________________
##જ # જ શ્રી મહાવીર દર્શન # જ સામાન્યપણું છે તેને (સમર્થ) કારણ ન ગણતા ખરેખર જે તે પ્રકારે પર્યાય થવાનો સામાન્ય સ્થિત અંદર પર્યાય શક્તિ-યોગ્યતારૂપ જે ભાવ છે તે કારણ છે.
જો સામાન્ય સ્વભાવ ખરેખર કારણ હોય તો સમયે સમયે એક સરખી દશા આવવી જોઈએ કેમ કે સામાન્ય સ્વભાવ તો સદા એકરૂપ છે, પરંતુ દશા એક સરખી નથી આવતી, કેમ કે પર્યાયનો તે તે પ્રકારે થવાનો પોતાનો સ્વકાળ છે. તે તે કાળે તેવી જ યોગ્યતા છે. સમજાણું કાંઈ...?
ભાઈ ! આ બધું સમજવું પડશે હો, આ સમજ્યા વિના બહારમાં પરભાવમાં સુખ ગોતે છે, પણ ધુળેય ત્યાં સુખ નથી, ત્યાં તો મતનો હેરાન થઈ રખડી મરવાનું છે.
(૩૫) પરથી મારી દશા થાય એવો મિથ્યાભાવ તે કંપની છે અને સમ્યગ્દર્શન નિષ્કપન છે. અહા! નિજ આત્મદ્રવ્યને દૃષ્ટિમાં લેતા જે સમ્યગ્દર્શન થયું તે નિષ્કપછે, કારણ કે ભેગું અજોગપણું પણ અંશે પ્રગટ થાય છે ને! સર્વ ગુણાંશ તે સમકિત. એટલે કે સમકિત થવા કાળે આત્માનો યોગ નામનો જે ગુણ છે તેમાં પણ તે પ્રકારે નિષ્કપતા થવાનો કાળ છે. તેથી જ્ઞાની સ્વભાવમાં આરૂઢ થઈ નિષ્કપ વર્તતો થકો શુધ્ધ જ બિરાજે છે, અર્થાત્ પરભાવને પોતામાં ભેળવતો નથી, એક શુધ્ધ
સ્વરૂપને જ અનુભવે છે. જ ૩૬) જ્ઞાની શુધ્ધ જ બિરાજે છે. તો શું એને રાગ છે જ નહિ? કિંચિત રાગ છે તથા શુધ્ધ જ બિરાજે છે કેમ? કેમ કે રાગને તે માત્ર જાણે જ છે. (કરતો નથી) વળી તે જ્ઞાન શુધ્ધ છે અર્થાત્ રાગ તેમાં ભળ્યો નથી, કેમકે એને જાણનારૂ જ્ઞાન જ્ઞાનથી-પોતાથી છે, રાગને લઈને છે એમ નહિ-એમ જ્ઞાન યથાર્થ જાણે છે.
(૩૭) જે જીવ નિમિત્ત એટલે કે સંયોગ અને પરભાવથી પોતાના ભાવની (જ્ઞાનની) દશા થયેલી માને છે તે સંયોગ અને પરભાવને પોતારૂપ માને છે, તે મિથ્યાદષ્ટિ છે. જ્ઞાની તો સ્વભાવની અસ્તિની મસ્તીમાં રહેતો, પરભાવરૂપ ભવનના ત્યાગની દષ્ટિના લીધે નિષ્કપ વર્તતો થકો શુધ્ધ જ બિરાજે છે, અર્થાત શુધ્ધને એકને અનુભવે છે.
(૩૮) અહાહા! અંદર મારી ચીજ શુધ્ધ ચૈતન્ય વસ્તુ પરભાવના સ્વભાવસ્વરૂપ જ છે એમ જાણી. પોતાના શુધ્ધ એક જ્ઞાનસ્વભાવમાં લીન થઈ પ્રવર્તતો ક્યની શોભે છે. જુઓ, આ જ્ઞાનની શોભા !
(૩૯) ભાઈ! વસ્તુ જે નિત્ય છે તે જ અનિત્ય છે, ને જે અનિત્ય છે તે જ નિત્ય છે આવું પ્રમાણ જ્ઞાન જ્યાં સુધી ન થાય ત્યાં સુધી પર્યાયમાં નિર્મળતા-ધર્મ પ્રગટ થતો નથી.
ધર્મી જીવ આત્માની વર્તમાન દશામાં ક્રમવર્તીપણે જે અનિત્યતા વર્તે છે તેને જાણતો થકો, 'અવસ્થામાં એક પછી એક પર્યાય થાય છે એનાથી સહિત હોવા છતાં, પોતાના નિત્ય પવિત્ર
