________________
સર્ગ - ૧૬
૩૬૧
પાંડવ ચરિત્રમ્ પછી શુક્રની આજ્ઞાથી વાજિંત્રો બંધ થતાં નેમિનિને ચાર મહાવ્રતરૂપ સામાયિક ચારિત્રનો સ્વીકાર કર્યો. તે આ પ્રમાણે....
કરેમિ સામાઈએ સવ્વ મેં અકરણિર્જ સાવજ્જ તિવિહં તિવિહેણ” ઈત્યાદિ. સંયમ સ્વીકાર કરતાં તે જ વખતે ચોથું મન:પર્યવજ્ઞાન પ્રભુને ઉત્પન્ન થયું. ત્યારે નારકીઓને પણ ક્ષણમાત્ર સુખ પ્રાપ્ત થયું. વળી ત્યારે (સંયમ લેતી વખતે) સ્વામિની સાથે એક હજાર રાજાઓએ સંયમ ગ્રહણ કર્યું. પછી નેમિને નમીને ઇન્દ્ર, કૃષ્ણ, પાંડવો પોતાના સ્થાને ગયા. તે પછી સ્વામિએ પણ વિહાર કરીને છઠ્ઠ (બેલા)નું પારણું લક્ષ્મી ગોકુલ નામના ગોકુલમાં વરદત્તના ઘરે ખીર વડે કર્યું. ત્યાં પંચદિવ્ય ઉત્પન્ન થયા. તે આ પ્રમાણે. જળની અને પુષ્પની વૃષ્ટિ (વર્ષા), સુવર્ણની વર્ષા, વસ્ત્રની વર્ષા, દુંદુભિનો નાદ... દેવોએ કરેલી અહોદાનં-અહોદાને એ પ્રમાણેની ઘોષણા. એ પ્રમાણે દેવોએ કરેલા પાંચ દિવ્યો થયા. - જેમ કે ઉત્કૃષ્ટ સાડાબાર ક્રોડ સુવર્ણની વૃષ્ટિ થાય અને જઘન્ય સાડાબાર લાખ સુવર્ણની વૃષ્ટિ થાય.
પારણું કરીને જિનેશ્વર બીજા ગામાદિમાં વિહાર કરી ગયા. શ્રી નેમિનો દીક્ષા મહોત્સવ કરીને કૃષ્ણની સાથે દ્વારિકામાં આવેલા પાંડવોએ ક્રીડા કરતાં આનંદમાંને આનંદમાં વીતી ગયેલો કાળ જાણ્યો નહિ. નેમિનાથ પણ ચોપન (૫૪) દિવસ વિહાર કરીને પાછા તે જ સહસ્રામ વનમાં આવ્યા. ત્યાં અટ્ટમ (ત્રણ ઉપવાસ) તપના તપસ્વી નેમિનાથને વેતસ વૃક્ષની નીચે આસો (ગુજરાતી ભાદરવા) માસની અમાવસ્યા તિથિએ ચિત્રા નક્ષત્ર આવ્યું છતે કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. તે પ્રભુને કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થતાં સિંહાસન કંપાયમાન થવાથી શીધ્ર ઇન્દ્રોએ આવીને સમવસરણ રચ્યું. અહીંયા સમવસરણનું વર્ણન કરવું. શાસ્ત્રમાં વર્ણવેલા તે સમવસરણમાં સ્વામિએ પૂર્વદ્રારથી પ્રવેશીને બારગુણા ઊંચા અશોકવૃક્ષને પ્રદક્ષિણા આપીને “નમો તિથ્થસ્સ” એ પ્રમાણે કહેવા પૂર્વક વિધિસહ પૂર્વદિશા તરફ સિંહાસનમાં બેઠા.
બીજા ત્રણ સિંહાસન ઉપર વ્યંતરદેવોએ ત્રણે દિશામાં ભગવાનના રૂપ જેવા જ બીજા ત્રણ રૂપ કર્યા. પછી ચાર પ્રકારના દેવ, દેવીઓ, મનુષ્યો, નારીઓ, તિર્યંચાદિ હાથ જોડીને ભગવાનની સામે બેઠા. મુનિઓ, વૈમાનિક દેવીઓ અને સાધ્વીઓ અગ્નિ ખૂણામાં બેઠા. ભવનપતિ, વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક દેવો વાયવ્ય ખૂણામાં બેઠા. કલ્પાંતિત દેવો, મનુષ્યો અને નારીઓ ઈશાન ખૂણામાં બેઠા.
કહ્યું છે કે : ચાર દેવીઓ અને સાધ્વીઓ ઊભા ઊભા, મનુષ્યો, સ્ત્રીઓ, ચાર દેવો અને સાધુઓ બેઠા બેઠા, આ પાંચ અને સાત (કુલ બાર) પર્ષદા પહેલા ગઢમાં દેશના સાંભળે છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
