Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1050

૧૦૦૫
ડરામણ
ઊંટ કે હાથી ઉપરનું નગારાં-વાદ્ય, ડંકો
માકેદાર વિ. [અર. દિમાકુ + ફા. પ્રત્ય], હમાકી વિ. હમકોર ૫. જ “બુ.”
જિઓ “માક' + ગુ. “ઈ” ત. પ્ર.] દિમાગવાળું હમખળ ન. રિવા.) સવારી કે વરઘેડાની ધમાલ. (૨) ૮મી સ્ત્રી. [.] અજમાયશ પુરતો કોઈ પણ સજીવ કે
સવારી કે વરઘોડામાં ભભકા માટેનો સરંજામ. (૩) નિર્જીવ નમુનો. (૨) ગ્રંથ વગેરેના ફર્માઓને બાંધવા (લા.) ધાંધલ, ધમાલ
માટે કામચલાઉ નમને (જે પ્રમાણે પછી તે તે ગ્રંથનું મગળ ન. [રવા.] એ “મખળ(૨).
બાંધકામ થાય) ડમગાણ ન. [રવા. ટોળું, સમૂહ, જથ્થો
હમેણું જ એ “ડુંભાણું.' [કે લોખંડના ધેકા હમમ ન, [૨વા. મકાને અવાજ. (૨) એવો અવાજ ખેલસ ન., બ.વ. [અં.] હાથને કસરત આપવાના લાકડા
આપનારું વાઘ. (૩) લા.) તેફાન. (૪) કલકત્તાનું જાણીતું હમ્મર ૨ જુઓ “કમર.૧-૨, વિમાની મથક. (સંજ્ઞા.)
હમ્મર ૫. જુઓ “હામર.” હમટમવું અ. ક્રિ. [જ એ “મહમ,” “ના. ધા. ] “ઢમ ઢમ” હયાળ ન. એ નામનું એક પક્ષી (રેબિનની જાતનું) એવો અવાજ કરવો. (૨) (લા.) હરવું ફરવું
કયે છું. આંખમાં ફૂલું પડવાને રોગ, ફૂલું. (૨) અંગઠો હમદમાક કું. [.જઓ “મહમવું” + ગુ. “આક” . પ્ર.] (મશ્કરીમાં) હમહમવું એ, મઠમવાને અવાજ
૮૨ . [સં. ટૂર > પ્રા. ૩ર, પ્રા. તત્સમ] ભય, બીક, કમકમાટ પું. [ જુઓ “મમવું' + ગુ. “આટ” કુ. પ્ર.] ધાસ્તી. [૦ ખા, ૦ રાખ (રૂ. પ્ર.) ભયભીત રહેવું.
(લા) દમદમાટ, ડોળ, ઠાઠ. (૨) મગજમારી, માથાકૂટ ૦ દેખાડ (રૂ. પ્ર.) ભયભીત કરવું. ૦નું માથું (રૂ. હમ-ડેટ ક્રિ. વિ. [૨વા.] એક-દમ, ઉતાવળે, ઝટ-પટ પ્ર.) બીકને લીધે, ભયથી. ૦ લાગ (રૂ. પ્ર.) (કેઈ ને) કમળ -ડોળ) ૫. [ઓ “ડળ” દ્વારા ] ગરબા, ભય અનુભવો]. ગેટાળો. (૨) વરસાદને ઘેરે (વાદળાંને). (૩) વિ. હરક (-કય) સ્ત્રી. [જુઓ “દર' દ્વારા.] જુઓ “ડર.” કામ-ડોળ, અસ્થિર, (૪) ક્રિ. વિ. સખત તંગ થઈ ગયેલું, હરકણ વિ. [જ “હરવુ” + ગુ. મધ્યગ ક’ + “અણ” ક. તંગ (ખાસ કરી પિટ)
પ્ર.] હરકુ, કર્યા કરનારું દમણિયું ન. [જ “હામણ” + ગુ. “ઈયું' ત. પ્ર.] ભેસને હરકામણું વિ. [ઇએ “રવું' + ગુ. મધ્યગ “ક” + “આમણું”
કાબુમાં રાખવા એના ગળામાં બંધાતું ચરસ ઘાટનું લાક- કુ. પ્ર.] ભય ઉપજાવે તેવું, બિહામણું, ડરામણું કાનું સાધન
હરકાવવું સ, ક્રિ. [જ કરવું”+ ગુ. મધ્યગ “ક'-નું છે.] મણિયું જ દમણિયું.'
કરાવવું, બિચઢાવવું દમણી સી. [ ઓ “હમણું” + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય.], કરક, કું વિ. જિઓ “રવું' + ગુ. મધ્યગ “ક” + ‘ઉ– -શું ન. ફણું, નાને દંકો, (૨) શેરડીની કાતળી. “ઉ” ક. પ્ર.], [સ વિ. [ + અસ્પષ્ટ મળને “ઉસ' કુ. (૩) ગાડીની ઉધ
પ્ર.] રવાના સ્વભાવવાળું, બીઈ જાય તેવું, ડરપોક. હમણી સ્ત્રી, શું ન. જુઓ, “દમણી, છું.' હરચું, -ચું વિ. ૨૬, ધરડું ()મર છું. [સં. ટુવર > પ્રા. હેવર] આડંબર. (૨) હરડકું વિ. બુદ્ધિ વિનાનું, કમઅક્કલ, મર્મ (લા.) ઉપદ્રવ, દં, હુક્લ. (૩) હથિયાર વિનાનું યુદ્ધ હર હર ક્રિ. વિ. રિવા] હૈયું ભરાઈ આવ્યું હોય એમ (-)મરર (૨૫) સ્ત્રી. [સં. ટvan > પ્રા. ઢવી એ કર-જંબર (૦૨મ્બર) પૃ. [ઇએ “ર” + સં.] ડર લાગે તેવું મરાણ,
ઘોર અંધારું કમરવું અ. મિ. જિઓ “ડમર," -ના. ધા.] (વનસ્પતિનું) હર-થર કું. જિએ “ર” + “થર.'] ઢગલાબંધ ભય પ્રકુહિલત થવું. મરવું ભાવે, ક્રિ.
હર૫ત (-ત્ય) સ્ત્રી. [જુઓ “ઢરપવું દ્વારા.'' ડર, ભય, બીક મરાણ ન. [એ “કમર' + ગુ. “આણ” ત. પ્ર.], મરી હરપવું અ. જિ. જિઓ “હર’ + ગુ. સ્વાર્થે “પ,” ત. પ્ર.,
સ્ત્રી. સિં. હરિ > પ્રા. ટૂંવરિયા] હવામાં ઉઠતી કે ના. ધા] કરવું, ભયભીત થવું, બીવું. હરપાવું ભાવે, ક્રિ. ધળ વગેરેના જ સ્થાની સેર
હરપાવવું છે., સ. ક્રિ. ઇમરી સ્ત્રી. [જ એ “હમરું' + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય. નાનું હરપાવવું, હરપાવું જ “હરપવું'માં. હમરુ વાઘ, નાનું ડાકલું
હરપી વિ. [ જુએ “રપવું' + ગુ. “ઈ' કુ. પ્ર.] હરકુ, હમ ન. સિં, પું] જાઓ “મરું.”
હરકણું, બીકણ, ભીરુ કમર-યંત્ર (-યત્ર) ન. સિં] દવા માટેની ભરમ વગેરે હરપક વિ. [ઓ “ઢરપવું' કાર.] રવાના સ્વભાવનું
તૈયાર કરવાનું હમરુને ઘાટનું એક સાધન (આયુ.) કરવું અ. ક્રિ. [ જુએ “સર, -ના. ધા. 3 કરવું, બીવું, કમરું ન. [સં. ૩મહા - પ્રા. મહા-> ગુ. “મરુ' અને ભયભીત થવું. ઠરાવું ભાવે, ક્રિ. કરાવવું પ્રે., સ. ક્રિ.
‘ડમરું.”] બેઉ છેડે પહોળું ચામઠાનું મઢેલું એક વાઘ, ડાકલું, કરંગું (ઠરણું) વિ. વૃદ્ધ, ઘરડું * ડુગડુગી
ડરામણ (-મ્ય), ણી સ્ત્રી. [એ “કરવું + ગુ. “આમણ,” કમરે મું. તુલસીની જાતને એક સુગંધી છોઢ, મરો ણું” ક. પ્ર.] હરાવવાની ક્રિયા, ડરાવવું એ, ભય માફ ! [અર. દિમાગ] જ એ “દિમાગ.'
બતાવો એ