Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1007

ટનટનવું
ટપાર
ટનટનવું અ.ક્રિ. [જ “ટન ટન,–તા. ધા.] ઘંટને અવાજ વાને ચામડાને ટુકડો, સલાડી
થ. ટનટના ભાવે., ક્રિ. ટનટનાવવું છે, સક્રિ. ટપટપી શ્રી. [જઓ “ટપ ટપ' + ગુ. “ઈ' ત...], ટપણું ટનટનાવવું, ટનટનવું એ “ટનટનવું'માં.
ન. જિઓ “ટપ' દ્વારા.] જુએ “ટપટપિયુ(૪).” ટનનન જિ.વિ. રિવા.1 ટનનન” એવો અવાજ થાય એમ ટ૫ર ન. માથું. [૦માં દેવું (રૂ.પ્ર.) માર મારવા] ટન-બાજ પું. [એ. + જ જ.”], ટનભર પું. [સં] ટપરે !. છાપરાનું છીજ ટનના વજનની માલવાહક શક્તિ, ‘ટનેઈજ'
ટ૫લા-ફૂટ વિ. જિઓ ટપલું.’ + “કટવું.'] (તિરસ્કારમાં ટનલ સી. [અં] રેલવે કે ધોરી માર્ગને પસાર થવાને બુગદે કુંભાર તેમ વાળંદ, ટપલ
()જ ન. [.] ટનમાં વજન, ટન પ્રમાણેના વજનની ટપલા-ઈ સ્ત્રી. [ઇએ “ટપલું' + ‘ટાવું.'], ટપલાઈન ગણતરી–એટલી શક્તિ, ટન-બેજ, ટન-ભાર
+િ જુએ “ડવું.'] (લા.) એ નામની એક રમત, જમાનિયે દાવ ૫ ક્રિ.વિ. [૨વા.]"ટપ' એવો અવાજ થાય એમ. [ દઈને, ટપલાબાજી સ્ત્રી. જિઓ “ટપલું' + “બજિ.'] સામસામાં • લઈને (ઉ.પ્ર.) જલદી, તરત]
[એ રીતે ટપલાં મારવાની ક્રિયા. (૨) (લા.) સામસામાં મહેણાં-ટોણાં ટ૫ક, ૦ ટપક કિ.વિ. [રવા.] એક એક ટીપું પડઘા કરે મારવાં એ ટ૫કવું અ.ક્રિ. જિઓ “ટપક,’-ના.ધા. એક એક ટીપું પલાં ન., બ.વ. [જઓ “ટપલું.'] (લા.) “ટપ ટપ' અવાજ પડતું થવું, ચવું. (૨) (લા.) અચાનક દેખાવું. [ટપકી પઢવું કરે તેવાં જ ઘસાઈ ગયેલાં પગરખાં (રૂ.પ્ર.) અચાનક આવી પહોંચવું] ટપકાવું ભાવે,, કિં. ટપલી સ્ત્રી, જિએ “ટપલું' + ગુ, “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] (મારવામાં
ટપકાવવું છે, સ.કિ. પ્રેને “નોંધ કરવી' અર્થ વિકસ્યો છે. આવતું) નાનું ટપલું, (માથા ઉપર મારવામાં આવતી) ધીમી ટપકા-ટપકી સી. જિઓ “ટપકવું,'-દ્વિભવ + ગુ. “ઈ' થપાટ (ચાર આંગળાંથી). (૨) (લા.) મહેણું-ટોણું. [૦ ખાવી
પ્ર.] સતત ટીપાં પડશે જવાં એ. (૨) (લા) ઉપરા-ઉપર (રૂ.પ્ર.) ટપલીને માર અનુભવ, ૦મારવી (રૂ.પ્ર.) મહેણું મરણ થવાં એ
આપવું. ૦ પઢવી (રૂ.પ્ર.) નુકસાન સહન કરવી. ટપકારે [૨વા] “ટપ ટપ એવો અવાજ
ટપલીદાવ છું. [જ એ “ટપલી'+ દાવ.) એ નામની એક ટપકાવવું, ટ૫કાવું એ “ટપકવું”માં.
એક રમત ટપકળી સ્ત્રી, જિએ “ટપકું' + ગુ. આળું' ત.પ્ર. + “ઈ' ટપલું ન. [રવા. ચાર આંગળાંથી ધીમેથી મારવામાં આવતી સ્ત્રી પ્રત્યય.] (લા.) મધમાખી
થપાટ. (૨) એ “ટપટપિયુ(૩)(૪).' (૩). (લા.) “ ૫(બ)કિયું ન. [જ “ટપક' + ગુ. “' .પ્ર.] અચા- ટપ” અવાજ કરે તેવું જ નું ઘસાઈ ગયેલું પગરખું. (૪) નક મરણ થવું એ. (૨) અચાનક મરણ લાવનારે રોગ, માધું. [-લામાં દેવું (રૂ. પ્ર.) માથામાં ટપલું મારવું. લાં રંટિયું, “કેલેરા
ખમવાં (રૂ. પ્ર.) મહેણાં સહન કરવાં. -લાં ખાવાં (રૂ. પ્ર) ૨૫(બ)કી [જઓ ટપકું' + ગુ. “ઈ' પ્રચય.1 માર ખાવે. (૨) ખૂબ દુઃખ અનુભવવું] (લા) કપાળે ગાલે તેમજ સાડી વગેરેમાં ચાડવામાં આવતી ટપલે પૃ. [જ એ ટપલું.' મેટું ટ૫કું. (૨) કુંભારનું ટપલું. સુશોભન માટેની બિંદી, ટપકી
(૩) (લા.) (તિરસ્કારમાં) કુંભાર તેમ વાળંદ ૨૫(બ) કું ન. [૨વા] પ્રવાહીનું પહેલું ટીપું, બિદુ. (૨) ટપવું સ, ક્રિ. [૨વા.) (કદી) ઓળંગવું, વટાવવું. (૨) (લા.) નાને ગોળ ડાઘ. (૩) અનુસ્વારનું તેમ અનુનાસિક ચડિયાતું થવું. (ભ. કુમાં કર્તરિ પ્રગ; “હું એને ટયો.')
સ્વરેચ્ચારણનું ચિહન. (વ્યા.). (૪) મીંડું, શુન્ય. (૫) પાવું કર્મણિ, ક્રિ. ટપાવવું છે, સ. ક્રિ. જન્માક્ષર, ટપકો. (જ.).
૫૮-૫)શિયાં જુઓ ટપસિયાં.'
[ધસડાતું ટપકે ચું. (જુઓ “ટપકું.”] જુએ “ટપકું(૫).”
૫૮-૫)સ ૮૫(૫)સ ક્રિ. વિ. [રવા. ધીરે ધીરે ઘસડાતું ઢ૫ખવું અ.. રિવા.] તપવું, ગરમ થવું. ૫ખાવું ભાવે, ૫૦-૫)સિ(-શિયન, બ.વ. જિઓ “ટ૫૮-૫)સ' + ગુ. કિ. ૫ખાવવું પ્રે., સ.કિ.
ઇયું” ત. પ્ર.] અનાજ ઝાટકતાં સપડાને મરાતે ઝટકે. ટપખાવવું, ટ૫ખાવું જએ “ટપખવું'માં.
(૨) દક્ષિણી ઘાટની સપાટ. (૩) ફાટાં-તૂટથાં ખાસડાં. ૮૫ ૮૫ ક્રિ વિ. જિઓ “પ”ને દ્વિર્ભાવ] ટપ ટપ એ (૪) (લા.) પાક ખાઈ જનારાં એક જાતનાં જંતુ અવાજ થાય એમ
[બલબલ, બડબડાટ ટપ-ટપ (ટામૂટપા) સ્ત્રી. [રવા.] ગેડીદડાની એક રમત ૫૫ (ટ-ટય) સ્ત્રી. [જ ટ૫,’--દ્વિભવ.3 ટકટક, ટપાક પાક ક્રિ. વિ. [રવા.] ટપાકાને અવાજ થાય એમ ટપટપવું અ.જિ. જિઓ “ટપ ટપ,"–ના. ધો.] “ટપ ટપ ટપકે . [ રવા.] તાળી મારવાનો કે રોટલા ઘડવાને એવો અવાજ થ. ટપટપાવું ભાવે, ક્ર. ટપટપાવવું અવાજ ., સક્રિ.
[કુ.પ્ર.] જુઓ “ટપ ટપ ટપાટપોટપ ક્રિ. વિ. જિઓ ‘ટપ,”-દ્વિભવ.](લા) એક૫ટપાટ, રોપું. જિઓ ટપટપવું' + ગુ. “આટ-આરો’ દમ, ઝટ ઝટ, જલદી જલદી. (૨) એક પછી એક ટપટપાવવું, ટપટપવું જુઓ “ટપટપર્વમાં.
ટપાટપી શ્રી. [જુઓ ટપ-ટપ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] (લા.) ટપટપિયુ વિ. જિઓ “ટપ ટપ'' + ગુ. “યું' ત.ક.] “ટપ બેલાચાલી, વાણનો ઝઘડે (ન.મા.) ટપ' કરનારું. (૨) (લા) નકામી ડખલ કરનારું. (૩) ન. ટપાર (-૨) શ્રી. [જ એ “ટપારવું] (લા.) સંભાળ રાખવી કુંભારનું એક ઓજાર, ટપલું. (૪) વાળંદને અસ્ત્રો ચડાવ- એ, દરકાર રાખવી એ