________________
૧૩૨
પંચમ અધ્યાય
જીવોની પ્રવૃત્તિ અને વલણમાં પણ ભેદ હોય છે. મોડિફિકેશનને કારણે જ એક પ્રકારના જીવોમાં ભિન્ન પ્રકારના ગુણ ઉત્પન્ન થાય છે. મોડિફિકેશન જીવને જન્મ ધારણ કર્યા પછી પ્રાપ્ત થાય છે.
બધા પાશ્ચાત્ય બાયોલોજિસ્ટોના મત અનુસાર પ્રત્યેક જીવને વેરિએશન તેના માતા પિતા તરફથી વારસારૂપે મળેલાં હોય છે. જર્મન બાયોલોજિસ્ટ બીજમાનના મોટા મોટા લેખો એક પ્રકારે આ જ સિદ્ધાંતની વ્યાખ્યા છે. કેટલાક બાયોલોજિસ્ટોના મત અનુસાર મોડિફિકેશન પણ અપત્યને વારસરૂપે મળે છે. આ વિષયમાં બાયોલોજિસ્ટોમાં મતમતાંતર છે. એ બધાનું મંથન કરીને એ સાર કાઢી શકાય છે કે મોડિફિકેશનો અપત્યને વારસારૂપે મળવા બાબતમાં થોડાંક આનુમાનિક પ્રમાણ મળે છે.
પાશ્ચાત્ય બાયોલોજીના મત અનુસાર વેરિએશન અને મોડિફિકેશન ઉપરાત ત્રણ પ્રકારના બીજા સંસ્કાર પણ હોય છે જે મ્યુટેશન (mutation), રીર્વેશન (reversion) અને રીકોમ્બિનેશન (recombination) કહેવાય છે.
મ્યુટેશનથી જીવના સહજ ગુણોમાં થોડું પરિવર્તન થાય છે.
રીવેશનથી અપત્યમાં કોઈ એક પૂર્વજના સંસ્કાર જે તેમના માતાપિતામાં દેખાતા નહોતા તે દેખાય છે.
રીકોમ્બિનેશનથી અપત્યમાં તેના અનેક પૂર્વજોના સહજ ગુણોનો સંયોગ થઈ જાય છે.
આ ત્રણ પ્રકારના સંસ્કારોને કારણે જ એક જ દંપતિનાં સંતાનોમાં બધાનો સ્વભાવ જુદો જુદો હોય છે.
આ તો થયું કાર્ય. પરંતુ એનું કારણ પાશ્ચાત્ય બાયોલોજિસ્ટ જાણી શક્યા નહીં. આપણા આચાર્યોના મત અનુસાર એ બધાનું કારણ છે જન્માતંર સંસ્કાર અને જન્માંતર કર્મોદય.
પાશ્ચાત્ય બાયોલોજીના આ સિદ્ધાંતો વિશે આપણા આચાર્યો ખૂબ પહેલેથી જાણતા હતા. આ જ સિદ્ધાંતો અનુસાર આપણી વિવાહ પદ્ધતિ ચાલી આવે છે.
આમ આપણા આધિજીવિક શાસ્ત્ર અને પાશ્ચાત્ય બાયોલોજી બન્નેના મત અનુસાર શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય ઉત્પન્ન કરવા માટે એવાં દંપતિ પસંદ થવાં જોઈએ જેમના વંશમાં પરંપરાથી શ્રેષ્ઠ સંસ્કાર ચાલ્યા આવતા હોય.
(૨) દંપતિઓની જાતિ અને વર્ણ એક હોવાં પણ ગોત્ર અને પિંડ ભિન્ન હોવાં
પહેલાં કહેવાઈ ચૂક્યું છે કે જાતિની વિશેષતા હોય છે ચિતિ, અને એ પણ કહેવાયું છે કે માતાપિતાના વિશેષ સંસ્કાર અપત્યને વારસારૂપે મળે છે. એટલે ચિતિ
