________________
૧૩૮
પંચમ અધ્યાય
(૮,૯,૧૦,૧૧) પુંસવન, અનવલોભન, સીમંતોન્નયન અને ગર્ભસ્મૃતિ
આપણા આધિજનનિક શાસ્ત્ર અનુસાર ગર્ભ પ્રગટ થયા પછી પહેલા, બીજા અથવા ત્રીજા મહિનામાં પુંસવન, ચોથા મહિનામાં અનવલોભન, છઠ્ઠા અથવા સાતમા મહિનામાં સીમન્તોન્નયન સંસ્કાર અને પ્રત્યેક મહિનામાં ગર્ભભૂતિ કહેવાયેલી છે. આ વિભિન્ન પ્રકારની સંસ્કારવિધિઓ અને ગર્ભસ્મૃતિની ઔષધિઓ વડે જીવના બધા પ્રકારના સન્નિકર્ષ શ્રેષ્ઠ બનાવવામાં આવે છે, જેને કારણે પ્રસવ સુંદર, બળવાન, રૂપવાન અને દૈવી સંપદયુક્ત થાય છે. પ્રસવનો દિવસ સમીપ આવતાં પ્રસૂતિગૃહ પણ વિશેષ રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેની વિધિ આધિજનનિક શાસ્ત્રમાં આપવામાં આવી છે.
(૧૨) જાતકર્મ
આપણા આધિજીવિક શાસ્ત્રાનુસાર ગર્ભાવસ્થામાં શિશુ નાળ દ્વારા ભોજન કરે છે અને જન્મ પછી ત્રણ, ચાર દિવસ સુધી તેના હૃદયની ધમનીઓ ખુલતી નથી. આથી નાળ કાપતાં પહેલાં બાળકને વિશેષ પ્રકારની ઔષધિ ચટાડવી જોઈએ, જેમાંની એક ઔષધિ ઐન્દ્ર, બ્રાહ્મ, શંખપુષ્પી અને વખંડના ચૂર્ણને મધ, ઘી અને સુવર્ણમાં મેળવવાથી બને છે. ઉક્ત ઔષધને ચટાડ્યા પછી થોડીક સંસ્કારવિધિપૂર્વક નાળ કાપવી જોઈએ. પછી ત્રણ ચાર દિવસ સુધી બાળકને વિશેષ પ્રકારની ઔષધિઓ સિવાય કંઈ ન ખવડાવવું જોઈએ. આ ઔષધો અને આ સંસ્કારવિધિઓથી બાળકના હૃદય અને શરીરમાં કેટલાંક એવાં રાસાયણિક અને અન્ય પ્રકારનાં પરિણામ થાય છે જેનાથી બાળક તેજસ્વી, બુદ્ધિમાન અને નીરોગી થાય છે. આં વિષયમાં પાશ્ચાત્ય બાયોલોજિસ્ટોનો સિદ્ધાંત પહેલાં કહેવાયેલો છે, જે દ્વારા આપણા આધિનનિક શાસ્ત્રના ઉક્ત સિદ્ધાંતનું સમર્થન થાય છે.
આ ઉક્ત ઉપાયો વડે જે આજન્મ શુદ્ધ શાસકો ઉત્પન્ન થતા હતા તે ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર મનાતા હતા. આ ઉપાયો દ્વારા બનેલા રાજા અને આ જ ઉપાયો દ્વારા બનેલી પ્રજામાં પરસ્પર પ્રેમ અને વિશ્વાસ રહેતો હતો. આવા રાજાના રાજ્યમાં રાજ્યતંત્રવાદી અને પ્રજાતંત્રવાદી બંનેનો હેતુ સિદ્ધ થઈ જતો હતો. પ્રત્યાર્થી વિષયોનો સંયોગ કરવો તે આપણા દૈશિકશાસ્ત્રની વિશેષતા છે. જેવી રીતે તેણે વર્ણાશ્રમધર્મ દ્વારા અનેક વિપરિતાર્થી વિષયોનો મેળ કરી દીધો હતો તે જ રીતે તેણે આધિજનનિક શાસ્ત્ર દ્વારા મોનાર્ક અને નિહિલિઝમનો મેળ પણ કરી દીધો હતો.
હાલમાં પાશ્ચાત્ય દેશોમાં જો કે શિક્ષણનો પ્રચાર દિનપ્રતિદિન વધી રહ્યો છે, વિભિન્ન વિદ્યાઓની વૃદ્ધિ થઈ રહી છે, વિવિધ કલાઓનો આવિષ્કાર થઈ રહ્યો છે, પરંતુ મનુષ્યોની પ્રવૃત્તિમાં, વલણમાં કોઈ પણ પ્રકારે ઉન્નતિ થઈ રહી નથી. આથી
