________________
- ર૦ર
કલ્યાણું ? દરબારના અવસરે કુમારના આનંદમાં વધારો કરે એ જાતને મહારાજા અશકે એક રાજખરીતે તૈયાર કરી રાખ્યો અને રાજદૂતને તે પત્ર અવંતીના રાજદરબારમાં તાકીદે પહોંચાડવાની આજ્ઞા કરી. સમય મધ્યાહ કાલના ભોજન પહેલાં એક કલાકને હતા. દૂતને આવવાની રાહ જોતા રાજવી બેઠા હતા. એટલામાં ભેજનનું આમંત્રણ આવતાં સાદા ભાવથી પત્રને જેમનો તેમ પલંગ ઉપર રાખી સમ્રા અશોક ભજન કરવા ગયા. દુષ્ટા તિષ્યરક્ષિતાના હાથમાં આ પત્ર આવ્યો. આદિથી અંત સુધી વાંચો. આ તકને દાવ કદિય નિષ્ફલ નહીં જાય એમ માનતી તેણુએ લેખમાં મેખ મારે તેવી રીતે “ ગ”ના સ્થલમાં નેત્રોજનની શનીદ્વારા એક બિંદુ “અ” ના ઉપર કરી દીધું. જેમને તેમ અખંડ ૫ત્ર ત્યાં મૂકીને જાણે પોતે કશુંય જાણતી જ નથી તેમ પ્રસન્નવદને મહારાજાના ખંડમાંથી સર્પિણીની જેમ બહાર નીકળી ગઈ. સ્વાર્થસિદ્ધિના નશામાં એક મહાસાહસિક કુમારના નિર્દોષ જીવન પર વિશ્વાસઘાતિની કુલટાએ કેવી નિંદ્ય ત્રાપ મારી ?
વિશ્વાસઘાતીઓ બદલામાં ઘેર ચિંતાની આગમાં જળવા સિવાય બીજું કશુંય મેળવતા નથી જ. એ સ્વર્ણ વાક્યો પર આ કહાણી મહેર છાપ મારે છે. શુદ્ધ અને ઐહિક સિદ્ધિઓની આશાએ ક્યા ક્યા દુષ્ટ અકૃત્યોને ભોગ નથી બનાવતી ?
તિબ્બરક્ષિતા જાણે કૃતકૃત્ય થઈ ચૂકી હોય એમ નિશ્ચિત બની. ભજનથી પરવાર્યા બાદ મહારાજા અશકે કુણાલને લખેલો પત્ર ઊતાવળના અંગે તપાસ્યા વગર જ પેક કર્યો. અને તેની ઉપર મહેર છાપ મારી. કેટલાક સમાચાર મુખથી કહીને દૂતને તાકીદે પહોંચવા સૂચવ્યું અને રવાના કર્યો. રાજવિના દિલમાં કેટલે અસીમ હર્ષ અને પુત્રના પ્રતિ કેવું વાત્સલ્યભર્યું હૃદય હશે ! “ai a gષરસ્ટ મા જેવો જ્ઞાનાતિ તો મનુષ્ય: ” સ્ત્રીઓના દુર્ગમ ચરિત્રોને અને પુરુષોના વિશાળ ભાગ્યને દેવો પણ નથી જાણી-કળી શકતા તે પુરુષો તે જાણે જ ક્યાંથી ?