________________
૫૧૦
થવામાં ગૌરવ છે. બાકી તેના અર્થ એક પક્ષ, ખીજાથી વિભિન્ન પક્ષ આપ કરતા હૈ। તેા આપ તેવી ‘પાર્ટી'માં શું નથી ? તેના જવાબ આપશો? તે પાર્ટીનું નામ ‘ધર્મપાર્ટી' છે. આ પાર્ટી પણ મમા વગર ટકતીજ નથી. મ વગર ધર્મ' એ શબ્દજ થઇ શકતા નથી. અને તેજ રીતે ધર્મધ્વજ.' વળી મકાર વાચક ધર્મપા'માં જાણિતા વાચક છે.
જૈનયુગ
પાર્ટીને છેડી દઇએ તેા ધર્મ તે ઉત્તમ વસ્તુ છે. અને ધર્મ નામમાત્ર ન રાખતાં તેના સદુપયોગ
કરવામાં આવે તે તે વ્યક્તિ તેમજ સમાજને ઉન્ન તિના માર્ગમાં લાવી છેવટ મકાર વાચક ‘મેાક્ષ’ મેળવી આપે છે. બાકી ધર્મના નામને જ્યાં ત્યાં ઘુસાડી તેના દુરૂપયાગ કરવામાં આવે તે ખરા અર્થ –શુદ્ધ હેતુ સરતા નથી-ગફલતની નીંદમાં સૂતેલી કામની દુર્દશા' થાય છે. તે પર એક હિન્દી કવિ કહે છે કેઃ—
जो कौमकी हालत है बताइ नही जाती । ख्वाहिश है, पर जुबान हिलाइ नही जाती ॥ चुप भी नहीं रह सकते हम मौकेको देख कर । हमसे तो सच्ची बात छिपाई नहीं जाती ॥ अब धर्म धर्म ही का शोरोगुल है सब तरफ । હૈ ધર્મ ચા', ચંદ્ વાત વતારે નહી જ્ઞાતી ॥ जो धर्मसे वाकिफ नही हैं उनके वासते । अब धर्म-पुस्तकें भी छपाई नहीं जाती ॥ हर बात में बस धर्मका पाखण्ड लगा है । लेकिन किसीके दिलसे बुराई नही जाती ॥
વળી આ કવિ કેટલુંક દુર્દશાનુ વર્ણન કરી છેવટે કહે છે કેઃ—
पंडित तो सोचते हमें क्या फिक्र कौमकी | अपनी तो यार दूध मलाई नही जाती ॥ करते सुधारको कों है बदनाम झूठमूठ । अफसोस इन लोगोंकी ढिठाई नही जाती ॥ ऐ पंडितो दिल भरके इस दुनियां में करो मोज । कम्बख्त मौत भी अभी आई नही जाती ॥ गफलत की नींदमें पडी है कौम इन दिनों । कोइ निशांनी होकी पाई नही जाती ॥
આષાઢ-શ્રાવણુ ૧૯૮૩
સોરૂં
'बेदिल' की शायरी भी बस बेकार है, अगर । યદ એમ નારૂં નહી નાતી ॥
શ્રીમદ્ આન’ધનજી પણ ખરાખર કહે છે કે ધર્મ ધરમ કરતા જગ સહુ ફિરે, ધર્મના જાણે ન મર્યું.’
વ્યક્તિ કે સંસ્થા, વિદ્વાન કે અજ્ઞ, શ્રીમત કે રંક, સાધુ કે સાધ્વી, શ્રાવક કે શ્રાવિકા, પત્રકાર કે વ્યમાં મૂકે, અન્યને સમજાવે અને કૃતિમાં મૂકાવે પત્રવાંચક–સૌ પોતપેાતાના શુદ્ધ ધર્મ સમજે-કર્ત્તતે ‘સુર’ કદિ બેસુરા ન થાય તે કામ તથા દેશની
વીણાના મધુર સ્વર-ધ્વનિ ચારે બાજુ ફેલાઈ આનંદ આનંદ ઉપજાવે.
સપાદકજી ! ગેરસમજીત કરી અને ગેર્ સમજીત થઈ એ એમાં કંઇ ભેદ છે, કે નહિ ? કે આપને મન એ 'તે સમાન ભાવજ બતાવે છે? પક્ષગ્રહ વગરના જે ‘સુજ્ઞ’ સપાદક હોય તેને તેા તે બંનેમાં જરૂર ભેદ લાગશેજ અને તેવા સપાદક ‘(અમેા) બાઇ માતીચંદ ઉપર ગેર સમજુતી ઉભી કર્યાંના અનુચિત આરેાપ મૂકયા વગર રહી શક્યા નથી' એવું મિથ્થાવચત કઢિ પણ ઉચરી શકેજ નહિ, અને અત્યંત (કે કિંચિત્માત્ર પણ) દીલગીર થઈ શકેજ નહિ. અમે અમારા વિષયમાં તે ભાઇને કે કાઇને ધન્યવાદ આપવા ખેઠા નહેાતા, તેથી તેમને કે કાષ્ઠને ધન્યવાદે નથી આપ્યા, તેમજ તેમને કિંચિ માત્ર વગેાવ્યા કે ઉતારી પાડયા નથી. હવે બીજી બાબત લઇએ:-અમુક કમિટીમાં વિરૂદ્ધ પડી જુદી ‘મિનિટ' લખવાથી ગેર સમજુતી જે ઉભી કરી હતી તે સંબંધમાં નોંધ આપવાનું અમે જે વચન આપ્યું હતું તે અમારેા ઉક્ત લેખ જે અંકમાં પ્રકટ થયા તેમાં તે પાળી આપવાનું અમારૂં કર્ત્તવ્ય હતું પણ તે બને તેમ નહેાતું એ અમારે ટુંકમાં જાહેર કરવાની ફરજ હતી તેથી જે એકજ તૈધ નામે શ્રી કેશરીઆજી પ્રકરણની માંધ લખતાં બહુ લાંબી લખાઇ, તેમાંજ તે જાહેર કરીને અમે બરાબર અર્થાંચિત ‘સગપણુ’ સાચવ્યું છે. વળી જે સંપાદક પેાતાના તેજ વર્ષના પત્રના આઠમા અંકમાં શ્રીયુત મુનશી અને જૈન સમાજ' એ મથાળા નીચે ગરમ, ઉત્કટ
