Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1006

ટચી
૯૬૧
ટન ટન
કરવી. -કી રેહવા (રૂ. પ્ર.) આંગળાં મરેડી અવાજ 1 ટકાવાવું કર્મણિ, ક્રિ. કરાવવું. (૨) દખણાં લેવાં)
(૦૨) પું. [જ “ટરડકવું' + ગુ. “ઓ' કુ.પ્ર.] માઠું ચી સ્ત્રી. જુઓ ‘ટચલી(૨).”
લાગતાં મેં મચકોડવું.એ, કે. [૦ચા (હ) (રૂ.પ્ર.) ચૂક ટચૂક, ચૂક ચક ક્રિ. વિ. રિવા.] “ટચક ઢચક માઠું લાગવું] એ અવાજ થાય એમ ધીમેથી
ટઠટઠ . [૨વા] (લા.) મિજાજ ટચૂકડું-લું) જુએ “ટચકડું.” (૨) (વાત-પ્રસંગ જેવું નાનું રટડિયું ન. [જ એ “ટડટડ’ + ગુ. “ઇયું” ત.પ્ર.] પાતળા ટચેટચ જુએ “ટચ ટચ.”
ટિાંકણી ઝાડા થઈ જવા એ, હાથધણું ટચ્ચ કિ. વિ. [રવા.] જએ “ટ.' (૨) સ્ત્રી. (લા) ર-૫૮ (ટડથ-પડઘ) સ્ત્રી, [૨વા.] (લા.) મેઢેથી બતાવાતી
ટકાવું સ. કિ. [રવા] શોભા બને એમ પહેરવું, ચડાવવું ઉદ્ધતાઈ. (૨) ગર્વ, શેખી [જુએ “ટડપડે.” ટકાર(વ) સ. ક્રિ. [રવા.] જમીન ઉપર પછાડવું. (૨) ટપાટ કું. [એ ‘ટડ-પડ’ + ગુ. “આટ’ સ્વાર્થે ત...] અકરાંતિયા થઈ ખાવું
[બાળકની એક રમત રઢિયા ન. જિઓ ‘ટાઢિયું’ + ગુ. “આળું' ત.પ્ર.] ટાઢાડું, ટેટ-ડી સ્ત્રી. જિઓ “ટ + ડી,'] (લા.) એ નામની વરસાદની ભીનાશવાળી ઠંડી હવાની પરિસ્થિતિ. (૨) ટણિયાં ન, બ, ૧, [રવા.] ફાંફલાં. [૦ મારવાં (રૂ. પ્ર) ટાઢોડાવાળું સ્થાન, (૩) વિ. ટાઢ વાય એવું તક ગુમાવવી)
[તદ્દન ઓછી મડીવાળું ટબુક વિ. [અન-] રખડું, ૨ઝળું. (૨) વિવેકહીન, અવિનયી. ટેટ-પંજિયું વિ. જિઓ “ટવું' + “પંજ' + ઇચ્છું” ત..] (૩) અડપલા-ખેર, અટકચાળું ટટવાણુ સ્ત્રી, જિઓ “ટટવું” + ગુ. “આણ” સ્ત્રીપ્રત્યય.] ટણકાળી સ્ત્રી. [+ જ ટોળી.'] ટણુક મિત્રોની મંડળી ટટ જેવી નાની ઘડી
ટકવું અ..િ [જુઓ “ટણક, –ન.પા.] ટણકની જેમ ફરવું (ટાટવું ન. [ઓ “ટ” ગુ “ઉ” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાનું રણકોઈ સ્ત્રી. જિઓ “ટણક + ગુ. “આઈ' ત.પ્ર.] ટણકટેટ . (૨) વિ. (લા.) ઠગણું
પણું, નફટાઈ, નિર્લજજતા ટટળવું અ. . [અનુ.] આશામાં ને આશામાં બળતા રહેવું, રણકાર, રે . રિવો.] ટંકાર, રણકાર ટળવળવું. ટટળાવું ભાવે, ક્રિ. ટટળાવવું છે., સ. ક્રિ. ટકે પું. [જઓ “ટકવું' + ગુ. “એ” ક...] ટણક ટટળાટ કું. જિઓ ‘ટટળવું' + ગુ. “આટ' કૃ પ્ર.] ટટળવું પ્રકૃતિના માણસને છણકે. (૨) બેટું લાગી જવું એ. એ, ટળવળવું એ
[, લાગવે (૨ પ્ર.) મહેણાં-ટેણાંથી રોષે ભરાવું] ટટળાવવું, ઢળાવું જ ટટળવુંમાં.
ટણચ () સ્ત્રી. [જુઓ ‘તણ.'] એક પ્રકારને ઊંડો સાપ (-દાર કિ.વિ. [અનુ] અક્કડ થઈ ઊભ હોય એમ, ટચિય ૫, જિ એ “ટણચ” + ગુ. “યુંત.ક.] (લા.) [૦ થવું (રૂ.પ્ર.) શાંત પામવી]
ટિટઢ, ટવું પાછલો એક કે બેઉ પગ ઘસડીને ચાલનારા બળદ દિયું ન. [જ “ટટટ + ગુ. “ડ’ + ઈયું' ત. પ્ર.] નાનું રણ ટણ કિ.વિ. [રવા.) “ટણ ટણ” એવો અવાજ થાય એમ ઢડી સ્ત્રી, જિએ “ટટડિયુંમાં “ટડું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] ટણુટણવું અ.ક્રિ. [જ “ટણ ટણ, –ના.ધા.] “ટણ ટણ' (લા.) નાના બાળકની મદ્રય
એ અવાજ કરે. ટપુટણવું ભાવે, ક્રિ, રણટણાવવું ટરી સ્ત્રી. શ્વાસનળી
D., સ.કિ.
ટિણટણવું એ ટટળવું સ.ફ્રિ. હાથ ફેરવી પંપાળવું. (૨) (લા.) તપાસવું, ટટયુટ કું. [ એ “ટણટણવું” + ગુ. “આટ” ક. પ્ર.] પરીક્ષણ કરવું, કસી જેવું ટાળવું કર્મણિ, ક્રિ. ૮ ટણટણાવવું, ટયુટણવું જુએ “ટણટણીમાં. લાવવું છે., સ. કિ.
ટણણણ ક્રિલિ. [રવા.] ટણણણ” એવો અવાજ થાય ટટળાવવું, ટાળવું જ “કળવુંમાં.
એમ, રણકાથી
[થાય એમ ટટ્ટાર જુએ “ટટાર.”
ટણન ટન કિ.વિ. [રવા.) વાસણમાં ટકોરા મારતાં રણકો કદી સ્ત્રી. [દે.મા. ટ્ટરી પડદે, આડચ. (૨) ફડદી, ફરકાળ, ટપાઈ શ્રી. [જુએ “ટણ + ગુ. “આઈ' કુમ] ટપા
આડ-દીવાલ. (૩) વાળાની પડદી. (૪) (લા.) મળશુદ્ધિ. પણું, નફટાઈ, નિર્લજજતા, રણકાઈ [, ઊઢવી (રૂ.પ્ર.) મકરી થવી. • ઊતરવી (રૂ.પ્ર.) ઝાડ ટપું વિ. નફટ, નિર્લજજ. (૨) ખરાબ ચાલવું. (૩) ફાત સાફ આવો. ૦જવું (રૂ.પ્ર.) જાંજરૂ જવું (ટ્ટીની આડેચમાં જેવું બોલનારું. (૪) વૃદ્ધ, ઘરડું. (આ શબ્દ “ટણ' વગેરે બેસવા માટે–માંથી વિકાસ). ૦ થવી (રૂ.પ્ર) ઝાડે ઊતરો. સવરૂપે તુરકારમાં ગાળ જેવો છે) (ન.મા.) (૨) ઝાડાને રોગ થવો]
ણિયે ૫. [જ એ “ટ” + ગુ. “ઇયું” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] સ્ત્રીની ૮ ન. નાનું ઠીંગણું ઘોડું. (૨) (લા.વિ. મૂર્ખ, બેવકુફ. જનનેંદ્રિયને મથાળે રહેલ કમળ બી જે સ્નાયુ, ટાણે [, ચાલવું, ૦ નભવું (રૂ. પ્ર.) કામકાજ આગળ વધવું. ટાટ પું. [૨વા.] “ટણ ટણ' એવો અવાજ ૦ હાંકવું (રૂ.પ્ર.) કામકાજ ચલાવ્યે રાખવું]
છે . જુઓ “ટણિયે.” ટો છું. “ટ' વ્યંજન. (૨) “ટ” ઉરચારણ
ટન છું. [અં.] આશરે ૧૧૦૦ કિલોગ્રામ વજનનું માપ ટકણ વિ. જિઓ “ટરડકવું’ +ગુ. “અણ” કર્તાવાચક કુ.પ્ર.] ટનછ ન. પૈડાં બનાવવામાં કામ લાગતા લાકડાનું એક ઝાડ ડરી મરનારું, ડરપોક, બીકણ, ભીરુ
ટન ટન ક્રિ.વિ. [રવા.] “ટન ટન' એ અવાજ-ધાતુને કે ટકાવવું સક્રિય [રવા.] ધમકાવવું, ઠબકાવવું, વઢવું, ખિજાવું. કાચને રણકાર થાય એમ