Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1062

ડી-ડિલ-દગડું
૧૦૧૭
ડુબેરજી
સંબંધ નથી.) [ 0 ઊતરી જવું (રૂ. પ્ર.) શરીરની જાડાઈ દબાણ ન. ઘનઘોર જણાતું વાદળ, મેઘાડંબર ઓછી થઈ જવી. ઘાલવું ભરાવું (રૂ.પ્ર.) પુષ્ટ થવું. દfશું ન. બકરાંને થતો એ નામને એક રોગ (૨) તાવ આવવો. ૦ તૂટવું, ૦ ભાંગવું (રૂ.પ્ર.) શરીરે ઈ પું. હીબે, ડ, ચે. (૨) (લા.)ગભરામણ, મંઝવણ કળતર થવી. • ભારે થવું (રૂ.પ્ર.) શરીરનું વધુ પડતું ભેળી સ્ત્રી, માખીના આકારની ભમરી, કાંડર વજન થવું. ૦ લેવાવું (રૂ.પ્ર.) શરીરમાં ફીકાશ આવવી. (6)કાવૂક (ક) સ્ત્રી, [ જુએ “કૂકવું,”-દ્વિર્ભાવ.] (લા.)
લેવું, -દિલે થવું, ડ(-હિલે ભરવું (રૂ.પ્ર.) પુષ્ટ હાથોહાથની લડાઈ મુક્કામુક્કી થવું. ૦ વાળવું (રૂ.પ્ર.) આરામ લે].
સુકાવવું, ડુકાવું જુએ “ક૬માં. ડી(દિલદગડું વિ. જિઓ ફીલ’ + ‘દગડું.'] જાડા શરીર- ડુક્રમ-ડુકા સ્ત્રી. [જએ “ડકવું'-દ્વિર્ભાવ.] જુએ “ડુકાક.” વાળું. (૨) કાયા-૨, ડીલ-રખું
ડુક્કર ન. મિરા.] ભંહની મઢાની એક બાજુ બહાર નીકળતા ડીલર વિ, પૃ. [.] માલ વેચનાર ધંધાદાર, વેપારી દાતરઢાવાળી જાત, શકર, સૂવર ડ-પ્રિલ-૨ખું વિ. [જ એ ડી-ડિ)લ” + “રાખવું' + ગુ. ડુક્કર-કંદ (-ક૬) . [ + સં.] જુઓ “કરકંદ.” ‘ઉ' કૃપ્રિ.] શરીરને કષ્ટ કે શ્રમ ન પડે એ રીતે કામ હુક્કર-સભા સ્ત્રી. [+સં.] જુએ “કર-સભા.'
ઓછું કરનારું, કાચા-ખું [વેલું ઔષધીય પાણી ડુક્કરી જી. [ + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય] ડુક્કરની માદા ડીલ-વોટર ન. [.] રવા પાણીમાં ઉકાળી ગાળી મેળ- ડુગ તુમ ક્રિ. વિ. [રવા.] “ડુગ ડુગ” એવા અવાજથી ડીસ ના રિવા.) હસીને કરવામાં આવતી મજાક મશ્કરી ડુગડુગિયું ન. [+. “ઈયું' ત. પ્ર.], ડુગડુગી સ્ત્રી. [+ગુ. ડી.સી. કરન્ટ, ડી. સી. કરંટ (કરપ્ટ] કું. કિં.], ડી. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] નાનું હકલું કે મરુ-ઘાટનું વાઘ
સી. પ્રવાહ પું. [+ સં.] વીજળીને સીધો પ્રવાહ હુગલી વિ. દૂબળું, નિર્બળ હીંચ, ૦૬ જુઓ “ડીચ'
હુગ્ગી શ્રી. [રવા. જુઓ ‘ડુગડુગી.” હીંચકો જ “ડી.કે.”
સુધારી શ્રી. મિરની માદા, ઢેલ હીંચી જુઓ “હચી.”
હુચાવવું, ડુચાવું-૨ જુઓ ‘ચવું-૨માં ઢીંચું, -ચો જુએ ‘ફીચ,'-ચ.૧
હુચા ડું. [ઓ ‘ ’ દ્વારા.] પિટમાં ચુંથાવું એ હટ જુઓ અહીટ'- દીટ.”
ડુપ્લિકે(૦૪)ટ વિ. [અં.] બેવડાતું. (૨) અદલે અદલ હીંટડી જુઓ ડીટડી’–‘દીટડી.”
પ્રતિનિધિરૂપ, રેલકા'
[કાઢવાનું યંત્ર ડીંટડું જ “ડીટડું-દીટડું.”
ડુપ્લિકે(૦૭)ટર ન. [સં.] લખાણ વગેરેની બીજી નકલ ઢીંટડી સ્ત્રી. [જ “ડીંટડી' + ઉપાંત્ય ગુ. ૨' મયગ] હુબકિય . જુઓ બેકી' + ગુ. “ઇયું' ત. પ્ર] ડૂબકી નાનું ડીંટડું, () ડીંટડી
મારી પાણીમાંથી વસ્તુ કાઢી લાવનાર માણસ ડીંટવું સકિ. જિઓ “ડીટ’-ના.ધા] ડીંટામાંથી ચૂંટી લેવું ડફાકે . જિઓ ‘ડફ' દ્વારા.) “ફ” એવો અવાજ
કે તોડી લેવું. ડીંટાવું કર્મણિ, ક્રિ. ડીંટાવવું છે., સ,કિં. હુબહુબા કિં. વિ. [જ ‘બ'–દ્વિર્ભાવ.] ડુબવાની અણી હટાવવું, છીંટાવું જુઓ ‘ડીંટવું'માં.
પર, છું હું શું થયું હોય એમ Tટી એ “ડીટી'- દીઠી.'
ડુબડુબી જી. જુઓ ‘બવું',-કિર્ભાવ+ ગુ. ‘ઈ' કુપ્ર.] હરિયું જુઓ ડીટિયું-“દીટિયું.'
પાણીમાં ડૂબકી મારનારું એક પક્ષી ડીંટું જ ‘ડીયું-“દીયું”
ડુબાઈ સ્ત્રી. [૪એ “ડ બવું' + ગુ. “આઈ' કુ. પ્ર] (લા) ૮ર ન. ટમાં બાંધવામાં આવતી માટીની પ્રત્યેક ધ૮ કઢાવવાનું કામ પાર પડે કે ન પડે–એ પહેલાં અપાયેલી ઠીકલિયું વિ. જિઓ “કલું' + ગુ. “યું' ત...] હાલી- લાંચ પછી ન મળે એવી પરિસ્થિતિ વાળું, દાંડલિયું. [-ચો ઘેર (ઉ. પ્ર.) હાંરલીવાળે એક ડુબાઉ વિ. [ઓ ‘બ' + ગુ. “આઉ' કુ. પ્ર.] પાણીમાં જાતને શોર].
બીને રહ્યું હોય તેવું. (૨) (લા.) કરજમાં બી ગયેલું, દીવાણું ન. [સં. ઢાઇટુE-વાવન->f8f8મ વામનમ-, મેટા કરજવાળું નગારાં વગાડવાં એ) (લા.) અર્ધ વિનાની ઉભી કરવામાં ડુબાડ(-q)વું જુઓ ડબ'માં. આવતી લપ, અકાંડ તાંડવ. [૦ ચલાવવું (રૂ. પ્ર.) મૂળ- ડુબાડૂબ વિ. જિઓ બહું',-દ્વિર્ભાવ ડબું શું થઈ માથા વિનાની ધમાલ મચાવવી).
રહેલું, ડુબડુબ
[વાર ડખ્યા કરવું એ હિર(-દી)હવું ન. વનસપતિની કુમળી શાખા. (૨) થોર જેવા ડ()બાડૂબ3 (ગે) જી. [૪એ “ડબવું',-દ્વિભવ.] વારે
ઝાડવાનું બે-ત્રણ પાંખિયાંમાંનું એવું પ્રત્યેક પાંખિયું. (૩) બામણું વિ. [જ “ બ” + ગુ. “આમણું” ક. મ ] ડેડ, જીંડવું
ડબી જવાય તેટલું ઊંડું (પાણી) હરિ છું. મટી જાડી ડાંડી, દંડક
ડુબાવવું, ડુબાવું જ બધુંમાં. ડીંડુ છું. વાણિયાઓની એક જાત અને એને પુરુષ (સુરત ડબાસ વિ., પૃ. જુઓ દુભાસિય.” (૨) વહાણ દ્વારા બાજુ ‘ડીંડવાણા ગામથી આવેલ માટે) (ન. મ.). (સં.) ચાલતા વેપારને મારફતિ ૧ ન. ઓ ડાડવું –દીંવું.”
ડુબાસી ન. કેયલના આકારનું એક શિકારી પક્ષી હીં-દી)હું ન. સર્ષની એક જાત,
ડુબેરજી ન. ઉપલક નામું