________________
જીપીર શ્રી મહાવીર દર્શન વિશેષ સંદેશઃ
ભગવાન મહાવીરે વ્યક્તિ સ્વાતંત્ર્ય અને વિચારોની સ્વતંત્રતા પર સર્વત્ર ભાર મૂક્યો છે. તેઓએ વિચારકોને ચિંતનની એક નવી જ દિશા ચીંધી છે
તેઓએ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં જાહેર કર્યું છેઃ
“હું જે કંઈ કહું છું તેને તર્કની કસોટીએ ચકાસીને અને અનુભવથી હૃદયમાં ઉતારીને જ સ્વીકાર કરો, જો એમ નહિ કરો તો તે સત્યં પોતીકું થઈ શકશે નહી. આગમ પ્રમાણના ચાબખા વડે, તર્કમાં સબળ પ્રહારથી અને મારા અભૂત વ્યક્તિત્વના પ્રભાવથી જે કંઈ મેં રજૂ કર્યું છે તેને જો ઉપર છલું જ સ્વીકારવામાં આવશે તો તેનાથી કોઈ લાભ થશે નહિ. તે અંઘ વિશ્વાસને જન્મ આપશે.
સ્વતંત્રતાની જોડે જોડે સમાનતાના સિધ્ધાંતનું પણ તેઓએ પ્રતિપાદન કર્યું. એકતાનો આધાર સમાનતા જ હોઈ શકે. તેઓએ ‘આપણે એક છીએ' ના સૂત્રને બદલે ‘આપણે બધાં એક સરખા છીએ” નું સૂત્ર આપ્યું. ‘આપણે બધા એક છીએ માં વ્યક્તિ સ્વતંત્રતાનો અભાવ થઈ જાય છે,
જ્યારે આપણે બધા એક સરખા છીએ” માં વ્યક્તિ સ્વાતંત્રની સાથે સમાનતાના આધારે એકતા પણ સ્થાપિત થાય છે અને આ વાત વસ્તુસ્વભાવ તેમજ માનસ-મનોવિજ્ઞાનની ખૂબ જ નિકટ છે. આ રીતે તેમનો ઉપદેશ સાર્વદેશિક અને વિશ્વશાંતિ તરફ લઈ જનારો છે.
અંતે ૭૨ વર્ષની ઉમરે દીપાવલીના દિવસે આ યુગના અંતિમ તીર્થંકર ભગવાન મહાવીરે પાવાપુરીમાં ભૌતિક દેહનો ત્યાગ કરીને નિવાર્ણની પ્રાપ્તિ કરી. તે જ દિવસે તેમના પ્રથમ શિષ્ય ઈન્દ્રભૂતિ ગૌતમને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ. આ બહુ જ સંક્ષિપ્તમાં મહાવીરના જીવનનું વર્ણન છે.
આ રીતે ભગવાન મહાવીરનું જીવન નરમાંથી નારાયણ થવાની અને આત્માના ક્રમિક પૂર્ણ વિકાસની એક સુંદર ગાથા છે. આ ઘટના ૨૬૦૦ વર્ષ પહેલાંની છે.
સર્વ હિતકારી એમનો હિતોપદેશ એક તીર્થ બની ગયો. એ પોતે તો તરી ગયા, એમના પાવન ઉપદેશથી લાખો બીજા પણ ભવસાગર પાર ઉતરી ગયા, ઉતરવાનો માર્ગ મેળવી લીધો.
જય જય શ્રી મહાવીર પ્રભુ તમને કોટી કોટી વંદન. હવે જૈન દર્શનના ગૂઢ રહસ્યો બતાડતા વિશેષ વિષયોની ચર્ચા કરીએ.
૧ ૧૫
