________________
૨૫
કલ્યાણું: તેમ બાવલું આ બાવલાની પૂઠે પણ એ અસાધારણ વફાદારીને કડીબદ્ધ ઈતિહાસ પણ વિચિત્ર છે. આ કુતરે કે જેનું નામ “મીડ” હતું, તે ઇપીરીયલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર “યુએન ” ને પાળેલે વફાદાર પહેરેગીર હતો. પ્રેફેસર યુનિવર્સિટીમાં જતા ત્યારે તે કુતરે તેની સાથે સ્ટેશન સુધી જતો અને સાંજે પાછો તે પિતાના શેઠને લેવા સ્ટેશને જતો. પણ એક દિવસ કુતરે સાંજે પિતાના સાહેબને લેવા ટેશને આવ્યા છતાં પ્રોફેસર ગાડીમાંથી ન ઉતર્યા કેમકે તે દિવસે યુનિવર્સીટીમાં જ પ્રોફેસરનું હાર્ટ ફેલથી મૃત્યુ થયું હતું, અને છતાં કુતરાએ દરરોજ સાંજે ગાડી પર હામે જવાનો ક્રમ ચાલુ રાખ્યો. આ રીતે સતત આઠ વર્ષ સુધી કુતરાએ પિતાની વફાદારીને ધર્મ બજાવ્યું.
અને પછી એનું મૃત્યુ થતાં એની વફાદારીની આ વાત સમગ્ર જાપાનમાં ફેલાઈ. જનતાના હૃદય પર આ વાતે એવી અસર નીપજાવી કે, જાહેર ફંડ કરી તેના નાણમાંથી, જ્યાં કુતરો હંમેશા પિતાના સાહેબની રાહ જોતે હતો ત્યાં એનું બાવલું ઊભું કરવામાં આવ્યું–કુતરાની વફાદારીનું આટઆટલું મૂલ્ય આંકનારા માનવપ્રાણિઓ આજે ધોળે દિવસે ભર બજારે પિતાની વફાદારીને વેચી રહ્યા છે એ ઓછું શરમજનક છે! પિતાની જાત પર અસંખ્ય—અનન્ત ઉપકાર કરનાર ધર્મ, ધર્મગુઓ, ધર્મની પવિત્ર સંસ્કૃતિ કે ઉપકારી વડીલ વર્ગની વફાદારી વિસરી પિતાનાં કલ્પિત સુખો કે સગવડોની ખાતર અનેક પ્રકારના અધર્મો, અન્યાય અને અનાચાર આચરી રહેલી માનવજાત આમાંથી થોડે ઘણે બધપાઠ શીખશે ને !
કેટલીક વેળાયે એવું બને છે કે, “જે માણસ અમુક વસ્તુમાં ઘટિત સુધારે કરવાનો પ્રયત્ન કરે અને સૂચનાઓ કરે તે કારણે તેના નામથી જ આખી વ્યવસ્થા પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે. જ્યારે સૂચના કરનાર પેલા ડાહ્યા માણસને આ વસ્તુ બિલકુલ સમ્મત જ ન હોય, એને આ હકીકત ઊલટી બિસ્કુલ પસંદ જ ન હોય. આ માટે ફ્રાન્સના ઈતિહાસમાં ડૉ. ગ્વીલેટીન નામના ભલા માણસને અંગે બનેલી હકીકત જાણવા જેવી છે. હકીકત આમ છે કે, જ્યારે કાન્સમાં ક્રાન્તિ થઈ ત્યારે આ ડૅ. વીલેટીન,
