________________
૨ જે] મધુબિંદુવાની કથા
(૫૯) વને દીઠે. દેખીને મનમાં કરુણા આવવાથી પિતાના પતિને કહ્યું
હે પ્રાણવલ્લભ! વિમાન ઉભું રાખો અને કૂવામાં લટકી રહેલા દુખી પુરુષને બહાર કાઢે. વિદ્યાધરે તે પુરુષને દેખી પોતાની સ્ત્રીને કહ્યું “ વલ્લભા! મધુબિંદુમાં લુબ્ધ થએલો એવો આ પુરુષ, કાઢતાં છતાં પણ બહાર નહિ નીકળે. સ્ત્રીએ કહ્યું, “હે સ્વામિન્ ! આવા
સ્થાનકમાં વડની ડાળીને હાથી હલાવી રહ્યો છે, યાવત્ માખીઓ દંશ મારી રહી છે. તો હે પતિ! આવા દુ:ખમાં તે શું સુખ માનતે હશે? માટે જલદી બહાર કાઢે. પોતાની સ્ત્રીનું આવું વચન સાંભળી તે વિધારે જ્યાં તે કૂવો હતો, ત્યાં આવી પોતાનું વિમાન ઉભું રાખી તે પુરુષને કહ્યું. “ભે દુખી પુરુષ! આવ, મહારી બાંહે વ ળગીને આ વિમાનમાં બેસી જા.” ત્યારે તેણે કહ્યું, “હે ઉપકારક! એક ક્ષણવાર ઉભા રહો, આ મધુબિંદુ ટપકે છે, તે મુખમાં પડે એટલે તમારી પાસે આવું વળી ડીવારે વિદ્યાધરે કહ્યું, “ચાલ ત્યારે પણ તેણે પૂર્વોક્ત ઉત્તર આયે, એમ તે વિદ્યાધરે ત્રણ ચાર વખત કહ્યું, તે પણ તે એને એજ જવાબ દીધા કરે. છેવટે તે વિદ્યાધર, થાકીને પોતે ઈચછેલા સ્થાનકે ગયો.]
“હે પ્રભવ! આ દષ્ટાંતમાં શે ભાવ રહેલો છે, તે તું સાંભ ળ-(દષ્ટાંતમાં) જે પુરુષ કહ્યું છે, તે સંસારી જીવ ( જાણે); જે અટવી, તે સંસાર; જે હસ્તી તે મૃત્યુ; જે કૂવે, તે મનુષ્ય જન્મ; જે અજગર, તે નરક; જે ચાર સપા, તે ક્રોધ વિગેરે (ચાર કષાય:કેધ, માન, માયા અને લેભ); વડવૃક્ષની ડાળી, તે આયુ જે શ્વેત અને કૃષ્ણ ઉંદર, તે જીવિતને છેદવામાં તત્પર એવાં બે શુદ્ધ અને કૃષ્ણપક્ષ, જે માખીએ, તે વ્યાધિ અને જે મધુબિંદુ કહ્યું, તે વિષય સુખ જાણવું, x[તિમ જ જે વિદ્યાધર, તે સુગુરુ જાણવા અને વિમાન, તે પ્રવચન (સિદ્ધાંત) ના અર્થ જાણવા ઇતિ મધુબિંદુવાની કથા. ૪ [આવી કાંઉસની અંદરનું લખાણ માગધિ જંબૂચરિત્રમાં છે]
