Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1046

ડગળાવવું, ડગળાવું
[ગળું
ઢગળાવવું, ઢગળાવું જુએ ‘ડગળનું’માં. રંગળી સ્ત્રી. [૪એ ‘ઢગળું' + ગુ. ‘ઈ ' + સ્રીપ્રત્યય.] નાનું ઢગળી જુએ ‘ડાંગળી.
રંગળી-છંદ (-છ6) વિ. [અસ્પષ્ટ + સં.] (લા.) ગાંડુ, ઘેલું ઢગળું ન. ફળ લાકડાં દીવાલ વગેરેમાંથી છુ હું પડેલું કે પાડેલું કુંડદું (એ ગાળ પણ હોઈ શકે, ઘાટટ વિનાનું પણ) ઢગ-ઢગા (પગ×ડગા) ક્રિ. વિ. જુિએ ‘ડગયું,' – ૢિાવ.] પ્રૂફ ઊડેલું કે ધ્રૂજતું હોય એમ. (ર) વિચલિત થયું હોય એમ
૧૦૦૧
ઢગાવવું,॰ ડગાવું જએ ‘ઢગયું’માં, ગાવવું,રું ગાવુપે જ એ ‘ઢાગવું’માં. ઢગી સ્રી. [જુએ ‘ડગૐ' + ગુ. ‘ઈ' સ્વાર્થે સ્રીપ્રત્યય.] નાનું ડગ કે પગલું
હારે સ્ત્રી. જુએ ‘ડગ-એડી.’
પશુ-ઢ(-મ)ગુ, ઢશું-(-મ)શું વિ. [જુએ ડગ-ડ(-મ)ગયું' +ગુ. બંને અંગેાને ‘ઉ’-‘ઉં' ż. પ્ર.] ડગમગતું, અસ્થિર ઢūા(ઘે!) પું. તબલાંની જોડમાંનું બાયુ, ભાણયું ઘર જુએ ‘ડગર,V ઘર (-૨૫) જુએ ‘ડગર,કૈં, ઘર-વા જુઆ ‘ડગર-વે,’ ઘાવવું, ઢધાવાવું જ ‘ડઘાવું'માં. ઘાવું અ. ક્રિ. (જુઓ ‘ડાઘ,’-ના. ધા.] ડાઘ પડવેા. (ર) (લા.) આખું ખના જવું, નવાઈ પામવું. (૩) ક્ષેાલ અનુલવવા, ભાઠું પડવું, (૪) શેહમાં તણાયું. ડઘાવાળું ભાવે, ક્રિ. ઢઘાવવું છે,, સ. ક્રિ દધા જ આ ‘ડગ્લેંડ. ’ ઢચ' ક્રિ. વિ. [રવા.] ‘ડચ’એવા અવાજથી, ડચકારા ફરીને, (ર) ‘ડચ' એવા અવાજથી જુદું પડતું હોય એમ ઢચર વિ. [અં.] હાલૅન્ડનું વતની કે હાલૅન્ડને લગતું ઢચક ત. [રવા.] ડચકું, શ્વાસનું ડૂસકું ઢચક-હાળ (ડૅાઃળ) વિ. [જુએ ‘ડચક' + ‘હેાળવું.’] જ આ ‘ડચક-ડાયું(૧).’
ઢચક-ડયું વિ. [જુએ ‘ડચક' દ્વારા.] કામમાં દિલચારી કરનારું. (૨) ન. કામમાં કરાતી દિલચારી ચકર ન. મોટું બાકું, બગદડ ઢચકવું આ, ક્રિ. [જુએ ‘ડચક,’-ના. ધા.] ડચકાં ખાવાં, બેાલતાં અચકાવું. (૨) ઝબકી ઊઠવું. ચવું ભાવે, ક્રિ ચકાવવું પ્રે., સ. ક્રિ.
ઢચકાર પુ. [રવા.] ‘ડચ’ એવે અવાજ, ડચકારા ઢચકારવું સ. ક્રિ. [જુએ ‘ડચકાર,’-ના, ધા.] ‘ડચ’ એવા અવાજ કરવા. (ર) (લા.) ઉશ્કેરવું. ઢચકારાવું કર્મણિ,
ક્રિ. ડચકારાવવું પ્રે., સ. ક્રિ.
ના પાડવી] ડચકારા પું. [જુએ ‘ડચકાર’ + ગુ. ‘એ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જુઓ ‘ડચકાર.’ [ ॰ કરવા (રૂ. પ્ર.) ઉશ્કેરવું]
Jain Education International_2010_04
ડેટ્ š(- -૪)ડ(૨)
ઢચકાવવું, ઢચકાવું જુએ ‘ડચકવું’માં.
ઢચકિયું
ન. [જુએ ‘ચ`Ô' + ગુ. મું' સ્વાર્થે ત, પ્ર.] જુએ ‘ડચ,૧
૨૧
ન. [રવા. ] શ્વાસનું ડૂસકુ', શ્વાસની ટુકડે ટુકડે થતી રૂંધામણ [-કાં ખાવાં (રૂ. પ્ર.) મરણ-વખતના રૂંધાતા શ્વાસના ટુકડે ટુકડે ખચàા લેવે. -કે આવવું (રૂ. પ્ર.) મરણ-વખતના છેલ્લા શ્વાસ લેવા ] [(ખેાશકનું) કું ન. નાના ટુકડા (ડુંગળી વગેરેના), (ર) બટકું ઢચકા' હું. [રવા.] ડચકારા
ઢકાર પું. જુએ ડચકુ.ૐ' (૨) દક્ષુ, ઢેકું. (૩) શરીરમાં સપાટી ઉપર દેખાતી ગાંઠના સેાજો, (૪) શિખર ડચ ડચ ક્રિ. વિ. [ જુએ ‘ડચ, ' દ્વિર્ભાવ.) ‘ડચ ડચ’ એવા અવાજ થાય એમ
ચની સ્ત્રી. એ નામની એક માછલીની જાત
રચાકે પું, [રવાં.] ‘ડચ' એવા અવાજ (મેમાં જીભ તાળવે અડાડતાં થતા)
ઢચકારાવવું, ચકારાવું જ ‘ડચકારનું માં, હચકારી શ્રી. [જુએ · ‘ડચકારા' + ગુ. 'ઈ' સ્રીપ્રત્યય.] નાના ડચકારા, ધીમે, ડચકારા. [॰ ખેલાવવી (રૂ. પ્ર.)ટ્ટો જુએ ‘ટ્ટો.’
ઢચારા પું. [રવા.] ડચ ડ' કર્યાં કરવું એ ચૂરા પું. [રવા.] શ્વાસની રૂંધામણ, (૨) ખાધેલા ખેારાકના ગળામાં આવી ગયલે। અંશ. [॰ બાઝવા, ૦ ભરાવા (૩.પ્ર.) શ્વાસની રૂંધામણ થવી] ટુચ્ચા પું. ચે. (૨) દાટા, ચ [સંખ્યા ફઝન નં. [અં.] ખાર વસ્તુઓને સમૂહ. (૨) ખારની રઝન-બંધ (-બન્ધ) વિ. [+ ફા. ‘બન્દુ'] ડઝનને હિસાબે, (ર) અનેક અન [ખાળ' ટક (-કપ) સ્ત્રી. [જુએ ‘હાટવું' દ્વારા, ] ખાળકૂવા, ડટણહૅટ(-t)` જ દટણ ૧ હૅટ(-૯)૨ (-શ્ય) જુએ ‘ટણ,’ હૅટ(-૯)ણુ-વા જુએ ‘દટણ-વે.’ ઢટ(-૯)-ખાળ જુએ ‘દટણ-ખાળ.’ (-૯)ણુ-જાજરૂ જ ‘ઘટણ-જાંજરૂ.’ ઢાંતર (ડટન્તર) જુએ ‘દાંતર,’ ટામણુ જુએ ‘ઘટામણ.’ ટામણી જએ ‘ટામણી.’ હટાવવું, ટાણું જુએ ડાટવું’-હાટવું1’માં. દૃણ એ રટણ.૧ ઢટ્ટર (-ણ્ય) જુએ ‘ટણ, દણુ-કૂવા જએ ‘ડટણ-કવા.’ દણુ-ખાળ જુએ ‘ટણ-ખાળ.' દણુ-જાજરૂ . એ ‘ડટણ-જાંજરૂ.’ ડૂદન જુએ ‘ડટણ ’-‘દટણ ઠ્ઠા-પેટી જુએ ‘ઇટ્ટા-પેટી.’ ટા-હાથા જુઓ ‘દટ્ટાહાથી.’ દી જુએ દી. ' દીરે શ્રી. એક પ્રકારનું કાપડ
૨૭(-૪, -૪)(-ર) વિ. [ અનુ.], યુિં વિ. [ + ગુ. ‘ઇયું' ત. પ્ર. ] મંદબુદ્ધિનું. (ર) લાગણી વિનાનું. (૩) ન પાકે એવું, કરડુ