________________
દૈશિક શાસ્ત્ર
કરનારા લોકોને નિશ્ચિત રાખવામાં આવે છે, જ્યાં પેટ ભરવા માટે તેમને કોઈ નીચ અથવા અનનુરૂપ કામ કરવા દેવામાં આવતું નથી;
જ્યાં પ્રત્યેક વ્યક્તિ સમાજના હિતસાધનમાં જ વ્યસ્ત હોય છે, જ્યાં બધા લોકો સાહસી અને જાતિધર્મપરાયણ હોય છે, જયાં શાસન સુયોગ્ય, સુશીલ, કુલીન, બુદ્ધિમાન, મેધાવી, આત્મનિગ્રહી, તેજસ્વી, સુકૃત અને નીતિવિશારદ લોકોના હાથમાં સોંપાયેલું હોય છે, જયાં સર્વત્ર ઉક્ત પ્રકારના ગુણવાન શાસક હોય છે, જ્યાં બધા મનુષ્યો પ્રાકૃતિક નિયમ અનુસાર રહેતા હોય છે.
એ સમાજ શ્રેષ્ઠ હોય છે જે આત્મરક્ષા અને આવશ્યક પદાર્થો માટે કોઈ બીજા સમાજ પર નિર્ભર રહેતો નથી, જ્યાં પ્રજા રાજયની દુષ્પવૃત્તિને રોકવાનું સામર્થ્ય ધરાવે છે, જ્યાં લોકો મધ્યસ્થવૃત્તિ અને સમાનાવસ્થાવાળા હોય છે, જ્યાં કોઈ ન તો ખૂબ મોટા કે ન તો ખૂબ નાના હોય છે, જ્યાં રાજયાધિકારી લોકો લોભી અને ઉદ્ધત હોતા નથી, જ્યાં લોકો ખુશામતખોર હોતા નથી, જયાં કોઈ વાતની અનનુરૂપ વૃદ્ધિ થતી નથી, જ્યાં લોકો મિતવ્યયી, પરસ્પર વિશ્વાસુ અને શ્રદ્ધાવાન હોય છે, જ્યાં શાસક સત્પાત્ર, પ્રેમી, નીતિપરાયણ, સુકૃતાનુરાગી હોય છે, જ્યાં દૈશિક અને જાતીય શિક્ષણ બાલ્યાવસ્થાથી જ આપવામાં આવે છે;
- જ્યાં લોકો તેજસ્વી, આત્મનિગ્રહી, ન્યાયપરાયણ, બુદ્ધિમાન, ઉત્સાહી, સ્વકર્મરત હોય છે, જ્યાં ગુણ અને આવશ્યકતા અનુસાર સમાજ અને રાષ્ટ્રના વિભાગ કરેલા હોય છે, જ્યાં લોકોને નિષ્કામ સત્કર્મ કરવામાં આનંદ મળે છે, નહીં કે સમાજથી અલગ રહેવામાં, જ્યાં અન્ન માટે કૃષકોની ઉણપ, રક્ષણાર્થે યોદ્ધાઓની ઉણપ, ધન માટે મહાજનોની ઉણપ, યજ્ઞાદિ કાર્યો માટે પુરોહિતોની ઉણપ, ન્યાય માટે ન્યાયવિદોની ઉણપ રહેતી નથી, જ્યાં લોકોને મોટાં કાર્યો કરવા માટે યથેષ્ઠ સમય મળે છે, જ્યાં રાજયાધિકારી લોકો સ્વભાવથી, વંશપરંપરાથી અને શૈક્ષણિક યોગ્યતાથી પોતપોતાના કામમાં યોગ્ય હોય છે;
જ્યાં કાયદાઓ પૂર્વાપર વિચાર કરીને, બધી વાતોનું ધ્યાન રાખીને બનાવવામાં આવે છે, જ્યાં લોકોને એવી વ્યવસ્થામાં ઢાળવામાં આવે છે જે સર્વ રીતે સુયોગ્ય બની રહે છે, ભલે તેમને કોઈ પણ વ્યવસ્થાના કામમાં રાખવામાં આવે અને જયાં ઉપયોગિતા સાથે સૌંદર્યનો અને સૌંદર્ય સાથે ઉપયોગિતાનો વિચાર કરવામાં આવે છે, જ્યાં બધા લોકો સંયમી, વીર, ધૈર્યશાળી અને યોગ્ય આહાર વિહારશીલ હોય છે;
જ્યાં બધા લોકો પોતાને પોતાના સમાજનું અંગ સમજે છે અને જ્યાં બાળકોના ઉત્તમ શિક્ષણની વ્યવસ્થા રાજ્યના હાથમાં રહેવાને બદલે સમાજના હાથમાં હોય છે.
