Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1071

ડોશી ડબલું
૧૦૨૬
ડોળા
દેશી-બધું જ ડિસી-ડબલું.”
ડળ' પુ. મહુડાનું બી. દેશી-ડાહ્યું જુએ “સી-ડાહ્યું.'
ડળ મું. કઠોળ ભરતાં રહી ગયેલા આ દા. (૨) શી-દહિયા જ એ ડોસી-દડિયે.”
ધાણીમાં ફટ્યા વગર રહેલો દાણે. [૦ કાઢવા (રૂ. પ્ર.) દેશી-દડી જુએ “સી-દડી.'
કઠોળમાંથી ન ભરાયેલા અને પાણીમાં ન ફૂટેલા દાણા શી-દડે જુઓ રેસી-દડે.”
તારવવા] દેશી-નેમ (-નમ્ય) એ “સી-એમ.”
ડળ (ડેલ) પુંઆકાર, ઘાટ. (૨) દંભ, ઢેગ, ભપકાદેશી-પુરાણુ એ “સી-પુરાણ.”
દાર દેખાવ. [૦ ઘાલો (ઉ.પ્ર.) દંભી દેખાવ કરવો] ડોશી-મા જુએ “ડાસી-મા.”
કેળ જુઓ ડિલ. દેશી-શાસ્ત્ર જ સી-શાસ્ત્ર.”
[માણસ કેળ-ઘાલ (ડળ-) વિ. [ + જ ળ + “ઘાલવું ; ડેસલ પું. [જ એ ડિસ્' + ગુ, “લ” ત. પ્ર.) ડેસે, વૃદ્ધ ગુ. ‘ઉં' કૃપ્ર.] ડાળ, દંભી
સલાં ન, બ. વ. જિઓ સ્ + ગુ. “લ” સ્વાર્થે ત. કેળ-ચાળણી સ્ત્રીજિઓ ડાળ + “ચાળણી.”] કઠોળ પ્ર.] ઘરડાં માણસ, ઘરડિયાં. [ બેસવાં (-બૅસવા), કે ઘાણીમાંથી આખા રહી ગયેલા દાણ તારવવાનું સાધન ૦ માંડવાં (રૂ. પ્ર.) નાઉમેદ થવું. (૨) પડી ભાંગવું. ડેળ-હા-દ)માક (ડોળ) પું જ એ ળ + જ (૩) દેવાળું કાઢવું.] [ડસી (કાંઈક તુચ્છકારમાં) (-દ)માક.”] ભારે દંભ, ખેટે ઠઠારો, આડંબર ડોસલી સ્ત્રી. [ જુઓ સલું - ગુ. “ઈ' સીપ્રત્યય.] કેળઋાળ (ડોળ) પું. [જ એ કડળ દ્વારા તંગધડો
સલી સ્ત્રી, મેરાના લાકડામાં જડવામાં આવતું સાંકડા ફળ-દાર (ઠંડળ-) વિ. [જુએ “ડે ળ + ફા. પ્રત્યય.] ઘાટીલું. ખણાવાળું ખણિયું. (વહાણ.).
. (૨) ડોળી, દંભી, ડેલ-ઘાલુ સલું વિ. [ જઓ ‘ડોસું' + ગુ. “લ” સ્વાર્થે ત. પ્ર. ] કેળવવું (ડેળવવું) સ.કિ. જિઓ ડાળ,-ના.ધા.] ઘાટ ડેસું, વૃદ્ધ, ઘરડું (કાંઈક તુચ્છકારમાં)
આપ, આકાર કર, રૂપરેખા કરવી. ડેળવાવું (ડોળ-) ડોસાકાથી સ્ત્રી, ભીંડાને છોડ
કર્મણિ, ક્રિ. ડેળવાવવું (ૉળ-) પ્રે., સક્રિ. સા-ડેસી સ્ત્રી. [જ એ “ડેસું,'દ્વિર્ભાવ + ગુ. “ઈ' ત. ફળ-વા પું, બ.વ. [જ એ “ડળ' દ્વારા] ધાણમાં ફૂટ્યા પ્ર.] એ નામની એક રમત
વગર રહેલા દાણા સી-શી) સ્ત્રી. જિઓ “ડેલું ' + ગુ. “ઈ' અપ્રત્યય.] કેળવાવવું, કેળવાવું (ડળ- ઓ “નવમાં ઘરડી સ્ત્રી, વૃદ્ધા. [૦ મારવી (૨. પ્ર.) સહેલું કામ કરવું. કેળવું ન. લાકડાનું ગચિયું. (૨) બળતણ, મગ-બાઉણિયું (૨) લોટ બાફવો]
કેળ પુ. બાવળ વગેરેને લાકડાનું ચીરેલું ગચિયું સી સ્ત્રી. છીપમાંનું જીવડું
હોળાકવું અ.ક્રિ. જિએ ઓળો,'-ના. ધા.] નબળાઈને ડેસી(-શી-ક પું, એ નામનો એક છોડ
લીધે આંખના ડોળાઓનું બહાર આવી જવું સી(શી)-ડબલું ન. જિએ “ડબલું] (લા.) બીજાને કેળાવું અ..િ કડળે,”-ના.ધા. આંખમાં ઝાંખપ ત્યાં જે કાંઈ થતું હોય તે જાણવા પ્રયત્ન
આવતાં આંખ પર છારી વળવી સી(-
શીહ્યું " (હાડયું) વિ. [ + જ એ “ડાહ્યું.'] કેળાંપવું અ.કિં. જિઓ ડાળે,'—ના,ધા.] માંદગીને લીધે ડેસીમા જેવું શાણું
[નામની એક વનસ્પતિ ગાભરા થઈ જોયા કરવું ડેસી(-શી)-દરિયો છું. [ જુઓ “દરિયે.”] (લા.) એ ડેળિયા પું, બ.વ. [જુએ ડેળ' + ગુ. “ઈયું સ્વાર્થે ડોસી(શી-દડી સ્ત્રી. [ + જુઓ “દડી'] (લા.) એ નામની તે.પ્ર.] જએ “ડળ."
[બીમાંથી કાઢેલું તેલ એક રમત
[એક રમત ળિયું ન. [ઓ “ડળ" + ગુ. “ઇયું' ત.ક.] મહુઠાનાં કેસી-શી)બ્દો છું. [+જુઓ “દડે.'] (લા) એ નામની ળિયું (ડેળિયુંન. જિઓ ડેળ + ગુ. ઈયું” ત. ' કેસી(-શી)નેમ (-ને મ્ય) સ્ત્રી. [ + જ “નામ.'] ભા. પ્ર.] રૂપરેખા, મુસદ્દો. (૨) એ નામનું એક ઘરેણું દરવા વદ નોમન ડોસીઓને નિમિત્તને શ્રાદ્ધના દિવસ, ડેળિયો' (ડેળિયો) વિ, પૃ. [જ એ “ડળ + ગુ. ઈયું” સધવા નોમ
ડિહાપણની વાતચીત ત. પ્ર] (લા.) મેટાં ગિટાવાળે બળદ. (૨) મારનું રંગ ડોસી(-શી)-પુરાણ ન. [ + સં.] ડેસીઓ દ્વારા વહેતી વિનાનું પીછું, તરવારડી. (૩) વહેરવા માટે તૈયાર કરવા ફેસી-શી)માં સ્ત્રી, બ. ૧. [ જુએ મ.] વૃદ્ધ સ્ત્રી લાકડાને છોલી ઘાટ આપનાર કારીગર (માનવાચક ). [ ૭નું વૈદું (રૂ. પ્ર.) પરંપરાએ સ્ત્રીઓમાં ડેળિયે વિ., મું, [ ડાળી' + ગુ. થયું ત. પ્ર.] ઉતરી આવેલ વૈદ્યકીય ઉપચાર. ૯ને રેંટિયે ‘ડળી ઉપાડનાર જોઈ કે મજૂર, ડેળીવાળા ( ૨ ટિ) (રૂ. પ્ર.) ધીમેથી પણ સ્થિર ચાલતું કામ] કેળી , જિઓ “ળ” + ગુ. ‘ઈ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ફેસી-શી)-શાસ્ત્ર ન. [+સં.] વૃદ્ધ સ્ત્રીઓએ લાંબા એ “ળ. ' [ડાળઘાલુ, દંભી. (૨) પં. બળદ અનુભવથી નક્કી કરેલ નીતિ-નિચમે
કેળી (ડેળી) વિ. [જ એ ડાળ + ગુ. “ઈ' ત,...] કેસું વિ. ધરડુ, વૃદ્ધ
[સર્વસામાન્ય વૃ] કેળી સ્ત્રી. [સં. ઢોજિ > પ્રા. ઢોસ્ટિમ) પહાડ કે સુંગરું વિ. [ + જ “ગરું.’ – ઢિ પ્રયોગ ઊંચાઈ એ ચઢવા માટે કે માંદાં વૃદ્ધ વગેરેને દૂર લઈ જવા કોસે . [ઇએ સું] વૃદ્ધ પુરુષ, બુઢો માણસ માટે માંચીના રૂપની પાલખી. [૦ આવવી (રૂ.પ્ર.) માઠા