________________
ક૯યાણ :
પૂર્વે પણ ઈતિહાસ પ્રસિદ્ધ હતી. તેઓએ પણ આ હકીકત પ્રાચીન શાસ્ત્ર પરથી નેંધી હોય, અને સંભવિત છે કે ત્યારબાદ એમની પછીના પ્રામાણિક કથાકારોએ કથારૂપે ગૂંથી હેય. એટલે કે સુયેષ્ઠા કે સત્યકિની હકીકત કેઈપણ જેનકથાકારોએ કપિત ઘડી કાઢી છે તેમ કહી શકાય તેમ નથી જ,
અલબત સત્યકિ વિદ્યાધરની માતા સાથ્વી સુષ્ઠા નિર્દોષ અને પવિત્ર સંયમધારી હતા, પરંતુ તેને પિતા પેઢાલ લંપટ હોવાથી તેને વારસ તેમાં કાં ન ઉતરે? આ રીતે પિતાને વારસો સંસ્કાર દ્વારા પુત્રોમાં ઉતર્યાના અનેક દષ્ટાંત ભૂતકાલના ઈતિહાસમાં સેંધાયેલા છે. વર્તમાનમાં સેંધાઈ રહ્યા છે. જેમાં માતા નિર્દોષ સરળ કે પવિત્ર હોવા છતાં પુત્ર આનાથી વિપરીત સ્થિતિના હોય છે. - સત્યકિ અગિયાર અંગે સાધ્વીઓનાં મુખથી સાંભળીને , ભણી જાય તે બને. પણ દુર્ગતિમાં લઈ જનારા કોઈ પૂર્વ પાપકર્મનો ઉદય તેના જીવનને અનાચારના માર્ગે વાળે એમાં કર્મની વિષમતાને માનનાર કોઈપણ શ્રદ્ધાળુ જેનને નવીનતા લાગે જ નહિ!
સમર્થ પૂર્વધરો પણ પ્રમાદન ગે નિગોદાદિક ગતિમાં ચાલ્યા જાય છે, તે પછી સત્યકિ વિદ્યાધરને માટે આ વસ્તુ અસંભાવ્ય નથી.
રાજા શ્રેણિક અને કૃષ્ણવાસુદેવ જેવા, શ્રી તીર્થકર દેના અનન્ય ભકતોને પણ જૈન શાસ્ત્રકારોએ નરકના અતિથિ તરીકે વર્ણવ્યા છે. કહેવું જોઈએ કે, જૈન શાસ્ત્રકારોની આ એક અનુપમ વિશિષ્ટતા છે કે તેઓ ઐતિહાસિક ઘટનાઓને
