________________
૨ . ] જખકુમારની કથા,
(૪૩) પુત્ર વિના હારું જીવવું ફળ હિત (જેને કદી ફાલ ન આવ્યો હેય તેવા) વૃક્ષના જેવું નિરર્થક છે. પુષ્કળ અમૃતના રસની માફક, શ હીરને ઠંડક આપનાર પુત્ર જેના ખોળામાં રમે છે, તેવી સ્ત્રીઓને ધન્ય છે, (મૂળ તે) ગૃહવાસ એ જ પાપ છે, (તેમાં વળી) પુત્ર ન હોય (ત્યારે તો શું કહેવું?) એટલે આ મહારે મીઠા વિનાના ખરાબ હાજનના જેવું થયું.” પતિએ “કેમ ચિંતાઓ વ્યગ્ર છે ? એમ પૂછવા ઉપરથી ધારિણીએ, પોતે મનમાં ચિંતવન કર્યા કરતી હતી, તે દુઃખ તેને કહ્યું પુત્ર ચિંતાનું દુ:ખ તેણે પતિને કહ્યા છતાં, તે ઓછું થયું નહી; પણ ઉલટું વધ્યું. આવા દેદયશલ્ય સમાન દુ:ખને લીધે, ધારિણી બીજના ચંદ્રની કળ સમાન કૃશતાને પામી, - તેનું દુ:ખ ભૂલાવી દેવાના હેતુએ, તેના પતિએ એકદા સ્નેહ
રૂપ સમુદ્રના ઝરા જેવી ( અથાત્ બહુ જ સ્નેહ દર્શાવનારી) વાણી - વડે તેને કહ્યું, “હે કૃદરિ ! (પાતળા પેટવાળી સ્ત્રી ) ચાલો આજે આપણે વૈભારગિરિ ઉપર જઈએ, આપણે ત્યાં નંદનવન સરખા ર... બગીચામાં ક્રીડા કરીશું. “ આપ કહે તેમ છે એમ કહીને ધારિણીએ પિતાના પતિના કહેવાને માન્ય કર્યું, તે એમ જાણીને કે, પતિનું કહેવું માનીશું તો દુઃખ ભૂલાશે પછી તુરત હંસના વાળ જેવી કે મળ શય્યાવાળા તૈયાર કરેલા રથને વિષે, ઋષભદત્ત સ્ત્રી સહિત બેઠે, અ (ઘડા) જોડ્યા છતાં અનર્વ એવા મહેટા રથને વિષે બેસીને દંપતી તે ગિરિ તરફ ચાલ્યાં આ “હે પતિ! ખેલાવાતા શ્રેણિક મહારાજના અન્વેના ફીણના પરપોટાવાળી આ બહારની ભૂમિ છે. રાજાના ઉન્મત્ત હસ્તિઓને બાંધવાને કામમાં આવતા થડવાળાં, આ શહેરની સામે આવેલાં વૃક્ષો, પતે તેવા હસ્તિઓને બાંધવાના સ્તંભ રૂપ છે એમ સૂચવે
૨ અનર્વ એટલે ઘોડા વિનાના રથને વિષે નહિ, પણ ગુરુને વંદન કરવા ચોગ્ય શત્રુભાવ રહિત એવા ધર્મરથને વિષે બેસીને
