Pravachan Parikamma Part 02

Author(s): Devratnasagar
Publisher: Shrutgyan Prasaran Nidhi Trust

Page 139

न गोप्यं क्वापि नारोप्यं, हेयं देयं च न क्वचित् । લવ મયેન મુને: સ્થેય, જ્ઞેય જ્ઞાનેન પશ્યત:? ।।૨ેશા (૩) જ્ઞેયં-જાણવા યોગ્યને જ્ઞાનેન-જ્ઞાનથી પશ્યત:- :-જોતા મુને:-મુનિને વક્યાંય અગ્નિ-પણ નોવ્યં-છુપાવવા યોગ્ય નનથી આોપ્યું-મૂકવા યોગ્ય ન-નથી વિત્ક્યાય દેયં-છોડવા યોગ્ય 7-અને રેયં-આપવા યોગ્ય ન-નથી. આથી મુનિમાં મયેનભય સ્વ-ક્યાં સ્થેય-રહે?
(૩) જાણવા યોગ્ય વસ્તુને જ્ઞાનથી જાણતા મુનિને ક્યાય છુપાવવા જેવું નથી, તેની પાસે ક્યાય રાખી મૂકવા જેવું નથી, ક્યાંય છોડવા જેવું નથી, અને ક્યાંય આપવા જેવું નથી. આથી મુનિને ક્યાય ભય હોતો નથી.
एकं ब्रह्मास्रमादाय, निघ्नन् मोहचमूं मुनिः । बिभेति नैव संग्राम - शीर्षस्थ इव नागराट् ॥४॥
(૪) –એક બ્રહ્મ-સન્નુમ્-આત્મજ્ઞાન રૂપ શસ્ત્રને આવાય-લઇને મોહવમ્મૂમોહની સેનાને નિમ્ન-હણતો મુનિ:મુનિ સંગ્રામ-શીર્ષસ્થ:-સંગ્રામના મોખરે રહેલા નાટ્-ઉત્તમ હાથીની વ-જેમ વિમેતિ1-ભય પામતો વ-જ ૬-નથી.
(૪) શુદ્ધજ્ઞાન રૂપ શસ્ત્ર પકડીને મોહની સેનાના ચૂરેચૂરા કરતા મુનિ યુદ્ધના મોખરે રહેલા શ્રેષ્ઠ હાથીની જેમ ભય પામતા જ નથી.
मयुरी ज्ञानदृष्टिश्चेत्, प्रसर्पति मनोवने । वेष्टनं भयसर्पाणां, न तदानन्दचन्दने ॥ ५॥
(૧) વેવ-જો જ્ઞાનદ્દષ્ટિઃ-જ્ઞાનદષ્ટિ રૂપ મયૂરી-ઢેલ મનોવને-મનરૂપવનમાં પ્રવૃતિવિચરે છે તવા-તો આનન્ટ્સને-આત્માનંદ રૂપ ચંદન વૃક્ષમાં મયસર્વાળાં-ભયરૂપ સાપોનું વેઇન-વીંટાવું ન-થતું નથી.
(૫) જો મન રૂપ વનમાં મોરલી જેવી જ્ઞાનદ્દષ્ટિ ફરતી હોય તો આનંદ રૂપ ચંદનવૃક્ષમાં ભય રૂપ સર્પો ન વીંટાય.
कृतमोहास्रवैफल्यं, ज्ञानवर्म बिभर्ति यः ।
क्व भीस्तस्य क्व वा भङ्गः कर्मसङ्गरकेलिषु ? ||६||
9
(૬) કૃત-મોહ-અન્ન-વૈજ્યં-કર્યું છે મોહરૂપ શસ્ત્રનું નિષ્ફળપણું જેણે એવું જ્ઞાન-વર્મ- જ્ઞાનરૂપ બખ્તર ય:-જે નિર્તિ-ધારણ કરે છે. તસ્ય-તેને ર્મ-સન્નòતિષુ-કર્મના સંગ્રામની ક્રીડામાં મી:-ભય વવઃ?-ક્યાંથી (હોય)? વા-અથવા મઃપરાજય વ?-ક્યાંથી (હોય)?
(૬) મોહના શસ્ત્રને નિષ્ફળ કરનાર જ્ઞાન બખ્તરને જે પહેરે છે તેને કર્મના યુદ્ધની ક્રીડામાં ન ભય હોય અને ન તો પરાજય હોય.
૧૨૭૨૬૯