________________
૩૨
કલ્યાણ
રીતે પર્વમિત્ર સરખા સઘળાં પરિજન છે. ફક્ત પરલોકમાં જતા જીવને પ્રણામમિત્રની માફક કવચિત કવચિત આરાપાયલે ધર્મ સહાયક બને છે. છતાં પણ સમગ્ર જીવન એ ધર્મ મિત્રની આરાધનાથી પરાભુખ બની સહમિત્રરૂપ શરીરની અને પર્વમિત્રરૂપ પરિજનની આરાધનામાં ઉત્તમ પ્રકારનું માનવજીવન પૂર્ણ કરી આ મેહમૂઢ જીવ અંતે અશરણ બની દુર્ગતિગામી બની જાય છે.
આથી સૌએ આ ત્રણ મિત્રોને ઓળખી હિતાવહ મિત્રની આરાધનામાં સજજ બનવું જોઈએ, જેથી પુરોહિતના જેવી દશા ફરી બનવા ન પામે.
મગરૂપ પરિખ બની જાય છે એ
નરકાવાસની મોજ
વર્તમાન ગુજરાતી નવલકથાકારો છેલ્લી સદીના યુરોપીય નવલકથાકારને અનુસરી પિતાની નવલેમાં નીતિ, ધર્મ ઇત્યાદિની હામે ચેડાં કાઢે છે. પવિત્ર કે વીરપૂર્વજોના ચારિત્રની મનપસંદ છણાવટ કરી, નાસ્તિક્તા, લગ્ન પ્રત્યેની તરંગી ભાવના વગેરે વિષયને સ્પર્શવામાં મહત્તા માની રહ્યા છે. આની હામે યુરેપની પ્રસિદ્ધ લેખક એડવર્ડ લીટલીટન કહે છે કે, “જે આ ફેશનને રોકવામાં નહિ આવે તે મૃત્યુ પછીના નરકાવાસની ઉડાવી મૂકવામાં આવેલી માન્યતાને બદલે છે આ જન્મમાં અને આ લેકમાં જ તેનાં દર્શન થશે.