________________
૧૮૮
કલયાણું ? કઈ ધન્ય આત્માઓને માટે જ સરજાયેલી છે. અજ્ઞાન એવા બાળકની સરલતા પણ જે પ્રીતિને માટે થાય છે, તે પછી સર્વ શાસ્ત્રોના અર્થથી ઓતપ્રેત ચિત્તવાળા બનેલા પંડિત પુરુષોની સરલતા પ્રીતિનું કારણ થાય, એમાં તે પ્રશ્ન જ શો? અજ્ઞાનીઓની સરલતા કરતાં જ્ઞાનીઓની સરલતા, એ ઘણી જ કિંમતી વસ્તુ છે. એવા જ્ઞાનીઓની સરલતા એ જગત માટે પણ સુરલતાસમી છે, પણ એ સરલતા જ્ઞાનીઓને ય સહજપ્રાપ્ય તે નથી જ. આ રીતે સરલતાની પ્રાપ્તિને અતિશય મુશ્કેલ બનાવનારી અતિશય ભયંકર કેટિની દશા સ્વભાવને ભૂલવાથી થઈ છે : અન્યથા, જ્ઞાનીઓ તે ફરમાવે છે કે, સરલતા એ સ્વાભાવિક વસ્તુ છે, જ્યારે કુટિલતા એ કૃત્રિમ વસ્તુ છે. સ્વાભાવિક સરલતાને છોડીને કૃત્રિમ કુટિલતાને આશ્રય કોણ આપે ? આ વાત સ્વભાવને સમજનારા આત્માઓ માટે ઘણું જ સુંદર છે, પણ જેઓને આત્માના સ્વભાવની વાત પણ પસંદ નથી, તેઓ માટે આવી વાત પણ જરાય હિતને કરનારી થતી નથી.
અનંત ઉપકારીઓ તે ફરમાવે છે કે, ધન્ય છે તે આત્માએને કે જેઓ છલ, પૈન્ય અને વક્રોકિતથી વંચન કરવામાં પ્રવેણુ એવા પણ માણસ ઉપર સુવર્ણની પ્રતિમાની માફક વિકાર વિનાના રહે છે. ઠગવાને પ્રયત્ન કરનાર ઉપરે ય સહજ પણ વિકાર ન થવો, એ સામાન્ય ગુણ નથી. આત્મામાં અતિશય ઉત્તમતા જમ્યા વિના આ દશા આવવી, એ કઈ પણ રીતે શક્ય નથી. અનંત ઉપકારીઓ ફરમાવે છે કે “અહો ! શ્રતસાગરના પારને પામેલા એવા પણ શ્રી ગૌતમ મહારાજા, કે જેઓ ગણધરદેવમાં પ્રથમ હાઈ શ્રેષ્ઠ હતા, તે પણ આર્જવના
