________________
કલ્યાણ
ખાતું કાઢી નાખ્યું છે ?” જેવાબમાં મુનશીજીએ જણુવ્યું. એમાં પૂછવાપણું શું હતું ! હિન્દુ લખી નાંખ્યું છે.” '
ભાઈએ આગ્રહ કર્યો, “એ કામ ન આવે. હિન્દુને બદલે તમારે મને પૂછીને જૈન લખવું જોઈએ.”
“જેન હિન્દુ ન ગણાય ! “મુનશીએ પોતાના જ્ઞાનનું પ્રદર્શન કરવા માંડ્યું. આખરે થેડી રકઝક પછી મુનશીજીએ ધર્મના ખાનામાં જૈન લખ્યું. આ નેંધ લેનારા ભણેલા ભાઈઓ પણ વસ્તીપત્રક અંગેની સૂચનાઓથી સાવ બીનવાકેફ હોય છે. એટલે પણ આવા ઘણા ગોટાળા થવા પામે છે.
[ જૈન તંત્રી ધ ]
ધાર્મિક હરિફાઈની આવશ્યકતા પાશ્ચાત્ય પ્રજાના સંસર્ગ અને શિક્ષણના પ્રતાપે આજે ભારતીય જનતામાંથી આત્માભિમાન અને ધર્માભિમાન ઘણું જ શિથિલ થઈ ગયા છે અને તેના લીધે સ્વાભાવિક રીતે જ અમારામાંથી લાગણીઓને અભાવ થઈ ગયો છે; પરંતુ જ્યાં સુધી અમારી ઉક્ત સ્થિતિ ન હતી ત્યાં સુધી અમારામાં તેવી લાગણીઓ પણ સતત જાગ્રત હતી, એ લાગણુંએના પ્રતાપે જ અમે અમારું વ્યક્તિત્વ (આર્યવ) અત્યાર સુધી ટકાવી રાખ્યું છે. જેમાં રાષ્ટ્રની બાબતમાં એ પરિસ્થિતિ છે તેમ ધર્મની બાબતમાં પણ એ નિયમ લાગુ પડે છે.
પૂર્વના યુગમાં એટલે પાશ્ચાત્ય સંસ્કાર ભાષાના સમાગમમાં આવ્યા પહેલાના સમયમાં આર્ય પ્રજામાં ધર્માભિમાન ઘણું સારું હતું. એક ધર્મવાળા બીજા ધર્મ પ્રત્યે પિતાની શ્રેષ્ઠતા અને મહત્તા દેખાડવા હમેશાં પ્રયત્ન કરતા; જેમાં રાજા મહારાજાઓ પણ ઘણી વખત અગ્રભાગ લેતા. સ્વયં નૃપતિઓ પિતાના દરબારમાં અનેક દાર્શનિક અને વાચાલ વિધાનને ઉત્તમ આશ્રય આપતા અને વિદેશી દાર્શનિક અને વિદ્વાને આવતા ત્યારે તેમની સાથે રસપૂર્વક વાદવિવાદો કરાવતા અને તેમાં જય પામ