________________
આધુનિક વિજ્ઞાન અને જૈનધર્મ
૫૪૩ જુદા લેકે પિતાના આનન્દનું મૂલ, પિતાના માનેલા ઈષ્ટદેવને પણ માનવાને માટે જૈન કલ્યાણની માર્ગદર્શિકા સમજી શકે છે. જન સિદ્ધાન્તની ઉદાર દૃષ્ટિથી કંઇ પણ અડચણ ધર્મમાં પુરૂષ યા સ્ત્રી, શેઠ યા ભિક્ષુ, ગૃહસ્થ યા નથી. પણ ધ્યાનમાં એ રાખવું જોઈએ કે-અમુક બાબા, બધા વર્ણ આશ્રમના લોક પિતાની માન- દેવની ઉંચી સ્થિતિથી પણ, રાગદ્વેષ રહિત, અના સિક ભાવના પ્રમાણે, પિતાના કર્તવ્ય પ્રમાણે સુખ સુખવાળા, અનન્ત જ્ઞાનવાળા, આત્માની સિદ્ધગતિ અને શાંતિ મેળવી શકે છે. ગમે તે મહારાજાધિરાજ વધારે ઉંચી છે–અને કે, આ સિદ્ધગતિ પ્રાપ્ત કરવીપિતાના હીરા માણેક મોતીથી જડિત સેનાનાં આ આત્મશુદ્ધિ વડે કરીને પ્રાપ્ત કરવી-તે દેવતા, મનુષ્ય, ભૂષણોની શોભામાં અને રમણીય ભોગ ઉપભોગના પશુ અને બધા પ્રાણીઓને માટે આ જીન્દગીનું એક આનન્દમાં યા પિતાના રાજનીતિના કર્તવ્યોમાં જ લવ છે-આ જીવનનો ઉત્તમ અર્થ છે. મસ્ત હય, છતાં, વસ્તુપાલની માફક, એક આવી રીતે શ્રી જૈનસિદ્ધાન્તની ઓળખ આદર્શ ન થઈ શકે, અને કોઈ ઉત્તમ સાધુધર્મને બધાએ માણસોને માટે જરૂર કલ્યાણકારક છે. પાળનારા સાધુજી વધારે મોટા સંગમાં રહીને પણ કલ્યાણકારક જ નહીં પરંતુ વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિએ પણ તેજ જૈન ધર્મની મર્યાદામાં પોતાનું કલ્યાણ શોધી મનને સંતેષદાયક છે. કારણ કે નવીનમાં ને શકે, અને પિતાના મનની શાંતિમાં જ, ત્યાગવૃત્તિમાં જ વીન શેખેલનું પરિણામ શ્રીઅહિંના સિ-સંતે સંપૂર્ણ રીતે મેળવી શકે છે.
દ્વાન્તની સાથે ઘણે ભાગે અદ્દભુત રીતે મળે કૃષ્ણ અને રાધા, રામ અને સીતાજી, લક્ષ્મણ છે, જે જ્ઞાન આપણુ વિદ્વાનોએ હમણાંજ નિયમિત અને હનુમાન, શિવ અને દુર્ગા, ઈંદ્ર અને ઇન્દ્રાણી અને સુવિહિત experiments અને સૂક્ષમ નવીન અને બધા લોકપાલો, લક્ષ્મી, સરસ્વતી, બ્રહ્મા વિગેરે instruments વડે કરીને પ્રાપ્ત કર્યું છે તે મહાવીર ગમે તે દેવતાઓને, તેમનામાં રહેલા ગુણોનું લકમ સ્વામીએ અઢી હજાર વરસ પહેલાં જાહેર કર્યું હતું. કરીને, માનવા એ જૈન ધર્મથી વિરૂદ્ધ નથી. ઉલટું ઉંચે રહેલા થરોમાં ચઢતાં ચઢતાં માલૂમ પડે એમ કહી શકાય કે જે કુષ્ણજી, કાઈસ્ટ , છે કે હવે વધારે અને વધારે પાતળી અને ઠંડી Zarthasha, મોહમદ યા ગુરૂ Nanak ને હોય છે. પાણી અસંખ્યાત સૂક્ષમ જીવોથી ભરેલ અનુયાયી જૈનધર્મને અંગીકાર કરે છે તેનું છે કે જે ઉકાળવાથી યા સાકર વિગેરે નાખવાથી તે પિતાના ધર્મમાં વધારેજ આગળ વધી શકે નિર્જીવ બને છે. વનસ્પતિ અને ધાતુ, પથર વિગેરે છે, એટલે જે માણસ ક્રાઈસ્ટ યા મોહમદના ઉપદેશ પૃથિવીકાય સજીવ-ચતન્ય શક્તિ યુક્ત છે. આ પ્રમાણે સર્વ મનુષ્પો ઉપર પ્રેમ રાખવા ઉપરાન્ત, પૂવા બાબતનાં ઉદાહરણ છે. બાકી જેવી રીતે શ્રી મહાવીર સ્વામીના ઉપદેશને અનુસરીને પણ આધુનિક વિજ્ઞાનનાએ molecular combiપક્ષી વિગેરે બધાએ પ્રાણીઓ ઉપર કપ બતાવે nations, molecules, atoms, eletronsછે,-યા જે પારસી Zarthoght ના સિદ્ધાંત આ પુદ્ગલના ભાગ માને છે, તેવી જ રીતે જૈન પ્રમાણે, “ humata, huhta, huvarshta” સિદ્ધાન્ત પ્રમાણે સ્કંધ, દેશ, પ્રદેશ અને પરમાણુ ( એટલે સારો વિચાર, સારે શબ્દ સારી ક્રિયા) આ મુદ્દગલના વિભાગો છે. અને જેવી રીતે આજ કરવા ઉપરાંત, શ્રી મહાવીરના ઉપદેશ પ્રમાણે મન કાલના પ્રકૃતિ વિદ્યાશાસ્ત્રીઓ સ્થિતિકારણભૂત વચન અને કાયાથી સારું કરે, સારું કરાવે અને “gravitation” અને રોશની વિગેરેની ગતિ સમસારાની અનુમોદના આપે છે, તે માણસ તો જરૂર જવા માટે “aether” આ બે રહસ્યયુક્ત, અસ્પએક વધારે ઉંચી હદે પહોંચેલે કહી શકાય.
સ્પ, અશ્વ, અદશ્ય, સર્વવ્યાપી ચી જેની કલ્પના - ક્રિસ્ટીયન, વૈષ્ણવ, શિવ, પારસી અને મુસલ- કરે છે, તેવી જ રીતે જૈન ધર્મમાં સ્થિતિકારણભૂત માનના ધર્મમાં નરક અને સ્વર્ગ અને તેમણે અધર્માસ્તિકાય અને ગતિકારણભૂત ધર્માસ્તિકાય
