Book Title: Bruhad Sanskrit Hindi Shabda Kosh Part 01
Author(s): Udaychandra Jain
Publisher: New Bharatiya Book Corporation

Previous | Next

Page 368
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir गुणस्थल: ३५८ गुणैकवपुषं तूर्यगुणस्र्थेऽतो भवेत् प्रपूतिर्भवसिन्धुसेतो। (सम्य० पृ० गुणार्णवः (पुं०) गुण की अन्तिम सीमा। (जयो० ११/४२) १२५) गुणार्पणं (नपुं०) गुणों का आरोपण। 'गुणानामर्पणा तद्गुणारोपो गुणस्थलः (पुं०) गुणस्थान। देवायुषो बन्धनमप्रभत्तगुणस्थलानां ___भवति' (जयो० १/३२) क्रियते जगत्तः। (सम्य० १२०) गुणानुसारः (पुं०) गुणों के अनुसार। गुणस्थानं (नपुं०) गुणों का स्थान, गुणों का आधार। मोह गुणावती (स्त्री०) गुण समूह। (सुद० २/३०) और योग के निमित्त से आत्मा के परिणामों में तारतम्य' गुणालयः (पुं०) गुणाश्रय, गुणों का स्थान। (जयो० ७/२) (जयो० द्वि० २८/१४) गुणानां शील संयमादीना स्थानं गुणाश्रयः (पुं०) गुणाधार, गुणों का स्थान, गुणालय। (सुद० गुणस्थानम्' (जयो० वृ० २८/१४) ३/१०) 'निर्दोषरूपाय गुणाश्रयाय' (भक्ति० २१) गुणहीन (वि०) गुणों से रहित, ज्ञान दर्शन और चारित्रादि का गुणास्पदः (पुं०) गुणों का स्थान। (जयो० ९/५) अभाव। (जयो० ६/६९) गुणिका (स्त्री०) [गुण+इन+कन्+टाप्] सूजन, रसौली, गिल्टी। गुणहीनखट्वः (पुं०) बिना बुनी खाट रस्सी से रहित खाट। गुणिगुणः (पुं०) गुणियों के गुण। गुणीनां पूज्यपुरुषाणां गुणेषु (दयो० ८९) शीलेषु' (जयो० ३/२) गुणाकरः (पुं०) गुणों की खान। 'गुणानामकरः संचयो यत्र' गुणिजनः (पुं०) ज्ञानीजन, गुणिपुरुष। 'गुणिजनेषु पुनर्बहुमूल्यता' (जयो० २४/५२) (समु० ७/१५) गुणाढ्य (वि०) गुणों की समृद्धि। गुणित (वि०) संग्रहीत, प्रारम्भ। 'कुसुम-गुणित-दामनिर्मलं गुणाधारः (पुं०) गुणवान्, योग्य व्यक्ति, गुणशील व्यक्ति। सा' (जयो० १०/११३) १. गिना हुआ, गुणा किया गया। गुणाधिकारः (पुं०) गुणभूमिका क्षमादि के अधिकार। 'गुणानां २. गुणवत्तार (जयो० १/३९) क्षमादीनामधिकार:' (जयो ० ७० २७/२) | गुणितीरः (पुं०) गुणों जनों से घिरा, १. गुणयुक्त। गुणितीरं गुणानधिकोराऽधिकरणं यत्र तां गुणभूमिकामित्यर्थः' (जयो० गुणयुक्तस्तीरो यस्य' (जयो० ६/५८) वृ० १४८६) गुणिन् (वि०) [गुण+ इनि] गुण वाला, गुणी, गुणशाली। गुणाधीनं (नपुं०) गुण राग। गणिनि (स्त्री०) गुणशालिनी। 'यदि गणिनि स्वर्गेऽस्य विचारो' गुणाधीनता (वि०) गुणानुरागता। (जयो० वृ० २७/५३) (जयो० २२/६२) गुणाननुवदता (वि०) गुणानुवाद करने वाला, गुण प्रशंसक। गुणिवर्गः (पुं०) ज्ञानी समूह, विद्वत् समूह। (सुद० ४/३५) (जयो० १६/७०) गुणिवरः (वि०) गुणीश, गुणवत् शिरोमणि। (जयो० ३/८९) गुणानुरागः (पुं०) गुणाधीन, गुणों के प्रति आसक्ति। गुणी (स्त्री०) अङ्गी, अवयवी। (जयो० ३/८९) वैशेषिक दर्शन गुणानुरागवृत्तिः (स्त्री०) गुणों के प्रति अनुराग जन्य प्रवृत्ति। गुण को गुणी से भिन्न मानता है, जैसा कि आत्मा का (जयो० २७/५३) ज्ञान और आकाश का शब्द गुण क्रमशः आत्मा और गुणानुरागी (वि०) अनुरञ्जित, गुणों के प्रति रागवान्। (जयो० आकाश से भिन्न है। १७/५८) 'अनुरञ्जितः सन् गुणानुरागी भवन्' (जयो० गुणीभर्तृ (वि०) गुणवान्, गुणशाली। गुणी गुणवान् भर्ता ११/४) 'गुणानुरागी करमर्पयामि' (जयो० १७/५८) स्वामी यस्य' (जयो० वृ० ४/५) गुणाभिषेकः (पुं०) वृद्धिकरण दीक्षा प्रयोग, दीक्षा प्रयोग। | गुणीश (वि०) गुणिवर, गुणवत्, शिरोमणि, गुणशाली। (जयो० (जयो० १६/२५) शरीरिवर्गस्य तमां विवेकहान्या महान्याग ३/८९) गुणाभिषेकः। (जयो० १६/२५) गुणीशील (वि०) प्रशस्त, गुण युक्त। (जयो० ६/५८) गुणवन्तो गुणानुमानिन् (वि०) गुणानुरागी। (जयो० १२/४५) गुणिनो वसन्ति यतः, तथैव गुणीशाली प्रशस्तः। (जयो० गुणानुवादः (पुं०) गुण विवेचन, गुण संकीर्तन। (जयो० वृ०६/५८) ६/७०) गुणैकबन्धुः (पुं०) गुणों का स्थान, गुणाधार। गुणस्तस्येकोऽद्वितीयो गुणान्वयः (पुं०) गुण युक्त। (सुद० १/१) बन्धुस्तस्य' (जयो० वृ० १/४९) । गुणान्वित (वि०) गुणयुक्त। (जयो० ३/७६) गुणैकवपुषं (नपुं०) सुन्दर देह, गुणमय शरीर। (जयो० ६/२७) For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438