________________
પાંડવ ચરિત્રમ્
૨૬૮
સર્ગ - ૧૧ દાંતથી લડનારા, સૂંઢથી લડનારા, શરીરથી લડનારા, પ્રાયઃ પર્વત જેવી મોટી કાયાવાળા હાથીઓ તૈયાર કર્યા. તે પછી તેજસ્વી ઘોડાઓ ઉરમ્હા, ગહવરા, તોરા, ખુરાસાણા, ભયાણા, હયાણા, રોહવાલા, રુમાલા, તોરકા, મન્દકોરા, પીલુઆ, ભાદિજા, દક્ષિણ પાન્થા, મર્કરા, હરીતકા, કરહાટકા, ગંગાજલી, સૈન્ધવા, પારકરા, પારસીકા, ભદ્રેશ્વરા, કામ્બોજા, મનુષ્યની બત્રીશ આંગળ પ્રમાણ મુખવાળા, તેર અંગુલ પ્રમાણ લલાટવાળા, આઠ અંગુલ પ્રમાણ મસ્તકવાળા, છે અંગુલ પ્રમાણ કાનવાળા, ચોવીસ અંગુલ પ્રમાણ ઘોડાનું હૃદય અને એંશી અંગુલ પ્રમાણ ઊંચાઈવાળા પરિઘ ત્રણ ગુણી થાય. આ પ્રમાણવાળા જે ઘોડાઓ છે, તે રાજાની રાજ્યવૃદ્ધિને કરે છે અને બીજુ ઘણું બધું ઈચ્છિતને આપે છે.
એવા પ્રકારના ઘોડાઓ તૈયાર કર્યા. નેતરના લાકડાની ઘડાયેલી સુથારે લોહ૫ટ્ટા વડે ગૂંથેલી ચારે બાજુથી શણગારેલ બત્રીશ બાણના ભાથાથી ભરેલા છત્રીસ પ્રકારના દંડ વગેરે આયુધો વડે પરિપૂર્ણ રથો તૈયાર કર્યા.
તે આયુધના નામ કહે છે - તલવાર, ત્રિશૂલ, નારાચ, કૌશલ, કૃપાણ, ચક્ર, કુન્ત (ભાલો), સેલ્લ, ગાડ઼ીવ, ખુહાપટ્ટી, ભુશુડી, ગદા, મુશલ, લકુટ, મુગર, છૂરિકા, શસ્ત્રી, કસ (ચાબૂક), અર્ધચંદ્ર, કરપત્ર, બાણ, યષ્ટિ (લાકડી), અસિપત્ર, સુરમુખી, અર્ધમુખી, ભિત્રિપાલ, તોમર, ભલ્લી, લાંગલ, પાલ, પરશુ, વિસ્ફોટ વજ-શક્તિ, શૂલ, નાલિ ઈત્યાદિ આયુધો, શસ્ત્રો તેનાથી ભરાયેલા યુદ્ધના રથો સારથિઓ (સુથારો)એ તૈયાર કર્યા.
પછી પાયદળનું વર્ણન કરે છે - મહાઉન્નત બળદ જેવા ખભાવાળા, પ્રતિજ્ઞા પૂર્ણ કરનારા, સ્વામિભક્તો, સ્વશક્તિવાળા હાથમાં શસ્ત્રવાળા એવા ક્રોડો પદાતિ (પાયદલીઓએ શસ્ત્રનો અભ્યાસ કર્યો. કેટલાક સૈનિકોએ ભારને વહન કરવામાં સમર્થ ઊંટના સમૂહને પીલુના કોમલ પાન ખવડાવીને પુષ્ટ કર્યા. તેવી રીતે સ્થાને સ્થાને પલાણ ઉપર કવચ આદિ શિલ્પીઓએ તૈયાર કરવા માંડ્યા. કેટલાક વેપારીઓ ઘી, ગોળ, તેલ અને અનાજના સમૂહ વડે ગાડાંઓ ભરીને લઈ ગયા. કેટલીક ગણિકાઓએ સૈન્યની સાથે (માટે) ગમન (જવા) માટે પલંગ અને તંબૂઓ કરાવ્યા. એ પ્રમાણે બધાય રાજલોકો પોતપોતાના કાર્યમાં પ્રયાણ માટે તૈયાર થયા.
આ પ્રમાણે શ્રીમત્તપાગચ્છાધિરાજ ભટ્ટારક શ્રી હીરવિજયસૂરિ પટ્ટાલંકાર ભટ્ટારક શ્રી વિજયસેનસૂરિના સામ્રાજ્ય પંડિત દેવવિજય ગણિ રચિત ગદ્યબદ્ધ સુંદર પાડવ ચરિત્રમાં દૂત વર્ણન નામનો અગિયારમો સર્ગ પૂર્ણ થયો.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
