________________
મારા અંગત સ્કરેલા વિચાર
૫૪૯ ધામિક ગ્રન્થ મુખ્યતઃ સંસ્કૃતમાં રચાયેલા છે. સાડાબાર લાખની છે. ઘણા ખરા જનો તે, મેવાડ, આમાંના ઘણા ખરા ગ્રન્થોની શૈલી વિલક્ષણતા અને મારવાડ અને દક્ષિણમાં વસે છે. તેઓ અન્ય ધર્મઆડંબરથી પૂર્ણ હોવાથી સાહિત્યની દષ્ટિએ તે બહુ વલંબીઓ સાથે સર્વદા સંપીને રહે છે. જેને ગૃહસ્થા કિંમતી નથી. પરંતુ જેનોના ઐહિક સાહિત્ય વિષ- ખાસ કરીને તેમની વ્યાપારિક બુદ્ધિને માટે વિખ્યાત યક ગ્રન્થ તે કાવ્ય અને વિજ્ઞાનની દષ્ટિએ ઉચ્ચ છે. હિંદુસ્તાનને લગભગ અડધો અડધ વ્યાપાર દરજે ભગવે છે.
જૈનોના હાથમાં છે. જૈનેના ઇતિહાસ વિષે બહુ થોડું જાણવામાં
જેમાં ઘણા સંપ્રદાયો છે પરંતુ તેમાં દિગંબર આવ્યું છે. અમે ફક્ત એટલું જાણીએ છીયે કે જન ધર્મ બ્રાહ્મણ ધર્મ તેમજ બૌદ્ધ ધર્મ સાથે પણ સંપીને
અને શ્વેતાંબર એ બે મુખ્ય છે. દિગંબરો એટલે રો, છતાં પણ જૈન અને બૌદ્ધ ધર્મ વચ્ચે વિરોધ !
દિવસ્ત્રધારી–નગ્ન, તેઓ અત્યારે રંગેલાં વ
પહેરે છે અને ચુસ્ત રીતે જીવન ગાળે છે. શ્વેતાંબરે સંપૂર્ણતઃ મટી ગયો હતો નહિ. કયારે અને કેવી
એટલે વેત વસ્ત્ર ધારી. રીતે જૈનધર્મને હિંદુસ્તાનમાં ફેલાવો થયો તે વિષે અમે મોટે ભાગે અજ્ઞાત ક્વેિ. લગભગ આખા હિંદુસ્તાનમાં આજે જનો વસે છે. તેમની વસ્તી આશરે
જોસેફ બાટી Ph. D.
મારા અંગત સ્યુરેલા વિચાર.
( ગત રૂ. ૪૪૫ થી ચાલુ) * ૮
આધારે નથી પણ સૃષ્ટિની આદિ નથી તેથી જીવની અત્યારે નાના મોટા લાગતા માણસો ખરેખરી પણ આદિ નથી, અત્યારે આપણે જે જે જીવને જોઈએ રીતે નાના મોટા નથી, પણ સૌ તેવ તેવડા ઉમ્મરમાં છીએ, જાણીએ છીએ, કલ્પીએ છીએ, કેવળજ્ઞાની છે એક સમય પણ ઉમરમાં વધારે નથી. અત્યારે જાણી દેખી રહ્યા છે તે તમામ છ પણું અનાદિકાળના સ વરસનો ડોસો હોય છે અને ઘડીઆમાં હીંચતો છે. એમાંનો એક પણ ક્યારે થયે એમ તે કહી એક છ માસને બાળક, વા તરતને જન્મેલા કાઈ શકાય નહિ તેથી તેમનો “અનાદિ કહેવાતે કાળ” માણસ એ ત્રણે ઉમ્મરમાં એક સરખાં છે. અરે ! તો સને માટે સરખો છે. ત્યાંથી માંડીને અત્યારને એથી આગળ વિચારમાં ઉતરીએ તો એકેદ્રિયથી વર્તમાનને એક સમો પણ સાના ઉપર એક સરખેજ પંચૅકિય લગીનાં તમામ પ્રાણીઓ, ત્રસ અને થાવર વર્તે છે માટે એક આત્માની અપેક્ષાએ આખા લેકના સૌ ઉમ્મરમાં સરખાં છે. ચાલી જતી એક કીડી,
તમામ આત્માઓની ઉમ્મર સરખી છે. તેમનાં વર્તઉડતી એક માંખી, વનસ્પતિરૂપે રહેલા છ ચાર
માન શરીરની અપેક્ષાએ નાના મોટા છે પણ અનાસ્થાવર કાયના જી, યેળ, માછલું, ગાય ભેંસ,
દિથી આજ લગી ગણીએ તે દરેક જીવને વ્યતીત પંખીઓ, માણસ, દેવ અને નરકના નારકી, સૂક્ષ્મ એકેંદ્રિય અને નિગોદને એક જીવ એમ સર્વ જાતિના
વખત એકસરખો છે. હવે ભવિષ્ય ઉપર આવીએ. છ ઉમ્મરમાં સરખા છે. એમાં સિદ્ધ થયેલ જીવોને
ભવિષ્યમાં જે કાળ જશે તેનો અંત નથી. એ અંત લઇએ તો તે પણ આપણે જેટલીજ ઉમ્મરના છે. વગરના કાળમાં કેટલાક જીવ સંસારમાં જ રહે છે. આ ઉમ્મર અત્યારે ધારેલાં વર્તમાન શરીરની અપે. કેટલાક તરીને પાર-મોક્ષપદ પ્રાપ્ત કરશે છતાં તે ક્ષાએ નથી. અત્યારે સિદ્ધ થયેલ જે છ સિદ્ધ વખતે પણ તેઓ એકસરખી કાળ સ્થિતિનાજ છે. શિલાપરે છે તેઓ જ્યારથી સિદ્ધ દશાને પામ્યા તે આથી એમ કહ્યું કે આજે, આજથી અનંતકાળ
