.
સમકિતી આત્માને કોઇ વાર કાયામાં પ્રવૃત્તિ દેખાતી નથી હોતી, તે વખતે પણ મનથી તેની પ્રવૃત્તિ માર્ગાનુસારી હોય છે તે જણાવવા મનશુદ્ધિ પહેલાં જણાવી છે. સમકિતીનાં વચન અને કાયા અવિરતિમાં જ રહેલા હોવા છતાં તેનું મન મોક્ષમાં હોય છે, તેના મનમાં અવિરતિ નથી હોતી. મનની શુદ્ધિ માટે વિચારધારા બદલવી પડશે. અશુભ વિચારો
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજ્ઝાય – ૪૭