Book Title: Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃત્’ સૂત્ર-પ૨ જે પુરુષ જાણવા છતાં મનથી કોઈ પ્રાણીની હિંસા કરે છે, પણ કાયા થકી કોઈને મારતો નથી તથા અજાણતા કાયાથી કોઈને હણે છે, તે અવ્યક્ત સાવદ્ય કર્મનું સ્પર્શમાત્ર જ બંધન અનુભવે છે. સૂત્ર-પ૩ ક્રિયાવાદીઓના મતે કર્મબંધના ત્રણ કારણો છે, જેના વડે પાપકર્મનો બંધ થાય છે- 1. કોઈ પ્રાણીને મારવા માટે તેના પર આક્રમણ કરવું, (2) બીજાને આદેશ આપી પ્રાણીનો ઘાત કરાવવો, (3) મનથી અનુમોદવા. સૂત્ર-પ૪ ઉપર કહેલ ત્રણ આદાન અર્થાત્ કર્મબંધના કારણ છે, જેના વડે પાપકર્મ કરાય છે. પણ જ્યાં આ ત્રણ નથી, ત્યાં ભાવની વિશુદ્ધિ હોવાથી કર્મબંધ થતો નથી અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. (તેવું ક્રિયાવાદી માને છે.) સૂત્ર-પપ ક્રિયાવાદિઓ પોતાના મતની પુષ્ટિ માટે દૃષ્ટાંત આપતા કહે છે- જેમ અસંયમી પિતા વિપત્તિવેલા આહારને માટે પુત્રની હિંસા કરે છે, પણ રાગ-દ્વેષ રહિત તે મેધાવી પુરુષ તેનો આહાર કરવા છતાં કર્મથી લિપ્ત થતો નથી. સૂત્ર-પ૬ અન્યદર્શનીઓનું ઉક્ત કથન ખોટું છે કેમ કે જે મનથી રાગ-દ્વેષ કરે છે, તેનું મન શુદ્ધ નથી હોતું અને અશુદ્ધ મન વાળા સંવરમાં પ્રવૃત્તિ કરનાર ન હોય કેમ કે મન કર્મબંધનું પ્રધાન કારણ છે. સૂત્ર-પ૭ - પૂર્વોક્ત અન્ય દર્શનીઓ તે તે દર્શનોને કારણે સુખભોગ અને મોટાઈમાં આસક્ત થઈ રહ્યા છે તથા પોતાના દર્શનને જ શરણરૂપ માની પાપકર્મને સેવે છે. (તે વિષયમાં દૃષ્ટાંત આપતા કહે છે કે-) સૂત્ર-૫૮ જેમ કોઈ જન્માંધ પુરુષ છિદ્રવાળી નૌકા પર આરૂઢ થઈ પાર જવા ઇચ્છે તો પણ તે વચ્ચે જ ડૂબી જાય... સૂત્ર-પ૯ તેમ મિથ્યાદષ્ટિ, અનાર્ય શ્રમણ સંસાર પાર જવાને ઇચ્છે તો પણ તે સંસારમાં ભમે છે - તેમ હું કહું છું. શ્રત.૧ના અધ્યયન-૧ સમય’ ના ઉદ્દેશક-૨નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ અનુવાદ પૂર્ણ અધ્યયન-૧, ઉદ્દેશક-૩ સૂત્ર-૬૦ થી 63. આધાકર્મી આહારના એક કણથી પણ યુક્ત તથા શ્રદ્ધાળુ ગૃહસ્થ આગંતુક મુનિને માટે બનાવેલ આહાર જે સાધુ હજાર ઘરના આંતરેથી પણ લાવીને ખાય, તો તે ગૃહસ્થ અને સાધુ એ બંને પક્ષોનું સેવન કરે છે અર્થાત્ તે નથી સાધુ રહેતા કે નથી ગૃહસ્થ રહેતા ... જેમ પાણીના પૂરમાં વિશાળ મત્સ્ય પણ તણાઈને કિનારે આવી જાય છે... પાણીના પ્રભાવથી કિનારે આવેલા તે મત્સ્ય આદિ જ્યારે પૂર ઓસરી જાય ત્યારે માંસભક્ષી ઢંક અને કંક પક્ષી દ્વારા દુઃખ કે ઘાતને પ્રાપ્ત થાય છે... તે પ્રમાણે વર્તમાનકાલીન સુખના ઇચ્છુક કેટલાક શાકય આદિ શ્રમણો વિશાળકાય મત્યની માફક અનંતવાર મૃત્યુને તથા દુઃખને પ્રાપ્ત થાય છે. સૂત્ર-૬૪ થી 67 હવે પાંચ સૂત્રોમાં જગત કર્તુત્વ વિષયક બીજા અજ્ઞાનને જણાવે છે૬૪- કોઈ કહે છે આ લોક દેવતાએ બનાવેલ છે, કોઈ કહે છે આ લોક બ્રહ્માએ બનાવેલ છે... મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 11
