Book Title: Katantra Roopmala
Author(s): Sharvavarma Acharya, Gyanmati Mataji
Publisher: Digambar Jain Trilok Shodh Sansthan
________________
तिङन्त:
३०९
क्लमु ग्लानौ। अक्लमत् । मदीहर्षे । अमदत् । असु क्षेपणे । अपासत् । यसु प्रयले। अयसत् । जसु मोक्षणे । अजसत् । तसु दसु उपक्षये । अतसत् । अदसत् । वसु स्तम्भे । अवसत् । प्लुष दाहे । अप्लुषत् । विष प्रेरणे । अविषत् । कुश श्लेषणे । अकुशत् । बुस उत्सर्गे। अबुसत् । मुश खण्डने । अमुशत् । मसि परिणामे । अमसत् । लुठ विलोडने । अलुठत् । उच समवाये । औचत् । मृशश अध:पतने । अशा । वृश वरणे । अवृशत् । कृश तनूकरणे । अकृशत् । बितृष पिपासायां । अतृषत् । तुष हृष तुष्टौ । अतुषत् । अहषत् । कुप क्रुध रुष रोषे। अकुपत् । अधत् । अरुषत् । डिप क्षेपे । अडिपत् । स्तुप समुच्छाये । अस्तुपत् । गुप व्याकुलत्वे । अगुपत् । युप रुप लुप विमोहने । अयुपत् । अरुपत् । अलुपत् । लुभ गायें । अलुभत् । क्षुभ संचलने। अक्षुभत्। नभ तुभ हिंसायां । अनभत् अतुभत् । क्लिन्दू आर्दीभावे। अक्लिन्दत् । जिमिदा स्नेहने। अमिदत् । शिक्ष्विदा मोचने। आश्वदत् । ऋध वृद्धौ। आर्द्धत् । गृधु अभिकांक्षायां । अगृधत् । इति पुषादिः । पुषादिद्युतादीत्यण् प्रत्ययः । धुत शुभ रुच दीप्तौ । अद्युतत् अद्योतिष्ट । एवं सर्वत्र आत्मनेपदेऽपि । अशुभत् । अरुचत् । चित आवरणे।
श्वितादीनां ह्रस्वः ॥४८९॥ श्वितादीनां ह्रस्वो भवति । अश्वितत् । घुट परिवर्तने । अघुटत् । रुट लुट लुठ प्रतीघाते । अरुटत् । अलुटत् । अलुठत् । क्षुभ संचलने । अक्षुभत् । श्रंस भंस अवस्रंसने । अश्रसत् । अभ्रसत् । ध्वंस गतौ च । अध्वसत् । संभु विश्वासे । अस्रभत् । दृत वर्तने । अवृतत् । वृद्ध वृद्धौं । वृधु वर्धन । अवृधत् । श्दलू शब्दकुत्सायां । अशृदत् । स्यन्दू प्रस्रवणे। अस्यदत्। कृपू सामर्थ्ये । अकृपत् । गृधु अधिकांक्षायां । अगृधत्।
ऋतो लत्।।४९० ॥ कृपेर्धातोः ऋतो लुत् भवति । अक्लृपत् ।
इति द्युतादिः॥
परिणामे= अमसत् । लुठ- विलोडन = अलुठत्। उच्–समवाये = औचत् । प्रश, भ्रंशअध:पतन-अभृशत् । वृश्-वरण करना -- अवृशत् । कृश-तनू करना अकृशत् । तृष-प्यासअतृषत् । तुष हष-तुष्ट होना = अतुषत, अहषत् । अकुपत् । अरुषत् अनुधत् । डिप-क्षेपण करना = अडिपत् । युप्-समुच्छाये - अस्तुपत् गुप–व्याकुलता = अगुपत् । युप, रुप, लुप-विमोहन अयुपत् अरुपत् अलुपत्। लुभ-गृद्धता=अलुभत्। अशुभत् । नभ तुभ हिंसा = अनभत् अतुभत् । क्लिन्दू---गीला होना। अक्लिन्दत् । जिमिदा-स्नेह करना= अमिदत् । विश्विदा-मोचन = अश्वदत् । ऋध-वृद्धि होना: आर्द्धत् । गृधु--अभिकांक्षा-अमृधत् । इति पुषादिः । धुत शुभरुचदीप्त होना = अधुतत् । अद्योतिष्ट । इसी प्रकार से सर्वत्र आत्मनेपद में भी रूप चलते हैं। अशुभत् अरुचत् । श्वित्---आवरण करना ।
श्वित आदि को ह्रस्व हो जाता है ॥४८९ ॥ अश्वितत् । घुट-परिवर्तन होना = अघुटत् । रुट लुट लुछ-प्रतिघात होना = अरुटत् अलुटत् अलुठत् । संस् भंस्-अस्रसत्, अभ्रसत् । अध्वसत् टेंभु-विश्वास = अस्रभत्। वृत-वर्तने = अवृतत् । वृद्ध-वृद्धि होना। वृधु-वर्धित होना = अवृधत्। शृद् = शब्द कुत्सा में = अशृदत् । स्यंदू... प्रस्त्रवण करना=अस्पंदत् । कृपू—सामर्थ्य = अकृपत् । अगृधत् ।
कृप धातु से ऋ को 'लु' हो जाता है ॥४९० ॥ अक्ल्प त् ।
इति छुतादिः।
Page Navigation
1 ... 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420