________________
૫૪૪
જેતયુગ
આષાઢ-શ્રાવણ ૧૯૮૩
એમ બે દ્રવ્યો માનવામાં આવે છે. અને જેવી રીતે તાઓ macrocosm અને microcosm જગત botany અને zoology ( આધુનિક વનસ્પતિશાસ્ત્ર અને મનુષ્ય સંબંધી અત્યારે માનવામાં આવે છે, અને જંતુવિદ્યા) આવા જીવો માને છે કે જેમાં તેઓનો મોટો ભાગ, જે પ્રમાણે સાયન્સ આગળ શરીર-moss, lichen, algae વિગેરેના શરીર વધશે તે પ્રમાણે સમય ઉપર બદલાઈ જશે એવી જેવા–અસંખ્યાત સૂક્ષ્મ જીવનાં શરીરોના સમૂહે રીતે બદલાઈ જશે કે જે જન સિદ્ધાન્તમાં પ્રરૂપેલ છે, તેવી જ રીતે જન સિદ્ધાન્ત પણ અનન્તકાય સત્યની સાથે મલશે. આ વિશ્વાસ રાખવો જોઈએ. વનસ્પતિની વ્યાખ્યા કરે છે.
બીજી બાજુમાં એ પણ વિચારણીય છે કે જેમની પાસે અઢી હજાર વરસ પહેલાં tele
* મહાવીર સ્વામીના અર્ધમાગધી ભાષામાં લખેલા પવિત્ર scope, microscope વિગેરે કઈ પણ સાધન શબ્દોનો કેવો અર્થ કરવાનું છે? કઈ વ્યાખ્યા ઠીક નહીં હતું. તેઓમાં આ વિગેરે અદ્વિતીય જ્ઞાન હતું. છે? આ સંબંધી વિઠામાં ઘણી જગાઓને તો આ અરિહંત ભગવાન મહાવીર સ્વામી અને જે
માટે હજુ એક મતિ નથી મલી. માટે સાયન્સની તીર્થકરે એમનાથી પહેલાં વિદ્યમાન હતા, તેઓ અને સિદ્ધાન્તની તુલનાત્મક શોધ અને પરીક્ષા વિશ્વાસપાત્ર ગણવાના નથી કે ? એ તો ખરું છે કે જન સિદ્ધાન્તમાં રહેલી
છે વધારે વિસ્તારથી કરી પહેલાં આધુનિક ફિલલે
- છની critical પદ્ધતિ પ્રમાણે શ્રીસૂત્રજીની ઘણું માન્યતાઓ પણ નવીન સાયન્સના નિ
શોધખોલ અને interpretation બરાબર કરવી શ્ચિત જેવા પરિણામે સાથે મળતી નથી. પરંતુ
જોઈએ, કારણ કે જેવી રીતે સોનાનું તેજ અગ્નિની વિચાર કરવો જોઈએ કે-જે સાયન્સના પરિણામો
પરીક્ષાથીજ વધે છે, તેવી રીતે શ્રીસૂત્રનો મહિમા કોઈવાર નિશ્ચિત જેવા માનવામાં આવ્યા હતા તે
ફલોલોજીકલ શોધની અને સાયન્સના compariસંબંધી પછીથી અનેક વાર શંકાઓ ઉચ્ચારવામાં
son ની પરીક્ષાથી જ વધારે સ્પષ્ટતા પૂર્વક જોવામાં આવી છે (દા. તા. સૂર્ય સ્થિર રહેલો છે અને
આવશે. પૃથિવી દિધવિધ રીતે ચાલે છે આ Kepler ની theory-યા સંમૂરિઝમ છત્પત્તિ ન થઈ શકે પરંતુ એવી બાબતમાં ઉતરવાની આપણને શી આ માન્યતા સંબંધી)-બકી aether ની કલ્પના જરૂર? અત્યારે એટલું તો સ્પષ્ટ છે જૈન સિદ્ધાયા Darwin ની theory જેવા સાયન્સની અનેક નાના actor ની પાસે જગત અને મનુષ્ય Hoydal contradictiones in adjectu, macrocosm sua microcosm-3104248એટલે વંધ્યાપુત્ર, આકાશપુષ્પ જેવી લાગે છે. માટે ભુત અપૂર્વ જ્ઞાન હતું, અને તેથી તેમના સાયન્સની માન્યતાઓ ઉપર અતિવિશ્વાસ કેમ સિદ્ધાન્તને સંદેશ દુનીયાને પહોંચાડવા ગ્ય રાખી શકાય? આટલું કહી શકાય કે જે માન્ય છે જ.
