________________
૨ જો] વિદ્યુમ્ભાળીની કથા,
(૯૭) હવે વિદ્યાસંપન્ન મેઘરથે પિતાના ભાઈના વિરહને લીધે, મહા મહેનતે એક વર્ષ નિર્ગમન કર્યું. તે અરસામાં વિદ્યુમ્ભાળીના સંબં ધમાં મેઘરથને, ઉત્તમ ભ્રાતૃભાવને અનુરૂપ વિચાર થવા લાગ્યા. “હું અહિં સુરસુંદરી સમાન વિદ્યાધરીઓની સાથે રહું છું અને તે કદ્દરૂપી સ્વેચ્છી સાથે, નરક સમાન ગૃહસ્થાશ્રમમાં વસે છે. હું અહિં
બાગ બગીચાવાળા સાતભૂમિના મહેલમાં રહું છું અને તે સ્મશાનમાં - હાડકાં અને માંસથી સંકીર્ણ એવી એક ચાંડાળની ઝુંપડીમાં રહે છે. હું અહિં વિવિધ વિદ્યા રૂપ ઋદ્ધિની મદદ વડે યથેચ્છ ભેગ ભેગવું છું અને તે જીર્ણ વસ્ત્ર પહેરે છે તથા હલકે ખેરાક ખાય છે.”
એ ઉપરથી મેઘરથ, વર્ષ પુરૂં થએ પુન: (ફરી) વસંતપુર ગ છે અને ભાઈને કહેવા લાગ્યું, “હે ભ્રાતર ! વૈતાઢય પર્વત ઉપર આવીને હવે ત્યારે ઉત્તમ વિદ્યાધર સુખેશ્વર નથી અનુભવવું ? ” વિદ્યુમ્ભાળી શરમાઈ જઈ હાસ્ય કરી કહેવા લાગે, “ આ મહાર બાળ વત્સવાળી સ્ત્રી, ફરી ગર્ભવતી થઈ છે, જેને બીજા કેઇને આ ધાર નથી એવી આ મારી સ્નેહાળુ, સપુત્રા અને સગર્ભા સ્ત્રીને, વજૂ જેવા દેદયવાળે થઈને હારી પેઠે હું ત્યજી શકું નહી. માટે હે ભાઈ! તું જા; વળી કેઈ બીજે અવસરે મને દર્શન દેજે. આ સમયે તે હું આ હિં જ નિર્ગમન કરીશ; ભાઈ, તું ધ લાવીશ નહિ, મેઘરથે તેને ઘણું ઘણું સમજાવ્યું, અને ખિન્ન થઈને તે પાછો ગયો. (સામે). માણસ અતિ મૂઢ હોય, ત્યારે (તેને) હિતકર્તા પણ શું કરી શકે
બીજો પુત્ર જમ્યા પછી વિદ્યુમ્ભાળી તો પ્રમાદને લીધે, માતંગ " કુળને સ્વર્ગ થકી પણ અધિક માનવા લાગ્યો, વસ્ત્ર અને ભેજન પ્ર મુખ તેને બરાબર મળતાં નહીં; છતાં પણ તે સ્વેચ્છીની કુક્ષિથી જન્મેલાં બને બાળકને લીલાએ કરીને રમાડવામાં, તેને કાંઈ દુખ જણાયું જ નહિ, તેમને ખેળામાં બેસાર, ત્યાં તેઓ વારંવાર પેશાબ કરતાં, તેને પણ તે ગાદકના નાન જેવું ગણુતા પિતાને સુ
