Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1008

ટએ
2
કિ
લાલ
ટપા(૫)૨વું
૯૬૩ ટપા(-૨)રવું સ, જિ. [રવા ] મારવું, ઠેકવું. (૨) ટકોર કર્યા વાળ, ટાંગાવાળે, ગાડીવાન કરવી, ટેકથી કરવું. ટપ(-૨)રાવું કર્મણિ, ક્રિ. ટપ ટપેદાર ૫. [જ “ટપ’ + ફા. પ્રત્યય.] મહાલ કે (૫)રાવવું છે, સ. કિ.
તાલુકાના તે તે ટપાને તળાટી જેવો સરકારી કાર્યકર ટપા(-૨)રાવવું, ટપા(-પેરાવું એ “ટપા(-૨)રવુંમાં. (મહેસૂલ ખાતાને) ટપાલ શ્રી. એક ઠેકાણેથી બીજે દૂર કે નજીકને ઠેકાણે પે મું. [જ “ટપવું' દ્વારા.) એક સાથે ટપાય તેટલું સંદેશાને મોકલાત પત્ર. (૨) એ પ્રકારની વ્યવસ્થા, ડાક, અંતર. (૨) જમીનમાં જે સ્થળે વસ્તુ અથડાતી જાય તે પેસ્ટ.” [૦ તેવી (રૂ. પ્ર.) નુકસાન કરવું)
તે સ્થાન. (૩) માર્ગમાં અમુક અમુક અંતરે આવતું ટપાલ-ઓફિસ સ્ત્રી. [ + અં.] ટપાલનું સરકારી ખાતું, વિશ્રામ-સ્થાન, વિસામે. (૪) કેરે, અટ, આવજો. (૫) ડાક-ખાનું, ડાક-ઘર, પોસ્ટ ઑફિસ
સીડીનું પડ્યું. (૬) ટાગો, એકો (એક ડાનું વાહન). (૭) ટપાલ-ખરચ, ટપાલ-ખર્ચ પું, ન. [ + જુઓ ખરચ” મહાલને કે તાલુકાને જરા ના વિભાગ. (૮) ખ્યાલ –ખર્ચ.] પત્રવ્યવહાર વગેરે કરાતાં ટિકિટ ચાડવા વગેરેને કરતાં વધુ ઝડપે ગવાતું ગાન. (૯) કીર્તન કરતાં કરતાં થતો ખર્ચ
[તંત્ર, પિસ્ટલ ટિપાર્ટમેન્ટ બે કીર્તનિયા એકબીજાને પકડવાની રમત કરતા હોય ટપાલ-ખાતું ન. [+જઓ “ખાતું.'] ટપાલ-વ્યવહારનું સરકારી તેવો એક વૃત્તપ્રકાર. (પુષ્ટિ.). [૫ ઉપર ટેમ્પા મારવા ટપાલ-ગાડી સ્ત્રી. [+ જ “ગાડી.”] ટપાલ લઈ જનારી (ઉપર) (૨. પ્ર) એક પછી એક દલીલ કરવી. પે --લાવનારી “રેલવે ટ્રેઇન,” “મેઇલ ટ્રેઈન'
ચઢા(-)વવું, પે ના(-નાંખવું (રૂ. પ્ર.) ધક્કા ખવડાવવા. ટપાલપેટી . [+ જ “પેટી.] ટપાલના પત્રો વગેરે (ર) પેટે રસ્તે દરવું. ૦ મારે (રૂ. પ્ર.) ગપ ચલાવવી. નાખવાનો ડબ, “પોસ્ટ-બોકસ
૦ લે (રૂ. પ્ર.) ભજન-કીર્તન વખતે બે જણાનું ફરતે ટપાલ મતદાન ન. [+સં.] મતપત્ર ટપાલ દ્વારા મોકલી ગાવાનું અને એકબીજાને પકડવાનું થવી કરવામાં આવતું મતનું દાન, પિસ્ટલ બેલેટ
ટબ ન. [અં] ઘણું પહોળું લાકડા લેખંડ કે ચિનાઈ ટપાલ-વાળા વિ, પું. [ જાઓ “વાળું” ત. પ્ર.), ટપાલિ માટીનું નાહવા વગેરેના કામમાં આવે તેવું મોટું કે
૫. [+ ગુ. “યું' ત. પ્ર], ટપાલી છું. [+ગુ. ઈ'ત. પ્ર.] નાનું કુંડું લોકોને ટપાલ સાંપવા આવનાર કાસદ, “
પિસ્ટ-મેન' ટબકલું' વિ. [જ “ટપકું' દ્વારા.] ટપકાંવાળું. (૨) ન. ટપકું ટપાવવું જ એ “ટપવું”માં.
ટએકલું ન. [એ. “ટબ' + ગુ. + ગુ. “હું”+ વચ્ચે “ક' પાવાળે જ “ટપ્પરવાળો.”
મધ્યગ] નાનું ટબ ટપાવું જએ “ટપવુંમાં.
કબકિયું જુઓ “ટપકિયું.' ટપુ છું. નાની ઉંમરના બાળકનું હુલામણાનું નામ. (સંજ્ઞા) બિકી જુએ “ટપકી.” ટચૂકડું-લું) વિ. જિઓ ટપડું' + ગુ. ક’ મધ્યગ, એ ટબમું જુઓ “ટપકું.” પછી “હું” ને સ્થાને “હું” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ખૂબ નાનું, ટબકે જુઓ “ટપકે.” નાનકડું, બટુકડું, ટબૂકડું
રબલ પું. વહાણને એક સ્તંભ, ક. (વહાણ.) પૂર્ષિ વિ. જિઓ ટપૂડું + ગુ. જીયું સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ટબાટોચ વિ. જિઓ “બો' + ચ ] ટોચ સુધી ભરપુર ખૂબ નાની ઉંમર,
ટિપડિયું.” રબારો છું. ઘરગથુ સામાન. (૨) ઘર-ખર્ચ, નિભાવનું ખર્ચ. પૂ ર્ડ વિ. જિઓ “યું + ગુ. “હું” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જઓ (૩) ઘચમેલો ટપૂરું ન. લાકડાની કથરોટ
ટબ-સીર ન. વાંસમાંથી નીકળતે એક ઔષધેપગી પદાર્થ પૂસે ટપુસ જુઓ ટપ-ટપસ.'
ટબુ વિ. ઠીંગણું, વામન ટપેઈ સ. ક્રિ. [૨વા.] મારવું, ઠોકવું, ટપારવું. ટપેઢાવું ઢબુકડિયું વિ. [જ “ટકડું - ગુ. “યું સ્વાર્થે ત. પ્ર.] કર્મણિ, જિ. પેઢાવવું છે, સ. ક્રિ.
જુઓ “ટબૂકડું.” (૨) (ન) રકાબીના આકારની એક મીઠાઈ. પેઢાવવું, પેટાવું જુએ “ટપેડ૬માં.
(૩) ધીમાં કાલવેલો જલેબી કે લાડુને ભૂકે પેદાર જઓ “ટપેદાર.'
[D, સ. કે. ટબૂકડું(-) વિ. [જુએ “ટપકડું–લું.'] જુઓ “ટપકડું.” પેરવું જુઓ ટપારવું.” પેરવું કર્મણિ, ક્રિ, પેરાવવું ટબૂકવું અ.કિ. [રવા.] ટહુકવું [કસલી, ટોયલી પેરાવવું, પેરાવું જ “ટપેરવું'માં.
બૂડી સ્ત્રી. જિઓ “ટબુ] બેઠા ઘાટની નાની લોટી, ટપે જ “ટપે.”
ટબૂડી વિ., સ્ત્રી. [જઓ “બડું - ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] પેટ૫(૫) જ એ “ટપા-ટ૫.૨
નાની ઠીંગણી સ્ત્રી
[‘ટબુ.” પેરવું સ. ક્રિ. [રવા.] ધીમે અવાજે ધીમે હાથે ગોળ ઘાટ ખૂટું વિ. [જાઓ “ટબુ + . હું સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જાઓ
આપવો. ટપોરાણું કર્મણિ, જિ. પોરાવવું પ્રેસ, જિ. બે-તબે કિ. વિ. [રવા] ઝડપથી, ઉતાવળથી ટપેરાવવું, પેરાલું જ “ટપારવું'માં.
બે પું. [જ. ગુ] પત્રકાર પિથીમાં લીટીએ સંસ્કૃત ટપેરે પું. [જ “ટપારવું+ ગુ. “એ” ક. પ્ર.) વાસણને કે પ્રાકૃત ગ્રંથ વાચના લખી તે તે શબ્દની નીચે શબ્દને આંગળી અડાડતાં થતા અવાજ
પ્રચલિત સ્થાનિક ભાષામાં અપાત અર્થ અને એવો એ ટપા-વાળ પં. જિઓ ‘ટ’ + ગુ. “વાળું ત. પ્ર.) એકા- ગ્રંથ. (જૈન)