Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1040

મરી
૯૫
ઠેકાણું મરી સ્ત્રી. [વા.] એક પ્રકારની ગાન-પદ્ધતિ. (સંગીત) જઓ સે.” (૨) (લા) મહેણું, ટેણું [મારવો એ હૂમરી સ્ત્રી, ભાં જવેલી ને મીઠું ચડાવેલી મગ કે ચણાની દાળ દંડ) પું. [રવા.] મઠી વાળી હોય તેવા હાથથી દે હૂમરી સ્ત્રી. ગપ
કેક (ક) સ્ત્રી. જિઓ ‘કેકવું.'] ઠેકડે, કદકે કૂમરો છું. જારનું ભરડકું, ઠંબરો. (૨) જુવારના દાણા જેવા ઠેકઠેકાણે ક્રિ. વિ. [જુએ ઠેકાણું,’–શરૂની બે અતિને પથ્થરના મણકે. (હગળાજની યાત્રા કરી અાવેલાં એની ક્રિભવ + ગુ. એ સા. વિ. .] દરેક ઠેકાણે, સ્થળે સ્થળે માળા પહેરે છે.).
કેક (-) સ્ત્રી [ઓ “કેક' + ગુ. “ સ્વાર્થે ત.પ્ર.] હૂમસું વિ. ટૂંકું અને ભરાવદાર. (૨) ન. ટંકે કુંપળ. (૩) જુઓ “ક.” વાળને છૂટ છવાયેલે ફટ કેટે
કેકયિ(-) -શ્ય) [જુઓ કડિયું+ગુ. “અ(એ)ણ કૂવે હું પાણી રોકવા માટે બાંધવામાં આવતી આડી પાળ. સ્ત્રી પ્રત્યય.] ઠેકડી કરનારી સ્ત્રી, મરકી સ્ત્રી (૨) રસ્તા વચ્ચે ઊભી કરેલી આડચા
ઠેકદિયું વિ. જિઓ ‘ઠેકડી'+ ગુ. “ઈ યુ' ત. પ્ર.] ઠેકડી કૂત-૬)સ(-૨) (,-૫) સ્ત્રી. રિવા.] તન થાકી જવાય કરનારું, મકરું
( [મારનારું તેવી સ્થિતિ, અડદા. [૦ કાઢવી (૨. પ્ર.) તદ્દન થકવી કેકચિયું? વિ. [ ઓ “કેકડે’ + ગુ. ઈયું' ત. પ્ર.] ઠેકઠા દેવું ].
કઢિયે પં. [૬ ઓ “ઠેકવું” રા] કાપ છાપનાર કારીદૂસ(-શ) વિ. [રવા.] (લા.) તદ્દન નબળું
ગર, છાપગરે, છીપ ડૂસક (કર્થ) સી. [૪ એ “સકવું.'] જુઓ ‘સકી.' કેકડી સ્ત્રી. રિવા.] મજાક, મશ્કરી, ટીખળ, ટોળ સકવું અ. જિ. [રવા.] “સક' એવો અવાજ કરે. (૨) ડેક . [ઓ “ક' + ગુ. ‘ડે’ ત. પ્ર.] જુઓ ઠેક.” એવા અવાજથી વાટ કરવી. (૩) ડસકાં ખાવાં. ફૂસકવું ઠેકણી સ્ત્રી. [૪ એ “ઠેક’+ ગુ. “ અણી' કુ. પ્ર.] ઠેકભાવે., ક્રિ. હુસકાવવું છે, સ. કિ.
વાની એક પ્રકારની રમત કુસકી સ્ત્રી, [૪ એ “કસકવું' + ગુ. ‘ઈ'કુ. પ્ર.] વાટને ઠેકવું અ. જિ. [૨વા.] સપાટ કે ખાડા-ખડબાવાળી જમીન ધીમે પ્રસરતો અવાજ
ઉપર એક પગ ઉપાડી કૂદકે મારવ (“કદકે' કે બે ડ્ર-ઠ )સકુ ન. [ જુઓ “સકયુ” + ગુ. “ઉ” ક. પ્ર. ] પગનો હોય છે, “ઇલંગ' લાંબી હોય છે.) (૨) બીબાંથી ઠઠો મુકીને રેવાની ક્રિયા. (૨) ડુસકું. (૩) (લા.) (કાપડ) છાપવું. ઠેકાવું ભાવે, કિ. ઠેકાવવું છે., સ. ક્રિ. મહેણું, ટેણું
કેક-ઠેકા (ઠેકણ્ઠેકા) પું, બ. વ. [ જ ઠેકવું, ઠગણુ ન,, -ણી સ્ત્રી, એ “હું ગણ,ણી.”
-દ્વિર્ભાવ.] વારંવાર ઠેકવાની ક્રિયા, ઠેકાઠેકી કંગા-પાણી જ “હંગા-પાણી.”
ઠેકા-અધિકારી તિ, . [જ “ઠેકે' + સે, મું.] ઈજારે ગાર એ “ડુંગાર,
આપવાની સત્તા ધરાવતો સરકારી અમલદાર, “કૅન્ટેક્ટ વૃંગારવું જ ‘ડુંગારવું,”
ઑફિસર'
[ગાડી હંગેર (-૨) જુએ “હું ગેર.”
કેકા-ગાડી સ્ત્રી, જિઓ “કે' + “ગાડી.”] ભાડાથી મળતી હંગેરાવવું, દૂગેરવું જુઓ “હું ગેરવું”મા.
ઠેકાણું ન. [સર૦ હિ. “ઠિકાના.'] નિવાસ કરવાનું સ્થાન, ગેરવું જ “હું ગેરવું.”
મુકામ. (૨) કામધંધાનું સ્થળ. (૩) સરનામું. (૪) (લા.) ક ગેરવું જ એ “ડુંગેરાવું.”
વ્યવસ્થિત રીતે ગોઠવાઈ જવાની સ્થિતિ, પ્રબંધ, વ્યવસ્થા. કરેજ ગો.”
[ ~ણાની વાત (રૂ. પ્ર.) રિથર વાત, સમઝદારીવાળી વાત. કંકુ, ૦૨ ન. [દે. પ્રા. ઠુંઠ પું, ન.] ઝાડનું ડાળાં-પાંદડાં ૦ કરવું (રૂ. પ્ર.) કન્યાને સારે ઘેર પરણાવવી. (૨) વગે વિનાનું થડિયું. ઠંડું. (૨) વિ. હાથ કપાઈ ગયા હોય તેવું પાડવું, સ્થાને ગોઠવવું. (૩) મારી નાખવું. ૦ થવું (રૂ.પ્ર.) ફેંકવાવવું, ટૂંકવાનું એ “ઠવાવું'માં.
ગ્ય સ્થળે ગોઠવાઈ જવું. ૦ શોધવું (. પ્ર.) કન્યા દૂડિયું ન. વિ. જિઓ “ઠ” + ગુ. ઈયું સ્વાર્થે ત. પ્ર. ] માટે સારું ઘર શોધવું. ૦ હેવું (રૂ. પ્ર.) માનસિક જ “ઠંડું.' (૨) (લા.) હીજડું
સ્વસ્થતા હોવી. તેણે આવવું (રૂ.પ્ર.) ગુંચવણમાંથી નીકળી ટૂંકી સ્ત્રી. [ઓ “ઠ” + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય] અનાજના આવવું. (૨) મર્યાદામાં આવી રહેવું. તેણે કરવું (રૂ.પ્ર.) છોડને જમીનમાં રહી ગયેલો ખોપ
વેરાયેલું એક સ્થળે ગોઠવવું. (૨) કાસળ કાઢવું, મારી * ન. વિ. [જુઓ “કંઠ' + ગુ. ‘ઉં' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાખવું. -ણે ના(-નાંખવું (રૂ. પ્ર.) સુગ્ય સ્થળે ગેજુઓ “કંઠ.” (૨) બીડી પિવાઈ ગયા પછી વધેલો ટુકડો. ઠવવું. તેણે પડવું (રૂ. પ્ર.) સુયોગ્ય સ્થળે ગોઠવાઈ જવું. [-ઠામાં કેલવું (રૂ. 4) ગણતરીમાં ન લેવું, ન ગણવું. -ણે પહોંચાડવું (-પંચાડવું) (રૂ. પ્ર.) યથાસ્થાને પહોંઠ-હું ક્રિ. વિ. [૨વા.) ઉધરસને હંસે આવે એમ
ચાડવું. (૨) લુપ્ત કરવું કે મારી નાખવું. તેણે પાવું 6. ઓ “કંઠ.” (૨) અણઘઢ ચશ્વર
(રૂ. પ્ર.) સુ ગ્ય સ્થળે ગોઠવી દેવું. (૨) છેવટની કિયા કબરે જઓ ‘મરે(૧-૨).”
કે અગ્નિસંસ્કાર કરવા. - બેસાડવું (બેસાડવું) (રૂ.પ્ર.) દૂસ(-) -સ્ય, ૫) જ “સ(-સ).”
વરાવવું કે ધરાવવું. - મકવું (રૂ. પ્ર.) સચવાઈ રહે સકું જ “સકું.”
તે સ્થળે મકવું. -ણે રહેવું (૨વું) (રૂ. પ્ર.) ચિત્તની હંસલે પૃ. જિઓ સે' + ગુ. “લ” સ્વાર્થે ત. પ્ર. સ્વસ્થતા જાળવવી. તેણે લાવવું (રૂ. પ્ર.) સમઝાવીને